Αρχική ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣIΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ -Β’ ΦΑΣΗ, AΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣΜΕΡΟΣ Β’ – ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – Β’ ΦΑΣΗΣχόλιο του χρήστη ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ | 10 Μαΐου 2022, 12:20
Αρθρο 12 παρ. 11 Πρέπει να διαγραφεί η παρ. 11 του άρθρου 12: Τα δίκτυα Μ.Τ. του παρόντος κατασκευάζονται κατά κανόνα υπόγεια. Η όδευσή τους εναερίως επιτρέπεται μόνο ως εξαιρετικό μέτρο, εφόσον η υπόγεια όδευση είναι αδύνατη για τεχνικούς λόγους και με μέγιστο μήκος εναέριας όδευσης τα διακόσια μέτρα (200) μήκους ανά χίλια (1000) μέτρα δικτύου. Αν δεν διαγραφεί πρέπει να έχει ισχύ για έργα που λαμβάνουν όρους σύνδεσης από ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ ή ΑΔΜΗΕ ΑΕ από την θέση σε ισχύ του παρόντος νόμου και το μήκος εναέριας όδευσης στα νέα αυτά έργα να γίνει στο 50% ήτοι μέγιστο μήκος εναέριας όδευσης τα πεντακόσια μέτρα (500) μήκους ανά χίλια (1000) μέτρα δικτύου και να απαλειφθεί η φράση ''επιτρέπεται μόνο ως εξαιρετικό μέτρο''. Αυτό διότι όσοι έχουν λάβει οριστική προσφορά σύνδεσης παράλληλα με τις υπόλοιπες αδειοδοτήσεις έχουν συντάξει χρονοβόρες και με υψηλό κόστος μελέτες δικτύων Μέσης Τάσης. Αρθρο 13 παρ. 3Ο Ο αρμόδιος Διαχειριστής εγκρίνει ή όχι την όδευση, λαμβάνοντας υπόψη τα άλλα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας που οδεύουν στην περιοχή και αναρτά στη γεωπληροφοριακή πλατφόρμα τα διαγράμματα σύνδεσης (αναρτημένα διαγράμματα). Να τροποποιηθεί ως εξής: Ο αρμόδιος Διαχειριστής δεν εγκρίνει την όδευση, μόνο σε περίπτωση παρεμβολών μεταξύ εναέριων γραμμών. Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν μπορεί να απορρίψει την όδευση του ιδιωτικού δικτύου. Προτείνεται η εν λόγω τροποποίηση ειδάλλως ο Διαχειριστής θα μπορεί να απορρίπτει κατά βούληση τα ιδιωτικά δίκτυα για όποιο λόγο σκεφθεί. Αρθρο 12 παρ. 4.α Προτείνεται να μπορεί να γίνεται η πρώτη μέτρηση και στην έξοδο του σταθμού στη χαμηλή τάση ώστε τα έργα με κοινά αιτήματα τα οποία βρίσκονται σε όμορα οικόπεδα να μπορούν να τοποθετούν ένα κοινό οικίσκο μέσης τάσης. Το συγκεκριμένο προτείνεται διότι πολλά έργα λόγω των μεγάλων ανατιμήσεων των υλικών γίνονται πλέον μη βιώσιμα. Άρθρο 4 παρ. 5 Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα έργα δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευής υποσταθμών και εν γένει κάθε κατασκευής που αφορά στην υποδομή και εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε., χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η εις βάρος αυτών σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τον ν. 2882/2001 (Α’ 17). Ο βαρυνόμενος με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης υποχρεούται στην αποκατάσταση και κάθε βλάβης ή φθοράς ή στέρησης της χρήσης που προέρχεται από την εκτέλεση των ανωτέρω τεχνικών εργασιών. Η δαπάνη για τη συντέλεση των κατά τα ανωτέρω αναγκαίων αναγκαστικών απαλλοτριώσεων βαρύνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης. Ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής προβαίνει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού. Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Ο ως άνω περιορισμός δεν ισχύει για δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 58 του ν. 998/1979. Να τροποιηθεί Άρθρο 4 παρ. 5 ως εξής: Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα έργα δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευής υποσταθμών και εν γένει κάθε κατασκευής που αφορά στην υποδομή και εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε., χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η εις βάρος αυτών σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τον ν. 2882/2001 (Α’ 17). Ο βαρυνόμενος με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης υποχρεούται στην αποκατάσταση και κάθε βλάβης ή φθοράς ή στέρησης της χρήσης που προέρχεται από την εκτέλεση των ανωτέρω τεχνικών εργασιών. Η δαπάνη για τη συντέλεση των κατά τα ανωτέρω αναγκαίων αναγκαστικών απαλλοτριώσεων βαρύνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης ή η Οριστική προσφορά σύνδεσης. Ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής προβαίνει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού. Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Ο ως άνω περιορισμός δεν ισχύει για δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 58 του ν. 998/1979. Προστέθηκε όρος: »υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης ή η Οριστική προσφορά σύνδεσης». Πρέπει να προστεθεί ο παραπάνω όρος (Οριστική προσφορά σύνδεσης ) αφού τα κοινά αιτήματα δεν έχουν άδεια εγκατάστασης και πρέπει και αυτά να μπορούν να κατασκευάσουν τα συνοδά τους έργα (γραμμές μεταφοράς Υ/Τ κλπ) Τέλος συμφωνούμε με τον ΣΠΕΦ σε διορθώσεις που πρότεινε και τις τονίζουμε εκ νέου: Άρθρο 8, παρ. 13: Ο διαχειριστής, ιδίως ο ΔΕΔΔΗΕ που απευθύνεται σε μικρομεσαία έργα των οποίων οι Όροι Σύνδεσης αφορούν ποσά κάτω των 250,000 ευρώ, εισπράττει το σύνολο του αντιτίμου από τον επενδυτή κατά την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης. Τούτο σημαίνει πως για την υλοποίηση των έργων ευθύνης του έχει λάβει προκαταβολικά το σύνολο του κόστους αλλά και της αμοιβής του για τα έργα αυτά και μάλιστα με ρήτρα και περαιτέρω αποζημίωσης του στην περίπτωση που ο προϋπολογισμός που μόνος του συνέταξε υπολείπεται του εν τέλει απολογιστικού του κόστους που πάλι μόνος του συντάσσει. Με δεδομένο ότι η υπόλοιπη «ελεύθερη» αγορά λειτουργεί ως επί τω πλείστο με προκαταβολές και ουδέποτε με ολοσχερή εξόφληση κόστους και αμοιβών πριν την υλοποίηση και παράδοση κάποιου έργου, καθίσταται προφανές πως ο ΔΕΔΔΗΕ εν προκειμένω ως εργολάβος, λειτουργεί με ιδιαίτερα προνομιακούς όρους χρηματοδότησης των έργων που συμβάλλεται να υλοποιήσει. Υπό το φως αυτό η σύντμηση του χρόνου της παρ. α είναι μεν αυτονόητη, απαιτείται όμως να συντμηθεί ο χρόνος και της περ. β από τους 18 στους 12 μήνες τουλάχιστον. Τούτο διότι όλο και περισσότεροι Όροι Σύνδεσης εκδίδονται με εργασίες που εμπλέκουν Υ/Σ ΜΤ/ΥΤ αλλά που ωστόσο δεν πρόκειται πάντοτε για βαρέως τύπου παρεμβάσεις. Αναλυτικότερα, σε πολλές περιπτώσεις προβλέπεται στους Όρους Σύνδεσης προσθήκη μιας νέας πύλης στον Υ/Σ, κάτι όμως που ως εργασία δεν δικαιολογεί διαφορά 12 μηνών για να υλοποιηθεί σε σχέση με την 6μηνη προθεσμία της περίπτωση α του άρθρου. Άρθρο 9, παρ. 5: Το φάσμα δυνατοτήτων που προσφέρει στους διαχειριστές η διατύπωση της παραγράφου ως έχει, είναι αόριστο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναδρομικότητες και ανατροπές. Πατώντας στην εν λόγω διάταξη καθίσταται θολό αν απαγορεύεται ο διαχειριστής να επιβάλει λ.χ. λειτουργικούς περιορισμούς χωρίς αποζημίωση σε υφιστάμενα έργα που δεν φέρουν τέτοιους (όχι εκτάκτως για την αποκατάσταση τυχόν βλαβών που ούτως ή άλλως ισχύει), ανατρέποντας αναδρομικά ουσιωδώς τα οικονομικά τους δεδομένα και πέραν των όσων παγίως απορρέουν για τις προτεραιότητες έγχυσης εκ της παρ. 1, του άρθ. 9, του ν. 3468 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το ν. 4643/2019 και σε εναρμόνιση με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943. Από την αόριστη διατύπωση της παραγράφου προκαλείται σύγχυση και για το κατά πόσον δύνανται ο διαχειριστής να επιβάλλει ακόμα και ρήτρα περιορισμού έγχυσης σε έργα που δεν έχουν τέτοια, την ώρα που σε άλλο του σημείο το ν/σ εισάγει και προορίζει μια τέτοια ρήτρα, δικαιοκρατικά ορθώς, μόνο σε νέες Προσφορές Σύνδεσης που θα εκδίδουν στο εξής οι διαχειριστές και τις συνεπακόλουθες νέες Συμβάσεις Σύνδεσης που στο εξής θα συνάπτουν, με γνώμονα να γνωρίζουν οι επενδυτές ακριβώς το πλαίσιο που θα λειτουργήσουν τα έργα τους αυτά εκ των προτέρων. Καταληκτικά, κατά τη εκτίμηση μας η εν λόγω παράγραφος είτε οφείλει να απαλειφθεί ολοσχερώς ως περιττή και προβληματική, είτε να διευκρινιστεί πως τελεί υπό το πλαίσιο περί λειτουργικών προτεραιοτήτων στην έγχυση του άρθρου 9, του ν. 3468 όπως ισχύει. Άρθρο 10, παρ. 2: Αναφέρεται πως οι αποφάσεις της ΡΑΕ για τους λειτουργικούς περιορισμούς και απορρίψεις ενέργειας έργων ΑΠΕ ως ποσοστό της ετήσιας δυναμικότητας τους λ.χ 5% σε έργα που φέρουν τέτοια ρήτρα στους όρους σύνδεσης τους, θα βασίζονται σε μελέτη κόστους-οφέλους και λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο διείσδυσης ΑΠΕ που επιτυγχάνεται κάθε φορά μέσω των περιορισμών αυτών. Ωστόσο, λείπει αναφορά στο κρίσιμο κριτήριο της βιωσιμότητας-κερδοφορίας των έργων ΑΠΕ που θα επηρεάζονται κάθε φορά από τις αποφάσεις αυτές, αφού είναι δεδομένο πως μεταβαλλόμενο προς τα πάνω το ποσοστό απορρίψεων, δεν πρόκειται να υπάρχει όφελος γι’ αυτά παρά μόνο περαιτέρω απώλεια. Όφελος θα υπάρχει μόνο για το σύστημα και καταρχήν για όσους θα λάβουν προσφορές σύνδεσης ένεκα των περιορισμών και που θα έχουν την ευκαιρία πριν υλοποιήσουν την επένδυση, να ζυγίσουν το κατά πόσο τους συμφέρει. Για τους υπόλοιπους, ωστόσο, που φέρουν μεν τέτοια ρήτρα στις συμβάσεις σύνδεσης τους και που θα υποστούν αύξηση στους περιορισμούς έγχυσης πάνω από το αρχικό επίπεδο λ.χ. του 5% για το οποίο έλαβαν την επενδυτική απόφαση, υφίσταται ανατροπή του οικονομικού πλαισίου λειτουργίας τους και μάλιστα χωρίς να προβλέπεται κανένα φίλτρο στο ν/σ. Προς θεραπεία του διαμορφούμενου κινδύνου / αβεβαιότητας προτείνουμε οι κάθε φορά αποφάσεις της ΡΑΕ περί αύξησης του ύψους του ορίου απορρίψεων ενέργειας ως ποσοστό της ετήσιας δυναμικότητας έργων ΑΠΕ, να αφορούν Προσφορές Σύνδεσης / Συμβάσεις Σύνδεσης έργων που εκδίδονται χρονικά μετά από αυτές. Επιπλέον λόγω διαφορών στις οικονομίες κλίμακας των έργων, όπως συνολικά αναγνωρίζει και Νομοθέτης, προτείνουμε ειδικό χαμηλότερο όριο (λ.χ. 2%) απορρίψεων για τα εξαιρούμενα έργα σε σχέση με τα αδειοδοτούμενα (λ.χ. 5%). Άρθρο 36, παρ. 3, δ: Η διάταξη προβλέπει πως στις συμβάσεις σύνδεσης των εξαιρούμενων σταθμών ΑΠΕ θα περιλαμβάνονται και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των γεννητριών και του λοιπού κύριου εξοπλισμού μιας μονάδας. Στα φωτοβολταϊκά, ωστόσο, που από τη μια πλευρά η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας των πάνελς – inverters και από την άλλη οι διαθεσιμότητες τους στην αγορά που συνεχώς μεταβάλλονται λόγω και των συνθηκών κρίσης που επικρατεί στην παραγωγή τους, καθιστούν παντελώς άστοχη μια τέτοια γραφειοκρατία. Οι μεταβολές μάλιστα αφορούν και στοιχεία των Υ/Σ ΧΤ/ΜΤ όπως η μάρκα του μετασχηματιστή, του ηλεκτρονόμου κλπ. Αυτό που ισχύει μέχρι σήμερα, όπου η μεν σύμβαση σύνδεσης περιγράφει την εγκατεστημένη ισχύ, τον φορέα και την θέση του Φ/Β σταθμού, ενώ οι επενδυτές με τον φάκελο δήλωσης ετοιμότητας / αίτησης διασύνδεσης επικαιροποιούν στο διαχειριστή όλα τα στοιχεία του εξοπλισμού που χρησιμοποίησαν στην εγκατάσταση σε βάση πλέον “as constructed” εντός του ορίου της εγκατεστημένης ισχύος, είναι το απολύτως βέλτιστο. Οποιαδήποτε μεταβολή στο υφιστάμενο καθεστώς ως προς τον επενδυτή θα επιφέρει περιττή πολυπλοκότητα, εμπόδια και γραφειοκρατία, αφού κανείς δεν μπορεί στους 9 μήνες (μπλε μπάρες στο κάτωθι διάγραμμα σύμφωνα με μελέτη ΣΠΕΦ από τα επίσημα πρωτογενή στοιχεία ΔΕΔΔΗΕ) που κατά μέσο όρο μεσολαβούν από την υπογραφή της σύμβασης σύνδεσης έως την ηλέκτριση μιας εξαιρούμενης Φ/Β μονάδας, να εγγυηθεί πως θα βρει και θα χρησιμοποιήσει ακριβώς τον εξοπλισμό (μάρκα, τύπος, χαρακτηριστικά κλπ πανέλων/inverter/μετασχηματιστή/ηλεκτρονόμου), που δήλωσε κατά την υπογραφή της σύμβασης σύνδεσης. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνούμε πως βασικός σκοπός της σύμβασης σύνδεσης είναι η αναλυτική περιγραφή των έργων δικτύου που θα υλοποιήσει ο διαχειριστής από τη πλευρά του για τη διασύνδεση μιας εξαιρούμενης Φ/Β μονάδας, αποσκοπώντας στο να είναι ο προϋπολογισμός που του προκαταβάλλεται αντικειμενικός, πλήρης και ρεαλιστικός, ώστε να μην δύναται -εύκολα τουλάχιστον- σε απολογιστική βάση να ζητά πρόσθετες αμοιβές. Καταληκτικά προτείνουμε την απαλοιφή της υποπαραγράφου δ τουλάχιστον σε ότι αφορά τα φωτοβολταϊκά. Άρθρο 42, παρ. 1: Απαιτείται η διάταξη να προσδιορίζει με κριτήρια το τι αφορά η έννοια της ριζικής ανανέωσης ενός σταθμού ΑΠΕ και μάλιστα ανά τεχνολογία. Άρθρο 48: Η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου δύναται να λειτουργήσει άδικα σε περιπτώσεις Φ/Β σταθμών που αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα ποιότητας / σταθερότητας απόδοσης του αρχικού εξοπλισμού πάνελ τους, τα οποία και τελικώς αντικαταστάθηκαν από τους παραγωγούς όχι για να κερδηθεί επιπλέον απόδοση αλλά για να ανακτηθεί η προβλεπόμενη. Αναλυτικότερα, υπάρχουν περιπτώσεις σταθμών σταθερών βάσεων που τέθηκαν σε παραγωγική λειτουργία με ετήσια παραγωγή ~1500 kWh/kW, αλλά ήδη από πρώτα έτη λειτουργίας τους παρουσίασαν ραγδαία απομείωση της παραγωγής τους φτάνοντας στην δεκαετία στα ~1300 kWh/kWp λόγω της καταφανούς αστοχίας του αρχικού εξοπλισμού των πάνελ τους. Στις περιπτώσεις λοιπόν αυτές οι παραγωγοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να αντικαταστήσουν τα πάνελς είτε στα πλαίσια των γραμμικών ή βηματικών εγγυήσεων των κατασκευαστών τους, είτε μόνοι τους αν η κατασκευάστρια εταιρεία δεν υπήρχε πλέον. Για την αποφυγή λοιπόν μιας άδικα τυφλής αντιμετώπισης τέτοιων περιπτώσεων που τείνει οιονεί να ακυρώσει ακόμα και τις εγγυήσεις εξοπλισμού που παρέχουν οι κατασκευαστές πάνελς, προτείνουμε συνδυασμό τήρησης του ορίου αύξησης της ετήσιας παραγωγής έως 5% σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε χρόνια που εισάγει το ν/σ, υπό την επιφύλαξη όμως πως έχει ο σταθμός υπερβεί ταυτόχρονα την ιστορικά μέγιστη καταγραφείσα ετήσια παραγωγή από καταβολής του και βεβαίως χωρίς να έχει υπάρξει αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος του. Περαιτέρω, για λόγους αποφυγής κάθε έννοιας αναδρομικότητας στη ρύθμιση προτείνουμε η ισχύς της διάταξης να αρχίσει με προσμέτρηση της 5ετιας από το 2022 και μετά και όχι από το 2017. Άρθρο 54, παρ. 9: Ορίζεται πως οι κάτοχοι όλων των εν λειτουργία εξαιρούμενων σταθμών αναρτούν μέχρι την 1η Ιουλίου 2022 τα πολύγωνα των σταθμών τους στη γεωπληροφοριακή πλατφόρμα της ΡΑΕ. Επειδή ειδικά στα Φ/Β πρόκειται για περίπου 17,000 σταθμούς, εκτιμούμε την προθεσμία καταρχήν ως ασφυκτική και θα προτείναμε το τέλος του τρέχοντος έτους. Αφ’ ετέρου, θα θέλαμε να θέσουμε το ζήτημα της μη φιλικότητας στο χρήστη της μεθόδου των shapefiles που χρησιμοποιεί η υφιστάμενη πλατφόρμα της ΡΑΕ που χρησιμοποιείται στα αδειοδοτούμενα και τα οποία υποβάλλουν οι επενδυτές. Άποψη μας είναι πως η δημιουργία ή τροποποίηση πρότυπων shapefiles από χιλιάδες μικροπαραγωγούς θα είναι μια δύσκολη, αντιπαραγωγική και αντιοικονομική διαδικασία, οδηγώντας σε πολλά λάθη που θα επιβαρύνουν κατόπιν τον φόρτο εργασίας της ΡΑΕ. Προτείνουμε λοιπόν η υποβολή των γεωχωρικών δεδομένων του πολυγώνου του σταθμού από τον εκάστοτε παραγωγό να μην γίνεται μέσω shapefile αλλά, πιο φιλικά, όπως στην εφαρμογή του Κτηματολογίου, κλικάροντας δηλαδή απευθείας ο χρήστης πάνω σε υπόβαθρο χάρτη τις κορυφές του πολυγώνου του γηπέδου ή σταθμού του. Μπορεί μεν η εξέλιξη της πλατφόρμας της ΡΑΕ προς αυτή τη κατεύθυνση να περιλαμβάνει κάποιο κόστος, αν συνυπολογιστεί όμως το κόστος, η αναστάτωση και τα λάθη που θα προκληθούν με το υφιστάμενο μη φιλικό σύστημα των shapefiles σε χιλιάδες παραγωγούς και μάλιστα υπό τη δαμόκλειο σπάθη πως αν τα στοιχεία δεν υποβληθούν έγκαιρα αναστέλλεται η πληρωμή της παραγωγής τους, η διαφορά θα είναι τεράστια. Άρθρο 97, παρ. 3: Η διάταξη είναι απολύτως ορθή, διότι η κατάσταση με το αυξανόμενο κόστος των Όρων Σύνδεσης από ΔΕΔΔΗΕ μετά την επανεκκίνηση της αγοράς από το 2018 και ιδίως τα τελευταία χρόνια για την κατασκευή έργων δικτύου του έχει φθάσει στο απροχώρητο. Είναι απολύτως στρεβλή η κατάσταση οι παραγωγοί να πληρώνουν το 100% των έργων δικτύου, που αφενός θα χρησιμοποιούνται και από λοιπούς καταναλωτές και αφετέρου θα ανήκουν στη κυριότητα του διαχειριστή. Η θέσπιση λοιπόν του ορίου του 50% με αναδρομική εφαρμογή για συμβάσεις σύνδεσης από 1/1/21 είναι απολύτως ορθή και θα πρέπει το re-run και η επιστροφή χρημάτων Όρων Σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ στους επενδυτές να γίνει άμεσα και να μην χρονίσει. Επειδή μάλιστα το πρόβλημα έχει ξεκινήσει νωρίτερα από την 1/1/21, προτείνουμε το ορόσημο αυτό να αντικατασταθεί με την 17/12/16 αφού στις 16/12/16 εκδόθηκαν τα αποτελέσματα του τότε πιλοτικού διαγωνισμού φωτοβολταϊκών πάρκων της ΡΑΕ με τον οποίο επανεκκίνησε η αγορά και άρχισαν οι όροι σύνδεσης να αποπληρώνονται με σημαντικά υψηλότερες επιβαρύνσεις στις συμβάσεις σύνδεσης.