Αρχική Χωροθέτηση Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ)Άρθρο 1 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Νίκος Δεληγιώργης | 20 Αυγούστου 2010, 20:29
  • Σχόλιο του χρήστη 'Νίκος Δεληγιώργης' | 20 Αυγούστου 2010, 20:29

    Ανοίγοντας το σχολιασμό του σχεδίου Υ.Α. και προκειμένου να τεθεί η περιβαλλοντική αξιολόγηση των Μικρών Υδρο-Ηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ) σε ορθή βάση, είναι απαραίτητο να αναφερθεί εξ’ αρχής ένα γεγονός που ίσως διαφεύγει από την στρατηγική σκέψη των Εθνικών Αρχών περιβαλλοντικής αξιολόγησης των έργων ΑΠΕ. Συγκεκριμένα, μέσα από πλειάδα διεθνών μελετών σημαντικού κύρους με προεξέχουσες επανειλημένες μελέτες EXTERN-E της Ε.Ε. τα ΜΥΗΕ σημειώνονται ως η πλέον οικολογική μέθοδος ηλεκτροπαραγωγής που είναι γνωστή αυτή τη στιγμή στον πλανήτη, με τις χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις κύκλου ζωής από όλες τις άλλες (συμπεριλαμβανομέων αιολικών, φωτοβολταϊκών κ.λ.π.). Κατά συνέπεια, η Εθνικές Αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την τεχνολογία των ΜΥΗΕ με ιδιαίτερη προσοχή και σύνεση κατά την έκδοση Υ.Α. προκειμένου να αποφευχθεί η υιοθέτηση κανόνων και περιορισμών που θα αντιτίθενται στη διεθνή εμπειρία, τις αναγνωρισμένες περιβαλλοντικές μελέτες και την επιστημονική γνώση. Όσο αφορά τον σκοπό γ) της ΥΑ : Αξιοπερίεργη έμπνευση αποτελεί ο προτεινόμενος έλεγχος μήκους εκτροπής σε σχέση με την αποδιδόμενη ισχύ, κυρίως επειδή περιλαμβάνει ως βασικό μέγεθος έναν όχι άμεσα περιβαλλοντικό παράγοντα, τη μέγιστη ισχύ του έργου (MW). Όσο κι αν ανατρέξαμε τη διεθνή βιβλιογραφία (με μεγαλύτερη προσοχή την ευρωπαϊκή) πουθενά δεν συναντήσαμε κάτι παρόμοιο, προφανώς διότι η περιβαλλοντική κατάσταση ενός υδατορέματος δεν έχει ουδεμία συσχέτιση με τον εγκαθιστούμενο ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό ενός έργου. Το πιθανότερο είναι σαν έμπνευση να αποτελεί μία προσπάθεια ισοσκελισμού των πιθανών αρνητικών τοπικής κλίμακας περιβαλλοντικών επιπτώσεων (μείωση υδατοπαροχής στο μήκος εκτροπής) με τις θετικές παγκόσμιας κλίμακας (οικολογική ηλεκτροπαραγωγή). Στην πράξη όμως με τον τρόπο που εκφράζεται δεν το πετυχαίνει σε καμία περίπτωση αφού η οικολογική ηλεκτροπραγωγή δεν συνδέεται με τη μέγιστη ισχύ του ΜΥΗΕ (MW) αλλά με την παραγόμενη ενέργεια (kWh) η οποία εξαρτάται από πλήθος άλλων σημαντικότερων παραγόντων. Η μορφή ελέγχου έτσι όπως προτείνεται δίνει περισσότερο την εντύπωση οικονομοτεχνικής αξιολόγησης του ΜΥΗΕ, παρά περιβαλλοντικής. Ως εκ τούτου η εφαρμογή του ξεφεύγει τελείως από τα καθήκοντα και το γνωστικό αντικείμενο της κρατικής Αρχής περιβαλλονικής αδειοδότησης. Το ισχύον εθνικό νομοθετικό πλαίσιο έχει μάλιστα πλήρως κατανείμει τα καθήκοντα αξιολόγησης για τα έργα ΜΥΗΕ, με το τεχνοοικονομικό κριτήριο να τίθεται σε πρώτο στάδιο (Αδ. Παραγωγής) από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος επανεξέτασης του και ούτε νόμιμη αιτία συμπλήρωσης και εξειδίκευσης του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ. Σημαντικότατα θέματα τα οποία η Υ.Α. δεν θίγει και δεν περιλαμβάνει στο σκοπό της : Κατηγοριοποίηση έργων Η εξεταζόμενη Υ.Α. εφόσον αφορά καθαρά τα ΜΥΗΕ θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να συμπεριλάβει και την απάντηση σε ένα μακροχρόνιο αίτημα του κλάδου, που έχει να κάνει με τον εξορθολογισμό της περιβαλλοντικής κατάταξης των ΜΥΗΕ. Συγκεκριμένα, τα ΜΥΗΕ (η πλέον οικολογική μέθοδος ηλεκτροπαραγωγής όπως είδαμε) κατατάσσεται από την υφιστάμενη νομοθεσία στην κατηγορία Α1, την πλέον δυσμενή δηλαδή (όμοια με τις εγκαταστάσεις καύσης λιγνίτη ή διαχείρισης πυρηνικών αποβλήτων). Η κατάταξη απαιτείται να εξορθολογιστεί, έτσι ώστε τα ΜΥΗΕ να μην σηκώνουν πλέον ένα τεράστιο βάρος περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ειδικά όταν αφορά έργα μικρού μεγέθους. Για παράδειγμα έργα έως 3MW είναι λογικό να ενταχθούν στην κατηγορία Α2 ενώ έργα έως 100kW στην κατηγορία Β3. Καθεστώς έγκρισης επέμβασης σε αναδασωτέες εκτάσεις Η εξεταζόμενη Υ.Α. εφόσον αφορά την εξειδίκευση των κανόνων χωροθέτησης των ΜΥΗΕ (όπως τέθηκαν από το ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ και τροποποιήθηκαν από τον Ν.3851/2010) οφείλει να διευκρυνίσει και το εκκρεμόν θέμα της έγκρισης επέμβασης εντός αναδασωτέων περιοχών για την εκτέλεση κύριων ή συνοδών έργων ΜΥΗΕ. Η οξύμωρη κατάσταση που επικρατεί σήμερα και με την οποία επιτρέπεται η επέμβαση εντός εκτάσεων που έχουν χαρακτήρα δάσους αλλά απαγορεύεται εντός αναδασωτέων είναι μάλλον αστεία από τη στιγμή που η αδειοδοτούσα αρχή είναι σε θέση και έχει την ισχύ να κρίνει σε κάθε περίπτωση τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός έργου. Η επίκληση Συνταγματικού περιορισμού είναι μάλλον άτοπη, εφόσον δεν υπάρχει παραχώρηση έκτασης αλλά έγκριση επέμβασης σε αυτή ενώ δεν θα πρέπει να λησμονάται ότι από τον Ν.3851/2010, η ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει τεθεί ως εθνικός στόχος υψίστης προτεραιότητας και τα έργα ΑΠΕ (όλα όχι μόνο τα αιολικά) έχουν χαρακτηριστεί εδώ και μία δεκαετία ως έργα κοινής ωφελείας. Ισχύς της Υ.Α. Η Υ.Α. για τα ΜΥΗΕ θα πρέπει να ορίζει ρητά στο εισαγωγικό άρθρο 1ο της ότι οι γνωμοδοτούσες στα πλαίσια της ΕΠΟ περιφερειακές υπηρεσίες θα γνωμοδοτούν μόνο για θέματα της αρμοδιότητας τους, πάντα σε σχέση με τα κριτήρια τα οποία θα ορίζονται από την Υ.Α. και μόνο με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση. Ομοίως, η Αρχή περιβαλλοντικής αδειοδότησης δεν θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τέτοιες γνωμοδοτήσεις, αποφασίζοντας με διαφάνεια, επιστημονικό τρόπο, τεκμηρίωση και σύμφωνα με τα νομοθετημένα κριτήρια για την έγκριση ή μη υλοποίησης έργων. Διαφορετικά ακυρώνεται ουσιαστικά το νόημα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της διαδικασίας γνωμοδοτήσεων και εξαλείφεται η ισχύς της αρμόδιας Αρχής και της Κεντρικής διοίκησης.