Αρχική Χωροθέτηση Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ)Άρθρο 3 – Συμπλήρωση και εξειδίκευση τεχνικών και λοιπών λεπτομερειώνΣχόλιο του χρήστη Νίκος Μαυρής - Φίλοι των Ποταμών | 20 Αυγούστου 2010, 16:18
  • Σχόλιο του χρήστη 'Νίκος Μαυρής - Φίλοι των Ποταμών' | 20 Αυγούστου 2010, 16:18

    Κυρία Υπουργέ Κατ' αρχήν κρίνεται θετική η δυνατότητα που δίνεται σε όλους τους ενδιαφερόμενους, να διαβάσουν απόψεις ο ένας του άλλου, συχνά αντίθετες, αλλά πάντα ενδιαφέρουσες. Θετική επίσης είναι η δυνατότητα που δίνεται για αυτόματο θετικό ή αρνητικό σχολιασμό των απόψεων αυτών. Δίνει κι αυτό τις πληροφορίες του. Ευχή όλων μας είναι, οι απόψεις που κατατίθενται, τόσο σε αυτή όσο και σε άλλες διαβουλεύσεις, να λάβουν προσοχής και να βοηθήσουν στη δημιουργία δημοκρατικότερων αλλά και δικαιότερων νόμων και θεσμών. Σχετικά με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις – συμπληρώσεις που κατατέθηκαν για δημόσια διαβούλευση και οι οποίες αφορούν τον υπολογισμό του μήκους ανάπτυξης των μικρών ΥΗΕ, την απόσταση μεταξύ δυο συνεχόμενων έργων, αλλά και τα 20εκ. προβλεπόμενης οικολογικής παροχής. Άποψη μας είναι πως τα παραπάνω μεγέθη δε μπορούν να μπαίνουν σε νομοθετικά καλούπια, διότι είναι δυναμικά και εξαρτώμενα άμεσα απ’ την τοπική μορφολογία του εδάφους, την τοπογραφία του ποταμού και τις υδατικές παροχές κατά τη διάρκεια του χρόνου. Αντίθετα, αυτό που πρέπει να ζητούμε είναι μια επιτόπου μελέτη, που θα λαμβάνει υπόψη στις παραδοχές της, επιτόπου μετρήσεις και δεδομένα. Κύριο μέλημά μας στο σχεδιασμό ενός περιβαλλοντικού έργου – εφόσον έτσι θέλουμε να προωθήσουμε τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα – είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Αν δεν γίνει συνετή χωροθέτηση, σωστός σχεδιασμός, προσεκτική και αυστηρά ελεγχόμενη κατασκευή και λειτουργία, οι πρώτες και μεγαλύτερες επιπτώσεις που θα έχει ένα τέτοιο έργο, θα είναι στο τοπικό περιβάλλον και το οικοσύστημα, ενώ θα είναι και πολύ μεγαλύτερες από την θετική συμβολή του έργου στη συνολική επίπτωση στο περιβάλλον. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αν δεν έχουν γίνει πρόσφατα, συστηματικές μετρήσεις υδατοπαροχών στο υπό έλεγχο ποτάμι (και όχι μετρήσεις ή υπολογισμοί από δεδομένα της ευρύτερης περιοχής) δε μπορούμε να ξέρουμε την πραγματική ροή του ποταμού σε όλες τις εποχές. Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε σχεδιασμό μη παραγωγικών έργων – ή έργων που δεν μπορούν να δουλέψουν το καλοκαίρι λόγω έλλειψης νερών. Και ποιός ελέγχει τις μετρήσεις που γίνονται; Υπάρχει κάποιος επίσημος φορέας ελέγχου αυτών ή τουλάχιστον κάποιες προδιαγραφές που ακολουθούνται, ώστε οι μετρήσεις να θεωρούνται αντιπροσωπευτικές; Η οικολογική παροχή που είναι βασικός παράγοντας για την διατήρηση της ζωής ενός ποταμού και του εξαρτώμενου απ’ αυτό οικοσυστήματος (φυτικό και ζωικό) δε μπορεί να υπολογίζεται από ένα γενικό ποσοστό, το οποίο μάλιστα να είναι το ίδιο όλες τις εποχές του χρόνου. Η δικλείδα των 20 εκατοστών ως ελάχιστη ροή κατάντη της υδροληψίας, μπορεί να είναι για κάποιους απ’ τους σχολιαστές εξωπραγματική, ενώ και κάποιος «ανώνυμος» ιχθυολόγος την θεώρησε υπερβολική. Αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει είναι μια επιστημονική άποψη, του απαραίτητου βάθους για την κίνηση της ιχθυοπανίδας και την καλή υγεία του ποτάμιου συστήματος και βάσει αυτής να καθορίζεται το οικολογικό βάθος σε κάθε περίπτωση έργου. Αυτό μπορεί ίσως να καθορίζεται στην έτσι κι αλλιώς απαραίτητη μελέτη ιχθυοπανίδας, στα πλαίσια της περιβαλλοντικής μελέτης, η οποία θα εκτιμήσει το είδος, τη ποσότητα και τη σπανιότητα της ιχθυοπανίδας της περιοχής. Σίγουρα οι 20 πόντοι σε όλο το πλάτος της κοίτης είναι κάτι που δεν συναντάμε στα περισσότερα ελληνικά ρέματα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Αν τον περισσότερο χρόνο το νερό σ’ ένα ρέμα είναι λιγοστό, τότε ίσως δεν είναι ο πιο κατάλληλος τόπος για κατασκευή ΥΗΕ. Αν τα νερά πέφτουν μόνο το καλοκαίρι, τότε μπορεί το έργο να σχεδιαστεί ώστε να λειτουργεί τους υπόλοιπους μήνες. Η οικολογική παροχή όμως, θα πρέπει να τηρείται και σε άλλες παράλληλες δραστηριότητες, όπως η λήψη νερών για άρδευση. Μπορεί δηλαδή το υδροηλεκτρικό έργο να απελευθερώνει την οικολογική παροχή κατάντη και αυτή να δεσμεύεται από αυθαίρετες αρδευτικές υδροληψίες. Θεωρώ ιδανική την περίπτωση που περιγράφτηκε σε προηγούμενο σχόλιο (Μποζίνης Δημήτριος - 16 Αυγούστου 2010, 09:06) όπου ένα υδροηλεκτρικό χρησιμοποιείται ως αρδευτικό το καλοκαίρι, διαφωνώντας όμως με τη λογική πως προηγούνται οι καλλιέργειες της παραγωγής ενέργειας, μια και θα μπορούσε να υπάρχει ένας καλός συντονισμός, π.χ. πότισμα το βράδυ – ενέργεια την ημέρα και πάντα με την οικολογική ροή διαθέσιμη κατάντη. Πέραν της οικολογικής ροής, που επαναλαμβάνω πως πρέπει να τυγχάνει επιστημονικής μελέτης σε κάθε περίπτωση και της υδατοπαροχής που επίσης θα πρέπει να μετράται τοπικά και επαρκώς, στα πλαίσια μάλιστα γενικότερης μελέτης διαχείρισης υδάτων σε επίπεδο λεκανών απορροής, ένα ακόμη βασικό θέμα που καθορίζει την όλη επίπτωση στο περιβάλλον, είναι η επιλογή της θέσης του έργου. Εκτός από τοπογραφικά χαρακτηριστικά (θέσεις και απόσταση μεταξύ υδροληψίας και σταθμού) πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την συνολική επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από έργα υποδομής. Το να θάψεις ένα αγωγό κάτω από ένα υπάρχων δασικό δρόμο είναι πολύ διαφορετικό απ’ το ν’ ανοίξεις καινούργιο δρόμο στο δάσος και ιδιαίτερα στην κοίτη του ποταμού. Τέτοιοι δρόμοι, στους οποίους θα πρέπει να κινηθούν μεγάλα φορτηγά και μηχανήματα, αθροιστικά με τις αποψιλώσεις για τα δίκτυα ρεύματος, είναι μια ανοικτή πληγή στο παρθένο φυσικό περιβάλλον, που δεν κλείνει τόσο γρήγορα όσο διάβασα από άλλους σχολιαστές. Μάλλον τους συνηθίσε το μάτι μας τους δρόμους στα βουνά και τα φαράγγια... Απομακρύνουν την άγρια ζωή και δίνουν μάλιστα πρόσβαση στο ποτάμι, περισσότερο σε καταστροφικές δραστηριότητες, όπως αμμοληψίες, παράνομο κυνήγι και ψάρεμα, παρά σε δραστηριότητες πυροπροστασίας ή αναψυχής όπως αναφέρθηκε σε άλλο σχόλιο. Έτσι κι αλλιώς, το νερό που θα χει απομείνει απ’ την εκτροπή στο συγκεκριμένο τμήμα του ποταμού, θα ‘ναι λιγοστό... Η ίδια η κατασκευή, που υπό το υπάρχων καθεστώς δεν επιβλέπεται από κανέναν αρμόδιο, όσον αφορά την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, έχει σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, με συχνές ρίψεις μπαζών στη κοίτη των ποταμών, ξερίζωμα και θάψιμο δένδρων, μεγάλα πρανή εκσκαφών, ορατά από χιλιόμετρα. Η επίβλεψη της κατασκευής όσο και της λειτουργίας του έργου θα πρέπει να ανατεθεί σε κάποια αρχή – ίσως και ανεξάρτητο μηχανικό – ο οποίος θα αναφέρει στο Υπουργείο και θα αμείβεται από την επιδότηση του Έργου και τα έσοδα της ενέργειας (το προαναγγελθέν πράσινο ταμείο ίσως;) Νίκος Μαυρής. Τοπογράφος Μηχανικός ΕΜΠ. Ομάδα «Φίλοι των Ποταμών». http://greekriverfriends.blogspot.com