Αρχική Αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναθεωρημένη έκδοσηΣχόλιο του χρήστη ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΙΠΟΝΤΙΚΑΣ | 15 Σεπτεμβρίου 2024, 18:22
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΙΠΟΝΤΙΚΑΣ' | 15 Σεπτεμβρίου 2024, 18:22

    Αγαπητοί/ές, Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), υποβάλλονται παρατηρησεις οι οποίες έχουν ως σκοπό να ενισχύσουν την πληροτητα και την αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Θα ήθελα όμως να σας ενημερώσω για τον τρόπο της σκέψης μου για να καταλάβετε πως προέκυψαν τα σχόλια που θα διαβάσετε παρακάτω. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω οι παρακάτω σχολιασμοί και προτάσεις σκοπό έχουν να ενισχύσουν την βιωσιμότητα, την διαφάνεια αλλά και την κοινωνική δικαιοσύνη του ΕΣΕΚ. Εξέτασα πρώτα τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει το ίδιο το σχέδιο για την πράσινη μετάβαση της χώρας μας. Με εμπειρία στα κοιν΄'α και με την ενασχόληση μου με την Κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος εντόπισα καταρχήν κάποια σημαντικά κενά σε τομείς όπως η προστασία των καρστικών εδαφών, η διαχείριση των υδατινων πορων αλλά κια η αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ μετά την λήξη κύκλου ζωής. Αυτά τα κενά μπορούν να επηρεάσουν την περιβαλλοντική βωσιμότητα και την αποδοχή στην κοινωνία. Παρά το γεγονός οτι το ΕΣΕΚ προωθεί τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, η απουσία διασύνδεσης μεταξύ αυτών και των επιμέρους πολιτικών μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις όπως για παράδειγμα στην διατήρηση της βιοποικιλόηττας αλλά και στην κλιματική προστασία εάν θέλετε. Ακολουθεί τώρα ο σχολιασμός και η υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων. Απαιτείται μια πιο ολιστική προσέγγιση. Κεφάλαιο 1: Επισκόπηση και διαδικασία κατάρτισης του σχεδίου Γενικά Το κεφάλαιο 1 του ΕΣΕΚ θέτει τις βάσεις για τον καθορισμό των στρατηγικών προτεραιοτήτων, της μεθοδολογικής προσέγγισης και της συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων. Παρά τις σαφείς κατευθυντήριες γραμμές που παρέχει το συγκεκεκριμένο σχέδιο παρατηρούνται ορισμένα κενά, κυρίως στην ευθυγράμμιση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), στην προστασία ευαίσθητων περιοχών και στη διασφάλιση μη σύγκρουσης μεταξύ περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.Πιο συγκεκριμένα προτείνονται τα ακόλουθα: - Σύνδεση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs)|Να ενσωματωθούν στο ΕΣΕΚ σε κάθε επίπεδο σχεδιασμού και υλοποίησης, καθώς αυτοί παρέχουν ένα σαφές πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. --Γιατί; Η ενσωμάτωση των SDGs στο ΕΣΕΚ δεν θα ενισχύσει μόνο την ευθυγράμμιση της χώρας μας με τις διεθνείς δεσμεύσεις, αλλά θα δημιουργήσει κι ενα συνεκτικό πλαίσιο για την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διατήρησης. ---Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.3 (Στρατηγικές προτεραιότητες του ΕΣΕΚ): "Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ευθυγραμμίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ. Ειδικότερα, ο Στόχος 7 για καθαρή και προσιτή ενέργεια και ο Στόχος 13 για δράση για το κλίμα αποτελούν κύριους άξονες της στρατηγικής του ΕΣΕΚ, ενώ δίνεται έμφαση στη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και στην αποφυγή κοινωνικών ανισοτήτων (Στόχος 10)." - Αξιολόγηση καρστικών εδαφών και υδατικών πόρων | Οι καρστικές περιοχές αποτελούν οικοσυστήματα μεγάλης σημασίας λόγω της ύπαρξης υπόγειων υδάτων και της συμβολής τους στη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στην ανθρώπινη παρέμβαση, όπως οι εγκαταστάσεις έργων ΑΠΕ. Δυστυχώς το διαπιστώμασε πολύ πρόσφατα όπου συγκεκριμένη ΜΠΕ δεν είχε λάβει υπόψη αυτό το στοιχείο σε ιδιαίτερα κρίσμη περιοχή. Το ΕΣΕΚ θα πρέπει να ενσωματώσει ειδικές κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των καρστικών εδαφών. Γιατί; Η διατήρηση των καρστικών οικοσυστημάτων είναι κρίσιμη για την αποφυγή περιβαλλοντικών καταστροφών, ενώ η ορθή αξιολόγηση των επιπτώσεων των ενεργειακών έργων σε τέτοιες περιοχές θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των υδατικών πόρων. Επιπλέον, οι καρστικές περιοχές προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία (Ν. 3199/2003 για την προστασία των υδάτων) και την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα). ---Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.5 (Μεθοδολογική προσέγγιση κατάρτισης του ΕΣΕΚ): "Η μεθοδολογία χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των καρστικών εδαφών, με στόχο την προστασία των υδατικών πόρων και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Προβλέπεται η εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων για την προστασία αυτών των περιοχών, καθώς και η ανάπτυξη ειδικών πρωτοκόλλων για την αποφυγή της υποβάθμισης των υπόγειων υδάτων." ή "Η εγκατάσταση έργων ΑΠΕ σε περιοχές με καρστικά εδάφη και ευαίσθητους υδατικούς πόρους θα υπόκειται σε αυστηρά κριτήρια σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία (Ν. 3199/2003) και την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, με στόχο την αποφυγή της υποβάθμισης των υδάτινων πόρων και των οικοσυστημάτων." - Προστασία βιοποικιλότητας και τοπικών κοινοτήτων | Η προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων και των τοπικών κοινωνιών αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το ΕΣΕΚ πρέπει να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των τοπικών κοινοτήτων από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων ΑΠΕ, ενώ παράλληλα να ενσωματώσει σαφή μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας. Γιατί; Η κοινωνική δικαιοσύνη και η περιβαλλοντική προστασία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η εμπλοκή των τοπικών φορέων στη διαδικασία σχεδιασμού θα ενισχύσει την αποδοχή των έργων και θα μειώσει τις πιθανές συγκρούσεις.Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και αυτό ισχύει για κάθε πλευρά. --- Προτεινόμενη προσθηκη στο τμήμα 1.6 (Διαβουλεύσεις και συμμετοχή φορέων): "Η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων στη διαδικασια σχεδιασμού των έργων ΑΠΕ είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της κοινωνικής αποδοχης και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα αξιολογούνται με βάση τα πιο σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να αποφεύγεται η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων." - Ταμείο Απόσυρσης και Αποκατάστασης έργων ΑΠΕ | Ένα κεντρικό ζήτημα στο ΕΣΕΚ είναι η έλλειψη πρόνοιας για τη διαχείριση των ΑΠΕ μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Προτείνεται λοιπόν η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης, το οποίο θα χρηματοδοτεί τη διαχείριση της αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών όπου βρίσκονται. -- Γιατί; Η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των ενεργειακών έργων και θα διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση σε νέες τεχνολογίες, χωρίς να δημιουργούνται περιβαλλοντικά ζητήματα μακροπρόθεσμα.Επιπλέον,η Οδηγιια 2019/944/ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των ενεργειακών εργων και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν την αποκατασταση του περιβάλλοντος μετά το τέλος ζωής των εγκαταστάσεων. Ένα Ταμείο Απόσυρσης θα διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή αυτής της οδηγίας, προστατεύοντας τα φυσικά οικοσυστήματα. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.5 (Μεθοδολογική προσέγγιση κατάρτισης του ΕΣΕΚ): "Προβλέπεται η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Το ταμείο αυτό θα χρηματοδοτεί την αποξήλωση των εγκαταστάσεων και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας ότι δεν θα προκύπτουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εγκατάλειψη των έργων." Κεφάλαιο 2: Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις Στο κεφάλαιο αυτό, το οποίο καθορίζει τους εθνικούς στόχους και τις επιδιώξεις για την ενέργεια και το κλίμα, παρατηρούνται κενά στην πρόβλεψη για τη σταδιακή απόσυρση των έργων ΑΠΕ και την προστασία των φυσικών πόρων, κυρίως σε ευαίσθητες περιοχές όπως οι καρστικές περιοχές και τα υδατικά συστήματα. Εδώ προτείνονται τα ακόλουθα: -Πρόβλεψη για το Ταμείο Απόσυρσης ΑΠΕ | Στην παράγραφο 2.3.2, όπου αναλύονται οι στόχοι για τη διείσδυση των ΑΠΕ, πρέπει να γίνει σαφής πρόβλεψη για την αποξήλωση των έργων ΑΠΕ μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους, όπως επιβάλλεται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ και τον Κανονισμό 2020/852 για την Ταξινομία της Βιώσιμης Ανάπτυξης. -- Γιατί; Διότι ο Κανονισμός 2020/852 για την Ταξινομία της Βιώσιμης Ανάπτυξης απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη βιώσιμη διαχείριση των έργων ΑΠΕ. Το Ταμείο Απόσυρσης διασφαλίζει τη συμμόρφωση με αυτές τις διατάξεις και ενισχύει την περιβαλλοντική προστασία. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.3.2 (Διείσδυση ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας): "Για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των έργων ΑΠΕ, προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης. Το Ταμείο αυτό θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων και θα καλύπτει το κόστος αποξήλωσης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος μετά το πέρας του κύκλου ζωής των εγκαταστάσεων, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ." - Προστoσία καρστικών εδαφών και υδατικωων πόρων | Οι καρστικές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στα ενεργειακά έργα, και η προστασία τους είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα των υδατικών πόρων. Στο πλαισιο αυτό, είναι απαραιτητη η ενσωμάτωση μέτρων προστασίας των καρστικών οικοσυστημάτων σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ. -- Γιατί; Διότι η Οδηγία 2000/60/ΕΚ απαιτεί τη λήψη μέτρων για την προστασία των υδατικών οικοσυστημάτων, ιδίως σε περιοχές με καρστικά εδάφη. Με αυτό τον τρόπο η προσθήκη αυτής της διάταξης στο ΕΣΕΚ θα διασφαλίσει τη συμμόρφωση με την Οδηγία και θα ενισχύσει την προστασία των φυσικών πόρων. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.2.2 (Οι εκπομπές και απορροφήσεις του τομέα χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας - LULUCF): "Στις περιοχές με καρστικά εδάφη, όπου εντοπίζονται σημαντικοί υδατικοί πόροι, η ανάπτυξη έργων ΑΠΕ θα υπόκειται σε ειδικές κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των υπόγειων υδάτων και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων." - Συγκρούσεις στόχων βιώσιμης ανάπτυξης | Το ΕΣΕΚ πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμούς για την αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των εθνικών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και των ενεργειακών έργων. Η ενσωμάτωση ρυθμίσεων που ευθυγραμμίζονται με τον Κανονισμό 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα θα διασφαλίσει τη συμβατότητα των στόχων και την αποφυγή περιβαλλοντικών συγκρούσεων. Γιατί; Διότι όπως ανέφερα προηγουμένως, ο Κανονισμός 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εξισορροπούν τις εθνικές πολιτικές με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να αποφεύγονται συγκρούσεις. Η ενσωμάτωση τέτοιων ρυθμίσεων στο ΕΣΕΚ θα ενισχύσει την πολυδιάστατη προσέγγιση των ενεργειακών πολιτικών. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.1 (Επισκόπηση γενικού πλαισίου καθορισμού στόχων): "Για την αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και των ενεργειακών έργων, προβλέπονται ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι ρυθμίσεις αυτές θα ευθυγραμμίζονται με τον Κανονισμό 2021/1119 και τη δέσμευση για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050." Κεφάλαιο 3: Μέτρα και πολιτικές Κι σε αυτό το κεφάλαιο θα προτείνω τις αλλαγές/τροποποιήσεις και προσθήκες που απαιτούνται ώστε να υπάρχει και η διασύνδεση με τα προηγούμενα κεφάλαια. - Ταμείο Απόσυρσης για έργα ΑΠΕ | Στην παράγραφο 3.2.1, που αφορά τη διασφάλιση της υλοποίησης επενδύσεων ΑΠΕ, θα πρέπει να ενσωματωθεί πρόβλεψη για τη δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα καλύπτει το κόστος αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους.Έχει προηγηθεί αναφορά στα προηγούμενα σχόλια. -- Γιατί; Όπως προηγούμενα. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.2.1 (Μέτρα και πολιτικές για αναμόρφωση του πλαισίου αδειοδότησης): "Προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων ΑΠΕ. Το Ταμείο αυτό θα διασφαλίσει τη βιώσιμη αποξήλωση των εγκαταστάσεων και την αποκατάσταση των φυσικών περιοχών μετά το πέρας της διάρκειας ζωής των έργων, όπως απαιτείται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ." - Προστασία καρστικών εδαφών και υδατικών πόρων | Στην παράγραφο 3.1.3, όπου αναλύονται τα μέτρα για τη χρήση γης και τη δασοπονία, πρέπει να ενσωματωθεί ρήτρα προστασίας των καρστικών εδαφών και των υπόγειων υδατικών πόρων, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.1.3 (Μέτρα και πολιτικές για την αύξηση της συμβολής του τομέα LULUCF): "Για τις περιοχές με καρστικά εδάφη, όπου εντοπίζονται σημαντικοί υδατικοί πόροι, τα μέτρα και πολιτικές για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ θα υπόκεινται σε αυστηρές περιβαλλοντικές κατευθυντήριες γραμμές, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των υπόγειων υδάτων και των οικοσυστημάτων." - Ανάπτυξη συμμετοχικών μοντέλων διακυβέρνησης | Στην παράγραφο 3.2.3, όπου αναφέρονται τα μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στις ΑΠΕ, είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι διαβουλεύσεις και η συμμετοχή των πολιτών σύμφωνα με τη Σύμβαση του Άαρχους. Γιατί; Διότι η Σύμβαση του Άαρχους προβλέπει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον. Η ενσωμάτωση αυτής της ρύθμισης στο ΕΣΕΚ θα ενισχύσει τη διαφάνεια και την κοινωνική αποδοχή των ενεργειακών έργων.Η Σύμβαση του Άαρχους (Ν. 3422/2005) προβλέπει ρητά την υποχρέωση των αρχών να εξασφαλίζουν την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για περιβαλλοντικά θέματα, και η διαβούλευση πρέπει να γίνεται σε χρονικές περιόδους που επιτρέπουν την ευρύτερη συμμετοχή των ενδιαφερομένων. Η σύμβαση αυτή επιβάλλει διαφάνεια, προσβασιμότητα στις πληροφορίες και ουσιαστική συμμετοχή στις διαδικασίες που αφορούν το περιβάλλον.Παρά το γεγονός ότι η Σύμβαση του Άαρχους επιβάλλει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η πρακτική του ΥΠΕΚΑ δείχνει ότι πολλές φορές οι διαβουλεύσεις δεν γίνονται σε χρονικά διαστήματα που εξυπηρετούν την πραγματική συμμετοχή του κοινού. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολίτες και οι φορείς δεν ενημερώνονται επαρκώς ούτε έχουν τον χρόνο να αναλύσουν και να αξιολογήσουν τις ΜΠΕ με τον απαιτούμενο βάθος.Η έλλειψη επαρκούς διαβούλευσης δημιουργεί κλίμα δυσπιστίας και αντιπαράθεσης στις τοπικές κοινωνίες. Τα έργα ΑΠΕ, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν σημαντικές αντιδράσεις όταν οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν συμμετάσχει ουσιαστικά στη διαμόρφωση των αποφάσεων. Αν η διαβούλευση περιοριστεί σε ακατάλληλες χρονικές περιόδους, τα αποτελέσματα είναι αρνητικά για την κοινωνική αποδοχή των έργων και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους.Σίγουρα θα έπρπε να υπάρχει μια ελάχιστη περίοδος 45 ημερών, με ρητή απαγόρευση διεξαγωγής διαβουλεύσεων σε περιόδους διακοπών, όπως το διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τοπικές κοινωνίες θα μπορούν να συμμετάσχουν ενεργά και ουσιαστικά στη διαδικασία. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.2.3 (Μέτρα και πολιτικές για την προώθηση διεσπαρμένων συστημάτων ΑΠΕ και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών): "Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Άαρχους (Ν. 3422/2005), θα ενισχυθούν οι διαβουλεύσεις και η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων για έργα ΑΠΕ. Οι τοπικοί φορείς και οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες διαβούλευσης, με στόχο τη διασφάλιση της κοινωνικής αποδοχής των έργων." Κεφάλαιο 4: Αποτελέσματα εξέλιξης ενεργειακού συστήματος έως το έτος 2050 Σε αυτό τοκεφάλαιο είναι κρίσιμο να ενσωματωθούν μέτρα που να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της ενεργειακής μετάβασης και να αποφεύγονται συγκρούσεις μεταξύ των στόχων για την ενέργεια, το κλίμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη. - Συμβατότητα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) | Η ενεργειακή μετάβαση έως το 2050 πρέπει να είναι απόλυτα συμβατή με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, ιδίως τους SDG 7 (καθαρή ενέργεια), SDG 13 (κλιματική δράση) και SDG 15 (ζωή στη γη). Η ενσωμάτωση αυτής της διάστασης θα διασφαλίσει ότι οι προτεινόμενες πολιτικές και μέτρα δεν θα έχουν δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Γιατί; Η πρόβλεψη αυτή θα διασφαλίσει την ισορροπία μεταξύ της ενεργειακής μετάβασης και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επισημαίνεται για άλλη μια φορά, οτι ο Κανονισμός 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών επιβάλλουν τη διασφάλιση ότι οι ενεργειακές πολιτικές δεν θα συγκρούονται με τους στόχους για βιώσιμη ανάπτυξη. -- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 4.2 (Προβλεπόμενη εξέλιξη των κύριων εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν το ενεργειακό σύστημα): "Η πρόβλεψη της εξέλιξης του ενεργειακού συστήματος έως το 2050 θα ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), ιδίως τους SDG 7, 13 και 15, διασφαλίζοντας ότι οι ενεργειακές πολιτικές θα συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα χωρίς να επηρεάζουν αρνητικά τα οικοσυστήματα και την κοινωνική ισορροπία." - Πρόβλεψη επενδύσεων για την αποκατάσταση περιοχών μετά την αποξήλωση των ΑΠΕ | Καθώς η ενεργειακή μετάβαση βασίζεται στις ΑΠΕ, το ΕΣΕΚ πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένες επενδύσεις για την αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους. Αυτό είναι κρίσιμο για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Γιατί; Η Οδηγία 2019/944/ΕΕ προβλέπει τη βιώσιμη αποξήλωση των ενεργειακών εγκαταστάσεων μετά το τέλος της ζωής τους. Οι επενδύσεις αυτές είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική βιωσιμότητα. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 4.3.2 (Κύρια χαρακτηριστικά του ενεργειακού συστήματος έως το έτος 2050): "Προβλέπονται ειδικές επενδύσεις για την αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν, σύμφωνα με την Οδηγία 2019/944/ΕΕ. Οι επενδύσεις αυτές θα χρηματοδοτούνται από τους φορείς των έργων ΑΠΕ, μέσω του Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης." Κεφάλαιο 5: Επισκόπηση επιπτώσεων και επενδυτικών αναγκών Πρόκειται σίγουρα για ένα κρίσιμο κεφάλαιο, αφού καθορίζει τις οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες των προτεινόμενων πολιτικών, καθώς και τις απαιτούμενες χρηματοδοτήσεις. - Ενσωμάτωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή στις επενδυτικές στρατηγικές | Το κεφάλαιο 5 θα πρέπει να ενσωματώνει σαφώς την πρόβλεψη των επενδυτικών αναγκών που θα προκύψουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η προστασία των κρίσιμων υποδομών και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των παράκτιων περιοχών. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.1 (Ανάλυση επιπτώσεων βασικών πολιτικών εθνικού σχεδιασμού): "Οι επενδύσεις θα πρέπει να προβλέπουν την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ενεργειακών και παράκτιων υποδομών έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση και της Οδηγίας 2008/56/ΕΚ για τη θαλάσσια στρατηγική." - Ταμειίο Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τις ΑΠE | Η επενδυση σε ΑΠΕ πρέπει να συνοδεύεται από τη δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα καλύπτει τα έξοδα αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ στο τέλος της ζωή ς τους, καθώς και την αποκατάσταση των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν. Αυτή η πρόβλεψη είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επενδύσεων και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.2 (Υφισταμενες επενδυτικές ροές και παραδοχές προβλεπόμενων επενδύσεων): "Θα δημιουργηθεί ένα Ταμείο Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τις ΑΠΕ, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων και θα καλύπτει τα έξοδα αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών στο τέλος του κύκλου ζωής τους." - Επενδύσεις για την προστασία των καρστικών και άλλων ευαίσθητων οικοσυστημάτων | Τα καρστικά εδάφη και άλλα ευαίσθητα οικοσυστήματα πρέπει να προστατευτούν από τις επενδύσεις που αφορούν την εγκατάσταση ΑΠΕ, καθώς η αλόγιστη εκμετάλλευσή τους μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους και στη βιοποικιλότητα. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.3 (Οικονομικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία): "Οι επενδύσεις που αφορούν την εγκατάσταση ΑΠΕ σε καρστικά εδάφη και άλλες ευαίσθητες περιοχές θα πρέπει να συνοδεύονται από περιβαλλοντικές εγγυήσεις και μέτρα προστασίας των υδατικών πόρων, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους." - Διασφάλιση επενδύσεων για την ενεργειακή φτωχεια | Το κεφάλαιο 5 πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, εξασφαλίζοντας ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά θα έχουν πρόσβαση σε καθαρή και προσιτή ενέργεια. --- Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.4 (Ο δημοσιονομικος αντικτυπος της πρασινης μετάβασης): "Οι επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα που να διασφαλίζουν την πρόσβαση των ευάλωτων νοικοκυριών σε καθαρή και προσιτή ενέργεια, μέσω ειδικών προγραμμάτων χρηματοδότησης και επιδοτήσεων."