Αρχική Προγραμματιζόμενο Νομοθετικό Έργο – Ρυθμίσεις Θεμάτων ΑρμοδιότηταςΕγκατάσταση και Λειτουργία Μονάδων Αφαλάτωσης για τις Υδρευτικές Ανάγκες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιών του ΑιγαίουΣχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ | 27 Οκτωβρίου 2010, 14:52
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ' | 27 Οκτωβρίου 2010, 14:52

    Προς: Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κα Τίνα Μπιρμπίλη Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, Θα θέλαμε να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας για τη σημαντική προσπάθεια που καταβάλλετε προκειμένου να αντιμετωπιστεί με το βέλτιστο δυνατό τρόπο το μείζον πρόβλημα λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νησιά. Θεωρούμε ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις για τη διευκόλυνση της εγκατάστασης και λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης στα νησιά του Αιγαίου, είναι σε γενικές γραμμές προς τη σωστή κατεύθυνση, υπάρχουν ωστόσο ορισμένα σημεία του προτεινόμενου πλαισίου ρυθμίσεων τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, προκειμένου να μην οδηγήσουν στην πράξη σε αποτελέσματα ακριβώς αντίθετα από τα επιθυμητά, με βάση το πνεύμα των ρυθμίσεων. Για το λόγο αυτό, επιτρέψτε μας με βάση τις επιστημονικές γνώσεις αλλά και την εμπειρία των μελών μας, να σας υποβάλλουμε ως ακολούθως τις προτάσεις του συνδέσμου μας, οι οποίες θεωρούμε ότι θα συνδράμουν ουσιαστικά στην περαιτέρω βελτίωση του προτεινόμενου πλαισίου αδειοδότησης και λειτουργίας των έργων και εν τέλει στην υλοποίηση των απαραίτητων έργων για την οριστική λύση του προβλήματος της λειψυδρίας με τον βέλτιστο οικονομικά και τεχνικά τρόπο. Συνοπτική παρουσίαση προτάσεων του συνδέσμου: Βασική αρχή των προτάσεών μας είναι ότι οι ρυθμίσεις που θα πραγματοποιηθούν, θα πρέπει να αντιμετωπίζουν συνολικά τα θέματα που αφορούν στην υλοποίηση μονάδων αφαλάτωσης στην Ελλάδα, καθώς είναι πλέον αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο υλοποίησης όλων των έργων. Ταυτόχρονα βέβαια, θα πρέπει να υπάρχει ευνοϊκότερη μεταχείριση ως προς τη χωροθέτηση και την πολεοδομική αντιμετώπιση μόνο, για μονάδες αφαλάτωσης που θα εξυπηρετούν την ύδρευση ΟΤΑ, δεδομένου του κοινωφελούς χαρακτήρα των έργων. Υπό αυτό το πρίσμα προτείνουμε: - Οι ρυθμίσεις που αφορούν επίσπευση των τυπικών διαδικασιών (εξαίρεση από ΠΠΕΑ, διαδικασία άδειας χρήσης αιγιαλού) να ισχύουν για όλες ανεξαιρέτως τις αφαλατώσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και φορέα ανάθεσης ή υλοποίησης. - Για τις αφαλατώσεις που εξυπηρετούν τις ανάγκες ύδρευσης ΟΤΑ, να μην απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας, κάνοντας χρήση της σχετικής διάταξης του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, ενώ για όλες τις υπόλοιπες μονάδες να απαιτείται έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας. - Γνωμοδότηση της αρμόδιας αρχιτεκτονικής επιτροπής, να απαιτείται μόνο σε περιπτώσεις που η εγκατάσταση θα γίνεται σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ως ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, ή σε παραδοσιακούς οικισμούς. - Για την αντιστοίχιση των έργων με βαθμούς όχλησης, να λαμβάνεται υπόψη η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς και όχι η δυναμικότητα παραγωγής νερού, ώστε να προωθηθούν αφαλατώσεις με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Αφαλατώσεις εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος έως 500 kW (δηλαδή δυναμικότητας περίπου 2.000 m3) να θεωρούνται χαμηλής όχλησης δραστηριότητες και πάνω από αυτό το όριο μέσης όχλησης δραστηριότητες. - Να εναρμονιστούν τα υφιστάμενα πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ και ΖΟΕ, ώστε οι Μονάδες Αφαλάτωσης χαμηλής όχλησης, καθώς και οι μονάδες αφαλάτωσης, ανεξαρτήτως βαθμού όχλησης, που εγκαθίστανται για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των ΟΤΑ και οι συνοδές εγκαταστάσεις τους να ανήκουν ρητά στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. Προτεινόμενη διατύπωση: «Άρθρο … Εγκατάσταση και Λειτουργία Μονάδων Αφαλάτωσης για τις Υδρευτικές Ανάγκες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιών του Αιγαίου 1. Για την εγκατάσταση και λειτουργία, μονάδων παραγωγής νερού ύδρευσης μέσω αφαλάτωσης δεν απαιτείται οικοδομική άδεια και δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της ΚΥΑ 13727/724/5.8.2003 (ΦΕΚ Β’ 1087), όπως ισχύει. Εφόσον το παραγόμενο νερό δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των υδρευτικών αναγκών των οικείων Ο.Τ.Α, απαιτείται έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας από την αρμόδια Διεύθυνση Πολεοδομίας. 2. Για την εγκατάσταση των μονάδων αφαλάτωσης της παρ. 1, την επέκταση, την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων καθώς και των συνοδών έργων αυτών (δεξαμενές, αντλιοστάσια κλπ) έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις, της παραγράφου 6 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α’ 114, εφόσον το παραγόμενο νερό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των υδρευτικών αναγκών των οικείων Ο.Τ.Α, της παραγράφου 1 του άρθρου 3 και της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του ν. 3851/2010 «Επιτάχυνση της Ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας Υ.ΠΕ.Κ.Α.» (ΦΕΚ Α’ 85). Για τα ανωτέρω τεχνικά έργα απαιτείται γνωμοδότηση του αρμόδιου Σ.Χ.Ο.Π. Γνωμοδότηση της αρμόδιας αρχιτεκτονικής επιτροπής απαιτείται μόνο για όσα έργα προβλέπεται να εγκατασταθούν σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ως ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και προστατεύονται ως προς την πολεοδομική ανάπτυξη από ειδικά διατάγματα ή εντός παραδοσιακών οικισμών. 3. Με απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας, και των κατά περίπτωση αρμοδίων Υπουργών καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές διάθεσης του αλμολοίπου, η αντιστοίχιση των έργων και δραστηριοτήτων της παρ. 1 με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα, καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.» Σχόλια - τεκμηρίωση 1)Πεδίο εφαρμογής των προτεινόμενων ρυθμίσεων Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θα πρέπει να αφορούν όλες ανεξαιρέτως τις μονάδες αφαλάτωσης που θα κατασκευαστούν και θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα, χωρίς περιορισμό ως προς την ημερήσια δυναμικότητά τους και όχι μόνο εκείνες τις οποίες θα αναθέσει η Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Ταυτόχρονα βέβαια, θα πρέπει να υπάρχει ευνοϊκότερη μεταχείριση ως προς τη χωροθέτηση και την πολεοδομική αντιμετώπιση μόνο, για μονάδες αφαλάτωσης που θα εξυπηρετούν την ύδρευση ΟΤΑ, δεδομένου του κοινωφελούς χαρακτήρα των έργων. Θα πρέπει επιτέλους να υπάρξει διαμόρφωση ενός ξεκάθαρου νομοθετικού πλαισίου που να αφορά όλες ανεξαιρέτως τις μονάδες αφαλάτωσης και όχι μόνο αυτές που θα εγκατασταθούν στα νησιά ή για λογαριασμό ΟΤΑ, καθώς το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι πλέον έντονο σε όλες τις περιοχές της χώρας. Άλλωστε από τη φύση τους, αφαλατώσεις μπορεί να γίνουν είτε για την εξυπηρέτηση αναγκών ύδρευσης ΟΤΑ, είτε ως συνοδά έργα μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων που εκ των πραγμάτων αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν αφαλάτωση, όταν οι ΟΤΑ ή Δήμοι αδυνατούν να παρέχουν νερό. Η ουσία των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι να διευκολυνθεί η υλοποίηση μονάδων αφαλάτωσης για την αντιμετώπιση των αναγκών ύδρευσης περιοχών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειψυδρίας. Ως εκ τούτου, είναι εντελώς παράλογος και άνευ επιστημονικού ή νομικού ερείσματος, ο διαχωρισμός των μονάδων αφαλάτωσης σε κατηγορίες, με βάση το φορέα ανάθεσης των έργων. Εξίσου παράλογος και άνευ επιστημονικού ή νομικού ερείσματος είναι και ο περιορισμός για τη μέγιστη δυναμικότητα των μονάδων που θα εγκατασταθούν. Άλλωστε στην πλειονότητα των περιπτώσεων, μονάδες αφαλάτωσης δυναμικότητας 700 κυβικών/ημέρα δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των νησιών κατά την καλοκαιρινή περίοδο, όπου η ημερήσια ζήτηση πολλαπλασιάζεται σε σχέση με την αντίστοιχη ζήτηση της χειμερινής περιόδου. Διαφοροποίηση με βάση τη δυναμικότητα των μονάδων, δικαιολογείται να υπάρχει μόνο ως προς το βαθμό όχλησης της εγκατάστασης, όπως άλλωστε προτείνεται, γεγονός το οποίο θα επηρεάζει τα κριτήρια χωροθέτησης των μονάδων και όχι την τυπική διαδικασία που θα ακολουθείται για την αδειοδότησή τους. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις άλλωστε, σε καμία περίπτωση δεν οδηγούν σε υποβάθμιση της ουσιαστικής αξιολόγησης των περιβαλλοντικών ή άλλων επιπτώσεων των έργων, αλλά απλώς επιταχύνουν την τυπική διαδικασία εξέτασής τους, απλοποιώντας τις δαιδαλώδεις και χρονοβόρες διαδικασίες που εφαρμόζονται σήμερα. Επί της ουσίας, ο προτεινόμενος από το Υπουργείο διαχωρισμός, καθιστά πιο δύσκολη την υλοποίηση έργων σε περιοχές που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα λειψυδρίας, άρα απαιτούνται μεγαλύτερες μονάδες αφαλάτωσης, καθώς και σε περιοχές οι οποίες σήμερα δεν ενισχύονται από τη Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσής τους. Δηλαδή όποιοι ΟΤΑ αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα, ή προσπαθούν να επιλύσουν μόνοι τους το πρόβλημα υδροδότησης που αντιμετωπίζουν, χωρίς ενίσχυση από τη Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ουσιαστικά θα τιμωρούνται με την εφαρμογή πιο χρονοβόρας αδειοδοτικής διαδικασίας. 2)Πολεοδομική αντιμετώπιση μονάδων αφαλάτωσης Όπως σωστά διατυπώνεται στο κείμενο της διαβούλευσης, η πολεοδομική αντιμετώπιση των μονάδων αφαλάτωσης που εξυπηρετούν την ύδρευση των ΟΤΑ, πρέπει να πραγματοποιείται βάσει της παραγράφου 6 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α’ 114), όπου ορίζεται ότι κατά παρέκκλιση των πολεοδομικών διατάξεων, τεχνικά έργα και εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την ύδρευση και αποχέτευση Δήμων ή Κοινοτήτων, δεν υπόκεινται στους όρους και περιορισμούς των διατάξεων αυτών και για την κατασκευή τους δεν απαιτείται η έκδοση άδειας από τις αρμόδιες αρχές. Οι μονάδες αφαλάτωσης αποτελούν κατεξοχήν έργα που εξυπηρετούν την ύδρευση των ΟΤΑ, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται η προτεινόμενη απαίτηση για έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας, αλλά θα πρέπει να εφαρμοστεί ως έχει η διατύπωση της παραγράφου 6 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», όπως άλλωστε γίνεται και σήμερα. Οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση θα οδηγούσε χωρίς προφανή λόγο, σε μεγαλύτερη γραφειοκρατική διαδικασία από αυτή στην οποία ήδη υπόκεινται σήμερα τα εν λόγω έργα. Έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας θα πρέπει να εκδίδεται μόνο για μονάδες αφαλάτωσης που δεν εξυπηρετούν την ύδρευση ΟΤΑ. Επιπλέον, η κατασκευή των μονάδων αφαλάτωσης, θα πρέπει να απαλλάσσεται από την ανάγκη γνωμοδότησης από την αρμόδια αρχιτεκτονική επιτροπή, δεδομένου ότι πρόκειται για μικρές κατασκευές και στην πλειονότητα των περιπτώσεων η χωροθέτηση λαμβάνει χώρα σε απομακρυσμένα σημεία. Γνωμοδότηση της αρμόδιας αρχιτεκτονικής επιτροπής, θα πρέπει να απαιτείται μόνο σε περίπτωση που η εγκατάσταση προβλέπεται να γίνει σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ως ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και προστατεύονται ως προς την πολεοδομική ανάπτυξη από ειδικά διατάγματα, ή σε παραδοσιακούς οικισμούς. 3)Βαθμοί όχλησης, υφιστάμενα χωροταξικά, ΖΟΕ, ΣΧΟΟΑΠ κλπ Όπως πολύ σωστά διατυπώνεται στο σχέδιο διαβούλευσης του Υπουργείου, οι μονάδες αφαλάτωσης δεν θα πρέπει να κατατάσσονται στις εγκαταστάσεις μέσης όχλησης, όπως ισχύει μέχρι σήμερα βάσει της ΚΥΑ 13727/724/5.8.2003 (ΦΕΚ Β’ 1087). Επειδή ωστόσο, στο προτεινόμενο κείμενο του Υπουργείου που τέθηκε σε διαβούλευση, η οριστική ρύθμιση του θέματος παραπέμπεται στην έκδοση σχετικών Υπουργικών αποφάσεων, θα θέλαμε εν όψει έκδοσης των εν λόγω Υ.Α, να θέσουμε υπόψη σας τα εξής: Οι μονάδες αφαλάτωσης κατατάσσονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στις εγκαταστάσεις μέσης όχλησης, για δυναμικότητα μεγαλύτερη από 100 m3/ημ, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να υπάρχει αντίθεση με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής εγκατάστασής τους και να απαιτείται η χρονοβόρα διαδικασία αλλαγής χρήσης. Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν και λόγω έλλειψης πρόβλεψης των συγκεκριμένων έργων στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ και ΖΟΕ. Για το λόγο αυτό θα πρέπει στη νέα Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί να προβλέπεται: - Η κατάταξη των συγκεκριμένων έργων (μονάδες αφαλάτωσης) να πραγματοποιείται με βάση την εγκατεστημένη ηλεκτρική τους ισχύ και όχι την ημερήσια δυναμικότητα παραγωγής νερού. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει κίνητρο για την εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης με τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας ανά κυβικό παραγόμενου νερού, όπως το επιτρέπουν άλλωστε οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της αφαλάτωσης νερού. - Μονάδες αφαλάτωσης με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μικρότερη από 500 kW (αντιστοιχεί σε μονάδες δυναμικότητας ~2.000 m3/ημ) να κατατάσσονται στην κατηγορία της χαμηλής όχλησης. - Μονάδες αφαλάτωσης με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μεγαλύτερη από 500 kW να κατατάσσονται στην κατηγορία της μέσης όχλησης. - Εναρμόνιση των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, των ΓΠΣ και των ΣΧΟΟΑΠ, ώστε οι Μονάδες Αφαλάτωσης χαμηλής όχλησης, καθώς και οι μονάδες αφαλάτωσης ανεξαρτήτως βαθμού όχλησης, που εγκαθίστανται για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των ΟΤΑ και οι συνοδές εγκαταστάσεις τους να ανήκουν ρητά στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. - Αντίστοιχη πρόβλεψη για τις ΖΟΕ, ώστε οι Μονάδες Αφαλάτωσης χαμηλής όχλησης, καθώς και οι μονάδες αφαλάτωσης ανεξαρτήτως βαθμού όχλησης, που εγκαθίστανται για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των ΟΤΑ και οι συνοδές εγκαταστάσεις τους, να ανήκουν ρητά στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. Τα παραπάνω βέβαια θα πρέπει να γίνουν με γενική διάταξη που θα αφορά όλες τις περιοχές και όχι με τροποποίηση χωροταξικού σχεδίου, ΣΧΟΟΑΠ κλπ σε κάθε περιοχή, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά χρονοβόρο. Παραμένουμε στη διάθεσή σας προκειμένου να σας εκθέσουμε από κοντά τις προτάσεις μας και να απαντήσουμε σε κάθε ερώτημα ή περαιτέρω διευκρίνιση που ενδεχομένως χρειάζεστε. Με τον οφειλόμενο σεβασμό Για τον Ελληνικό Σύνδεσμο Αφαλάτωσης & Επεξεργασίας Νερού Αντώνιος Γερασίμου