Αρχική Διενέργεια Σεισμικών Ερευνών1. ΘΕΜΑΣχόλιο του χρήστη Σταύρος Πετρολέκας | 16 Ιουνίου 2011, 13:48
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σταύρος Πετρολέκας' | 16 Ιουνίου 2011, 13:48

    Πρόλογος Τα σχόλια που ακολουθούν υποβάλλονται στην διαδικασία της παρούσας Διαβούλευσης μέσα σε στιγμές πολιτικού κενού (και σχεδόν απόλυτης οικονομικής κατάρρευσης). Είναι αβέβαιο τι έπεται, παραιτήσεις κυβερνητικών βουλευτών, ανασχηματισμός, οικουμενική κυβέρνηση, ακόμη και προκήρυξη εκλογών. Το βέβαιο πάντως είναι πως δεν πρέπει με τίποτε η χώρα να χασεί αυτήν την ευκαιρία (αδάπανης μάλιστα) διεξαγωγής σεισμικών καταγραφών. Εστω και εάν – σε ακραία περίπτωση - οι σχετικές προκηρύξεις δρομολογηθούν σε προεκλογική περίοδο. Εξ άλλου είναι εντελώς αμφίβολο άν το οποιαδήποτε διάδοχο κυβερνητικό σχήμα θα εχει αντίρρηση να προωθήσει και το ίδιο την όλη προσπάθεια ανακάλυψης του υδρογονοανθρακικού πλούτου της χώρας. Προσπάθεια της οποίας η διεξαγωγή σεισμικών ερευνών είναι το sine qua non πρώτο βήμα. Ετσι, ελπίζοντας ότι η όλη αυτή προσπάθεια δεν θα ατονήσει παρά τις φοβερές τωρινές δυσκολίες της χώρας, θεωρώ σωστό να συμμετέχω και εγώ στην Διαβούλευση, συνεισφέροντας τις όποιες ταπεινές μου απόψεις, προϊόντα μιάς 10χρονής επενδυτικής ενασχόλησης με το Ε&P. --------------- Εισαγωγικά Συμπεριλαμβάνω όλες τις επι μέρους παρατηρήσεις και σχόλια μου εδώ, γιά να είναι πιό ευκολοδιάβαστή και ευδιάκριτη η συνεκτικότητα της συνολικής τοποθέτησης. Δύο αρχικές γενικές παρατηρήσεις, που προκύπτουν απο την ανάγνωση πολλών σχολίων στην παρούσα Διαβούλευση. 1α) - Ας αφήσουμε κατά μέρος αυτό το συλλογικό φετίχ με το ΑΟΖ. Καλώς κάνει ο συντάκτης του κειμένου να ομιλεί για «θαλάσσια ζώνη της ελληνικής υφαλοκρηπίδας», αφού η Ελλάδα δεν έχει καν ανακηρύξει ΑΟΖ στις υπο διερεύνηση περιοχές. Αυτό που έχει γίνει, όπως είναι εξ άλλου ευρεώς γνωστό, είναι μιά σειρά απο χρόνιες συζητήσεις/διαπραγματεύσεις με Αλβανία (Διαπότιοι Νήσοι), Ιταλία και Λιβύη (Κόλπο Σύρτης/Νήσος Γαύδος) γιά τα όρια της υφαλοκριπίδος, το μέχρις σήμερα κατάληγμα των οποίων αποτυπώνεται στον συνημμένο Χάρτη. Αυτό αρκεί και με το παραπάνω. 1β) – Προτροπές γιά χρήση πιό προχωρημένων ερευνητικών εργαλείων, πέραν της 2Δ, στη σεισμική καταγραφή είναι εκτός πραγματικότητος. Το 2Δ είναι το πρώτο και (σχεδόν) μόνο εργαλείο που χρησιμοποιείται παντού και πάντα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται εξερευνητικά παρθένες. Και τέτοιες περιοχές ασφαλώς είναι οι θαλάσσιες εκτάσεις του Ιονίου και της Μεσογείου που απεικονίζονται στον συνημμένο Χάρτη, με εξαίρεση βέβαια τα μικρά near-offshore οικόπεδα (blocks) περί των Παξών, του Πατραϊκού Κολπου και του Κατάκωλου όπου έχει προηγηθεί εξερευνητική δραστηριότητα προ περίπου δεκαπενταετίας. Με εξαίρεση τις υψηλότατου ρίσκου (και λίγο τυχάρπαστες) γεωτρήσεις τύπου “wildcat”, μόνο όταν και άν προκύπτουν - μερικές φορές ύστερα από δεύτερη και πιό πυκνή, τμηματική 2Δ καταγραφή (ονομαζόμενη infill) - ικανές/ενδιαφέρουσες ενδείξεις και προπτικές (τα λεγόμενα «leads και prospects» στην γλώσσα των ειδικών) σε κάποια σημεία, αποφασίζεται η πραγμάτωση πιό ενδελεχών αναλύσεων τύπου 3Δ (και άλλων τεχνικών όπως πχ το SBL). Αυτές γίνονται όμως μόνο στη άμεση περιοχή των όποιων αυτών μικρών σημείων επιλεχθούν. Και συνήθως τότε και μόνο τότε , ανάλογα με τα αποτελέσματα, αποφασίζεται τελικά άν θα πραγματοποιηθεί γέωτρηση ή όχι (όποτε ξανά ερευνάται το συγκεκριμένο σημείο με ακόμη πιό ισχυρό λογισμικό (και, ιδίως σε μεγάλα βάθη - αν υπάχει βέβαια και μεγάλη προσδοκία γιά ανεύρεση ελεφαντίων διαστάσεων, αλλά και επαρκής χρηματοδότηση - βύθιση νέων εργαλείων,πχ τύπου Kaleidoscope) η/και πολύ προχωρημενη (και δαπανηρή) ανάλυση 4Δ. Αλλά μή ξεχνάμε τούτο. Πως παρ’ όλη αυτή την (συνεχώς βελτιούμενη) εξερευνητική αρματοσιά, μόνο η ίδια η γεώτρηση (με κόστος, σε βαθεία νερά, μεταξύ $40-$60 εκατ έκαστη) επιβεβαιώνει ή μη την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Τίποτε άλλο. Και χρειάζεται ακόμη πλήθος εργασιών (περαίτερω ανάλυση στρωματοδειγμάτων, τέστ καύσεως, κτλ.....ενίοτε και δεύτερη και τρίτη γεώτρηση), προκειμένου να πιστοποιηθεί το μέγεθος και η εμπορική αξία της ανακάλυψης. Αυτή κοντολογής είναι η διαδικασία και η πρακτική που ακολουθείται διεθνώς στις θαλάσσιες εξερευνήσεις γιά πετρέλαιο/φυσικό αέριο. Η οποία - κάτι που συνήθως αγνοείται - στρέφεται με επιτυχία μόνο τέσσερεις στις δεκα φορές!! Γ’αυτό εξ’ αλλού η εξερευνήσεις αυτές είναι τόσο υψηλού ρίσκου επένδυση και τόσο δαπανηρή δραστηριότητα. Και όλες ξεκινούν από το στέρεο υπόστρωμα που προσφέρει η έρευνα σεισμικότητος 2Δ. Μαξιμαλιστικές προτροπές και συστάσεις επομένως είναι εκτός τόπου. (Ειρήσθω εν παρόδω, άν κανείς λάβει υπ’όψη την περιγραφόμενη αλληλουχία των προκαταρτικών της εξερεύνησης και τις πάντοτε μικρές πιθανότητες επιτυχίας των αρχικών θαλάσσιων γεωτρήσεων, είναι τουλάχιστον εξοργιστικό να βλέπει σε πολυάριθμα blogs και τηλεοπτικές εκπομπές τον δημόσιο διάλογο να θεωρεί ως δεδομένο ότι η έρευνα σεισμικότητος θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη εκατ βαρέλιων πετρελαίου και δισεκατ κυβικών μέτρων ΦΑ κάτω από τον βυθό των θαλασσών μας. Αυτά τα βαρέλια και τα κυβικά, σήμερα είναι μόνο εικασίες και ακαδημαϊκές θεωρίες. ΔΕΝ θα προκύψουν, ούτε ως πιθανότητα, από το σεισμικό 2Δ. Αυτό κάποια γενικά prospects and leads, θα αποδώσει μόνο. Και πάνω σ’αυτά, μέσα στον χρόνο, θα χτισθούν οι όποιες στέρεες δυνατότητες υπάρχουν. Ολά τ’άλλα είτε προκύπτουν απο άγνοια, ή εξυπηρετούν άλλες ατζέντες.) 2α (Θέμα) Γιατί περιορίζεται το εύρως των εργασιών απόκτησης σεισμικών δεδομένων μόνο σε υπεράκτια τμηματα της χώρας και δεν συμπεριλαμβάνονται και υδογονοανθρακοπιθανά χερσαία (onshore) εδάφη; H διεξαγωγή Διεθνούς Γύρου Αδειοδότησης κάλλιστα μπορεί να περιλαμβάνει θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα σύμφωνα με την εμπειρία πολλών άλλων χωρών. Είναι συνήθως έτσι πολύ πιό πλήρης και τελέσφορος ο Γύρος, και βεβαίως εξοικονομούνται πόροι αφού δεν χρειάζονται να γίνουν επιπλέον έξοδα νέων Γύρων γιά ξεχωριστές ενότητες οικοπέδων. Επιπλέον δεν είναι καθόλου ανάγκη να ανατεθουν όλα σε μιά εταιρεία ερευνών αλλά μπορούν να επιλεγούν τουλάχιστον μια γιά καθε ενότητα. Τέλος, αυτή η υπερβολικά πολυμελής ad hoc Επιτροπή που έχει ορισθεί γιά να επιλέξει μεταξύ των υποψήφιων εταιρειών, μπορεί/πρέπει να αυξήσει την αποδοτικότητα της και να ενσωματώσει και τις όποιες επιπλέον εργασίες επιλογης μεταξύ όσων πληρούν τους σχετικούς όρους και γιά τις χερσαίες εργασίες . 2β – Η γεωλογία δεν σταματά στα σύνορα. Και αυτό μάλλον ισχύει απόλυτα σε περιοχές της Δυτικής Ελλάδος που συνορεύουν με την Αλβανία, αλλά και στην (κεντρική και βόρεια) Θράκη, όπου μοιραζόμαστε με την γείτωνα χώρα την κοιτασματοφόρα (μέχρι στιγμής τουλάχιστον στο Τουρκικό τμήμα) Λεκάνη της Θράκης. Τέσσερεις σχετικά μικρές εταιρείες (το είδος δηλαδή που συνήθως προσλαμβάνει και ντόπιο εργατικό προσωπικό, σε αντίθεση με τα μεγάλα πετρελαϊκά συγκροτήματα που φέρνουν δικό τους κόσμο απ’ έξω) εξερευνούν - και ήδη παράγουν – ποσότητες ΦΑ στην Νότια Αλβανία. Και οι εργασίες αυτές γίνονται ακριβώς σιμά στα σύνορα με την Ηπειρο. Μάλστα, δεν ειναι μόνο το συμβατικό ΦΑ που φαίνεται να υπάρχει ακόμη και νοτιότερα της Ηπείρου...... .κορυφαίοι ξένοι ειδικοι ισχυρίζονται ότι τα Ποσειδώνια σχιστολιθικά πετρώματα της Δυτικής Ελλάδος ενδεχομένως ενθυλακώνουν μέσα τους μεγάλες ποσότητες μη συμβατικών υδρογονανθράκων, τόσο σχιστολιθικού αερίο (shale gas) όσο και πετρελαίου (oil shale). Το εξερευνητικό και παραγωγικό γίγνεσθαι στο ΦΑ στην Τουρκική Θράκη, εκτυλλίσεται από τα σύνορα με την Ελλάδα σε βάθος όχι μεγαλύτερο των 60χλμ. Την τελευταία δεκαετία έχουν πραγματοποιηθεί εκεί πάνω από 300 επιτυχείς εξορύξεις συμβατικού ΦΑ (ενώ προγραμματίζονται, άμεσα εκείθεν του Εβρου, άλλες 50 περίπου τέτοιες σχετικά απλές και ρηχέςγεωτρήσεις γιά φέτος). Η εγχώρια αυτή παραγωγή ήδη καλύπτει τις ανάγκες σε ΦΑ ολόκληρης της Ανατολικής Θράκης (πλήν της Κωνσταντινούπολης). Το σημαντικότερο γεγονός όμως είναι ότι η Θρακική Λεκάνη σε πολλά σημεία της παρουσιάζει μεγάλες πιθανότητες τελέσφορης εξόρυξης μή συμβατικού ΦΑ (tight gas και shale gas) βάσει σεισμικών ερευνών (σε 2Δ και 3Δ) μόλις την τελευταία διετία, όπως και γεωφυσικών/γεωχημικών αναλύσεων του υπεδάφους σε μιά σειρά απο οικόπεδα. Τα προσδοκόμενα νούμερα αυτής της Θρακικής παραγωγής shale gas, είναι τεράστια. Φτάνουν το 6 Τρις κυβικά πόδια (Tcf), ποσότητα ικανή να καλύψει τη συνολικού επιπέδου της σημερινής Τουρκικής ζήτηση σε ΦΑ για τουλάχιστον μιά πενταετία! Και οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι τυχαίες., Φέρουν το gravitas της Αμερικανικής Υπηρεσιας Eνεργειακών Πληροφοριών, της περίφημης EIA, σε μελέτη που εκδόθηκε μόλις το περασμένο Απρίλιο: (βλ http://www.eia.gov/analysis/studies/worldshalegas/pdf/fullreport.pdf ) «Τι έτι χρειάν έχομεν μαρτύρων» λοιπόν, προκειμένου να αρχίσουν τουλάχιστον οι πρώτες σεισμικές έρευνες, εντεύθεν του ποταμού Εβρου; Με κάθε μάλιστα σπουδή! 3 (Αντικείμενο Εργασίας) «Η επιλεγμένη ΕΤΑΙΡΕΙΑ θα πρέπει να συγκεντρώσει, να επεξεργαστεί και να ερμηνεύσει τουλάχιστον …. .. χλμ. 2D σεισμικών δεδομένων.....» Οσων αφορά τις εργασίες στις υπεράκτιες περιοχές (θα ήθελα να έβλεπα αναφορά και σε κάποιες χερσαίες ζώνες όπως σημειώνω παραπάνω), καλό θα ήτο να συγκεντρωθούν, να επεξεργασούν και να ερμηνευθούν στοιχειά που καλύπτουν όλόκληρη την έκταση που εμφανίζεται στο συνημμένο Χάρτη. Μιλάμε επομένως γιά μεγάλης έκτασης σθλλογής δεκάδων χιλιάδων χλμ γραμμικών δεδομένων. Ωστόσο δεν είναι ανάγκη να είναι ιδιαίτερα πυκνή αυτή η συνολική πρώτη σεισμική συλλογή και καταγραφή. Σε μιά πρώτη φάση, αρκεί μόνο να εμφανίσει, έστω με αχλύ/χαμηλή ευκρίνεια γύρω τους, μιά πρώτη διαπίστωση των όποιων “prospects and leads” υπάρχουν στις Ελληνικές θάλάσσιες ζώνες του Ιονίου και της Μεσογείου στο σύνολό τους. Σε δεύτερη φάση, μπορεί να πραγματοποιηθεί συνπληρωματική infill καταγραφή, πάλι σε 2Δ, εστιασμένη όμως μόνο σε εκείνες τος περιοχές όπου υπάρχουν ήδη ικανά δεδομένα από προηγούμενες εργασίες (κυρίως του Πρώτου Γύρου το 1996-98) ή άλλές τυχόν αξιοποιήσιμες πετρογεωλογικές μελέτες. Ετσι ουσιαστικά προτείνω το αντικείμενο των σεισμικών εργασίων που θα αναλάβει η όποια Εταιρεία, να χωρισθεί σε δύο αλληλένδετες φάσεις. Πρώτο, μιά ελαφριάς μορφής σεισμική επόπτευση εφ’ολης της υφιστάμενης θαλάσσιας εκτασης, και δεύτερον, μιά πιό επικεντρωμένη – και άρα πολύ μικρότερης έκτασης - συλλογή που θα επικάθεται στην πρώτη κατφραφή και θα εμπλουτίζει τις όποιες πιο κοιτασματοπιθανές περιοχές υπάρχουν παλιόθεν. 4 (Δικαίωμα Συμμετοχής- Περιεχόμενα του Φακέλου -Υποβολή της Αίτησης) Υπάρχουν αρκετές εταιρείες που πληρούν τις προϋποθέσεις και καλύπτουν τα όποια κριτήρια επαγγελματικής επάρκειας και εμπειρίας γιά θαλάσσιες σεισμικές καταγραφές. Ακόμη περισσότερες είναι ικανές να πραγματοποιήσουν τις σχετικά λιγότερο δαπανηρές και πιό ευκολες χερσαίες σεισμικές συλλογέςκαι ερμηνεία αυτών. Σημασία όμως έχει να επιλεγεί εταιρεία η οποία, πέραν από την τεχνική της ικανότητα και αρτιότητα και την οικονομική της επιφάνεια, να είναι σε θέση να προωθήσει αξιόπιστα την καινούργια Ελληνική θαλάσσια υδρογονοανθρακική «επαρχία»(οil province) στο διεθνές πετρελαϊκό περίγυρο, προκειμένου να διεξαχθεί τελέσφορα ένας Διεθνής Γύρος Αδειοδότησης. Μεταξύ άλλων αυτό συμπεριλαμβάνει την παροχή σημαντικής επιπρόσθετη αρωγής στις Ελληνικές αρχές (κυρίως τον υπο δημιουργία Φορέα) όπως: -σύνταξη και συν-υποστήριξη τεχνικών τεύχων επί των οικοπέδων με την απαιτούμενη πληρότητα, - δημιουργία προσπελάσιμης και ανοικτής (κατόπιν καταβολής αντιτίμου) data room, - προετοιμασια/διεξαγωγή διεθνών roadshows (Χιούστον, Λονδίνο, ίσως και Χόνγκ Κον) μαζί με την συνοδεύουσα εμπορική υποστήριξη και μάρκετινγκ. Παγκοσμίως, μόνο τρείς/τέσσερεις εταιρείες σεισμικών ερευνών πληρούν αυτά τα αναγκαία επιπρόσθετα κριτήρια και τυγχάνουν Dιεθνούς αναγνώρισης και κύρους. Δεν χρειάζεται επομένως να χρονοτριβούμε στην επιλογή ή να μπλέκουμε σε ατέρμονη “red tape” προκειμένου να καταλήξουμε στην τελική επιλογή/ες. 5 (Δικαίωμα Συμμετοχής) «Ολοι οι υποψήφιοι πρέπει να καταβάλουν για τη συμμετοχή αντίτιμο ύψους € …και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στην αίτησή τους τραπεζική επιταγή .....» Μόνο σε μυθιστορηματικό περιβάλλον του Κάφκα μπορεί κανείς να νοήσει κρατική απαίτηση καταβολής χρηματικού αντιτίμου προκειμένου, όχι μόνο να λάβει δωρεαν παροχή υπηρεσιών, αλλά αντίθετα να εισπράξει συνάμα πολλαπλώς Μάλλον θα υπάρχει κάποιος νομικίστικος όρος που απαιτεί τέτοιο αντιτίμο γιά συμμετοχή σε οποιονδήποτε διαγωνισμό......Προτείνω λοιπόν το ύψος του αντιτίμου να είναι €1...σύν τα έξοδα έκδοσης της τραπεζικής επιταγής. Και άς όψεται το Invest in Greece!!! Σοβαρά τώρα, είναι προφανές ότι το Αρθρο αυτό πρέπει να καταργηθεί ολοσχερώς. 6 (Εγγύηση Καλής Εκτέλεσης) Ditto με το Σχόλιο #5. Το Αρθρο αυτό πρέπει να καταργηθεί ολοσχερώς 7α (Κριτήρια Επιλογής Εταιρείας) Βλ. παραπάνω, Σχόλιο #4. 7β- «Οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν σε 90 ημερολογιακές ημέρες μετά την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσής τους.» Βλ παραπάνω, παρατήρηση #4... «δεν χρειάζεται να χρονοτιβούμε στην επιλογή ή να μπλέκουμε σε ατέρμονη “red tape”». Γιατί χρειάζεται μιά απλή σχετικά αξιολογηση 90 ολόκληρες μέρες να πραγματοποιηθεί;;; Λίγες μόνο και πασίγνωστες εταιρείες ίσως εκδηλώσουν ενδιαφέρον....και η επιλογή μεταξύ των δεν χρειάζεται παραπάνω απο μερικές μέρες. Ιδιωτικές πετρλαϊκες εταιρείες που παραγγέλνουν διαγωνισμό για απλό σχετικά seismic, κάνουν την επιλογή τους μέσα σε μερικές ώρες. Προτείνω επομένως να ξεπερασθεί αυτός ο αργόσυρτος ρυθμός, που θυμίζει ότι χειρότερο της Ελληνικής γραδειοκρατίας. Δεν δικαιολογείται μιά ντουζίνα αξιολογήτών που απαρτίζουν την ad hoc Επιτροπή να μη μπορούν να αποδώσουν έργο ριζικά ταχύτερα. Ετσι προτείνω ο όρος των «90 ημερολογιακών ημέρών» να μετατραπεί σε 15 ημερολογιακές ημέρες. Αν μη τι άλλο, γιά να υπάρχει επαρκ´hς χρόνος να προετοιμασθεí ο Γύρος εμπλουτισμένος με -όλα- τα συμπεράσματα της σεισμικής καταγραφής.