Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Σεβαστιανός Μοιρασγεντής' | 15 Σεπτεμβρίου 2024, 18:27

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Θετικά σημεία • Μέσω του ΕΣΕΚ επιτυγχάνονται εν γένει οι κλιματικοί στόχοι, ήτοι μείωση των εκπομπών κατά 55% το 2030 σε σχέση με το 1990, και σχεδόν net zero εκπομπές το 2050. Εντούτοις, ο στόχος που τίθεται για το 2040 (-79,8%) είναι σημαντικά υποδεέστερος της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (-90%). Επομένως το 2040 μάλλον οι στόχοι μείωσης των εκπομπών θα πρέπει να είναι πιο φιλόδοξοι προκειμένου η χώρα να συμβαδίζει με τη στοχοθεσία που φαίνεται ότι θα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και με ένα σενάριο απανθρακοποίησης 1.5οC. • Διατηρείται ο στόχος της απολιγνιτοποίησης, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2028. • Προωθούνται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, που αφενός θα συμβάλλουν στο κλείσιμο ή στον περιορισμό λειτουργίας των υφιστάμενων πετρελαϊκών μονάδων και αφετέρου θα υπάρξουν αυξημένες δυνατότητες αξιοποίησης του πλούσιου δυναμικού ΑΠΕ των νησιωτικών περιοχών. • Υιοθετούνται πιο ρεαλιστικοί στόχοι αποθήκευσης με μεγαλύτερη έμφαση σε σχέση με το πρόηγούμενο σχέδιο στην αντλησιοταμίευση. • H χώρα καθίσταται εξαγωγέας ηλεκτρισμού από το 2035 και μετά, χωρίς όμως οι εξαγωγες να υπερβαίνουν τις ~11 TWh/έτος. Παρατηρήσεις - προτάσεις • Στο υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ δίνεται πολύ λίγη ποσοτική πληροφορία σχετικά με τους στόχους της εξοικονόμησης ενέργειας και τη διείσδυση των μέτρων για την επίτευξή τους. • Το ΕΣΕΚ δίνει μικρή ή και καθόλου έμφαση σε πολιτικές και μέτρα που προωθούν την ορθολογική χρήση των ενεργειακών πόρων και την αλλαγή των ενεργειακών συμπεριφορών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ευημερία για όλους, εντός των ορίων που θέτει η βιώσιμη ανάπτυξη. Τα μέτρα αυτά, συνήθως χαμηλού κόστους, είναι δυνατόν να αυξήσουν το συνολικό δυναμικό μείωσης των εκπομπών κατά περίπου 10%. • Οι στόχοι βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας είναι συντηρητικοί, υποδεέστεροι του προηγούμενου σχεδίου, και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περεταίρω προώθησης της εξοικονόμησης ενέργειας, και της μείωσης των εκπομπών μέσω αυτής, ιδιαίτερα στους τομείς των κτιρίων και των μεταφορών. • Στον τομέα των κτιρίων, το ΕΣΕΚ είναι προσανατολισμένο στον εξηλεκτρισμό της τελικής ζήτησης και στην προώθηση της βιοενέργειας, ενώ η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων δεν καλύπτει το σύνολο του κτιριακού αποθέματος που είναι κατασκευασμένο πριν το 2010, και είναι προσανατολισμένη στις ήπιες ενεργειακές ανακαινίσεις. Θεωρούμε ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση στον τομέα, που θα στοχεύει στη ριζική ενεργειακή ανακαίνιση του συνόλου του κτιριακού αποθέματος μέχρι το 2050, στον εξηλεκτρισμό της ζήτησης μέσω της εγκατάστασης αντλιών θερμότητας, και στη μέγιστη αξιοποίηση μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων για σκοπούς αυτοκατανάλωσης, ενδεχομένως με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες). Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της χρήσης φωτοβολταϊκών συστημάτων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των νοικοκυριών. Από τα ποσοτικά στοιχεία που παρουσιάζονται φαίνεται ότι προωθείται έντονα η βιοενέργεια και οι ηλεκτρικές αντιστάσεις. Θα πρέπει να διευκρινιστεί το πως από την παραδοσιακή βιομάζα ο τομέας θα προσανατολισθεί σε σύγχρονα συστήματα θέρμανσης με βιομάζα καθώς επίσης γιατί δίνεται έμφαση στις ηλεκτρικές αντιστάσεις. • Ειδικές και στοχευμένες πολιτικές θα πρέπει να σχεδιασθούν για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά έτσι ώστε να επιδιωχθεί ταυτόχρονα η επίτευξη των κλιματικών στόχων και η μείωση της ενεργειακής φτώχειας. • Στον τομέα των μεταφορών, βασική προτεραιότητα του ΕΣΕΚ είναι η προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Θεωρούμε ότι η τελευταία θα πρέπει να συνδυαστεί με την προώθηση της ήπιας κινητικότητας, μέτρων μείωσης του απαιτούμενου μεταφορικού έργου, των μέσων μαζικής μεταφοράς και των σιδηροδρόμων. Στόχος να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το μεταφορικό έργο που επιτελείται από αυτοκίνητα εις όφελος των μέσων σταθερής τροχιάς και των μέσων μαζικής μεταφοράς. • Στο ΕΣΕΚ προβλέπεται πολύ μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη των ΑΠΕ, ιδιαίτερα φωτοβολταϊκών και αιολικών, τόσο για την κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρισμού όσο και για την παραγωγή νέων καυσίμων. Η επιλογή αυτή αναμένεται να προκαλέσει περιβαλλοντικές πιέσεις και κοινωνικές αντιδράσεις. Η υιοθέτηση πιο φιλόδοξων στόχων εξοικονόμησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας, αναμένεται ότι θα συμβάλλει στη μείωση των απαιτήσεων για εγκαταστάσεις νέων ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης. Επίσης, απαιτείται η πιο ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη χωροθέτηση των έργων ΑΠΕ, ακόμη και η συμμετοχή τους στα επενδυτικά σχήματα μέσω ενεργειακών κοινοτήτων. Επίσης, εντύπωση προκαλεί ότι στο ΕΣΕΚ δεν συμπεριλαμβάνονται επενδύσεις για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με βιομάζα και γεωθερμία. • Με το ΕΣΕΚ, μία εκ των πλέον σημαντικών τεχνολογιών της απανθρακοποίησης καθίστανται τα υπεράκτια αιολικά, για τα οποία όμως δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κάποια εμπειρία στη χώρα, και ούτε αναλυτική εκτίμηση των επιπτώσεών τους στις νησιωτικές και θαλάσσιες περιοχές. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας αυτής θα πρέπει να προσαρμοστεί σε ρεαλιστικότερους ρυθμούς. • Η πράσινη μετάβαση και η απανθρακοποίηση της Ελληνικής οικονομίας απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Κρίσιμο είναι να ληφθούν μέριμνες υποστήριξης αυτού του μετασχηματισμού από την Ελληνική βιομηχανία, μειώνοντας το ποσοστό του εισαγόμενου εξοπλισμού. • H απορριπτόμενη ηλεκτρική ενέργεια υπερβαίνει τις 5 TWh/έτος από το 2040 και μετά, και προσεγγίζει τις 10 ΤWh το 2050.