Αρχική Ζώνες Ειδικής ΠροστασίαςΆρθρο 6 Μέτρα ειδικής προστασίας για τη χωροθέτηση και λειτουργία Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ)Σχόλιο του χρήστη Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία | 4 Νοεμβρίου 2010, 15:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία' | 4 Νοεμβρίου 2010, 15:10

    Άρθρο 6- Μέτρα ειδικής προστασίας για τη χωροθέτηση και λειτουργία Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) 1. Ο προληπτικός αποκλεισμός του δικτύου των ΖΕΠ αποτελεί την βέλτιστη προσέγγιση, και πιο σύμφωνη με την κοινοτική «αρχή της πρόληψης», για την χωροθέτηση των αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Απολύτως αναγκαίος είναι ο αποκλεισμός των ιδιαίτερα ευάλωτων περιοχών, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί μετά από την μοναδική μελέτη στην χώρα μας «Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας», την οποία εκπόνησε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Ο σωστός στρατηγικός σχεδιασμός με τον καθορισμό ζωνών ευαισθησίας αποτελεί προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη έγγραφό της «EU Guidance on wind energy development in accordance with the EU nature legislation». Οι ιδιαίτερα ευαίσθητες ΖΕΠ που προκύπτουν από την μελέτη αφορούν στις ΖΕΠ με τα εξής είδη χαρακτηρισμού: όρνιο (Gyps fulvus), ασπροπάρης (Neophron percnopterus), μαυρόγυπας (Aegypius monachus), γυπαετός (Gypaetus barbatus), μαυροπετρίτης (Falco elonorae), βαλτόπαπια (Aythya nyroca), αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus) και ροδοπελεκάνος (Pelecanus onocrotalus), χρυσαετός (Aquila chrysaetos). Οι ΖΕΠ αυτές είναι αναγκαίο να αποκλειστούν από την χωροθέτηση αιολικών πάρκων. Πρόταση: Προτείνεται νέα παράγραφος με την εξής διατύπωση: «Δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ εντός ΖΕΠ, των οποίων τα είδη χαρακτηρισμού είναι τα ακόλουθα: όρνιο (Gyps fulvus), ασπροπάρης (Neophron percnopterus), μαυρόγυπας (Aegypius monachus), γυπαετός (Gypaetus barbatus), μαυροπετρίτης (Falco elonorae), βαλτόπαπια (Aythya nyroca), αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus) και ροδοπελεκάνος (Pelecanus onocrotalus), χρυσαετό (Aquila chrysaetos).» 2. Η έννοια των ζωνών αποκλεισμού γύρω από φωλιές έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά τόσο από την μελέτη του Υπουργείου σας “Προσδιορισμός συμβατών δραστηριοτήτων σε σχέση με τα είδη χαρακτηρισμού των Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας”, όσο και από την μελέτη της Ορνιθολογικής «Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας». Επίσης, στο έγγραφο κατευθύνσεών της «EU Guidance on wind energy development in accordance with EU nature legislation” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνωρίζεται η ευαισθησία των φωλιών στα αιολικά πάρκα. Κατά την Ορνιθολογική, το μέτρο προστασίας που αφορά στις φωλιές ευάλωτων ειδών είναι ιδιαίτερα προβληματικό καθώς: α) Είναι ασαφές τι αποτελεί «περιμετρική ζώνη ασφαλείας»: κατά πόσο αυτή αποτελεί ζώνη αποκλεισμού. Θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί ο όρος «περιμετρική ζώνη ασφαλείας» σε «ζώνη αποκλεισμού». β) Η ΚΥΑ δεν ορίζει ελάχιστες χιλιομετρικές αποστάσεις από τις φωλιές. Μετά από την μοναδική στην χώρα μας μελέτη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας “Προσδιορισμός συμβατών δραστηριοτήτων σε σχέση με τα είδη χαρακτηρισμού των Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας” καθορίστηκαν, με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές πηγές, οι χιλιομετρικές αποστάσεις από φωλιές και/ή αποικίες των πλέον ευάλωτων ειδών πουλιών (3 και 5 χλμ. αντίστοιχα για τα είδη που παρατίθενται παρακάτω). Οι αποστάσεις αυτές κρίνεται απολύτως αναγκαίο να οριστούν ως η ελάχιστη απόσταση ασφαλείας για τις φωλιές ή/και αποικίες για το σύνολο των ΖΕΠ. γ) Η προτεινόμενη διαδικασία δεν αποτελεί δικλείδα ασφαλείας: δεν θεσμοθετείται υποχρέωση για την περίληψη των ζωνών αυτών στην Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, παρά μόνο θεσμοθετείται η πρότασή τους από τις εκάστοτε ορνιθολογικές μελέτες. Αυτό παρόλα αυτά δεν εξασφαλίζει ότι η «ζώνη ασφαλείας» θα οριστεί και στην ΕΠΟ. Θα πρέπει να περιληφθεί ρητά η υποχρέωση να περιληφθούν οι ζώνες αυτές στην Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων. δ) Το μέτρο αφορά μόνο τα είδη χαρακτηρισμού. Οι φωλιές και/ή αποικίες αφορούν όλα τα είδη που απαντώνται εντός της ΖΕΠ και όχι μόνο τα είδη χαρακτηρισμού. Ο περιορισμός στα είδη χαρακτηρισμού είναι επικίνδυνος στην περίπτωση αυτή, καθώς είναι ιδιαίτερα πολλές οι περιπτώσεις όπου τα ευάλωτα στα αιολικά πάρκα είδη που φωλιάζουν εντός ΖΕΠ δεν πληρούν το κριτήριο για να καθοριστούν ως «είδη χαρακτηρισμού», λόγω των χαμηλών πληθυσμών, ειδικά των αρπακτικών, στην χώρα μας. Επίσης η προσέγγιση αυτή μπορεί να αποκλείσει την προστασία των ειδών του Κόκκινου Βιβλίου τα οποία συναντούνται στις ΖΕΠ χωρίς να είναι είδη χαρακτηρισμού, καθώς και τα υπόλοιπα είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 79/409. Η ΚΥΑ θα πρέπει να λαμβάνει μέτρα για όλα τα είδη εντός ΖΕΠ και για την καλή κατάσταση της ΖΕΠ που τα φιλοξενεί, και όχι να περιορίζεται στα είδη χαρακτηρισμού. Πρόταση: Προτείνεται η επαναδιατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 2 ως εξής: «2. α) Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση αιολικών σταθμών γύρω από φωλιές ευάλωτων χωροκρατικών ή/και αποικιακών ειδών πουλιών που βρίσκονται εντός ΖΕΠ, όπως αυτά ορίζονται στο εδάφιο β). β) Για την εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ εντός περιοχών ΖΕΠ πρέπει να περιλαμβάνονται στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ζώνες αποκλεισμού από φωλιές ή/και αποικίες, ως εξής: Ακτίνα 5 χλμ. γύρω από φωλιές των ειδών: όρνιο (Gyps fulvus), ασπροπάρης (Neophron percnopterus), μαυρόγυπας (Aegypius monachus), γυπαετός (Gypaetus barbatus), χρυσαετός (Aquila chrysaetos), θαλασσαετός (Haliaeetus albicila) και σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus), κραυγαετός (Aquila pomarina), βασιλαετός (Aquila heliaca). Ακτίνα 2 χλμ. γύρω από φωλιές των ειδών: κιρκινέζι (Falco naumanni), ο πετρίτης (Falco peregrinus), ο καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus), ο λιβαδόκιρκος (Circus pygargus), ο γερακαετός (Hieraaetus pennatus), η αετογερακίνα (Buteo rufinus), το χρυσογέρακο (Falco biarmicus), ο μαυροπελαργός (Ciconia nigra), ο αιγαιόγλαρος (Larus auduinii), ο αρτέμης (Calonectris diomedea) και ο μύχος (Puffinus yelkuan)» 3. Οι περιοχές που αποτελούν σήμερα, μετά την θεσμοθέτηση των 43 νέων ΖΕΠ, αναγνωρισμένα μεταναστευτικά περάσματα είναι τέσσερα και όχι τρία: Δέλτα Έβρου (GR 1110006), Κύθηρα και γύρω νησίδες (GR3000013) και Αντικύθηρα και γύρω νησίδες (GR3000012) και Νότια Μάνη (GR2540008). Οι περιοχές αυτές αποτελούν τεκμηριωμένα από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία τις πιο ευάλωτες περιοχές της Ελλάδας ("Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας", Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αθήνα 2010). Κρίνουμε λοιπόν πλήρως αδικαιολόγητο τον μη-αποκλεισμό των περιοχών αυτών από την εγκατάσταση ΑΙΟΠΑ. Τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 3 της προτεινόμενης πράξης είναι ανεπαρκή για την προστασία των πουλιών στα μεταναστευτικά περάσματα. Πρόταση: Προτείνεται η αναδιατύπωση της παραγράφου 3 ως εξής: «Δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση αιολικών σταθμών, εντός ΖΕΠ που πληρούν κριτήρια χαρακτηρισμού ως μεταναστευτικά περάσματα –στενωποί. Οι περιοχές αυτές σήμερα είναι το Δελτα Έβρου GR 1110006, Κύθηρα και γύρω νησίδες GR 3000013 και Αντικύθηρα και γύρω νησίδες GR 3000012, Νότια Μάνη GR 2540008, καθώς και όποια άλλη ΖΕΠ αναγνωριστεί ως μεταναστευτικό πέρασμα –στενωπός μετά από τεκμηριωμένη επιστημονική έρευνα.» 4. Η παράγραφος 3 της πράξης, όσον αφορά στην χρήση υπόγειων καλωδίων ρεύματος και στον τακτικό έλεγχο του σταθμού, είναι προαιρετική, καθώς πριν την «υποχρέωση» υπάρχει η φράση «εφόσον είναι περιβαλλοντικά βέλτιστη λύση». Πρόταση: Να αφαιρεθεί η φράση «εφόσον είναι περιβαλλοντικά βέλτιστη λύση», καθώς αποδυναμώνει το μέτρο. 5. Η απόκλιση που προβλέπει το άρθρο της παραγράφου 4 στερείται τεκμηρίωσης. Ουσιαστικά αφήνει τα μελλοντικά μεταναστευτικά περάσματα πλήρως απροστάτευτα. Τα μέτρα της παραγράφου 3 θα πρέπει να ισχύουν για όλα τα μελλοντικά μεταναστευτικά περάσματα. Πρόταση: Να αποσυρθεί η παράγραφος. 6. Δεν περιλαμβάνεται καμία πρόβλεψη για αντισταθμιστικά μέτρα για τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα εντός ΖΕΠ, όπως η ενδυνάμωση του δικτύου των σταθμών περίθαλψης άγριων πτηνών, με μέτρα ενίσχυσης της αναπαραγωγικής επιτυχίας των επηρεαζόμενων ειδών, καθώς και με προγράμματα επανένταξης – επανεισαγωγής ειδών σε ιδιαίτερα προβληματικές περιοχές. Κρίνεται αναγκαία, στα πλαίσια συμμόρφωσης της χώρας με την καταδικαστική απόφαση του ΔΕΚ η θέσπιση αντισταθμιστικών μέτρων για τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα εντός των ΖΕΠ.