Αρχική Σχέδιο της κύριας έκθεσης της Ολλανδικής εταιρίας HVA με αντικείμενο τη βελτίωση της διαχείρισης υδάτων, αγροτικών καλλιεργειών και αντιπλημμυρικής προστασίας στην Περιφέρεια ΘεσσαλίαςMASTER PLAN WATER MANAGEMENT IN THESSALY IN THE WAKE OF STORM DANIEL How to Address Thessaly’s Water-Related Agricultural ChallengesΣχόλιο του χρήστη Μιχαήλ Τσαγκατάκης | 20 Μαρτίου 2024, 10:32
Τα αίτια και η αρχή Leapfrog: Τα αίτια: Όπως σημειώνεται στην προηγούμενη παρέμβαση το Γενικό Σχέδιο διαμορφώθηκε με (και περιλαμβάνει) την πολιτική αντίληψη ότι οι ευθύνες της Πολιτείας για τις πρόσφατες καταλυτικές καταστροφές στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας από φυσικά γεγονότα αποτελούν παρελθόν. Με την επιλογή της αυτή η HVA έχασε την ευκαιρία να συνθέσει σωστά τις προτάσεις της. Η διαπίστωση ότι γι άλλη μια φορά η πολιτεία αποδείχτηκε ανίκανη και απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει ιστορικά επαναλαμβανόμενες με βεβαιότητα καταστροφές, της επέτρεπε να διαγνώσει, ως πραγματικά αίτιά τους, την κακή διακυβέρνηση, σύμφωνα με την αρνητική διάσταση της έκφρασης «it all trickles down the top» (στην Ελλάδα την καταλαβαίνουμε, ως «από το ψάρι βρωμάει το κεφάλι). Αίτια που αέναα καταδυναστεύουν όχι μόνο τον τομέα των υδάτων, αλλά και πολλούς άλλους κρίσιμους που επηρεάζουν τις ζωές των Ελλήνων. Η κακή διακυβέρνηση είναι όψεις του ίδιου νομίσματος, της ανυπαρξίας δομής, διαλειτουργικής συνοχής και περιεχομένου τού θεσμικού πλαισίου. - Η πρώτη όψη είναι η ουσιαστική ανυπαρξία σύγχρονων κανόνων δικαίου που διέπουν τον τομέα των υδάτινων πόρων, ως αβιοτικού στοιχείου του οικοσυστήματος του φυσικού περιβάλλοντος στους οποίους περιέχεται και - η δεύτερη όψη, είναι η χαοτική, αντιφατική οργάνωση διαχείρισης του τομέα με τον καθορισμό πολυάριθμων και αλληλεπικαλυπτόμενων αρμόδιων φορέων και διαδικασιών. Αντίθετα οι μελετητές της HVA επέλεξαν να εστιάσουν σε τεχνικές λύσεις, πειραματικές υποδείξεις εφαρμογής αρχών της παγκοσμιοποίησης και οραματικές προτάσεις, οι οποίες δεν είναι μόνο προσδοκίες, αλλά ασύμβατες συνάμα με τις κοινωνικές δομές της Περιφέρειας ή εκτός του πλαισίου των δύο κρίσιμων Οδηγιών και των δορυφορικών τους. Leapfrog principle: Ανάμεσα σ’ αυτές διακρίνονται ενδεικτικά, πρόωρες ψυχρές / post truth προσεγγίσεις μοντέλων, όπως π.χ του leapfrogging, ελάχιστα αναλυόμενες, χωρίς μελέτη επιπτώσεων, με την πρόθεση να εντυπωσιάσουν και να ενσωματωθούν εκτελεστικά σε μέτρα που θ’ ακολουθήσουν και των οποίων οι συνέπειες όταν θα προκύψουν δεν θα συνδέονται με την εγγενή δυναμική τους να προκαλέσουν ανυπολόγιστης και απρόβλεπτης έκτασης τριγμούς και σοβαρό κλονισμό των κοινωνικών δομών, αλλά με ευθύνες εξιλαστήριων θυμάτων. Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν αντιληπτή ως στρατηγική εκπαίδευσης, όπως και αρχικά διδάχθηκε, είναι όμως αδιανόητο να επιδιώκεται να εφαρμοστεί πειραματικά μεμονωμένα στην Περιφέρεια ΣΕ &Θ. Γιατί θα προκαλέσει, όπως αναφέρουν οι συντάκτες του Γενικού Σχεδίου, «λύπη», «θυσίες» και εξοστρακισμό της αυτοδιοίκησης και της δημοκρατίας στην πραγματικότητα και εξοβελισμό του Συντάγματος για τη λύση προβλημάτων που οι κυβερνήσεις συσσωρεύουν εδώ και 10ετίες στην Περιφέρεια αυτή (και όχι μόνο) με τις πολιτικές τους. Στην πραγματικότητα μια τέτοια προσπάθεια αν εξελιχθεί ο λαός την χαρακτηρίζει με εκφράσεις, εκτός από εκείνη που προαναφέρθηκε «it all trickles down the top», όπως «πονάει χέρι κόβει χέρι» και «το κάρο μπροστά από το άλογο». Στην περίπτωσή μας οι αλληγορίες αντιστοιχούν στις κρίσεις ότι εισάγονται και προτείνονται πρόωρες ψυχρές θεωρίες, όπως της leapfrog principle”, όταν είναι ένα το κρατούμενο ότι ελλείπουν, η γνώση, η κατάρτιση, η εκπαίδευση και οι ανάλογες θεσμικές πρωτοβουλίες των πάντοτε ανέτοιμων κυβερνήσεων να αντιληφθούν και επιλύσουν προβλήματα. Είναι αποδεκτό, ότι "Άλμα Βατράχου" σημαίνει να υπερπηδάς εμπόδια για να πετύχεις στόχους, υγιή ανταγωνισμό ή την παρούσα κατάσταση της τεχνολογίας μέσω καινοτόμων μέσων εξοικονόμησης χρόνου και κόστους». Όμως μια προσπάθεια πειραματικής επιβολής της αρχής "Leapfrog", βασισμένης σε ταχείες, προληπτικές απαντήσεις στις μελλοντικές πραγματικότητες θα διαταράξει αδυσώπητα την Περιφέρεια, το έθνος μας στο σύνολό του. Η σωστή διάσταση της αρχής Leapfrog Αν η κυβέρνηση σκέφτεται να υιοθετήσει την αρχή leapfrog για ν’ αντιμετωπίσει τα προβλήματα που αυτή και οι προκάτοχές της δημιούργησαν δεν πρέπει να ξεκινήσει πειραματικά με τη Θεσσαλία παρά μόνο αν αποβλέπει στο να ελέγξει τις παραγωγικές δομές της με κανόνες νεοφιλελευθερισμού, που ελπίζουμε να μην συμβαίνει. Μπορεί να ξεκινήσει με το να κατανοήσει ότι απαιτούνται εντελώς νέες και συνολικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση. Που θα βοηθήσουν τα παιδιά και τους νέους να αντιμετωπίσουν ένα μέλλον που γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτο και να δημιουργήσουν επιθυμητά εναλλακτικά μέλλοντα. Που θα προετοιμάσουν ταυτόχρονα τους εκπαιδευτικούς και τους υπεύθυνους εκπαιδευτικής πολιτικής να επανεξετάσουν τι πρέπει να μάθουν οι μαθητές και πώς πρέπει να μάθουν οι μαθητές για να πετύχουν στον 21ο αιώνα την εφαρμογή αυτής της αρχής από κει που πρέπει πραγματικά, από την εκπαίδευση. Υποστηρίζοντας την αρχή αυτή με προηγμένες τεχνολογίες και την εφαρμογή της στην πρωτοβάθμια μέσω της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δημιουργώντας ηγέτες ανάπτυξης ανθρώπινου κεφαλαίου μεταξύ των παγκόσμιων οικονομιών γνώσης και καινοτομίας. Δεν είναι ζήτημα επομένως η αρχή leapfrog να εφαρμοστεί στη Θεσσαλία και στον επί μέρους τομέα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Είναι ζήτημα, συνολικής διαμόρφωσης εθνικής στρατηγικής που λείπει και το πολιτικό προσωπικό της χώρας δεν φαίνεται ικανό να δημιουργήσει. Οι μελετητές οφείλουν άμεσα στο σχέδιό τους ν' αναθεωρήσουν τις σχετικές προτάσεις τους αφ' ενός και αφ' ετέρου να ασχοληθούν με τα πραγματικά αίτια των καταστροφών, δηλαδή με την ανυπαρξία σύγχρονου θεσμικού πλαισίου ευθυγραμμισμένου με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άποψη αυτή είναι προφανής η έλλειψη νομικών πόρων στη σύνθεση της HVA. Η άμεση στελέχωσή της με νομικούς που διαθέτουν τεχνογνωσία και σχετική εμπειρία είναι επιβεβλημένη. Η ανάγκη αυτή θα καταδειχτεί εντονότερα στις επόμενες παρεμβάσεις που θ ακολουθήσουν. Θα επανέλθουμε…