Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΙΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΑΜΒΑΚΟΣ' | 8 Απριλίου 2024, 09:14

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια τη Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος σχετικά με το Master Plan της Ολλανδικής εταιρίας με επίκεντρο το κεφάλαιο 4 που αφορά τη Γεωργία και την Κτηνοτροφία με ειδική αναφορά στις προτάσεις για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στην περιοχή της Θεσσαλίας όπου στοχοποιείται το βαμβάκι του οποίου η καλλιέργεια προτείνεται να αντικατασταθεί με οπωροκηπευτικά λαχανικά και δενδροκομία επειδή είναι υδροβόρο και οδηγεί στην ερημοποίηση της περιοχής. Εισαγωγικά θα θέλαμε να αναφέρουμε τα παρακάτω: 1. Η πρόταση για την παραγωγή οπορωκηπευτικών, λαχανικών, ντομάτας και δενδροκομίας ποτέ δεν ήταν κάτι που αποκλειόταν από τις επιλογές των παραγωγών και ήδη πολλά στρέμματα του Θεσσαλικού κάμπου καλλιεργούνται με δέντρα όπως αμυγδαλιές, ροδιές, καστανιές, με όσπρια, με ντομάτα υδροπονικής καλλιέργειας, με ρίγανη. 2. Η αγορά συνήθως αποφασίζει από μόνη της τί να παράγει με περιβαλλοντικούς και οικονομικούς όρους ο κάθε αγρότης, αξιολογώντας τιμές, τρόπο διάθεσης, υποδομές, εξοπλισμό κ.α. 3. Αυτό που δεν είναι ούτε αποδεκτό, αλλά ούτε και κατανοητό είναι γιατί τα παραπάνω προτείνονται σε αντικατάσταση της καλλιέργειας του βαμβακιού. Προφανώς όχι επειδή οι εν λόγω δραστηριότητες έχουν λιγότερες απαιτήσεις σε νερό. Το βαμβάκι αποτελεί ένα αγροτικό προϊόν, πρώτη ύλη βιομηχανιών, στην αλυσίδα παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και αποτελεί τη σημαντικότερη φυσική υφάνσιμη ίνα παγκοσμίως. Ο βαμβακόσπορος, κύριο υποπροϊόν του βάμβακος αποτελεί ζωοτροφή μεγάλης διατροφικής αξίας ενώ το λάδι που παράγεται από αυτόν χρησιμοποιείται ευρέως ως βρώσιμο στη βιομηχανία της διατροφής. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι χρήσεις του βάμβακος είναι πολλαπλές χωρίς να μένει τίποτα που να μην χρησιμοποιείται από το φυτό, ακόμη και το στέλεχος του φυτού χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη για την παραγωγή ενέργειας. Είναι απόλυτο συμβατό με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, και εντέλει, είναι απολύτως βιοδιασπώμενο, παράγεται από τα στοιχεία της φύσης και επιστρέφει στο τέλος του κύκλου ζωής του σε αυτήν. Να σημειωθεί ότι είναι μια καλλιέργεια με μεγάλη παράδοση για τη χώρα και την περιοχή της Θεσσαλίας, με άριστες επιδόσεις για την εθνική μας οικονομία αλλά και την οικονομία των καλλιεργητών που το παράγουν. Η χώρα μας παράγει το 80% της Ευρωπαϊκής παραγωγής (η περιοχή της Θεσσαλίας κατέχει το 35% της Ελληνικής παραγωγής) ενώ το προϊόν λόγου της υψηλής του ποιότητας και του φιλοπεριβαλλοντικού τρόπου που παράγεται χαίρει μεγάλης αναγνωσιμότητας από τις αγορές του εξωτερικού. Ο κλάδος είναι κατ’ εξοχήν εξαγωγικός με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται έβδομη ανάμεσα στους μεγαλύτερους εξαγωγείς Παγκοσμίως με τον κλάδο να συνεισφέρει στο ΑΕΠ της χώρας κύκλο εργασιών που πλησιάζει το 1 δις ευρώ και το προϊόν να συγκαταλέγεται σταθερά ανάμεσα στα 10 πιο εξαγώγιμα Ελληνικά προϊόντα. Με το προϊόν ασχολούνται 45.000 αγρότες/καλλιεργητές και άλλοι περίπου 100.000 απασχολούμενοι στο εμπόριο, τη μεταποίηση, τις γεωργικές συμβουλές τις μεταφορές. Όσον αφορά τη Θεσσαλία να σημειωθεί ότι το προϊόν διαχρονικά έχει αντέξει στον ανταγωνισμό μεταξύ των καλλιεργειών και έχει ισορροπήσει στο οικοσύστημα (περιβαλλοντικό και οικονομικό) της περιοχής ενώ η έκταση του αυξάνεται ή μειώνεται με βάση τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς, του κόστους παραγωγής και των περιορισμών που θέτουν οι Ευρωπαϊκοί κανονισμοί για την άσκηση της Γεωργίας στην ΕΕ. Ναι, βεβαίως, το βαμβάκι για να παραχθεί χρειάζεται και νερό μεταξύ των άλλων εισροών, όπως συμβαίνει όμως και στις άλλες καλλιέργειες. Σε αρδευόμενες εκτάσεις μπορεί και βελτιστοποιεί το δυναμικό του και βελτιώνει την παραγωγικότητα των καλλιεργητών. Η γη όταν είναι αρδευόμενη αποκτά μεγαλύτερη αξία και δύναται να αξιοποιηθεί πολλαπλώς. Αυτό που όμως δεν αναφέρει πουθενά η πρόταση των Ολλανδών μελετητών είναι πως το βαμβάκι, συγκρινόμενο με τις άλλες αρδευόμενες καλλιέργειες - στο πλαίσιο εξαγωγής χρήσιμων αποτελεσμάτων - είναι το λιγότερο υδροβόρο. Αυτό αναδεικνύεται και αποδεικνύεται στη μελέτη που έχει εκπονήσει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών το οποίο συγκρίνει τις απαιτήσεις σε νερό μεταξύ των επικρατέστερων αρδευόμενων καλλιεργειών της ελληνικής επικράτειας. Το βαμβάκι είναι ιδιαίτερα σκληροτράχηλο φυτό, ανθεκτικό στην ξηρασία, εύκολο στη διαχείριση, ανταποκρινόμενο στις καλλιεργητικές μεταχειρίσεις και είναι μια εξαιρετική επιλογή για δύσκολους τύπους εδαφών, ακόμη και με υφάλμυρη σύσταση όπως συμβαίνει στις περιοχές της Ροδόπης. Επίσης, σε άλλη σχετική μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις επικρατούσες στη χώρα μας καλλιέργειες, προκύπτει και αποδεικνύεται πως το βαμβάκι είναι από τις καλλιέργειες που ευνοείται λόγω της αύξησης των θερμοημερών που η αλλαγή του κλίματος επιφέρει, και οι οποίες επιτρέπουν την καλλιέργεια ποικιλιών μεγαλύτερου βιολογικού κύκλου, μεγαλύτερης αποδοτικότητας ή της επέκτασής του και σε άλλες βορειότερες περιοχές με οριακές κλιματολογικές συνθήκες. Η γνώμη των ειδικών της εν λόγω μελέτης σε θέματα που αφορούν τη σωστή διαχείριση των υδάτων είναι ευπρόσδεκτη και την επιζητούμε αλλά θα πρέπει να τονίσουμε ότι είναι υπεραπλουστευμένη η προσέγγιση αυτών σε θέματα που αφορούν την επιλογή καλλιεργειών στα πλαίσια άσκησης μιας βιώσιμης και αειφόρου γεωργίας. Η χώρα διαθέτει ικανό επιστημονικό δυναμικό με βαθιά γνώση των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή ώστε να αποφανθούν για τέτοιου είδους ζητήματα που αφορούν τη στρατηγική και βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου. Κατά την άποψή μας, η συζήτηση θα πρέπει να επικεντρωθεί στις προτάσεις για δημιουργία έργων υποδομής για τη σωστή διαχείριση του διαθέσιμου πόρου των ομβρίων υδάτων, στην υιοθέτηση πρακτικών άρδευσης που να εξοικονομούν και να διαχειρίζονται με φειδώ τους υδάτινους πόρους, όπως η στάγδην άρδευση και κυρίως στην εκπαίδευση των παραγωγών για την υιοθέτηση των νέων καλλιεργητικών τεχνικών ευφυούς γεωργίας, που οδηγεί στον περιορισμό χρήσης του νερού με τεχνικές ελέγχου και κοστολόγησης αυτού. Άλλωστε, προς την κατεύθυνση της εκπαίδευσης των βαμβακοκαλλιεργητών κινείται διαχρονικά ολόκληρος ο κλάδος με πρωτοβουλίες που συντονίζονται από τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος, μέσω προγραμμάτων στις νέες καλλιεργητικές τεχνικές, εξοικονόμησης πόρων, προστασίας του περιβάλλοντος, σε μία ολιστική προσέγγιση. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η στρατηγική στροφή του κλάδου προς την άσκηση της καλλιέργειας σύμφωνα με τους κανόνες και τα πρότυπα της «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης» του Εθνικού συστήματος ποιότητας Agro 2, μιας μεθόδου άσκησης της γεωργίας φιλική προς το περιβάλλον η οποία διασφαλίζει την ορθολογική χρήση των διαφόρων καλλιεργητικών εισροών (άρδευση, λίπανση, διαχείριση φυτοπροστασίας), την περιορισμένη χρήση χημικών σκευασμάτων και τη λογική χρήση καλλιεργητικών παρεμβάσεων. Αυτά επικοινωνεί εξάλλου και αποδεικνύει και η πρωτοβουλία της καθιέρωσης του Ευρωπαϊκού σήματος βάμβακος EUcotton, το οποίο ενσωματώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προϊόντος που παράγεται στη χώρα μας. Ένα προϊόν μοναδικό, υψηλής περιβαλλοντικής και κοινωνικής αξίας που προτείνεται να αξιοποιηθεί ιχνηλατίσημα μέσω του συστήματος διαχείρισης που έχει αναπτυχθεί εντός της Ευρωπαϊκής αλυσίδας αξίας του, με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την παραγωγή υψηλής ποιότητας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων με προστιθέμενη αξία που επιστρέφει στους παραγωγούς.