Αρχική ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ – ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΕ 2018/2001 ΚΑΙ 2019/944ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη ΜΙΝΩΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ | 27 Φεβρουαρίου 2023, 15:05
Οι πάντες πλέον γνωρίζουν ότι η συντριπτική πλειονότητα τον Ε.ΚΟΙΝ που δημιουργήθηκαν μέχρι σήμερα, αποτελούν συμπράξεις επιχειρηματιών ή εύπορων πολιτών και ουδεμία σχέση έχουν με τα σχήματα που ακολουθούν τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Η υποστήριξη και η περαιτέρω ενίσχυση του θεσμού των «πραγματικών» ενεργειακών κοινοτήτων κρίνεται καίριας σημασίας, ιδιαίτερα εν μέσω της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης που διανύουμε. Πέρα από τη δραστηριότητα της παραγωγής ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες είναι η μόνη οντότητα, η οποία εξ ορισμού, εργάζεται για την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των μελών της για την εξοικονόμηση ενέργειας και λειτουργεί ενισχυτικά προς την “συμφωνία για την ενέργεια” που επικοινωνείται σε όλα τα μέσα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να θωρακιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο σημαντικός ρόλος του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων αναδεικνύεται με τον πλέον εμφατικό τρόπο καθώς η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην αγορά ενέργειας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων αναγνωρίζεται ως σημαντικός πυλώνας αντιμετώπισης των τρεχουσών αλλά και των επικείμενων προκλήσεων αναφορικά με την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, την αύξηση της τοπικής αποδοχής των έργων Α.Π.Ε και την ενίσχυση του τοπικού ενεργειακού εφοδιασμού. Συνεπώς, ο προς διαβούλευση Νόμος έχει καθοριστικό ρόλο στη διαφύλαξη των ήδη υφιστάμενων ενεργειακών κοινοτήτων στη χώρα μας αλλά και στη θωράκιση του θεσμού, και θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την ενίσχυση και την εύρυθμη λειτουργία του θεσμού αλλά και για τη διασφάλιση του πρωταρχικού του σκοπού, ήτοι την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην αγορά ενέργειας. Συγκεκριμένα με την παρούσα επιστολή θέλουμε να τοποθετηθούμε ως προς το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ – ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΕ 2018/2001 ΚΑΙ 2019/944». Συμπληρωματικά με την επιστολή της Δέσμης Ενεργειακών Κοινοτήτων που είμαστε σε αγαστή συνεργασία. Με βάση τα ανωτέρω παραθέτουμε τη γνωμοδότηση της Μινώα Ενεργειακής Κοινότητας, της μεγαλύτερης κοινότητας στην Ελλάδα με πάνω από 600 μέλη, εκ των οποίων τέσσερις (4) ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού της περιοχής δραστηριότητας της, νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και νοικοκυριά για το αντίστοιχο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο. Αιτιολόγηση της πρότασης: Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και με τις παραγράφους 1 και 2 του Άρθρου 1 του όπως ισχύει Ν. 4513/2018, οι Ενεργειακές Κοινότητες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ή Πολιτών που προτείνονται από το σχέδιο νόμου μπορούν να επιτελέσουν τον ρόλο τους μόνο όταν αναπτυχθούν μέσα από ανοιχτές συμμετοχικές διαδικασίες και έχουν ευρεία βάση στο κοινωνικό σύνολο με συμμετοχή πολιτών, επιχειρήσεων και ΟΤΑ Α’ και Β βαθμού. Προσοχή η συμμετοχή αποκλειστικά επιχειρήσεων θα οδηγήσει σε εκμετάλλευση του νομικού σχήματος από ιδιώτες επενδυτές. Παράλληλα η δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων οποιασδήποτε μορφής μόνο από ΟΤΑ δεν έχει κάποια προστιθέμενη αξία αφού οι ΟΤΑ μπορούν να διαδραματίσουν τον ρόλο τους στην πράσινη μετάβαση χωρίς την δημιουργία ενεργειακής κοινότητας. Αντιλαμβανόμαστε ότι ο σκοπός της αύξησης του αριθμού των μελών αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του ζητήματος εκμετάλλευσης του νομικού σχήματος από ιδιώτες επενδυτές. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η προϋπόθεση των 60 μελών ίσως λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας και για τη δημιουργία νέων αυθεντικών ενεργειακών κοινοτήτων, που αναδύονται από πολίτες και την ανάγκη αυτών να βοηθήσουν την τοπική τους κοινότητα και για το λόγο αυτό, προτείνουμε ως ελάχιστη βάση ίδρυσης ενεργειακής κοινότητας τον αριθμό των 30 μελών. Η προϋπόθεση ύπαρξης τουλάχιστον 60 ή και περισσότερων μελών είναι σωστό να διατηρηθεί, όταν αιτούνται έργα παραγωγής ενέργειας με αιτούμενη ισχύ μεγαλύτερη από 10kW/μέλος και για την ένταξη της ενεργειακής κοινότητας σε εθνικά προγράμματα χρηματοδότησης και προκειμένου να είναι επιλέξιμη η ΕΚΟΙΝ για ειδικά προνόμια (όπως π.χ., λειτουργικές ενισχύσεις), ώστε να εξασφαλίζεται και να ανταμείβεται η ευρεία κοινωνική συμμετοχή. Πρόταση: 1. Μέλη: Οι Ενεργειακές Κοινότητες Ανανεώσιμων μορφών ενέργειας ή Πολιτών να οριστούν οι ενεργειακές κοινότητες που είναι ανοιχτές προς τους πολίτες, και επιπλέον : •με πάνω από 100 μέλη ή/ και συμμετοχή ΟΤΑ Α’ ή Β’ βαθμού για την ηπειρωτική χώρα και σε νησιά που ανήκουν στο διασυνδεδεμένο σύστημα της Ελλάδας και μπορούν να συμμετέχουν σε έργα παραγωγής ενέργειας με αιτούμενη ισχύ μεγαλύτερη από 10kW/μέλος •με πάνω από 60 μέλη ή/και συμμετοχή ΟΤΑ Α’ ή Β’ βαθμού για μη διασυνδεδεμένα νησιά με πληθυσμό κάτω των 3100 κατοίκων σύμφωνα με την τελευταία απογραφή και μπορούν να συμμετέχουν σε έργα παραγωγής ενέργειας με αιτούμενη ισχύ μεγαλύτερη από 10kW/μέλος. Σε ολιγομελή σχήματα ή δομές που επιδιώκουν το κέρδος με πώληση ενέργειας, να απαγορεύεται η ένταξη στο θεσμικό χώρο τον ενεργειακών κοινοτήτων, αλλά να εντάσσονται στο χώρο των εν γένει επιχειρήσεων ή συνεταιρισμών όλων των άλλων ειδών. Κοινότητες με μικρό αριθμό μελών, π.χ 30, προτείνεται να συμμετέχουν σε έργα παραγωγής ενέργειας με μέγιστη ισχύ τα 10kW/μέλος. Κάθε Ε.ΚΟΙΝ που μετά την ίδρυσή της, συμπληρώνει τον αντίστοιχο αριθμό μελών για την κάθε ως ανωτέρω αντίστοιχη περιοχή, να εντάσσεται στην κατηγορία εκείνων της ευρείας κοινωνικής βάσης. 2.Μητρώο Ενεργειακών Κοινοτήτων: Για την εγγραφή οποιασδήποτε ενεργειακής κοινότητας στο μητρώο ενεργειακών κοινοτήτων που θα κρατείται ψηφιακά μέσω της πύλης gov.gr να απαιτείται μετοχολόγιο το οποίο να υποβάλλεται σε οποιαδήποτε υποβολή αίτησης σε ΡΑΕ, διαχειριστή (ΔΕΔΔΗΕ/ ΑΔΜΗΕ) και πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας. Το μετοχολόγιο να υπογράφεται από το διοικητικό συμβούλιο της κάθε κοινότητας. Με τον τρόπο αυτό θα διαφυλαχθεί ο συνεταιριστικός χαρακτήρας των ενεργειακών κοινοτήτων και το επιδιωκόμενο κοινωνικοοικονομικό αποτέλεσμα από την δράση τους. 3.Έργα Παραγωγής ενέργειας με εικονικό συμψηφισμό: Οι Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε.), Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (Ε.Κ.Π.) και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9) για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών τους που είναι: •οικιακοί καταναλωτές, •επιχειρήσεις με παροχή με ΣΙ μέχρι 135kVA ή έστω μέχρι 85KVA •αγρότες, συνεταιρισμοί •OTA A’ ή Β’ βαθμού, νομικά πρόσωπα ΟΤΑ και ΝΠΔΔ •και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια, να επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και συστημάτων αποθήκευσης προς κάλυψη ιδίων αναγκών, με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. 4.Πλεονάσματα Χρήσης: •Από τα πλεονάσματα εκάστης χρήσης της Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε.) ή ΕΚΠ να παρακρατείται τουλάχιστον το δέκα τοις εκατό (10%) για τον σχηματισμό του τακτικού αποθεματικού. Η παρακράτηση να μην είναι υποχρεωτική, όταν το ύψος του αποθεματικού είναι τουλάχιστον ίσο με το ύψος του συνεταιριστικού κεφαλαίου της Κ.Α.Ε. ή της Ε.Κ.Π. •Τα πλεονάσματα εκάστης χρήσης μετά την αφαίρεση του αποθεματικού να παραμένουν στην Κ.Α.Ε. ή την Ε.Κ.Π. υπό τη μορφή έκτακτων ή ειδικών αποθεματικών και να διατίθενται, με απόφαση της γενικής συνέλευσης. Με απόφαση της γενικής συνέλευσης, τα έκτακτα ή ειδικά αποθεματικά μπορούν να διατεθούν στα μέλη για την αποπληρωμή του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Με τον τρόπο αυτό θα επιστρέφεται το κεφάλαιο που θα έχει επενδυθεί από τα μέλη (κατ’ αναλογία με την αποπληρωμή του τραπεζικού δανεισμού) και επιπλέον θα διατίθεται και ένα μέρος του πλεονάσματος στα μέλη που έχουν επενδύσει ώστε να ενισχυθούν άμεσα τα ίδια και έμμεσα οι τοπικές κοινωνίες. 5.Μεταβατικές διατάξεις: Ζητούμε να προβλεφθεί ρητά ότι Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης, Συμβάσεις Σύνδεσης, αιτήσεις σύνδεσης και γενικά διαδικασίες αδειοδότησης και κατασκευής έργων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε εξέλιξη από ΕΚΟΙΝ του νόμου 4513 που πληρούν τις προδιαγραφές των Κ.Α.Ε. , Ε.Κ.Π. και γενικά τις ανοικτές κοινότητες ευρείας βάσης χωρίς καταστρατήγηση του 20% του κεφαλαίου, δεν θα επηρεαστούν αρνητικά σε κανένα σημείο της αδειοδοτικής διαδικασίας και της λειτουργίας τους από τις μεταβατικές διατάξεις. 6.Κίνητρα για ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης Για τις κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9) με ευρεία βάση, προτείνονται: •να εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους έκδοσης βεβαίωσης παραγωγής καθώς και να εξαιρούνται από την υποβολή εγγυητικής επιστολής •να οριστούν τα έργα τους ως έργα κατηγορίας Α σύμφωνα με την υπουργική απόφαση Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 και να έχουν απόλυτη και απεριόριστη προτεραιότητα στην έκδοση βεβαίωσης παραγωγής, Όρων Σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, ανεξαρτήτως ισχύος και τεχνολογίας (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υβριδικοί σταθμοί, σταθμοί αποθήκευσης) •να έχουν εγγυημένη τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας για μία πενταετία τουλάχιστον και με αυξημένα κίνητρα για τα έργα αποθήκευσης και τους υβριδικούς σταθμούς •να έχουν βασικό λόγο στη σχεδίαση των συστημάτων παραγωγής και διαχείρισης ενέργειας στις γεωγραφικές ενότητες στις οποίες δραστηριοποιούνται, προφανώς με την τεκμηρίωση της τεχνικής αρτιότητας και της οικονομικής ανταγωνιστικότητας των προτεινόμενων από μέρους τους τεχνολογιών, ώστε η σχεδίαση να υλοποιείται από τη βάση. •να μπορούν υλοποιήσουν μικροδίκτυα με ενεργειακό συμψηφισμό (Net-Metering) για τους πολίτες, (ολόκληρα χωριά ή σύνολο χωριών), μέσω της χρήσης των δικτύων χαμηλής τάσης, με στόχο την αύξηση του ταυτοχρονισμού και του βαθμού αυτονομίας, ώστε πέραν των άλλων, να αμβλυνθεί η ανεπάρκεια των δικτύων διανομής και μεταφοράς. •Να μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με φορείς του Δημοσίου φορέα και να είναι επιλέξιμες σε αναπτυξιακά προγράμματα (πχ μέσω ΕΣΠΑ, LEADER κτλ).