Αρχική Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών ΕνέργειαςΆρθρο 1 Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.Σχόλιο του χρήστη Κάρναβος Νικόλαος | 7 Ιανουαρίου 2010, 15:22
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κάρναβος Νικόλαος' | 7 Ιανουαρίου 2010, 15:22

    Αξιότιμη κ. Μπιρμπίλη Χωρίς αμφιβολία, η απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης περιβαλλοντικών έργων και ειδικότερα έργων ΑΠΕ, είναι στη σωστή κατεύθυνση. Στη χώρα μας οι επενδύσεις μπορεί να καθυστερούν για χρόνια, ο επενδυτής να αισθάνεται αβέβαιος για το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας μας και εν τέλει να εγκαταλείπει την προσπάθεια, λόγω των γραφειοκρατικών εμποδίων και της κακής ενημέρωσης των ενδιαφερομένων μερών. Η εικόνα αυτή είναι γνωστή και στους ξένους επενδυτές, που σε συνδυασμό με το ασαφές και μεταβλητό φορολογικό πλαίσιο και τη διαφθορά, καθιστούν την χώρα μας μη ελκυστικό πόλο για επενδύσεις. Παλαιότερες προσπάθειες απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης απέτυχαν, για τον απλό λόγο, ότι το κάθε υπουργείο δρούσε ξεχωριστά εξαγγέλλοντας ρυθμίσεις, χωρίς να υπάρχει συνεργασία με συναρμόδια υπουργεία. Και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη και οι απόψεις των ενδιαφερομένων μερών (δες προηγούμενη απόπειρα του πρώην ΥΠΑΝ για one stop shop γραφείο αδειοδότησης, χωρίς τη συμμετοχή του ΥΠΕΧΩΔΕ). Στη θετική κατεύθυνση είναι η δημόσια διαβούλευση, όπου κατατίθενται οι απόψεις των πολιτών και ελπίζω και των ενδιαφερόμενων φορέων (ΤΕΕ, ΣΕΒ, κλπ). Από πλευράς μας, θα ήθελα να επισημάνω ότι το θέμα των αδειοδοτήσεων, απαιτεί μια ριζοσπαστική ανατροπή, που θα χτυπήσει τη καθυστέρηση στη ρίζα της. Πρώτο σημείο είναι η δημιουργία του φορέα μίας στάσης (όπως προβλέπεται και σε αυτό το νομοσχέδιο), ο οποίος όμως θα πρέπει να είναι διυπουργικός. Δηλαδή συμμετοχή και των συναρμόδιων υπουργείων. Ο επενδυτής θα πρέπει να καταθέτει το φάκελο στο συγκεκριμένο γραφείο, το οποίο με βάση μια λίστα ελέγχου, θα πρέπει να κάνει τον έλεγχο των δικαιολογητικών. Η λίστα αυτή θα πρέπει να είναι ανηρτημένη στο διαδίκτυο. Οι υπηρεσίες θα πρέπει να απαντούν και να γνωμοδοτούν στο γραφείο μιας στάσης, το οποίο στη συνέχεια θα προωθεί τα τελικά έγγραφα για έλεγχο και υπογραφή. Το δεύτερο σημείο, αφορά το στάδιο ελέγχου, που αναφέρθηκε προηγούμενα. Η καινοτομία είναι σε αυτό το σημείο. Αφορά τη δημιουργία ενός διοικητικού δικαστικού τμήματος (Περιβαλλοντικό δικαστήριο), στο οποίο θα γίνεται ο τελικός έλεγχος των αποφάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ενστάσεις που έχουν κατατεθεί κατά τη φάση των προηγούμενων σταδίων της αδειοδότησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για τη συμμετοχή και ενημέρωση του κοινού, με βάση τη συμφωνία του Aarhous. Η αντιμετώπιση του προβλήματος των αδειοδοτήσεων μπορεί να λυθεί μόνο αν αναγνωρίσουμε ότι το πρόβλημα είναι νομικό και η αδειοδότηση θα πρέπει να γίνεται μέσω δικαστικής διαδικασίας, που θα ξεκινά αυτόματα με την αίτηση, θα ελέγχει τη νομιμότητα της πράξης και των αποφάσεων της διοίκησης, θα γνωμοδοτεί και θα λαμβάνει υπόψη τελεσιδίκως τυχόν ενστάσεις, επί της πράξεως (στο προβλεπόμενο από το νομικό πλαίσιο χρόνο), που θα διατυπωθούν εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και μέσα στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών συνθηκών. Στη φάση της προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, η οποία δεν θα πρέπει να καταργηθεί, θα πρέπει να λήγει οριστικά το θέμα της χωροθέτησης. Μετά από το στάδιο αυτό θα πρέπει να απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε προσφυγή για το θέμα αυτό. Το Περιβ. Δικαστήριο θα γνωμοδοτεί επί του θέματος αυτού τελεσίδικα και με βάση τους χωροταξικούς χάρτες, την αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης (επέκταση, νέα δραστηριότητα, κλπ). Οι πολίτες θα υποβάλλουν τυχόν ενστάσεις στο στάδιο αυτό, χωρίς δικαίωμα να επανέλθουν αργότερα. Το στάδιο της ΠΠΕ είναι πολύ πρώιμο για την επένδυση και χαμηλού κόστους, χωρίς να εκτίθεται ο επενδυτής σε μεγάλα έξοδα, στη περίπτωση απόρριψης της αίτησής του. Η ΜΠΕ και τα επόμενα αδειοδοτικά στάδια, σημαίνουν ουσιαστικότερες μελέτες και ξεκίνημα της επένδυσης. Όλα τα παραπάνω μπορεί να λήξουν μέσα σε 60-90 ημέρες. Μετά την έκδοση της άδειας θα θεωρείται ότι έχει εκδοθεί και τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Πέραν αυτού του σημείου ο επενδυτής θα μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα, χωρίς περαιτέρω παρεμβάσεις στην επένδυσή του και χωρίς τον κίνδυνο νέων ενστάσεων. Η λύση αυτή φαίνεται να προκαλεί καθυστερήσεις λόγω της εμπλοκής της δικαστικής εξουσίας. Στην πραγματικότητα όμως, ο πραγματικός χρόνος έγκρισης της άδειας μειώνεται, γιατί οι εμπλεκόμενοι φορείς, που σήμερα καθυστερούν μέχρι να βεβαιωθούν ότι είναι σύννομοι και καταστρατηγούν τις προθεσμίες που θέτει ο νόμος, θα προχωρούν ταχύτερα έχοντας την κάλυψη της δικαστικής εξουσίας. Ο δε επενδυτής γνωρίζει ότι θα έχει στα χέρια του άδειες οι οποίες δεν πρόκειται να προσβληθούν. Προϋπόθεση της επιτυχίας της εν λόγω διαδικασίας, αποτελεί α) η κωδικοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (σήμερα λόγω των πολλών αποφάσεων υπάρχουν αναιρέσεις άρθρων νόμων, που δυσχεραίνουν την αδειοδότηση) και β) η θεματική τυποποίηση των περιβαλλοντικών όρων, που θα ολοκληρωθεί προβλεπτικά για ομάδες επιχειρήσεων. Θα πρέπει να ακολουθήσουμε παραδείγματα άλλων χωρών, όπου υπάρχουν στο διαδίκτυο ανηρτημένα μεθοδολογίες και οδηγοί σύνταξης ΜΠΕ ανά θεματική ενότητα, πρότυπα κείμενα περιβαλλοντικών όρων και λίστες περιβαλλοντικών ελέγχων. Επί πλέον η ανάρτηση στο διαδίκτυο των Π.Ο. θα δίνει τη δυνατότητα σε επενδυτές να γνωρίζουν τις απαιτήσεις των όρων παρόμοιων δραστηριοτήτων. Φυσικά όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν τη δημιουργία βάσης δεδομένων στο ΥΠΕΚΑ, κάτι που το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ είχε ξεκινήσει, με δαπάνη σημαντικών ποσών, χωρίς ποτέ να λειτουργήσει. Η λειτουργία ενός περιβαλλοντικού διοικητικού δικαστηρίου (με ακροαματική διαδικασία), σε συνεργασία με τον περιβαλλοντικό εισαγγελέα, που θα λειτουργεί παράλληλα ή αμέσως μετά την έκδοση της διοικητικής πράξης, θα μπορούσε συμπληρωματικά με τα παραπάνω, να εξαντλήσει κάθε έννομο δικαίωμα του πολίτη, στα πλαίσια της συνθήκης του Aarhus. Η πηγή του προβλήματος στη διαδικασία αδειοδότησης επιχειρήσεων είναι, ότι ο κάθε πολίτης μετά το στάδιο έκδοσης των αδειών (περιβαλλοντικοί όροι, άδεια εγκατάστασης) μπορεί να προσφύγει κατά αυτών στο δικαστήριο, στα πλαίσια κάποιων προσωπικών του ή άλλων στρατηγικών. Παρά την εφαρμογή της συμφωνίας του Aarhus για την ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία της αδειοδότησης, γίνεται ουσιαστικά καταστρατήγηση/κατάχρηση αυτής της διαδικασίας, με τις προσφυγές επί των αποφάσεων με προβολή επιχειρημάτων που είτε δεν κατατέθηκαν στην πορεία της διαδικασίας, είτε εσκεμμένα δεν παρουσιάστηκαν στη φάση της προβλεπόμενης διαδικασίας αδειοδότησης. Η πλειοψηφία των επιχειρημάτων αυτών απορρίπτεται ως αβάσιμα ή νομικά αστήρικτα, αλλά στη πράξη έχουν πετύχει το σκοπό τους που είναι, στη καλύτερη των περιπτώσεων, η καθυστέρηση της επένδυσης. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο, λύνει επί μέρους προβλήματα, χωρίς όμως να εξασφαλίζει τον επενδυτή από την περίπτωση προσβολής της διοικητικής πράξης των Π.Ο. ή άλλων αδειών. Επιπλέον η πολυνομία, οι συναρμοδιότητες (αρχαιολογία, δασικές υπηρεσίες, κλπ) και η χρονοτριβή στις γνωμοδοτήσεις, σε συνδυασμό με το ασαφές χωροταξικό πλαίσιο (δεν υπάρχουν λεπτομερή χωροταξικά πλαίσια και σαφής χρήσης γης) καθιστούν βέβαιο, ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι του νομοσχεδίου. Είναι καλύτερα να αργήσετε λίγο να εκδώσετε το νομοσχέδιο, αναδιαμορφώνοντας ριζικά το πλαίσιο όλων των αδειοδοτήσεων (όχι μόνο των ΑΠΕ) παρά να έχουμε μία ακόμα ΚΥΑ, στο δαιδαλώδες υφιστάμενο νομικό πλαίσιο. Νικόλαος Κάρναβος, Χημικός Μηχανικός Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Χημικών Μηχανικών Τμήμα Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας