Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'MEDASSET– Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών' | 15 Ιουλίου 2022, 20:11

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Με προθεσμία μόλις μιας βδομάδας, η οποία μάλιστα στην πορεία μειώθηκε κατά μισή μέρα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τοποθετεί σε προσχηματική διαβούλευση ένα νομοσχέδιο που στερείται ξεκάθαρου στίγματος και επιχειρεί σαρωτικές αλλαγές σε εξαιρετικά κρίσιμα πεδία άσκησης δημόσιας περιβαλλοντικής πολιτικής. Μάλιστα, τα περισσότερα από τα πεδία που αγγίζει έχουν πληγεί από απανωτές μεταβολές κατά τη θητεία αυτής της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται συνεχώς κάθε αίσθημα ασφάλειας δικαίου περί το περιβαλλοντικό δίκαιο στη χώρα μας. Όπως σταθερά υποστηρίζουμε, τα νομοσχέδια σαρωτικών αλλαγών σε πολλά θέματα, πεδία πολιτικής και επίπεδα παρέμβασης δεν αποτελούν δείγματα καλής νομοθέτησης. Ειδικά σε σχέση με το περιβάλλον, προκαλούν μια χαοτική κατάσταση που αποδυναμώνει τις προοπτικές καλής διακυβέρνησης και υποσκελίζει την υποχρέωση της πολιτείας για αποτελεσματική διαφύλαξη του περιβάλλοντος ως κορυφαίου κοινωνικού αγαθού. Κατά κανόνα μάλιστα, αυτά τα «νομοσχέδια-σκούπες» δικαιολογημένα έλκουν τη δημόσια προσοχή στις πιο προβληματικές ρυθμίσεις τους, με αποτέλεσμα να χάνονται τυχόν θετικές διατάξεις, ενώ παράλληλα συσκοτίζεται ακόμα περισσότερο το κανονιστικό πλαίσιο. Σε κοινή μας ανακοίνωση με ακόμα 10 περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουμε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο: – Αλλοιώνει έντονα και απαράδεκτα τον διεθνώς αποδεκτό θεσμό των αυστηρά προστατευόμενων περιοχών (κατηγορία στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τα κράτη μέλη να εντάξουν τουλάχιστον το 10% της επικράτειας). Συγκεκριμένα, επιτρέπει εντός των ορίων τους ακόμα περισσότερες δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με κάθε έννοια αυστηρής προστασίας, όπως η κατασκευή πλατειών και «γραμμικών υποδομών μεταφορών» (δηλαδή δρόμων), οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, η ερασιτεχνική αλιεία και η ελεύθερη βόσκηση, κλπ. – Επιτρέπει την επιβάρυνση όλων των ζωνών προστασίας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με νέες χρήσεις που δεν προβλέπονταν από το έτσι κι αλλιώς προβληματικό ισχύον καθεστώς. Χαρακτηριστικά, στις ζώνες προστασίας της φύσης (δεύτερη σε αυστηρότητα ζώνη προστασίας) προβλέπονται πλέον η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και άλλων τουριστικών υποδομών, εγκαταστάσεων ΑΠΕ, καθώς και κατασκηνώσεων, ενώ σε όλες τις κατηγορίες (πλην της “απόλυτης” προστασίας) προβλέπονται πλέον εξορυκτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων υδρογονανθράκων. – Υποβαθμίζει ακόμα περισσότερο τον ήδη αναξιόπιστο και προβληματικό θεσμό των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται 2 απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν, δημιουργώντας έτσι μια υπαλληλική σχέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η οποία ακυρώνει την ανεξαρτησία που πρέπει (σύμφωνα και με τη νομοθεσία της ΕΕ) να περιβάλλει το σύστημα αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών. – Διακωμωδεί την έννοια της δημόσιας διαβούλευσης, απαιτώντας από τους ενδιαφερόμενους να μελετήσουν και να σχολιάσουν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Το νομοσχέδιο προεξοφλεί, επίσης, το περιεχόμενο των προεδρικών διαταγμάτων που η Ελλάδα σκανδαλωδώς καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια να εκδώσει για την προστασία των περιοχών Natura 2000, προβλέποντας αποσπασματικές διαδικασίες για τη συνέχιση υφιστάμενων και την υλοποίηση νέων έργων και δραστηριοτήτων ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των προεδρικών διαταγμάτων και τις οικολογικές ανάγκες οικοτόπων και ειδών. Αυτό παραβιάζει ευθέως τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης, η οποία δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και επιβάλλει τη θέσπιση των κατάλληλων μέτρων, ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και των προστατευόμενων ειδών. Τέλος, σε μια παράδοξης σημειολογίας διάταξη, το ΥΠΕΝ αποφασίζει να παραχωρήσει την ευθύνη ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας από υπεράκτια αιολικά στον δημόσιο φορέα που είναι αρμόδιος για την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων, την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων. Ειρωνεία ή ένδειξη της σύγχυσης που επικρατεί σε κυβερνητικό επίπεδο γύρω από την ανάγκη αταλάντευτης και καθαρής πορείας της χώρας προς την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τον τερματισμό κάθε ίχνους εμμονής στον ξεθωριασμένο πλέον αναπτυξιακό μύθο των πετρελαιοπηγών και της εξόρυξης ορυκτών καυσίμων; Μόλις πριν μερικούς μήνες, στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN), η κυβέρνηση δεσμεύτηκε «να γίνει πρωταθλήτρια στην πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος», τονίζοντας «πως η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, μέσω μιας απολύτως διαφανούς και συμπεριληπτικής διαδικασίας». Οι κυβερνητικές όμως πολιτικές κινούνται στην αντίθετη πορεία: από την ψήφιση του νόμου 4685/2020 και μετά, η χώρα ζει μια πρωτοφανή και συνεχή πορεία αποψίλωσης της νομοθεσίας προστασίας των πυρήνων βιοποικιλότητας, ενώ έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της ΕΕ για τις αδικαιολόγητες και χρόνιες παραβιάσεις της οδηγίας για τις περιοχές Natura 2000. Ζητάμε την απόσυρση των κεφαλαίων του νομοσχεδίου που αφορούν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις προστατευόμενες περιοχές. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη νομοθεσία της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και να ολοκληρώσει χωρίς άλλες καθυστερήσεις και παλινωδίες τη θεσμική θωράκιση των περιοχών Natura 2000