Αρχική Λιγνιτικό ΤέλοςΆρθρο 2Σχόλιο του χρήστη Αναστάσιος Καραμπατζός- Δήμαρχος Ηρωικής Πόλεως Νάουσας | 18 Ιουλίου 2011, 09:24
  • Σχόλιο του χρήστη 'Αναστάσιος Καραμπατζός- Δήμαρχος Ηρωικής Πόλεως Νάουσας' | 18 Ιουλίου 2011, 09:24

    Με αφορμή την δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την «κατανομή, διάθεση και καταβολή του Τέλους Ανάπτυξης Βιομηχανικών περιοχών παραγωγής Ηλεκτρικού Ρεύματος από Λιγνιτικούς Σταθμούς», σας υποβάλουμε το αίτημα ώστε η περιοχή του Δήμου Ηρωικής Πόλεως Νάουσας να ενταχθεί στις εν λόγω διατάξεις της Υπουργικής Αποφάσεως, ως όμορη περιοχή των ενεργειακών Δήμων, μη ενεργειακός Δήμος. Η επιχειρηματολογία για την στήριξη του αιτήματός μας (την οποία συνυπογράφει ο καθηγητής Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρος Σ. Καρακώστας, Διευθυντής του Τομέα ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ, στην υπ. αριθμ. 161/17-7-2011 επιστολή του) αναλύεται παρακάτω, αφού οι επιβλαβείς επιπτώσεις (περιβαλλοντικές, οικολογίας, υγείας, κλπ) που έχει η λειτουργία των εργοστασίων λιγνίτη της περιοχής Πτολεμαΐδας- Κοζάνης- Αμυνταίου στην ευρύτερη περιοχή της Νάουσας είναι δεδομένες. Α. Η ύπαρξη του προβλήματος της ρύπανσης • Στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο λιγνιτικό κοίτασμα της χώρας μας, από την εκμετάλλευση του οποίου παράγεται στην περιοχή το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγόμενης στη χώρα μας ηλεκτρικής ενέργειας. Λειτουργούν, μέχρι σήμερα πέντε (5) ΑτμοΗλεκτρικοί Σταθμοί (ΑΗΣ), με συνολική εγκατεστημένη ισχύ ανερχόμενη σε 4,5 GW. Οι ΑΗΣ χρησιμοποιούν ως καύσιμο το λιγνίτη, που εξορύσσεται σε κοντινά λιγνιτωρυχεία και μεταφέρεται στους σταθμούς παραγωγής με φορτηγά, βαγόνια και ταινίες μεταφοράς. • Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραπάνω δραστηριότητα αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και εντονότατου προβλήματος, πρωτίστως δε η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 10 μm (ΡΜ10, ΡΜ2,5, κλπ.) τα οποία έχουν αρκετά μικρή διάμετρο ώστε να μπορούμε να τα εισπνέουμε και να κάθονται στους πνεύμονες μας. • Το πρόβλημα καθίσταται ιδιαίτερα σύνθετο, πολύπλευρο και πολυδιάστατο, αν ληφθεί υπόψη και η συνεισφορά των αστικών πηγών ρύπανσης -όταν αναφερόμαστε στις κατοικημένες περιοχές- και κυρίως η λειτουργία των θερμικών λιγνιτικών σταθμών με τις υψικαμίνους, που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσης των ρύπων, την τροποποίηση της κατανομής συγκέντρωσης των ρυπογόνων ουσιών, την περαιτέρω διάχυση και διασπορά αυτών, και ουσιαστικότερα την τροποποίηση της δομή της ατμόσφαιρας στα κατώτερα και στα μεσαία στρώματα αυτής. Β. Η σύνθεση του προβλήματος Τα παραπάνω υπαρκτά προβλήματα ρύπανσης, και κυρίως αυτό της περιοχής Κοζάνης- Πτολεμαΐδας, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και έρευνας. Συγκεκριμένα: 1. Είναι δυνατή η μεταφορά των ρύπων στην περιοχή της Νάουσας: Η περιοχή ενδιαφέροντος βρίσκεται στο Βόρειο Ημισφαίριο και στα μέσα γεωγραφικά πλάτη. Συνέπεια αυτών είναι, οι επικρατούντες άνεμοι (>95% των περιπτώσεων), στα διάφορα στρώματα της ατμόσφαιρας και κυρίως πάνω από τα πρώτα 500-800 μέτρα, να είναι δυτικής προέλευσης (Ahrens, 2000; Χρονοπούλου-Σερέλη και Φλόκας, 2010). Αυτό σημαίνει, ότι οι συσσωρευμένες και εγκλωβισμένες εντός του λεκανοπεδίου ρυπογόνες αέριες μάζες, κάτω από κατάλληλες καιρικές συνθήκες, θα μεταφερθούν ανατολικά, υπό την επίδραση των επικρατούντων δυτικών ανέμων, ξεπερνώντας το εμπόδιο της οροσειράς του Βερμίου, ανάλογα και με τις συνθήκες αστάθειας στην προσήνεμη πλευρά της οροσειράς, πλήττοντας την περιοχή της Νάουσας, το περιβάλλον αυτής και την υγεία των ανθρώπων. Σύμφωνα με τους Ντόγρα, Τυμπανίδη, Πυθαρούλη, Σιδεροπούλου και Καρακώστα, (2010), πάνω από το 80% των επικρατούντων συνοπτικών καταστάσεων θα μπορούσαν να μεταφέρουν αέριες μάζες υπεράνω και γύρω της οροσειράς του Βερμίου. 2. Κατάλληλες για τη μεταφορά καιρικές συνθήκες: Για να είναι εφικτή η μεταφορά των ρύπων πάνω -και γύρω- από την οροσειρά του Βερμίου, θα πρέπει η αέρια μάζα να καταστεί ασταθής. Αυτό επιτυγχάνεται με τη λειτουργία των εργοστασίων και κυρίως των θερμικών υψικαμίνων, αποσταθεροποιώντας τη δομή της ατμόσφαιρας στα κατώτερα και στα μεσαία στρώματα. Μετρήσεις στη περιοχή της Κοζάνης δείχνουν αυξητική τάση της θερμοκρασίας με ρυθμό τουλάχιστον 0.65 οC/δεκαετία. Ο ρυθμός αυτός είναι πάρα πολύ μεγαλύτερος από αυτόν της κλιματικής αλλαγής (IPCC, 2007) που αποτελεί το πρόβλημα του αιώνα, και πολύ μεγαλύτερη από τους άλλους σταθμούς του Ελλαδικού χώρου, συμπεραίνοντας ότι οφείλεται στην αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας στη περιοχή Κοζάνης-Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου. (http://airlab.edu.gr/arlb/Anakoinwseis/Meteo_Patra_DT_gia_airlab.pdf). 3. Τροποποίηση των καιρικών και κλιματικών συνθηκών: Βασιζόμενοι στα παραπάνω δύο επιχειρήματα, σύμφωνα με την υπάρχουσα επιστημονική γνώση και παρατήρηση (Holton, 2004; Pruppacher and Klett, 1997), τα μεταφερόμενα σωματίδια, ακόμη και οι ρύποι, μπορούν να δράσουν έμμεσα ως πυρήνες συμπύκνωσης των υδρατμών των σχηματιζόμενων νεφών και άμεσα στην εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου ζωής και της κατακόρυφης ανάπτυξης των νεφών στην κατώτερη τροπόσφαιρα, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα κατακρημνισμάτων (βροχή, χιόνι, χαλάζι) στην περιοχή της Νάουσας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δικαιολογείται, κατά κάποιον τρόπο, η παρατηρούμενη μείωση των βροχοπτώσεων τις τελευταίες δεκαετίες. Απόδειξη της εφικτότητας όλων των παραπάνω επιστημονικών επιχειρημάτων αποτελεί η προσομοίωση της μεταφοράς αιωρούμενων σωματιδίων με διάμετρο μικρότερη των 10 μm (ΡΜ10, ΡΜ2,5, κλπ., (εσπνεύσιμα)) που απεικονίζεται στην Εικόνα 2. Είναι απλώς ένα παράδειγμα, και μάλιστα για σήμερα (17 Ιουλίου 2011). Ως πηγές ρύπανσης, στην προκειμένη περίπτωση αιωρούμενα σωματίδια διαμέτρου 10 μm, λαμβάνονται οι πέντε (5) ΑτμοΗλεκτρικοί Σταθμοί (ΑΗΣ) Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, ισχύος 4,5 GW. Το χρησιμοποιούμενο μοντέλο είναι μέσης κλίμακας, κατάλληλο για εκτιμήσεις μεταφοράς, διασποράς και διάχυσης ατμοσφαιρικών ρύπων. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω στοιχείων δεν είναι ευχάριστα. Είναι ξεκάθαρο πλέον, ότι τα αιωρούμενα σωματίδια, και από τις δύο πηγές εκπομπών (Πτολεμαΐδας- Κοζάνης, αλλά και Αμυνταίου) έχουν μεταφερθεί στην περιοχή της Νάουσας, περιοχικά υπερπηδώντας, ή παρακάμπτοντας, μέρη της οροσειράς του Βερμίου. Αυτό έχει ως συνέπεια τις επιβλαβείς επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Επιπρόσθετα, τέτοιου είδους διαδικασίες, «ακούσια-εκούσια» τροποποιούν τη δομή της κυκλοφορίας και τα θερμοδυναμικά χαρακτηριστικά των αερίων μαζών, με αποτέλεσμα να αυξάνουν την ευστάθεια στην ισορροπία των αερίων μαζών, και να επιφέρουν μείωση των βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων στην περιοχή της Νάουσας. Χρονική επίπτωση αυτών των συνεπειών είναι η πιθανή αλλαγή του κλίματος της πόλης της Νάουσας. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι στους Νομούς Κοζάνης και Φλώρινας συμπεριλαμβάνονται, και δικαίως, Δήμοι μη ενεργειακοί όπως Σερβίων- Βελβενδού, Βοϊου και Πρεσπών, παρόλο που βρίσκονται γεωγραφικά σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από τους ΑτμοΗλεκτρικούς Σταθμούς του λεκανοπεδίου Πτολεμαΐδας- Αμυνταίου, σε σχέση με τον Δήμο της Νάουσας που εφάπτεται με το όρος Βέρμιον και ουσιαστικά διαχωρίζεται από μια κορυφογραμμή. Άλλωστε, οι επιβαρυντικές επιπτώσεις δεν διαχωρίζονται από κάποιου είδους «Σύνορο» μεταξύ Νομών, Δήμων κλπ. Δηλαδή, στην ανατολική πλευρά του Βερμίου βρίσκεται η Νάουσα και στη δυτική πλευρά είναι ανεπτυγμένοι όλοι οι ανωτέρω Σταθμοί. Καθίσταται σαφές επομένως ότι η ρύπανση που προέρχεται από τους ανωτέρω Σταθμούς και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η επιβάρυνση της υγείας των κατοίκων της περιοχής του Δήμου Νάουσας, αλλά και οι επιπτώσεις στην τοπική οικονομία λόγω της δεδομένης αλλαγής του μικροκλίματος (λιγότερη χιόνωση στο Χιονοδρομικό Κέντρο 3-5 Πηγάδια κλπ), δικαιολογούν απόλυτα την ένταξη του Δήμου της Νάουσας στις σχετικές διατάξεις. Η οικονομία της περιοχής της Νάουσας επί ένα και πλέον αιώνα στηρίχθηκε στην Κλωστοϋφαντουργεία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια δυστυχώς έχουν κλείσει όλα τα εργοστάσια και η ανεργία κυμαίνεται μεταξύ 30- 40 %. Ήδη γίνονται τεράστιες προσπάθειες του πρωτογενούς αλλά και του τριτογενούς τομέα με στόχο την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων (αξιοποίηση του Βερμίου, του Χιονοδρομικού Κέντρου 3-5 Πηγάδια, Άλσος Αγίου Νικολάου) και γενικότερα γίνεται στροφή στην πράσινη ανάπτυξη την οποία διαθέτει ως στοιχείο της ταυτότητάς της. Επομένως το περιβάλλον, η φύση, το πράσινο, τα πλούσια νερά της Νάουσας πρέπει να διαφυλαχθούν και να διατηρηθούν ως φυσική κληρονομιά αλλά και ως στοιχείο ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια και τις επόμενες γενεές. Επανερχόμενοι στο αίτημά μας και μετά από την επιστημονική απόδειξη των επιβλαβών επιπτώσεων (περιβαλλοντικές, οικολογίας, υγείας, κλπ) που έχει η λειτουργία των εργοστασίων λιγνίτη της περιοχής Πτολεμαΐδας- Κοζάνης- Αμυνταίου στην ευρύτερη περιοχή της Νάουσας, σας παρακαλούμε θερμά να αποδεχθείτε το αίτημά μας και να εντάξετε τον Δήμο Ηρωικής Πόλεως Νάουσας στις διατάξεις της υπό έκδοση Υπουργικής Αποφάσεως, ως όμορη περιοχή των ενεργειακών Δήμων, μη ενεργειακός Δήμος. Ειδικότερα προτείνουμε: • Στο Άρθρο 2, παρ. 1 να προστεθεί η φράση: «δ) Σε ποσοστό ….. % του συνολικού ποσού στον όμορο των ενεργειακών, μη ενεργειακό δήμο, που είναι ο Δήμος Ηρωικής Πόλεως Νάουσας». • Στο Άρθρο 2, παρ. 2 να προστεθεί η φράση: «γ) Για τον Δήμο Ηρωικής Πόλεως Νάουσας κατά ποσοστό 50% ανάλογα με την καθαρή παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στα όρια της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης και Φλώρινας. Τα στοιχεία της ανά έτος παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στα όρια εκάστου Ο.Τ.Α. δίδονται με ευθύνη της Δ.Ε.Η. Α.Ε.» • Στα υπόλοιπα άρθρα της Απόφασης να γίνει η προσαρμογή στο λεκτικό κομμάτι σύμφωνα με το νέο δεδομένο του ενός επιπλέον δικαιούχου Δήμου, μη ενεργειακού. Αναστάσιος Καραμπατζός Δήμαρχος Ηρωικής Πόλεως Νάουσας