Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'GREENPEACE' | 3 Ιανουαρίου 2011, 18:33

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια και παρατηρήσεις της Greenpeace επί του Σχεδίου Νόμου: «Θαλάσσια Στρατηγική για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων-Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008. Η Greenpeace χαιρετίζει τις πρόσφατες πολιτικέs πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ με στόχο αφενός αφετέρου την επίτευξη των εθνικών στόχων, όπως αυτοί απορρέουν από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, αφετέρου την αποτελεσματική προστασία των ελληνικών θαλασσών και την αειφόρο χρήση τους. Αναγνωρίζουμε ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής, απουσιάζει μια ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για τη θάλασσα, η οποία θα στοχεύει στην προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου πλούτου. Αυτή η έλλειψη πολιτικής μεταφράζεται σε συγκεκριμένους κινδύνους και απειλές που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές θάλασσες. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας γενναίας πολιτικής για τις ελληνικές θάλασσες θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για μια χώρα σαν την Ελλάδα, ενώ η ανάληψη ευθυνών και η συνεργασία όλων των συναρμόδιων φορέων αποτελεί προϋπόθεση. Σχόλια επί του σχεδίου νόμου: Τα σχόλια αφορούν δύο άξονες: 1) Τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και την εφαρμογή υπαρχόντων κανονισμών και αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών. 2) Την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών παραμέτρων στις διάφορες πολιτικές, συμφωνίες και νομοθετικά μέτρα που άπτονται του θαλάσσιου περιβάλλοντος. 1) Η Οδηγία 2008/56/ΕΚ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων προστατευομένων περιοχών που καλύπτουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν το θαλάσσιο περιβάλλον, ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για την εξασφάλιση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης των θαλασσών. Αναγνωρίζει επίσης την εφαρμογή ήδη υπαρχόντων κανονισμών και αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών ως ένα απαραίτητο βήμα για την εφαρμογή αυτής της Οδηγίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: - Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. - Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα όσον αφορά την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας καθώς και όσον αφορά τη δημιουργία ενός παγκόσμιου δικτύου θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών έως το 2012. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου: • δεν αντικατοπτρίζει την παραδοχή ανάγκης τέτοιων περιοχών στον ίδιο βαθμό με την Οδηγία, • και περιορίζεται αποκλειστικά στην τυπική μεταφορά (μετάφραση) των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων της οδηγίας για το μακρινό μέλλον (που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2020) αφήνοντας έξω τρέχουσες υποχρεώσεις τις οποίες η χώρα μας καλείται να εκπληρώσει τώρα. Η δημιουργία θαλάσσιων καταφύγιων αγγίζει ταυτόχρονα διαφορετικές πολιτικές δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση, δημιουργώντας τέτοιες περιοχές, να εφαρμόσει υπάρχοντες κανονισμούς και οδηγίες που καλύπτουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν το θαλάσσιο περιβάλλον. 2) Ένα σημείο κλειδί της οδηγίας είναι ο στόχος ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών παραμέτρων στις διάφορες πολιτικές, συμφωνίες και νομοθετικά μέτρα που άπτονται του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι η καλή περιβαλλοντική κατάσταση πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε όλες τις διάφορες πολιτικές. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου: - Δεν αναφέρεται πιο αναλυτικά και ουσιαστικά με ποιο τρόπο θα εξασφαλίσει την ενσωμάτωση αυτή και την ανάληψη των υποχρεώσεων από όλους τους συναρμόδιους φορείς. Μέχρι σήμερα, οι διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν άμεσα το θαλάσσιο περιβάλλον υπάγονται σε διάφορους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι λειτουργούν με γνώμονα την μέγιστη οικονομική αξιοποίηση αυτών των δραστηριοτήτων και αγνοώντας σε πολλές περιπτώσεις την περιβαλλοντική τους διάσταση. Το γεγονός αυτό αποτελεί άμεση συνέπεια της έλλειψης συνεργασίας του ΥΠΕΚΑ με τα συναρμόδια υπουργεία και της μη ανάληψης του ΥΠΕΚΑ ενός ηγετικού ρόλου που θα διασφαλίζει την οριζόντια εφαρμογή κάποιων βασικών περιβαλλοντικών κριτηρίων σε όλες τις τομεακές πολιτικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η διαχείριση της Αλιείας στην Ελλάδα, μια δραστηριότητα που έχει αναγνωριστεί ως η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες σήμερα: - ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Αλιεία στη Μεσόγειο (ΕΚ 1967/2006) ο οποίος υπάγεται στην ΚΑλΠ υποχρεώνει την Ελλάδα να προχωρήσει σε μέτρα προστασίας της θάλασσας από την αλιεία (όπως τη δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων). Υποχρέωση την οποία η Ελλάδα έχει καθυστερήσει δύο χρόνια για να εκπληρώσει. Η δημιουργία τέτοιων περιοχών θα αποτελούσε σίγουρα ένα καλό πρώτο βήμα προς την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και το ΥΠΕΚΑ έχει κάθε δικαίωμα και υποχρέωση να πιέσει το Υπουργείο Αλιείας προς αυτήν την κατεύθυνση. - Αυτή τη στιγμή και μέχρι το 2012, το ζήτημα της αλιείας επανεξετάζεται μέσα από τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ). Μέχρι στιγμής όμως δεν έχει παρατηρηθεί κάποια συνεργασία ή προτεραιότητα στις περιβαλλοντικές παραμέτρους ενόψει της μεταρρύθμισης. Το παρών σχέδιο νόμου, αδυνατεί να ξεκαθαρίσει με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό. Συμπερασματικά: Οι θάλασσες κινδυνεύουν από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αλιεία και η ρύπανση και η ανάγκη για υιοθέτηση μέτρων που προστατεύουν το θαλάσσιο περιβάλλον από αυτές τις απειλές είναι επιτακτική. Η θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και τη διαχείριση των θαλασσών θα πρέπει: 1) Ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή των φάσεων αυτής της οδηγίας που θα ολοκληρωθούν το 2020, να υποχρεώνει τους συναρμόδιους φορείς στην υιοθέτηση άμεσων μέτρων προστασίας όπως εξάλλου είναι υποχρεωμένοι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμφωνίες. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εξετασθούν άμεσα ήδη υπάρχουσες και ώριμες προτάσεις για περιοχές προστασίας, όπως για παράδειγμα η προστασία του Κορινθιακού Κόλπου (α) και των Βόρειων Κυκλάδων (β). Αυτές είναι προτάσεις που δεν προέρχονται μόνο από την Greenpeace αλλά αποτελούν απαίτηση της τοπικής κοινωνίας των περιοχών, κάποιων επιστημόνων αλλά και των ίδιων των ψαράδων οι οποίοι βλέποντας το θαλάσσιο περιβάλλον καθημερινά να υποβαθμίζεται και το ψάρι να λιγοστεύει, αποφάσισαν να δράσουν και απαίτησαν οι ίδιοι την προστασία της περιοχής τους. 2) Να αποτυπώνει τα βασικά περιβαλλοντικά κριτήρια με τα οποία θα λειτουργούν όλες οι τομεακές πολιτικές που αφορούν το θαλάσσιο περιβάλλον, δίνοντας τον εποπτικό/ ηγετικό ρόλο, που θα εξασφαλίζει αυτή τη διαδικασία, στο αρμόδιο Υπουργείο για περιβαλλοντικά ζητήματα (ΥΠΕΚΑ). Υποσημειώσεις: α. http://www.greenpeace.org/raw/content/greece/press/118523/korinthiakos.pdf β. http://www.greenpeace.org/raw/content/greece/press/118523/marine-reserves-report.pdf