Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ' | 10 Σεπτεμβρίου 2024, 14:25

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΕΝ «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων» 1. Το σχέδιο νόμου δεν έχει τεθεί σε διαβούλευση ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 166 του ν. 4951/2022. 2. Στο σχέδιο νόμου δεν περιλαμβάνονται διατάξεις που να αφορούν την αναγνώριση του Δικτύου Φο.Δ.Σ.Α. και τη θεσμική ενίσχυση και στελέχωση των Φο.Δ.Σ.Α. 3. Ενώ στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η ένταξη των Σποράδων στο νέο ΦοΔΣΑ Θεσσαλίας, δεν περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν τη διαχείριση των αποβλήτων στα νησιά Θάσο και Σκύρο. Δεν διευκρινίζεται αν θα συνεχίσουν να έχουν την ευθύνη της διαχείρισης των αποβλήτων τους, ή αν αυτή θα ασκείται μέσω ΦοΔΣΑ, όπως προβλέπεται πλέον για τις Σποράδες. 4. Στο άρθρο 3 του σχεδίου, προβλέπεται η υποχρεωτική συγχώνευση μιας Α.Ε. που δεν αποτελεί ΦοΔΣΑ, σε ένα ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή του Συνδέσμου, χωρίς εκκαθάριση της Α.Ε. Δεν καταγράφονται τα προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία του ΦΟΔΙΣΑ Βόρειας Πεδιάδας σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, και συνεπώς είναι αναιτιολόγητη η πρόταση συγχώνευσής της στον ΕΣΔΑΚ. Αν η Πολιτεία επιμείνει στην πρότασή της αυτή, τότε θα πρέπει α) να υπάρξει διακριτή μεταχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΦΟΔΙΣΑ που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων, και αυτών που υπηρετούν άλλους σκοπούς, σύμφωνα με το άρθρο 226Γ του ν. 4555/2018. Ο ΦΟΔΙΣΑ δύναται να παραμείνει ως διαδημοτική ΑΕ του άρθρου 265 ν. 3463/2006, ασκώντας τις υπόλοιπες αρμοδιότητες που προβλέπονται στο καταστατικό του. β) να παραχωρηθούν στους Δήμους μέλη του προς συγχώνευση ΦΟΔΙΣΑ τα περιουσιακά στοιχεία που αφορούν την άσκηση αρμοδιοτήτων ΟΤΑ στον τομέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων (απορριμματοφόρα, ΣΜΑ, Πράσινα Σημεία). γ) να επιστραφεί στους Δήμους μέλη του προς συγχώνευση ΦΟΔΙΣΑ το μετοχικό κεφάλαιο που κατέβαλαν για τη σύστασή του. δ) να αφεθεί στη διακριτική ευχέρεια των εργαζομένων του ΦΟΔΙΣΑ η μετακίνησή τους στον ΕΣΔΑΚ ή στους Δήμους μέλη του προς συγχώνευση ΦΟΔΙΣΑ, δεδομένου ότι δεν είναι εργαζόμενοι σε ΦοΔΣΑ. 5. Στο άρθρο 4 του σχεδίου, προβλέπεται η υποχρεωτική συγχώνευση των ΦοΔΣΑ του Βορείου Αιγαίου. Η διάταξη δεν καταγράφει τα προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία των δύο ΦοΔΣΑ, στον οποίων τη λύση αποσκοπεί η συγχώνευση, και συνεπώς είναι αναιτιολόγητη η πρόταση συγχώνευσης των δύο ΦοΔΣΑ του Βορείου Αιγαίου. Μάλιστα, με δεδομένη την ιδιαιτερότητα των νησιωτικών περιοχών, η λειτουργία των δύο ΦοΔΣΑ κρίνεται προσφορότερη, τη στιγμή μάλιστα που προβλέπονται δύο ΦοΔΣΑ σε άλλη Περιφέρεια που δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα μετακίνησης μεταξύ νησιών. Το Δίκτυο ΦοΔΣΑ τάσσεται υπέρ της προαιρετικής συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, προκειμένου να ληφθούν υπόψη από την οικεία Τοπική Αυτοδιοίκηση τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε επιλογής. Αν η Πολιτεία επιμείνει στην πρότασή της αυτή, τότε θα πρέπει να ακολουθηθούν οι διαδικασίες της νομοθεσίας περί Α.Ε. ως προς την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της νέας Α.Ε. Η πρόταση περί «άθροισης» των μετοχικών κεφαλαίων των δύο Α.Ε. είναι εκτός νομικής λογικής, καθώς αυτά αντιστοιχούν σε διαφορετικό αριθμό μετοχών και διαφορετικό ποσό αξίας κάθε μετοχής. Λαμβανομένου υπόψη, σύμφωνα με τη νομοθεσία, του πληθυσμιακού κριτηρίου για την κατανομή του μετοχικού κεφαλαίου, η μόνη ορθή νομικά διαδικασία, απαιτεί α) να επιστραφεί στους μετόχους της ΔΙΑΝΟΧ Α.Ε. το μετοχικό κεφάλαιο που κατέβαλαν κατά τη σύστασή της β) να συγκληθεί έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων της ΔΕΔΑΠΑΛ Α.Ε., η οποία θα αποφασίσει την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και την έκδοση νέων μετοχών, στην ονομαστική αξία των υφιστάμενων μετοχών, κατ’ αναλογία του πληθυσμού των νέων μετόχων. Επίσης, να αποφασίσει τη διαδικασία απόσβεσης των περιουσιακών στοιχείων της προς συγχώνευση ΔΙΑΝΟΧ Α.Ε., καθώς αυτά δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της συμμετοχής των νέων μετόχων στο μετοχικό κεφάλαιο. Η μη τήρηση των ανωτέρω συνιστά παραβίαση των διατάξεων, τόσο του άρθρου 17 του Συντάγματος, όσο και των τυπικών νόμων, που αφορούν την προστασία της ιδιοκτησίας 6. Στο άρθρο 5 του σχεδίου, προβλέπεται η υποχρεωτική συγχώνευση των ΦοΔΣΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Η διάταξη δεν καταγράφει τα προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, στον οποίων τη λύση αποσκοπεί η συγχώνευση, και συνεπώς είναι αναιτιολόγητη η πρόταση συγχώνευσης των τριών ΦοΔΣΑ της Περιφέρειας. Μάλιστα, με δεδομένη τη γεωγραφική ιδιαιτερότητα της Περιφέρειας, η λειτουργία των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ κρίνεται προσφορότερη, τη στιγμή μάλιστα που προβλέπονται δύο ΦοΔΣΑ σε άλλη Περιφέρεια που δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα γεωγραφικής ιδιαιτερότητας. Το Δίκτυο ΦοΔΣΑ τάσσεται υπέρ της προαιρετικής συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, προκειμένου να ληφθούν υπόψη από την οικεία Τοπική Αυτοδιοίκηση τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε επιλογής. 7. Στο άρθρο 6 του σχεδίου, προβλέπεται η υποχρεωτική συγχώνευση των ΦοΔΣΑ της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η διάταξη δεν καταγράφει τα προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, στον οποίων τη λύση αποσκοπεί η συγχώνευση, και συνεπώς είναι αναιτιολόγητη η πρόταση συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Μάλιστα, με δεδομένη την ύπαρξη των Σποράδων, η λειτουργία των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ κρίνεται προσφορότερη, τη στιγμή μάλιστα που προβλέπονται δύο ΦοΔΣΑ σε άλλη Περιφέρεια που δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα μετακίνησης μεταξύ νησιών. Το Δίκτυο ΦοΔΣΑ τάσσεται υπέρ της προαιρετικής συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, προκειμένου να ληφθούν υπόψη από την οικεία Τοπική Αυτοδιοίκηση τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε επιλογής. Στο ίδιο άρθρο, προβλέπεται η παράδοση μετοχών της ΠΑΔΥΘ στους Δήμους των καταργούμενων ΦοΔΣΑ Ν. Λάρισας και Μαγνησίας, χωρίς την αντίστοιχη καταβολή μετοχικού κεφαλαίου. Επίσης, η προβλεπόμενη μετατροπή της ΠΑΔΥΘ σε ΦοΔΣΑ Θεσσαλίας επιχειρείται χωρίς την διαδικασία τροποποίησης του καταστατικού της, κατά παράβαση των ν. 2190/1920 και 4548/2018 περί ανωνύμων εταιρειών. Αν η Πολιτεία επιμείνει στην πρότασή της αυτή, τότε θα πρέπει να συγκληθεί έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων της νέας Α.Ε., η οποία θα αποφασίσει την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και την έκδοση νέων μετοχών, στην ονομαστική αξία των υφιστάμενων μετοχών, κατ’ αναλογία του πληθυσμού των νέων μετόχων. Επίσης, να αποφασίσει τη διαδικασία απόσβεσης των περιουσιακών στοιχείων των προς συγχώνευση ΦοΔΣΑ, καθώς αυτά δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της συμμετοχής των νέων μετόχων στο μετοχικό κεφάλαιο. Η μη τήρηση των ανωτέρω συνιστά παραβίαση των διατάξεων, τόσο του άρθρου 17 του Συντάγματος, όσο και των τυπικών νόμων, που αφορούν την προστασία της ιδιοκτησίας. Τέλος, δεν διασφαλίζεται η νομιμότητα μετακίνησης προσωπικού που απασχολείται στους προς συγχώνευση Συνδέσμους με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, σε Α.Ε. στην οποία οι εργαζόμενοι απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα μετακίνησής τους σε Δήμους μέλη των προς συγχώνευση Συνδέσμων. 8. Στο άρθρο 7 παρ. 3 που τροποποιεί το άρθρο 239 του ν. 4555/2018, δεν περιλαμβάνεται η δυνατότητα των ΦοΔΣΑ να εισπράττουν μέσω ΔΕΗ ή ΚΑΠ τις οφειλές από παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών, αν και η δυνατότητα αυτή έχει κριθεί νόμιμη με τις υπ’ αρ. 1353/2018 και 1355/2018 αποφάσεις της Ολομέλειας του Ελ. Συν., ενώ προβλεπόταν ρητά και στην παρ. 4 του τροποποιούμενου άρθρου 239 : «Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής από δήμο τριμηνιαίας δόσης της ετήσιας εισφοράς ή του τέλους των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α. ή οποιουδήποτε ποσού πάσης φύσεως συμμετοχής προς τον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α…» 9. Στο άρθρο 10 που προσθέτει το άρθρο 27Α στο ν. 4819/2021, προβλέπεται η δυνατότητα εκχώρησης της αρμοδιότητας διενέργειας προμηθειών εξοπλισμού από τους ΟΤΑ α’ βαθμού στο ΥΠΕΝ. Σύμφωνα με το ΕΣΠΑ 2021-2027, το «εμπροσθοβαρές» μέρος του νέου προγράμματος του ΠΕΚΑ αφορά ακριβώς τη διαλογή στην πηγή, και τη συλλογή και μεταφορά των αστικών αποβλήτων, συμπεριλαβανομένων και των βιοαποβλήτων και των ανακυκλωσίμων, ως δέσμευση των ΟΤΑ έναντι των ΦοΔΣΑ που θα χρηματοδοτηθούν για την κατασκευή των ΜΑΑ κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Μάλιστα, η προβλεπόμενη προγραμματική σύβαση μεταξύ ΟΤΑ και ΦοΔΣΑ θα πρέπει να προβλέπει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία (εξυπηρετούμενος πληθυσμός, χωροταξία οικισμών, απαιτούμενος εξοπλισμός κλπ). Με αυτό το δεδομένο, η δυνατότητα υλοποίησης των διαδικασιών προμήθειας του εξοπλισμού είναι σαφέστατα πολύ πιο εύκολα από κάθε οικείο ΦοΔΣΑ, ο οποίος έχει εκ των πραγμάτων την πλήρη εικόνα και τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης της υλοποίησης των σχετικών συμβάσεων, παρά από μια κεντρική υπηρεσία, η οποία θα πρέπει να διαχειρίζεται δεκάδες συμβάσεις με ανόμοια χαρακτηριστικά. Εξ άλλου, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι το ΥΠΕΝ διαθέτει επαρκές προσωπικό για την υλοποίηση και παρακολούθηση των απαιτούμενων διαγωνιστικών διαδικασιών και συμβάσεων. Οι διατάξεις του άρθρου 228 παρ. 1 εδ. ιγ’ και του άρθρου 246 παρ. 3 του ν. 4555/2018 επαρκούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος. 10. Στο άρθρο 12 προκύπτουν ζητήματα αφαίρεσης της αρμοδιότητας διαχείρισης των αποβλήτων από τους ΟΤΑ και άσκησής της από το Γ.Γ.Δ.Σ.Α. Ειδικότερα: α. Σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος : «1. Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. Νόμος καθορίζει το εύρος και τις κατηγορίες των τοπικών υποθέσεων, καθώς και την κατανομή τους στους επί μέρους βαθμούς. Με νόμο μπορεί να ανατίθεται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης η άσκηση αρμοδιοτήτων που συνιστούν αποστολή του Κράτους. 2. Oι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Oι αρχές τους εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, όπως νόμος ορίζει. 3. Με νόμο μπορεί να προβλέπονται για την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή την άσκηση αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκαστικοί ή εκούσιοι σύνδεσμοι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που διοικούνται από αιρετά όργανα. 4. Το Κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους. O έλεγχος νομιμότητας ασκείται, όπως νόμος ορίζει. Πειθαρχικές ποινές στα αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκτός από τις περιπτώσεις που συνεπάγονται αυτοδικαίως έκπτωση ή αργία, επιβάλλονται μόνο ύστερα από σύμφωνη γνώμη συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από τακτικούς δικαστές, όπως νόμος ορίζει. 5. Το Κράτος λαμβάνει τα νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και των πόρων που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με ταυτόχρονη διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την απόδοση και κατανομή, μεταξύ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των φόρων ή τελών που καθορίζονται υπέρ αυτών και εισπράττονται από το Κράτος. Κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του Κράτους προς την τοπική αυτοδιοίκηση συνεπάγεται και τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τον καθορισμό και την είσπραξη τοπικών εσόδων απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.» Η αρμοδιότητα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων έχει εκχωρηθεί προς τους ΟΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 75 του ν. 3463/2006, η δε διάκριση των αρμοδιοτήτων μεταξύ των ΟΤΑ και των ΦοΔΣΑ έχει επέλθει με τις διατάξεις των άρθρων 227 και 228 του ν. 4555/2018. Βάσει των ανωτέρω, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου, το Κράτος δεν δύναται να ασκήσει αρμοδιότητα εκχωρηθείσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σύμφωνα με την παρ. 3 έχουν συσταθεί οι ΦοΔΣΑ για τη διευκόλυνση των ΟΤΑ, σύμφωνα με την παρ. 4 το Κράτος δύναται να ελέγξει τους ΟΤΑ ως προς τη νομιμότητα και όχι τη σκοπιμότητα των αποφάσεών τους, και σύμφωνα με την παρ. 5 το Κράτος υποχρεούται να εξασφαλίζει τα μέσα για την άσκηση των αρμοδιοτήτων που από το Σύνταγμα έχουν εκχωρηθεί στους ΟΤΑ, αλλά δεν έχει τη δυνατότητα να αφαιρεί την αρμοδιότητα επειδή οι ΟΤΑ δεν έχουν τα απαιτούμενα μέσα. Κατά συνέπεια, οι διατάξεις του άρθρου 12 θέτουν ζητήματα αμφισβήτησης συνταγματικά κατοχυρωμένων αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ. Μάλιστα, από τις διατυπώσεις του άρθρου δεν προκύπτουν σαφείς και προκαθορισμένοι λόγοι εξ αιτίας των οποίων δικαιολογείται η αφαίρεση της αρμοδιότητας. Δεν υφίσταται όργανο το οποίο θα προβάλλει ή θα ελέγχει τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο. Δεν διευκρινίζεται τι σημαίνει «Για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν στη διαχείριση των Αστικών Αποβλήτων (Α.Α.), τα οποία προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης με άμεσο κίνδυνο την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή να απειλήσουν τη δημόσια υγεία και εφόσον δεν ληφθούν, για οποιοδήποτε λόγο, τα απαιτούμενα μέτρα από τους αρμόδιους φορείς ή αν αυτά δεν είναι επαρκή...», ή «…αρμόδιου Φο.Δ.Σ.Α. που δεν προβαίνει, με αποκλειστική του υπαιτιότητα, στις απαιτούμενες ενέργειες για την υλοποίηση των προβλεπόμενων από το οικείο ΠΕ.Σ.Δ.Α. υποδομών, ούτε λαμβάνει ενδεδειγμένα μέτρα, ικανά να εξυπηρετήσουν προσωρινά και μέχρι την ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων τελικής διάθεσης, τις ανάγκες διαχείρισης των αποβλήτων που παράγονται, εντός της χωρικής του αρμοδιότητας». Η δεδομένη έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού, για την οποία την ευθύνη φέρει το Κράτος, συνιστά άραγε «αδυναμία» των ΟΤΑ και των ΦοΔΣΑ να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους ; Αν ναι, ποια μέτρα προβλέπονται από τη νομοθεσία για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων ; Με τον τρόπο αυτό, κατά την απολύτως ανέλεγκτη κρίση του κράτους, στον τομέα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο σύνολό της υποκαθίσταται από ένα και μόνο άτομο, το οποίο κατά την απόλυτη κρίση του θα καθορίζει τα ζητήματα που αφορούν τον τομέα, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 102 του Συντάγματος. 11. Στο άρθρο 73 του σχεδίου, προβλέπεται η δυνατότητα ΟΤΑ και ΔΕΥΑ να παίρνουν δάνειο από το ΤΠΔ, για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης του Ταμείου Ανάκαμψης. Να ζητήσουμε να ισχύσει το ίδιο για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων του ΕΣΠΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΔΣΑ Α. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ 1. Στο άρθρα 3, 4, 5, και 6 να προβλεφθούν: α. Η επιστροφή του μετοχικού κεφαλαίου στους δήμους – μετόχους των προς συγχώνευση ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή της Α.Ε. β. Η τήρηση της νομοθεσίας περί Α.Ε. για τη σύγκληση Γενικών Συνελεύσεων, την αύξηση των μετοχικών κεφαλαίων, και την απόσβεση των περιουσιακών στοιχείων των προς συγχώνευση ΦοΔΣΑ. Επισημαίνεται ότι η συμβολή με περιουσιακά στοιχεία αντιμετωπίζεται με την απόσβεσή τους σε βάθος χρόνου, αλλά δεν δύναται να αφορά το μετοχικό κεφάλαιο του νέου ΦοΔΣΑ, καθώς αυτό καθορίζεται αποκλειστικά με πληθυσμιακά κριτήρια, και όχι με βάση την οικονομική εισφορά κάθε μέλους. Αντίστοιχη υποχρέωση δεν υφίσταται στην περίπτωση συγχώνευσης σε Σύνδεσμο, καθώς οι Δήμοι στην περίπτωση αυτή δεν καταβάλλουν μετοχικό κεφάλαιο. Τέλος, πρέπει να διασφαλιστεί η νομιμότητα μετακίνησης προσωπικού που απασχολείται στους προς συγχώνευση Συνδέσμους με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, σε Α.Ε. στην οποία οι εργαζόμενοι απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα μετακίνησής τους σε Δήμους μέλη των προς συγχώνευση Συνδέσμων. 2. Στο άρθρο 7 παρ. 3 να συμπληρωθεί η φράση, ως εξής : «Το ποσό της ετήσιας εισφοράς ή του τέλους ή των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α. που παρέχονται μέσω προγραμματικών συμβάσεων ή οποιουδήποτε ποσού πάσης φύσεως συμμετοχής μετοχικού κεφαλαίου των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού προς τον οικείο Φο.Δ.Σ.Α., παρακρατείται από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. ……» 3. Τα άρθρα 10 και 12 να απαλειφθούν, καθώς αφαιρούν αρμοδιότητες εκχωρηθείσες από το Κράτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατά παράβαση του άρθρου 102 του Συντάγματος. Να προβλεφθεί ότι Δήμοι που αδυνατούν να ασκήσουν αρμοδιότητες σχετικές με τη διαχείριση αποβλήτων, είτε διενεργούν οι ίδιοι διαγωνιστικές διαδικασίες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων συλλογής και μεταφοράς σε ιδιώτες, είτε τις εκχωρούν με προγραμματική σύμβαση στους οικείους ΦοΔΣΑ, Αλλως, να τεθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση η σύμφωνη γνώμη των οικείων ΦοΔΣΑ για την εκχώρηση των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται στα ανωτέρω άρθρα, από αυτούς προς το Γ.Γ.Δ.Σ.Α., με την υπογραφή σχετικής προγραμματικής σύμβασης, ώστε να αντιμετωπισθεί το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων. Β. ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΔΣΑ 1. Στο άρθρο 225 του ν. 4555/2018 προτείνεται η προσθήκη παρ. 10 ως εξής: «Ανεξαρτήτως της νομικής τους μορφής, οι ΦοΔΣΑ δύνανται να συμμετέχουν στο Δίκτυο ΦοΔΣΑ, το οποίο λειτουργεί ως Σωματείο, κατά τις σχετικές διατάξεις του Α.Κ. Το Δίκτυο ΦοΔΣΑ εκπροσωπεί τα μέλη του σε Υπουργεία, Συμβούλια, Κρατικές Επιτροπές και Οργανισμούς, θεσμικά όργανα της ΕΕ και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε θέματα που άμεσα ή έμμεσα αφορούν τους ΦοΔΣΑ. Το Δίκτυο ΦοΔΣΑ μπορεί να συμμετέχει ως κύριο συμβαλλόμενο μέρος στις προγραμματικές συμβάσεις που συνάπτονται κατά τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010.» 2. Στο άρθρο 100 παρ. 1 α’ του ν. 3852/2010 να συμπεριληφθεί το Δίκτυο ΦοΔΣΑ στους φορείς που δύνανται να συμμετέχουν ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη στις προγραμματικές συμβάσεις. Γ. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (ν. 4555/2018) 1. Αντικατάσταση του Άρθρου 231 και κατάργηση των Άρθρων 232-235 του ν. 4555/2018. Προτείνεται η αντικατάσταση του άρθρου 231 ως εξής: «’Αρθρο 231 Αρμοδιότητες οργάνων διοίκησης των ΦΟΔΣΑ με τη νομική μορφή Συνδέσμου των Ο.Τ.Α. 1. Οι αρμοδιότητες και η λειτουργία του Διοικητικού Συμβουλίου, της Εκτελεστικής Επιτροπής και οι αρμοδιότητες του Προέδρου και Αντιπροέδρου των ΦΟΔΣΑ και των ΦΟ.Σ.ΠΕΣΔΑ με τη νομική μορφή Συνδέσμου των Ο.Τ.Α. (ΝΠΔΔ), καθορίζονται από τις διατάξεις του ν.3463/2006. 2. Τα άρθρα 232-235 καταργούνται.» Αιτιολόγηση: Με τα συγκεκριμένα άρθρα, οι ΦΟΔΣΑ με τη μορφή Συνδέσμου γίνονται λιγότερο ευέλικτοι από πριν, δεδομένου ότι δίνονται όλες σχεδόν οι αρμοδιότητες στο Δ.Σ, ενώ η Εκτελεστική Επιτροπή που είναι ολιγομελής και πιο ευέλικτη μπορεί να λάβει ουσιαστικές αρμοδιότητες για την λειτουργία των ΦΟΔΣΑ, μόνο αν τις εκχωρήσει σ’ αυτήν το Δ.Σ. Δεν υπάρχει κανένας λόγος διαφορετικής λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ με τη μορφή του Συνδέσμου, από τον τρόπο λειτουργίας των υπόλοιπων Συνδέσμων των ΟΤΑ, όταν μάλιστα οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις περιπλέκουν αντί να απλουστεύουν τη λειτουργία του. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το άρθρο 234 παρ. 1 του Ν. 4555/2018 προβλέπεται ότι: «1. Η εκτελεστική επιτροπή αποτελείται από τον πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και πέντε (5) μέλη του διοικητικού συμβουλίου, που εκλέγονται μαζί με τα αναπληρωματικά τους, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται για την εκλογή των μελών της οικονομικής επιτροπής του άρθρου 74 του ν. 3852/2010.» Όμως, η διάταξη του άρθρου 74 του ν. 3852/2010 προϋποθέτει την ύπαρξη παρατάξεων, πλειοψηφίας και μειοψηφίας, βάσει των ποσοστών των οποίων κατανέμονται οι θέσεις στην Οικονομική Επιτροπή, ενώ στους ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή του Συνδέσμου δεν υφίστανται παρατάξεις. Για τον ίδιο λόγο εξ άλλου, στο άρθρο 246 του ν. 3463/2006, που αναφέρεται στη συγκρότηση των οργάνων διοίκησης των Συνδέσμων ΟΤΑ, δεν προβλέπεται η κατανομή των θέσεων σε πλειοψηφούσες και μειοψηφούσες παρατάξεις. 2. Τροποποιήσεις στο Άρθρο 236 του ν. 4555/2018. α. Προτείνεται η αντικατάσταση της παρ. 6γ, ως εξής: «γ) η υποχρεωτική συμμετοχή στο Δ.Σ. του ΦΟΔΣΑ, ενός τουλάχιστον μέλους από κάθε περιφερειακή ενότητα που μετέχει στον ΦΟΔΣΑ. Κατά τη διαδικασία εκλογής του Δ.Σ. του ΦΟΔΣΑ, η εκπροσώπηση όλων των περιφερειακών ενοτήτων διασφαλίζεται με την ανάδειξη ως τακτικού μέλους του Δ.Σ. του πρώτου επιλαχόντος εκπροσώπου δήμου-μέλους της περιφερειακής ενότητας που δεν εκπροσωπείται στο Δ.Σ. με βάση το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αντί του τελευταίου εκλεγέντος μέλους του Δ.Σ.» Αιτιολόγηση: Η διάταξη νόμου σύμφωνα με την οποία στο Δ.Σ. μιας Α.Ε. συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλους τους Δήμους – μετόχους, είναι αντισυνταγματική (αντίθετη στην αρχή της αναλογικότητας, άρθρα 25 παρ. 4 και 106 Συντ/τος), ενώ έρχεται και σε αντίθεση με τη διάταξη του άρθρου 77 παρ.3 του ν. 4548/2018, που ορίζει ως ανώτατο αριθμό μελών του Δ.Σ. τα δεκαπέντε (15) μέλη. Όπως είναι γνωστό, μέτοχοι των ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή της Α.Ε. είναι όλοι οι Δήμοι που ανήκουν στην περιοχή ευθύνης του. Επομένως, τη Γ.Σ. των ΦοΔΣΑ αποτελούν όλοι οι Δήμοι μέλη του. Με την ισχύουσα διατύπωση επιβάλλεται η εκπροσώπηση κάθε Δήμου - μέλους στο Δ.Σ. του ΦοΔΣΑ με την νομική μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε.), με αποτέλεσμα το Δ.Σ. να ταυτίζεται με την Γενική Συνέλευση. Για παράδειγμα, αν σε μια Περιφέρεια ανήκουν 25 Δήμοι, τότε και η Γ.Σ. του ΦοΔΣΑ , αλλά και το Δ.Σ. του ΦοΔΣΑ, θα αποτελούνται από εκπροσώπους και των 25 Δήμων !!! Έτσι όμως, δημιουργούνται πολυμελή και δυσκίνητα Δ.Σ. που μπορεί να φτάσουν και τα 38 μέλη. Η διάταξη καθίσταται ακόμα πιο προβληματική, αν ληφθεί υπ’ όψη ότι στο αρ. 234 του ίδιου νόμου προβλέπεται για τους ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή των Συνδέσμων η συγκρότηση επταμελούς εκτελεστικής επιτροπής, δηλαδή η συγκρότηση οργάνου πολύ πιο ευέλικτου από το αντίστοιχο όργανο μιας Α.Ε. Πρόκειται για μια διάταξη νόμου που δεν αντέχει σε καμία απολύτως νομική κριτική. β. Προτείνεται η κατάργηση της υποπαραγρ. γγ), της παρ. 6δ. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, στις αρμοδιότητες της Γ.Σ. των ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή της Α.Ε. των ΟΤΑ, ανήκει και η έγκριση του προϋπολογισμού και των οικονομικών καταστάσεων του ΦΟΔΣΑ Αιτιολόγηση: Στη διάρκεια του έτους, οι προϋπολογισμοί αναμορφώνονται αρκετές φορές. Για κάθε αποδοχή χρηματοδότησης π.χ. ενός έργου, απαιτείται αποδοχή του και εγγραφή του στον προϋπολογισμό του ΦΟΔΣΑ με τη μορφή της Α.Ε. Η ανάθεση της αρμοδιότητας αναμόρφωσης του προϋπολογισμού στη Γενική Συνέλευση της Α.Ε. και όχι στο Δ.Σ., οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αδυναμία λειτουργίας της Α.Ε., αφού η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης της, απαιτεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών. Με την κατάργηση της διάταξης αυτής, θα ισχύσει ό,τι ισχύει σε όλες τις Α.Ε., γεγονός που θα διευκολύνει τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ με αυτή τη νομική μορφή. 3. Αντικατάσταση του Άρθρου 240 Προτείνεται η αντικατάσταση του Άρθρου 240, ως εξής: «Άρθρο 240 Η εποπτεία επί των Περιφερειακών Φο.Δ.Σ.Α. ασκείται με βάση τις διατάξεις του ν. 4548/2018 (Α` 104) όπως ισχύει, υπό την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων. Οι Φο.Δ.Σ.Α. υπάγονται στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3861/2010 (Α` 112), και ορίζονται εξαρχής ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016 (Α` 147).» Αιτιολόγηση: Η διάταξη αυτή επιβάλλει το ίδιο νομικό πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας, με τη διάταξη του άρθρου 3 του ν. 4674/2020 (ΦΕΚ Α’ 53/2020), που ρυθμίζει τη λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών με τη νομική μορφή της Α.Ε. των ΟΤΑ. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να υφίσταται διαφορετικό πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας, στην περίπτωση δύο πολυμετοχικών Α.Ε. των ΟΤΑ. 4. Τροποποίηση στο Άρθρο 241 Προτείνεται η τροποποίηση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 241, ως εξής: «…Για την πρόσληψη και τα λοιπά συναφή θέματα των ειδικών συνεργατών σε ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή του Συνδέσμου ισχύουν αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 9 του άρθρου 163 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων και το μισθολογικό τους καθεστώς διέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 9 του Κεφαλαίου Β` του ν. 4354/2015 (Α` 176), ενώ σε ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή της Α.Ε. των ΟΤΑ ισχύουν οι διατάξεις του Κανονισμού που συντάσσεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του παρόντος.». Αιτιολόγηση: Η τροποποίηση κρίνεται αναγκαία δεδομένου του διαφορετικού νομικού καθεστώτος που ρυθμίζει τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ με διαφορετική νομική μορφή, εν προκειμένω ως προς τις διαδικασίες πρόσληψης και μισθοδοσίας του προσωπικού τους. 5. Τροποποιήσεις στο Άρθρο 245 Προτείνεται η προσθήκη των ακόλουθων παραγράφων: 14. Οι διατάξεις του άρθρου 10 ν. 3894/2010 περί απαλλοτριώσεων, για την κατασκευή έργων διαχείρισης απορριμμάτων, ισχύουν και για τους ΦΟΔΣΑ ανεξαρτήτως της νομικής μορφής τους. 15. Επιτρέπεται η χρήση κινητού εξοπλισμού – οχημάτων των ΦΟΔΣΑ από τρίτους, για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας των ΦοΔΣΑ ή των Δήμων μελών τους, κατόπιν σχετικής απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου ή της Εκτελεστικής Επιτροπής, αναλόγως της νομικής μορφής των ΦοΔΣΑ. Αιτιολόγηση: Η προσθήκη των παραγράφων αυτών θα διευκολύνει τη λειτουργία των ΦΟΔΣΑ και θα αυξήσει την αποτελεσματικότητά τους. Για την προτεινόμενη παρ. 15 επισημαίνουμε ότι σήμερα σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 1959/1991, και τα άρθρα 4 παρ.1 περ. 30 του Ν.3446/2006, δεν είναι επιτρεπτή η οδήγηση από υπαλλήλους αναδόχου εταιρείας του κινητού εξοπλισμού - οχημάτων που διαθέτει ο ΦΟΔΣΑ στα πλαίσια σύμβασης υποστήριξής του. Η παραπάνω αδυναμία οδήγησης του κινητού εξοπλισμού-οχημάτων των ΦΟΔΣΑ από υπαλλήλους αναδόχου εταιρείας καθώς και η ελλιπής στελέχωση και η απαγόρευση των προσλήψεων από τους ΦΟΔΣΑ για την λειτουργία τους από τους ίδιους τους ΦΟΔΣΑ, δημιουργεί πρόβλημα και επιπλέον κόστη στη λειτουργία των ΦΟΔΣΑ αφού όλος ο υφιστάμενος κινητός εξοπλισμός τους μένει ανεκμετάλλευτος. Δ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΛΗΨΕΩΝ Ως προς το μείζον ζήτημα της στελέχωσης των ΦοΔΣΑ, η συζήτηση θα πρέπει να διεξαχθεί λαμβάνοντας υπ' όψη δύο κρίσιμα δεδομένα: 1. Το πρώτο δεδομένο είναι ότι το κόστος μισθοδοσίας των ΦοΔΣΑ δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού από τη νομοθεσία προκύπτει ότι αυτό καλύπτεται από τα ανταποδοτικά τέλη που καταβάλλουν οι δημότες, από τα οποία προέρχεται η ετήσια εισφορά που καταβάλλουν οι Δήμοι στους ΦοΔΣΑ για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους, και ότι απαγορεύεται κάθε είδους επιχορήγηση προς τους ΦοΔΣΑ. 2. Το δεύτερο δεδομένο είναι ότι, προκειμένου οι ΦοΔΣΑ να αντιμετωπίσουν τα οξύτατα προβλήματα που δημιούργησε στη λειτουργία τους η απαγόρευση των προσλήψεων μέχρι σήμερα, κατέφυγαν επί σειρά ετών σε λύσεις όπως η σύναψη σύμβασης έργου ή παροχής υπηρεσιών με ιδιώτες, είτε ατομικά, είτε με αναδόχους που εξασφαλίζουν την απασχόληση του απαιτούμενου προσωπικού. Αν η διαδικασία προσλήψεων στους ΦοΔΣΑ διεξαχθεί μέσω του ΑΣΕΠ, τότε εκατοντάδες εργαζόμενοι στους ΦοΔΣΑ της χώρας, οι οποίοι, μετά από πολλά έτη απασχόλησης μέσω τέτοιων συμβάσεων, έχουν αποκτήσει πολύτιμη εμπειρία, θα πρέπει να απομακρυνθούν από την εργασία τους, γιατί το ΑΣΕΠ δεν επιτρέπει την επαρκή μοριοδότηση ούτε της εμπειρίας, ούτε της εντοπιότητας. Οι λύσεις λοιπόν θα πρέπει να δοθούν με ένα ιδιαίτερο τρόπο, λαμβάνοντας υπ' όψη τις παραπάνω ιδιαιτερότητες. Δεδομένου ότι σήμερα οι ΦοΔΣΑ λειτουργούν είτε με τη νομική μορφή του Συνδέσμου των ΟΤΑ (ΝΠΔΔ) είτε με τη νομική μορφή της ΑΕ των ΟΤΑ (ΝΠΙΔ), το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο μπορεί να δώσει άμεσα λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ΑΕ, με δύο τρόπους: α) είτε κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 185 του ν. 4964/2022 (ΦΕΚ Α’ 150/2022) περί πρόσληψης προσωπικού χωρίς να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός. και το οποίο έχει ως εξής : "1. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής διάταξης, επί των ανωνύμων εταιρειών που σωρευτικώς δεν συμπεριλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, η διοίκησή τους δεν ορίζεται από το ελληνικό δημόσιο και το ποσοστό συμμετοχής, άμεσης ή έμμεσης, του ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο είναι μικρότερο του πενήντα τοις εκατό (50%), τόσο στην εταιρεία όσο και στις εταιρείες στις οποίες αυτή κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, δεν εκτείνεται η αρμοδιότητα του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού επί των διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού." β) είτε με νομοθέτηση κατ' αναλογία με τις διατάξεις του ν. 4643/2019, ο οποίος ρυθμίζει το καθεστώς προσλήψεων στη ΔΕΗ, και στην αιτιολογική έκθεση του οποίου αναφέρεται : "Ακόμη, σημειώνεται πως τόσο η ΔΕΗ ΑΕ όσο και οι θυγατρικές της, κατά την πάγια βεβαίωση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ούτε επιχορηγούνται από αυτόν. Κατά συνέπεια, προκρίνεται η αποδέσμευση της ΔΕΗ από τους περιορισμούς που ενισχύθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και απηχούσαν διατάξεις εφαρμοζόμενες στον στενό Δημόσιο Τομέα..." Όμως, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν δίνει λύση στο πρόβλημα στελέχωσης των ΦοΔΣΑ που λειτουργούν με τη νομική μορφή του Συνδέσμου, αποτελούν δηλαδή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, και επομένως οι διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού είναι αυτές που ισχύουν για όλο το Δημόσιο Τομέα.. Για να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα, θα πρέπει να υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα μπορούσε να επιτρέψει την πρόσληψη προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, σε προσωποπαγείς θέσεις.