Αρχική Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς: α) της διαχείρισης υδάτων, β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών...ΕΝΟΤΗΤΑ Δ’ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (άρθρα 95-122)Σχόλιο του χρήστη ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΕΛΕΓΡΑΚΗΣ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Δ.Ν. | 13 Απριλίου 2024, 18:01
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΕΛΕΓΡΑΚΗΣ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Δ.Ν.' | 13 Απριλίου 2024, 18:01

    Υποβάλλω τις παρακάτω παρατηρήσεις ως πληρεξούσιος δικηγόρος των εξής Ενεργειακών Κοινοτήτων με έδρα τη Δυτική Μακεδονία: Ενεργειακή Κοινότητα SOL Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FLOR Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα ASTRO Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα KELLI Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα ENGLE Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα LES Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FOX Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα VOLK Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα MONS Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα APOLLON Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα PLANET Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα SKYWAY Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FIX Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FOCUS Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FEED Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα FINE Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα RAY Περιορισμένης Ευθύνης, Ενεργειακή Κοινότητα POWER Περιορισμένης Ευθύνης. Πρόκειται για συνολικά δέκα οκτώ (18) Ενεργειακές Κοινότητες με έδρα τη Δυτική Μακεδονία και πιο συγκεκριμένα την ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας. Εκάστη από αυτές συγκροτείται από δεκαπέντε μέλη εκ των οποίων τουλάχιστον το 50% συν ένας κατοικούν στη Δυτική Μακεδονία, όπως προβλέπει ο Ν. 4513/2018, ο οποίος εισήγαγε το ποσοτικό κριτήριο της εντοπιότητας των μελών εναρμονιζόμενος με την αιτιολογική έκθεση του ίδιου νόμου (πρόσδοση προστιθέμενης αξίας στους τοπικούς παράγοντες). Συνολικά έχουν καταθέσει στον ΑΔΜΗΕ δέκα οκτώ (18) κοινά αιτήματα (τα οποία ενόψει της υπουργικής απόφασης περί καθορισμού προτεραιοτήτων αργότερα τα συνενώσαμε σε τέσσερα) για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, με ημερομηνία προγενέστερου αιτήματος την 19η Μαρτίου 2021. Για την ανάπτυξη των έργων μας, τα οποία αθροίζουν συνολικά περί τα 300ΜW, έχουμε εκμισθώσει συνολικά περίπου τετρακόσια (400) αγροτεμάχια και για μέρος αυτών έχουμε υπογράψει μάλιστα με τους ιδιοκτήτες συμβολαιογραφική πράξη μακροχρόνιας μίσθωσης, την οποία έχουμε μεταγράψει στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο. Από τα παραπάνω μεγέθη: διακόσια εβδομήντα (270) ενεργά μέλη Ενεργειακών Κοινοτήτων, εκμίσθωση κατά προσέγγιση αγροτεμαχίων τριακοσίων (300) ιδιοκτητών, επενδύσεις σε συμβολαιογραφικά έξοδα και έξοδα μεταγραφής υποθηκοφυλακείου, διεξαγωγή νομικών ελέγχων και εκπόνηση τοπογραφικών μελετών για περίπου τριακόσια εβδομήντα (370) έργα, προκύπτει ότι μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας δια του οχήματος των Ενεργειακών Κοινοτήτων έχει εμπλακεί ενεργά στην ανάπτυξη ενεργειακών δραστηριοτήτων, επενδύοντας κεφάλαιο και προσωπική εργασία. Σημειωτέον, ότι αποτελούμε μόλις δέκα οκτώ (18) από τις διακόσιες ενενήντα τρεις (293) Ενεργειακές Κοινότητες που αναπτύχθηκαν στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Ως εκ τούτου γίνεται αντιληπτό ότι η εισαγωγή νέων ρυθμίσεων και η τροποποίηση των υφιστάμενων και μάλιστα με «αναδρομικό» περιεχόμενο επηρεάζουν μεγάλο μέρος φυσικών αλλά και νομικών προσώπων της περιφέρειας. Σε εμάς συντείνουν δύο νομοθετημένοι και διακηρυγμένοι σκοποί δημοσίου συμφέροντος. Ιδρυθήκαμε δηλαδή δυνάμει του πλαισίου που έθεσε ο Ν. 4513/2018 ο οποίος κατά την αιτιολογική έκθεσή του στόχευε, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη ενεργειακών δραστηριοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και στην πρόσδοση δια των Ενεργειακών Κοινοτήτων τεράστιας δυναμικής σε τοπικές κοινωνίες, ιδιώτες-πολίτες, καθώς και σε άλλα νομικά πρόσωπα προκειμένου να αναπτύξουν επενδυτικά εγχειρήματα στους παραπάνω τομείς. Βασικό κίνητρο και εργαλείο για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων, σε ό,τι αφορά την αποζημίωση της παραγόμενης και εγχεόμενης στο Δίκτυο ή το Σύστημα ενέργειας, συνιστά η αποζημίωση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ των Ενεργειακών Κοινοτήτων, βάσει σταθερής τιμής αποζημίωσης κατά τη σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης με το ΔΑΠΕΕΠ. Αυτή ήταν μια βασική επιλογή του έλληνα νομοθέτη, όταν ρύθμισε το σύστημα τιμολόγησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με τον Ν. 4414/2016 και αυτή η βασική επιλογή παρά τις επιμέρους προσαρμογές διατηρείται μέχρι σήμερα. Μάλιστα, ειδικά για τις Ενεργειακές Κοινότητες της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας, ο νομοθέτης λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες στην οικονομική και κατ’ επέκταση κοινωνική ζωή της περιοχής λόγω της απολιγνιτοποίησης, προέβλεψε ανέκαθεν και επίσης διαχρονικά (δηλαδή ανεξαρτήτως των συχνών νομοθετικών μεταβολών) ειδικές διατάξεις σε σχέση με το γενικότερο πλαίσιο, ειδικές διατάξεις που περιλάμβαναν ελαστικότερες ρυθμίσεις και εύλογη παράταση προθεσμιών, ιδίως για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών, που πανθομολογείται ότι θα αποτελέσουν τον πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης της περιοχής. Κρίσιμη νομοθετική διάταξη που υλοποιεί αυτήν την πολιτική και αναπτυξιακή επιλογή είναι το άρθρο 7 παρ. 3στ΄ Ν. 4414/2016, ως ισχύει, που αποτελεί και την παραδοχή στην οποία στηρίχθηκε η ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών. Υπενθυμίζουμε ότι η διάταξη αυτή ορίζει ότι: «στ. Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που αναπτύσσονται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, δεν εφαρμόζεται η παρ. 3δ και οι προθεσμίες που αναγράφονται στις παρ. 3β και 3ζ παρατείνονται κατά είκοσι ένα (21) μήνες.». Η διάταξη πρακτικά σημαίνει ότι στους φωτοβολταϊκούς σταθμούς της Δυτικής Μακεδονίας, δεν εφαρμόζεται το όριο των δύο συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης ανά Ενεργειακή Κοινότητα χωρίς συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία και οι προθεσμίες αναφοράς για την υποβολή αιτήσεων για σύνδεση, για έργα που τελικώς δικαιούνται εξαίρεση από ανταγωνιστικές διαδικασίες, παρεκτείνονται. ΙΙ. Με το Άρθρο 97 του υπό Διαβούλευση Σχεδίου Νόμου επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές σε αυτό το καθεστώς: Κατ’ αρχάς, προτείνεται η τροποποίηση του Άρθρου 7 παρ.3γ από 1ης Μαίου 2024 να μην μπορεί να συναφθεί σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών. Αντίστοιχο χρονικό ορόσημο τίθεται και στην παρ. 3δ, η οποία ωστόσο δεν εφαρμόζεται για φωτοβολταϊκούς σταθμούς στη Δυτική Μακεδονία. Είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι ούτε το άρθρο 7 παρ. 3γ΄ εφαρμόζεται σε αυτούς τους σταθμούς, ή να οριστεί ειδική προθεσμία ως προς αυτούς.Περαιτέρω, προστίθεται παρ. 3ι όπου για φωτοβολταϊκούς σταθμούς για τους οποίους έχει συναφθεί σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών ή έχει υποβληθεί πλήρης αίτηση στον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. έως την 30η Απριλίου 2024 και: α) είτε δεν έχει υποβληθεί έως την 31η Αυγούστου 2024 από τους κατόχους τους, δήλωση ετοιμότητας ή αίτημα ενεργοποίησης, β) είτε δεν έχει συναφθεί Σύμβαση Σύνδεσης έως την έναρξη ισχύος του νόμου, λαμβάνουν Λειτουργική Ενίσχυση, μόνο κατόπιν συμμετοχής τους σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών. Αφήνουμε κατά μέρους την επέμβαση σε ήδη συναφθείσες συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης και τα νομικά και πρακτικά ζητήματα που θέτει. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι τίθενται ασφυκτικά περιθώρια για την ολοκλήρωση των έργων και την υπογραφή συμβάσεων σύνδεσης, με κίνδυνο ανατροπής επενδυτικών προσπαθειών πολλών ετών. III. Στη συνέχεια, εκδόθηκε η ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123/12.8.2022 με τίτλο «Καθορισμός πλαισίου προτεραιότητας στην χορήγηση οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον Διαχειριστή του Δικτύου και τον Διαχειριστή του Συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που έχουν χαρακτηρισθεί ως κορεσμένα δίκτυα κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, σύμφωνα με το άρθρο 89 του ν. 4951/2022.» (ΦΕΚ Β΄ 4333/12.8.2022), η οποία ανέτρεπε την εξέταση των αιτημάτων χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης με βάση τον κανόνα της χρονικής προτεραιότητάς και εισήγαγε το σύστημα εξέτασης αιτημάτων ανά ομάδες. Αναλυτικότερα, στο Άρθρο 2 της υπουργικής απόφασης ορίζονταν ότι οι σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. στους οποίους χορηγείται Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (ΟΠΣ) από τον Διαχειριστή του Συστήματος κατατάσσονται σε Ομάδες Α ως ΣΤ και η υπαγωγή τους σε αυτές γίνεται σύμφωνα με τους γενικούς όρους που τίθενται, τα επιμέρους κριτήρια και τους ειδικούς όρους και προϋποθέσεις. Ανεξαρτήτως του ζητήματος του κύρους της υπουργικής απόφασης αυτής, που θα κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, η πρακτική εφαρμογή της (ή μη εφαρμογή της ακριβέστερα) επισύρει σημαντικές συνέπειες σε συνδυασμό με τις προωθούμενες ρυθμίσεις. Τα εξαιρούμενα έργα των Ενεργειακών Κοινοτήτων και δη αυτών της Δυτικής Μακεδονίας κατατάχθηκαν στις υποομάδες Γ2 (για όσες κατάφεραν να συγκεντρώσουν το σύνολο των προϋποθέσεων της εν λόγω κατηγορίας) και κατά τα λοιπά και κατά το πλέιστον ΣΤ . Συνεπώς, έπονται της εξέτασης αιτημάτων που ενδεχομένως έχουν κατατεθεί και καταστεί πλήρη πολύ μεταγενέστερα. Το παράδοξο που δημιουργήθηκε, ο νομοθέτης προσπάθησε να το επιλύσει με την παρ. 1 άρθρου 111 Ν. 5037/2023, παρατείνοντας την προθεσμία για σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης ως την 1η Ιανουαρίου 2025. Έπειτα από τη συμπλήρωση ενός μόλις έτους και πρώτου παρέλθει η εκ του νόμου τιθέμενη προθεσμία με το Άρθρο 97 του νομοσχεδίου προτείνεται η τροποποίηση του Άρθρου 7 παρ.3γ, ώστε από εδώ και στο εξής να μην επιτρέπεται να υπογραφεί σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών μετά την 1η Μαΐου 2024. Η ρύθμιση αυτή παραβιάζει κατάφορα τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των διοικούμενων δεδομένου ότι η υποβολή των αιτημάτων για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης έγινε κατόπιν θέσπισης του σχετικού πλαισίου και της παροχής κινήτρων από το νομοθέτη. Η κατάργηση της σταθερής τιμής αποζημίωσης σε συνδυασμό με την κατάταξη των αιτημάτων στην Ομάδα Γ οδηγεί με βεβαιότητα στην αδυναμία λήψης λειτουργικής ενίσχυσης. Τούτο συμβαίνει μάλιστα λόγω εξωγενών παραγόντων που σχετίζονται άμεσα με την ανεπάρκεια των υποδομών των Αρμόδιων Διαχειριστών, οι οποίοι παρά την ολοκλήρωση των προπαρασκευαστικών και κοστοβόρων ενέργειων από τους παραγωγούς (ενδελεχής έλεγχος τίτλων στο χώρο εγκατάστασης για τον εντοπισμό των ιδιοκτητών και την διερεύνηση της νομικής κατάστασης των ακινήτων, σύναψη μισθωτηρίων συμβολαίων ή ακόμα και αγορά ακινήτων, τοπογράφηση, συγκρότηση τεχνικού φακέλου, προπαρασκευαστική έρευνα για τη θέση του ακινήτου σε σχέση με τις υποδομές του Δικτύου και του Συστήματος), αδυνατούν να προβούν σε έκδοση ΟΠΣ καθώς πρακτικά ο μέσος χρόνος αναμονής έχει φτάσει στα 2 έτη, πολύ πέρα δηλαδή από την νόμιμη προθεσμία και αν ακόμη υποθέσουμε ότι είναι ενδεικτική. Δηλαδή έχουμε μια κατάσταση όπου και έχει πρακτικά αποτραπεί η εξέταση των έγκαιρων και ώριμων αιτήσεων για την χορήγηση ΟΠΣ από τον ΑΔΜΗΕ και τελικώς, καθώς τα έργα μένουν εκκρεμή, καταλαμβάνονται από δυσμενείς και στην ουσία καταστροφικές ρυθμίσεις στο πλαίσιο της ρύθμισης της λειτουργίας της αγοράς. Πολύ περισσότερο που τα αιτήματα μας για ΟΠΣ υποβλήθηκαν ως κοινά αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ στην πραγματικότητα κατόπιν θέσπισης του σχετικού πλαισίου από το Νομοθέτη. Πράγματι, λόγω της ισχύος τους τα επιμέρους έργα που εντάχθηκαν στο κοινό αίτημα θα έπρεπε να συνδεθούν στο Δίκτυο Μέσης Τάσης, ήτοι θα έπρεπε να υποβληθούν στο ΔΕΔΔΗΕ. Αυτό θα σήμαινε ότι θα απαιτείται κατ’ αρχήν επέκταση του Δικτύου ΜΤ και η έγχυση της ενέργειας που θα παραγόταν στο ΕΣΜΗΕ θα ήταν ζήτημα συντονισμού και υλοποίησης έργων σύνδεσης μεταξύ των δύο ΔΙαχειριστών – ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ. Με το άρθρο 135 Ν. 4685/2020 δόθηκε η δυνατότητα να υποβληθούν αιτήσεις στον ΑΔΜΗΕ απευθείας, με τον παραγωγό να αναλαμβάνει μάλιστα αντί του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΔΜΗΕ την κατασκευή του Δικτύου και του Υποσταθμού Σύνδεσης με το ΕΣΗΜΕ. Η πρωτοβουλία αυτή υποδείχθηκε από την Κυβέρνηση ως μέθοδος ταχύτερης υλοποίησης μικρών έργων και διέξοδος στην σύνδεση τέτοιων έργων. Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, θεωρούμε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο λαθεμένα παραλείπει να συμπεριλάβει ειδικότερες ρυθμίσεις για τις Ενεργειακές Κοινότητες της Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίες αναπτύχθηκαν με συγκεκριμένο σκοπό, την ενίσχυση και πρόσδοση προστιθέμενης αξίας στις τοπικές κοινωνίες και σε συγκεκριμένη περιοχή, την Δυτική Μακεδονία, η οποία διέρχεται το μεταβατικό στάδιο της απολιγνιτοποίησης και ως εκ τούτου έχρηζε ανέκαθεν ειδικής μεταχείρισης από το νομοθέτη. ΙV. Ως εκ τούτου προτείνουμε με το νομοσχέδιο να γίνει η εξής τροποποίηση στο άρθρο 7 παρ.3 περ.στ: «3στ. Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που αναπτύσσονται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, δεν εφαρμόζονται οι παρ. 3δ και 3ι και η προθεσμία της παρ. 3γ παρατείνεται για 8 μήνες. Ομοίως, οι προθεσμίες που αναγράφονται στις παρ. 3β και 3ζ παρατείνονται κατά είκοσι ένα (21) μήνες.»