Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ινστιτιούτο Πολιτικής "Δεον"' | 16 Σεπτεμβρίου 2024, 03:23

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Προτείνουμε τα εξής: 1. Να αναφερθεί ο πιθανός ρόλος της πυρηνικής ενέργειας, με την μορφή των Μικρών Αρθρωτών Αντιδραστήρων, στην πράσινη μετάβαση στην χώρα και να συμπεριληφθούν πιθανές μελέτες και έρευνες για την χρήση αυτής της τεχνολογίας. Δεδομένου ότι ”Η Ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει το ΕΣΕΚ ως το βασικό εργαλείο διαμόρφωσης της εθνικής πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα για την επόμενη δεκαετία” (ΕΣΕΚ, σ. 86) είναι απαραίτητο το σχέδιο να αναγνωρίζει τον πιθανό ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η πυρηνική ενέργεια στην πράσινη μετάβαση στην χώρα μας. Αντίστοιχα το ΕΣΕΚ πρέπει να περιέχει μέτρα έτσι ώστε να διεκπεραιωθούν οι κατάλληλες μελέτες και έρευνες που θα αναλύουν τον πιθανό ρόλο αυτής της τεχνολογίας Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ήδη αναγνωρίζει την πυρηνική ενέργεια ως πράσινη μορφή ενέργειας. Παράλληλα, χώρες της ΕΕ, όπως οι Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Ρουμανία, Δανία έχουν ήδη αρχίσει να εντάσσουν στον ενεργειακό τους σχεδιασμό μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (Small Modular Reactors - SMRs) για την παραγωγή ενέργειας. Αυτή η νέα τεχνολογία πυρηνικών αντιδραστήρων (SMRs) αποτελούν μια τεράστια ευκαιρία για την χώρα. Πιστεύουμε ότι το ΕΣΕΚ πρέπει να ενσωματώσει την πιθανή χρήση της πυρηνικής ενέργειας, με την μορφή των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων στην Γ’ Περίοδο (2040 - 2050) στην ηλεκτροπαραγωγή, την βιομηχανία και την ναυτιλία. Αυτή θα ήταν μια πρώτη κίνηση για την διερεύνηση της χρήσης των SMRs στο μέλλον. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι η πυρηνική ενέργεια εκτιμάται ότι θα είναι η επικρατέστερη μορφή παραγωγής ενέργειας στην ναυτιλία στην Γ’ Περίοδο. Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στην ναυτιλία στον πλανήτη, είναι απαραίτητο να αναγνωρίσει τον ρόλο αυτής της τεχνολογίας. 2. Να αναλυθούν περαιτέρω οι ανάγκες της αγοράς σε ανθρώπινο δυναμικό έτσι ώστε να δημιουργηθούν κατάλληλα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού σε τομείς που αφορούν την πράσινη μετάβαση. Όπως είναι φανερό από το ΕΣΕΚ, η πράσινη μετάβαση απαιτεί την ανάπτυξη, διείσδυση και χρήση καινοτόμων τεχνολογιών. Η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή εφαρμογή των προτεινόμενων πολιτικών για την ενέργεια και το κλίμα στην Ελλάδα. Μέσω της ενίσχυσης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της επιχειρηματικότητας, η χώρα θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την ενεργειακή μετάβαση. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνουμε την προσθήκη ενός νέου κεφαλαίου, στα πρότυπα του κεφαλαίου 3.9, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές για την εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού. Η δημιουργία ενός σχεδίου για την εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού χρειάζεται μια ολοκληρωμένη μελέτη, όμως υπάρχουν κάποιες προτεραιότητες που αξίζει να σημειωθούν: a. Ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας σε τομείς που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν εξωστρεφείς εταιρείες: Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει αρχίσει να γίνεται ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η χώρα έχει την ευκαιρία να ενισχύσει την θέση της με την δημιουργία νέων εταιρειών σε τομείς όπως η ηλεκτρική διασύνδεση, η αποθήκευση και επαναεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου, η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας κ.α. b. Κατάρτιση δυναμικού για την διαχείριση επιχειρήσεων ενέργειας και κλιματικής αλλαγής αλλά και για πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης: Για να πετύχει η ενεργειακή μετάβαση στην χώρα είναι απαραίτητο να καταρτίσουν διευθυντές/ριες που να μπορούν υποστηρίξουν την ανάπτυξη και εξωστρέφεια των επιχειρήσεων. c. Ενίσχυση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης: Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί την κατασκευή νέων συστημάτων παραγωγής ενέργειας, και άρα χρειάζεται και καταρτισμένο προσωπικό για αυτές τις εργασίες (skilled manual labor). Δεδομένου ότι τέτοιες ελλείψεις παρουσιάζονται διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το θέμα. Να μελετηθούν περαιτέρω οι πιθανές χρήσεις γης και δασοπονίας για να αυξηθούν οι απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, υγροβιότοπους, και πράσινες υποδομές στις πόλεις. 3. Το ΕΣΕΚ ήδη περιέχει την χρήση γης και δασοπονίας ως κομμάτι της στρατηγικής της χώρας ως προς την μείωση των ΑτΘ. Όμως το υπάρχον σχέδιο περιορίζεται σε μικρές παρεμβάσεις, ενώ παράλληλα παγκοσμίως η χρήση γης και δασοπονίας (nature-based solutions) σε συνδυασμό με τις πιστωτικές μονάδες άνθρακα αναπτύσσεται ραγδαία. Επίσης, οι αλλαγές στην χρήση γης και δασοπονίας όχι μόνο αυξάνουν την απορρόφηση των ΑτΘ, αλλά μπορούν και να συμβάλουν στην προστασία της χώρας από την κλιματική αλλαγή. Προτείνουμε το ΕΣΕΚ να ενσωματώσει έρευνα για την πιθανή χρήση γης και δασοπονίας που θα οδηγούσε στην μείωση των ΑτΘ. Μια τέτοια έρευνα θα μπορούσε παράλληλα να αναλύσει τον ρόλο της χρήσης γης και δασοπονίας ως προς την κλιματική προσαρμογή της χώρας. τομείς όπου η χρήση γης θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενσωμάτωση επιπλέον δεξαμενών άνθρακα. Αυτές περιλαμβάνουν: Καλλιεργήσιμες εκτάσεις: Αγροδασοπονία: Η ενσωμάτωση δέντρων στα γεωργικά τοπία δεσμεύει άνθρακα και βελτιώνει την υγεία του εδάφους και τις αποδόσεις των καλλιεργειών. Αναγεννητική γεωργία: Πρακτικές όπως η γεωργία μηδενικής κατεργασίας (no-till farming), η καλλιέργειες κάλυψης (cover cropping) και η εναλλαγή καλλιεργειών (crop rotation) αυξάνουν την οργανική ύλη του εδάφους, αποθηκεύοντας άνθρακα και μειώνοντας την ανάγκη για συνθετικά λιπάσματα, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές. Υγρότοποι: Δημιουργία ζωνών προστασίας: Η φύτευση δέντρων και θάμνων γύρω από υγροτόπους μπορεί να βοηθήσει στην επιπλέον δέσμευση CO2 και να αποτρέψει τη ροή θρεπτικών ουσιών που επιδεινώνουν τις εκπομπές μεθανίου και υποξειδίου του αζώτου. Ενυδάτωση αποξηραμένων υγροτόπων: Πολλοί υγρότοποι έχουν αποξηρανθεί για γεωργία ή ανάπτυξη. Η αποκατάσταση των φυσικών επιπέδων νερού μπορεί να επανενεργοποιήσει την ικανότητά τους να δεσμεύουν άνθρακα στο έδαφος και στη βλάστηση. Υδρολογική διαχείριση: Η διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων νερού είναι σημαντική, καθώς οι υπερβολικά ξηρές συνθήκες οδηγούν στην απελευθέρωση αποθηκευμένου άνθρακα, ενώ οι υπερβολικά πλημμυρισμένες συνθήκες μπορούν να αυξήσουν τις εκπομπές μεθανίου. Η σωστή διαχείριση του νερού βοηθά στην εξισορρόπηση αυτών των δύο διαδικασιών. Αναφύτευση με γηγενή φυτά: Η φύτευση γηγενών ειδών υγροτόπων βοηθά στην αποκατάσταση της ικανότητας δέσμευσης άνθρακα του οικοσυστήματος, καθώς η βλάστηση απορροφά CO2 και προάγει τη σταθερότητα του εδάφους. Πράσινες Υποδομές στις Πόλεις: Πράσινες οροφές και τοίχοι: Η εγκατάσταση πράσινων οροφών και κάθετων κήπων σε κτίρια αυξάνει την κάλυψη βλάστησης σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές. Αυτά τα συστήματα μπορούν να απορροφήσουν CO2, να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας προσφέροντας μόνωση, και να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα. Προώθηση καλλιεργειών στις ταράτσες και κάθετη γεωργία: Η καλλιέργεια τροφίμων μέσα στις πόλεις, στις ταράτσες και τους κάθετους κήπους, όχι μόνο ενισχύει την απορρόφηση CO2 μέσω επιπλέον βλάστησης, αλλά βοηθά επίσης στη μείωση του φαινομένου της θερμικής νησίδας, βελτιώνει την ποιότητα του αέρα και παρέχει τοπικές πηγές τροφίμων. 4. Να συμπεριληφθούν οι αμφίδρομοι φορτιστές στις τεχνολογίες που θα εγκατασταθούν στην χώρα για την φόρτιση οχημάτων. Το ΕΣΕΚ θέτει ως στόχο τον εξηλεκτρισμό των οδικών μεταφορών. Αναγνωρίζει επίσης ότι για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ένα επαρκές δίκτυο φόρτισης οχημάτων ανά την επικράτεια. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ΕΣΕΚ ήδη αναφέρει ότι η χώρα πρέπει να ενσωματώσει τις νεότερες τεχνολογίες φορτιστών όπως οι φορτιστές υπερ-ταχείας φόρτισης 150kW και άνω. Προτείνουμε το ΕΣΕΚ να ενσωματώσει άλλη μια νέα τεχνολογία φόρτισης που είναι οι αμφίδρομοι φορτιστές. Οι αμφίδρομοι φορτιστές (ή αλλιώς "bidirectional chargers") είναι μια νέα τεχνολογία που επιτρέπει τη ροή ενέργειας σε δύο κατευθύνσεις: από το δίκτυο προς το όχημα (Vehicle-to-Grid, V2G) και από το όχημα προς το δίκτυο ή προς άλλες συσκευές (Grid-to-Vehicle, G2V). Αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται κυρίως στα ηλεκτρικά οχήματα (EVs). Με έναν αμφίδρομο φορτιστή, το ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορεί να λειτουργήσει ως φορητή μπαταρία, αποθηκεύοντας ενέργεια και επιστρέφοντάς την στο δίκτυο κατά τη διάρκεια αιχμής της ζήτησης, ή χρησιμοποιώντας την ενέργεια για την τροφοδοσία του σπιτιού ή άλλων συσκευών. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση του ενεργειακού δικτύου, ενώ παράλληλα προσφέρει οικονομικά οφέλη στους χρήστες μέσω προγραμμάτων πώλησης ενέργειας. Η Ελλάδα έχει ήδη αρχίσει να χρησιμοποιεί μπαταρίες σε μη διασυνδεδεμένα νησιά για την εξισορρόπηση του συστήματος από τις διακυμάνσεις των ΑΠΕ. Σε αυτή την περίπτωση οι αμφίδρομοι φορτιστές θα μπορούσαν να επιτρέψουν την χρήση των μπαταριών των ηλεκτρικών οχημάτων χωρίς να χρειάζεται κάποια νέα επένδυση σε συστήματα αποθήκευσης. Δεδομένου ότι η διείσδυση ηλεκτρικών οχημάτων στην Ελλάδα έχει ήδη υπερβεί τους στόχους του 2022, και ότι προβλέπεται ότι μέχρι το 2030 η χώρα θα έχει τουλάχιστον 55.000 ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα, η χρήση των αμφίδρομων φορτιστών αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να δημιουργηθεί παράλληλα και ένα σύστημα με κινητές μονάδες αποθήκευσης ενέργειας που θα μπορέσουν να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση της χώρας. Αυτή η τεχνολογία θα πρέπει πρώτα να δοκιμαστεί πιλοτικά κατά προτίμηση σε ένα από τα GR-eco islands, όπου η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών είναι συνήθης. Θα πρέπει επίσης να δημιουργηθεί ένα μοντέλο τιμολόγησης της ενέργειας που πωλείται πίσω στο δίκτυο. Μακροπρόθεσμα θα πρέπει επίσης να καθοριστεί και το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, να υπάρξουν επενδύσεις σε υποδομές, και να δημιουργηθούν συμπράξεις μεταξύ των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας με τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα δίκτυα φόρτισης. Η χρήση εικονικών μονάδων παραγωγής (virtual power plants) θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει και να υποστηρίξει την χρήση των αμφίδρομων φορτιστών αλλά και γενικότερα να βοηθήσει στην ομαλή λειτουργία του δικτύου άρα προτείνουμε το Υπουργείο να ενσωματώσει τέτοιου είδος έρευνα στο ΕΣΕΚ.