Αρχική Χωροθέτηση Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ)Άρθρο 3 – Συμπλήρωση και εξειδίκευση τεχνικών και λοιπών λεπτομερειώνΣχόλιο του χρήστη ΧΙΣΚΑΚΗ ΜΕΛΙΤΑ | 19 Αυγούστου 2010, 23:26
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΧΙΣΚΑΚΗ ΜΕΛΙΤΑ' | 19 Αυγούστου 2010, 23:26

    Ως αναφορά στο σχόλιο του κ. Κουτράκη, τον οποίο να σημειώσω θεωρώ αξιολογότατο επιστήμονα, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής: 1. Με λύπησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ξεχωρίζει τους μελετητές και τους επενδυτές από τους ανθρώπους που γνωρίζουν το φυσικό περιβάλλον και τις επιπτώσεις των ΜΥΗΕ. Ίσως οφείλεται σε ατυχείς συγκυρίες η μέχρι σήμερα εμπειρία του σε επαφές με ανθρώπους του χώρου. Θα ήθελα να τονίσω, όπως αναφέρει και ο κ. Τσιτογιάννης στο σχόλιό του, πως παντού, σε όλους τους κλάδους, υπάρχουν «οι καλοί και οι κακοί». Αρμοδιότητα αυτής της κατηγοριοποίησης έχουν οι ελεγκτικές δημόσιες αρχές. 2. Πολύ σωστά εντοπίζει το πρόβλημα της έλλειψης στοιχειοσειρών, ιδίως στα ορεινά υδατορέματα (στοιχεία υπάρχουν κυρίως σε ποτάμια συστήματα και προέρχονται κατά βάσει από τη ΔΕΗ), της παντελούς έλλειψης ποιοτικών χαρακτηριστικών και της χρονικής μεταβολής τους, στοιχεία επίσης που να αναφέρονται στα είδη και στον αριθμό της ενδημικής ιχθυοπανίδας καθώς και στα βιωτικά τους χαρακτηριστικά είναι δυσεύρετα και στις περισσότερες περιπτώσεις ανύπαρκτα. Η μοναδική πηγή πληροφορίας είναι συγγράμματα του ΕΘΙΑΓΕ τα οποία δυστυχώς δεν είναι επικαιροποιημένα και τα οποία, στην καλύτερη περίπτωση, βρίσκονται καταχωνιασμένα στα συρτάρια κάποιας υπηρεσίας. Αυτά ανήκουν στα κακώς κείμενα ενός κρατικού μηχανισμού που δεν υπήρξε ποτέ αρωγός ερευνητικών εργασιών και επιστημονικών καταγραφών. 3. Ως προς την κατασκευή ενός ΜΥΗΕ, σε ορεινό περιβάλλον, θα ήθελα να επισημάνω ότι τα έργα δε διαφέρουν από αντίστοιχα που κατασκευάζονται κατά κόρων από τις κατά τόπους δασικές υπηρεσίες. Άλλωστε τα δασαρχεία είναι κατά κάποιο τρόπο, υπεύθυνα για την ορθότητα εκτέλεσης των έργων αυτών. Παρά ταύτα η ορθή εκτέλεση των έργων, κυρίως χωματουργικών, είναι επιβεβλημένη ώστε κατά τη λειτουργία να μη δημιουργούνται προβλήματα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι πιθανό μπάζωμα της ορεινής κοίτης θα προκαλέσει τοπικό πλημμυρικό φαινόμενο με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση της υποδομής εγκατάστασης τόσο του αγωγού όσο και της οδού πρόσβασης. Τέτοιου είδους ζημίες είναι ιδιαίτερα κοστοβόρες και αν συμβούν στα αρχικά στάδια λειτουργίας καταστροφικές για την επένδυση. 4. Ως προς τη στάθμη του νερού κατάντη. Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος προσπαθούσε να δαμάσει τη φύση ώστε να χρησιμοποιήσει το νερό. Και πάντα η φύση, ως πιο σοφή, έβρισκε τρόπους να επιβιώνει και να αναπτύσσεται. Για παράδειγμα η διαδικασία της φυσικής επιλογής κράτησε ζωντανά τα υδατορέματα της πατρίδας μας μετά από αιώνες ανεξέλεγκτης υδρομάστευσης κυρίως τη θερινή, ευαίσθητη οικολογικά, περίοδο. Δεν είμαι ειδική επί του θέματος και δε θέλω να μπαίνω σε «χωράφια αλλονών», παραθέτω απλά την όποια μου εμπειρία από την ενασχόλησή μου με τα ΜΥΗΕ και τα βιώματά μου ως μόνιμη κάτοικος, επί 40 χρόνια, μιας ορεινής περιοχής ιδιαίτερα χαρισματικής και πλούσιας σε υδάτινο δυναμικό. Από το 1966, όταν κατασκευάστηκε η τάφρος 66 για την αντιμετώπιση των πλημμυρών και την αποξήρανση του κάμπου των Γιαννιτσών, υποχρέωση της περιοχής μας ήταν η κατασκευή φραγμάτων στερέωσης των κεντρικών κοιτών σε όλα τα υδατορέματα της λεκάνης απορροής με σκοπό τη συγκράτηση των φερτών υλικών που διαφορετικά θα κατέληγαν στην τάφρο 66. Επιπλέον, λόγω του μεγέθους του αρδευόμενου κάμπου και φυσικά της έλλειψης υποδομών άρδευσης, ποτέ δεν περίσσευαν χρήματα για τέτοιες πολυτέλειες στα σύνορα της επικράτειας, τη θερινή περίοδο δημιουργούνται αυτοσχέδια φράγματα εκτροπής σε όλα σχεδόν τα υδατορέματα. Παρ’ όλα αυτά μόλις «έρχονταν τα νερά» ως παιδιά βγαίναμε για ψάρεμα στα ποτάμια. Το ίδιο σήμερα κάνει και ο γιος μου, αν και ανησυχώ ιδιαίτερα για την ποιότητα των ψαριών λόγω των λυμάτων που καταλήγουν στα ποτάμια. Ως προς το θέμα της βιοποικιλότητας, αναφέρω πάλι πως δεν είμαι ειδική, τα ψάρια που έβλεπα τότε εξακολουθώ να βλέπω και σήμερα. Ακόμη θα ήθελα να σημειώσω ότι αμέσως κατάντη ενός αναβαθμού και τη μείωση του νερού, το νερό δημιουργεί τα «μονοπάτια» του εκμεταλλευόμενο τα βαθύτερα τμήματα της κοίτης τα οποία όντως έχουν βάθος 20, 30 ή 50 εκ., ή καλύτερα 1,2 ή και 3 παλάμες. Άλλωστε τα ορεινά μας ρέματα είναι συνηθισμένα σε τέτοιου είδους καταστάσεις μιας και αντιμετωπίζουν παρατεταμένες ξηρασίες (2001, 1989-1992 και παλαιότερα), περιόδους πλημμυρών κατά τις οποίες τεράστιοι βράχοι μετακινούνται φράζοντας τη ροή και δημιουργούν αναβαθμούς ύψους 5,6 ή 10μ. και πολλές φορές διαδοχικούς (2003, 2006, 2009) (τα πλημμυρικά φαινόμενα εντείνονται σε μέγεθος και αριθμό λόγω της κλιματικής αλλαγής την οποία προσπαθούμε να αναστρέψουμε), κατολισθήσεις όπου η ροή «χάνεται» κάτω από τόνους αποσαθρωμένων πετρωμάτων ή ακόμη και τοπικά γεωλογικά φαινόμενα καθιζήσεων (δημιουργία καταρρακτών, λιμνών κλπ). Ακόμη έχουν να αντιμετωπίσουν εξωγενείς παράγοντες όπως οι πυρκαγιές, η συχνότητα των οποίων αυξήθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια λόγω επίσης της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες επηρεάζουν δραματικά την ποιότητα του νερού. Παρ’ όλα αυτά το σύνολο σχεδόν των υδατορεμάτων έχει ιχθυοπανίδα, όπως πολύ σωστά τονίζεται στα σχόλια των κ. Κουτράκη και Δημητρίου. Όλα τα παραπάνω δε συνηγορούν στην αυθαιρεσία του να κάνει ο καθένας ότι θέλει όπου θέλει, ούτε και να φτάσουμε στο άλλο άκρο της γενίκευσης η οποία φυσικά καταλήγει σε απαγόρευση. Ο αγώνας, κοινός φαντάζομαι από όλους μας, ενάντια στην κλιματική αλλαγή και στη μείωση της εξάρτησης της χώρας μας από τρίτες χώρες θα πρέπει να είναι συνεχής. Πάνω σε αυτό το σκεπτικό θα πρότεινα: 1. Τη μη υπογραφή της προτεινόμενης Υ.Α.. Τα ΜΥΗΕ , πέρα από την ενεργειακή τους συμβολή, αποτελούν μοναδικό εργαλείο στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, προσφέροντας υποδομές σε παράλληλες (ανεξέλεγκτες σήμερα) άλλες χρήσης νερού, συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση του φυσικού πόρου. Ένα ΜΥΗΕ προσφέρει συνεχή καταγραφή υδρολογικών δεδομένων και ποιοτικών χαρακτηριστικών του νερού σε τουλάχιστον 2 σημεία ενός υδατορέματος (οδηγία-πλαίσιο 2000/60). Συμβάλλουν στην αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων ανακόπτοντας τη συρτική δύναμη του νερού. Θα μπορούσαν, πολύ εύκολα, να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο στην πρόγνωση των πλημμυρών (οδηγία 2007/60). 2. Τη θεσμοθέτηση ετήσιων κρατικών ελέγχων από εξειδικευμένους υπαλλήλους σε κάθε λειτουργούντα ΜΥΗΕ. 3. Τη συνεχή και οργανωμένη καταγραφή όλων των παραμέτρων του φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή κατάληψης του έργου. 4. Τη θέσπιση ετήσιων στόχων περιβαλλοντικής αναβάθμισης κατά το πρότυπο ISO14001. 5. Ως πρόσθετο όρο τη δυνατότητα από πλευράς κράτους (αρμόδιες υπηρεσίες) να επεμβαίνει ρυθμιστικά σε ευαίσθητες χρονικές περιόδους (παρατεταμένη ξηρασία) ώστε να αναστέλλεται ή να περιορίζεται η λειτουργία των έργων, βασιζόμενο πάντα σε πραγματικά δεδομένα που θα προσφέρει ένα διευρυμένο σύστημα καταγραφής το οποίο θα υλοποιείται και με χρηματική ενίσχυση των επενδυτών.