Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Πάνου Δημήτριος' | 7 Απριλίου 2011, 10:47

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Και ο πλέον ορθολογικός από τεχνική άποψη σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων μπορεί να αποδειχθεί στην πράξη ανεφάρμοστος αν δεν γίνει με την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία κρατικών, περιφερειακών και δημοτικών φορέων και δεν εξασφαλίσει οπωσδήποτε την συναίνεση και την αποδοχή των κατοίκων των περιοχών που τελικά επιλέγονται για την υποδοχή εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων. Το τελευταίο μπορεί να γίνει μόνο αν έχουν ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό όλες οι προϋποθέσεις προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του σχετικού εθνικού και κοινοτικού πλαισίου και έχουν πεισθεί με την κατάλληλη ενημέρωση οι ίδιοι οι κάτοικοι γι’ αυτό. Χαρακτηριστικά του σχεδιασμού που μπορούν να συμβάλλουν στην κοινωνική αποδοχή των λύσεων που επιλέγονται τελικά είναι (μελέτη Α. Π. Οικονομόπουλου: "Διαμόρφωση και συγκριτική αξιολόγηση εναλλακτικών εθνικών σχεδίων διαχείρισης αστικών απορριμμάτων", 2009, Τμ. Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνείο Κρήτης): 1. Η επιλογή των χώρων υποδοχής των σχετικών εγκαταστάσεων με κριτήρια την απόλυτη προστασία της ανθρώπινης υγείας, την ελάχιστη δυνατή περιβαλλοντική και κοινωνική επιβάρυνση των περιοχών που επιλέγονται, παράλληλα με την ελαχιστοποίηση του κόστους δημιουργίας και λειτουργίας τους. Η ελαχιστοποίηση του αριθμού των εγκαταστάσεων είναι συνεπώς βασικός όρος επιτυχίας του σχεδιασμού και αυτή μπορεί να γίνει μόνο σε επίπεδο εθνικού σχεδιασμού (ΕΣΔΑ) και όχι περιφερειακού (ΠΕΣΔΑ). 2. Οι μέθοδοι επεξεργασίας που επιλέγονται είναι στο μέγιστο βαθμό περιβαλλοντικά φιλικές με τη μέγιστη δυνατή ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών, χωρίς παραγωγή υγρών αποβλήτων και εκπομπών επικίνδυνων αερίων ή τοξικών στερεών υπολειμμάτων. Επομένως η επιλογή των μεθόδων διαχείρισης ΑΣΑ πρέπει να γίνεται με κύριο κριτήριο την επίλυση του προβλήματος της σύγχρονης επεξεργασίας και διάθεσης των αποβλήτων με την ελάχιστη δυνατή περιβαλλοντική και κοινωνική επιβάρυνση και το ελάχιστο κόστος και όχι πιθανά παράπλευρα οφέλη (π.χ. παραγωγή ενέργειας) που μπορούν να αλλοιώσουν τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του σχεδιασμού, ειδικά όταν καλείται να συμμετέχει στην υλοποίηση του σχεδιασμού αυτού και ο ιδιωτικός τομέας. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι μόνο σε επίπεδο εθνικού σχεδιασμού μπορούν να αποφασίζονται οι σχετικές μέθοδοι και όχι σε περιφερειακό. 3. Αξιοποιεί μη χρησιμοποιούμενες σήμερα βιομηχανικές εγκαταστάσεις (π.χ. παλιά λιγνιτωρυχεία) και υπάρχον συγκοινωνιακό δίκτυο που μπορούν να υποδεχθούν τέτοιες εγκαταστάσεις με την ελάχιστη δυνατή περιβαλλοντική όχληση, φροντίζοντας παράλληλα την ανάπλαση των χώρων αυτών με χρήση εδαφοβελτιωτικών υλικών που παράγονται ως υποπροϊόντα της επεξεργασίας. Όπως είναι φανερό, η εκμετάλλευση τέτοιων δυνατοτήτων μόνο σε εθνικό επίπεδο μόνο μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα οφέλη. 4. Η ελαχιστοποίηση του κόστους των λύσεων μόνο σε εθνικό επίπεδο μπορεί να επιτευχθεί με αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας που επιτυγχάνεται με τον κεντρικό σχεδιασμό και την επιλογή ολιγάριθμων κατάλληλων θέσεων σε επίπεδο ΕΣΔΑ. 5. Η κοινωνική αποδοχή του σχεδιασμού ευνοείται αν οι περιοχές υποδοχής εντάσσονται σε ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης με την ανάπτυξη δορυφορικών τοπικών βιομηχανιών επεξεργασίας (χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, κλπ) και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι προφανές ότι τέτοια σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης γίνονται σε εθνικό επίπεδο. 6. Τέλος, τα θέματα εθνικής άμυνας ή ασφάλειας της χώρας, όσον αφορά στη διαχείριση αποβλήτων, προστατεύονται αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο μόνο και συνεπώς μόνο σε επίπεδο ΕΣΔΑ μπορούν να αντιμετωπιστούν. Για το σκοπό αυτό πρτείνονται οι παρακάτω μεταβολές στο άρθρο 28: Εδάφιο 1. Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ): • Μετά την παράγραφο: «Προσδιορίζονται οι στόχοι του ΕΣΔΑ με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και το σύστημα …» Προστίθεται εδάφιο ως εξής: • επιλέγονται σε εθνικό επίπεδο οι κύριες θέσεις για την υποδοχή κεντρικών εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, ανά ρεύμα αποβλήτου. Οι θέσεις αυτές προκύπτουν μέσα από ορθολογικό κεντρικό σχεδιασμό, όπου λαμβάνονται υπόψη κριτήρια, όπως η μέγιστη προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, η συμβατότητα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου και της σχετικής κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας καθώς και κριτήρια ελαχιστοποίησης του κόστους μεταφοράς και επεξεργασίας. Στην επιλογή των θέσεων λαμβάνεται, επίσης, υπόψη η δυνατότητα αξιοποίησης υφιστάμενων βιομηχανικών χώρων, όπως λιγνιτωρυχεία, μεγάλα ορυχεία, κλπ και η ανάπλασή τους με τα παραγόμενα από την επεξεργασία εδαφοβελτιωτικά. Στόχος της παραπάνω επιλογής είναι η μέγιστη δυνατή κοινωνική αποδοχή των προτεινόμενων θέσεων εγκατάστασης, με την ελαχιστοποίηση της πιθανής όχλησης και την αντιπαροχή ωφελημάτων στις τοπικές κοινωνίες με την δημιουργία δορυφορικών βιομηχανιών χάρτου, πλαστικών, υάλου και αλουμινίου, κλπ, που συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών υποδοχής με παράλληλη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Τέλος, στην επιλογή λαμβάνονται υπόψη κριτήρια χωροταξικά, πολεοδομικά, κοινωνικά ή άλλα, που σχετίζονται με θέματα εθνικής άμυνας ή ασφάλειας της χώρας. • επιλέγονται σε εθνικό επίπεδο οι κύριες μέθοδοι διαχείρισης και επεξεργασίας που θα εφαρμοσθούν, με ειδική αναφορά στη συλλογή, μεταφορά, μεταφόρτωση, αποθήκευση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανάκτηση, ανακύκλωση και διάθεση των αποβλήτων με κριτήρια την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας με παράλληλη ελαχιστοποίηση του κόστους δημιουργίας και λειτουργίας των σχετικών εγκαταστάσεων. • Εδάφιο 3. Αντικαθίσταται ως εξής: 3. Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Για κάθε Περιφέρεια καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Το ΠΕΣΔΑ αποτελεί εξειδίκευση του προβλεπόμενου για την Περιφέρεια σχετικού τμήματος του ΕΣΔΑ και αποτελεί λεπτομερειακό σχέδιο υλοποίησης της διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια, προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση τους σε επίπεδο Περιφέρειας, σε συμφωνία με το ΕΣΔΑ και τα ΕΕΣΔΑ των ειδικών ρευμάτων αποβλήτων, και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα που προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση σε επίπεδο Περιφέρειας. Το ΠΕΣΔΑ καταρτίζεται με βάση τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της συγκεκριμένης Περιφέρειας, και περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής: - την επικαιροποίηση των στοιχείων του ΕΣΔΑ σχετικά με την υφιστάμενη δημογραφική και αναπτυξιακή κατάσταση της Περιφέρειας και πρόβλεψη των μελλοντικών τάσεων, - την αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης στον τομέα της διαχείρισης του συνόλου των παραγόμενων στην Περιφέρεια αποβλήτων - τη συνολική καταγραφή των ποσοτήτων των αποβλήτων που παράγονται στην Περιφέρεια, - τον τύπο, την ποσότητα και την προέλευση του συνόλου των αποβλήτων - τις προτάσεις έργων, δράσεων και παρεμβάσεων για τη αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων ανά διαχειριστική ενότητα - την κατ’ αρχήν εκτίμηση του κόστους των προβλεπόμενων έργων διαχείρισης αποβλήτων και της δημιουργίας ή ανάπτυξης των συστημάτων συλλογής και μεταφοράς - τις πηγές χρηματοδότησης της υλοποίησης των προτάσεων - το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ -το σχέδιο παρακολούθησης και εποπτείας των υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργία τους με βάση του όρους της άδειάς τους - το ετήσιο σχέδιο αναφοράς στην αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΕΚΑ της υφιστάμενης κατάστασης και των προβλημάτων στο τομέα της επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων της περιοχής τους – κατάρτιση ψηφιακών γεωχωρικών δεδομένων και αντίστοιχων χαρτών με τις προτάσεις των δικτύων και των υποδομών του. Το σύνολο των γεωχωρικών δεδομένων του ΠΕΣΔΑ καταχωρείται στο Εθνικό Δίκτυο Πληροφοριών Περιβάλλοντος. - τους αρμόδιους για την εφαρμογή και υλοποίηση του σχεδίου κ.α. Το ΠΕΣΔΑ αποτελεί επιχειρησιακό πρόγραμμα περιβαλλοντικής ανάπτυξης της εκάστοτε Περιφέρειας στον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων. Το ΠΕΣΔΑ εκπονείται από την Περιφέρεια και εγκρίνεται με απόφαση του Περιφερειάρχη μετά την σύμφωνη γνώμη των Υπουργείων Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.