Αρχική Αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναθεωρημένη έκδοση

Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναθεωρημένη έκδοση

Για να δείτε το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναθεωρημένη έκδοση πατήστε εδώ.

    Πλοήγηση στη Διαβούλευση

  • 366 ΣχόλιαΕθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναθεωρημένη έκδοση
Σχόλια 1 … 5 6 7 8
  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 10:34 | The Green Tank

    1. Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

    1.1.Στόχοι: Υπάρχει μια βελτίωση στον κεντρικό κλιματικό στόχο του 2030 για μείωση των καθαρών εκπομπών κατά 58.6% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, συγκριτικά με τον αντίστοιχο στόχο του -57% στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου 2023. Είναι θετικό ότι η Ελλάδα θέτει στόχο για το 2030 σαφώς πιο ψηλά από το -55% που έχει θεσπίσει στο εθνικό κλιματικό νόμο 4936/2022, στόχο τον οποίο πολύ θεωρούσαν ανέφικτο όταν γινόταν η σχετική συζήτηση. Η βελτίωση αυτή όμως οφείλεται κατά βάση στην πολύ πιο φιλόδοξη επιδίωξη αποθήκευσης άνθρακα το 2030 (3 Mt vs 0 στο προσχέδιο του Οκτωβρίου) και στην πιο φιλόδοξη στόχευση για τις απορροφήσεις LULUCF (6.6 Mt vs 4.8 Mt στο προσχέδιο του Οκτωβρίου). Αντίθετα, οι συνολικές εκπομπές το 2030 εμφανίζονται αυξημένες σε σχέση με αυτές του προσχεδίου του Οκτωβρίου 2023 (52.9 Mt vs 49.3 Mt). Συνεπώς, ακόμα και για το 2030 οι προσπάθειες μετριασμού που θα καταβάλλει η χώρα υστερούν σε σχέση με αυτούς που έθεσε το προσχέδιο του Οκτωβρίου.

    Η μείωση της κλιματικής φιλοδοξίας είναι ακόμα πιο έντονη τη δεκαετία 2030-2040 όπου αντί του -87% που ήταν ο στόχος για το 2040 στο προσχέδιο του Οκτωβρίου 2023, το ΕΣΕΚ περιορίζεται στο αναιμικό -80% (ή 32.2 Mt εκπομπών). Ως αποτέλεσμα της χαμηλής αυτής φιλοδοξίας η Ελλάδα δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 11 πιο προοδευτικές χώρες της ΕΕ-27 που ζητούν πανευρωπαϊκό κλιματικό στόχο για το 2040 -90% σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Κλιματική Αλλαγή που προτείνει μείωση των καθαρών εκπομπών της ΕΕ-27 κατά 90-95% το 2040 σε σχέση με το 1990.

    Θεωρούμε ότι η πολιτική επιλογή του στόχου -80% για το 2040 είναι λανθασμένη. Ο στόχος αυτός μάλιστα εσφαλμένα θεσπίστηκε στον κλιματικό νόμο 4936/2022 καθώς δεν είχε λάβει χώρα η σχετική συζήτηση στην Ευρώπη, και δεν υπήρχε η αντίστοιχη πρόβλεψη ούτε στον ευρωπαϊκό κλιματικό νόμο. Καταρχάς, το -80% δεν ανταποκρίνεται στη δυναμική μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου την όποια έχει επιδείξει η χώρα. Θέτει την Ελλάδα πολύ μακριά από την κλιματική πρωτοπορία στην ΕΕ-27, στην οποία είχε αρχίσει να εισέρχεται τα τελευταία χρόνια. Επίσης κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από την σαφώς πιο φιλόδοξη πολιτική την οποία έχουν ήδη επιλέξει μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας. Για παράδειγμα η ΔΕΗ έχει θεσπίσει στόχο μείωσης των εκπομπών της κατά 75% ήδη από το 2026 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019. Επίσης, η υλοποίηση των έργων αποθήκευσης άνθρακα από τις δύο μεγαλύτερες τσιμεντοβιομηχανίες της χώρας θα οδηγήσει σε μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του κλάδου κατά 64% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2023. Είναι σαφές ότι αυτές οι βιομηχανίες έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως ότι η ανταγωνιστικότητά τους ενισχύεται περισσότερο από τη μείωση των εκπομπών τους καθώς έτσι θωρακίζονται αποτελεσματικότερα από τα ρίσκα και τη μεταβλητότητα των τιμών των ορυκτών καυσίμων και συναφών εξόδων (πχ δικαιώματα εκπομπών). Η ίδια λογική θα έπρεπε να διέπει και την εθνική κλιματική πολιτική σε ό,τι αφορά όλους τους κλάδους της οικονομίας τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και με ορίζοντα το 2040.

    1.2. Εκπομπές μεθανίου: Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση των ΕΣΕΚ, πρέπει να τεθούν στόχοι και να ληφθούν μέτρα για τη μείωση του μεθανίου. Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Ελλάδας για το 2022, το μεθάνιο είναι υπεύθυνο για το 15.1% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της χώρας (11.8 Mt CO2,eq από συνολικά 78 Mt CO2,eq). Το μεγαλύτερο τμήμα των εκπομπών μεθανίου στην Ελλάδα προέρχεται από τη διαχείριση απορριμμάτων (5.98 Mt CO2,eq ή 51%). Δεύτερη πηγή είναι η κτηνοτροφία (4.83 Mt CO2,eq ή 40.9%), ενώ ένα μικρότερο τμήμα (1 Mt CO2,eq ή 8.5%) οφείλεται στην εξόρυξη, μεταφορά και καύση ορυκτών καυσίμων. Το πλέον ανησυχητικό ωστόσο είναι οι τάσεις μεταβολής που παρατηρούνται στη χώρα μας συγκριτικά με την ΕΕ-27 σε αυτούς τους δύο τομείς (απορρίμματα και κτηνοτροφία) που αποτελούν τις δύο κύριες πηγές εκπομπών μεθανίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, μεταξύ 1990 και 2022 η Ελλάδα κατόρθωσε να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου από την κτηνοτροφία κατά 20.6%, ενώ η ΕΕ-27 κατά 22.7%. Στη διαχείριση απορριμμάτων, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Η Ελλάδα το 2022 είχε 16.4% περισσότερες εκπομπές σε σχέση με το 1990 και μάλιστα με ισχυρές αυξητικές τάσεις. Αντίθετα, στο ίδιο χρονικό διάστημα η ΕΕ-27 περιόρισε τις εκπομπές μεθανίου από τα απορρίμματα κατά 43.8%, δηλαδή 60 ποσοστιαίες μονάδες καλύτερα από την αντίστοιχη επίδοση της χώρας μας.

    Σε ό,τι αφορά τον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, το ΕΣΕΚ παρουσιάζει μέτρα που θα οδηγήσουν σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως μεθανίου) της τάξης του 16% το 2030 σε σχέση με το 2022 αλλά μόλις 2.3% σε σχέση με το 1990. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτά τα μέτρα έχει η καύση στερεών αποβλήτων. Πρόκειται για μια ακριβή επιλογή που επίσης συνοδεύεται από εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου καθώς και άλλων αερίων, όπως οι διοξίνες και τα φουράνια, οι οποίες αν δεν παρακολουθούνται συστηματικά και δεν περιορίζονται με τη χρήση των κατάλληλων αντιρρυπαντικών τεχνολογιών μπορούν να αποβούν πολύ επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία. Δεν είναι τυχαίο ότι στο σχετικό με τη διαχείριση αποβλήτων κομμάτι των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ΕΣΕΚ, η καύση δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα προτεινόμενα μέτρα και πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου. Αντίθετα, εστιάζουν στη διαλογή στην πηγή, και στην αναερόβια χώνευση με ανάκτηση βιοαερίου.

    Σε ό,τι αφορά την κτηνοτροφία, το υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ διαπιστώνει την ιδιαιτερότητα του τομέα και παραπέμπει σε «περαιτέρω ανάλυση των μέτρων πολιτικής και των τεχνολογιών που απαιτούνται για την μείωση των εκπομπών στον τομέα αυτό», ενώ δεν ποσοτικοποιεί τη μείωση των εκπομπών μεθανίου από τις νέες μονάδες βιοαερίου που προβλέπει, οι οποίες θα αξιοποιούν μεταξύ άλλων και κτηνοτροφικά απόβλητα. Αντίθετα τα ΕΣΕΚ που έχουν ήδη καταθέσει άλλα κράτη μέλη περιλαμβάνουν στόχους και μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών μεθανίου. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ολλανδίας που στο ΕΣΕΚ της έχει θέσει στόχο μείωσης των εκπομπών μεθανίου κατά 30% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2020, σε συμφωνία μάλιστα με τον στόχο του Global Methane Pledge που και η Ελλάδα έχει συνυπογράψει. Συνεπώς, προτείνεται η διαμόρφωση και συμπερίληψη στο ΕΣΕΚ συγκεκριμένων στόχων μείωσης των εκπομπών μεθανίου από τους τομείς της διαχείρισης απορριμμάτων και της κτηνοτροφίας καθώς και αντίστοιχων μέτρων πολιτικής, σε συμφωνία με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση των ΕΣΕΚ καθώς και του Global Methane Pledge που η Ελλάδα έχει συνυπογράψει.

    2. LULUCF – Προσαρμογή: Λύσεις βασισμένες στη φύση

    Ο ρόλος των φυσικών οικοσυστημάτων, είτε πρόκειται για χερσαία είτε για θαλάσσια, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως απαραίτητο συμπληρωματικό μέτρο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ιδιαίτερα κρίσιμο για την προσαρμογή στις επιπτώσεις τις κλιματικής κρίσης.

    Το ΕΣΕΚ αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα, όπως εξάλλου και συνολικά η ΕΕ, δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας εάν δεν διατηρηθεί, μέσω της προστασίας, και δεν ενισχυθεί, μέσω της αποκατάστασης, η συμβολή της στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα. Σε αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα θετικό κρίνεται ότι το ΕΣΕΚ (Κεφ. 3.1.3) αναγνωρίζει τον ρόλο επιπλέον φυσικών δεξαμενών άνθρακα (χορτολιβαδικές εκτάσεις και λιβάδια Ποσειδωνίας), οι οποίες μέχρι σήμερα δεν περιλαμβάνονται στην απογραφή εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου της Ελλάδας, και εξετάζει τη συμπερίληψη τους, ειδικά των λιβαδιών της Ποσειδωνίας, στο αναβαθμισμένο σύστημα MRV για τον ελληνικό τομέα LULUCF. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα μπορεί να είναι μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που θα έχουν τέτοια στοιχεία, αποκτώντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον συνεχώς εξελισσόμενο διάλογο για τη συμβολή του μπλε άνθρακα στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. (βλ. σχετική συζήτηση στο 9th Our Ocean Conference).

    Ωστόσο, το ΕΣΕΚ θα πρέπει να προβλέψει μεγαλύτερη αλληλεπίδραση με τα μέτρα που αφορούν στη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας. Ενδεικτικά, όσον αφορά στα λιβάδια Ποσειδωνίας, το ΕΣΕΚ θα πρέπει να εξετάσει τα κλιματικά οφέλη από τον χαρακτηρισμό νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, τα μέτρα μείωσης απειλών και ενίσχυσης της διατήρησης της έκτασης των λιβαδιών Ποσειδωνίας, καθώς και να αναγνωρίσει την κλιματική συμβολή δράσεων αποκατάστασής τους. Σημειώνεται ότι το ΕΛΚΕΘΕ και το Green Tank είναι εταίροι του έργου Ιnterreg ARTEMIS που υλοποιείται με στόχο τη βελτίωση των τεχνικών αποκατάστασης των θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας, , με έμφαση στην αξιοποίηση των λειτουργιών που αφορούν στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και την ανάπτυξη σχετικών χρηματοδοτικών λύσεων και την ενσωμάτωσή τους στη χάραξη πολιτικής και σε επενδυτικές αποφάσεις ώστε να διευρυνθούν οι δυνητικές πηγές χρηματοδότησης (Κεφ. 5.5).

    Ο ρόλος της διατήρησης και της αποκατάστασης των φυσικών οικοσυστημάτων έχει επίσης σημαντικό ρόλο στην προσαρμογή των κοινωνιών και των οικονομιών στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, σχέση που χρειάζεται να αναπτυχθεί περισσότερο στο ΕΣΕΚ, με δεδομένες τόσο τις δράσεις για την προσαρμογή (βλ. ΕΣΠΚΑ, ΠεΣΧΠΚΑ, LIFE ADAPTinGr, κ.α.) όσο και τις αναμενόμενες δράσεις που θα συμπεριληφθούν στο Εθνικό Σχέδιο για την Αποκατάσταση της Φύσης, βάσει των προβλέψεων του αντίστοιχου νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού.

    Συνολικά, απουσιάζει η ρητή αναφορά στους σχετικούς νομικά δεσμευτικούς εθνικούς στόχους για την αποκατάσταση της φύσης που υιοθέτησε η χώρα το 2023 (άρθ. 175 ν. 5037/2023) και στους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς που ισχύουν μετά την υιοθέτηση του νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Αποκατάσταση της Φύσης (2024/1991). Ο Κανονισμός προβλέπει την αλληλεπίδραση μεταξύ των μέτρων που περιλαμβάνονται στο εθνικό σχέδιο αποκατάστασης και του ΕΣΕΚ. Καθώς το Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης ακόμα δεν έχει καταρτιστεί, το ΕΣΕΚ θα πρέπει να αναγνωρίσει τη μελλοντική συνδρομή του, καθώς η ολοκλήρωση του αναμένεται εντός δύο ετών. Εξάλλου, η κλιματική συνεισφορά των φυσικών οικοσυστημάτων, αποτελεί κριτήριο ιεράρχησης των δράσεων αποκατάστασης.

    3. Ηλεκτροπαραγωγή

    3.1. Στόχοι αυτοπαραγωγής-ενεργειακών κοινοτήτων: Το ΕΣΕΚ δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους για την αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή ειδικότερα για έργα αυτοπαραγωγής από ενεργειακές κοινότητες. Κι αυτό παρά το σχετικό σχόλιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πάνω στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου 2023, και παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμεύσει ηλεκτρικό χώρο 2 GW αποκλειστικά για έργα αυτοκατανάλωσης μέσω του Ν. 5037/2023 (άρθρο 64). Επίσης, αν κι έχει σημειωθεί πρόοδος τα τελευταία χρόνια, η εγκατεστημένη ισχύς συστημάτων αυτοπαραγωγής κινείται ακόμα σε συγκριτικά χαμηλά επίπεδα καθώς αποτελεί μόλις 5% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στη χώρα. Δεδομένου ότι η αυτοπαραγωγή αποτελεί ίσως το πιο ισχυρό εργαλείο συμμετοχής των πολιτών και των επιχειρήσεων στην ενεργειακή μετάβαση, θεωρούμε ότι πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο, μεταξύ άλλων, και με τη θέσπιση διακριτού, ποσοτικού στόχου στο ΕΣΕΚ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισχύς των ενεργών (μη ακυρωμένων) αιτήσεων (1124 MW) για συστήματα αυτοπαραγωγής μαζί με αυτή των ήδη ηλεκτρισμένων (665 ΜW), έχει ξεπεράσει τα 1.7 GW πλησιάζoντας το όριο των 2 GW, ήδη από το 2024, προτείνουμε τη θέσπιση ενός πιο ρεαλιστικού στόχου για το 2030, για παράδειγμα τα 3 GW. H τιμή αυτή θα αντιστοιχεί στο 22% της συνολικής προβλεπόμενης ισχύος φωτοβολταϊκών το 2030 (13.5 GW). Άλλωστε η Ισπανία έχει θέσει στο ΕΣΕΚ της στόχο 25% της ισχύος φωτοβολταϊκών να προέρχεται από συστήματα αυτοπαραγωγής (19 GW αυτοπαραγωγής από 76 GW συνολικά).

    3.2. ΑΠΕ: Σε σχέση με το προσχέδιο του Οκτωβρίου του 2023, υπάρχει μια αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ το 2030 η οποία προφανώς κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς οι σωστά χωροθετημένες ΑΠΕ αποτελούν όχι μόνο τις περιβαλλοντικά φιλικότερες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και τις φθηνότερες. Εξαιρώντας τα υπεράκτια αιολικά, των οποίων η εγκατάσταση των 1.9 GW της προβλεπόμενης ισχύος τόσο στο υπό διαβούλευση κείμενο όσο και στο προσχέδιο του Οκτωβρίου 2023, θα πρέπει να θεωρείται έτσι κι αλλιώς οριακά εφικτή για το 2030, η παραγωγή των υπόλοιπων ΑΠΕ το 2030 αυξήθηκε από 45.6 TWh στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του 2023 σε 47.8 TWh στο υπό διαβούλευση κείμενο. Το αποτέλεσμα είναι το μερίδιο των ΑΠΕ εξαιρουμένων των υπεράκτιων αιολικών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να αυξηθεί από 79.3 % στο προσχέδιο ΕΣΕΚ σε 81.4% στο υπό διαβούλευση κείμενο.

    Επιπλέον, υπάρχει μια πιο ισορροπημένη ανάπτυξη των δύο βασικών τεχνολογιών ΑΠΕ μέσω της αύξησης της προβλεπόμενης ισχύος χερσαίων αιολικών το 2030. Η επιλογή αυτή κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς είναι συμβατή με τη μελέτη του ΕΜΠ και της ΕΛΕΤΑΕΝ σύμφωνα με την οποία η ισορροπημένη ανάπτυξη του μείγματος αιολικών και ΦΒ οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα περικοπών και περιορισμό των αναγκών αποθήκευσης. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι η κατάρτιση ενός ειδικού χωροταξικού πλαισίου το οποίο θα προστατεύει τη βιοποικιλότητα και δη τη σπάνια ορνιθοπανίδα της χώρας. Ωστόσο, παρά τις σχετικές εξαγγελίες, ένα τέτοιο πλαίσιο δεν έχει καταρτιστεί ως τώρα.

    3.3. Αποθήκευση: Σε σχέση με το προσχέδιο ΕΣΕΚ (Οκτώβριος 2023) παρατηρείται μια αύξηση στην προβλεπόμενη ισχύ μπαταριών για το 2030 (από 3.1 GW σε 4.3 GW) ενώ παράλληλα μια μείωση της αντλησιοταμίευσης (από 2.2 GW σε 1.7 GW). Με βάση αυτό το μίγμα τεχνολογιών αποθήκευσης προβλέπονται απορρίψεις 1 TWh ΑΠΕ το 2030. Αν και η σύγκριση διαφορετικών μελετών είναι πολύ δύσκολη -ειδικά αν δεν είναι γνωστές επακριβώς οι σχετικές παραδοχές-, υπογραμμίζεται ότι υπάρχουν άλλες αναλύσεις ειδικών που καταλήγουν ότι αν δεν αυξηθεί η ισχύς μπαταριών σημαντικά (στα επίπεδα των 7.5-8 GW) οι περικοπές ενέργειας θα ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2-4% της παραγόμενης από ΑΠΕ ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς είναι χρήσιμο να πραγματοποιηθεί μια συγκριτική ανάλυση με χρήση διαφορετικών μεθοδολογιών προσομοίωσης αλλά με τις ίδιες παραδοχές προκειμένου να προσδιοριστεί το βέλτιστο μίγμα τεχνολογιών αποθήκευσης που θα ελαχιστοποιήσει τις περικοπές και το κόστος για το σύστημα.

    3.4. Αέριο: Καθώς πλέον αποτελεί κοινό τόπο ότι όχι μόνο το κλίμα αλλά και το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ευεργετούνται από τη μείωση της χρήσης ορυκτού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, είναι θετικό ότι αυτή περιορίζεται στις 10.4 TWh το 2030 από 11.7 TWh στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου του 2023. Ωστόσο, δεν είναι σαφές γιατί διατηρείται ηλεκτροπαραγωγή από αέριο μετά το 2035, έως και το 2050 της τάξης των 4.5 TWh ετησίως. Καταρχάς, με αυτόν τον τρόπο διατηρείται ένα μη αμελητέο ανθρακικό αποτύπωμα στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής της τάξης των 1.5 Mt CO2 τον χρόνο, το οποίο μάλιστα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος (60%) της απόστασης της χώρας (2.5 Μt CO2eq) από την κλιματική ουδετερότητα το 2050, η οποία μάλιστα με τον εθνικό κλιματικό νόμο του 2022 έχει καταστεί νομικά δεσμευτική. Επιπλέον, την ίδια περίοδο (από το 2035 και μετά) το ΕΣΕΚ προβλέπει ότι η χώρα θα είναι καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Επομένως η ηλεκτροπαραγωγή από αέριο θα αποφέρει μεν έσοδα από τις εξαγωγές στους παραγωγούς, αλλά θα επιβαρύνει την εγχώρια τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού χωρίς να καλύπτει εγχώριες ανάγκες, οδηγώντας πιθανότατα σε αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Με δεδομένη την πολύ σημαντική ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, που αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ για την περίοδο 2030-2050 (από 6.1 GW το 2030 σε 17.5 GW το 2050 σύμφωνα με τον Πίνακα ΕΣ-4), η οποία θα υποστηρίξει τη διείσδυση των μεταβλητών ΑΠΕ, ο ρόλος του αερίου θα πρέπει πρακτικά να μηδενιστεί μετά το 2035, ενδεχομένως με την εξαίρεση των περιορισμένων αναγκών της βιομηχανίας καθώς και αυτών για στρεφόμενη εφεδρεία.

    Ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η διατήρηση μια πολύ υψηλής τιμής συνολικής ισχύος μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το αέριο το 2030 (7.885 GW) αλλά και έως το 2050 (6.4 GW) συγκριτικά με την πολύ μικρή παραγωγή ενέργειας από αυτές τις μονάδες. Ο διαφαινόμενος πολύ χαμηλός συντελεστής φόρτισης των μονάδων (15% το 2030 και 7.6% το 2035) θα οδηγήσει στην ανάγκη οικονομικής στήριξης αυτών των μονάδων, όπως άλλωστε προκύπτει και από την πλέον πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη οικονομικής βιωσιμότητας και επάρκειας ισχύος του entso-e για αρκετά κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Δεδομένου ότι τις επιδοτήσεις αυτές θα τις επωμιστούν οι καταναλωτές στην Ελλάδα, είναι κρίσιμο να προσδιοριστεί η ελάχιστη αναγκαία ισχύς μονάδων αερίου κατά την περίοδο μετάβασης. Προς αυτή την κατεύθυνση, πρόσφατη ανάλυσή μας με βάση τα δεδομένα του entso-e, έδειξε ότι για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας δεν απαιτήθηκε ισχύς θερμικών μονάδων μεγαλύτερη από αυτή των υφιστάμενων σήμερα μονάδων αερίου (6 GW) ούτε για μία ώρα τον τελευταίο 1.5 χρόνο. Δεδομένης της περαιτέρω ανάπτυξης των ΑΠΕ και νέων υποδομών αποθήκευσης, αναμένεται ότι η απαιτούμενη ισχύς θερμικών μονάδων για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών θα συνεχίσει την πτωτική της πορεία. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να επανεξεταστεί η τιμή της συνολικής ισχύος μονάδων αερίου των 7.885 GW που αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ για το 2030, καθώς και η πιθανή απόσυρση υφιστάμενων μονάδων αερίου. Για να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις, η εκπόνηση επικαιροποιημένης μελέτης επάρκειας ισχύος θα πρέπει να αποτελέσει επείγουσα προτεραιότητα.

    3.5. Λιγνίτης: Το χρονοδιάγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων φαίνεται λογικό με δεδομένο ότι οι μονάδες ΙΙΙ, IV και V του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου πρέπει να λειτoυργήσουν μια ακόμα χρονιά για να καλύψουν την τηλεθέρμανση της Κοζάνης καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί βιώσιμη εναλλακτική λύση. Εξαίρεση αποτελεί η απόσυρση της Πτολεμαΐδας 5 όπου η κυβέρνηση εμμένει στο 2028 ως έτος απόσυρσης, ημερομηνία που είχε ανακοινωθεί το 2019, τη στιγμή που η ίδια η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει στις αρχές του 2024 την πλήρη απολιγνιτοποίηση το 2026. Δεδομένου ότι δεν τίθεται ζήτημα επάρκειας ισχύος, η Πτολεμαΐδα 5 θα είναι με διαφορά η πιο ρυπογόνος μονάδα στο σύστημα μετά την απόσυρση των παλαιότερων λιγνιτικών μονάδων, και το κόστος ηλεκτροπαραγωγής της θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς τα δικαιώματα εκπομπών προβλέπεται να ακριβύνουν κι άλλο σε σύγκριση με τις σημερινές τιμές (~67 €/ΜWh) σύμφωνα με τις παραδοχές του ίδιου του ΕΣΕΚ (Πίνακας 28), θα πρέπει να υιοθετηθεί η επιλογή της ΔΕΗ για απόσυρση της Πτολεμαΐδας 5 και πλήρη απολιγνιτοποίηση ως το 2026.

    3.6. Πετρέλαιο: Είναι θετικό ότι το ΕΣΕΚ προβλέπει μια επιτάχυνση των αποσύρσεων πετρελαϊκών μονάδων στα νησιά, από 0.7 GW το 2030 στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου 2023 σε 196 MW εδώ. Θετικός επίσης είναι ο σχεδιασμός στα λίγα εναπομείναντα έως/μετά το έτος 2030 μη διασυνδεδεμένα νησιά να προωθηθεί ως μεταβατική ή και μόνιμη λύση, η διείσδυση των ΑΠΕ μέσω ανάπτυξης υβριδικών σταθμών παραγωγής με συνδυασμό ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Πρόκειται για μια αλλαγή πολιτικής προς τη σωστή κατεύθυνση συγκριτικά με αυτή που αποτυπώνεται στο άρθρο 21 του κλιματικού νόμου (4936/2022) που απαγορεύει μόνο το μαζούτ, ενώ διατηρεί τη χρήση ντήζελ σε όλα τα νησιά ακόμα και μετά το 2030. Υποστηρίζουμε αυτήν την αλλαγή και θεωρούμε ότι πρέπει να αλλάξει και το αντίστοιχο άρθρο του κλιματικού νόμου ώστε να συμβαδίσει με την πιο προοδευτική επιλογή του ΕΣΕΚ.

    4. Υποδομές & χρήση αερίου (πλην ηλεκτροπαραγωγής)

    4.1. Σταθμοί LNG και νέοι αγωγοί: To LNG αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος της εθνικής πολιτικής αερίου μετά την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μόλις δύο χρόνια αργότερα, η εγχώρια χρήση αλλά και οι εξαγωγές LNG βρίσκονται σε ναδίρ. Η χαμηλή ζήτηση LNG οδήγησε μάλιστα σε διαδοχικές αναβολές τη θέση σε λειτουργία του νέου FSRU Αλεξανδρούπολης ο οποίος μόλις δύο χρόνια πριν θεωρούνταν ως κομβικής σημασίας για τον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, παρά την ελαφρά διαφοροποίηση του κειμένου σε σχέση με το προσχέδιο του Οκτωβρίου 2023, ακόμα δεν έχει εγκαταλειφθεί η ιδέα και για τρίτο σταθμό FSRU για LNG μετά από αυτούς στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη. Το προσχέδιο του Οκτωβρίου παρέπεμπε την υλοποίηση του νέου έργου σε επενδυτική απόφαση της εταιρίας, ενώ το υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ στην επιβεβαίωση της ανάγκης από την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Με άλλα λόγια, ο μόνος λόγος ανατροπής του σχεδιασμού και για νέο FSRU είναι η διατήρηση χαμηλών τιμών ρωσικού αερίου και όχι μια δυναμική πολιτική απανθρακοποίησης της Ελλάδας για την ευρύτερη περιοχή, ενώ η κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία φαίνεται να προχωρά χωρίς κανένα ενδοιασμό.

    Από την άλλη μεριά, οι στόχοι του REPowerEU για μεγάλη μείωση της χρήσης αερίου συνολικά (είτε αγωγών, είτε με τη μορφή LNG) δεν άλλαξαν. Επομένως η αύξηση στη ζήτηση αερίου από γειτονικές χώρες, παραδοχή στην οποία στηρίζονται όλες αυτές οι νέες υποδομές δεν πρέπει να θεωρείται διόλου δεδομένη. Οι δε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θα χρειαστούν χρόνια για να κατασκευάσουν νέες μονάδες με καύσιμο το αέριο. Επιπλέον, ήδη υπάρχουν σημαντικοί πόροι της EBRD για τη μετάβαση της Βόρειας Μακεδονίας απευθείας από τον λιγνίτη (στον οποίο βασίζονται σήμερα) στην καθαρή ενέργεια και όχι στο αέριο, ενώ οι αντίστοιχες επιλογές του Κοσόβου και της Σερβίας για το ενεργειακό τους μέλλον χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Συνεπώς υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες οι σχεδιαζόμενες νέες υποδομές (FSRU στην Αλεξανδρούπολη & πιθανόν στην Κορινθία, διασυνδετήριος αγωγός με Βόρεια Μακεδονία) να γίνουν λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία. Προτείνουμε, αντί για επενδύσεις που επιχειρούν να στηρίξουν μια αμφίβολη εξάρτηση γειτονικών χωρών από το αέριο, η Ελλάδα και οι επιχειρήσεις της να επενδύσουν σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας με στόχο να συμβάλλουν στην απανθρακοποίηση των γειτονικών χωρών.

    4.2. Ανάπτυξη εφαρμογών LNG μικρής κλίμακας: Στην προσπάθεια εύρεσης αγορών για το εισαγόμενο στους νέους και υπό κατασκευή σταθμούς LNG, το ΕΣΕΚ εστιάζει στην «ανάπτυξη εφαρμογών LNG μικρής κλίμακας», η οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τη μεταφορά και χρήση LNG για θέρμανση με σκοπό «να υποκατασταθεί πετρέλαιο από φυσικό αέριο σε περιπτώσεις καταναλωτών απομακρυσμένων από το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου». Δεν είναι διόλου σαφές γιατί ο μοναδικός τρόπος υποκατάστασης του πετρελαίου είναι το αέριο και όχι ο εξηλεκτρισμός της θέρμανσης για αυτούς τους καταναλωτές. Η πολιτική αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα μέτρα προώθησης αντλιών θερμότητας στην υπόλοιπη χώρα που ορθά περιλαμβάνει το ΕΣΕΚ. Προτείνεται οι εφαρμογές LNG μικρής κλίμακας να περιοριστούν στη ναυτιλία και μόνο έως ότου ωριμάσουν τεχνικοοικονομικά τα «πράσινα» καύσιμα (ηλεκτρισμός, υδρογόνο, συνθετικά καύσιμα).

    4.3. Αέριο για θέρμανση & τηλεθέρμανση στις λιγνιτικές περιοχές: Απουσιάζει από το ΕΣΕΚ η πολιτική που θα ακολουθηθεί στο ζήτημα της θέρμανσης και της τηλεθέρμανσης των λιγνιτικών περιοχών. Υπάρχει μόνο μια αόριστη αναφορά στο ζήτημα αυτό που είναι εξ’ορισμού κομβικής σημασίας για τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών: «Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για τη θέρμανση των περιοχών απολιγνιτοποίησης, η οποία προβλέπεται να συνεχισθεί με άλλα μέσα όπως τηλεθέρμανση με συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης με φυσικό αέριο, αντλίες θερμότητας κατάλληλες για τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής κ.λπ.» Την ίδια στιγμή δρομολογούνται έργα κόστους που ξεπερνά τα 400 εκατ. ευρώ τα οποία βασίζονται εξολοκλήρου στο αέριο για 5 λιγνιτικές πόλεις. Περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την κατασκευή αγωγού που θα φέρνει στη Δ. Μακεδονία αζέρικο αέριο από τον ΤΑΡ, μια νέα μονάδα ΣΗΘΥΑ με καύσιμο αέριο, αγωγούς που θα συνδέσουν το κεντρικό σύστημα στην Καρδιά με τις τηλεθερμάνσεις τριών πόλεων (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο) αλλά και μεμονωμένους λέβητες αερίου και δίκτυα διανομής για τις λιγνιτικές πόλεις που δεν διαθέτουν σύστημα τηλεθέρμανσης (Φλώρινα & Μεγαλόπολη). Πρόκειται για έναν σχεδιασμό που έγινε το 2020, όταν οι συνθήκες σε ό,τι αφορά το αέριο, την εξέλιξη των τιμών του και τη σχετιζόμενη ευρωπαϊκή πολιτική, ήταν εντελώς διαφορετικές. Σε ένα περιβάλλον ευμετάβλητων τιμών αερίου που προβλέπεται να διατηρηθεί, με το κόστος δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στο ΣΕΔΕ να εκτοξεύεται σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, και με τη νέα νομοθεσία του “fit for 55” να επιδιώκει δυναμικά την απεξάρτηση του τομέα των κτιρίων από όλα τα ορυκτά καύσιμα, μέσω της επιβάρυνσης του κόστους τους, η επιμονή σε αυτή τη λύση για τις λιγνιτικές περιοχές στερείται λογικής, τόσο από την κλιματική όσο και από αμιγώς οικονομική σκοπιά.

    Είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί αυτός ο ακριβός και ξεπερασμένος από τις εξελίξεις σχεδιασμός άμεσα. Η μόνιμη λύση σε βάθος χρόνου δεν μπορεί παρά να στηρίζεται σε ένα μίγμα τεχνολογιών ΑΠΕ (ηλιοθερμικά, βιομάζα, φωτοβολταϊκά, αντλίες θερμότητας με διεποχική αποθήκευση κλπ). Αυτό άλλωστε προβλέπει και η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για την ενεργειακή απόδοση που αναθεωρήθηκε στο πλαίσιο του “fit for 55”. Το βέλτιστο μίγμα τεχνολογιών ΑΠΕ θα επιλεγεί με κριτήρια την καλύτερη αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού κάθε πόλης και το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της περιοχής. Τέτοιες λύσεις ΑΠΕ είναι μάλιστα επιλέξιμες για συγχρηματοδότηση από διάφορες ευρωπαϊκές πηγές, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΠΔΑΜ), σε αντίθεση με συστήματα θέρμανσης που βασίζονται στο αέριο, τα οποία είναι μη επιλέξιμα. Στο μεταβατικό χρονικό διάστημα που δικαιολογημένα απασχολεί, μπορούν να εφαρμοστούν λύσεις όπως οι ηλεκτρολέβητες που έχουν πολύ χαμηλό κόστος εγκατάστασης και μπορούν να ενταχθούν σε ένα εξηλεκτρισμένο σύστημα στο μέλλον όταν υλοποιηθεί η μόνιμη λύση. Εξάλλου οι ηλεκτρολέβητες ήδη παρέχουν τηλεθέρμανση στην πόλη της Πτολεμαΐδας, και μάλιστα για τρίτο συνεχόμενο χειμώνα.

    4.4. Εισαγωγές ρωσικού αερίου: Είναι σημαντικό να τονιστεί και να διασφαλιστεί η απεξάρτηση της χώρας από το ρωσικό αέριο σε συμφωνία με την ευρύτερη διακηρυγμένη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συρρικνωθούν οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία. Η Ελλάδα φαίνεται πως κινείται σε αντίθετη τροχιά, καθώς οι εισαγωγές ρωσικού αερίου όχι μόνο έχουν αυξηθεί, αλλά έχουν ξεπεράσει τα επίπεδα πριν από την κρίση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2024 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου αποτελούν την πρώτη πηγή, με μερίδιο που ξεπέρασε το 55% των συνολικών εισαγωγών της χώρας τους πρώτους οκτώ μήνες (57.9% αθροιστικά για τις εισαγωγές μέσω αγωγού από την πύλη του Σιδηροκάστρου και το LNG που φτάνει από τη Ρωσία). Από τη άλλη η ΕΕ-27 βρίσκεται σε τροχιά απεξάρτησης, με το μερίδιο να είναι μόλις 18% το πρώτο εξάμηνο του 2024.

    5. Εξορύξεις υδρογονανθράκων

    Θεωρούμε εντελώς λανθασμένη την επιμονή στην έρευνα για εξόρυξη και εκμετάλλευση εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αν και -όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο ΕΣΕΚ «με διαφορετική πολιτική προσέγγισης και σχεδιασμού, συνεχίζει να αποτελεί άξονα της ενεργειακής πολιτικής για την επόμενη περίοδο». Η επιλογή αυτή θέτει σε κίνδυνο τη διατήρηση της εγχώριας βιοποικιλότητας και καταδικάζει τη χώρα σε εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα για αρκετές δεκαετίες ακόμα. Γίνεται σε μια περίοδο που οι ολέθριες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι αισθητές πλέον σε όλους, ενώ εδώ και χρόνια οι επιστήμονες έχουν ξεκαθαρίσει ότι η συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1.5οC είναι ασύμβατη με την αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Οι προσπάθειες μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης επομένως θα έπρεπε να εντείνονται αντί για το αντίθετο σήμα το οποίο στέλνει η επιμονή της Ελλάδας στις εξορύξεις υδρογονανθράκων.

    6. Βιομηχανία

    Είναι πολύ θετική η θέσπιση πιο φιλόδοξων στόχων CCUS συγκριτικά με τους αντίστοιχους στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου 2023, το οποίο ουσιαστικά μετέθετε τη λειτουργία των σχετικών υποδομών για τη δεκαετία 2040-2050. Ο σχεδιασμός φαίνεται συνετός καθώς τόσο η δυναμικότητα των υποδομών αποθήκευσης στον Πρίνο αλλά και το σχετικό χρονοδιάγραμμα σχεδόν εναρμονίζεται με τα τρία έργα CCS και CCUS των βιομηχανιών τσιμέντου και των διυλιστηρίων που συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Καινοτομίας του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών. Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι ότι η αποθήκευση άνθρακα θα αφορά ξεκάθαρα μόνο τις hard-to-abate βιομηχανίες (και μετά το 2045 από DAC) και δεν θα επιχειρηθεί η εφαρμογή σε τομείς όπου υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος, όπως για παράδειγμα η ηλεκτροπαραγωγή, στοιχείο που δεν ήταν διόλου σαφές στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του 2023.

    Σε ό,τι αφορά τη μείωση των εκπομπών της βιομηχανίας συνολικά που προβλέπει το ΕΣΕΚ για την περίοδο από το 2030 ως το 2050, προτείνεται να ελεγχθεί η συμβατότητα των στόχων με τις δεσμεύεις που έχουν αναλάβει οι ίδιες οι βιομηχανίες και οι οποίες αποτυπώνονται στις εκθέσεις βιωσιμότητάς τους. Με βάση το κείμενο του ΕΣΕΚ, δεν φαίνεται να έχει γίνει κάτι τέτοιο. Επιπλέον, δεν είναι σαφές αν η χρονική εξέλιξη των βιομηχανικών εκπομπών ως το 2030 εναρμονίζεται με τις προβλέψεις του άρθρου 19 του κλιματικού νόμου 4936/2022 που προβλέπει μείωση των εκπομπών των λοιπών βιομηχανιών (αυτών που δεν εντάσσονται στο ΣΕΔΕ) κατά 30% το 2030 συγκριτικά με τα επίπεδα του 2019.

    7. Εξοικονόμηση ενέργειας

    Συγκριτικά με το προσχέδιο ΕΣΕΚ υπάρχει μια βελτίωση ως προς τη μείωση στην κατανάλωση ενέργειας το 2030 (17.6 Μtoe πρωτογενούς και 15.2 Μtoe τελικής). Ωστόσο και πάλι η χώρα απέχει από το μερίδιο εξοικονόμησης που της αναλογεί με βάση την αναθεωρημένη ευρωπαϊκή οδηγία για την ενεργειακή απόδοση (2023/1791). Σύμφωνα με αυτή, η πρωτογενής και η τελική κατανάλωση το 2030 για την Ελλάδα θα πρέπει να περιοριστεί σε λιγότερο από 17.1 Μtoe και 14.6 Μtoe, αντίστοιχα. Την ανεπαρκή δέσμευση της χώρας μάλιστα υπογράμμισε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα σχόλιά της τον Δεκέμβριο 2023 πάνω στο προσχέδιο ΕΣΕΚ όπου οι τότε δεσμεύσεις ήταν για 18.2 Μtoe πρωτογενούς και 15.4 Μtoe τελικής κατανάλωσης το 2030. Η ενίσχυση των μέτρων που περιλαμβάνει το ΕΣΕΚ με τις προτάσεις που ακολουθούν ειδικά για τους τομείς των κτιρίων και των μεταφορών μπορούν να οδηγήσουν την Ελλάδα στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης που της αναλογούν στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση.

    8. Κτίρια

    Παρά το γεγονός ότι το ΕΣΕΚ αναγνωρίζει ότι «ο κτιριακός τομέας αποτελεί ενδεχομένως τον κρισιμότερο τομέα για την επίτευξη των στόχων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης» τα μέτρα και οι πολιτικές που περιλαμβάνει δεν είναι αρκετά φιλόδοξα καθώς οι ρυθμοί ανακαίνισης κατοικιών σε όλες τις υποπεριόδους ως το 2050 παραμένουν στα ίδια επίπεδα με αυτά του προσχεδίου ΕΣΕΚ, ενώ οι επενδύσεις στις ενεργειακές αναβαθμίσεις την περίοδο 2025-2030 είναι μόλις το 19% των συνολικών στον οικιακό τομέα (Πίνακας 40). Παγιώνεται συνεπώς η αντίληψη ότι η απανθρακοποίηση των κτιρίων δεν θα βασιστεί στη δραστική μείωση της κατανάλωσης μέσω ενεργειακών αναβαθμίσεων, αλλά στον σταδιακό εξηλεκτρισμό της θέρμανσης και στην αντικατάσταση των ηλεκτρικών συσκευών με αποδοτικότερες.

    Η πολιτική αυτή προσέγγιση που εδράζεται στην πεποίθηση ότι οι ενεργειακές αναβαθμίσεις είναι δυσανάλογα ακριβές, έχει διάφορα προβλήματα. Πρώτον, η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών μειώνει δραστικά τους λογαριασμούς ενέργειας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, στοιχείο που αποκτά ιδιαίτερη σημασία ειδικά για τα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά. Δεύτερον, τα νοικοκυριά αυτά είναι που έχουν και θα έχουν τη μεγαλύτερη δυσκολία να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα και θα αντιμετωπίσουν ακόμα μεγαλύτερα βάρη όταν τεθεί σε λειτουργία το ΣΕΔΕ-2 για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές. Οι ενεργειακές αναβαθμίσεις είναι απαραίτητες για να θωρακιστούν απέναντι σε αυτές τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις που θα έρθουν πολύ πριν απανθρακοποιηθεί το μίγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας. Τρίτον, οι ενεργειακές αναβαθμίσεις δημιουργούν θέσεις εργασίας. Τέταρτον, πρόσφατη κοινή ανάλυσή μας με τους Facets έδειξε ότι οι ενεργειακές αναβαθμίσεις, παρά το υψηλό αρχικό κεφαλαιακό τους κόστος, οδηγούν σε καθαρά κέρδη αν λάβει κανείς υπόψη τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας αλλά και το μειωμένο ανθρακικό αποτύπωμα. Τα δύο πιο οικονομικά αποδοτικά σενάρια μάλιστα, από αυτά που εξετάστηκαν, συνδυάζουν συμπεριφορικές αλλαγές και άλλα μέτρα χαμηλού κόστους (ηλιακοί θερμοσίφωνες, αποδοτικός φωτισμός, μονώσεις σε μονά τζάμια κ.ά.), με εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, φωτοβολταϊκών για κάλυψη ιδίων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια αλλά και ήπιες ή ριζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις. Τα σενάρια αυτά έχουν καθαρό όφελος για τα νοικοκυριά, εμφανίζουν δηλαδή αρνητικές τιμές ετησιοποιημένου κόστους, μεταξύ -€6 εκατ. και -€561 εκατ. το 2030, και μάλιστα για ένα μεγάλο εύρος τιμών παραμέτρων όπως το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και ο συντελεστής προεξόφλησης, οι οποίες εξετάστηκαν στην ανάλυση ευαισθησίας που πραγματοποιήθηκε. Παράλληλα, η υλοποίηση των δύο σεναρίων θα μειώσει το ανθρακικό αποτύπωμα του οικιακού κτιριακού αποθέματος κατά 5.6 εκατ. τόνους CO2eq και 5.72 εκατ. τόνους CO2eq το 2030, 57% και 58% λιγότερο, σε σχέση με τις εκπομπές του 2022, αντίστοιχα.

    Επομένως η βέλτιστη πολιτική για τα κτίρια δεν πρέπει να βασίζεται σε διαζεύξεις (πχ είτε αναβαθμίσεις, είτε εξηλεκτρισμό της θέρμανσης, είτε ΑΠΕ στα κτίρια) με το επιχείρημα ότι οι πόροι είναι περιορισμένοι, αλλά σε συζεύξεις πολλών μέτρων, μεταξύ των οποίων και των αναβαθμίσεων. Κι αυτό ακριβώς γιατί η ανάλυση έδειξε ότι έτσι θα αξιοποιηθούν αποδοτικότερα οι πεπερασμένοι δημόσιοι πόροι. Με βάση τα παραπάνω, προτείνουμε μια πιο φιλόδοξη στόχευση για τον ρυθμό ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών.

    9. Μεταφορές

    Το ΕΣΕΚ φαίνεται να υποχωρεί σημαντικά στις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών από τον τομέα των μεταφορών, σε σχέση με το προσχέδιο του Οκτωβρίου 2023 καθώς οι εκπομπές το 2030 προβλέπεται να είναι 19.6 Mt CO2eq, 2.6 Mt περισσότερες από αυτές του προσχεδίου ΕΣΕΚ και 2.4 Mt περισσότερες από αυτές του ΕΣΕΚ του 2019. Αυτή η μείωση της φιλοδοξίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι οι μεταφορές έχουν πλέον καταστεί ο πιο ρυπογόνος τομέας της οικονομίας (το 2030 θα αποτελούν το 37% των συνολικών εκπομπών της χώρας).

    Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν άλλα κράτη μέλη της ΕΕ-27 που κινούνται προς πολύ πιο φιλόδοξη κατεύθυνση από ην Ελλάδα. Για παράδειγμα η Ισπανία σχεδιάζει να μειώσει τις εκπομπές του τομέα μεταφορές από 73.9 Mt CO2eq το 2020 σε 59.4 Mt CO2eq το 2030 -μια μείωση της τάξης του 20%- σε αντίθεση με την Ελλάδα που το 2030 σχεδιάζει να έχει 21.7% υψηλότερες εκπομπές του τομέα συγκριτικά με αυτές του 2020 (από 16.1 Mt CO2eq το 2020 σε 19.6 Mt CO2eq το 2030). Επίσης, η Πορτογαλία έχει θέσει ως στόχο μείωσης των εκπομπών από τις μεταφορές κατά 40% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, τη στιγμή που ο αντίστοιχος ελληνικός στόχος με βάση το παρόν σχέδιο ΕΣΕΚ είναι 19%.

    Η μειωμένη αυτή φιλοδοξία της Ελλάδας προκύπτει κατά κύριο λόγο από την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας -συγκριτικά με το προσχέδιο ΕΣΕΚ του 2023- στις χερσαίες μεταφορές αλλά και στην ακτοπλοΐα και τις αερομεταφορές, χωρίς ταυτόχρονα να συνοδεύεται από πιο επιθετικές πολιτικές και μέτρα μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος ανά μονάδα καταναλισκόμενης ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, η συνολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας το 2030 ανάμεσα στις δύο εκδοχές του ΕΣΕΚ είναι 491 Ktoe, που ισοδυναμεί με 7.7% σε σχέση με τα επίπεδα κατανάλωσης του προσχεδίου ΕΣΕΚ. Η αύξηση αυτή επιμερίζεται στον τομέα των αερομεταφορών κατά περίπου 180 Ktoe, στην εγχώρια ακτοπλοΐα κατά 120 Ktoe, ενώ οι υπόλοιποι περίπου 191 Ktoe της αύξησης αντιστοιχούν στις χερσαίες μεταφορές. Έτσι, η κατανάλωση ενέργειας το 2030 στον τομέα των μεταφορών παραμένει πρακτικά στα ίδια επίπεδα με αυτά του 2022 (μόλις -0.5%), ενώ τουλάχιστον στο προσχέδιο ΕΣΕΚ του Οκτωβρίου 2023 προβλεπόταν μια μείωση της κατανάλωσης της τάξης του 7.6% το 2030 συγκριτικά με το 2022.

    Καθώς απουσιάζει η τεκμηρίωση για αυτή τη θεώρηση στο υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ, θεωρούμε ότι η κατανάλωση ενέργειας στους διάφορους υπο-τομείς των μεταφορών, που αθροιστικά προβλέπεται να είναι 6882 Ktoe το 2030, πρέπει να επανέλθει τουλάχιστον στα επίπεδα του προσχεδίου ΕΣΕΚ του 2023 (6391 Ktoe).

    Προτείνουμε να συμπληρωθούν τα αντίστοιχα μέτρα και πολιτικές ώστε να υποστηρίξουν την προτεινόμενη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στον υπο-τομέα των οδικών μεταφορών. Εκτός από το γεγονός ότι είναι ο πιο ρυπογόνος, θα ενταχθεί από το 2027 στο νέο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών αυξάνοντας το κόστος των ορυκτών καυσίμων για τους πολίτες. Συνεπώς πρέπει να ενισχυθούν τα μέτρα του ΕΣΕΚ προς την κατεύθυνση απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Πρόσφατη κοινή ανάλυσή μας με τους Facets δείχνει ότι, εκτός από την ηλεκτροκίνηση, υπάρχουν διάφορα μέτρα και πολιτικές, όπως η μείωση των μέγιστων ορίων ταχύτητας, η ήπια κινητικότητα, ο συνεπιβατισμός και η τηλεργασία, τα οποία, με χαμηλό πρόσθετο κόστος, μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλέον μείωση των εκπομπών κατά 812-822 ktCO2/έτος το 2030 και σε περαιτέρω εξοικονόμηση του κόστους ενέργειας για τα νοικοκυριά που κυμαίνεται από €514 έως και €710 εκατ. ανάλογα με το πραγματικό επίπεδο των τιμών καυσίμων. Προτείνουμε λοιπόν τη συμπερίληψη τέτοιων μέτρων και πολιτικών στο ΕΣΕΚ.

    10. Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα

    Ως κράτος-μέλος της ΕΕ, η Ελλάδα πρέπει να υποβάλει μέχρι τον Ιούνιο του 2025 το Εθνικό Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα, προκειμένου να λάβει τη χρηματοδότηση από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Στο Σχέδιο αυτό πρέπει να περιληφθούν τα μέτρα που θα συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα στα κτίρια και τις οδικές μεταφορές και στον περιορισμό των κοινωνικών επιπτώσεων από την λειτουργία του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-2), ειδικά για τους δύο αυτούς τομείς, και την συνακόλουθη αύξηση των τιμών στα καύσιμα θέρμανσης και κίνησης από το 2027.

    Σχετικά με το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα, στις συστάσεις της Επιτροπής επί του ελληνικού προσχεδίου ΕΣΕΚ (Οκτώβριος 2023) ζητήθηκε να συμπεριληφθούν τα εξής: 1) πιο λεπτομερή στοιχεία για την αξιολόγηση του κοινωνικού αντικτύπου του ΣΕΔΕ2, 2) αναλυτική βάση για την προετοιμασία του Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα, όπως δείκτες για την αξιολόγηση των προκλήσεων και του κοινωνικού αντικτύπου του ΣΕΔΕ 2 και τον εντοπισμό των πιθανών δικαιούχων, καθώς και να αναδειχθεί 3) πώς το πλαίσιο του ΕΣΕΚ θα συμβάλει στην προετοιμασία του Εθνικού Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα ώστε να εξασφαλίζεται και η μεταξύ τους συμβατότητα.

    Τα παραπάνω στοιχεία, που είναι απαραίτητα για την κατάστρωση των επενδύσεων και των μέτρων που θα χρηματοδοτηθούν από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, αλλά και για την αξιόπιστη κατάστρωση των στόχων και των μέτρων απανθρακοποίησης στα κτίρια και τις μεταφορές απουσιάζουν από το υπό διαβούλευση σχέδιο ΕΣΕΚ.

    Η παράλειψη αυτή δεν είναι διόλου διαδικαστικής φύσης, λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλή φιλοδοξία στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών που θα ενταχθούν στο ΣΕΔΕ-2, η οποία σχολιάστηκε παραπάνω. Με δεδομένες τις στενές προθεσμίες, προτείνεται η άμεση έναρξη της διαβούλευσης πάνω στο Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, επιστημόνων, των κοινωνικών εταίρων όπως και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 10:20 | ΑΝΔΡΕΑΣ

    Συμμετοχή στην διαβούλευση του Εθνικού Σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα ( ΕΣΕΚ ). Μετά την διαβούλευση, το σχέδιο θα κατατεθεί στην ΕΕ και θα εφαρμοσθεί για να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Στα πλαίσιά του η χώρα μας θα συνεχίσει να κλείνει πρόωρα τις Λιγνιτικές Μονάδες που για δεκαετίες στήριξαν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ηλεκτροδοτώντας με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια όλους τους καταναλωτές.
    Ακολουθώντας τις χρηματικές ροές που δημιουργεί το ΕΣΕΚ βλέπουμε να ωφελούνται οι μεγάλες εταιρείες κατασκευής φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών, οι μεγάλοι ξένοι και Έλληνες παραγωγοί της ενέργειας, ενώ ζημιώνονται η Ελληνική οικονομία και όλοι εμείς οι οικιακοί καταναλωτές από τις αυξημένες τιμές.
    Η Οικονομία ζημιώνεται διπλά, μια από τις μεγάλες εισαγωγές εξοπλισμού ΑΠΕ και μια από το πρόωρο κλείσιμο των Λιγνιτικών μονάδων που θα μπορούσαν για πολλά χρόνια να παράγουν φθηνή ηλεκτρική ενέργεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τελευταία μονάδα που κατασκευάστηκε στην Πτολεμαΐδα με κόστος 2 περίπου δις € και ενώ μπορεί να λειτουργήσει μέχρι το 2060, η κυβέρνηση αποφάσισε να υπολειτουργεί μέχρι να κλείσει πρόωρα το 2030 !

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 09:08 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε (Π.Ο.Σ.Ε. Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.)

    Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Εργαζομένων Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ιδρύθηκε το 1985, παρεμβαίνει χιλιάδες δημόσιους λειτουργούς που εργάζονται σε κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες του πρώην Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
    Ο μηχανισμός της διαβούλευσης αποσκοπεί στη διαφάνεια, την καταπολέμηση της διαφθοράς, τη συμμετοχή της κοινωνίας, με τεκμηριωμένες απόψεις και εξειδικευμένες γνώσεις τόσο από επιστήμονες, ακαδημαϊκούς όσο και απλούς πολίτες που συντελούν ώστε να λαμβάνονται αποτελεσματικές αποφάσεις.
    Δυστυχώς παρατηρούμε ότι δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αμφίδρομη και αποτελεσματική επικοινωνία με τοπικές κοινωνίες, φορείς, οργανώσεις, εκπροσώπους των πολιτών.
    Οι τεχνικοί όροι που τίθενται στη διαβούλευση είναι δυσανάγνωστοι από τους πολίτες που δεν ανήκουν σε επιστημονικές ομάδες απαιτείται όμως να είναι συν-δημιουργοί, συν-υλοποιητές το στην αναθεώρηση για το «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (Ε.Σ.Ε.Κ)» όσο και στις υπόλοιπες περιβαλλοντικές διαβουλεύσεις.
    Ως υπάλληλοι του ελληνικού δημοσίου ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι με τις πολιτικές που εφαρμόζονται και συγκρούσεις κράτους – πολίτη.
    Η κατανόηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων, η αλληλεπίδραση – ανταλλαγή ιδεών, η ευαισθητοποίηση, η αλλαγή σκεπτικού, η συνειδητοποίηση του προβλήματος και της λύσης, η διαφανής αξιολόγηση με αιτιολογημένη απόρριψη ή αποδοχή των σχολίων απαιτείται να είναι κύριο μέλημα για να αποφευχθούν μελλοντικές συγκρούσεις, να υπάρξει επίλυση αλλά και πρόληψη σε περιβαλλοντικές υποθέσεις και αξιοπιστία με κοινό στόχο το υγιές και βιώσιμο περιβάλλον.
    Το Σύνταγμα της Ελλάδας στο άρθρο 24 παρ.1 «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας…» είναι σαφές, η αντικειμενική εποπτεία πρέπει να επιτελείται από τον δημόσιο τομέα και να μην ακυρώνεται η ανεξαρτησία του κατά την εκτέλεση του έργου του για συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων.
    Η προστασία της φύσης απαιτείται να βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής με θαρραλέες και φιλόδοξες ενέργειες και αυστηρή εφαρμογή μέτρων για την προστασία της και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
    Απαιτείται:
    • Διαφάνεια στα δημόσια έργα.
    • Πρόσβαση στην Πληροφορία – Ανοικτά Δεδομένα Δημόσια Συμμετοχή
    • Κωδικοποίηση και απλοποίηση της Νομοθεσίας, ώστε να καταστεί προσβάσιμη σε όλους (η νομοθεσία των τελευταίων ετών, με γρήγορες διαδικασίες ήρθε να κλείσει όλα τα μέτωπα στον τομέα του περιβάλλοντος και να αλλάξει ριζικά πολλές υφιστάμενες ρυθμίσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας).
    • Χάραξη περιβαλλοντικής, ενεργειακής πολιτικής και προστασία των πολιτών.
    • Εσωτερικό δίκτυο επικοινωνίας – διαλόγου των υπηρεσιών
    • Διασφάλιση λειτουργίας με στόχο την πρόληψη

    Η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών μετακίνησης όπως η μικρο-κινητικότητα, η ενεργή κινητικότητα, καθώς και αύξηση της χρήσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) υιοθετείται ως στόχος για μείωση του μεριδίου χρήσης ιδιωτικών μηχανοκίνητων μέσων έναντι ήπιων και συλλογικών μέσων μετακίνησης (περπάτημα – ποδήλατο -ΜΜΜ). Στις οδικές συγκοινωνίες της μητροπολιτικής περιοχής Αθηνών, και με ορίζοντα το 2030, έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι όσον αφορά την Πράσινη Κινητικότητα. Ο βασικός πυλώνας των βιώσιμων αστικών μεταφορών να ενισχύσει το στόλο του με οχήματα χαμηλών εκπομπών και αναρωτιόμαστε πόσο εφικτό είναι; Όταν οι ίδιες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου κινούνται με απαρχαιωμένα οχήματα και δεν έχουν ούτε καν τα κονδύλια για συντήρηση.
    Επίσης λαμβάνεται για πρώτη φορά μέριμνα για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, δημοσίως προσβάσιμες υποδομές φόρτισης Η/Ο.
    Ζούμε σε άλλη χώρα;
     Πόσες οικογένειες; Πόσοι πολίτες έχουν την δυνατότητα αλλαγής οχήματος;
     Πόσοι πολίτες έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ όταν και αυτά πάσχουν από ελλιπή συντήρηση και προσωπικό για την ορθή εκτέλεση των δρομολογίων;
     Σε ποιους δρόμους θα κινηθούν τα ποδήλατα;
     Με ποια μέσα θα κινηθούν οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι με μειωμένη κινητικότητα ή αναπηρία;
     Πότε θα ολοκληρωθούν οι νέες γραμμές ΜΕΤΡΟ;
     Θα υπάρξει πρόβλεψη για επέκταση;
    Κανένας πολίτης ιδιαίτερα εργαζόμενος δεν θα χρησιμοποιούσε αυτοκίνητο στην καθημερινότητα του αν είχε άλλη επιλογή.
    Αναφέρεται ότι ο αναγκαίος συνολικός αριθμός δημοσίως προσβάσιμων σημείων φόρτισης Η/Ο εκτιμάται σε περίπου 40.000 έως 100.000 σημεία για το έτος 2030. Υπάρχει πραγματική πρόβλεψη οικονομικής ενίσχυσης των πολιτών για αλλαγή οχημάτων;
    Στις σιδηροδρομικές μεταφορές, αναμένεται σημαντική μείωση των εκπομπών CO2 χάρη στην ηλεκτροκίνηση. Ηλεκτροδότηση υφιστάμενων σιδηροδρομικών γραμμών του δικτύου, κατασκευή νέων ηλεκτροδοτούμενων σιδηροδρομικών γραμμών για την μετακίνηση της οδικής κυκλοφορίας προς την σιδηροδρομική. Πάντα οι σιδηροδρομικές γραμμές ήταν προτεραιότητα των πολιτών και ειδικότερα των νέων. Το μυστήριο που αφήνει η κυβέρνηση να καλύπτει ακόμα και σήμερα, τον άδικο χαμό τόσων νέων ανθρώπων στο ατύχημα των Τεμπών είναι απαράδεκτο να συμβαίνει σε ένα κράτος δικαίου. Οι αμφιβολίες για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών μεταφορών τεράστιες.
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ περιλαμβάνει στόχους για τη φιλόδοξη μείωση των εκπομπών CO2 από την ναυτιλία, θαλάσσιες μεταφορές, ακτοπλοΐα αλλά και αεροπορικές μεταφορές, με την προώθηση των βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων για την τροφοδοσία των αεροπλάνων.
    Τί γίνεται μέχρι τότε; Και τι θα γίνει το 2030;
     Πόσο προσβάσιμα είναι τα ακτοπλοϊκά για τον από Έλληνα πολίτη;
     Πόσο ακόμη θα υποφέρουν οι άνθρωποι που ζουν δίπλα σε αεροδρόμια και ιδιαίτερα στο Ελ. Βενιζέλος από τους ρύπους και τον θόρυβο;
    Εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρισμού. Απαιτείται να συνδέεται με συνεχόμενα προγράμματα αλλαγής ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών στα νοικοκυριά και στα δημόσια κτίρια.
    Πόσα κτίρια του δημοσίου λειτουργούν με συσκευές απαρχαιωμένες, ηλεκτροβόρες χωρίς απόδοση; Πόσα μέτρα τέθηκαν για το δημόσιο και τελικά πόσα υλοποιήθηκαν; Συνεχίζεται η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Τι γίνεται όμως με τα δημόσια κτίρια; Οι ενέργειες ελάχιστες, μηδενικές αν υπολογίσουμε τα διάσπαρτα κτίρια του δημοσίου.
    Ερωτήσεις που δεν θέλουν θεωρητικές απαντήσεις αλλά δράσεις.

    Η Συμφωνία της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης στην εκδήλωση της Γεν. Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υ.Π.ΕΝ., προβλέπει να φτάσει έως 85% η κοινοτική ενίσχυση για την υλοποίηση Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης στη χώρα μας, από το ΕΣΠΑ 2021-2027, εφόσον επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι για τη διαχείριση των αποβλήτων και όπως πρόσθεσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκυλακάκης: «Κυκλική οικονομία, ωστόσο, δεν σημαίνει μόνο διαχείριση, αλλά και ανακύκλωση».
    Έχει αναρωτηθεί ο υπουργός αν υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης στα δημόσια κτίρια;
    Υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης πέρα της ανακύκλωσης χαρτιού;

    Η στρατηγική δημιουργίας προβλημάτων με την υποστελέχωση που έχει ως κύριο σκοπό τη πρόσφορη λύση της διάλυσης των δημοσίων υπηρεσιών και παράδοση μέσω συμβάσεων σε ιδιώτες πρέπει να σταματήσει.
    Είμαστε κατά της πολιτικής ιδιωτικοποίησης – εμπορευματοποίησης, της δημιουργίας Α.Ε. και του ειδικού προνομιακού νομοθετικού πλαίσιο που λειτουργούν. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι δημόσιες υπηρεσίες μπορούν να παράγουν το ίδιο έργο με πολύ λιγότερο κόστος και πλήρη διαφάνεια.
    Να σταματήσει:
     Η νομοθέτηση απευθείας από τα γραφεία της πολιτικής ηγεσίας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των υπηρεσιών των Υπουργείων και πολλές φορές χωρίς αυτές να ενημερώνονται καν, με αποτέλεσμα να καταλήγουμε σε νομοθετήματα τα οποία είναι μη εφαρμόσιμα, επιβαρυντικά για τους πολίτες και πολλές φορές αναγκαίο να τροποποιηθούν με νέους νόμους και αποφάσεις, γεγονός που δυσχεραίνει υπηρεσίες και πολίτες.
     Η ανάθεση στο ΤΕΕ μεγάλου μέρους των αρμοδιοτήτων του ΥΠ.ΕΝ και του ΥΠ.Υ.ΜΕ., με αποτέλεσμα το ΤΕΕ να έχει γίνει ο επίσημος εργολάβος της πολιτείας και να έχει αρμοδιότητες ωρίμανσης, προετοιμασίας, διενέργειας διαγωνισμών και υλοποίησης μελετών και έργων του δημοσίου και της αυτοδιοίκησης πανελλαδικής εμβέλειας.
    Επιπλέον στις σημερινές συνθήκες (κλιματική αλλαγή, περιορισμένοι πόροι, αναπτυξιακό ζήτημα της Χώρας κλπ.) είναι επιτακτική η ύπαρξη ισχυρών Δημόσιων Εργαστήριων Ελέγχου Δομικών Υλικών (ΚΕΔΕ, Τμήματα Ελέγχου Υλικών & Ποιότητας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, Εργαστήρια Περιφερειών) διότι με τον άρτιο αξιόπιστο δημόσιο έλεγχο των έργων επιτυγχάνεται η ασφάλεια των έργων αλλά και των υφιστάμενων υποδομών. Είναι πλέον αναγνωρισμένο από όλους ότι σε συνθήκες κλιματικής κρίσης η ανθεκτικότητα των έργων και των υποδομών είναι κρίσιμη για την ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιπτώσεων στις ζωές και τις περιουσίες των πολιτών.
    Ζητάμε:
     Απλοποίηση και συντόμευση των διαδικασιών των ελεγκτικών μηχανισμών και στελέχωση των υπηρεσιών με αξιοκρατικές προσλήψεις
     Έχει αποδειχθεί ότι η αντιμετώπιση πρωτοφανών κλιματικών καταστροφών δεν καλύπτεται με τις παραχωρήσεις σε ιδιώτες που λαμβάνουν τεράστια ποσά από την ανυπαρξία κρατικού ελεγκτικού μηχανισμού.
     Ανανέωση του υφιστάμενου υλικοτεχνικού εξοπλισμού, φωτισμού και κλιματισμού σύμφωνα με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, προδιαγραφές και περιβαλλοντικά κριτήρια σε όλα τα δημόσια κτίρια.
     Δημιουργία βάσεων δεδομένων και ψηφιοποίηση διαδικασιών με σκοπό να επιταχυνθεί κοινή ωφέλεια υπέρ του Δημοσίου.
     Εξειδικευμένα σεμινάρια σύμφωνα με τις εξελίξεις που άπτονται στις αρμοδιότητες των υπαλλήλων.
     Εκσυγχρονισμό όλων των οχημάτων με σύγχρονα σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ισχύουν.
     Δημιουργία ενημερωτικών ημερίδων και δράσεων για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους σε θέματα χάραξης περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής.
     Κινητήριος δύναμη είναι το ελληνικό δημόσιο και το έμψυχο δυναμικό του, που πολλαπλασιάζει την ισχύ του.
    .
    Οι συνέπειες στη χώρα μας από ακραία φαινόμενα, πυρκαγιές, πλημμύρες, καύσωνες, ισχυρές χιονοπτώσεις, που εκδηλώθηκαν και έχασαν την ζωής τους συμπολίτες μας, απαιτούν με ρεαλισμό, θέσπιση άμεσων επεμβάσεων συγκράτησης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, μετάβαση στη πράσινη κλιματική ουδετερότητα, έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με λύσεις που βασίζονται στη φύση.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 09:59 | ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ

    Μιλάμε για Τηλεθέρμανση & Τηλεψύξη και για το πως θα αποθηκεύσουμε ηλεκτρική ενέργεια που την παράγουμε, χωρίς να μπορούμε επιτόπου να την καταναλώνουμε, ενώ για την Ηλιακή ψύξη απαγορεύεται να μιλάμε. Και φυσικά όταν αναφερόμαστε στην αποθήκευση ενέργειας εννοούμε μόνο της ηλεκτρικής ενέργειας, γιατί για την αποθήκευση θερμικής(-ψυκτικής) ενέργειας, που λύνει πολύ περισσότερα προβλήματα εκτός από την ευστάθεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, πάλι απαγορεύεται να μιλάμε. Επίσης σήμερα το υδρογόνο δύναται να παράγεται και να καταναλώνεται από τους χρήστες, και εμείς επενδύουμε ακόμα σε κεντροποιημένες υπερκατασκευές. Στις βόρειες χώρες έγινε η μετάβαση στις κεντροποιημένες υπερκατασκευές όταν όλα σχεδόν τα σπίτια είχαν ήδη εγκατεστημένες ΑΠΕ. Εμείς το στάδιο αυτό το ξεπεράσαμε και συνεχίζουμε να χτίζουμε το μέλλον μας στην λογική αυτή των κεντροποιημένων υπερκατασκευών με απώλειες μετασχηματισμού και μεταφοράς.
    Αυτό μάλλον Ενεργειακή Ολιγαρχία λέγεται και όχι Ενεργειακή Δημοκρατία.
    Αλλαγή τρόπου σκέψης χρειάζεται λοιπόν με αποκεντρωμένα συστήματα, και όχι copy paste των οδηγιών, χωρίς να φιλτράρουμε τις ιδιαίτερες ανάγκες μας.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 08:28 | Panagiotis Mavroeidis (GEF)

    Σχόλια του Greek Energy Forum επί του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)

    Εισαγωγή
    Στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το Greek Energy Forum δράττεται της ευκαιρίας να καταθέσει τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις του, ιδίως ως προς τα κεφάλαια, όπου περιγράφεται η στρατηγική προσέγγιση της Ελλάδας, σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (βλ. Ενότητα Α), το πράσινο υδρογόνο (βλ. Ενότητα Β) και το φυσικό αέριο/LNG ((βλ. Ενότητα Γ), ως ακολούθως:
    Ενότητα Α: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.3 Διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, 2.7.6 Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δικτύων ενέργειας και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/3.2 Μέτρα και πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και 3.6 Μέτρα και πολιτικές για την εσωτερική αγορά ενέργειας
    – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ της Ελλάδας για το 2024 επικεντρώνεται στην ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με σημαντικούς στόχους για το 2030 και 2050. Οι επενδύσεις στοχεύουν κυρίως στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών πάρκων, με στόχο η διείσδυση των ΑΠΕ να φτάσει στο 45,4% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας έως το 2030 και το 76,8% στην ηλεκτροπαραγωγή.
    Όσον αφορά στα φωτοβολταϊκά, ο στόχος της κυβέρνησης είναι να αυξηθούν από 5,4 GW το 2022 σε 13,5 GW το 2030 και 35 GW το 2050. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 2030 θεωρείται χαμηλός, λαμβάνοντας υπόψιν τον αριθμό των έργων που ήδη έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης στο δίκτυο, η εγκατεστημένη ισχύς των οποίων, ως το 2030, εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 20 GW σύμφωνα με το Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Ο συγκεκριμένος στόχος είναι εφικτός, λαμβάνοντας υπόψιν το ώριμο στάδιο, στο οποίο βρίσκεται η αγορά στη χώρα μας, καθώς και τη συνεχή μείωση του κόστους εξοπλισμού παγκοσμίως.
    Όσον αφορά στα χερσαία αιολικά, ο στόχος που έχει τεθεί στα 7.6 GW για το 2030 και στα 13 GW έως το 2050 επίσης θεωρείται σχετικά χαμηλός, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η εγκατεστημένη ισχύς ήδη αγγίζει τα 5.3 GW και εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 6.5 GW, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ μέσα στην επόμενη τριετία. Βάσει των παραπάνω, ένας υψηλότερος στόχος εγκατεστημένης ισχύος στα χερσαία αιολικά θα ήταν εφικτός.
    Έπειτα, η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (offshore wind) είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα σημεία του ελληνικού ΕΣΕΚ, με στόχο την εγκατάσταση 1,9 GW μέχρι το 2030 και 11,8 GW έως το 2050. Ωστόσο, η επίτευξη αυτών των στόχων συνοδεύεται από σημαντικές τεχνικές προκλήσεις, οι οποίες καθιστούν την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας ιδιαίτερα απαιτητική. Συγκεκριμένα, η τεχνική πολυπλοκότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη τοπικών υποδομών και τεχνογνωσίας είναι πιθανό να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις και αύξηση του εκτιμώμενου κόστους.
    Επίσης, οι γεωμορφολογικές συνθήκες είναι πιθανό να μην επιτρέπουν την ανάπτυξη ανεμογεννητριών σταθερής θεμελίωσης (Fixed-bottom) που χρησιμοποιούνται μέχρι τώρα στα περισσότερα έργα σε λειτουργία της βορειοδυτικής Ευρώπης. Η λύση στη συγκεκριμένη περίπτωση θα είναι η ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων (floating offshore wind), μια τεχνολογία σημαντικά ακριβότερη που προς το παρόν απαριθμεί περιορισμένο αριθμό έργων σε λειτουργία σε παγκόσμιο επίπεδο.
    Να σημειωθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, μία από τις πιο ώριμες αγορές στον κλάδο παγκοσμίως, απαριθμεί δύο μόλις έργα σε λειτουργία (συνολικής ισχύος 80 GW) και στον πιο πρόσφατο διαγωνισμό Contracts for Differences (CfD) μόνο ένα project floating offshore wind «κλείδωσε» τιμή μέσω του μηχανισμού, η οποία κυμαίνεται -σε σημερινούς όρους (τιμές 2024)- σε £193/MWh για τα πρώτα 15 χρόνια λειτουργίας. Αναμένεται ότι σε αγορές λιγότερο ώριμες, όπως η ελληνική, τα αυξημένα κόστη ανάπτυξης και κατασκευής, καθώς και η προσαύξηση ρίσκου (risk premium) θα ανέβαζε σημαντικά την τιμή για παρόμοια έργα.
    Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι η αιολική ενέργεια, γενικώς, μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα χωροθέτησης λόγω αντιδράσεων από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες δύναται να καθυστερήσουν περαιτέρω την υλοποίηση έργων. Οι κυβερνητικές πολιτικές θα πρέπει να εστιάσουν στη διασφάλιση των κριτηρίων αδειοδότησης με την υπόδειξη κατάλληλων τοποθεσιών, εκτός ζωνών προστασίας, και στη διευκόλυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας.
    Επιπλέον, η αποθήκευση ενέργειας, μέσω μπαταριών, είναι κρίσιμη για την επιτυχία του σχεδίου, με στόχο την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ισχύος 4,3 GW έως το 2030. Οι νέες τεχνολογίες αποθήκευσης είναι αναγκαίες για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα του συστήματος και τη βέλτιστη εκμετάλλευση των ΑΠΕ. Βάσει αυτού, θεωρούμε ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 2030 θα έπρεπε να είναι υψηλότερος (6-7 GW ως το 2030) για να μπορέσει να επιτευχθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ που αναφέρθηκε παραπάνω. Θεωρούμε ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός, βάσει του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος που παρατηρήθηκε στους πρόσφατους διαγωνισμούς.
    – Δίκτυα μεταφοράς και διανομής
    Τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Οι στόχοι περιλαμβάνουν την ενίσχυση και εκσυγχρονισμό των συστημάτων μεταφοράς υψηλής και υπερυψηλής τάσης και των δικτύων διανομής, ώστε να επιτρέψουν τη μέγιστη διείσδυση ΑΠΕ με περιορισμό των περικοπών.
    Στο ΕΣΕΚ περιλαμβάνονται συγκεκριμένοι στόχοι επενδύσεων για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, οι οποίοι ανέρχονται συνολικά σε 9,9 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2030. Οι επενδύσεις αφορούν την ενίσχυση και εκσυγχρονισμό των δικτύων για την υποστήριξη της μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ καθώς και εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις.
    Παράλληλα, για την ενσωμάτωση των νέων σταθμών ΑΠΕ και την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας, το ΕΣΕΚ προβλέπει την τεχνική αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των υποσταθμών και των ΚΥΤ.
    Η προβλεπόμενη επένδυση των 9,9 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2030 είναι σημαντική, αλλά ενδέχεται να μην επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του δικτύου, δεδομένης της τεράστιας διείσδυσης των ΑΠΕ. Κρίνεται αναγκαία η άμεση ενίσχυση των διασυνοριακών συνδέσεων, ειδικά με χώρες των Βαλκανίων και την Ιταλία (όπως αναφέρεται στο ΕΣΕΚ), ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη ρευστότητα και ασφάλεια του συστήματος.
    – Γενικοί προβληματισμοί-συστάσεις
    Είναι σημαντικό, η χώρα να αντιμετωπίσει τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση μεγάλων έργων ΑΠΕ λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών αδειοδότησης και της περιορισμένης διαθεσιμότητας ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο. Προτείνεται η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τη βελτιστοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού. Η εισαγωγή διαδικασιών fast-track και η καλύτερη συνεργασία μεταξύ των τοπικών και εθνικών αρχών θα επιταχύνουν σημαντικά την ανάπτυξη έργων και θα ενισχύσουν τις ροές κεφαλαίων.
    Τέλος, είναι σημαντική η συνεχής προώθηση και ενίσχυση των διμερών συμβάσεων PPAs οι οποίες θα αποτελέσουν και τον κινητήριο μοχλό της πλειοψηφίας των παραπάνω έργων. Η δημιουργία πλατφόρμας σύμβασης PPAs, που αναφέρεται στο ΕΣΚΕΚ, είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση για τη δημιουργία διαφάνειας, σταθερών όρων συμβολαίου και γενικώς ενός ασφαλούς επενδυτικού περιβάλλοντος για διεθνείς επενδυτές και χρηματοδότες. Ωστόσο, η χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση (credit rating) αρκετών ελληνικών επιχειρήσεων, που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο αγοραστή (off-taker), πέραν των μεγάλων και καθετοποιημένων παιχτών στο χώρο της ενέργειας, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.
    Ενότητα B: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.4 Εναλλακτικά και κλιματικά ουδέτερα αέρια και υγρά καύσιμα/2.4.3: Ανάπτυξη πράσινου υδρογόνου και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/3.3 Πολιτικές και μέτρα για τα εναλλακτικά και κλιματικά ουδέτερα αέρια και υγρά καύσιμα/3.3.2 Μέτρα και πολιτικές για ανάπτυξη πράσινου υδρογόνου
    Tο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ φαίνεται να αναγνωρίζει τη σημασία και τον ρόλο του υδρογόνου στο ενεργειακό μίγμα της χώρας για τα επόμενα χρόνια θέτοντας στόχους έως και το 2050. Ενδεικτικά, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αναφέρει ότι, εξετάζεται για το έτος 2030 η παραγωγή ποσοτήτων πράσινου υδρογόνου της τάξεως της μιας TWh σε ετήσια βάση, η οποία θα χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή συνθετικής κηροζίνης και συνθετικής μεθανόλης.
    Κατ’ αυτήν την έννοια, η χώρα σημειώνει κάποια πρόοδο προς την οικοδόμηση μιας πράσινης οικονομίας υδρογόνου. Ωστόσο, τα περισσότερα μέτρα, στα οποία αναφέρεται το ΕΣΕΚ δεν είναι προγραμματισμένα, αλλά υπό εξέταση. Γενικώς, τα μέτρα που αναφέρονται στο ΕΣΕΚ δεν έχουν σαφή χρονική οριοθέτηση ούτε και επαρκή ποσοτική αξιολόγηση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων τους (κάτι που ασφαλώς δικαιολογείται σε ένα βαθμό από το πρώιμο στάδιο της τεχνολογίας, της αγοράς και του ρυθμιστικού πλαισίου).
    Σε αυτό το πλαίσιο, κάποια προτεινόμενα στρατηγικά μέτρα που θα μπορούσαν να επιταχύνουν την οικοδόμηση μιας πράσινης οικονομίας υδρογόνου, είναι τα εξής:
    1. Κατ’αρχήν, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για υιοθέτηση μιας ενιαίας Εθνικής Στρατηγικής Υδρογόνου, για την οποία, δυστυχώς, εξακολουθεί να μη γίνεται σαφής αναφορά στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, παρότι σε γενικές γραμμές -πλην όχι επαρκώς- αυτή αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ.

    Σημειωτέον ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο έχει θέσει τις αναγκαίες βάσεις, αλλά οι εξελίξεις και οι νέοι στόχοι από τότε υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση. Η Ελλάδα θα πρέπει να συγκεντρώσει τα τρέχοντα δεδομένα και να αναπτύξει μια στρατηγική για το υδρογόνο που να μπορεί να διαδραματίσει μετασχηματιστικό ρόλο στην απανθρακοποίησή της, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες της χώρας. Για το σκοπό αυτό, θα μπορούσε, επίσης, να αντλήσει έμπνευση από τις στρατηγικές υδρογόνου άλλων κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Γερμανία.

    Συναφώς, αξιολογούμε θετικά το βήμα της συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας, στα πλαίσια του διμερούς σχεδίου δράσης που υπεγράφη στο Βερολίνο το 2022 και, ιδίως, το έργο H2Greece, σχετικά με την τεχνική υποστήριξη για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής Υδρογόνου της Ελλάδας.

    2. Ενίσχυση της ανάπτυξης υποδομών. Τα σχέδια του ΔΕΣΦΑ για αγωγούς υδρογόνου, όπως παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 2.4.3, είναι ζωτικής σημασίας, αλλά λείπουν τα στοιχεία του χρονοδιαγράμματος, των επιπτώσεων και της χωρητικότητας. Η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην έγκαιρη ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς υδρογόνου που είναι ενσωματωμένα στην πρωτοβουλία European Hydrogen Backbone.

    Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας Οδικός Χάρτης για να διασφαλιστεί ότι η χώρα μπορεί να γίνει κόμβος υδρογόνου, εισαγωγών από τη Βόρεια Αφρική και εξαγωγών στην Ευρώπη. Καθώς και να αναπτυχθούν επίσημες συμφωνίες με γειτονικές περιοχές για την εξασφάλιση αλυσίδων εφοδιασμού, καθιστώντας την Ελλάδα κρίσιμο παράγοντα στην ευρωπαϊκή οικονομία υδρογόνου.

    3. Σαφείς και μετρήσιμοι στόχοι με ενδιάμεσα ορόσημα και ευελιξία αναπροσαρμογής. Καθώς η τεχνολογική ωριμότητα αυτών των λύσεων παραμένει πρόκληση και υπάρχει ο κίνδυνος οι απαιτούμενες τεχνολογίες και υποδομές να μην είναι έτοιμες εγκαίρως, η Ελλάδα θα μπορούσε να ακολουθήσει μια διπλή προσέγγιση: πρώτον, να εστιάσει περισσότερο στην έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών υδρογόνου μέσω στοχευμένων επενδύσεων και καινοτομίας. Δεύτερον, να δημιουργήσει ένα ευέλικτο χρονοδιάγραμμα που επιτρέπει προσαρμογές, καθώς ωριμάζουν οι τεχνολογίες. Αυτό θα βοηθούσε στον μετριασμό του κινδύνου διαταραχών στον προγραμματισμό, ενώ παράλληλα θα ενθάρρυνε την πρόοδο.

    Ωστόσο, η τρέχουσα γενική στρατηγική για το υδρογόνο που παρουσιάζεται στο ΕΣΕΚ, στερείται επαρκών (ενδεικτικών) οροσήμων, ιδίως βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα που, εάν υπήρχαν, θα διευκόλυναν την παρακολούθηση της προόδου.

    4. Περισσότερες πληροφορίες ως προς τη συνέργεια του ΕΣΕΚ με άλλα εθνικά σχέδια. Θα ήταν σημαντικό να υπάρχει μια σαφής σύνδεση των μέτρων που έχουν ληφθεί και πρόκειται να ληφθούν με εκείνα που έχουν τεθεί στο πλαίσιο άλλων σχεδίων, όπως το εθνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και το εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης, με συγκεκριμένη αναφορά στο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους και την αξιολόγησή τους.

    Αυτό θα καθιστούσε περισσότερο αξιόπιστη την αξιολόγηση των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων και θα συνεισέφερε στη διαφάνεια και στην προβλεψιμότητα των εθνικών πολιτικών και μέτρων προς ενίσχυση και της επενδυτικής βεβαιότητας.

    5. Επέκταση πιλοτικών έργων. Είναι αδιαμφισβήτητα θετικό το βήμα των πιλοτικών προγραμμάτων υδρογόνου (σταθμών υδρογόνου και έρευνας μικρής κλίμακας) που αναφέρει το ΕΣΕΚ. Ωστόσο, το σχέδιο δεν διαθέτει επαρκείς πληροφορίες ως προς τη στρατηγική κλιμάκωσης. Είναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η επέκταση των πιλοτικών έργων σε πολλούς τομείς, πέρα από τα λεωφορεία, για να συμπεριλάβουν, για παράδειγμα, τη ναυτιλία και τις εμπορευματικές μεταφορές.

    6. Ανάπτυξη κινήτρων για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Για την τόνωση της αγοράς πράσινου υδρογόνου, η Ελλάδα εκτιμά ότι θα λάβει ή εξετάζει να λάβει μέτρα, όπως το ενδεχόμενο εισαγωγής υποχρεώσεων ποσοστώσεων για τις βιομηχανίες (όπως η βαριά βιομηχανία, οι θαλάσσιες μεταφορές και οι μεταφορές μεγάλων αποστάσεων). Καθώς και το ενδεχόμενο επιδοτήσεων τιμών ή φορολογικών απαλλαγών.

    Συμφωνούμε ως προς τη θέσπιση κατάλληλων κανονιστικών μέτρων/οικονομικών κινήτρων και ενσωμάτωση κατάλληλων όρων και κριτηρίων στα καθεστώτα υποστήριξης. Τα μέτρα, τα κίνητρα, οι όροι και τα κριτήρια, ωστόσο, χρειάζονται περαιτέρω εξειδίκευση.

    Ενότητα Γ: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.6 Στόχοι και επιδιώξεις στον τομέα της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού/2.6.7 Μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές ενέργειας υδρογονανθράκων από τρίτες χώρες, ανάδειξη χώρας ως διαμετακομιστικού κόμβου για φυσικό αέριο και πράσινη ενέργεια, με στόχο την αύξηση της ανθεκτικότητας των περιφερειακών και Ευρωπαϊκών ενεργειακών συστημάτων και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/ 3.5.2 Μέτρα και πολιτικές για την ανάδειξη της χώρας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου
    – Ρόλος ΦΑ / LNG στη ενεργειακή ασφάλεια της χώρας
    Η μεγαλύτερη συμβολή του φυσικού αερίου (ΦΑ) στην Ελλάδα είναι αδιαμφισβήτητα στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς η χώρα μας έχει χαμηλή βιομηχανική βάση. Με την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο ρόλος του ΦΑ φαίνεται να μειώνεται δραστικά. Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, η κατανάλωσή του θα μειωθεί σταδιακά στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 46% το 2030 και κατά 75% το 2050, σε σύγκριση με το 2022.
    Ωστόσο, το ΦΑ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της στρατηγικής της χώρας μας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς τη σταδιακή απανθρακοπoίηση της οικονομίας, όπως και στην ευρεία ανάπτυξη των βιοαερίων, ενισχύοντας την οικονομική δραστηριότητα και την κοινωνική ευημερία. Ο αντίκτυπος της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης, η οποία ξεκίνησε από την αγορά ΦΑ και μετακυλίστηκε στην αγορά ηλεκτρισμού, είναι μεγάλος και τα μηνύματα πολλαπλά για όλους τους φορείς, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο, όσο και για τους συμμετέχοντες στις ενεργειακές αγορές, τη βιομηχανία, καθώς και τους τελικούς καταναλωτές.
    Ένα από τα κυριότερα μηνύματα είναι ότι η στρατηγική που έχουμε χαράξει σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο για την απανθρακοποίηση της οικονομίας σε όλους τους τομείς, έχει απρόβλεπτες συνθήκες, οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε από τις χώρες μεμονωμένα, σε ένα ρευστό παγκόσμιο περιβάλλον, στο οποίο οι αγορές ενέργειας είναι αλληλένδετες.
    Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα θα πρέπει να προβλέψει έγκαιρα την ευρεία κατανομή πιθανών κινδύνων και απρόβλεπτων γεγονότων και να σχεδιάσει και να εφαρμόσει πολιτικές ώστε να θωρακιστεί το μείγμα εισαγωγών ΦΑ, καθώς και η απρόσκοπτη και ασφαλής πρόσβαση σε και προμήθεια ΦΑ από τις αγορές ΦΑ.
    Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Ελλάδα έχει καταφέρει, όπως επισημαίνεται στην παράγραφο 2.6.7 στο ΕΣΕΚ, να δημιουργήσει συνθήκες διαφοροποίησης του μείγματος εισαγωγών ΦΑ λόγω των δύο σταθμών LNG, της σύνδεσης με τα νοτιοανατολικά δίκτυα αγωγών ΦΑ μέσω του αγωγού TAP και της σύνδεσης με τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
    Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η μεγαλύτερη διείσδυση του LNG στην εγχώρια αγορά υπόκειται σε πλήθος αστάθμητων παραγόντων και βεβαίως στην μεταβλητότητα της παγκόσμιας αγοράς ΦΑ, όπως είναι:
    • Οι διακυμάνσεις της αγοράς της Ασίας, που σημαίνει ότι σε περίπτωση μιας κατάστασης έλλειψης φυσικού αερίου λόγω θεμελιωδών συνθηκών, η Ελλάδα θα βρεθεί στην άβολη πραγματικότητα να ακολουθήσει τις τιμές, καθώς δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστεί την τεράστια αυτή αγορά.
    • Οι βίαιες αλλαγές των δυνάμεων της προσφοράς, που σημαίνει ότι πηγές παραγωγής LNG δύνανται να βγαίνουν εκτός λειτουργίας για μακρά διάρκεια. Και οι διακυμάνσεις της ζήτησης. Παράδειγμα αποτελεί το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα που εκτόξευσε τη ζήτηση για LNG στην Ιαπωνία για να καλύψει τις ανάγκες ηλεκτροπαραγωγής.
    Εκτός από τις δυνάμεις της αγοράς, υπάρχουν και οι συσχετισμοί σε γεωπολιτικό επίπεδο. Μάλιστα, σε μια περίοδο διαρκών αναταραχών όπου το status quo δοκιμάζεται σε διαφορετικά σημεία στον πλανήτη και οι περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες δυνάμεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους για μια νέα ισορροπίας δυνάμεων. Ιδιαίτερα μας προβληματίζει το γεγονός ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό εισαγωγών ΦΑ, πάνω από το 50%, εξαρτάται από τη διέλευση αγωγών μέσω της Τουρκίας. Aν για τον οποιονδήποτε γεωπολιτικό συσχετισμό σταματήσουν οι ροές φυσικού αερίου είτε από το Αζερμπαϊτζάν είτε από την Τουρκία (ελαχιστοποιηθεί η ροή φυσικού αερίου στο σημείο εισόδου της Νέας Μεσημβρίας /TAP αγωγός), η διακοπή ροής ΦΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης προς την ελληνική πλευρά και να αποδυναμώσει τη γεωπολιτική ισχύ και θέση της χώρας μας.
    Συμφωνούμε με τις επισημάνσεις για περαιτέρω ενδυνάμωση της διαφοροποίησης του μείγματος εισαγωγών ΦΑ, συμβάλλοντας στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας μας, όπως και με τις προτάσεις που αναφέρονται στο ΕΣΕΚ στην παράγραφο 3.5.2. Σε συνέχεια των προαναφερόμενων προτείνουμε τα εξής:
    • Θωράκιση της ελληνικής οικονομίας, ώστε να μετριαστούν οι κίνδυνοι σε μια πιθανή ενεργειακή κρίση. Για να παίξει έναν πιο στρατηγικό ρόλο στην αγορά του φυσικού αερίου, η χώρα θα πρέπει να χτίσει επαρκή αποθηκευτική χωρητικότητα, όπως και να ρυθμίσει το σχετικό πλαίσιο για υποχρεωτικά αποθέματα μεταξύ του κράτους και των συμμετεχόντων στην αγορά του φυσικού αερίου.
    • Θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα προβλέπει ότι οι εταιρείες που καταναλώνουν ή εμπορεύονται ποσότητες ΦΑ είναι υποχρεωμένες να έχουν μακράς διαρκείας συμβόλαια LNG ή και ΦΑ από το σύστημα αγωγών αντικατοπτρίζοντας ένα ποσοστό επί της συνολικής τους κατανάλωσης (portfolio). Για παράδειγμα τo ποσοστό μπορεί να είναι είτε εποχικό (όπως ορίζεται από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες για την αποθήκευση ΦΑ στις αποθήκες), είτε αυτό να ορίζεται κυλιόμενα. Επίσης, στο ίδιο πλαίσιο θα μπορούσε να ενταχθεί και η υποχρεωτική χρήση εργαλείων διαχείρισης κινδύνου (risk management) μέσω hedging από τους συμμετέχοντες της αγοράς ΦΑ (παρόμοια πολιτική μπορεί να εφαρμοστεί και στην αγορά ηλεκτρισμού), όπου ποσότητες ΦΑ θα «κλειδώνουν» σε σταθερές τιμές χωρίς να επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις της spot αγοράς. Στην Αγγλία έχουν σχεδιαστεί παρόμοιες πολιτικές στις αγορές ενέργειας μετά την ενεργειακή κρίση όπου πάροχοι ΦΑ χρεοκόπησαν λόγω μη σωστής διαχείρισης ρίσκου (ποσότητες και τιμές).
    • Εμβάθυνση της ενεργειακής συνεργασίας με την Ιταλία, η οποία διαθέτει μια από τις πιο μεγάλες αγορές ΦΑ, αναπτυγμένο σύστημα υποδομών και μια αρκετά διαφοροποιημένη βάση προμήθειας.
    • Εντατικοποίηση των κινήσεων σε διακρατικό επίπεδο ώστε αξιοποιηθεί η δυνατότητα για διακρατικό εμπόριο ΦΑ από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
    • Τέλος, θα πρέπει οι δυνάμεις της αγοράς να κινούνται σε συγχρονισμό με το ρυθμιστικό πλαίσιο και τους εθνικούς στόχους, ώστε να μην δημιουργούνται αγκυλώσεις και να εκπέμπονται ξεκάθαρα σήματα σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 08:01 | Greek Energy Forum

    Σχόλια του Greek Energy Forum επί του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)

    Εισαγωγή
    Στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το Greek Energy Forum δράττεται της ευκαιρίας να καταθέσει τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις του, ιδίως ως προς τα κεφάλαια, όπου περιγράφεται η στρατηγική προσέγγιση της Ελλάδας, σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (βλ. Ενότητα Α), το πράσινο υδρογόνο (βλ. Ενότητα Β) και το φυσικό αέριο/LNG ((βλ. Ενότητα Γ), ως ακολούθως:
    Ενότητα Α: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.3 Διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, 2.7.6 Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δικτύων ενέργειας και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/3.2 Μέτρα και πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και 3.6 Μέτρα και πολιτικές για την εσωτερική αγορά ενέργειας
    – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ της Ελλάδας για το 2024 επικεντρώνεται στην ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με σημαντικούς στόχους για το 2030 και 2050. Οι επενδύσεις στοχεύουν κυρίως στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών πάρκων, με στόχο η διείσδυση των ΑΠΕ να φτάσει στο 45,4% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας έως το 2030 και το 76,8% στην ηλεκτροπαραγωγή.
    Όσον αφορά στα φωτοβολταϊκά, ο στόχος της κυβέρνησης είναι να αυξηθούν από 5,4 GW το 2022 σε 13,5 GW το 2030 και 35 GW το 2050. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 2030 θεωρείται χαμηλός, λαμβάνοντας υπόψιν τον αριθμό των έργων που ήδη έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης στο δίκτυο, η εγκατεστημένη ισχύς των οποίων, ως το 2030, εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 20 GW σύμφωνα με το Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Ο συγκεκριμένος στόχος είναι εφικτός, λαμβάνοντας υπόψιν το ώριμο στάδιο, στο οποίο βρίσκεται η αγορά στη χώρα μας, καθώς και τη συνεχή μείωση του κόστους εξοπλισμού παγκοσμίως.
    Όσον αφορά στα χερσαία αιολικά, ο στόχος που έχει τεθεί στα 7.6 GW για το 2030 και στα 13 GW έως το 2050 επίσης θεωρείται σχετικά χαμηλός, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η εγκατεστημένη ισχύς ήδη αγγίζει τα 5.3 GW και εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 6.5 GW, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ μέσα στην επόμενη τριετία. Βάσει των παραπάνω, ένας υψηλότερος στόχος εγκατεστημένης ισχύος στα χερσαία αιολικά θα ήταν εφικτός.
    Έπειτα, η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (offshore wind) είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα σημεία του ελληνικού ΕΣΕΚ, με στόχο την εγκατάσταση 1,9 GW μέχρι το 2030 και 11,8 GW έως το 2050. Ωστόσο, η επίτευξη αυτών των στόχων συνοδεύεται από σημαντικές τεχνικές προκλήσεις, οι οποίες καθιστούν την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας ιδιαίτερα απαιτητική. Συγκεκριμένα, η τεχνική πολυπλοκότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη τοπικών υποδομών και τεχνογνωσίας είναι πιθανό να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις και αύξηση του εκτιμώμενου κόστους.
    Επίσης, οι γεωμορφολογικές συνθήκες είναι πιθανό να μην επιτρέπουν την ανάπτυξη ανεμογεννητριών σταθερής θεμελίωσης (Fixed-bottom) που χρησιμοποιούνται μέχρι τώρα στα περισσότερα έργα σε λειτουργία της βορειοδυτικής Ευρώπης. Η λύση στη συγκεκριμένη περίπτωση θα είναι η ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων (floating offshore wind), μια τεχνολογία σημαντικά ακριβότερη που προς το παρόν απαριθμεί περιορισμένο αριθμό έργων σε λειτουργία σε παγκόσμιο επίπεδο.
    Να σημειωθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, μία από τις πιο ώριμες αγορές στον κλάδο παγκοσμίως, απαριθμεί δύο μόλις έργα σε λειτουργία (συνολικής ισχύος 80 GW) και στον πιο πρόσφατο διαγωνισμό Contracts for Differences (CfD) μόνο ένα project floating offshore wind «κλείδωσε» τιμή μέσω του μηχανισμού, η οποία κυμαίνεται -σε σημερινούς όρους (τιμές 2024)- σε £193/MWh για τα πρώτα 15 χρόνια λειτουργίας. Αναμένεται ότι σε αγορές λιγότερο ώριμες, όπως η ελληνική, τα αυξημένα κόστη ανάπτυξης και κατασκευής, καθώς και η προσαύξηση ρίσκου (risk premium) θα ανέβαζε σημαντικά την τιμή για παρόμοια έργα.
    Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι η αιολική ενέργεια, γενικώς, μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα χωροθέτησης λόγω αντιδράσεων από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες δύναται να καθυστερήσουν περαιτέρω την υλοποίηση έργων. Οι κυβερνητικές πολιτικές θα πρέπει να εστιάσουν στη διασφάλιση των κριτηρίων αδειοδότησης με την υπόδειξη κατάλληλων τοποθεσιών, εκτός ζωνών προστασίας, και στη διευκόλυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας.
    Επιπλέον, η αποθήκευση ενέργειας, μέσω μπαταριών, είναι κρίσιμη για την επιτυχία του σχεδίου, με στόχο την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ισχύος 4,3 GW έως το 2030. Οι νέες τεχνολογίες αποθήκευσης είναι αναγκαίες για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα του συστήματος και τη βέλτιστη εκμετάλλευση των ΑΠΕ. Βάσει αυτού, θεωρούμε ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 2030 θα έπρεπε να είναι υψηλότερος (6-7 GW ως το 2030) για να μπορέσει να επιτευχθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ που αναφέρθηκε παραπάνω. Θεωρούμε ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός, βάσει του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος που παρατηρήθηκε στους πρόσφατους διαγωνισμούς.
    – Δίκτυα μεταφοράς και διανομής
    Τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Οι στόχοι περιλαμβάνουν την ενίσχυση και εκσυγχρονισμό των συστημάτων μεταφοράς υψηλής και υπερυψηλής τάσης και των δικτύων διανομής, ώστε να επιτρέψουν τη μέγιστη διείσδυση ΑΠΕ με περιορισμό των περικοπών.
    Στο ΕΣΕΚ περιλαμβάνονται συγκεκριμένοι στόχοι επενδύσεων για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, οι οποίοι ανέρχονται συνολικά σε 9,9 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2030. Οι επενδύσεις αφορούν την ενίσχυση και εκσυγχρονισμό των δικτύων για την υποστήριξη της μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ καθώς και εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις.
    Παράλληλα, για την ενσωμάτωση των νέων σταθμών ΑΠΕ και την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας, το ΕΣΕΚ προβλέπει την τεχνική αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των υποσταθμών και των ΚΥΤ.
    Η προβλεπόμενη επένδυση των 9,9 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2030 είναι σημαντική, αλλά ενδέχεται να μην επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του δικτύου, δεδομένης της τεράστιας διείσδυσης των ΑΠΕ. Κρίνεται αναγκαία η άμεση ενίσχυση των διασυνοριακών συνδέσεων, ειδικά με χώρες των Βαλκανίων και την Ιταλία (όπως αναφέρεται στο ΕΣΕΚ), ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη ρευστότητα και ασφάλεια του συστήματος.
    – Γενικοί προβληματισμοί-συστάσεις
    Είναι σημαντικό, η χώρα να αντιμετωπίσει τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση μεγάλων έργων ΑΠΕ λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών αδειοδότησης και της περιορισμένης διαθεσιμότητας ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο. Προτείνεται η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τη βελτιστοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού. Η εισαγωγή διαδικασιών fast-track και η καλύτερη συνεργασία μεταξύ των τοπικών και εθνικών αρχών θα επιταχύνουν σημαντικά την ανάπτυξη έργων και θα ενισχύσουν τις ροές κεφαλαίων.
    Τέλος, είναι σημαντική η συνεχής προώθηση και ενίσχυση των διμερών συμβάσεων PPAs οι οποίες θα αποτελέσουν και τον κινητήριο μοχλό της πλειοψηφίας των παραπάνω έργων. Η δημιουργία πλατφόρμας σύμβασης PPAs, που αναφέρεται στο ΕΣΚΕΚ, είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση για τη δημιουργία διαφάνειας, σταθερών όρων συμβολαίου και γενικώς ενός ασφαλούς επενδυτικού περιβάλλοντος για διεθνείς επενδυτές και χρηματοδότες. Ωστόσο, η χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση (credit rating) αρκετών ελληνικών επιχειρήσεων, που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο αγοραστή (off-taker), πέραν των μεγάλων και καθετοποιημένων παιχτών στο χώρο της ενέργειας, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.
    Ενότητα B: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.4 Εναλλακτικά και κλιματικά ουδέτερα αέρια και υγρά καύσιμα/2.4.3: Ανάπτυξη πράσινου υδρογόνου και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/3.3 Πολιτικές και μέτρα για τα εναλλακτικά και κλιματικά ουδέτερα αέρια και υγρά καύσιμα/3.3.2 Μέτρα και πολιτικές για ανάπτυξη πράσινου υδρογόνου
    Tο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ φαίνεται να αναγνωρίζει τη σημασία και τον ρόλο του υδρογόνου στο ενεργειακό μίγμα της χώρας για τα επόμενα χρόνια θέτοντας στόχους έως και το 2050. Ενδεικτικά, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αναφέρει ότι, εξετάζεται για το έτος 2030 η παραγωγή ποσοτήτων πράσινου υδρογόνου της τάξεως της μιας TWh σε ετήσια βάση, η οποία θα χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή συνθετικής κηροζίνης και συνθετικής μεθανόλης.
    Κατ’ αυτήν την έννοια, η χώρα σημειώνει κάποια πρόοδο προς την οικοδόμηση μιας πράσινης οικονομίας υδρογόνου. Ωστόσο, τα περισσότερα μέτρα, στα οποία αναφέρεται το ΕΣΕΚ δεν είναι προγραμματισμένα, αλλά υπό εξέταση. Γενικώς, τα μέτρα που αναφέρονται στο ΕΣΕΚ δεν έχουν σαφή χρονική οριοθέτηση ούτε και επαρκή ποσοτική αξιολόγηση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων τους (κάτι που ασφαλώς δικαιολογείται σε ένα βαθμό από το πρώιμο στάδιο της τεχνολογίας, της αγοράς και του ρυθμιστικού πλαισίου).
    Σε αυτό το πλαίσιο, κάποια προτεινόμενα στρατηγικά μέτρα που θα μπορούσαν να επιταχύνουν την οικοδόμηση μιας πράσινης οικονομίας υδρογόνου, είναι τα εξής:
    1. Κατ’αρχήν, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για υιοθέτηση μιας ενιαίας Εθνικής Στρατηγικής Υδρογόνου, για την οποία, δυστυχώς, εξακολουθεί να μη γίνεται σαφής αναφορά στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, παρότι σε γενικές γραμμές -πλην όχι επαρκώς- αυτή αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ.

    Σημειωτέον ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο έχει θέσει τις αναγκαίες βάσεις, αλλά οι εξελίξεις και οι νέοι στόχοι από τότε υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση. Η Ελλάδα θα πρέπει να συγκεντρώσει τα τρέχοντα δεδομένα και να αναπτύξει μια στρατηγική για το υδρογόνο που να μπορεί να διαδραματίσει μετασχηματιστικό ρόλο στην απανθρακοποίησή της, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες της χώρας. Για το σκοπό αυτό, θα μπορούσε, επίσης, να αντλήσει έμπνευση από τις στρατηγικές υδρογόνου άλλων κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Γερμανία.

    Συναφώς, αξιολογούμε θετικά το βήμα της συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας, στα πλαίσια του διμερούς σχεδίου δράσης που υπεγράφη στο Βερολίνο το 2022 και, ιδίως, το έργο H2Greece, σχετικά με την τεχνική υποστήριξη για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής Υδρογόνου της Ελλάδας.

    2. Ενίσχυση της ανάπτυξης υποδομών. Τα σχέδια του ΔΕΣΦΑ για αγωγούς υδρογόνου, όπως παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 2.4.3, είναι ζωτικής σημασίας, αλλά λείπουν τα στοιχεία του χρονοδιαγράμματος, των επιπτώσεων και της χωρητικότητας. Η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην έγκαιρη ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς υδρογόνου που είναι ενσωματωμένα στην πρωτοβουλία European Hydrogen Backbone.

    Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας Οδικός Χάρτης για να διασφαλιστεί ότι η χώρα μπορεί να γίνει κόμβος υδρογόνου, εισαγωγών από τη Βόρεια Αφρική και εξαγωγών στην Ευρώπη. Καθώς και να αναπτυχθούν επίσημες συμφωνίες με γειτονικές περιοχές για την εξασφάλιση αλυσίδων εφοδιασμού, καθιστώντας την Ελλάδα κρίσιμο παράγοντα στην ευρωπαϊκή οικονομία υδρογόνου.

    3. Σαφείς και μετρήσιμοι στόχοι με ενδιάμεσα ορόσημα και ευελιξία αναπροσαρμογής. Καθώς η τεχνολογική ωριμότητα αυτών των λύσεων παραμένει πρόκληση και υπάρχει ο κίνδυνος οι απαιτούμενες τεχνολογίες και υποδομές να μην είναι έτοιμες εγκαίρως, η Ελλάδα θα μπορούσε να ακολουθήσει μια διπλή προσέγγιση: πρώτον, να εστιάσει περισσότερο στην έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών υδρογόνου μέσω στοχευμένων επενδύσεων και καινοτομίας. Δεύτερον, να δημιουργήσει ένα ευέλικτο χρονοδιάγραμμα που επιτρέπει προσαρμογές, καθώς ωριμάζουν οι τεχνολογίες. Αυτό θα βοηθούσε στον μετριασμό του κινδύνου διαταραχών στον προγραμματισμό, ενώ παράλληλα θα ενθάρρυνε την πρόοδο.

    Ωστόσο, η τρέχουσα γενική στρατηγική για το υδρογόνο που παρουσιάζεται στο ΕΣΕΚ, στερείται επαρκών (ενδεικτικών) οροσήμων, ιδίως βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα που, εάν υπήρχαν, θα διευκόλυναν την παρακολούθηση της προόδου.

    4. Περισσότερες πληροφορίες ως προς τη συνέργεια του ΕΣΕΚ με άλλα εθνικά σχέδια. Θα ήταν σημαντικό να υπάρχει μια σαφής σύνδεση των μέτρων που έχουν ληφθεί και πρόκειται να ληφθούν με εκείνα που έχουν τεθεί στο πλαίσιο άλλων σχεδίων, όπως το εθνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και το εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης, με συγκεκριμένη αναφορά στο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους και την αξιολόγησή τους.

    Αυτό θα καθιστούσε περισσότερο αξιόπιστη την αξιολόγηση των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων και θα συνεισέφερε στη διαφάνεια και στην προβλεψιμότητα των εθνικών πολιτικών και μέτρων προς ενίσχυση και της επενδυτικής βεβαιότητας.

    5. Επέκταση πιλοτικών έργων. Είναι αδιαμφισβήτητα θετικό το βήμα των πιλοτικών προγραμμάτων υδρογόνου (σταθμών υδρογόνου και έρευνας μικρής κλίμακας) που αναφέρει το ΕΣΕΚ. Ωστόσο, το σχέδιο δεν διαθέτει επαρκείς πληροφορίες ως προς τη στρατηγική κλιμάκωσης. Είναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η επέκταση των πιλοτικών έργων σε πολλούς τομείς, πέρα από τα λεωφορεία, για να συμπεριλάβουν, για παράδειγμα, τη ναυτιλία και τις εμπορευματικές μεταφορές.

    6. Ανάπτυξη κινήτρων για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Για την τόνωση της αγοράς πράσινου υδρογόνου, η Ελλάδα εκτιμά ότι θα λάβει ή εξετάζει να λάβει μέτρα, όπως το ενδεχόμενο εισαγωγής υποχρεώσεων ποσοστώσεων για τις βιομηχανίες (όπως η βαριά βιομηχανία, οι θαλάσσιες μεταφορές και οι μεταφορές μεγάλων αποστάσεων). Καθώς και το ενδεχόμενο επιδοτήσεων τιμών ή φορολογικών απαλλαγών.

    Συμφωνούμε ως προς τη θέσπιση κατάλληλων κανονιστικών μέτρων/οικονομικών κινήτρων και ενσωμάτωση κατάλληλων όρων και κριτηρίων στα καθεστώτα υποστήριξης. Τα μέτρα, τα κίνητρα, οι όροι και τα κριτήρια, ωστόσο, χρειάζονται περαιτέρω εξειδίκευση.

    Ενότητα Γ: Σχόλια επί του Κεφαλαίου 2 Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις/2.6 Στόχοι και επιδιώξεις στον τομέα της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού/2.6.7 Μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές ενέργειας υδρογονανθράκων από τρίτες χώρες, ανάδειξη χώρας ως διαμετακομιστικού κόμβου για φυσικό αέριο και πράσινη ενέργεια, με στόχο την αύξηση της ανθεκτικότητας των περιφερειακών και Ευρωπαϊκών ενεργειακών συστημάτων και του Κεφαλαίου 3 Μέτρα και πολιτικές/ 3.5.2 Μέτρα και πολιτικές για την ανάδειξη της χώρας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου
    – Ρόλος ΦΑ / LNG στη ενεργειακή ασφάλεια της χώρας
    Η μεγαλύτερη συμβολή του φυσικού αερίου (ΦΑ) στην Ελλάδα είναι αδιαμφισβήτητα στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς η χώρα μας έχει χαμηλή βιομηχανική βάση. Με την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο ρόλος του ΦΑ φαίνεται να μειώνεται δραστικά. Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, η κατανάλωσή του θα μειωθεί σταδιακά στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 46% το 2030 και κατά 75% το 2050, σε σύγκριση με το 2022.
    Ωστόσο, το ΦΑ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της στρατηγικής της χώρας μας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς τη σταδιακή απανθρακοπoίηση της οικονομίας, όπως και στην ευρεία ανάπτυξη των βιοαερίων, ενισχύοντας την οικονομική δραστηριότητα και την κοινωνική ευημερία. Ο αντίκτυπος της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης, η οποία ξεκίνησε από την αγορά ΦΑ και μετακυλίστηκε στην αγορά ηλεκτρισμού, είναι μεγάλος και τα μηνύματα πολλαπλά για όλους τους φορείς, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο, όσο και για τους συμμετέχοντες στις ενεργειακές αγορές, τη βιομηχανία, καθώς και τους τελικούς καταναλωτές.
    Ένα από τα κυριότερα μηνύματα είναι ότι η στρατηγική που έχουμε χαράξει σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο για την απανθρακοποίηση της οικονομίας σε όλους τους τομείς, έχει απρόβλεπτες συνθήκες, οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε από τις χώρες μεμονωμένα, σε ένα ρευστό παγκόσμιο περιβάλλον, στο οποίο οι αγορές ενέργειας είναι αλληλένδετες.
    Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα θα πρέπει να προβλέψει έγκαιρα την ευρεία κατανομή πιθανών κινδύνων και απρόβλεπτων γεγονότων και να σχεδιάσει και να εφαρμόσει πολιτικές ώστε να θωρακιστεί το μείγμα εισαγωγών ΦΑ, καθώς και η απρόσκοπτη και ασφαλής πρόσβαση σε και προμήθεια ΦΑ από τις αγορές ΦΑ.
    Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Ελλάδα έχει καταφέρει, όπως επισημαίνεται στην παράγραφο 2.6.7 στο ΕΣΕΚ, να δημιουργήσει συνθήκες διαφοροποίησης του μείγματος εισαγωγών ΦΑ λόγω των δύο σταθμών LNG, της σύνδεσης με τα νοτιοανατολικά δίκτυα αγωγών ΦΑ μέσω του αγωγού TAP και της σύνδεσης με τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
    Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η μεγαλύτερη διείσδυση του LNG στην εγχώρια αγορά υπόκειται σε πλήθος αστάθμητων παραγόντων και βεβαίως στην μεταβλητότητα της παγκόσμιας αγοράς ΦΑ, όπως είναι:
    • Οι διακυμάνσεις της αγοράς της Ασίας, που σημαίνει ότι σε περίπτωση μιας κατάστασης έλλειψης φυσικού αερίου λόγω θεμελιωδών συνθηκών, η Ελλάδα θα βρεθεί στην άβολη πραγματικότητα να ακολουθήσει τις τιμές, καθώς δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστεί την τεράστια αυτή αγορά.
    • Οι βίαιες αλλαγές των δυνάμεων της προσφοράς, που σημαίνει ότι πηγές παραγωγής LNG δύνανται να βγαίνουν εκτός λειτουργίας για μακρά διάρκεια. Και οι διακυμάνσεις της ζήτησης. Παράδειγμα αποτελεί το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα που εκτόξευσε τη ζήτηση για LNG στην Ιαπωνία για να καλύψει τις ανάγκες ηλεκτροπαραγωγής.
    Εκτός από τις δυνάμεις της αγοράς, υπάρχουν και οι συσχετισμοί σε γεωπολιτικό επίπεδο. Μάλιστα, σε μια περίοδο διαρκών αναταραχών όπου το status quo δοκιμάζεται σε διαφορετικά σημεία στον πλανήτη και οι περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες δυνάμεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους για μια νέα ισορροπίας δυνάμεων. Ιδιαίτερα μας προβληματίζει το γεγονός ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό εισαγωγών ΦΑ, πάνω από το 50%, εξαρτάται από τη διέλευση αγωγών μέσω της Τουρκίας. Aν για τον οποιονδήποτε γεωπολιτικό συσχετισμό σταματήσουν οι ροές φυσικού αερίου είτε από το Αζερμπαϊτζάν είτε από την Τουρκία (ελαχιστοποιηθεί η ροή φυσικού αερίου στο σημείο εισόδου της Νέας Μεσημβρίας /TAP αγωγός), η διακοπή ροής ΦΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης προς την ελληνική πλευρά και να αποδυναμώσει τη γεωπολιτική ισχύ και θέση της χώρας μας.
    Συμφωνούμε με τις επισημάνσεις για περαιτέρω ενδυνάμωση της διαφοροποίησης του μείγματος εισαγωγών ΦΑ, συμβάλλοντας στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας μας, όπως και με τις προτάσεις που αναφέρονται στο ΕΣΕΚ στην παράγραφο 3.5.2. Σε συνέχεια των προαναφερόμενων προτείνουμε τα εξής:
    • Θωράκιση της ελληνικής οικονομίας, ώστε να μετριαστούν οι κίνδυνοι σε μια πιθανή ενεργειακή κρίση. Για να παίξει έναν πιο στρατηγικό ρόλο στην αγορά του φυσικού αερίου, η χώρα θα πρέπει να χτίσει επαρκή αποθηκευτική χωρητικότητα, όπως και να ρυθμίσει το σχετικό πλαίσιο για υποχρεωτικά αποθέματα μεταξύ του κράτους και των συμμετεχόντων στην αγορά του φυσικού αερίου.
    • Θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα προβλέπει ότι οι εταιρείες που καταναλώνουν ή εμπορεύονται ποσότητες ΦΑ είναι υποχρεωμένες να έχουν μακράς διαρκείας συμβόλαια LNG ή και ΦΑ από το σύστημα αγωγών αντικατοπτρίζοντας ένα ποσοστό επί της συνολικής τους κατανάλωσης (portfolio). Για παράδειγμα τo ποσοστό μπορεί να είναι είτε εποχικό (όπως ορίζεται από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες για την αποθήκευση ΦΑ στις αποθήκες), είτε αυτό να ορίζεται κυλιόμενα. Επίσης, στο ίδιο πλαίσιο θα μπορούσε να ενταχθεί και η υποχρεωτική χρήση εργαλείων διαχείρισης κινδύνου (risk management) μέσω hedging από τους συμμετέχοντες της αγοράς ΦΑ (παρόμοια πολιτική μπορεί να εφαρμοστεί και στην αγορά ηλεκτρισμού), όπου ποσότητες ΦΑ θα «κλειδώνουν» σε σταθερές τιμές χωρίς να επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις της spot αγοράς. Στην Αγγλία έχουν σχεδιαστεί παρόμοιες πολιτικές στις αγορές ενέργειας μετά την ενεργειακή κρίση όπου πάροχοι ΦΑ χρεοκόπησαν λόγω μη σωστής διαχείρισης ρίσκου (ποσότητες και τιμές).
    • Εμβάθυνση της ενεργειακής συνεργασίας με την Ιταλία, η οποία διαθέτει μια από τις πιο μεγάλες αγορές ΦΑ, αναπτυγμένο σύστημα υποδομών και μια αρκετά διαφοροποιημένη βάση προμήθειας.
    • Εντατικοποίηση των κινήσεων σε διακρατικό επίπεδο ώστε αξιοποιηθεί η δυνατότητα για διακρατικό εμπόριο ΦΑ από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
    • Τέλος, θα πρέπει οι δυνάμεις της αγοράς να κινούνται σε συγχρονισμό με το ρυθμιστικό πλαίσιο και τους εθνικούς στόχους, ώστε να μην δημιουργούνται αγκυλώσεις και να εκπέμπονται ξεκάθαρα σήματα σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 07:43 | Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ)

    Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ) – Σχόλια για την αναθεωρημένη έκδοση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ 2024)

    Γενικό σχόλιο επί της διαβούλευσης:

    Θεωρούμε ότι, σε γενικές γραμμές, το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αναγνωρίζει τον κρίσιμο ρόλο που θα πρέπει να παίξει η σύγχρονη βιοενέργεια σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε θερμότητα/ψύξη και μεταφορές, όχι όμως τόσο στην ηλεκτροπαραγωγή. Ταυτόχρονα, πέραν της ανανεώσιμης ενέργειας, το Σχέδιο δείχνει να κατανοεί την σημαντική προσφορά της Βιοενέργειας σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική της διάσταση (δηλ. αξιοποίηση οργανικής ύλης που θα επιβάρυνε το περιβάλλον), αλλά και την κλιματική της διάσταση (δηλ. αύξηση του δυναμικού δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 μέσω βιοάνθρακα).

    Συγκεκριμένα σχόλια ανά τομέα χρήσης βιοενέργειας:

    – Εφοδιαστικές αλυσίδες στερεής βιομάζας: Το ΕΣΕΚ προβλέπει ότι εξειδικευμένα προγράμματα υποστήριξης θα αναπτυχθούν για την ανάπτυξη αποδοτικών εφοδιαστικών αλυσίδων υπολειμματικής βιομάζας και βιοαποδομήσιμης ύλης. Επίσης, προβλέπεται κινητροδότηση της συλλογής και αξιοποίησης της δασικής βιομάζας βάσει διαχειριστικών μελετών. Η δασική βιομάζα, μετά την απαραίτητη επεξεργασία, θα διατίθεται σε πιστοποιημένους φορείς με σκοπό την αξιοποίηση της για παραγωγή ενέργειας και άλλων προϊόντων του κλάδου της βιοενέργειας και βιοοικονομίας.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί εφοδιαστικών αλυσίδων: Είναι πολύ σημαντική η πρόβλεψη του ΕΣΕΚ ότι θα αναπτυχθούν εξειδικευμένα προγράμματα υποστήριξης και θα κινητροδοτηθεί η απόληψη του αναξιοποίητου δυναμικού βιομάζας. Στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης για την βιώσιμη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι διαχειριστικές μελέτες και να περιγραφούν οι τεχνικές προδιαγραφές που θα επιτρέπουν την απόληψη της υπερβάλλουσας δασικής βιομάζας προς μείωση του κινδύνου εξάπλωσης μεγαπυρκαγιών. Επίσης, αναφορικά με την υπολειμματική βιομάζα των αγροτικών καλλιεργειών, θα πρέπει σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να προσδιοριστεί η ετήσια υπολειμματική βιομάζα αγροτικών καλλιεργειών που θα είναι διαθέσιμη σε ετήσια βάση, να απαγορευτεί η ανοικτή καύση αυτής στους αγρούς και να κινητροδοτηθεί η απομάκρυνση μέσω εφοδιαστικών αλυσίδων προς τελική αξιοποίηση σε κατάλληλες εφαρμογές (π.χ. ηλεκτροπαραγωγή, συμπαραγωγή, παραγωγή τυποποιημένων στερεών βιοκαυσίμων, παραγωγή εδαφοβελτιωτικών όπως biochar και βιοκομπόστ, κ.α.).

    – Ηλεκτροπαραγωγή: Στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής προβλέπεται σταδιακή μείωση της συνεισφοράς της ενέργειας από βιομάζα – βιοαέριο στο συνολικό μίγμα παραγωγής. Ενώ, μάλιστα, η βιοενέργεια την ηλεκτροπαραγωγή αναμένεται να φτάσει στο μέγιστο επίπεδο έως το 2030 (0,4 TWh/έτος – Πίνακας ΕΣ5), σταδιακά μειώνεται έως το 2050. Σε κάθε περίπτωση, η συνεισφορά της βιοενέργειας στο συνολικό μίγμα προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 1,6% έως το έτος 2050.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί ηλεκτροπαραγωγής: Να προβλεφθεί συνέχιση της συνεισφοράς της βιοενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2050, καθώς και η διατήρηση της εγκατεστημένης ισχύος των αντίστοιχων μονάδων, τουλάχιστον στα προβλεπόμενα για το 2030 επίπεδα. Αυτή η πρόβλεψη θα πρέπει να εφαρμόζεται ιδιαίτερα μάλιστα για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με στερεή βιομάζα, οι οποίες είναι σε θέση να παράγουν και να αξιοποιούν ταυτόχρονα ηλεκτρική ενέργεια προς έγχυση στο δίκτυο σε συνεχή βάση, θερμική ενέργεια προς κάλυψη ιδίων αναγκών ή αναγκών γειτονικών μεταποιητικών επιχειρήσεων, βιογενές CO2 προς χρήση στη βιομηχανία και/ή βιοάνθρακα (biochar) δέσμευσης άνθρακα προς χρήση στον αγροκτηνοτροφικό κλάδο, αλλά και τη βιομηχανία δομικών υλικών, όπως η βιομηχανία παραγωγής τσιμέντου.

    – Βιοενέργεια (θέρμανση/ψύξη) στον Αγροτικό Τομέα: Προβλέπεται η σταδιακή αύξηση κατανάλωσης ενέργειας από 0,3 TWh/h to 2022 σε 0,5 TWh/έτος το 2030 και τελικά σε 0,9 TWh/έτος το 2050 (Πίνακας ΕΣ-12). Παράλληλα με την προώθηση της ανάπτυξης ενεργειακών τεχνολογιών για τη δημιουργία αλυσίδας αξίας τοπικά διαθέσιμης βιομάζας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των τοπικών κοινοτήτων, προβλέπεται στον αγροτικό τομέα η ανάπτυξη παραγωγής στερεών, υγρών και αέριων ενδιάμεσων φορέων βιοενέργειας.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί θέρμανσης/ψύξης στον αγροτικό τομέα: θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην τοπικά διαθέσιμη αγρωστώδη και δασική βιομάζα, η οποία μέσω σύγχρονων λεβήτων και συστημάτων θέρμανσης, μπορεί να αποτελέσει μία οικονομική, εγχώρια και χαμηλών εκπομπών λύση θέρμανσης. Η πρόβλεψη σταδιακής αύξησης της κατανάλωσης σύγχρονης βιοενέργειας, η οποία θα εκτοπίσει σταδιακά ορυκτά καύσιμα στον αγροτικό τομέα κινείται προς την σωστή κατεύθυνση.

    – Βιοενέργεια στον Βιομηχανικό Τομέα: Και στον βιομηχανικό τομέα φαίνεται ότι το νέο ΕΣΕΚ αναγνωρίζει την ανάγκη αυξημένης συνεισφοράς της βιοενέργειας σε θερμικές διεργασίες, επιτυγχάνοντας αξιοποίηση ανανεώσιμου καυσίμου, καθώς και μείωση ανθρακικού αποτυπώματος. Συγκεκριμένα προβλέπεται αύξηση της βιοενέργειας από 1,4 TWh/έτος το 2022 σε 2,5 και 2,6 TWh/έτος το 2030 και έως το 2050 αντίστοιχα (Πίνακας ΕΣ-13). Επίσης προβλέπεται η προώθηση μέτρων για τη χρήση τοπικών δικτύων τηλεθέρμανσης εντός βιομηχανικών περιοχών, τα οποία να αξιοποιούν απορριπτόμενη θερμότητα διεργασιών συγκεκριμένων βιομηχανιών και βιοτεχνιών προς κάλυψη θερμικών αναγκών παραπλήσιων άλλων.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί βιοενέργειας στον βιομηχανικό τομέα: Οι προβλέψεις για τη συνεισφορά βιοενέργειας στον βιομηχανικό τομέα είναι θετικές. Θα πρέπει, ωστόσο, να ποσοτικοποιηθούν οι στόχοι κάλυψης θερμικών αναγκών μεταποιητικών και βιομηχανικών/βιοτεχνικών επιχειρήσεων ανά περιφέρεια και βιομηχανική περιοχή της χώρας με όρους βιομηχανικής συμβίωσης. Η συμβολή των βιομηχανικών/βιοτεχνικών επιμελητηρίων και των διοικήσεων βιομηχανικών περιοχών και πάρκων είναι ιδιαίτερα σημαντική προς αυτήν την κατεύθυνση.

    – Βιοενέργεια στον Οικιακό Τομέα: Η προώθηση της χρήσης βιοενέργειας για την κάλυψη των θερμικών και ψυκτικών αναγκών νοικοκυριών αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη μείωση της εξάρτησης από τις συμβατικές ενεργειακές πηγές και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει την αύξηση της συνεισφοράς βιοενέργειας μέσω καυσίμων στερεής βιομάζας στην τελική κατανάλωση ενέργειας από 672 ktoe το 2022, σταδιακά σε 844 ktoe το 2030 και τελικά σε 984 ktoe το 2050 (Πίνακας 32). Συνεπώς, η βιοενέργεια αναμένεται να συνεισφέρει 20% και 25% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στη θέρμανση οικιακού τομέα έως το 2030 και το 2050 αντίστοιχα και να αποτελεί μαζί με τις αντλίες θερμότητας (συνεισφορά 40% το 2030 και 46% το 2050) τις σημαντικότερες πηγές καυσίμου κατά την ανανεώσιμη μετάβαση του οικιακού τομέα.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί βιοενέργειας στον οικιακό τομέα: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αναγνωρίζεται ο ρόλος της σύγχρονης βιοενέργειας που προσφέρουν τα τυποποιημένα εξευγενισμένα στερεά βιοκαύσιμα (πελλέτες και μπρικέτες) κατά την ενεργειακή μετάβαση του οικιακού τομέα, σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας και τον εξηλεκτρισμό του κλάδου (αντλίες θερμότητας). Η εγχώρια βιομηχανία και βιοτεχνία παραγωγής πελλετών από υπολείμματα ξυλώδους βιομάζας, καθώς και η βιομηχανίες και βιοτεχνίες παραγωγής λεβήτων και συστημάτων θέρμανσης με βιομάζα είναι σε θέση να συνεισφέρουν τα επόμενα χρόνια για να ανταποκριθούν στην ενεργειακή μετάβαση του κλάδου. Θα πρέπει, ωστόσο, τέτοια συστήματα σύγχρονης βιοθερμότητας να περιλαμβάνονται και να κινητροδοτούνται σαφώς και διαχρονικά μέχρι το 2050 σε όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής μετάβασης του οικιακού τομέα.

    – Βιοκαύσιμα στις Μεταφορές: Η προώθηση της χρήσης υγρών βιοκαυσίμων για τον κλάδο των μεταφορών είναι σαφής στο πλαίσιο του νέου ΕΣΕΚ, καθώς προβλέπεται αύξηση της συνεισφοράς τους στην τελική κατανάλωση του συγκεκριμένου τομέα από 204 ktoe το 2022, σταδιακά σε 370 ktoe το 2030 και τελικά σε 604 ktoe το 2050 (Πίνακας 34).

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί βιοκαυσίμων στις Μεταφορές: Για τον τομέα των μεταφορών προβλέπεται σταδιακή απανθρακοποίηση έως το έτος 2030 η οποία θα οφείλεται κυρίως στη διείσδυση των βιοκαυσίμων και του ηλεκτρισμού στις οδικές μεταφορές. Το πλάνο προβλέπει σημαντική ανάπτυξη προηγμένων βιοκαυσίμων από κατάλληλες πρώτες ύλες βιομάζας και, στο μέλλον κυρίως, από λιγνοκυτταρινική βιομάζα. Θα πρέπει, ωστόσο, να τεθούν συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι κινητοποίησης/απόληψης και χρήσης/κατανομής λιγνοκυτταρινικής βιομάζας (αγρωστώδους και ξυλώδους μορφής) μεταξύ των διαφόρων τελικών χρήσεων βιοενέργειας, ώστε να ικανοποιούνται παράλληλα και οι υπόλοιποι τομείς όπου η συγκεκριμένη μορφή βιομάζας μπορεί να αξιοποιηθεί βιώσιμα και με συγκεκριμένα κριτήρια αειφορίας, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες RED II και III (κλάδος οικιακής και βιομηχανικής θέρμανσης, δέσμευση βιογενούς CO2, μικρά δίκτυα τηλεθέρμανσης).

    – Δέσμευση και αποθήκευση CO2 με βιομάζα: Στο νέο ΕΣΕΚ αναφέρεται ότι θα εξεταστεί η ενδεχόμενη αύξηση του δυναμικού δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 λόγω του βιοάνθρακα (biochar), ο οποίος προέρχεται από την θερμοχημική μετατροπή οργανικής ύλης με απουσία (ή παρουσία ελάχιστου) οξυγόνου. Βάσει του ανεκμετάλλευτου δυναμικού της, η αναξιοποίητη στερεή βιομάζα στην Ελλάδα μπορεί να αποδώσει μία ετήσια παραγωγή βιοάνθρακα ενός εκατομμυρίου τόνων, η οποία θα οδηγήσει σε μία δέσμευση CO2 της τάξεως των 2,5 εκατομμυρίων τόνων σε ετήσια βάση έως το έτος 2050.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επί δέσμευσης και αποθήκευσης CO2: Πέραν του στόχου της ενεργειακής μετάβασης των κλάδων ηλεκτροπαραγωγής, θέρμανσης/ψύξης και μεταφορών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υλοποιηθεί σταδιακά και στην Ελλάδα ένα σχέδιο δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου άνθρακα που θα βασίζεται στη βιομάζα. Αυτήν την στιγμή οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης/χρησιμοποίησης CO2 (Carbon Dioxide Removal – CDR) που βασίζονται στη βιομάζα, όπως η δέσμευση και αποθήκευση μέσω βιοενέργειας (Bioenergy Carbon Capture & Storage – BECCS) και η δέσμευση CO2 μέσω βιοάνθρακα σε μόνιμη στερεή φάση προς χρήση στην αγροτική παραγωγή, κτηνοτροφία, βιομηχανία, κ.α. (Biochar Carbon Removal – BCR) αποτελούν τις πιο διαδεδομένες τεχνολογίες στα εθελοντικά συστήματα δέσμευσης και αποθήκευσης που αναπτύσσονται διεθνώς και μέσω του πλαισίου CRCF (Carbon Removals and Carbon Farming Certification Regulation) της Ε.Ε. Η διαδραστικότητα μεταξύ βιοενέργειας, χρήσης βιοεγενούς άνθρακα στη βιομηχανία και ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας και κτηνοτροφίας είναι ένα πεδίο στο οποίο η χώρα μας θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση. Ο ποσοτικός στόχος της επίτευξης 2,5 εκατομμυρίων τόνων δέσμευσης CO2 ανά έτος μέσω βιομάζας και παραγωγής βιοάνθρακα έως το 2050 θα πρέπει να συνοδευτεί από έναν ενδιάμεσο στόχο έως το 2030 της τάξης του 1 εκατομμυρίου τόνων δέσμευσης CO2 ανά έτος έως το 2030.

  • 16 Σεπτεμβρίου 2024, 03:23 | Ινστιτιούτο Πολιτικής «Δεον»

    Προτείνουμε τα εξής:
    1. Να αναφερθεί ο πιθανός ρόλος της πυρηνικής ενέργειας, με την μορφή των Μικρών Αρθρωτών Αντιδραστήρων, στην πράσινη μετάβαση στην χώρα και να συμπεριληφθούν πιθανές μελέτες και έρευνες για την χρήση αυτής της τεχνολογίας.

    Δεδομένου ότι ”Η Ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει το ΕΣΕΚ ως το βασικό εργαλείο διαμόρφωσης της εθνικής πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα για την επόμενη δεκαετία” (ΕΣΕΚ, σ. 86) είναι απαραίτητο το σχέδιο να αναγνωρίζει τον πιθανό ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η πυρηνική ενέργεια στην πράσινη μετάβαση στην χώρα μας. Αντίστοιχα το ΕΣΕΚ πρέπει να περιέχει μέτρα έτσι ώστε να διεκπεραιωθούν οι κατάλληλες μελέτες και έρευνες που θα αναλύουν τον πιθανό ρόλο αυτής της τεχνολογίας

    Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ήδη αναγνωρίζει την πυρηνική ενέργεια ως πράσινη μορφή ενέργειας. Παράλληλα, χώρες της ΕΕ, όπως οι Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Ρουμανία, Δανία έχουν ήδη αρχίσει να εντάσσουν στον ενεργειακό τους σχεδιασμό μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (Small Modular Reactors – SMRs) για την παραγωγή ενέργειας. Αυτή η νέα τεχνολογία πυρηνικών αντιδραστήρων (SMRs) αποτελούν μια τεράστια ευκαιρία για την χώρα.

    Πιστεύουμε ότι το ΕΣΕΚ πρέπει να ενσωματώσει την πιθανή χρήση της πυρηνικής ενέργειας, με την μορφή των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων στην Γ’ Περίοδο (2040 – 2050) στην ηλεκτροπαραγωγή, την βιομηχανία και την ναυτιλία. Αυτή θα ήταν μια πρώτη κίνηση για την διερεύνηση της χρήσης των SMRs στο μέλλον. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι η πυρηνική ενέργεια εκτιμάται ότι θα είναι η επικρατέστερη μορφή παραγωγής ενέργειας στην ναυτιλία στην Γ’ Περίοδο. Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στην ναυτιλία στον πλανήτη, είναι απαραίτητο να αναγνωρίσει τον ρόλο αυτής της τεχνολογίας.

    2. Να αναλυθούν περαιτέρω οι ανάγκες της αγοράς σε ανθρώπινο δυναμικό έτσι ώστε να δημιουργηθούν κατάλληλα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού σε τομείς που αφορούν την πράσινη μετάβαση.

    Όπως είναι φανερό από το ΕΣΕΚ, η πράσινη μετάβαση απαιτεί την ανάπτυξη, διείσδυση και χρήση καινοτόμων τεχνολογιών. Η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή εφαρμογή των προτεινόμενων πολιτικών για την ενέργεια και το κλίμα στην Ελλάδα. Μέσω της ενίσχυσης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της επιχειρηματικότητας, η χώρα θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την ενεργειακή μετάβαση. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνουμε την προσθήκη ενός νέου κεφαλαίου, στα πρότυπα του κεφαλαίου 3.9, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές για την εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού.

    Η δημιουργία ενός σχεδίου για την εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού χρειάζεται μια ολοκληρωμένη μελέτη, όμως υπάρχουν κάποιες προτεραιότητες που αξίζει να σημειωθούν:
    a. Ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας σε τομείς που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν εξωστρεφείς εταιρείες: Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει αρχίσει να γίνεται ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η χώρα έχει την ευκαιρία να ενισχύσει την θέση της με την δημιουργία νέων εταιρειών σε τομείς όπως η ηλεκτρική διασύνδεση, η αποθήκευση και επαναεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου, η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας κ.α.
    b. Κατάρτιση δυναμικού για την διαχείριση επιχειρήσεων ενέργειας και κλιματικής αλλαγής αλλά και για πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης: Για να πετύχει η ενεργειακή μετάβαση στην χώρα είναι απαραίτητο να καταρτίσουν διευθυντές/ριες που να μπορούν υποστηρίξουν την ανάπτυξη και εξωστρέφεια των επιχειρήσεων.
    c. Ενίσχυση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης: Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί την κατασκευή νέων συστημάτων παραγωγής ενέργειας, και άρα χρειάζεται και καταρτισμένο προσωπικό για αυτές τις εργασίες (skilled manual labor). Δεδομένου ότι τέτοιες ελλείψεις παρουσιάζονται διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το θέμα.

    Να μελετηθούν περαιτέρω οι πιθανές χρήσεις γης και δασοπονίας για να αυξηθούν οι απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, υγροβιότοπους, και πράσινες υποδομές στις πόλεις.

    3. Το ΕΣΕΚ ήδη περιέχει την χρήση γης και δασοπονίας ως κομμάτι της στρατηγικής της χώρας ως προς την μείωση των ΑτΘ. Όμως το υπάρχον σχέδιο περιορίζεται σε μικρές παρεμβάσεις, ενώ παράλληλα παγκοσμίως η χρήση γης και δασοπονίας (nature-based solutions) σε συνδυασμό με τις πιστωτικές μονάδες άνθρακα αναπτύσσεται ραγδαία. Επίσης, οι αλλαγές στην χρήση γης και δασοπονίας όχι μόνο αυξάνουν την απορρόφηση των ΑτΘ, αλλά μπορούν και να συμβάλουν στην προστασία της χώρας από την κλιματική αλλαγή. Προτείνουμε το ΕΣΕΚ να ενσωματώσει έρευνα για την πιθανή χρήση γης και δασοπονίας που θα οδηγούσε στην μείωση των ΑτΘ. Μια τέτοια έρευνα θα μπορούσε παράλληλα να αναλύσει τον ρόλο της χρήσης γης και δασοπονίας ως προς την κλιματική προσαρμογή της χώρας.

    τομείς όπου η χρήση γης θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενσωμάτωση επιπλέον δεξαμενών άνθρακα. Αυτές περιλαμβάνουν:
    Καλλιεργήσιμες εκτάσεις:
    Αγροδασοπονία: Η ενσωμάτωση δέντρων στα γεωργικά τοπία δεσμεύει άνθρακα και βελτιώνει την υγεία του εδάφους και τις αποδόσεις των καλλιεργειών.
    Αναγεννητική γεωργία: Πρακτικές όπως η γεωργία μηδενικής κατεργασίας (no-till farming), η καλλιέργειες κάλυψης (cover cropping) και η εναλλαγή καλλιεργειών (crop rotation) αυξάνουν την οργανική ύλη του εδάφους, αποθηκεύοντας άνθρακα και μειώνοντας την ανάγκη για συνθετικά λιπάσματα, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές.
    Υγρότοποι:
    Δημιουργία ζωνών προστασίας: Η φύτευση δέντρων και θάμνων γύρω από υγροτόπους μπορεί να βοηθήσει στην επιπλέον δέσμευση CO2 και να αποτρέψει τη ροή θρεπτικών ουσιών που επιδεινώνουν τις εκπομπές μεθανίου και υποξειδίου του αζώτου.
    Ενυδάτωση αποξηραμένων υγροτόπων: Πολλοί υγρότοποι έχουν αποξηρανθεί για γεωργία ή ανάπτυξη. Η αποκατάσταση των φυσικών επιπέδων νερού μπορεί να επανενεργοποιήσει την ικανότητά τους να δεσμεύουν άνθρακα στο έδαφος και στη βλάστηση.
    Υδρολογική διαχείριση: Η διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων νερού είναι σημαντική, καθώς οι υπερβολικά ξηρές συνθήκες οδηγούν στην απελευθέρωση αποθηκευμένου άνθρακα, ενώ οι υπερβολικά πλημμυρισμένες συνθήκες μπορούν να αυξήσουν τις εκπομπές μεθανίου. Η σωστή διαχείριση του νερού βοηθά στην εξισορρόπηση αυτών των δύο διαδικασιών.
    Αναφύτευση με γηγενή φυτά: Η φύτευση γηγενών ειδών υγροτόπων βοηθά στην αποκατάσταση της ικανότητας δέσμευσης άνθρακα του οικοσυστήματος, καθώς η βλάστηση απορροφά CO2 και προάγει τη σταθερότητα του εδάφους.
    Πράσινες Υποδομές στις Πόλεις:
    Πράσινες οροφές και τοίχοι: Η εγκατάσταση πράσινων οροφών και κάθετων κήπων σε κτίρια αυξάνει την κάλυψη βλάστησης σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές. Αυτά τα συστήματα μπορούν να απορροφήσουν CO2, να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας προσφέροντας μόνωση, και να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα.
    Προώθηση καλλιεργειών στις ταράτσες και κάθετη γεωργία: Η καλλιέργεια τροφίμων μέσα στις πόλεις, στις ταράτσες και τους κάθετους κήπους, όχι μόνο ενισχύει την απορρόφηση CO2 μέσω επιπλέον βλάστησης, αλλά βοηθά επίσης στη μείωση του φαινομένου της θερμικής νησίδας, βελτιώνει την ποιότητα του αέρα και παρέχει τοπικές πηγές τροφίμων.

    4. Να συμπεριληφθούν οι αμφίδρομοι φορτιστές στις τεχνολογίες που θα εγκατασταθούν στην χώρα για την φόρτιση οχημάτων.

    Το ΕΣΕΚ θέτει ως στόχο τον εξηλεκτρισμό των οδικών μεταφορών. Αναγνωρίζει επίσης ότι για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ένα επαρκές δίκτυο φόρτισης οχημάτων ανά την επικράτεια. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ΕΣΕΚ ήδη αναφέρει ότι η χώρα πρέπει να ενσωματώσει τις νεότερες τεχνολογίες φορτιστών όπως οι φορτιστές υπερ-ταχείας φόρτισης 150kW και άνω. Προτείνουμε το ΕΣΕΚ να ενσωματώσει άλλη μια νέα τεχνολογία φόρτισης που είναι οι αμφίδρομοι φορτιστές.

    Οι αμφίδρομοι φορτιστές (ή αλλιώς «bidirectional chargers») είναι μια νέα τεχνολογία που επιτρέπει τη ροή ενέργειας σε δύο κατευθύνσεις: από το δίκτυο προς το όχημα (Vehicle-to-Grid, V2G) και από το όχημα προς το δίκτυο ή προς άλλες συσκευές (Grid-to-Vehicle, G2V). Αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται κυρίως στα ηλεκτρικά οχήματα (EVs).

    Με έναν αμφίδρομο φορτιστή, το ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορεί να λειτουργήσει ως φορητή μπαταρία, αποθηκεύοντας ενέργεια και επιστρέφοντάς την στο δίκτυο κατά τη διάρκεια αιχμής της ζήτησης, ή χρησιμοποιώντας την ενέργεια για την τροφοδοσία του σπιτιού ή άλλων συσκευών. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση του ενεργειακού δικτύου, ενώ παράλληλα προσφέρει οικονομικά οφέλη στους χρήστες μέσω προγραμμάτων πώλησης ενέργειας.

    Η Ελλάδα έχει ήδη αρχίσει να χρησιμοποιεί μπαταρίες σε μη διασυνδεδεμένα νησιά για την εξισορρόπηση του συστήματος από τις διακυμάνσεις των ΑΠΕ. Σε αυτή την περίπτωση οι αμφίδρομοι φορτιστές θα μπορούσαν να επιτρέψουν την χρήση των μπαταριών των ηλεκτρικών οχημάτων χωρίς να χρειάζεται κάποια νέα επένδυση σε συστήματα αποθήκευσης. Δεδομένου ότι η διείσδυση ηλεκτρικών οχημάτων στην Ελλάδα έχει ήδη υπερβεί τους στόχους του 2022, και ότι προβλέπεται ότι μέχρι το 2030 η χώρα θα έχει τουλάχιστον 55.000 ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα, η χρήση των αμφίδρομων φορτιστών αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να δημιουργηθεί παράλληλα και ένα σύστημα με κινητές μονάδες αποθήκευσης ενέργειας που θα μπορέσουν να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση της χώρας.

    Αυτή η τεχνολογία θα πρέπει πρώτα να δοκιμαστεί πιλοτικά κατά προτίμηση σε ένα από τα GR-eco islands, όπου η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών είναι συνήθης. Θα πρέπει επίσης να δημιουργηθεί ένα μοντέλο τιμολόγησης της ενέργειας που πωλείται πίσω στο δίκτυο. Μακροπρόθεσμα θα πρέπει επίσης να καθοριστεί και το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, να υπάρξουν επενδύσεις σε υποδομές, και να δημιουργηθούν συμπράξεις μεταξύ των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας με τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα δίκτυα φόρτισης. Η χρήση εικονικών μονάδων παραγωγής (virtual power plants) θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει και να υποστηρίξει την χρήση των αμφίδρομων φορτιστών αλλά και γενικότερα να βοηθήσει στην ομαλή λειτουργία του δικτύου άρα προτείνουμε το Υπουργείο να ενσωματώσει τέτοιου είδος έρευνα στο ΕΣΕΚ.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 23:55 | Γεώργιος Παπανικολόπουλος

    Είναι επιστημονικά εμπεριστατωμένο ότι η ενεργειακή επάρκεια και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να γίνεται με γνώμονα της προστασία και αποκατάσταση της φύσης και πάντοτε με έμφαση σε πρακτικές που βασίζονται στη φύση. Αποδεδειγμένα τα δάση, οι υγρότοποι ακόμα και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις συμβάλλουν πολύ σημαντικά στην αποθήκευση CO2.
    Επιβάλλεται να γίνουν σοβαρές μελέτες που να συνοδεύονται από καμπάνιες για τη μείωση της χρήσης της ενέργειας που θα έπρεπε να είναι το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα. Τώρα γίνεται μόνο απλή αναφορά σε αυτό το ζήτημα χωρίς να δίνεται βαρύτητα.
    Στη χώρας μας η υποτιθέμενη πράσινη μετάβαση υποστηρίζει εμφανώς την ανεξέλεγκτη χωροθέτηση σε δάση, σε περιοχές NATURA, σε αναδασωτέες εκτάσεις, σε παρθένες περιοχές και σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με πρόχειρες Μελέτες Περιβαλλοντικών Μελετών και απλουστευμένες διαδικασίες εγκατάστασης χωρίς να έχει προβλεφτεί η αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας και κατά συνέπεια αδυναμία συγχρονισμού και τροφοδοσίας με το δίκτυο.
    Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές περιοχές για την τοποθέτηση τους με λιγότερες και μικρότερες επιπτώσεις ακόμα και αν δεν βρίσκονται σε περιοχές με το μέγιστο αιολικό δυναμικό. Πάντα ακολουθώντας κατά γράμμα τους κανόνες και τις πρακτικές με σεβασμό προς το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες.
    Θα έπρεπε να δωθεί έμφαση στα οικιακά φωτοβολταικά και να γίνει υποχρεωτική η εγκατάσταση τους στις χιλιάδες καινούργιες οικοδομές. Το ίδιο ακριβώς και με δεξαμενές αποθήκευσης του βρόχινου νερού για να αποφευχθεί η χρήση πόσιμου για πότισμα, καθαριότητα κλπ
    Επίσης θα έπρεπε να δοθεί ουσιαστική έμφαση στη γεωθερμία που επίσης μπορεί να συμβάλει στην παραγωγή ενέργειας ή στην θέρμανση οικισμών με ελάχιστο έως καθόλου ενεργειακό αποτύπωμα.
    Άλλη μία πρακτική που συνάδει με τις βιώσιμες πρακτικές είναι η παραγωγή βιοαεριού – βιομεθανίου στις μονάδες βιολογικού καθαρισμού των αστικών λυμμάτων που αποδεδειγμένα η λειτουργία τους επιφέρει μικρό επίσης αποτύπωμα και με πολλαπλά οφέλη συνολικά. Δυστυχώς είμαστε πολύ πίσω και σε αυτόν τον τομέα.
    Πρέπει να επίσης να λαμβάνονται υπόψιν οι γνώμες των τοπικών κοινωνιών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των επιστημόνων ώστε να είμαστε σίγουροι ότι ακολουθούμε μία συγκροτημένη, δίκαιη και ολιστική προσέγγιση.
    Οι στόχοι του Εθνικού σχεδίου ως συνέχεια του προηγούμενου, υπόσχεται και στηρίζεται στην επέκταση εγκατάστασης ΑΠΕ με έμφαση στις Ανεμογεννήτριες, φωτοβολταικά πάρκα και πλέον και σε μικρά υδροηλεκτρικά έργα σε ρέματα και μικρά ποτάμια. Ενώ οι ΑΠΕ είναι ένα σοβαρό εργαλείο στην αντιμετώπιση του το κράτος έχει αποτύχει να συνδυάσει όλες τις απαραίτητες συνιστώσες για τη σωστή, ουσιαστική και τη μακρόχρονη συμβολή τους στις ενεργειακές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που μας απασχολούν.
    Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί να αποτελεί απλά αριθμοποίηση των οικονομικών και ενεργειακών δεδομένων. Η παρούσα πρακτική παρουσιάζεται σαν λύτρωση στα προβλήματά μας δημιουργώντας καινούργια.
    Θα μας κοστίσει πολύ ακριβά στο μέλλον αυτή η μονόδρομη αντιμετώπιση και σε ακρίβεια αλλά και στην ποιότητα ζωής μας.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 23:26 | Γεώργιος Παπανικολόπουλος

    Είναι επιστημονικά εμπεριστατωμένο ότι η ενεργειακή επάρκεια και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να γίνεται με γνώμονα της προστασία και αποκατάσταση της φύσης και πάντοτε με έμφαση σε πρακτικές που βασίζονται στη φύση. Αποδεδειγμένα τα δάση, οι υγρότοποι ακόμα και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις συμβάλλουν πολύ σημαντικά στην αποθήκευση CO2.
    Επιβάλλεται να γίνουν σοβαρές μελέτες που να συνοδεύονται από καμπάνιες για τη μείωση της χρήσης της ενέργειας που θα έπρεπε να είναι το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα. Τώρα γίνεται μόνο απλή αναφορά σε αυτό το ζήτημα χωρίς να δίνεται βαρύτητα.
    Στη χώρας μας η υποτιθέμενη πράσινη μετάβαση υποστηρίζει εμφανώς την ανεξέλεγκτη χωροθέτηση σε δάση, σε περιοχές NATURA, σε αναδασωτέες εκτάσεις, σε παρθένες περιοχές και σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με πρόχειρες Μελέτες Περιβαλλοντικών Μελετών και απλουστευμένες διαδικασίες εγκατάστασης χωρίς να έχει προβλεφτεί η αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας και κατά συνέπεια αδυναμία συγχρονισμού και τροφοδοσίας με το δίκτυο.
    Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές περιοχές για την τοποθέτηση τους με λιγότερες και μικρότερες επιπτώσεις ακόμα και αν δεν βρίσκονται σε περιοχές με το μέγιστο αιολικό δυναμικό. Πάντα ακολουθώντας κατά γράμμα τους κανόνες και τις πρακτικές με σεβασμό προς το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες.
    Θα έπρεπε να δωθεί έμφαση στα οικιακά φωτοβολταικά και να γίνει υποχρεωτική η εγκατάσταση τους στις χιλιάδες καινούργιες οικοδομές. Το ίδιο ακριβώς και με δεξαμενές αποθήκευσης του βρόχινου νερού για να αποφευχθεί η χρήση πόσιμου για πότισμα, καθαριότητα κλπ
    Επίσης θα έπρεπε να δοθεί ουσιαστική έμφαση στη γεωθερμία που επίσης μπορεί να συμβάλει στην παραγωγή ενέργειας ή στην θέρμανση οικισμών με ελάχιστο έως καθόλου ενεργειακό αποτύπωμα.
    Άλλη μία πρακτική που συνάδει με τις βιώσιμες πρακτικές είναι η παραγωγή βιοαεριού – βιομεθανίου στις μονάδες βιολογικού καθαρισμού των αστικών λυμμάτων που αποδεδειγμένα η λειτουργία τους επιφέρει μικρό επίσης αποτύπωμα και με πολλαπλά οφέλη συνολικά. Δυστυχώς είμαστε πολύ πίσω και σε αυτόν τον τομέα.
    Πρέπει να επίσης να λαμβάνονται υπόψιν οι γνώμες των τοπικών κοινωνιών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των επιστημόνων ώστε να είμαστε σίγουροι ότι ακολουθούμε μία συγκροτημένη, δίκαιη και ολιστική προσέγγιση.
    Οι στόχοι του Εθνικού σχεδίου ως συνέχεια του προηγούμενου, υπόσχεται και στηρίζεται στην επέκταση εγκατάστασης ΑΠΕ με έμφαση στις Ανεμογεννήτριες, φωτοβολταικά πάρκα και πλέον και σε μικρά υδροηλεκτρικά έργα σε ρέματα και μικρά ποτάμια. Ενώ οι ΑΠΕ είναι ένα σοβαρό εργαλείο στην αντιμετώπιση του το κράτος έχει αποτύχει να συνδυάσει όλες τις απαραίτητες συνιστώσες για τη σωστή, ουσιαστική και τη μακρόχρονη συμβολή τους στις ενεργειακές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που μας απασχολούν.
    Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί να αποτελεί απλά αριθμοποίηση των οικονομικών και ενεργειακών δεδομένων. Η παρούσα πρακτική παρουσιάζεται σαν λύτρωση στα προβλήματά μας δημιουργώντας καινούργια.
    Θα μας κοστίσει πολύ ακριβά στο μέλλον αυτή η μονόδρομη αντιμετώπιση και σε ακρίβεια αλλά και στην ποιότητα ζωής μας.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 22:43 | Καλλιόπη

    Το εξαιρετικά αργοπορημένο και μέτριας φιλοδοξίας αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Κατ’ ελάχιστον, και στην παρούσα χρονική περίοδο, είναι απαραίτητο να γίνουν οι εξής βελτιώσεις:

    Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 22:45 | Greenpeace & WWF Ελλάς

    Σύνοψη σχολιασμού των οργανώσεων Greenpeace και WWF Ελλάς

    Παραθέτουμε παρακάτω τις συγκεντρωτικές μας προτάσεις για τη βελτίωση του ΕΣΕΚ καθώς και ένα σύντομο σχολιασμό για κάθε μία από αυτές. Ο αναλυτικός σχολιασμός των δύο οργανώσεων θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της κάθε οργάνωσης τις επόμενες μέρες.

    Εισαγωγή

    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή φιλοδοξία, καθώς δεν ανταποκρίνεται στους στόχους που βασίζονται στην κλιματική επιστήμη οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5°C. Οι οργανώσεις υποστηρίζουν ότι οι στόχοι μείωσης των εκπομπών για το 2030, το 2040 και το 2050 είναι πολύ χαμηλοί, ιδίως δεδομένων των προκλήσεων στη διαχείριση του τομέα LULUCF και των πρόσφατων δασικών απωλειών. Η Greenpeace και το WWF Ελλάς ζητούν πιο φιλόδοξους στόχους και συγκεκριμένα μείωση κατά 65-72% έως το 2030, 90% έως το 2040 και πλήρη μηδενισμό των εκπομπών έως το 2050, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς νόμους για το κλίμα.

    Επιπλέον, η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την ενημέρωση και τη συμμετοχή του κοινού στην προετοιμασία του ΕΣΕΚ επικρίνεται για την αποτυχία της να ανταποκριθεί στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έγκαιρη και αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού. Η διαδικασία στερούνταν διαφάνειας και δεν ενσωμάτωσε τις συστάσεις της Επιτροπής για την επικαιροποίηση του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, χάνοντας και τις δύο προθεσμίες υποβολής και παρέχοντας ανεπαρκείς ευκαιρίες για ουσιαστική εμπλοκή των ενδιαφερομένων μερών. Αυτό οδηγεί σε ανησυχίες σχετικά με τον ευτελισμό της δημόσιας διαβούλευσης και υπονομεύει την υποστήριξη της κοινωνίας για φιλόδοξη δράση για το κλίμα.

    Α. Επίτευξη 100% ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή το 2035
    Ο στόχος της επίτευξης 100% παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα έως το 2035, με έμφαση στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια, απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό σε διάφορους τομείς. Οι απαραίτητοι τομείς που επισημαίνονται για βελτίωση και ανάπτυξη στο ΕΣΕΚ περιλαμβάνουν τον χωροταξικό σχεδιασμό, την αποθήκευση ενέργειας, την ανακαίνιση κτιρίων, τις μεταφορές, την επέκταση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, την αυτοπαραγωγή και την ενεργειακή φτώχεια. Παρακάτω παρατίθεται μια συνοπτική επισκόπηση αυτών των εστιακών σημείων:

    1. Άμεση ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού

    Μια κρίσιμη πτυχή της αύξησης της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ο χωροταξικός σχεδιασμός. Επί του παρόντος, η κακή χωροθέτηση των έργων οδηγεί συχνά σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και αντιδράσεις της κοινωνίας και τοπικών κοινοτήτων. Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να επιλυθεί με την άμεση ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τις ΑΠΕ, το οποίο δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί παρά τις οδηγίες της ΕΕ. Ο σωστός χωροταξικός σχεδιασμός, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων για τον τουρισμό, την αλιεία και τη θαλάσσια προστασία, είναι απαραίτητος για την εξισορρόπηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και των δημόσιων οφελών, επιτρέποντας την ομαλότερη ένταξη των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

    2. Ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες

    Το εθνικό σχέδιο για την αποθήκευση ενέργειας δίνει δυσανάλογη έμφαση στα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα έναντι της αποθήκευσης με μπαταρίες. Αυτό είναι ανησυχητικό, δεδομένης της παγκόσμιας μείωσης του κόστους των μπαταριών και το ρόλο-κλειδί που έχουν στην απαλλαγή του ενεργειακού συστήματος από τον άνθρακα. Επιπλέον, η υδροηλεκτρική ενέργεια αντιμετωπίζει σημαντικούς γεωγραφικούς, υδρολογικούς και περιβαλλοντικούς περιορισμούς και η κλιματική κρίση είναι πιθανό να επιδεινώσει αυτές τις προκλήσεις μειώνοντας τη διαθεσιμότητα του νερού για άλλες χρήσεις. Η προβολή του ‘φαραωνικού’ φράγματος Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση είναι εξαιρετικά προβληματική καθώς το έργο αποτελεί κομβικό κομμάτι του απαρχαιωμένου και αμφίβολης νομιμότητας έργου της εκτροπής του Αχελώου. Θεωρούμε απαράδεκτο εν έτει 2024, να υποστηρίζει ακόμα και έμμεσα το ΕΣΕΚ ένα τόσο ζημιογόνο για το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον έργο. Προτείνουμε την επέκταση του ρόλου των μπαταριών είναι ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση αξιόπιστης αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ιδίως δεδομένων των περιβαλλοντικών μειονεκτημάτων των μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων.

    3. Ανακαίνιση κτιρίων και ενεργειακή απόδοση

    Ο σημερινός ρυθμός ανακαίνισης των κτιρίων δεν επαρκεί για την επίτευξη του στόχου για κτίρια μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Απαιτούνται πιο φιλόδοξοι στόχοι, όπως η επίτευξη πλήρους απαλλαγής των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2045. Η συμμόρφωση με τις οδηγίες της ΕΕ για τα νέα κτίρια που πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών έως το 2028 είναι κρίσιμη, παράλληλα με έναν πιο φιλόδοξο εξηλεκτρισμό των συστημάτων θέρμανσης, όπως η αντικατάσταση λεβήτων αερίου με αντλίες θερμότητας. Υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των προγραμματισμένων επεκτάσεων των υποδομών για το ορυκτό αέριο και του στόχου της εξάλειψης της χρήσης ορυκτών καυσίμων στα κτίρια, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα για το 2050.

    4. Μεταφορές: Ηλεκτροκίνηση και δημόσιες υποδομές

    Η στροφή στην ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα πρέπει να υποστηριχθεί από ένα πολύ μεγαλύτερο δίκτυο υποδομών φόρτισης, καθώς τα σημερινά σχέδια υπολείπονται κατά πολύ της εκτιμώμενης ζήτησης. Επιπλέον, οι περιφερειακές ανισότητες στην κατανομή των σταθμών φόρτισης υποδηλώνουν έλλειψη πρόσβασης για ορισμένους πληθυσμούς. Πέρα από την ηλεκτροκίνηση, χρειάζονται ολοκληρωμένες επενδύσεις σε υποδομές δημόσιων μεταφορών, πεζοδρομήσεις και δίκτυα ποδηλασίας για να μειωθεί η εξάρτηση από το αυτοκίνητο. Περισσότερο φιλόδοξοι στόχοι για τον εξηλεκτρισμό των θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών, παράλληλα με την αύξηση των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης (RFNBOs), είναι απαραίτητοι για την απαλλαγή των μεταφορών από τον άνθρακα έως το 2050.

    5. Ενίσχυση της αυτοπαραγωγής και των ενεργειακών κοινοτήτων

    Παρά τις δυνατότητες αυτοπαραγωγής, το ΕΣΕΚ κατανέμει ελάχιστη χωρητικότητα δικτύου για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας, όπως τα χερσαία φωτοβολταϊκά, τα αιολικά και οι ενεργειακές κοινότητες. Θα πρέπει να δεσμευτεί επαρκής ηλεκτρικός χώρος αποκλειστικά για αυτά τα έργα (καθώς και να ποσοτικοποιηθεί σχετικός στόχος), ώστε να καταστεί δυνατή η ευρεία συμμετοχή των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση. Θα πρέπει να περιγραφούν σαφή και συγκεκριμένα μέτρα για τη στήριξη της ανάπτυξης των ενεργειακών κοινοτήτων, που αποτελούν ζωτικό μέρος της στρατηγικής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

    6. Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας

    Η ενεργειακή φτώχεια παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα στην Ελλάδα, με ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού να μην μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς ενέργειας ή να θερμάνει επαρκώς τα σπίτια του. Ο στόχος του τρέχοντος σχεδίου για μείωση της ενεργειακής φτώχειας κατά το ήμισυ έως το 2025 φαίνεται μη ρεαλιστικός, δεδομένης της κλίμακας του προβλήματος και των ανεπαρκών μέτρων. Απαιτούνται άμεσες και ουσιαστικές παρεμβάσεις για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας έως το 2030, σε ευθυγράμμιση με τις συστάσεις της ΕΕ. Τα μέτρα αυτά πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το κόστος της καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας δεν θα οδηγήσει σε αύξηση των δαπανών στέγασης, εκτοπισμό ή κοινωνική ανισότητα.

    Συνοπτικά, η επίτευξη 100% ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2035 απαιτεί ολοκληρωμένες βελτιώσεις στις υποδομές, τον χωροταξικό σχεδιασμό, την αποθήκευση ενέργειας και την ηλεκτροδότηση σε όλους τους τομείς. Το ΕΣΕΚ που θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάζεται μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση για να εξασφαλιστεί ότι η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ευθυγραμμίζεται με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την κοινωνική ισότητα και τους μακροπρόθεσμους στόχους απαλλαγής της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές.

    Β. Απεξάρτηση της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα

    Το ΕΣΕΚ δεν έχει σαφείς στόχους για τη σταδιακή κατάργηση του ορυκτού αερίου και πετρελαίου, διατηρώντας την εγκατεστημένη ισχύ ορυκτών καυσίμων μέχρι το 2050. Για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, είναι απαραίτητο να προβλεφθούν συγκεκριμένες ημερομηνίες σταδιακής κατάργησης – 2026 για τον λιγνίτη, 2035 για το ορυκτό αέριο και 2040 για το πετρέλαιο. Οι βασικοί τομείς εστίασης για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα στο ΕΣΕΚ οφείλουν να περιλαμβάνουν:

    1. Σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων

    Οι επιδοτήσεις της Ελλάδας για ορυκτά καύσιμα εκτιμήθηκαν σε 6,24 δισ. ευρώ το 2022 (3% του ΑΕΠ), γεγονός που τις καθιστά μία από τις υψηλότερες στην ΕΕ. Παρά το γεγονός αυτό, το ΕΣΕΚ δεν διαθέτει λεπτομερή κατάλογο και χρονοδιάγραμμα για την εξάλειψη αυτών των επιδοτήσεων. Πολλές από αυτές είναι κρυφές, όπως οι επιδοτήσεις για τις μονάδες υγροποιημένου φυσικού αερίου, την εξερεύνηση ορυκτών καυσίμων και τις φορολογικές απαλλαγές για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα. Για μια αποτελεσματική αποσύνδεση, οι επιδοτήσεις αυτές πρέπει να καταργηθούν σταδιακά με ένα σαφές και διαφανές χρονοδιάγραμμα, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων που απευθύνονται στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

    2. Αναστολή της επέκτασης των υποδομών ορυκτού αερίου και της έρευνας υδρογονανθράκων

    Το ΕΣΕΚ συνεχίζει να σχεδιάζει την επέκταση των υποδομών ορυκτού φυσικού αερίου, με 1,6 GW νέων μονάδων ορυκτού αερίου που αναμένονται μέχρι το 2030, παρά τη μειωμένη ανάγκη για ορυκτό αέριο μετά το 2030. Αυτό είναι προβληματικό καθώς θα οδηγήσει σε μη βιώσιμο κόστος, απαιτώντας δημόσια οικονομική στήριξη μέσω μηχανισμών αποζημίωσης δυναμικότητας (CRM). Επιπλέον, εξακολουθούν να προωθούνται προγράμματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, θέτοντας σε κίνδυνο τους περιβαλλοντικούς στόχους. Για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι υποδομές ορυκτού αερίου θα πρέπει να σταματήσουν και οι νέες παραχωρήσεις υδρογονανθράκων θα πρέπει να απαγορευτούν για την αποτροπή περαιτέρω εκπομπών.

    3. Η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS) είναι αναποτελεσματική λύση

    To ΕΣΕΚ υποστηρίζει την τεχνολογία CCUS, αλλά είναι δαπανηρή και αναπόδεικτη ως λύση για την απεξάρτηση από τον άνθρακα σε μεγάλη κλίμακα. Αντ’ αυτού, η εστίαση για την δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα θα πρέπει να δοθεί σε λύσεις που βασίζονται στη φύση, όπως η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και η αναδάσωση. Η CCUS θα πρέπει να εξετάζεται μόνο για τις υπολειμματικές εκπομπές από βαριές βιομηχανίες, όπως η παραγωγή τσιμέντου, και μόνο αφού έχουν εξαντληθεί άλλες μέθοδοι μείωσης των εκπομπών. Η στήριξη στην CCUS θα μπορούσε να καθυστερήσει τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα.

    Γ. Προστασία των οικοσυστημάτων και προτεραιοποίηση των λύσεων που βασίζονται στη φύση

    Το ΕΣΕK παρουσιάζει πρόοδο στην προστασία των οικοσυστημάτων, αλλά δεν έχει σαφείς στόχους, χρονοδιαγράμματα και ποσοτικοποιημένα μέτρα για την αποκατάσταση της φύσης και την εφαρμογή λύσεων που βασίζονται στη φύση, όπως απαιτείται από τους κανονισμούς της ΕΕ. Ζητάμε την πραγματοποίηση εθνικής απογραφής των οικοτόπων και των φυσικών πόρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων και την υποστήριξη των κλιματικών στόχων. Επιπλέον, η αναδάσωση πρέπει να χρησιμοποιεί ενδημικά είδη και τα σχέδια διαχείρισης δασικών πυρκαγιών πρέπει να επικεντρώνονται στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις πυρκαγιές για την καλύτερη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

    Δ. Κόστος μετάβασης

    To ΕΣΕΚ υποβαθμίζει τα οικονομικά οφέλη μιας ταχύτερης ενεργειακής μετάβασης ευθυγραμμισμένης με τον κλιματικό στόχο του 1,5°C. Η πιο αργή μετάβαση, που βασίζεται σε επέκταση των υποδομών ορυκτού αερίου, συμπεριλαμβανομένων νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και FSRU, και νέους ενεργειακούς φορείς, οδηγεί σε υψηλότερο κόστος. Μια ταχύτερη μετάβαση με προτεραιότητα στην εξοικονόμηση ενέργειας θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων 20 δισεκατομμυρίων ευρώ σε συν-οφέλη έως το 2030 (8,4% του ΑΕΠ). Οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αποφέρουν υψηλές αποδόσεις, με αναλογία 3,7 ευρώ σε συν-οφέλη για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται.

    Το ΕΣΕΚ θα πρέπει να σχεδιάζει την απεξάρτηση της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα και να προγραμματίζει τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων, τη διακοπή της επέκτασης του ορυκτού αερίου, την προτεραιότητα των λύσεων που βασίζονται στη φύση έναντι των CCUS και την αναγνώριση των οικονομικών οφελών μιας ταχείας μετάβασης που βασίζεται στην ενεργειακή εξοικονόμηση. Η αργή, εξαρτώμενη από τα ορυκτά καύσιμα προσέγγιση που προτείνεται θα αυξήσει το κόστος της μετάβασης και θα εμποδίσει συνολικά την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 21:44 | ECOENER HELLAS

    Η εταιρεία Ecoener Hellas η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο της ενέργειας στη χώρα μας από το 2023, θεωρεί πως το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ προς διαβούλευση παρουσιάζει σαφέστατες βελτιώσεις ως προς την προηγούμενη έκδοση του, όμως επιδέχεται σημαντικών βελτιώσεων, προκειμένου αυτό να μην απαξιωθεί ως ένα ακόμη «σχέδιο», αλλά να αποτελέσει το έναυσμα για την υλοποίηση σημαντικών πρωτοβουλιών και ενεργειών στο εγγύς μέλλον. Ακολουθούν παρακάτω μερικές παρατηρήσεις που δικαιολογούν την παραπάνω γενική μας θέση:

    1. Ο χρόνος έκδοσης του νέου ΕΣΕΚ θα έπρεπε να βρίσκεται σε συνάφεια με την επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου (π.χ. του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ το οποίο βρίσκεται σε ισχύ από το 2008) καθώς και στην περίπτωση που πλέον αυτό δεν είναι εφικτό, τότε να επιταχυνθεί στοχευμένα η επικαιροποίηση του ώστε η τελευταία να είναι σε πλήρη εναρμόνιση με τα μέτρα και τους στόχους του νέου ΕΣΕΚ.

    2. Οι υψηλοί στόχοι για τη σταδιακή μείωση και το μηδενισμό της λιγνιτικής παραγωγής μέχρι το 2028, με παράλληλη αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 82%, προϋποθέτουν την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων με γρήγορη πρόοδο στην αδειοδότηση και υλοποίηση των έργων και εξ αυτού του λόγου κρίνονται εξαιρετικά φιλόδοξοι.

    3. Θεωρούμε πως η υλοποίηση του στόχου για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών ως το 2030 στα 13,5 GW εγκατεστημένης ισχύος (με αναμενόμενη εγκατεστημένη ισχύ τα 8,5 GW το 2025) είναι μεν εφικτή αλλά πρόκειται να εκπληρωθεί σε χρόνο πολύ προγενέστερο από τον προβλεπόμενο, λόγω του αυξημένου αριθμού επενδύσεων σε προχωρημένο αδειοδοτικό στάδιο (Αιτήματα για Οριστικούς Όρους Σύνδεσης ή Οριστικοί Όροι Σύνδεσης σε ισχύ).

    4. Το νέο ΕΣΕΚ αναφέρει πως τα συστήματα αποθήκευσης είναι σημαντικά για την επίτευξη της μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ στην Ελλάδα, τα αντιμετωπίζει όμως με σκεπτικισμό, αφού αναφέρει ρητώς πως αποτελούν νέες τεχνολογίες μαζί με το υδρογόνο, που δεν έχουν ωριμάσει, και για αυτό το λόγο απαιτούν σημαντική κρατική ενίσχυση. Στους δύο προηγούμενους διαγωνισμούς που διεξήχθησαν υπήρξε ένα ποσοστό λειτουργικής ενίσχυσης. Ως προς το στόχο του ΕΣΕΚ για την αποθήκευση, παρόλο που βλέπουμε εμφανή βελτίωση μεταξύ του πρώτου και του τελικού υπό διαβούλευση κειμένου (4,325 GW ως το 2030 έναντι 3,1 GW του προηγούμενου σχεδίου), θεωρούμε πως εξακολουθεί να είναι χαμηλός και πρόκειται να υπερκαλυφθεί συντομότερα από τις προβλέψεις του σχεδίου, αφού το επενδυτικό ενδιαφέρον βαίνει αυξανόμενο λόγω και της μείωσης του κόστους των μπαταριών μέσα στο 2024, οπότε θα αναμέναμε για να κρατηθεί και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα η αγορά ανταγωνιστική και ανοιχτή για την υλοποίηση έργων αποθήκευσης να χορηγούνται όροι σύνδεσης εκτός διαγωνισμών (χωρίς ενισχύσεις) για έργα αποθήκευσης με δεδομένο ότι τα δίκτυα δε μπορούν να συμβαδίσουν επενδυτικά με τις ταχέως αυξανόμενες ανάγκες σε ενέργεια αλλά ούτε και με τις προσδοκίες των επενδυτών που ερείδονται σε ληφθείσες άδειες.

    5. Χαιρετίζουμε την πρόθεση του νέου ΕΣΕΚ να επισημάνει το πρόβλημα αφενός των δικτύων και αφετέρου του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου στην Ελλάδα καθώς και τα μέτρα που προτείνει ως προς την ψηφιοποίηση και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υπαρχόντων δικτύων. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός μιας συγκεκριμένης, σταθερής και στοχευμένης στρατηγικής, η οποία θα οδηγήσει στη δημιουργία ηλεκτρικού χώρου καθώς και στην όσο το δυνατό καλύτερη αξιοποίηση του υπάρχοντος χώρου, ενισχύοντας την διαφάνεια για τους επενδυτές και οδηγώντας στη δυνατότητα της όσο το δυνατόν βέλτιστης διαχείρισης των επικείμενων περικοπών στα έργα ΑΠΕ, χωρίς να διακυβεύονται οι νέες επενδύσεις που εντέλει θα οδηγήσουν στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων του νέου ΕΣΕΚ.

    6. Θεωρούμε ότι λόγω της υψηλής ηλιοφάνειας της Ελλάδας υπάρχει και η αισιόδοξη νότα της κλιματικής κρίσης που συνίσταται στο στόχο να γίνει ακόμα εξαγωγικότερη η χώρα μας, καθότι η ζήτηση θα βαίνει πανευρωπαϊκά αυξητική, καθότι η θωράκιση απέναντι στην κλιματική κρίση θα φέρει στους δευτερογενείς τομείς που θα αναπτυχθούν προς τούτο αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια που μόνο ΑΠΕ γίνεται να είναι στο μέλλον. Επομένως προς εναρμόνιση με την παραπάνω πρόβλεψη, καλό θα ήταν ο στόχος διασυνδεσιμότητας της Ελλάδας να είναι υψηλότερος του 15% μέχρι το 2030. Το κλειδί βρίσκεται στην ενίσχυση των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων.

    7. Περιμένουμε να δούμε πώς η υλοποίηση της πρωτοβουλίας για την πλατφόρμα των PPAs θα εξυπηρετήσει την ανάγκη Offtakers και παραγωγών να διασυνδεθούν και πως θα συνδράμει στα θέματα bankability της εν λόγω ειδικής αγοράς.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 21:50 | ΣΟΦΙΑ ΖΟΥΒΕΛΟΥ

    Καλησπέρα, από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και συγκεκριμένα του Δήμου Δύμης. Από την περίοδο των μνημονίων και μέχρι τώρα δεν λειτουργεί ο βιολογικός καθαρισμός της Κάτω Αχαΐας, ο οποίος εκβάλλει στη θάλασσα. Επίσης στην ίδια θάλασσα μέσω του ποταμού Πείρου, εκβάλλει και ο αγωγός όμβριων υδάτων στον οποίον έχουν παρανόμως διασυνδεθεί αποχετεύσεις κατοίκων της Κ. Αχαΐας. Όπως αντιλαμβάνεστε το παραλιακό μέτωπο είναι προς θέαση και όχι προς κολύμβηση!!!! Παρόλο, ότι το 2018 οι κάτοικοι προσέφυγαν στην δικαιοσύνη με συλλογή 900 υπογραφών, ο τότε Πρόεδρος της ΔΕΥΑΔ τιμωρήθηκε με φυλάκιση ενός έτους με αναστολή, αλλά το πρόβλημα υφίσταται. Αναφέρομαι για το βιολογικό με τα χαρακτηριστικά EL23200801,ουδείς Βουλευτής του Ν. Αχαΐας, ενδιαφέρθηκε για την επίλυση του προβλήματος τα ανθρώπινα λύματα να καταλήγουν στην θάλασσα, όπου κολυμπούν άνθρωποι!!! Εν έτη 2024, η Δημοτική Αρχή σε συνεδρίαση προ δύο εβδομάδων παραδέχτηκε ότι ο Βιολογικός καθαρισμός δεν λειτουργεί!!!! Σύμφωνα με έγγραφο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος της Περιφέρειας προ τριετίας, θα έπρεπε οι Αρμόδιες Αρχές να υποβάλλουν εκ ΝΕΟΥ έγκριση ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ του Βιολογικού (ΑΠ:ΠΔΕ/ΔΠΧΣ/154167/2924/28-06-2021. Όλοι επικαλούνται χρηματοδότηση για την εν λόγω επαναλειτουργία του, εν τω μεταξύ απλά κολυμπάμε στα λύματα!! με ότι αυτό συνεπάγεται.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 21:22 | Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ)

    Με το παρόν υποβάλλουμε τα σχόλιά μας επί του σχεδίου αναθεώρησης του ΕΣΕΚ που έθεσε σε διαβούλευση το ΥΠΕΝ. Δεδομένου ότι ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) είχε ήδη καταθέσει αναλυτικά τις απόψεις του (βλ. επιστολή ΕΣΑΗ προς ΥΠΕΝ, 666/05.09.2023) και στο προηγούμενο σχέδιο αναθεώρησης (Αύγουστος 2023), με την παρούσα επικαιροποιούμε τις επιμέρους επισημάνσεις μας και προσθέτουμε νέα πεδία στα σημεία που υπάρχει διαφοροποίηση.

    1. Γενικές Παρατηρήσεις
    Καταρχήν θέλουμε να επισημάνουμε και πάλι ότι θα ήταν πολύ πιο ωφέλιμο και αποδοτικό να συμμετείχαν συνεχώς και συστηματικά οι φορείς της αγοράς ενέργειας στην Ομάδα Εργασίας Παρακολούθησης του ΕΣΕΚ. Εάν αυτό είχε γίνει, τότε η εκπόνηση του αναθεωρημένου Σχεδίου θα είχε πιθανώς συμπεριλάβει τα σχόλια και τις προτάσεις των φορέων και επομένως θα ήταν ένα κείμενο πιο συμπεριληπτικό και σε αρκετά σημεία πιο ρεαλιστικό.
    Αναγνωρίζεται ότι η συμμόρφωση με την ενωσιακή επιταγή της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα σε ποσοστό 42,5% κατά το έτος 2030, ήτοι σε έναν προκαθορισμένο πολύ υψηλό στόχο, είναι ιδιαιτέρως δυσχερής για τον καθορισμό των απαραίτητων μεγεθών όλων των ενεργειακών τεχνολογιών που θα υποστηρίξουν την επίτευξη του στόχου. Ιδίως σε χώρες όπως η δική μας, όπου ορισμένες τεχνολογίες όπως η αποθήκευση με μπαταρίες και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα είναι λιγότερο ανεπτυγμένες, η ενδεδειγμένη μεθοδολογική προσέγγιση θα ήταν η αντίστροφη, ήτοι ο καθορισμός των στόχων με βάση την ωριμότητα των τεχνολογιών και των αντίστοιχων έργων. Υπό το πρίσμα αυτό στο υπό κρίση Σχέδιο δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η δυνατότητα των εγχώριων πόρων στην επίτευξη του ανωτέρω ενεργειακού στόχου.
    Μία ακόμα σημαντική παρατήρηση αφορά το κόστος της ενεργειακής μετάβασης, ειδικά στο κομμάτι του ηλεκτρισμού, το οποίο θεωρούμε ότι υποεκτιμάται στο παρόν Σχέδιο και για αυτό θα πρέπει να επανελεγχθεί.
    Αυτονόητο επίσης είναι ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης δεν θα πρέπει να τίθεται σε κίνδυνο η επάρκεια ισχύος και η ασφάλεια εφοδιασμού στον ηλεκτρισμό —κάτι το οποίο συνεπάγεται ότι ο σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρισμού πρέπει γρήγορα να συμπληρωθεί με τη λειτουργία μιας αγοράς διαθέσιμης ισχύος.
    Τονίζεται ότι το ΕΣΕΚ αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τους συμμετέχοντες στις αγορές ενέργειας, καθώς οι εκτιμήσεις, οι προβλέψεις και οι στόχοι που αποτυπώνονται σε αυτό αποτελούν βασική παράμετρο για τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων και την ανάπτυξη των έργων και δραστηριοτήτων τους. Για αυτό και είναι απαραίτητη η εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση των σχετικών παραδοχών, ώστε να είναι δυνατή η καλύτερη αξιολόγηση εκ μέρους της επενδυτικής κοινότητας . Η τυχόν πρόβλεψη μη ρεαλιστικών και δύσκολα υλοποιήσιμων στόχων μεταδίδει εσφαλμένα σήματα στην αγορά και δύναται να επηρεάσει αρνητικά την ολοκλήρωση των υπό ανάπτυξη σήμερα έργων.
    Στις επόμενες ενότητες αποτυπώνουμε τις απόψεις του Συνδέσμου μας στους ξεχωριστούς τομείς που περιλαμβάνονται στο νεότερο σχέδιο αναθεώρησης του ΕΣΕΚ.

    2. Θερμικές μονάδες
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ κάνει δύο παραδοχές οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές συνθήκες στην αγορά ενέργειας και οι οποίες εάν τροποποιηθούν, όπως οφείλει να γίνει, προς το ρεαλιστικότερο τότε δημιουργείται θέμα με την επάρκεια ισχύος και την ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρισμό στην Ελλάδα.
    Συγκεκριμένα, ο Πίνακας 31 (σελ. 454) παρουσιάζει ότι το 2030 όλες οι υφιστάμενες και νέες μονάδες αερίου θα είναι σε λειτουργία με συνολική ισχύ στα 7,9 GW. Κάτι τέτοιο όμως, εάν διατηρηθεί ο παρόν σχεδιασμός της αγοράς, δεν είναι πιθανό να γίνει γιατί η ενέργεια που θα παράγουν τα επόμενα χρόνια αυτές οι μονάδες θα μειώνεται συνεχώς —λόγω διείσδυσης των ΑΠΕ. Άρα αυτές οι μονάδες δεν θα μπορούν να καλύπτουν τα σταθερά και κεφαλαιουχικά κόστη τους κι επομένως θα οδηγηθούν σε απόσυρση για οικονομικούς λόγους. Ειδικά οι παλαιότερες και λιγότερο αποδοτικές μονάδες. Και είναι προφανές ότι εάν αποσυρθούν έστω και 2-3 μονάδες αερίου τότε το κριτήριο αξιόπιστης λειτουργίας του Διασυνδεδεμένου Συστήματος (LOLE < 3 hours per year) θα παραβιάζεται κατά πολύ και θα επανέλθει ο κίνδυνος των μπλακ άουτ.
    Το ίδιο μη ρεαλιστική είναι και η παραδοχή ότι η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων αερίου την περίοδο 2035-2050 θα παραμείνει σταθερή στα 6,4 GW. Χωρίς αγορά διαθέσιμης ισχύος και με παραγωγή μόλις 4,3 TWh (δηλαδή, ετησίως, 670 ώρες ισοδύναμης λειτουργίας!) για όλες τις μονάδες αερίου συνολικά είναι βέβαιο ότι δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμες όλες αυτές οι μονάδες. Επομένως η ισχύς των μονάδων αερίου αυτή την περίοδο θα είναι σημαντικά μικρότερη, εάν τα πράγματα εξελιχθούν σύμφωνα με τις παραδοχές του ΕΣΕΚ και ειδικά εάν δεν δημιουργηθεί η νέα αγορά διαθέσιμης ισχύος.
    Επίσης, είναι σημαντικό να συμπεριλάβει το ΕΣΕΚ αναφορά και στα έργα καινοτομίας (τα οποία είναι συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ) για την προώθηση της τεχνολογίας CCUS σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα. Πέρα από τον τομέα της βιομηχανίας, αυτή η τεχνολογία πιθανώς να είναι οικονομικά βιώσιμη και σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ιδίως στην περίπτωση που η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα ανέλθει στα επίπεδα των 300 Ευρώ/τόνο και άνω, όπως περιγράφεται στον Πίνακα 28 (σελ. 431).

    3. Μοντέλο αγοράς ηλεκτρισμού – Αγορά διαθέσιμης ισχύος
    Ο ΕΣΑΗ με επιμονή και συνέπεια συνηγορεί όλα αυτά τα χρόνια υπέρ της αναγκαιότητας να συνοδεύεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και από μία αγορά διαθέσιμης ηλεκτρικής ισχύος. Η πρόσφατη αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου για τις αγορές ηλεκτρισμού, δηλ. του Κανονισμού 2019/943, ορίζει ότι οι αγορές διαθέσιμης ισχύος δεν είναι πλέον ούτε προσωρινές ούτε έσχατο μέσο για τη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος. Αντίθετα μπορούν, σύμφωνα με τον Κανονισμό, να ενσωματωθούν ως δομικό στοιχείο στον συνολικό σχεδιασμό της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού. Επίσης η πρόσφατη Έκθεση Ντράγκι, για την ανταγωνιστικότητα και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταγράφει ρητά τη σύσταση για επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης των μηχανισμών ισχύος (όπως είναι οι αγορές διαθέσιμης ισχύος) και των εργαλείων ευελιξίας. Ζητάει επίσης η Έκθεση Ντράγκι ο σχεδιασμός των μηχανισμών ισχύος να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε αυτοί να παίρνουν τη μορφή δομικών στοιχείων της αγοράς ηλεκτρισμού. Ήδη έχουμε δει χώρες όπως η Γερμανία, που για πολλά χρόνια αρνούνταν κάθε συζήτηση για τις αγορές διαθέσιμης ισχύος, να προγραμματίζουν τη λειτουργία τέτοιων αγορών σε σύντομο χρόνο. Αυτό πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα, χωρίς καμία επιπλέον καθυστέρηση.
    Στη χώρα μας, η εξασφάλιση επαρκούς ισχύος και μάλιστα ευέλικτης είναι ήδη μία πρόκληση σε καθημερινή βάση, λόγω της υψηλής συμμετοχής των ΑΠΕ και της στοχαστικότητάς τους, και θα γίνει ακόμα περισσότερο μελλοντικά. Σε αυτή την πρόκληση η βέλτιστη απάντηση είναι η δημιουργία μιας νέας αγοράς διαθέσιμης ισχύος, στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν κατανεμόμενες μονάδες παραγωγής και μονάδες αποθήκευσης.
    Ειδικά στην Ελλάδα η νέα αγορά διαθέσιμης ισχύος θα λειτουργήσει και ως ασπίδα των καταναλωτών απέναντι σε εποχιακές αυξήσεις τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, αφού θα περιλαμβάνει ρήτρα για πλαφόν στο έσοδο ανά μεγαβατώρα που θα μπορούν να εισπράξουν από την πώληση ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά όσοι διαχειριστές μονάδων παραγωγής/αποθήκευσης κλείσουν συμβόλαιο με τον ΑΔΜΗΕ στο πλαίσιο της αγοράς διαθέσιμης ισχύος. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος ώστε το Υπουργείο, η ΡΑΑΕΥ και ο ΑΔΜΗΕ να εκκινήσουν γρήγορα τη διαδικασία για τον σχεδιασμό, την έγκριση και τη θέση σε λειτουργία αυτής της νέας αγοράς. Αυτό που απουσιάζει τόσο από τη δημόσια συζήτηση όσο και από το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ είναι ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα που θα οδηγεί σε λειτουργία της αγοράς διαθέσιμης ισχύος στην Ελλάδα το αργότερο εντός 24 μηνών.
    Όσον αφορά τον γενικότερο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το υπό διαβούλευση κείμενο (σελ. 173-177) αναφέρει ότι η αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ «καθιστά πιθανώς ανεπαρκές το τρέχον μοντέλο αγοράς ηλεκτρισμού (target model) στο να είναι αποτελεσματικό στο μέλλον, σε μια αγορά που θα κυριαρχείται από μονάδες μηδενικού μεταβλητού κόστους, όσον αφορά την εξασφάλιση της επάρκειας με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τον καταναλωτή». Αυτός όμως ο ισχυρισμός αγνοεί ότι την τελευταία διετία υπήρξε μεγάλη και εκτεταμένη, σε βάθος και χρόνο, συζήτηση σε όλα τα όργανα της Ένωσης όσον αφορά το μοντέλο της αγοράς ηλεκτρισμού και εάν θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί η οριακή τιμολόγηση ή/και να υπάρξουν ξεχωριστές αγορές για τις ΑΠΕ και τις άλλες τεχνολογίες. Τελικά η Ένωση αποφάσισε να διατηρηθεί τόσο η οριακή τιμολόγηση όσο και το ενιαίο της αγοράς. Μάλιστα και η πρόσφατη έκθεση Ντράγκι, που εκπονήθηκε για λογαριασμό της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. φον ντερ Λάιεν, συμπεραίνει ότι στις βραχυχρόνιες αγορές ηλεκτρισμού πρέπει να διατηρηθεί η οριακή τιμολόγηση. Στο μεσοπρόθεσμο μέλλον θα χρειαστεί ενδεχομένως να γίνει κι άλλη αναθεώρηση του σχεδιασμού της αγοράς, αυτή όμως είναι πιθανότερο να οδηγήσει όχι σε αλλαγή της τιμολόγησης στην προημερήσια αγορά αλλά σε αύξηση των ζωνών προσφοράς ή ακόμα και σε εισαγωγή της κομβικής τιμολόγησης. Κατά συνέπεια, η διατύπωση περί ανεπάρκειας του μοντέλου και/ή ο χαρακτηρισμός του ως παρωχημένου κρίνεται αβάσιμη και αυθαίρετη.
    Ένα σημαντικό θέμα που αφορά τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρισμού έχει να κάνει με τα PPAs. Κατά τα τελευταία έτη η σύναψη μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων (PPAs) με προμηθευτές ή καταναλωτές καθίσταται απαραίτητη προϋπόθεση για τραπεζικό δανεισμό. Ωστόσο η χρηματοδότηση των έργων δεν δύναται να εξασφαλιστεί αποκλειστικά μέσω της σύναψης διμερών συμβάσεων. H ζήτηση δεν είναι δεδομένη λόγω της εγγενούς μεταβλητότητας της αγοράς και των συνεπαγόμενων κινδύνων. Τονίζεται μάλιστα ότι οι αυξημένες προβλέψεις διείσδυσης των ΑΠΕ όπως αναφέρονται στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, αναδεικνύουν αντίστοιχη αύξηση των ποσοτήτων παραγωγής από ΑΠΕ, επομένως και τιμή που μπορεί να εξασφαλίσει ένα νέο έργο ΑΠΕ μέσω PPA τείνει να διαμορφώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα και άρα γίνεται δυσκολότερη η επίτευξη οικονομικής βιωσιμότητας για αυτά τα έργα ΑΠΕ.
    Η πλατφόρμα PPA που αναπτύσσεται από το ΕΧΕ δε φέρεται να μπορεί να συνεισφέρει αποτελεσματικά στη διεύρυνση της σχετικής αγοράς. Τα PPA είναι ιδιαιτέρως πολύπλοκες συμβάσεις οι οποίες ολοκληρώνονται μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών, καθώς περιέχουν (εκτός των άλλων) πληθώρα οροσήμων και ρητρών συνδεδεμένες τόσο με την επίτευξή τους όσο και με την απόδοση του έργου. Επίσης, η κεντρική εκκαθάριση ενός PPA από έναν εκκαθαριστικό οίκο (στα πρότυπα της προθεσμιακής αγοράς) θα έχει υψηλό κόστος τόσο σε επίπεδο εκκαθάρισης όσο (και σημαντικότερο) σε επίπεδο περιθωρίου ασφαλείας (margin). Χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν τεχνικές δυσκολίες όπως η μη ύπαρξη ρευστότητας και διαφάνειας στην εκτίμηση τιμών και capture rates για χρονικές διάρκειες όμοιες αυτών των PPAs.

    4. ΑΠΕ : διείσδυση και βιωσιμότητα
    Το υπό διαβούλευση Σχέδιο προβλέπει ότι ήδη το 2035 θα έχει επιτευχθεί το ανώτερο στάδιο απανθρακοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, με τις εκπομπές να παραμένουν σταθερές στο 1,5 εκ τόνους CO2 ετησίως από εκεί και πέρα.
    Είναι δεδομένο ότι ο κλάδος της ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και στην Ελλάδα, θα πετύχει το net zero (ή σχεδόν το net zero) νωρίτερα από τους άλλους κλάδους της οικονομίας και αρκετά πριν το 2050, η Eurelectric δηλώνει στις αρχές της δεκαετίας του 2040. Για αυτό δεν γίνεται κατανοητό ποια ουσιώδη διαφορά προσφέρει στην ευρωπαϊκή προσπάθεια για μείωση των εκπομπών ΑτΘ το να ολοκληρωθεί η απανθρακοποίηση στην Ελλάδα 5 χρόνια νωρίτερα.
    Το βασικότερο μειονέκτημα της ως άνω πρόωρης στόχευσης είναι η υιοθέτηση μη ρεαλιστικών παραδοχών από το ΕΣΕΚ για ορισμένες τεχνολογίες με ορίζοντα το 2035.
    Συγκεκριμένα, το σχέδιο θεωρεί ότι το 2030 θα λειτουργούν 1,9 GW υπεράκτιων αιολικών πάρκων (ΥΑΠ) και το 2035 θα αυξηθούν στα 3,9 GW. Και επιμένουμε για τα ΥΑΠ διότι με τον αυξημένο συντελεστή διείσδυσής τους προβλέπεται να έχουν σημαντική συμβολή στην επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ για τη διείσδυση των ΑΠΕ δηλαδή 20% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.
    Ωστόσο, εκκρεμεί η ολοκλήρωση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για την αδειοδότηση, την εγκατάσταση και τη λειτουργία των ανωτέρω έργων καθώς και του μηχανισμού στήριξης τους. Περαιτέρω δεν έχει ακόμα επιλυθεί το θέμα της ηλεκτρικής σύνδεσης των ΥΑΠ στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα. Επομένως αμφότερα τα μεγέθη υλοποίησης για το 2030 και για το 2035 πρέπει να επανεξετασθούν.
    Η απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών που προβλέπεται στο ΕΣΕΚ θα πρέπει πρώτον να θωρακίζει τις άδειες που εκδίδονται, χωρίς παλινδρομήσεις και δικαστικούς αγώνες, και δεύτερον να υπάρχει μέριμνα για επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών που θα μπορούν να υλοποιούν τις αδειοδοτήσεις στους προβλεπόμενους χρόνους.
    Ο νέος Ειδικός Χωροταξικός σχεδιασμός για τις ΑΠΕ θα πρέπει να είναι εναρμονισμένος με τις κατευθύνσεις του ΕΣΕΚ. Οι “Go to areas” και οι περιοχές προτεραιότητας δεν θα πρέπει να είναι τροχοπέδη σε νέα έργα που βρίσκονται σε ώριμο στάδιο αδειοδότησης Επίσης, έργα με ΑΕΠΟ και δεσμευτικούς όρους σύνδεσης (ώριμα έργα) θα πρέπει να εξετάζονται σε διαφορετική βάση ως προς την συμμόρφωσή τους με τα νέα κριτήρια του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ.
    Όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά ο στόχος του ΕΣΕΚ είναι εφικτός μόνο εάν επιλυθεί το πρόβλημα με τα δίκτυα ηλεκτρισμού στην Ελλάδα και ταυτόχρονα να αυξηθεί κατά πολύ η μεταφορική ικανότητα των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας.
    Οι υβριδικοί σταθμοί στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (σελ. 270) είναι πιλοτικές δράσεις. Θα πρέπει να υπάρχει επιπλέον στο ΕΣΕΚ αναφορά στο εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή γενικότερο σχήμα στήριξης υβριδικών σταθμών μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών.
    Περαιτέρω θα πρέπει να γίνει μια πιο αποτελεσματική πρόβλεψη για τον μελλοντικό σχεδιασμό του “repowering” παλαιών αιολικών πάρκων. Με την πρόβλεψη αποτελεσματικών κινήτρων και διαδικασιών αντικατάστασης των παλαιών Α/Γ με νέας τεχνολογίας Α/Γ θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά η ενεργειακή απόδοση των έργων, χωρίς να αυξηθεί το κόστος για τους καταναλωτές και με αυξημένο όφελος για τις τοπικές κοινωνίες (μέσω του ειδικού τέλους ΑΠΕ).
    Σημειώνεται περαιτέρω ότι οι επενδύσεις ΑΠΕ είναι εκτεθειμένες σε σημαντικούς οικονομικούς κινδύνους. Συγκεκριμένα, σημαντική αύξηση του κόστους των επενδύσεων, λειτουργίας και συντήρησης των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μεγάλες αδειοδοτικές καθυστερήσεις, αβεβαιότητα του χρόνου και κόστους διασύνδεσης και του κόστους δανεισμού και μείωση του ύψους λειτουργικής ενίσχυσης καθώς και αυξανόμενη επιβολή περιορισμών έγχυσης. Τονίζεται ότι σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο για την εφαρμογή τυχόν περιορισμών θα πρέπει πρώτα να εξαντλούνται οι μηχανισμοί της αγοράς και η τυχόν ανακατανομή να βασίζεται σε αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια και να προβλέπεται οικονομική αποζημίωση των παραγωγών.

    5. Αποθήκευση
    Όσον αφορά τις τεχνολογίες αποθήκευσης, καταγράφουμε ότι το νεότερο σχέδιο δεν έχει μη ρεαλιστικές παραδοχές για 2025. Όμως ακριβώς τέτοιου είδους είναι οι παραδοχές με ορίζοντα το 2030 και το 2035.
    Συγκεκριμένα, για τους συσσωρευτές προβλέπεται (σελ. 40) ότι η ισχύς τους θα ανέλθει στα 4,3 GW το 2030 και στα 6,9 GW το 2035. Τα αντίστοιχα μεγέθη στο περυσινό σχέδιο ήταν 3,1 GW και 3,8 GW, χωρίς ωστόσο να τεκμηριώνεται η ανωτέρω σημαντική αύξηση.
    Για την αντλησιοταμίευση προβλέπεται τετραπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος μέχρι το 2035 και επιπλέον διπλασιασμός μεταξύ του 2035 και του 2050. Όμως πέρα από το έργο της Αμφιλοχίας που έχει ενταχθεί και σε μηχανισμό κρατικής ενίσχυσης εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν βλέπουμε πώς θα κατασκευασθούν ακόμα 1.500 MW μέχρι το 2035. Κι αυτό γιατί σήμερα δεν υπάρχει κανένα αδειοδοτικά ώριμο τέτοιο έργο. Ένα πολύ σημαντικό θέμα, από πλευράς ανταγωνισμού και κρατικών ενισχύσεων, είναι ότι η αξιοποίηση υφιστάμενων ταμιευτήρων για νέα έργα αντλησιοταμίευσης (σελ. 133) δημιουργεί θέμα δικαιωμάτων χρήσης του υδατικού πόρου —πώς και σε ποιον δίνεται αυτό το δικαίωμα.
    Τέλος, προκειμένου να είναι επιτεύξιμοι οι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ, κρίνεται απαραίτητη η επέκταση των μέτρων εφαρμογής οικονομικής ενίσχυσης μονάδων αποθήκευσης. Ειδικότερα για τον τομέα των συσσωρευτών, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι η συνέχιση της οικονομικής στήριξης των μονάδων αποθήκευσης χρήζει ιδιαίτερης σημασίας για τη βιωσιμότητα τους λόγω των υφιστάμενων επιπέδων κόστους και τουλάχιστον μέχρις ότου να μειωθούν σε τέτοια επίπεδα και να ωριμάσουν οι συνθήκες της αγοράς ώστε οι ενισχύσεις να μην είναι πλέον αναγκαίες.
    Επιπρόσθετα, όσον αφορά τη βέλτιστη συμμετοχή των μονάδων αποθήκευσης στην εσωτερική αγορά, είναι θετικές οι προτάσεις του Σχεδίου για την πλήρη ενσωμάτωση στις αγορές ενέργειας και κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή του μηχανισμού αμοιβής διαθεσιμότητας ισχύος για την παροχή υπηρεσιών ευελιξίας και εφεδρειών από αντίστοιχες τεχνολογίες.

    6. Υδροηλεκτρικά και χρήση νερών
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ (σελ. 127-130) περιγράφει την αύξηση της εγκατεστημένης υδροηλεκτρικής ισχύος από 3,1 GW το 2024 σε 4,5 GW το 2050, μέσω ολοκλήρωσης έργων τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή αλλά και δύο επιπλέον τύπων έργων: (1) σταθμών οι οποίοι γειτνιάζουν με υφιστάμενους ΥΗΣ και (2) αξιοποίηση δυναμικού σε έργα πολλαπλού σκοπού (multipurpose reservoirs).

    Αναφορικά με την πρώτη περίπτωση, απαιτείται συγκεκριμένο πλάνο για την αξιοποίηση των υφιστάμενων ταμιευτήρων. Συγκεκριμένα, απαιτείται λεπτομερές πλάνο για τη διάθεση του πόρου αλλά και την αξιοποίησή του σε συντονισμό με ανάντη/κατάντη ταμιευτήρες που εξυπηρετούν τη λειτουργία υδροηλεκτρικών σταθμών.
    Όσον αφορά τα multi-purpose έργα απαιτείται ένας συνολικός σχεδιασμός ο οποίος να λαμβάνει υπόψη και την ανάγκη ριζικής αναμόρφωσης των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων -οι οποίοι και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία των έργων πολλαπλού σκοπού (διαχείριση πλημμυρικού κινδύνου, άρδευση, ύδρευση, τοπική ανάπτυξη). Αυτός ο συνολικός σχεδιασμός θα παρουσιάζει το πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας των έργων πολλαπλού σκοπού. Όμως αυτή η απαίτηση απουσιάζει έστω και ως αναφορά από το παρόν σχέδιο.
    Όπως στην περίπτωση της αντλησιοταμίευσης, έτσι και για τα νέα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα τίθεται θέμα δικαιώματος χρήσης του υδατικού πόρου. Ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη ότι η ιδιοκτησία και διαχείριση των υφιστάμενων ΥΗΣ ανήκει σε μία μόνο εταιρεία ενέργειας. Άρα τίθεται θέμα ανταγωνισμού και περαιτέρω συγκέντρωσης. Για αυτό και απαιτείται συνολική αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος με βάση το υφιστάμενο ενωσιακό πλαίσιο το οποίο προβλέπει την κατοχύρωση των δικαιωμάτων μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών.

    7. Ηλεκτρικά δίκτυα και Διασυνδέσεις
    Σημαντική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ είναι η πρότερη ενίσχυση και αναβάθμιση των υποδομών. Ηλεκτρικά δίκτυα, έξυπνα συστήματα, εγκαταστάσεις αποθήκευσης, διασυνδέσεις και άλλα, θα πρέπει να υλοποιηθούν εγκαίρως και να είναι επαρκείς. Ιδίως η ιδιαίτερα υψηλή διείσδυση μονάδων ΑΠΕ δημιουργεί προκλήσεις σχετικά με τις αυξημένες ανάγκες για επενδύσεις και ενίσχυση του δικτύου, καθώς επίσης και ενδεχόμενους εδαφικούς περιορισμούς για την εγκατάσταση νέων μονάδων ΑΠΕ, προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζονται ήδη σήμερα.
    Από τα προβλεπόμενα στο παρόν και στο περυσινό Σχέδιο διαφαίνεται ότι τα δίκτυα ηλεκτρισμού στη χώρα μας δεν αντιμετωπίζουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα και ότι η τεχνική δυνατότητα σύνδεσης μιας τόσο μεγάλης ισχύος κυμαινόμενων ΑΠΕ και λειτουργίας του Συστήματος είναι περίπου δεδομένη. Όμως ήδη με μόλις 13 GW ΑΠΕ συνδεδεμένων στο δίκτυο βλέπουμε τα μεγάλα προβλήματα περικοπών ενέργειας από ΑΠΕ καθώς και την αδυναμία σύνδεσης νέων έργων σε πολλές περιοχές της χώρας. Άρα θα πρέπει το ΕΣΕΚ να αναδείξει με έμφαση το πρόβλημα με τα δίκτυα καθώς και τι σημαίνει από άποψη κόστους η επέκταση και ενίσχυση των δικτύων. Διότι στον Πίνακα ΕΣ 18 (σελ. 57) φαίνεται ότι το κόστος μεταφοράς και διανομής θα βαίνει σταθερά μειούμενο (από €55 σε €37/MWh). Κάτι τέτοιο όμως προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη δεδομένου των μεγάλων και μακροχρόνιων επενδύσεων σε δίκτυα μεταφοράς και διανομής που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να υλοποιηθεί η ενεργειακή μετάβαση.
    Όσον αφορά τις απώλειες στα δίκτυα ηλεκτρισμού, στον Πίνακα ΕΣ 6 (σελ. 44) αυτές αποτυπώνονται σήμερα στις 3,8 TWh. Ωστόσο οι απώλειες δικτύου όπως προσδιορίζονται και εγκρίνονται από την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή είναι διπλάσιες. Εντύπωση προκαλεί επίσης η διατήρηση (με την πάροδο των χρόνων) των απωλειών στα επίπεδα των 4,3 TWh παρά την πολύ μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης. Το ποσοστό απωλειών δικτύου (μεταφορά & διανομή) προκύπτει σε ~3,3% το έτος 2050, κάτι που τεχνικά δεν είναι εφικτό.
    Σχετικά με τη επίπεδο ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας —όπου ο στόχος είναι το 15% , η Εικόνα 4 (σελ. 160) δείχνει ότι σήμερα βρισκόμαστε στο 10,1% και το 2035 θα φθάσουμε το 25%. Όμως και αυτό είναι μια αισιόδοξη παραδοχή γιατί η ηλεκτρική λεωφόρος Ελλάδα-Γερμανία βρίσκεται ακόμα σε επίπεδο ιδεών και ανταλλαγής απόψεων. Προκειμένου να λειτουργήσει αυτό το μεγάλο έργο εντός του 2034, όπως προβλέπει ο ΑΔΜΗΕ, απαιτείται να καταλήξουν γρήγορα οι συζητήσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που θα μετάσχουν καθώς και να διαμορφωθεί μια ισχυρή και αποτελεσματική κοινοπραξία που θα υλοποιήσει αυτό το έργο. Χωρίς αυτή τη διασύνδεση η Ελλάδα δεν θα μπορεί να εξαγάγει την περίσσεια πράσινης ενέργειας που για χιλιάδες ώρες κάθε χρόνο θα έχει και ούτε θα μπορεί να επωφεληθεί από τη μεγαλύτερη αγορά της Κεντρικής Ευρώπης.

    8. Φυσικό αέριο
    Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αναφέρει ότι σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας είναι να αναδειχθεί σε κρίσιμο διαμετακομιστικό κόμβο φυσικού αερίου για τη μεταφορά μη-ρωσικού αερίου μέσω μη-ρωσικά ελεγχόμενων οδεύσεων και υποδομών τόσο κατά μήκος του άξονα Ανατολής-Δύσης όσο και κατά μήκος του άξονα Νότου-Βορά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μπορεί να γίνεται εισαγωγή μη ρωσικού ΥΦΑ ή/και αερίου αγωγών από τη διεθνή αγορά σε ανταγωνιστικές τιμές και κατόπιν αυτό να μπορεί να εξάγεται προς βορά και προς την Ιταλία. Κάτι τέτοιο όμως συνεπάγεται την αξιοποίηση/επέκταση των υποδομών του ΕΣΦΑ καθώς και ανεξάρτητων ΑΣΦΑ. Αλλά από το ΕΣΕΚ απουσιάζει η καταγραφή των δράσεων και των ρυθμιστικών αποφάσεων που χρειάζονται για να δημιουργηθεί το πλαίσιο εντός του οποίου θα μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας, και της ΕΕ εν γένει.
    Η ενότητα «Ανάπτυξη διασυνδέσεων φυσικού αερίου» (σελ.357), παρουσιάζει τον κατάλογο σημαντικών έργων φυσικού αερίου σε διάφορα στάδια ωρίμανσης. Από τον κατάλογο απουσιάζει το Thessaloniki FSRU, τερματικός σταθμός εισαγωγής φυσικού η γεωγραφική θέση του οποίου τον καθιστά σημαντικό τμήμα για την μεταφορά φυσικού αερίου σε κατάντη συστήματα.

    9. Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά και ΥΚΩ
    Οποιαδήποτε διατήρηση πετρελαϊκών μονάδων για εφεδρεία σε νησιά, μετά τη διασύνδεσή τους με το ηπειρωτικό Σύστημα, θα πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση, με συγκεκριμένα τεχνοοικονομικά κριτήρια και με γνώμονα τη διαφάνεια και την ισότιμη πρόσβαση των συμμετεχόντων στην αγορά στο σύνολο του διασυνδεδεμένου Συστήματος. Η διακριτή αντιμετώπιση των αναγκών εφεδρείας στο νησιωτικό Σύστημα εγείρει ζητήματα διακριτικής μεταχείρισης. Το ΕΣΕΚ (σελ. 165) παρουσιάζει αυθαίρετα μια υποθετική ανάγκη ως δεδομένη και για αυτό απαιτείται επαναδιατύπωση.
    Το ΕΣΕΚ κάνει αναφορά (σελ. 240-242) στις Επιδοτήσεις Ορυκτών Καυσίμων και συγκεκριμένα αναφέρεται στο πλαίσιο επιδοτήσεων μέσω ΥΚΩ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ). Από αυτή την αναφορά όμως λείπει η σαφής διατύπωση της πρόθεσης της ελληνικής Πολιτείας για λήψη έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα αφορά την επέκταση του μέτρου. Και το κυριότερο είναι ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στις προκλήσεις και το τεράστιο έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΥΚΩ και στον τρόπο με τον οποίο ο λογαριασμός ΥΚΩ θα γίνει οικονομικά βιώσιμος.

    10. Κόστος ενεργειακής μετάβασης
    Όσον αφορά την αποτύπωση του συνολικού κόστος της ενεργειακής μετάβασης το παρόν σχέδιο φαίνεται βελτιωμένο σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό. Παραμένει όμως μια σειρά από ερωτήματα και παρατηρήσεις που έχουμε, ιδιαίτερα σχετικά με το κόστος της ενεργειακής μετάβασης στον ηλεκτρισμό.
    Πιο συγκεκριμένα πρέπει να δοθούν διευκρινίσεις όσον αφορά τις συνιστώσες του κόστους που παρουσιάζονται στον Πίνακα ΕΣ 18 (σελ. 57). Εδώ έχουμε τρεις βασικές παρατηρήσεις. Πρώτον, τα μεγέθη που παρουσιάζονται για το μεταβλητό κόστος για το 2030 και το 2035 είναι χαμηλά και ειδικά για το 2035 πολύ χαμηλά. Αυτή η ένστασή μας εδράζεται τόσο στη μεγάλη αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που δέχεται το ΕΣΕΚ μεταξύ 2030 και 2035 όσο και στη σοβαρή πιθανότητα να μην επιτευχθούν οι προβλέψεις για διείσδυση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων έως το 2035. Δεύτερον, το ΕΣΕΚ δεν φαίνεται να περιλαμβάνει το κόστος για την παροχή διαθέσιμης ισχύος, ευελιξίας και των απαραίτητων εφεδρειών για τη λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη διείσδυση κυμαινόμενων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τρίτον, το υπό διαβούλευση κείμενο παρουσιάζει μια σαφή υποεκτίμηση όσον αφορά το κόστος για τα δίκτυα ηλεκτρισμού. Εφόσον η σύνδεση των δεκάδων γιγαβάτ έργων ΑΠΕ που προβλέπονται στο ΕΣΕΚ απαιτεί μια ριζική αναβάθμιση και μια μεγάλη επέκταση του εσωτερικού δικτύου καθώς επίσης και την κατασκευή τουλάχιστον μίας ηλεκτρικής λεωφόρου προς την Κεντρική Ευρώπη και αντίστοιχων διασυνδέσεων με Κύπρο και Αίγυπτο, τότε δεν μπορεί όλο αυτό να σημαίνει ότι η συνιστώσα χρήσης δικτύου στον τελικό λογαριασμό ρεύματος θα παραμείνει σχεδόν σταθερή τη δεκαετία 2025-2035, έστω και εάν αυξηθεί η διακινούμενη ενέργεια.
    Χρειάζεται επομένως να υπάρξει μια πιο ορθή και πιο τεκμηριωμένη εκτίμηση του κόστους έτσι ώστε να γνωρίζει τόσο η πολιτική ηγεσία όσο και οι φορείς, οι πολίτες και οι συμμετέχοντες στην αγορά το μέγεθος της προσπάθειας που απαιτείται.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 20:49 | Πολύμνια

    Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions).

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 20:47 | Πολύμνια

    Δεν είναι δυνατόν να επιτρέπεται η εξόρυξη υδρογονανθράκων στις θάλασσές μας και μετά να μας λέτε για πράσινη μετάβαση και δήθεν καθαρή ενέργεια.
    Να υπάρξει απόλυτη προστασία της θάλασσας και των περιοχών Natura και όχι μόνο.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 20:16 | ΕΒΙΚΕΝ

    Προς: κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη , Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος

    Κοιν: κα. Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος
    κ. Αριστοτέλη Αιβαλιώτη, Γενικό Γραμματέα

    Αθήνα, 16 Σεπτεμβρίου 2024

    Θέμα: Δημόσια διαβούλευση για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα

    Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

    Είναι προφανές ότι η προσοχή μας επικεντρώνεται στα σημεία του Εθνικού σχεδίου, που αναφέρονται σε θέματα, που αφορούν και επηρεάζουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας, καθώς επίσης στην ανάγκη για την αλλαγή του μοντέλου αγοράς, ώστε η χαμηλή τιμή των ΑΠΕ να περνάει στις βιομηχανίες έντασης ενέργειας, στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης πράσινης μετάβασης.
    Ειδικότερα θεωρούμε ότι στο προς διαβούλευση κείμενο έχουν υποβαθμιστεί οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των μέτρων, όπως το CBAM και οι νέες ρυθμιστικές αλλαγές στο ΕΣΕΚ με τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων προς τη βιομηχανία έως το 2035.
    Μέτρα που η εφαρμογή τους έχει σχεδιαστεί να ξεκινήσει ήδη από το 2026 σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία αφενός θα πλήξουν καίρια την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, αφετέρου θα επιφέρουν σημαντική αύξηση της τιμής σε μια σειρά βιομηχανικών προϊόντων, όπως θα αναλύσουμε σε ειδικό κεφάλαιο.
    Έχουμε επίσης επανειλημμένα επισημάνει ότι η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζει δομικά χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου, καθώς συμμετέχουν μόνο 4 καθετοποιημένοι παίκτες, με αποτέλεσμα την παντελή έλλειψη συνθηκών ανάπτυξης έστω στοιχειώδους ανταγωνισμού.
    Από τη στιγμή μάλιστα, που ότι οι τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς μεταφέρονται άμεσα στα τιμολόγια των απλών καταναλωτών (πρώτα με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, σήμερα με τα πράσινα και κίτρινα τιμολόγια και αύριο με τα πορτοκαλή), καταλήγουμε εύκολα στο συμπέρασμα ότι οι παραγωγοί δεν έχουν κανένα ρίσκο να εκτοξεύουν με τις προσφορές τους τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά, όταν οι συνθήκες τους το επιτρέπουν. Διότι οι ίδιοι παίκτες ως προμηθευτές, απλά περνούν τις όποιες υψηλές τιμές της αγοράς κατ’ ευθείαν στα τιμολόγια τους στη λιανική, χωρίς ζημία.
    Επομένως ήταν αναμενόμενο να δούμε την εκτόξευση των τιμών έως και 946 €/MWH, με αφορμή την υψηλή ζήτηση για εξαγωγές προς Βουλγαρία και Ρουμανία τις ώρες αιχμής μετά τη δύση του ηλίου (19.00- 23.00) από τις 7 Ιουλίου μέχρι και σήμερα. Με προφανές αποτέλεσμα την σημαντική επιβάρυνση των βιομηχανιών.
    Γεγονός που καταδεικνύει ότι ο ισχυρισμός των ιθυνόντων ότι οι βιομηχανίες δεν έχουν ανάγκη επιδότησης λόγω των υψηλών τιμών, διότι μπορούν να κάνουν διμερείς συμβάσεις δεν ευσταθεί, καθώς οι προσφερόμενες στην αγορά μακροχρόνιες συμβάσεις ( ΡΡΑ) κυρίως με ΦΒ, ουδόλως αποτελούν εργαλείο για τις βιομηχανίες κατάλληλο για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από τις υψηλές τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς που παρατηρούνται στις ώρες αιχμής.
    Ούτε όμως στις ώρες ηλιοφάνειας καθώς τους μήνες χαμηλής ζήτησης παρατηρείται κανιβαλισμός των τιμών της αγοράς κάτω από τη συμφωνημένη τιμή του ΡΡΑ.
    Εκτός εάν η πολιτική ηγεσία δώσει την προτεραιότητα που απαιτείται και ασκήσει επιτέλους πολιτική πίεση στις Βρυξέλλες για την έγκριση του μηχανισμού Green pool, ο οποίος προβλέπει την προσαρμογή του προφίλ λειτουργίας των ΑΠΕ στο ομαδοποιημένο (pool) προφίλ της ζήτησης των βιομηχανιών.
    Από τα ανωτέρω προκύπτει η ανάγκη λήψης διαρθρωτικών αλλαγών στη λειτουργία της χονδρεμπορικής. Με πρώτη αλλαγή την κατάργηση του μοντέλου της υποχρεωτικής αγοράς, βάσει του οποίου σήμερα όλη η ενέργεια περνάει υποχρεωτικά από το χρηματιστήριο. ΄Ήτοι μία αγορά μέσω της οποίας θα μπορούν οι καταναλωτές να επωφελούνται από τη φθηνή ενέργεια των ΑΠΕ και να μπορούν οι προμηθευτές και οι μεγάλοι καταναλωτές να αντισταθμίζουν τον κίνδυνο από τις μεταβολές των τιμών, ανεξάρτητα από την γνωστή μας σποτ αγορά που λειτουργεί με οριακή τιμολόγηση.
    Επιπλέον θα μπορούσε να εξεταστεί η υιοθέτηση μέτρων για τη στήριξη των βιομηχανιών έντασης ενέργειας, παρόμοια με την πρόταση της Ιταλίας. Σύμφωνα με πληροφορίες αυτή προβλέπει τη διάθεση σε βιομηχανίες έντασης ενέργειας μέσω δημοπρασιών ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας 20 TWh για τα τρία επόμενα έτη σε τιμή 60 €/MWh μέσω συμβάσεων οικονομικών διαφορών (cfd) με αντίστοιχη δέσμευση των εν λόγω βιομηχανιών να αναπτύξουν έργα ΑΠΕ, την παραγόμενη ενέργεια των οποίων θα πωλούν ακολούθως στη χονδρεμπορική αγορά στην τιμή των 60 €/MWh.
    Είναι σαφές ότι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας πολύ δύσκολα θα γίνουν ανταγωνιστικές χωρίς τη λήψη διαρθρωτικών αλλαγών στο ισχύον μοντέλο αγοράς σε βαθμό που να ευνοούν τον εξηλεκτρισμό της βιομηχανίας και γενικότερα της οικονομίας.
    Αναφερόμενοι στον στόχο για συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή στο 77% το 2030 θεωρούμε ότι θα επιφέρει σημαντικό πρόβλημα με την ευστάθεια του συστήματος για μεγάλες περιόδους, παρά την όποια ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης
    Και τούτο διότι εκτιμούμε ότι η συνολική ισχύς των ΦΒ το 2030 ενδέχεται να πλησιάσει τα 19 GW βάσει του αριθμού των όρων σύνδεσης για έργα ΑΠΕ, που έχουν δοθεί και τους παρατηρούμενους ρυθμούς υλοποίησης των έργων. Σίγουρα πάντως θα είναι πολύ υψηλότερη των 13.5 GW που αναφέρονται στο κείμενο.
    Συγκεκριμένα, ήδη έως το τέλος Αυγούστου κλείδωσαν ταρίφες, έργα 2.7 GW ΦΒ, ισχύος έως 1ΜW, καθώς επίσης εγκρίθηκαν με προτεραιότητα 2.4 GW, κυρίως ΦΒ, στο πλαίσιο των «βιομηχανικών ΡΡΑ».
    Θεωρούμε επίσης ότι οι υπολογισμοί σας, για έστω μια μικρή οριακή αύξηση της Ζήτησης έως το 2030 δεν θα ευοδωθούν, πόσο μάλλον όταν βασίζονται στην υπόθεση για αύξηση της ΗΕ στις μεταφορές και στην παραγωγή υδρογόνου.
    Η περαιτέρω αύξηση των ΑΠΕ στο μείγμα θα οδηγήσει σε μαζικές απορρίψεις της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς η συνολικά παραγόμενη ενέργεια θα ξεπερνάει κατά πολύ τη ζήτηση σε βαθμό που τα όποια έργα αποθήκευσης θα έχουν τεθεί σε λειτουργία δεν θα μπορούν να εξομαλύνουν το πρόβλημα. Πάνω δε από ένα μέγεθος αποθήκευσης το πρόβλημα απλά θα μετατοπιστεί σε άλλες ώρες μέσα στην ημέρα.
    Καταλήγοντας επισημαίνουμε ότι τους τελευταίους μήνες παρατηρούμε ότι οι οποίες εξαγωγές πράσινης ενέργειας από ΑΠΕ είναι ελάχιστες και γίνονται σε πολύ χαμηλές τιμές. Αντίθετα η αύξηση των εξαγωγών που παρατηρείται, ιδιαίτερα τους δύο τελευταίους μήνες, αφορά εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από μονάδες φ.α ή και λιγνιτικές μονάδες, κύρια στις ώρες αιχμής με τη δύση του ηλίου.

    Κεφάλαιο 3.1.8, Μέτρα και πολιτικές για τη βιομηχανία
    Η απανθρακοποίηση των βιομηχανιών, των οποίων οι εκπομπές δεν χαρακτηρίζονται ως hard to abate, δεν θα γίνει απαραίτητα για όλες μέσω εξηλεκτρισμού.
    Και τούτο διότι ο εξηλεκτρισμός δεν είναι πάντα ο ενδεδειγμένος τεχνικά σε όλες τις παραγωγικές διαδικασίες για την αντικατάσταση του φ.α.
    Για δε τις βιομηχανίες των οποίων οι εκπομπές χαρακτηρίζονται ως hard to abate, θεωρούμε πολύ κρίσιμο να δοθεί λύση στην εκκρεμότητα με την αποθήκευση του CO2 Πρίνο, ώστε να προχωρήσουν τα σχεδιαζόμενων έργα δέσμευσης του CO2 (CCUs) στις τσιμεντοβιομηχανίες και στα διυλιστήρια.
    Επίσης δεν συμφωνούμε με το επιχείρημα ότι η αύξηση της τιμής των ΕUAs θα αποτελέσει ικανό κίνητρο για τον εξηλεκτρισμό των βιομηχανικών διεργασιών, καθώς η αύξηση των EUAs αφενός θα αυξήσει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, αφετέρου πιθανότατα να μην επαρκεί για να αντισταθμίσει το όποιο κόστος της απαιτούμενης επένδυσης σε συνδυασμό με το αναμενόμενο κόστος λειτουργίας μετά την επένδυση (βαθμός απόδοσης, Kwh/ tn προϊόντος).
    Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι δεν μας βρίσκει σύμφωνους η υιοθέτηση της διατύπωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (Carbon Border Adjustment Mechanism) «επιχειρεί να εξαλείψει το αθέμιτο πλεονέκτημα προϊόντων που παράγονται σε τρίτες χώρες χωρίς να επιβαρύνονται από αντίστοιχα κόστη με αυτά που επιβάλλει ο ΣΕΔΕ στην Ενωμένη Ευρώπη, παρέχοντας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία το «ζωτικό χώρο» να επιβιώσει και να αναπτυχθεί», για τους λόγους που εξηγούμε εκτενώς παρακάτω.
    Κατ’ αρχή το προς διαβούλευση κείμενο αποφεύγει να αναφέρει ότι στο ίδιο πλαίσιο μια από τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις που προτείνονται είναι η σταδιακή μείωση, από το 2026 έως το 2035, που θα επέλθει η ολική κατάργηση, των δωρεάν δικαιωμάτων CO2 (EUAs), που διατίθενται μέχρι σήμερα σε συγκεκριμένους βιομηχανικούς κλάδους, όπως το τσιμέντο, ο χάλυβας, το αλουμίνιο και τα λιπάσματα (carbon leakage).
    Η επακόλουθη αύξηση της ζήτησης στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο από τις βιομηχανίες για EUAs, μετά την κατάργηση των δωρεάν, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή αύξηση των τιμών τους. Διευκρινίζουμε ότι στις τρίτες χώρες δεν υφίσταται υποχρέωση στις αντίστοιχες βιομηχανίες για πληρωμή περιβαλλοντικού φόρου για τις εκπομπές τους.
    Από τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε ότι από το 2026 σταδιακά θα προκύψει σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής σε μια σειρά βιομηχανικά προϊόντα κατ’ ελάχιστον 30-40% μέχρι το 2034, γεγονός που είναι βέβαιο ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη για την κατασκευή υποδομών όπως ηλεκτρικές διασυνδέσεις, νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ Η αύξηση αυτή προφανώς θα έχει σημαντική αρνητική επίπτωση στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και αναπόφευκτα θα περάσει στους ευρωπαίους καταναλωτές.
    Οι κοστολογήσεις για την κατασκευή υποδομών όπως ηλεκτρικές διασυνδέσεις, νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ, δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη τη βέβαιη αύξηση του κόστους αγοράς βασικών μετάλλων όπως χάλυβα (στην κατασκευή αιολικών) και αλουμινίου (ηλεκτρικές διασυνδέσεις, φωτοβολταïκά) δεδομένου ότι η συμπερίληψή τους στο CBAM θα αυξήσει το κόστος κατ’ ελάχιστον 30-40% μέχρι το 2034 λόγω της φορολόγησης του περιεχομένου εκπομπών άνθρακα σύμφωνα με την Eurofer και European Aluminiuum Association).
    Ήδη καταγράφεται αύξηση των εισαγωγών από τρίτες χώρες τα τελευταία έτη στα προαναφερθέντα βιομηχανικά προϊόντα, λόγω του αυξημένου κόστους ενέργειας που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες σε σύγκριση με άλλες μεγάλες χώρες όπως Κίνα, Ινδία και Αμερική.
    Πιστεύουμε ότι το ανωτέρω μέτρο αποσκοπεί στο να φέρει σημαντικά έσοδα στα ταμεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων επενδύσεων για την απανθρακοποίηση, παραγνωρίζοντας τις αρνητικές επιδράσεις που θα έχει στους ευρωπαίους καταναλωτές και στη βιομηχανία.
    Επομένως γίνεται αντιληπτό ότι μεγάλο μέρος του κόστους στην πορεία για την πράσινη μετάβαση σχεδιάζεται να μεταφερθεί εμμέσως στους καταναλωτές, ενώ είναι αμφίβολο το πότε θα μειωθούν οι τιμές ενέργειας.
    Ο νέος μηχανισμός CBAM θα επιβάλει πρόσθετη χρέωση στα αντίστοιχα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα ανάλογα με το αποτύπωμα άνθρακα που έχουν, αλλά και στην εισαγόμενη ενέργεια.
    Στη θεωρία βέβαια όλα είναι εύκολα. Στην πράξη όμως, ενώ η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα επιβαρυνθεί λόγω των ανωτέρω ρυθμίσεων για το σύνολο της παραγωγής της, καθώς στις εξαγωγές προς τρίτες χώρες δεν θα της επιστρέφεται το κόστος άνθρακα που επωμίστηκε, οι ανταγωνιστές της θα επιβαρύνονται μόνο για τις εξαγωγές τους προς την Ευρώπη και τούτο εφόσον δεν καταστρατηγηθεί ο νέος μηχανισμός.
    Σίγουρα τίθεται ερώτημα στο κατά πόσον είναι δυνατός ο έλεγχος της ακρίβειας των στοιχείων ως προς το αποτύπωμα άνθρακα των εγκαταστάσεων σε τρίτες χώρες, καθώς θα είναι πολύ εύκολο για τους εισαγωγείς μέσω αναδιάταξης των πόρων (resource shuffling) να αποφεύγουν την επιβολή φόρου.
    Επίσης είναι βέβαιο ότι η εφαρμογή του CBAM θα επηρεάσει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των παραγόμενων προϊόντων εντός ΕΕ, τα οποία βρίσκονται πιο κάτω στις αλυσίδες αξίας (downstream).
    Οι αρνητικές επιπτώσεις για τις ελληνικές βιομηχανίες χάλυβα και τσιμέντου λόγω του CBAM θα είναι μεγαλύτερες ως προς τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, καθώς o δείκτης έντασης εμπορίου για το χάλυβα στην Ελλάδα είναι 52.7% έναντι 25.3% στην ΕΕ και για το τσιμέντο 24.7% στην Ελλάδα έναντι 6.7% στην ΕΕ.
    Έχει επίσης ανακοινωθεί ότι το 2026 θα αποφασιστεί εάν θα προχωρήσει η κατάργηση μιας ακόμη κρατικής ενίσχυσης που δίδεται στις επιλέξιμες βιομηχανίες για την Αντιστάθμιση της επιβάρυνσης από το έμμεσο κόστος εκπομπών, η οποία θα επιφέρει μια πρόσθετη σημαντική επιβάρυνση στους κλάδους των μετάλλων.
    Δυστυχώς φοβόμαστε ότι οι αποφάσεις για επιτάχυνση της πορείας της πράσινης μετάβασης επηρεάζονται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε βαθμό που οδηγεί στο να υποβαθμίζονται οι αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών έντασης ενέργειας.

    3.3.1 Μέτρα και πολιτικές για την ανάπτυξη βιομεθανίου
    Θεωρούμε ότι γίνεται μεν αναφορά σε αύξηση παραγωγής βιομεθανίου αλλά δεν προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές, master plan, όπως έχουν γίνει σε άλλες χώρες ώστε να ληφθούν υπόψη οι δυνητικές πρώτες ύλες, κλπ.
    Επίσης παρατηρούμε ότι γίνεται αναφορά σε «πιστοποιητικά ανανεώσιμου αερίου για το βιομεθάνιο», αλλά σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ τα unbundled πιστοποιητικά που πωλούνται σε δημοπρασίες δεν εξυπηρετούν οποιαδήποτε απόδειξη κατανάλωσης πράσινης ενέργειας, όπως εξάλλου συμβαίνει με τις δημοπρασίες των πιστοποιητικών που προέρχονται από μονάδες ΑΠΕ επιδοτούμενες, που διενεργεί ο ΔΑΠΕΕΠ, ο οποίος όμως δεν τα αποδέχεται ως αποδεικτικό κατανάλωση πράσινης ενέργειας στο πλαίσιο του μηχανισμού επιδότησης των επιλέξιμων βιομηχανιών για την Αντιστάθμιση της επιβάρυνσης από το CO2.

    Demand response- Απόκριση Ζήτησης.
    Μας προκαλεί δυσάρεστη έκπληξη η παράλειψη μιας αναφοράς στο τι προβλέπει ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αναφορικά με την απόκριση ζήτησης.
    Συγκεκριμένα υπό το πρίσμα του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αναδεικνύεται ως προτεραιότητα η ενθάρρυνση της συμμετοχής της Ζήτησης (non fossil flexibility) στην αγορά (είτε στην αγορά επόμενης ημέρας, είτε στην αγορά εξισορρόπησης), ώστε να μειωθεί το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα στην αγορά.
    Προς τούτο ο νέος κανονισμός προβλέπει τη δυνατότητα τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μηχανισμό επιδότησης της διαθεσιμότητας ισχύος της Ζήτησης (non fossil flexibility support schemes), σαν επιπλέον κίνητρο για τη συμμετοχή της ζήτησης, εφόσον δεν ικανοποιείται ένας ενδεικτικός στόχος ελάχιστης συμμετοχής της ζήτησης στην αγορά (άρθρο 19 f,g).΄
    Η ρητή αναφορά σε non fossil μηχανισμό καθιστά σαφή την πρόθεση της Επιτροπής να εξαιρέσει τις συμβατικές μονάδες φ.α.
    Είναι γεγονός ότι η συμμετοχή της Ζήτησης στην αγορά εξισορρόπησης σήμερα είναι περιορισμένη, παρά το ότι έχουν εκδοθεί άδειες για φορείς εκπροσώπησης φορτίου πολλών MW.
    Ήδη η Γαλλία ενέκρινε μηχανισμό αποζημίωσης της διαθεσιμότητας ισχύος, κυρίως για τη Ζήτηση σε πρώτη φάση, SA 107352, όπου περιγράφεται ότι οι ενεργοποιήσεις διακοπών θα γίνονται μέσα από τους υφιστάμενους μηχανισμούς αγοράς. Στην ουσία λειτουργεί ως πρόσθετο κίνητρο για τις βιομηχανίες για να συμμετάσχουν τόσο στην αγορά εξισορρόπησης όσο και στην αγορά επόμενης ημέρας.
    Αντίθετα παρατηρούμε ότι στο κείμενο προβάλλεται ως αναγκαίος ο σχεδιασμός ενός κατάλληλου εθνικού μηχανισμού αποζημίωσης μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φ.α, καθώς την περίοδο 2030-2040 εκτιμάται ακόμα μεγαλύτερη μείωση των ωρών λειτουργίας τους λόγω της ανάπτυξης εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας. Θα ήταν ενδιαφέρον να αναφέρατε και την επιβάρυνση από τον εν λόγω μηχανισμό στους καταναλωτές.

    Ρυθμιζόμενες χρεώσεις- χρέωση χρήσης δικτύου, ΕΤΜΕΑΡ, ΥΚΩ
    Ορθά στο κείμενο γίνεται αναφορά ότι «η ύπαρξη χαμηλών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του εξηλεκτρισμού».
    Αναφερόμενοι στον εξηλεκτρισμό της βιομηχανίας το ορθότερο είναι «η ύπαρξη ανταγωνιστικών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος τουλάχιστον ως προς τους ευρωπαίους ανταγωνιστές μας……….» αντί του όρου χαμηλών τιμών.
    Ανάμεσα στις προτεινόμενες δράσεις βλέπουμε ότι ορθώς επισημαίνεται «συγκράτηση σε εύλογα επίπεδα του κόστους των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη των δικτύων σε συνδυασμό με τη σταδιακή μείωση, ως την οριστική εξάλειψη , των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που σχετίζονται με τις ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ -αφού λήξουν οι συμβάσες με υψηλές επιδοτήσεις) και την επιδότηση των καταναλώσεων στα νησιά (ΥΚΩ -αφού θα έχουν υλοποιηθεί οι διασυνδέσεις)».
    Αναφορικά με το ΕΤΜΕΑΡ επισημαίνουμε ότι αφενός οι συμβάσεις με υψηλές επιδοτήσεις λήγουν σε 17 έτη, επομένως δεν διαφαίνεται δυνατότητα μείωσης της εν λόγω χρέωσης. Αφετέρου θα υπάρξει κόστος για την επιδότηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων , των μονάδων αποθήκευσης, και επενδύσεων όπως π.χ της Αμφιλοχίας.
    Υπενθυμίζουμε την επιδότηση κατά 50% του κόστους διασύνδεσης όλων των έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης με έμμεση μεταφορά του κόστους αυτού στον καταναλωτή μέσω της χρέωσης χρήσης συστήματος, κόστος που υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 400εκ €, για την οποία δεν γίνεται καμία αναφορά στο κείμενο της διαβούλευσης.
    Αναφορικά με τα ΥΚΩ δυστυχώς επίσης δεν διαβλέπουμε μείωση της χρέωσης παρά την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων των νησιών, καθώς, χωρίς την απαραίτητη αιτιολόγηση, ο διαχειριστής του συστήματος διαπιστώνει την ανάγκη διατήρησης στα νησιά των υφιστάμενων παλαιών ή νέων συμβατικών μονάδων σε εφεδρεία.
    Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη μεταφορά των αεροστροβιλικών μονάδων του ΗΡΩΝΑ στην Κρήτη, παρά την διασύνδεση της Κρήτης με δύο διπλές γραμμές μιας με Πελοπόννησο με εναλλασσόμενο ρεύμα και μια δεύτερη με Αττική με DC, καθώς και τη διατήρηση των παλαιών πετρελαϊκών μονάδων στις Κυκλάδες.
    Διευκρινίζουμε ότι σύμφωνα με τις νέες Κατευθυντήριες γραμμές για κρατικές ενισχύσεις προβλέπεται η δυνατότητα θέσπισης μειωμένης χρέωσης για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας, δυνατότητα που οι υπεύθυνοι δεν υιοθετούν μέχρι σήμερα, ίσως στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής ότι η βιομηχανία δεν αποτελεί προτεραιότητα.
    Συμπερασματικά δυστυχώς αναμένεται σημαντική αύξηση των ρυθμιστικών χρεώσεων στη χώρα μας, γεγονός που θα επιδράσει αρνητικά στον εξηλεκτρισμό όλων των δράσεων.

    Με εκτίμηση,
    Αντώνιος Κοντολέων
    Πρόεδρος Δ.Σ.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 19:22 | Δέσποινα

    Κατά τη γνώμη μου πρέπει:
    Να δοθεί προτεραιότητα στις ενεργειακές κοινότητες πολιτών.
    Να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων, στις εξορύξεις και στην έρευνα για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Αντί για την επιδότηση των ορυκτών καυσίμων να προωθηθεί η εξοικονόμηση ενέργειας με πλέγμα παρεμβάσεων και πολιτικών που να δίνουν πρακτικές λύσεις στην καθημερινότητα και τις μετακινήσεις, χωρίς επιβάρυνση για τους πολίτες.
    Να δοθεί έμφαση στην προστασία και ιδιαίτερα την αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions) και όχι φαραωνικά, πολυδάπανα και εν πολλοίς ξεπερασμένα ήδη, ως προς τη φιλοσοφία τους, έργα.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 19:04 | Γιάννης Κοντούλης

    Σελ. 151
    Παρόλο που δίνονται αρκετά νούμερα που δείχνουν εντυπωσιακά «..τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης συνέβαλαν σε αύξηση κατά 67% στις ενεργειακά αναβαθμισμένες κατοικίες έναντι του έτους 2019» και άλλα παρόμοια, σε τελική ανάλυση δεν δίνεται καθαρά, πόσα σπίτια εκτιμά η κυβέρνηση ότι έχουν αναβαθμιστεί στα προηγούμενα χρόνια. Όχι γενικόλογες εκτιμήσεις τύπου 2020-2022 126.000 δυνητικούς ωφελούμενους. Πραγματικά στοιχεία: Πόσες κατοικίες το 2020, πόσες το 2021, πόσες το 2022, πόσες το 2023. Όχι «δυνητικά». Πραγματικά στοιχεία. Μόνο αν παραδεχτούμε και τη δείξουμε στους αποδέκτες (τους Έλληνες, αλλά γιατί όχι και την ΕΕ), θα καταλάβουμε αν το 68.000 ανά έτος είναι ρεαλιστικό, ή για να υλοποιηθεί πρέπει να λάβουμε επιπλέον μέτρα και πόσο έντονα μέτρα χρειάζονται.
    Σελ. 313
    Αναφέρεται συνέχεια των χρηματοδοτικών προγραμμάτων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, αναφέρεται τροποποίηση για αποτελεσματικοτερη στόχευση των ευπαθών και ευάλωτων νοικοκυριών, αλλά δεν αναφέρεται κάποια σημαντικότατη διαφοροποίηση (σημαντικότατη αύξηση κονδυλίων) που θα χρειαστεί για να πιάσουμε τον στόχο των 68.000 σπιτιών ανά έτος. Αν στη σελίδα 151 πούμε την αλήθεια (πόσα σπίτια ανακαινίζονται ανά έτος τα τελευταία χρόνια), τότε και εδώ, στη σελίδα 313, θα βλέπαμε ξεκάθαρα πόσο χρειάζεται να αυξηθεί η χρηματοδότηση. Τα νούμερα αυτά είναι αναγκαία.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 19:22 | OLGA PETIDOU

    1. Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    2. 100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    3. Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    4. Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 18:22 | ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΙΠΟΝΤΙΚΑΣ

    Αγαπητοί/ές,

    Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), υποβάλλονται παρατηρησεις οι οποίες έχουν ως σκοπό να ενισχύσουν την πληροτητα και την αποτελεσματικότητα του σχεδίου.
    Θα ήθελα όμως να σας ενημερώσω για τον τρόπο της σκέψης μου για να καταλάβετε πως προέκυψαν τα σχόλια που θα διαβάσετε παρακάτω. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω οι παρακάτω σχολιασμοί και προτάσεις σκοπό έχουν να ενισχύσουν την βιωσιμότητα, την διαφάνεια αλλά και την κοινωνική δικαιοσύνη του ΕΣΕΚ.

    Εξέτασα πρώτα τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει το ίδιο το σχέδιο για την πράσινη μετάβαση της χώρας μας. Με εμπειρία στα κοιν΄’α και με την ενασχόληση μου με την Κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος εντόπισα καταρχήν κάποια σημαντικά κενά σε τομείς όπως η προστασία των καρστικών εδαφών, η διαχείριση των υδατινων πορων αλλά κια η αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ μετά την λήξη κύκλου ζωής. Αυτά τα κενά μπορούν να επηρεάσουν την περιβαλλοντική βωσιμότητα και την αποδοχή στην κοινωνία.

    Παρά το γεγονός οτι το ΕΣΕΚ προωθεί τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, η απουσία διασύνδεσης μεταξύ αυτών και των επιμέρους πολιτικών μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις όπως για παράδειγμα στην διατήρηση της βιοποικιλόηττας αλλά και στην κλιματική προστασία εάν θέλετε.

    Ακολουθεί τώρα ο σχολιασμός και η υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων. Απαιτείται μια πιο ολιστική προσέγγιση.
    Κεφάλαιο 1: Επισκόπηση και διαδικασία κατάρτισης του σχεδίου
    Γενικά
    Το κεφάλαιο 1 του ΕΣΕΚ θέτει τις βάσεις για τον καθορισμό των στρατηγικών προτεραιοτήτων, της μεθοδολογικής προσέγγισης και της συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων. Παρά τις σαφείς κατευθυντήριες γραμμές που παρέχει το συγκεκεκριμένο σχέδιο παρατηρούνται ορισμένα κενά, κυρίως στην ευθυγράμμιση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), στην προστασία ευαίσθητων περιοχών και στη διασφάλιση μη σύγκρουσης μεταξύ περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.Πιο συγκεκριμένα προτείνονται τα ακόλουθα:

    – Σύνδεση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs)|Να ενσωματωθούν στο ΕΣΕΚ σε κάθε επίπεδο σχεδιασμού και υλοποίησης, καθώς αυτοί παρέχουν ένα σαφές πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

    –Γιατί; Η ενσωμάτωση των SDGs στο ΕΣΕΚ δεν θα ενισχύσει μόνο την ευθυγράμμιση της χώρας μας με τις διεθνείς δεσμεύσεις, αλλά θα δημιουργήσει κι ενα συνεκτικό πλαίσιο για την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διατήρησης.

    —Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.3 (Στρατηγικές προτεραιότητες του ΕΣΕΚ): «Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ευθυγραμμίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ. Ειδικότερα, ο Στόχος 7 για καθαρή και προσιτή ενέργεια και ο Στόχος 13 για δράση για το κλίμα αποτελούν κύριους άξονες της στρατηγικής του ΕΣΕΚ, ενώ δίνεται έμφαση στη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και στην αποφυγή κοινωνικών ανισοτήτων (Στόχος 10).»

    – Αξιολόγηση καρστικών εδαφών και υδατικών πόρων | Οι καρστικές περιοχές αποτελούν οικοσυστήματα μεγάλης σημασίας λόγω της ύπαρξης υπόγειων υδάτων και της συμβολής τους στη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στην ανθρώπινη παρέμβαση, όπως οι εγκαταστάσεις έργων ΑΠΕ. Δυστυχώς το διαπιστώμασε πολύ πρόσφατα όπου συγκεκριμένη ΜΠΕ δεν είχε λάβει υπόψη αυτό το στοιχείο σε ιδιαίτερα κρίσμη περιοχή. Το ΕΣΕΚ θα πρέπει να ενσωματώσει ειδικές κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των καρστικών εδαφών.

    Γιατί; Η διατήρηση των καρστικών οικοσυστημάτων είναι κρίσιμη για την αποφυγή περιβαλλοντικών καταστροφών, ενώ η ορθή αξιολόγηση των επιπτώσεων των ενεργειακών έργων σε τέτοιες περιοχές θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των υδατικών πόρων. Επιπλέον, οι καρστικές περιοχές προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία (Ν. 3199/2003 για την προστασία των υδάτων) και την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα).

    —Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.5 (Μεθοδολογική προσέγγιση κατάρτισης του ΕΣΕΚ): «Η μεθοδολογία χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των καρστικών εδαφών, με στόχο την προστασία των υδατικών πόρων και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Προβλέπεται η εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων για την προστασία αυτών των περιοχών, καθώς και η ανάπτυξη ειδικών πρωτοκόλλων για την αποφυγή της υποβάθμισης των υπόγειων υδάτων.» ή
    «Η εγκατάσταση έργων ΑΠΕ σε περιοχές με καρστικά εδάφη και ευαίσθητους υδατικούς πόρους θα υπόκειται σε αυστηρά κριτήρια σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία (Ν. 3199/2003) και την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, με στόχο την αποφυγή της υποβάθμισης των υδάτινων πόρων και των οικοσυστημάτων.»

    – Προστασία βιοποικιλότητας και τοπικών κοινοτήτων | Η προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων και των τοπικών κοινωνιών αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το ΕΣΕΚ πρέπει να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των τοπικών κοινοτήτων από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων ΑΠΕ, ενώ παράλληλα να ενσωματώσει σαφή μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας.

    Γιατί; Η κοινωνική δικαιοσύνη και η περιβαλλοντική προστασία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η εμπλοκή των τοπικών φορέων στη διαδικασία σχεδιασμού θα ενισχύσει την αποδοχή των έργων και θα μειώσει τις πιθανές συγκρούσεις.Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και αυτό ισχύει για κάθε πλευρά.

    — Προτεινόμενη προσθηκη στο τμήμα 1.6 (Διαβουλεύσεις και συμμετοχή φορέων): «Η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων στη διαδικασια σχεδιασμού των έργων ΑΠΕ είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της κοινωνικής αποδοχης και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα αξιολογούνται με βάση τα πιο σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να αποφεύγεται η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων.»

    – Ταμείο Απόσυρσης και Αποκατάστασης έργων ΑΠΕ | Ένα κεντρικό ζήτημα στο ΕΣΕΚ είναι η έλλειψη πρόνοιας για τη διαχείριση των ΑΠΕ μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Προτείνεται λοιπόν η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης, το οποίο θα χρηματοδοτεί τη διαχείριση της αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών όπου βρίσκονται.

    — Γιατί; Η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των ενεργειακών έργων και θα διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση σε νέες τεχνολογίες, χωρίς να δημιουργούνται περιβαλλοντικά ζητήματα μακροπρόθεσμα.Επιπλέον,η Οδηγιια 2019/944/ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των ενεργειακών εργων και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν την αποκατασταση του περιβάλλοντος μετά το τέλος ζωής των εγκαταστάσεων. Ένα Ταμείο Απόσυρσης θα διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή αυτής της οδηγίας, προστατεύοντας τα φυσικά οικοσυστήματα.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 1.5 (Μεθοδολογική προσέγγιση κατάρτισης του ΕΣΕΚ): «Προβλέπεται η δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Το ταμείο αυτό θα χρηματοδοτεί την αποξήλωση των εγκαταστάσεων και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας ότι δεν θα προκύπτουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εγκατάλειψη των έργων.»

    Κεφάλαιο 2: Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις

    Στο κεφάλαιο αυτό, το οποίο καθορίζει τους εθνικούς στόχους και τις επιδιώξεις για την ενέργεια και το κλίμα, παρατηρούνται κενά στην πρόβλεψη για τη σταδιακή απόσυρση των έργων ΑΠΕ και την προστασία των φυσικών πόρων, κυρίως σε ευαίσθητες περιοχές όπως οι καρστικές περιοχές και τα υδατικά συστήματα. Εδώ προτείνονται τα ακόλουθα:

    -Πρόβλεψη για το Ταμείο Απόσυρσης ΑΠΕ | Στην παράγραφο 2.3.2, όπου αναλύονται οι στόχοι για τη διείσδυση των ΑΠΕ, πρέπει να γίνει σαφής πρόβλεψη για την αποξήλωση των έργων ΑΠΕ μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους, όπως επιβάλλεται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ και τον Κανονισμό 2020/852 για την Ταξινομία της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

    — Γιατί; Διότι ο Κανονισμός 2020/852 για την Ταξινομία της Βιώσιμης Ανάπτυξης απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη βιώσιμη διαχείριση των έργων ΑΠΕ. Το Ταμείο Απόσυρσης διασφαλίζει τη συμμόρφωση με αυτές τις διατάξεις και ενισχύει την περιβαλλοντική προστασία.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.3.2 (Διείσδυση ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας): «Για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των έργων ΑΠΕ, προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης. Το Ταμείο αυτό θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων και θα καλύπτει το κόστος αποξήλωσης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος μετά το πέρας του κύκλου ζωής των εγκαταστάσεων, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ.»

    – Προστoσία καρστικών εδαφών και υδατικωων πόρων | Οι καρστικές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στα ενεργειακά έργα, και η προστασία τους είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα των υδατικών πόρων. Στο πλαισιο αυτό, είναι απαραιτητη η ενσωμάτωση μέτρων προστασίας των καρστικών οικοσυστημάτων σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ.

    — Γιατί; Διότι η Οδηγία 2000/60/ΕΚ απαιτεί τη λήψη μέτρων για την προστασία των υδατικών οικοσυστημάτων, ιδίως σε περιοχές με καρστικά εδάφη. Με αυτό τον τρόπο η προσθήκη αυτής της διάταξης στο ΕΣΕΚ θα διασφαλίσει τη συμμόρφωση με την Οδηγία και θα ενισχύσει την προστασία των φυσικών πόρων.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.2.2 (Οι εκπομπές και απορροφήσεις του τομέα χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας – LULUCF): «Στις περιοχές με καρστικά εδάφη, όπου εντοπίζονται σημαντικοί υδατικοί πόροι, η ανάπτυξη έργων ΑΠΕ θα υπόκειται σε ειδικές κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των υπόγειων υδάτων και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων.»

    – Συγκρούσεις στόχων βιώσιμης ανάπτυξης | Το ΕΣΕΚ πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμούς για την αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των εθνικών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και των ενεργειακών έργων. Η ενσωμάτωση ρυθμίσεων που ευθυγραμμίζονται με τον Κανονισμό 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα θα διασφαλίσει τη συμβατότητα των στόχων και την αποφυγή περιβαλλοντικών συγκρούσεων.

    Γιατί; Διότι όπως ανέφερα προηγουμένως, ο Κανονισμός 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εξισορροπούν τις εθνικές πολιτικές με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να αποφεύγονται συγκρούσεις. Η ενσωμάτωση τέτοιων ρυθμίσεων στο ΕΣΕΚ θα ενισχύσει την πολυδιάστατη προσέγγιση των ενεργειακών πολιτικών.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 2.1 (Επισκόπηση γενικού πλαισίου καθορισμού στόχων): «Για την αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και των ενεργειακών έργων, προβλέπονται ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι ρυθμίσεις αυτές θα ευθυγραμμίζονται με τον Κανονισμό 2021/1119 και τη δέσμευση για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.»

    Κεφάλαιο 3: Μέτρα και πολιτικές

    Κι σε αυτό το κεφάλαιο θα προτείνω τις αλλαγές/τροποποιήσεις και προσθήκες που απαιτούνται ώστε να υπάρχει και η διασύνδεση με τα προηγούμενα κεφάλαια.

    – Ταμείο Απόσυρσης για έργα ΑΠΕ | Στην παράγραφο 3.2.1, που αφορά τη διασφάλιση της υλοποίησης επενδύσεων ΑΠΕ, θα πρέπει να ενσωματωθεί πρόβλεψη για τη δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα καλύπτει το κόστος αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους.Έχει προηγηθεί αναφορά στα προηγούμενα σχόλια.

    — Γιατί; Όπως προηγούμενα.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.2.1 (Μέτρα και πολιτικές για αναμόρφωση του πλαισίου αδειοδότησης): «Προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων ΑΠΕ. Το Ταμείο αυτό θα διασφαλίσει τη βιώσιμη αποξήλωση των εγκαταστάσεων και την αποκατάσταση των φυσικών περιοχών μετά το πέρας της διάρκειας ζωής των έργων, όπως απαιτείται από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ.»

    – Προστασία καρστικών εδαφών και υδατικών πόρων | Στην παράγραφο 3.1.3, όπου αναλύονται τα μέτρα για τη χρήση γης και τη δασοπονία, πρέπει να ενσωματωθεί ρήτρα προστασίας των καρστικών εδαφών και των υπόγειων υδατικών πόρων, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.1.3 (Μέτρα και πολιτικές για την αύξηση της συμβολής του τομέα LULUCF): «Για τις περιοχές με καρστικά εδάφη, όπου εντοπίζονται σημαντικοί υδατικοί πόροι, τα μέτρα και πολιτικές για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ θα υπόκεινται σε αυστηρές περιβαλλοντικές κατευθυντήριες γραμμές, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των υπόγειων υδάτων και των οικοσυστημάτων.»

    – Ανάπτυξη συμμετοχικών μοντέλων διακυβέρνησης | Στην παράγραφο 3.2.3, όπου αναφέρονται τα μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στις ΑΠΕ, είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι διαβουλεύσεις και η συμμετοχή των πολιτών σύμφωνα με τη Σύμβαση του Άαρχους.

    Γιατί; Διότι η Σύμβαση του Άαρχους προβλέπει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον. Η ενσωμάτωση αυτής της ρύθμισης στο ΕΣΕΚ θα ενισχύσει τη διαφάνεια και την κοινωνική αποδοχή των ενεργειακών έργων.Η Σύμβαση του Άαρχους (Ν. 3422/2005) προβλέπει ρητά την υποχρέωση των αρχών να εξασφαλίζουν την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για περιβαλλοντικά θέματα, και η διαβούλευση πρέπει να γίνεται σε χρονικές περιόδους που επιτρέπουν την ευρύτερη συμμετοχή των ενδιαφερομένων. Η σύμβαση αυτή επιβάλλει διαφάνεια, προσβασιμότητα στις πληροφορίες και ουσιαστική συμμετοχή στις διαδικασίες που αφορούν το περιβάλλον.Παρά το γεγονός ότι η Σύμβαση του Άαρχους επιβάλλει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η πρακτική του ΥΠΕΚΑ δείχνει ότι πολλές φορές οι διαβουλεύσεις δεν γίνονται σε χρονικά διαστήματα που εξυπηρετούν την πραγματική συμμετοχή του κοινού. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολίτες και οι φορείς δεν ενημερώνονται επαρκώς ούτε έχουν τον χρόνο να αναλύσουν και να αξιολογήσουν τις ΜΠΕ με τον απαιτούμενο βάθος.Η έλλειψη επαρκούς διαβούλευσης δημιουργεί κλίμα δυσπιστίας και αντιπαράθεσης στις τοπικές κοινωνίες. Τα έργα ΑΠΕ, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν σημαντικές αντιδράσεις όταν οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν συμμετάσχει ουσιαστικά στη διαμόρφωση των αποφάσεων. Αν η διαβούλευση περιοριστεί σε ακατάλληλες χρονικές περιόδους, τα αποτελέσματα είναι αρνητικά για την κοινωνική αποδοχή των έργων και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους.Σίγουρα θα έπρπε να υπάρχει μια ελάχιστη περίοδος 45 ημερών, με ρητή απαγόρευση διεξαγωγής διαβουλεύσεων σε περιόδους διακοπών, όπως το διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τοπικές κοινωνίες θα μπορούν να συμμετάσχουν ενεργά και ουσιαστικά στη διαδικασία.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 3.2.3 (Μέτρα και πολιτικές για την προώθηση διεσπαρμένων συστημάτων ΑΠΕ και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών): «Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Άαρχους (Ν. 3422/2005), θα ενισχυθούν οι διαβουλεύσεις και η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων για έργα ΑΠΕ. Οι τοπικοί φορείς και οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες διαβούλευσης, με στόχο τη διασφάλιση της κοινωνικής αποδοχής των έργων.»

    Κεφάλαιο 4: Αποτελέσματα εξέλιξης ενεργειακού συστήματος έως το έτος 2050

    Σε αυτό τοκεφάλαιο είναι κρίσιμο να ενσωματωθούν μέτρα που να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της ενεργειακής μετάβασης και να αποφεύγονται συγκρούσεις μεταξύ των στόχων για την ενέργεια, το κλίμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

    – Συμβατότητα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) | Η ενεργειακή μετάβαση έως το 2050 πρέπει να είναι απόλυτα συμβατή με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, ιδίως τους SDG 7 (καθαρή ενέργεια), SDG 13 (κλιματική δράση) και SDG 15 (ζωή στη γη). Η ενσωμάτωση αυτής της διάστασης θα διασφαλίσει ότι οι προτεινόμενες πολιτικές και μέτρα δεν θα έχουν δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

    Γιατί; Η πρόβλεψη αυτή θα διασφαλίσει την ισορροπία μεταξύ της ενεργειακής μετάβασης και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επισημαίνεται για άλλη μια φορά, οτι ο Κανονισμός 2021/1119 για την κλιματική ουδετερότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών επιβάλλουν τη διασφάλιση ότι οι ενεργειακές πολιτικές δεν θα συγκρούονται με τους στόχους για βιώσιμη ανάπτυξη.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 4.2 (Προβλεπόμενη εξέλιξη των κύριων εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν το ενεργειακό σύστημα): «Η πρόβλεψη της εξέλιξης του ενεργειακού συστήματος έως το 2050 θα ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), ιδίως τους SDG 7, 13 και 15, διασφαλίζοντας ότι οι ενεργειακές πολιτικές θα συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα χωρίς να επηρεάζουν αρνητικά τα οικοσυστήματα και την κοινωνική ισορροπία.»

    – Πρόβλεψη επενδύσεων για την αποκατάσταση περιοχών μετά την αποξήλωση των ΑΠΕ | Καθώς η ενεργειακή μετάβαση βασίζεται στις ΑΠΕ, το ΕΣΕΚ πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένες επενδύσεις για την αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους. Αυτό είναι κρίσιμο για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.

    Γιατί; Η Οδηγία 2019/944/ΕΕ προβλέπει τη βιώσιμη αποξήλωση των ενεργειακών εγκαταστάσεων μετά το τέλος της ζωής τους. Οι επενδύσεις αυτές είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 4.3.2 (Κύρια χαρακτηριστικά του ενεργειακού συστήματος έως το έτος 2050): «Προβλέπονται ειδικές επενδύσεις για την αποξήλωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν, σύμφωνα με την Οδηγία 2019/944/ΕΕ. Οι επενδύσεις αυτές θα χρηματοδοτούνται από τους φορείς των έργων ΑΠΕ, μέσω του Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης.»

    Κεφάλαιο 5: Επισκόπηση επιπτώσεων και επενδυτικών αναγκών

    Πρόκειται σίγουρα για ένα κρίσιμο κεφάλαιο, αφού καθορίζει τις οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες των προτεινόμενων πολιτικών, καθώς και τις απαιτούμενες χρηματοδοτήσεις.

    – Ενσωμάτωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή στις επενδυτικές στρατηγικές | Το κεφάλαιο 5 θα πρέπει να ενσωματώνει σαφώς την πρόβλεψη των επενδυτικών αναγκών που θα προκύψουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η προστασία των κρίσιμων υποδομών και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των παράκτιων περιοχών.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.1 (Ανάλυση επιπτώσεων βασικών πολιτικών εθνικού σχεδιασμού):
    «Οι επενδύσεις θα πρέπει να προβλέπουν την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ενεργειακών και παράκτιων υποδομών έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση και της Οδηγίας 2008/56/ΕΚ για τη θαλάσσια στρατηγική.»

    – Ταμειίο Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τις ΑΠE | Η επενδυση σε ΑΠΕ πρέπει να συνοδεύεται από τη δημιουργία ενός Ταμείου Απόσυρσης και Αποκατάστασης, το οποίο θα καλύπτει τα έξοδα αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ στο τέλος της ζωή ς τους, καθώς και την αποκατάσταση των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν. Αυτή η πρόβλεψη είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επενδύσεων και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.2 (Υφισταμενες επενδυτικές ροές και παραδοχές προβλεπόμενων επενδύσεων): «Θα δημιουργηθεί ένα Ταμείο Απόσυρσης και Αποκατάστασης για τις ΑΠΕ, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τους φορείς των έργων και θα καλύπτει τα έξοδα αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και την αποκατάσταση των περιοχών στο τέλος του κύκλου ζωής τους.»

    – Επενδύσεις για την προστασία των καρστικών και άλλων ευαίσθητων οικοσυστημάτων | Τα καρστικά εδάφη και άλλα ευαίσθητα οικοσυστήματα πρέπει να προστατευτούν από τις επενδύσεις που αφορούν την εγκατάσταση ΑΠΕ, καθώς η αλόγιστη εκμετάλλευσή τους μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους και στη βιοποικιλότητα.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.3 (Οικονομικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία): «Οι επενδύσεις που αφορούν την εγκατάσταση ΑΠΕ σε καρστικά εδάφη και άλλες ευαίσθητες περιοχές θα πρέπει να συνοδεύονται από περιβαλλοντικές εγγυήσεις και μέτρα προστασίας των υδατικών πόρων, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους.»

    – Διασφάλιση επενδύσεων για την ενεργειακή φτωχεια | Το κεφάλαιο 5 πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, εξασφαλίζοντας ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά θα έχουν πρόσβαση σε καθαρή και προσιτή ενέργεια.

    — Προτεινόμενη προσθήκη στο τμήμα 5.4 (Ο δημοσιονομικος αντικτυπος της πρασινης μετάβασης): «Οι επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα που να διασφαλίζουν την πρόσβαση των ευάλωτων νοικοκυριών σε καθαρή και προσιτή ενέργεια, μέσω ειδικών προγραμμάτων χρηματοδότησης και επιδοτήσεων.»

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 18:27 | Σεβαστιανός Μοιρασγεντής

    Θετικά σημεία

    • Μέσω του ΕΣΕΚ επιτυγχάνονται εν γένει οι κλιματικοί στόχοι, ήτοι μείωση των εκπομπών κατά 55% το 2030 σε σχέση με το 1990, και σχεδόν net zero εκπομπές το 2050. Εντούτοις, ο στόχος που τίθεται για το 2040 (-79,8%) είναι σημαντικά υποδεέστερος της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (-90%). Επομένως το 2040 μάλλον οι στόχοι μείωσης των εκπομπών θα πρέπει να είναι πιο φιλόδοξοι προκειμένου η χώρα να συμβαδίζει με τη στοχοθεσία που φαίνεται ότι θα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και με ένα σενάριο απανθρακοποίησης 1.5οC.

    • Διατηρείται ο στόχος της απολιγνιτοποίησης, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2028.

    • Προωθούνται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, που αφενός θα συμβάλλουν στο κλείσιμο ή στον περιορισμό λειτουργίας των υφιστάμενων πετρελαϊκών μονάδων και αφετέρου θα υπάρξουν αυξημένες δυνατότητες αξιοποίησης του πλούσιου δυναμικού ΑΠΕ των νησιωτικών περιοχών.

    • Υιοθετούνται πιο ρεαλιστικοί στόχοι αποθήκευσης με μεγαλύτερη έμφαση σε σχέση με το πρόηγούμενο σχέδιο στην αντλησιοταμίευση.

    • H χώρα καθίσταται εξαγωγέας ηλεκτρισμού από το 2035 και μετά, χωρίς όμως οι εξαγωγες να υπερβαίνουν τις ~11 TWh/έτος.

    Παρατηρήσεις – προτάσεις

    • Στο υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ δίνεται πολύ λίγη ποσοτική πληροφορία σχετικά με τους στόχους της εξοικονόμησης ενέργειας και τη διείσδυση των μέτρων για την επίτευξή τους.

    • Το ΕΣΕΚ δίνει μικρή ή και καθόλου έμφαση σε πολιτικές και μέτρα που προωθούν την ορθολογική χρήση των ενεργειακών πόρων και την αλλαγή των ενεργειακών συμπεριφορών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ευημερία για όλους, εντός των ορίων που θέτει η βιώσιμη ανάπτυξη. Τα μέτρα αυτά, συνήθως χαμηλού κόστους, είναι δυνατόν να αυξήσουν το συνολικό δυναμικό μείωσης των εκπομπών κατά περίπου 10%.

    • Οι στόχοι βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας είναι συντηρητικοί, υποδεέστεροι του προηγούμενου σχεδίου, και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περεταίρω προώθησης της εξοικονόμησης ενέργειας, και της μείωσης των εκπομπών μέσω αυτής, ιδιαίτερα στους τομείς των κτιρίων και των μεταφορών.

    • Στον τομέα των κτιρίων, το ΕΣΕΚ είναι προσανατολισμένο στον εξηλεκτρισμό της τελικής ζήτησης και στην προώθηση της βιοενέργειας, ενώ η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων δεν καλύπτει το σύνολο του κτιριακού αποθέματος που είναι κατασκευασμένο πριν το 2010, και είναι προσανατολισμένη στις ήπιες ενεργειακές ανακαινίσεις. Θεωρούμε ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση στον τομέα, που θα στοχεύει στη ριζική ενεργειακή ανακαίνιση του συνόλου του κτιριακού αποθέματος μέχρι το 2050, στον εξηλεκτρισμό της ζήτησης μέσω της εγκατάστασης αντλιών θερμότητας, και στη μέγιστη αξιοποίηση μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων για σκοπούς αυτοκατανάλωσης, ενδεχομένως με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες). Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της χρήσης φωτοβολταϊκών συστημάτων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των νοικοκυριών. Από τα ποσοτικά στοιχεία που παρουσιάζονται φαίνεται ότι προωθείται έντονα η βιοενέργεια και οι ηλεκτρικές αντιστάσεις. Θα πρέπει να διευκρινιστεί το πως από την παραδοσιακή βιομάζα ο τομέας θα προσανατολισθεί σε σύγχρονα συστήματα θέρμανσης με βιομάζα καθώς επίσης γιατί δίνεται έμφαση στις ηλεκτρικές αντιστάσεις.

    • Ειδικές και στοχευμένες πολιτικές θα πρέπει να σχεδιασθούν για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά έτσι ώστε να επιδιωχθεί ταυτόχρονα η επίτευξη των κλιματικών στόχων και η μείωση της ενεργειακής φτώχειας.

    • Στον τομέα των μεταφορών, βασική προτεραιότητα του ΕΣΕΚ είναι η προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Θεωρούμε ότι η τελευταία θα πρέπει να συνδυαστεί με την προώθηση της ήπιας κινητικότητας, μέτρων μείωσης του απαιτούμενου μεταφορικού έργου, των μέσων μαζικής μεταφοράς και των σιδηροδρόμων. Στόχος να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το μεταφορικό έργο που επιτελείται από αυτοκίνητα εις όφελος των μέσων σταθερής τροχιάς και των μέσων μαζικής μεταφοράς.

    • Στο ΕΣΕΚ προβλέπεται πολύ μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη των ΑΠΕ, ιδιαίτερα φωτοβολταϊκών και αιολικών, τόσο για την κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρισμού όσο και για την παραγωγή νέων καυσίμων. Η επιλογή αυτή αναμένεται να προκαλέσει περιβαλλοντικές πιέσεις και κοινωνικές αντιδράσεις. Η υιοθέτηση πιο φιλόδοξων στόχων εξοικονόμησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας, αναμένεται ότι θα συμβάλλει στη μείωση των απαιτήσεων για εγκαταστάσεις νέων ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης. Επίσης, απαιτείται η πιο ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη χωροθέτηση των έργων ΑΠΕ, ακόμη και η συμμετοχή τους στα επενδυτικά σχήματα μέσω ενεργειακών κοινοτήτων. Επίσης, εντύπωση προκαλεί ότι στο ΕΣΕΚ δεν συμπεριλαμβάνονται επενδύσεις για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με βιομάζα και γεωθερμία.

    • Με το ΕΣΕΚ, μία εκ των πλέον σημαντικών τεχνολογιών της απανθρακοποίησης καθίστανται τα υπεράκτια αιολικά, για τα οποία όμως δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κάποια εμπειρία στη χώρα, και ούτε αναλυτική εκτίμηση των επιπτώσεών τους στις νησιωτικές και θαλάσσιες περιοχές. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας αυτής θα πρέπει να προσαρμοστεί σε ρεαλιστικότερους ρυθμούς.

    • Η πράσινη μετάβαση και η απανθρακοποίηση της Ελληνικής οικονομίας απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Κρίσιμο είναι να ληφθούν μέριμνες υποστήριξης αυτού του μετασχηματισμού από την Ελληνική βιομηχανία, μειώνοντας το ποσοστό του εισαγόμενου εξοπλισμού.

    • H απορριπτόμενη ηλεκτρική ενέργεια υπερβαίνει τις 5 TWh/έτος από το 2040 και μετά, και προσεγγίζει τις 10 ΤWh το 2050.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 16:30 | ΚΑΚΑΖΑΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛ

    Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 13:04 | ΣΥΛΛΙΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΔΜ

    ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ / Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας

    Εισαγωγικές Παρατηρήσεις
    Η παρούσα πρόταση αναθεώρησης και επικαιροποίησης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, βασίζεται πάνω στις αρχές που έχουν οριστεί στο ΦΕΚ 4893 Β /2019, επιχειρώντας να προβεί όμως σε διορθώσεις εκτιμήσεων που δεν επαληθεύτηκαν.
    Η παρούσα πρόταση αναθεώρηση του ΕΣΕΚ σκιαγραφεί έναν μακρόπνοο σχεδιασμό με στόχο την τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, που με τη σειρά τους πηγάζουν από τις δεσμεύσεις των κρατών μελών, στη Συμφωνία του Παρισιού. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι δεν επιβαλλόταν η βίαιη μετάβαση που ανακοινώθηκε το 2020, χωρίς να έχει ετοιμαστεί συντεταγμένο σχέδιο με χρονοδιάγραμμα, ούτε πήγαζε από τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις τέτοια εμπροσθοβαρής πολιτική.
    Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει μια γενική στρατηγική μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου με εκμηδενισμό της χρήσης του άνθρακα ως το 2040 και μηδενισμό των υδρογονανθράκων ως το 2050. Η στρατηγική της πρώτης φάσης βασίζεται στη αξιοποίηση του Φυσικού Αερίου ως μεταβατικού καυσίμου, που θα λειτουργούσε ως καύσιμο βάσης για την διασφάλιση της ευστάθειας του συστήματος κάθε χώρας, κατά την περίοδο ανάπτυξης και καθιέρωσης των Α.Π.Ε.
    Ο σχεδιασμός αυτός έχρηζε σημαντικής αναθεώρησης, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και των μεταβολών στην προμήθεια Φυσικού Αερίου, ειδικά στις χώρες με μη επαρκές από πλευράς εναλλακτικών και ποιότητας, διασυνοριακού διασυνδετικού δικτύου. Ήδη ο σχεδιασμός για την ριζική απόσυρση του λιγνίτη ως το 2023, έχει καταστεί παρωχημένος στην πράξη από τις ανάγκες ευστάθειας του συστήματος και την αυξανόμενη ζήτηση κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Στόχος της νέας αναθεώρησης θα είναι η επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας για την απομείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με κυρίαρχη τη συμβολή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο εθνικό μίγμα, αποτρέποντας όμως την εμφάνιση ιδιαίτερα υψηλών τιμής ενέργειας κατά τη φάση της μετάβασης.
    Το ζήτημα του κόστους ενέργειας είναι μείζον και η φύση του προβλήματος δεν θίγεται όσο θα έπρεπε στο σώμα του κειμένου. Η αυξημένη συνεισφορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο εθνικό μίγμα είναι σαφώς θετική φαίνεται όμως ότι δεν επιδρά ουσιαστικά στην απομείωση των μέσων μηνιαίων τιμών, ενώ ταυτόχρονα τις εκμηδενίζει κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπου ενσωματώνεται η παραγόμενη ενέργεια από τους Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς Παραγωγής Ενέργειας. Με τον ισχύοντα σχεδιασμό η επίδραση του φαινομένου αυτού μειώνεται ουσιαστικά μετά 2030, που η εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης υπερβαίνει τα 17,5 GW (5,453 GW Αντλησιοταμίευση και 12,025 GW Μπαταρίες).
    Με το πέρας όμως του χρονικού πλαισίου που οι Α.Π.Ε. κυριαρχούν στο ενεργειακό μίγμα (10:00 – 17:00), παρατηρείται μια εκτόξευση τιμών χονδρικής, από τις προσφορές που δίνουν στο χρηματιστήριο ενέργειας οι εναπομείνασες μονάδες παραγωγής (Φ.Α, Λιγνίτης, Υδροηλεκτριά). Από όλες τις πρόσφατες στατιστικές συσχετίσεις για την ανάλυση και κατανόηση του φαινομένου προκύπτει πως η αυξημένη συμβολή των ΑΠΕ μειώνει την ωριαία τιμή στις τιμές αγοράς επόμενης ημέρας. Ταυτόχρονα η συμβολή του λιγνίτη, λόγω του μικρού ποσοστού < 10% φαίνεται πως σταθεροποιηθεί τις τιμές στην αγορά της επόμενης μέρας δίχως να προκαλεί τις εξάρσεις που εκτοξεύουν τις τιμές σε ωριαία βάση άνω των 200€/ΜWh. Διαπιστώνεται μάλιστα πως για τις ώρες 17:00-22:00 οι προσφορές των υδροηλεκτρικών, όπως και των μονάδων Φυσικού Αερίου, οδηγούν σε ραγδαία αύξηση των τιμών του ρεύματος στη χονδεμπορική.
    Ετσι, η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή που αποτέλεσε τον κρίσιμο παράγοντα για την εύρυθμη λειτουργία του Ηλεκτρικού συστήματος και εξασφάλιζε ασφάλεια εφοδιασμού, αντικαταστάθηκε από το Φ.Α., αφήνοντας τη χώρα εκτεθειμένη στις διεθνείς διακυμάνσεις των τιμων του Φ.Α και στις γεωπολιτικές μεταβολές.
    Όταν δε αυξάνονται ζήτηση και τιμές, ο διαχειριστής προσφεύγει στην ένταξη των λιγνιτικών μονάδων στο σύστημα, οι οποίες όμως σχεδιάζεται να αποσυρθούν άμεσα εντός της επόμενης τριετίας. Σχεδιασμός που περιλαμβάνει και την Πτολεμαϊδα V, που η περάτωση της μετράει λιγότερο από πέντε (5) έτη.
    Συνεπώς προτείνεται οι παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας να λάβουν χώρα άμεσα, ώστε τα τεθεί ένα ανώτατο όριο επιτρεπτού κέρδους για τις μονάδες που καλύπτουν τη ζήτηση κατά τις ώρες που η συμβολή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) δεν είναι κυρίαρχη, και ειδικά τις υδροηλεκτρικές και μονάδες Φυσικού Αερίου. Χωρίς την εύρυθμη και ορθολογική λειτουργία της αγοράς ενέργειας δεν μπορεί να τεθεί πλαίσιο ωρίμανσης και εφαρμογής των επενδύσεων εξοικονόμησης και ενεργειακής μετάβασης.
    Ο βίαιος χαρακτήρας της αποδέσμευσης από το λιγνίτη, θέτει σύμφωνα με τις υφιστάμενες και πιθανά επερχόμενες εξελίξεις την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και απαξιώνει σύγχρονες λιγνιτικές μονάδες, με σημαντικό κόστος αρχικής επένδυσης.

    ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
    ΙV. Εξέλιξη της μετάβασης προς κλιματική ουδετερότητα και προτεραιότητες ανά χρονική περίοδο.

    Σελίδα 29.

    Προβλέπεται στο πλαίσιο του ταχέως εξηλεκτρισμού της τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατά την Β΄ Περίοδο (2030-2040) η απαγόρευση χορήγησης κινήτρων για νέους λέβητες αερίου μετά το έτος 2025. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλευση του Φυσικού Αερίου στην Δυτική Μακεδονία συντελείται από έργα που υλοποιούνται ή/και θα πραγματοποιηθούν τα επόμενα χρόνια αναμένεται ότι το χρονικό όριο που τίθεται δεν επαρκεί για την στήριξη της αλλαγής καυσίμου στην περιοχή. Προτείνεται η παραμονή καθεστώτος κινήτρων κατά ένα δεκαετή κύκλο, ως το 2034, χρονικό διάστημα εύλογο για την διασφάλιση παρόμοιας περιόδου μετάβασης όπως και στις άλλες περιφέρειας της Ελλάδας.

    Σελίδες 34-41.
    Με την εκτίμηση ότι τα μεγέθη αποθήκευσης ενέργειας στους πίνακες ΕΣ3-ΕΣ4 και ΕΣ8 αναφέρονται σε αποθήκευση περίπου μιας ώρας, προτείνεται η αναφορά σε διαστασιολόγηση με παραγωγή 3-5x της ζήτησης και 2-4 ώρες αποθήκευση, που αποτελεί σύγχρονη διεθνή στρατηγική (ενδεικτικές αναφορές: έκθεση 2023 NREL, κεφάλαιο 2, ενδεικτικό έργο στην Αυστραλία, κόστος έργων 4h BESS). Επίσης, (Σελ. 130) προτείνεται η ενσωμάτωση τεχνολογικών λύσεων ανάπτυξης σταθμών αποθήκευσης “behind the meter”, ως δόκιμης λύσης έναντι των “stand alone” μονάδων σημειώνοντας ότι η μόνη αναφορά σε μονάδες αποθήκευσης “behind the meter” γίνεται μόνο στο κεφάλαιο 3.2.6, στα πλαίσια «αντιμετώπισης της έλλειψης ενεργειακού χώρου»

    Σελίδες 41.
    Στην αναγνωρισμένη απαίτηση δημιουργίας ικανής ισχύος για τεχνολογίες αποθήκευσης υποστηρίζοντας την επαύξηση της διαχείρισης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, εκτιμάται ότι θα πρέπει να ενσωματωθεί στο σχεδιασμό ειδική αναφορά στις δυνατότητες της Δυτικής Μακεδονίας να συμβάλει στον τομέα αυτό. Σημειώνεται η ύπαρξη υποδομών δικτύου, βάσει και των αλλαγών που επιφέρει η απολιγνιτοποίηση, με συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων περιοχών της Ελλάδος Το σύστημα γραμμών μεταφοράς της Δυτικής Μακεδονίας, λόγω της ιδιαιτερότητας του, δηλαδή του συνδυασμού σημαντικών υποδομών σε γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης (150 kV) και υπερυψηλής τάσης (400 kV) μπορεί να υποστηρίξει την εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης μεγάλης κλίμακας για την εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης της το κρίσιμο χρονικό διάστημα 18:00 – 21:00.

    Σελίδα 50.
    Προβλέπεται η συνεχής μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στον βιομηχανικό τομέα κατά το διάστημα 2022 – 2050. Λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στις παραγωγικές και διαχειριστικές διαδικασίες (εξηλεκτρισμός, ψηφιοποίηση και τεχνητή νοημοσύνη – Industry 4.0) κρίνεται σκόπιμη η αναφορά στα κύρια μεγέθη ενεργειακών απαιτήσεων που συνθέτουν την τελική διαμόρφωση της συνολικής κατανάλωσης.

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Επισκόπηση και διαδικασία κατάρτισης του σχεδίου

    Σελίδα 66.
    Λαμβάνοντας υπόψη την αναφορά στην “προώθηση συστημάτων αυτοπαραγωγής από ΑΠΕ” θεωρείται απαραίτητη η διαμόρφωση τεχνο-οικονομικών κριτηρίων για την οριοθέτηση των έργων σε σύγκριση με τα αναμενόμενα μεγάλα έργα ΑΠΕ ιδίως όταν στα πρώτα δύναται να απολαμβάνουν και κρατικών ενισχύσεων.

    Σελίδες 69 & 179.
    Στο πλαίσιο της ανάπτυξης δυνατοτήτων «δυναμικής τιμολόγησης» και βελτίωσης του “demand response” λαμβάνοντας υπόψη το υφιστάμενο και μελλοντικό προφίλ παραγωγής από ΑΠΕ κρίνεται αναγκαία η αναφορά και υιοθέτηση στρατηγικής μεταφοράς ειδικού τιμολογίου κατά τις ώρες υψηλού δυναμικού ΑΠΕ (μεσημέρι) έναντι του «νυχτερινού» τιμολογίου.

    ΚΕΦΑΛΛΑΙΟ 2: Εθνικοί στόχοι και επιδιώξεις

    Σελίδα 109.
    Ο πίνακας ταξινομήσεων νέων ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων επί συνόλου ταξινομήσεων στην ελληνική αγορά χρήζει αναθεώρησης. Από επικαιροποιημένο πίνακα προκύπτει ότι τα στοιχεία του 2023 είναι κατά 10% αυξημένα σε σχέση ακόμη και με το ΑΙΣΙΟΔΟΞΟ σενάριο. Η εκτίμηση για το 2024 είναι για ποσοστό PHEV+BEV σαφώς άνω του 15%. Στοιχεία από evstats: https://www.evstats.gr/el

    Σελίδα 112.
    Στα μέτρα ενίσχυσης ηλεκτροκίνησης πραγματοποιείται αναφορά σε “πιλοτικά προγράμματα”, όπως το e-Astypalaia, χωρίς την αντίστοιχη αναφορά στα έως τώρα αποτελέσματα όπως επίσης και στον σχεδιασμό των ΣΦΗΟ. Κρίνεται αναγκαία η αρχική αξιολόγηση τους όπως και άλλων έργων (πχ “green e-motion” της Κοζάνης) και η έως τώρα και μελλοντική αντιμετώπιση προβλημάτων. Σημειώνεται ότι η Εγνατία οδός (από τους βασικότερους άξονες της χώρας) εξακολουθεί να μην έχει ούτε ένα σημείο επαναφόρτισης σε μεγάλο της μήκος (λόγω έλλειψης ΣΕΑ), ενώ την ίδια στιγμή η Ελλάδα αποτελεί τη μόνη χώρα παγκοσμίως που έχει επίσημη σύσταση για περιορισμό σε 40% SoC (state of charge) των ηλεκτρικών οχημάτων στην ακτοπλοΐα.

    Σελίδα 129.
    Αναπτύσσεται ο προβληματισμός της αδειοδότησης πολλών μικρών υδροηλεκτρικών έργων που επηρεάζουν το σχεδιασμό μεγαλύτερων έργων (Ελάφι) στη λεκάνη απορροής του Αλιάκμονα. Δεδομένης της διαμόρφωσης μια διαφορετικής αδειοδοτικής κατάστασης σήμερα, η συγκεκριμένη αναφορά αποσκοπεί ενδεχομένως στην αλλαγή των συνθηκών αδειοδότησης; Επιπλέον, η χωροθέτηση ενός έργου γίνεται μετά και από τον έλεγχο άλλων παραγόντων όπως το περιβάλλον της περιοχής και τις επιπτώσεις του έργου σ’ αυτό, επομένως δεν κρίνεται σκόπιμη η πρόταξη ενός τέτοιου έργου σε ένα προγραμματικό κείμενο όπως είναι το ΕΣΕΚ, το οποίο μάλιστα εγκαταλείφθηκε στο παρελθόν λόγω των σημαντικών επιπτώσεων που δημιουργούσε στο περιβάλλον.

    Σελίδα 141.
    δ. Σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ΦΑ και ΣΗΘΥΑ που εξυπηρετούν δίκτυα Τ/Θ σε λειτουργία σε περιοχες απολιγνιτοποιησης και προτεραιοτητας αναπτυξης ΑΠΕ. «Πρασινίζουν» προσθέτοντας αρχικά στο μείγμα καυσίμου πράσινο Η2.

    Σελίδα 166.
    Αναφέρεται η απολιγνιτοποίηση και ο σχεδιασμός (που εμπεριέχεται και στο Σχέδιο για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση – ΣΔΑΜ) για την δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων κατά το μέγιστο από ΑΠΕ, μέρος των οποίων θα αναπτυχθούν κατά προτεραιότητα στις γεωγραφικές περιοχές των πρώην λιγνιτωρυχείων. Καθώς η ανάπτυξη ΑΠΕ αναμένεται σε ιδιαίτερα σημαντικά μεγέθη ισχύος κρίνεται απαραίτητο να υπάρχει σαφής αναφορά στα έργα ΑΠΕ που έχουν συμπεριληφθεί στην κατάρτιση του ΕΣΕΚ για τις συγκεκριμένες περιοχές, με ειδική αναφορά στα νέα έργα αποθήκευσης που δεν έχει ολοκληρωθεί το πλαίσιο αδειοδότησης τους.

    Σελίδα 174.

    Στην περιγραφή της εφαρμογής του “Μοντέλου Στόχου” πραγματοποιείται αναφορά στην αποτελεσματικότερη σύζευξη των Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη συνολική αύξηση του οικονομικού οφέλους για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, ενώ προβλέπεται και η περαιτέρω αύξηση του οικονομικού οφέλους των τελικών καταναλωτών μέσω της ψηφιοποίησης του και την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ενέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη την διαμόρφωση υψηλών τιμών ενέργειας με την απαίτηση σχεδόν συνεχούς επιδότησης τιμολογίων κρίνεται απαραίτητη η παράθεση σχετικών στοιχείων επιτυχούς εφαρμογής του “Μοντέλου Στόχου” σε σχέση και με την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας και των εξωτερικών συνθηκών που επηρέασαν την ελληνική αγορά.

    Σελίδα 187.
    Προτείνεται οι ενέργειες – δράσεις στην κατεύθυνση της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας για τις κρίσιμες (ΚΟΠΥ) και στρατηγικές ορυκτές πρώτες ύλες (ΣΟΠΥ) να μην περιορίζεται στη μεταλλευτική έρευνα και την αξιοποίηση των εγχώριων κοιτασμάτων και των αποβλήτων της μεταλλευτικής βιομηχανίας αλλά να συμπεριλάβει και την επεξεργασία αποβλήτων (ηλεκτρικές συσκευές, κλπ) με στόχο την ανάκτηση των περιεχόμενων ΚΟΠΥ και ΣΟΠΥ. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το κόστος ανάπτυξης μονάδων επεξεργασίας και ανάκτησης ΚΟΠΥ και ΣΟΠΥ κυμαίνεται μεταξύ €4-5 εκατομμυρίων και εξαρτάται από την ήδη υπάρχοντα τεχνικό και εργαστηριακό εξοπλισμό των τοπικών ερευνητικών και ακαδημαϊκών φορέων, αλλά και από τις υπάρχουσες υποδομές (μηχανουργεία, χώροι αποθήκευσης, τεχνικό προσωπικό) που θα προκύψουν λόγω της καθολικής απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων (Brussels, 3.9.2020, COM(2020) 474 final, COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS: Critical Raw Materials Resilience: Charting a Path towards greater Security and Sustainability). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά/προτείνει και ενθαρρύνει τη δημιουργία τέτοιων μονάδων σε περιφέρειες Μετάβασης, όπως η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη Αρκαδίας.

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Μέτρα και πολιτικές

    Σελίδα 200.
    Καθορίζεται ως έτος απόσυρσης των μονάδων του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου το 2025 και της του ΑΗΣ Πτολεμαΐδα 5 το 2028. Σημαντικότερο κενό στην διατύπωση της στρατηγικής για την Δυτική Μακεδονία, εντός του ΕΣΕΚ είναι η παράλειψη κάθε πρόβλεψης για την κάλυψη των φορτίων τηλεθέρμανσης για τις πόλεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνεχής λειτουργία, δίχως την εκτίναξη του κόστους λειτουργίας των επιμέρους Δια-Δημοτικών Επιχειρήσεων. Σημαντικότερο όλων είναι η παντελής έλλειψη αναλυτικής αναφοράς στο ΕΣΕΚ περί των προβλέψεων κάλυψης των φορτίων τηλεθέρμανσης των πόλεων Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου και της δυνατότητας να υπάρχει ομαλή μεταβατική λειτουργία σε νέα σχήματα παραγωγής ενέργειας τα οποία επίσης δεν αναφέρονται. Θεωρείται αναγκαίο να συμπεριληφθεί στο ΕΣΕΚ στοχευμένο και ρεαλιστικό κείμενο ανάλυσης της λειτουργίας των τηλεθερμάνσεων Δυτικής Μακεδονίας με τις υφιστάμενες ή μελλοντικές πηγές θερμικής ενέργειας, ώστε να επιτευχθεί συντεταγμένη παύση των λιγνιτικών μονάδων.
    Σημειώνεται πως ο σχεδιασμός που αναφέρεται στο ΕΣΕΚ «για τη θέρμανση των περιοχών απολιγνιτοποίησης, η οποία προβλέπεται να συνεχιστεί με άλλα μέσα όπως τηλεθέρμανση με συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης με φυσικό αέριο, αντλίες θερμότητας κατάλληλες για τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής κ.λ.π…» δεν έχουν προχωρήσει. Πιο συγκεκριμένα:
    ● Δεν έχει ολοκληρωθεί η μονάδα συμπαραγωγής στον ΑΗΣ Καρδιάς.
    ● Σήμερα για την τηλεθέρμανση της Κοζάνης δεν υπάρχει καμία εναλλακτική τροφοδοσίας.
    ● Δεν έχει γίνει καμία ενέργεια για αντλίες θερμότητας που να υποστηρίζουν τις τηλεθερμάνσεις.
    ● Το κόστος χρήσης ηλεκτρολεβήτων (περίπτωση τηλεθέρμανσης Πτολεμαϊδας) είναι εκτός των πλαισίων της αγοράς ενέργειας με το ύψος του να το καθιστά εντελώς ασύμφορο.
    Δεδομένου πως κρίσιμες υποδομές των δικτύων θέρμανσης της Π.Ε. Κοζάνης και Πτολεμαϊδας εξαρτώνται από τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων, ο σχεδιασμός θα πρέπει να συνδεθεί με τα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης της εναλλακτικής πηγής θέρμανσης του δικτύου και σε κάθε περίπτωση να συνδεθεί με ένα ολιστικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας με ενιαίες επεμβάσεις σε επίπεδο κτιρίων και όχι μόνο κτιριακών μονάδων. Μέχρι τότε θα πρέπει να συνεχίσει η ταυτόχρονη λειτουργίας κατά τους χειμερινούς μήνες των μονάδων του Αγίου Δημητρίου και της Πτολεμαΐδας 5 για την τροφοδοσία των μονάδων τηλεθέρμανσης Κοζάνης και Πτολεμαΐδας. Σε άλλη περίπτωση, τίθενται σε κίνδυνο η λειτουργία των τηλεθερμάνσεων. Προτείνεται ως πλέον δόκιμη λύση η παροχή ενέργειας από την λειτουργία των μονάδων αυτών εκτός του χρηματιστηρίου ενέργειας.

    Σελίδα 200.
    Το ισχύον και το προτεινόμενο ΕΣΕΚ σχεδιάζει την πλήρη παύση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής που ήταν ιστορικά η βάση και ο κρίσιμος παράγοντας για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος εξασφαλίζοντας ασφάλεια εφοδιασμού. Οι διεθνείς εξελίξεις και το αντίστοιχα διαμορφούμενο ενεργειακό οικονομικό περιβάλλον με έκθεση στις υψηλές διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου καθώς και η αύξηση ζήτησης, οδήγησε στην περιοδική απαίτηση αύξησης της λιγνιτικής παραγωγής. Η εμπορική απαίτηση λειτουργίας τους, δημιουργεί την ανάγκη αναφοράς στο κείμενο του ΕΣΕΚ των κριτηρίων της επιλογής επαναχρησιμοποίησης των μονάδων και πιθανές ανάγκες για τον παρόντα και μελλοντικό χρόνο που θα χρειασθεί η συνεισφορά τους. Επίσης να αναφερθεί αναλυτικά ο αντίστοιχος σχεδιασμό μετά το έτος 2028, που δεν θα είναι διαθέσιμες κατά το ΕΣΕΚ, που θα επιτρέψει διορθωτικές ενέργειες ως προς πιθανές υψηλές τιμές φυσικού αερίου. Επίσης λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο του εγκεκριμένου σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης – ΣΔΑΜ προτείνεται η ενσωμάτωση στο ΕΣΕΚ στοιχείων της πορείας της απολογνιτοποίησης με την ανάπτυξη του νέου παραγωγικού μοντέλου της Δυτικής Μακεδονίας και την κάλυψη των θέσεων εργασίας και εισοδήματος.

    Σελίδα 235.
    Επίσης κρίνεται σκόπιμο να συνδυαστούν οι προβλέψεις για ανάπτυξη τηλεθερμάνσεων 5GDHC με δυνατότητες που αφορούν την Δυτική Μακεδονία.

    Σελίδα 374.
    Στα βασικά πλεονεκτήματα της αυτοκατανάλωσης με το σχήμα του ταυτοχρονισμένου ενεργειακού συμψηφισμού δηλώνεται η δυνατότητα εγκατάστασης συστήματος σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Θεωρείται ως σημαντικό στοιχείο σχεδιασμού σε περιφερειακό / τοπικό επίπεδο η θέσπιση και αναφορά κριτηρίων που να υπηρετούν την ανωτέρω πρόβλεψη.

    Σελίδα 430.
    Στην υφιστάμενη έκδοση του ΕΣΕΚ παρουσιάζεται ένα μόνο σενάριο εξέλιξης με σταθερή τιμή φυσικού αερίου για την επόμενη εικοσιπενταετία και του αργού πετρελαίου για τα επόμενα είκοσι σχεδόν έτη. Θεωρείται χρήσιμο να εμπλουτιστεί με σενάρια (ευμενή, δυσμενή) και τις επιδράσεις στον σχεδιασμό ή να υπάρξει αναλυτικότερη τεκμηρίωση για την λήψη των υφιστάμενων παραδοχών.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 12:38 | ΤΣΟΥΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

    Το εξαιρετικά αργοπορημένο και μέτριας φιλοδοξίας αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Κατ’ ελάχιστον, και στην παρούσα χρονική περίοδο, είναι απαραίτητο να γίνουν οι εξής βελτιώσεις:

    Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 15 Σεπτεμβρίου 2024, 10:54 | Αλεξάνδρα Κατσαΐτη

    ZΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.
    ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.
    ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 18:01 | Κοινοπραξία JUSTEM

    Η επίτευξη της δίκαιης μετάβασης συνιστά μια κρίσιμη διάσταση για τη διαμόρφωση μιας ελληνικής οικονομίας μηδενικών εκπομπών έως το 2050 που ταυτόχρονα «δεν αφήνει κανέναν πίσω», ούτε κάποια κοινωνική ομάδα, ούτε κάποια περιφέρεια. Είναι σημαντικό, επομένως, οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές να συντονίσουν τις ενισχυμένες προσπάθειές τους για δικαιοσύνη παράλληλα με την κλιματική δράση, και αυτές οι προσπάθειες να αντικατοπτρίζονται στην εθνική πολιτική για την ενέργεια και το κλίμα.

    Το προσχέδιο του αναβαθμισμένου ΕΣΕΚ που κατατέθηκε τον Οκτώβριο του 2023 είχε αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ελλιπές στη διάσταση της δίκαιης μετάβασης (https://commission.europa.eu/system/files/2023-12/SWD_Assessment_draft_updated_NECP_Greece_2023.pdf), τόσο στην εκτίμηση των επιπτώσεων σε περιοχές εξαρτημένες από τον λιγνίτη, όσο και στην αποτύπωση στοχευμένων πολιτικών αντιμετώπισης αυτών. Εκτιμούμε ότι το υφιστάμενο αναθεωρημένο σχέδιο δεν παρουσιάζει αισθητή βελτίωση επί της προηγούμενης έκδοσης, καθώς ιδιαίτερα η Ενότητα 3.1.1 που σχετίζεται με τη δίκαιη μετάβαση παραμένει επί της ουσίας απαράλλακτη.

    Σε αυτό το πλαίσιο, το Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μέσα από τις ερευνητικές του δραστηριότητες στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου JUSTEM προτείνει μια σειρά από παρεμβάσεις γύρω από τρεις βασικές διαστάσεις:

    – Ενίσχυση των προγραμμάτων (επανα-)κατάρτισης, προτεραιοποιώντας τους εργαζομένους που πλήττονται άμεσα ή έμμεσα από την απολιγνιτοποίηση, εστιάζοντας στην εκμετάλλευση υφιστάμενων δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και στοχεύοντας στην παροχή γνώσεων που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση, όπως η βιομηχανία ΑΠΕ, η υποστήριξη τοπικών κέντρων κατάρτισης και η δημιουργία τοπικών μηχανισμών παρακολούθησης για να διασφαλιστεί ότι οι πρωτοβουλίες επανακατάρτισης δεξιοτήτων έχουν πραγματικό αντίκτυπο.

    – Ενίσχυση των πρωτοβουλιών Έρευνας Και Καινοτομίας (E&K) στις περιοχές υπό δίκαιη μετάβαση μέσω της θέσπισης ή/και ενίσχυσης ερευνητικών κέντρων και ζωνών καινοτομίας (research valleys) που εστιάζουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, και στην έξυπνη και βιώσιμη γεωργία για την αύξηση της τοπικής απασχόλησης, την υποστήριξη της ενεργειακής μετάβασης, και την αντιμετώπιση της εσωτερικής μετανάστευσης. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από την παροχή κινήτρων και ευκαιριών στη νέα γενιά προκειμένου να παραμείνει στις περιφέρειές της. Υπό αυτό το πρίσμα, απαιτείται η σύνδεση των οριζόντιων δράσεων που περιγράφονται στην Ενότητα 3.9.1 για την Ε&Κ συγκεντρωτικά/γενικά στην Ελλάδα με τις περιοχές υπό δίκαιη μετάβαση ειδικά, στις ανωτέρω θεματικές.

    – Αλληλεπίδραση με όλους τους φορείς των περιοχών μέσω διαδικασιών διαβούλευσης για τη συν-διαμόρφωση της δίκαιης μετάβασης και τη νομιμοποίηση της υλοποίησης της απολιγνιτοποίησης στην κοινωνία. Κομβικό ρόλο σε αυτό ενέχει η ενίσχυση τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων ως μοχλού για την επίτευξη ενεργειακής δημοκρατίας και τη συνιδιοκτησία της μετάβασης από τους πολίτες. Συγκεκριμένα η φράση «…παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας, καθώς και χρήσης/αξιοποίησής της από τις τοπικές κοινωνίες» της Ενότητας 3.1.1 («2. Ενεργειακή Μετάβαση – Κλιματική Ουδετερότητα», σελίδα 203) πρέπει να επεκταθεί ώστε οι τοπικές κοινωνίες να απολαμβάνουν μέρος της προστιθέμενης αξίας των εν λόγω παρεμβάσεων. Οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συνεισφέρουν σε αυτόν τον άξονα, επομένως η αναφορά στο ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων στη συγκεκριμένη ενότητα για την άμεση σύνδεση τους με τις περιοχές υπό δίκαιη μετάβαση—η οποία υπήρχε στο προσχέδιο του Οκτωβρίου 2023 αλλά αφαιρέθηκε στο υφιστάμενο αναθεωρημένο σχέδιο—πρέπει να επαναφερθεί. Μια τέτοια αναφορά θα εναρμονίσει το σκεπτικό που περιγράφεται οριζόντια για την Ελλάδα στην Ενότητα 3.2.3, αναφορικά με τις ενεργειακές κοινότητες, με τη διάσταση της δίκαιης μετάβασης.

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 16:37 | Γεώργιος Νικολάκος

    Το «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα» δεν είναι ούτε σχέδιο, ούτε εθνικό!
    Το νέο ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα), που είναι σε διαβούλευση μέχρι τις 16/09/2024, υπηρετεί αποκλειστικά γενικούς στόχους των Βρυξελλών (μείωση εκπομπών θερμοκηπίου, προώθηση ΑΠΕ), αδιαφορώντας επιδεικτικά για τη Νο1 εθνική προτεραιότητα: τη μείωση της υπέρμετρης ενεργειακής εξάρτησης από εισαγωγές που είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη (Το 2022 οι συνολικές εισαγωγές ενέργειας αντιστοιχούν στο 77,6% του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών έναντι 54% ευρωπαϊκού μέσου όρου). Έτσι η Ελλάδα είναι μία από τις υψηλότερες ενεργειακά εξαρτώμενες χώρες στην Ε.Ε.–. Όμως, ο στόχος του μηδενικού αποτυπώματος αέριων ρύπων, που κάποιοι θέλουν να επιτευχθεί το 2050, είναι μια μακρόσυρτη διαδικασία που θα διαρκέσει πολύ πέρα από το 2050. Γι’ αυτό η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να επιθυμεί να αναπτύξει τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που διαθέτει.
    • Αδιαφορεί πρακτικά για το 60% της ενεργειακής μας οικονομίας, που είναι οι εισαγόμενοι υδρογονάνθρακες (πετρέλαιο και φυσικό αέριο κατά το έτος 2023) και που σήμερα εισάγονται κατά 99%. Η υποκατάσταση εισαγομένου πετρελαίου με εισαγόμενο φυσικό αέριο μειώνει τους ρύπους, αλλά κρατά τη χώρα ενεργειακά και οικονομικά δέσμια.
    • Αντικαθιστά με βίαιο τρόπο το λιγνίτη που παράγουμε, με φυσικό αέριο που εισάγουμε.
    • Δεν προβλέπει, ούτε καν θέτει στόχους, για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που μπορεί να παράγει η Ελλάδα στις επόμενες δεκαετίες. Αυτό δεν είναι ευθύνη των Βρυξελλών αλλά αποκλειστικά των ελληνικών κυβερνήσεων.

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 15:35 | Ευστράτιος

    Το εξαιρετικά αργοπορημένο και μέτριας φιλοδοξίας αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Κατ’ ελάχιστον, και στην παρούσα χρονική περίοδο, είναι απαραίτητο να γίνουν οι εξής βελτιώσεις:
    -Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    -100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    -Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    -Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions).

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 14:44 | Constantinos Ntzoufras

    Ζητούμε:

    * Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της κλιματικής επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.

    * 100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.

    * Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.

    * Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης, με προτεραιοποίηση των λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 14:55 | Γεώργιος Νικολάκος

    Για να επιτευχθούν οι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που σχετίζονται με την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, συστήματα θέρμανσης & ψύξης απαιτούνται συγκεκριμένες βελτιώσεις και αλλαγές σε διάφορα επίπεδα. Θα ήταν καλό να δούμε τροποποίηση του ΕΣΕΚ στα παρακάτω θέματα :

    1. Απλούστευση των διαδικασιών και μείωση της γραφειοκρατίας
    2. Ενίσχυση των χρηματοδοτικών εργαλείων
    3. Στοχευμένες παρεμβάσεις για το παλαιό κτιριακό απόθεμα ιδιαίτερα στις πολυκατοικίες
    4. Παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου
    5. Προώθηση αυτόνομων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε κατοικίες με αποθήκευση
    6. Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

    Οι κατοικίες πρέπει να γίνονται πιο ανθεκτικές σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως καύσωνες και πλημμύρες, μέσω της ενσωμάτωσης έξυπνων τεχνολογιών και υλικών.

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 11:24 | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ)

    ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού για το υπό διαβούλευση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα

    1) Ανανεώσιμες Πηγές
    Σύμφωνα με το αναθεωρημένο σχέδιο, ο στόχος για τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα είναι στο 45% για το 2030 και στο 64% για το 2035 (από περίπου 25% σήμερα). Όσον αφορά τον ηλεκτρισμό, ο στόχος διείσδυσης των ΑΠΕ είναι στο 77% για το 2030 και στο 96% για το 2035 (από περίπου 55% σήμερα).
    Και οι δύο αυτοί στόχοι είναι φιλόδοξοι, ειδικά ο στόχος για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο γενικό μείγμα ενέργειας, που θα πρέπει σχεδόν να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα έξι χρόνια. Στον Πίνακα 30 (σελ. 436) του ΕΣΕΚ αναφέρεται ότι το ποσοστό των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2025 θα είναι 33%. Όμως δεν προκύπτει από πουθενά ένα τόσο υψηλό σημείο εκκίνησης, καθώς τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία που αφορούν το 2022 δείχνουν αυτό τον δείκτη να είναι στο 22,6% κι έχοντας παρουσιάσει μια αύξηση μόλις 0,7 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2021. Δεν είναι στη γνώση μας ποιες ριζικές αλλαγές συντελούνται στον γενικότερο ενεργειακό τομέα της Ελλάδας την τριετία 2023-2025, οι οποίες να είναι τέτοιες που να αυξήσουν κατά 50% (από 22% σε 33%) τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο συνολικό ενεργειακό μείγμα.
    Ένα πιθανό σενάριο είναι να μην καταφέρουν να επιτύχουν, ούτε η Ελλάδα ούτε η ΕΕ στο σύνολό της (συμμετοχή ΑΠΕ στο 23% το 2022 και στόχος για 42,5% το 2030) το στόχο που έχει τεθεί για συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030. Αυτό σημαίνει ότι το τελικό αναθεωρημένο ΕΣΕΚ θα πρέπει να συμπεριλάβει και ένα εναλλακτικό και πιο ρεαλιστικό σενάριο και να καταγράψει ποια μέτρα ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής πρέπει να υλοποιηθούν έτσι ώστε να επιτευχθεί ο πιο ρεαλιστικός στόχος. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) προτείνει την ενσωμάτωση πιο ρεαλιστικών σεναρίων που να στοχεύουν στην ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας και στην εφαρμογή προγραμμάτων μείωσης κατανάλωσης ενέργειας, πριν τον ορισμό και την υλοποίηση φιλόδοξων στόχων ΑΠΕ. Μια προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η μείωση της ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας μέσω επενδύσεων στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, στη διατήρηση και επανάχρηση ιστορικών κτιρίων, στην ενθάρρυνση της βιώσιμης κινητικότητας εντός και εκτός αστικών κέντρων, καθώς και στη μετάβαση σε τεχνολογίες αποδοτικότερης χρήσης ενέργειας. Μια δεύτερη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών σε συλλογικά σχήματα αυτοπαραγωγής και εξοικονόμησης ενέργειας. Με απλοποιημένες διαδικασίες αδειοδότησης και ευνοϊκούς όρους, αυτά τα σχήματα μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα ελκυστικά για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών. Επιπλέον, ο συνδυασμός αυτών των έργων με ερευνητικά προγράμματα μπορεί να προσφέρει προστιθέμενη αξία και να καταστήσει τη χώρα πρωτοπόρα στην επίτευξη των εθνικών στόχων και στην επιστημονική έρευνα (τέτοια καλή πρακτική αποτελεί το έργο CRETE VALLEY ).
    Όσον αφορά τον ηλεκτρισμό, ο στόχος του 76% φαίνεται επιτεύξιμος υπό προϋποθέσεις. Βασικότερη εκ των οποίων είναι να λυθεί το πρόβλημα με την χωροθέτηση των νέων έργων ΑΠΕ, ειδικά τα μεγάλα φωτοβολταϊκά, τα αιολικά και τα θαλάσσια αιολικά (υπεράκτια). Η δεύτερη βασική προϋπόθεση για να αυξηθεί κατά είκοσι ποσοστιαίες μονάδες η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτρισμού τα επόμενα έξι χρόνια, είναι να επιλυθεί το πρόβλημα με τα δίκτυα ηλεκτρισμού στη χώρα μας. Αναφορικά με θέμα της χωροθέτησης, η ΕΛΛΕΤ επισημαίνει: για τα μεγάλα φωτοβολταϊκά, η ΕΛΛΕΤ προτείνει η χωροθέτησή τους να γίνεται σε ήδη αλλοιωμένες ή υποβαθμισμένες περιοχές. Επίσης σε ημι-ερειπωμένες ή μη αγροτικές εκτάσεις χωρίς απότομες κλίσεις γης, ή ακόμα και σε επίπεδους χώρους κοντά σε υφιστάμενους δρόμους. Αναφορικά με τις χερσαίες ανεμογεννήτριες κρίνεται ότι θα πρέπει κατά προτεραιότητα να χωροθετούνται κοντά σε κέντρα ενεργειακής κατανάλωσης ή ήδη υπάρχοντες δρόμους. Άλλες χωροθετήσεις είναι συζητήσιμες, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται προστατευόμενες περιοχές η πολιτιστικά τοπία, όπου τα αιολικά πάρκα αξιολογούνται ως καταστροφικά για την βιοποικιλότητα, τη φύση και τον πολιτισμό. Όσον αφορά τα υπεράκτια αιολικά, η ΕΛΛΕΤ θεωρεί επιτακτική ανάγκη την ολοκλήρωση της κατάρτισης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο οποίος αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση τους. Οι Υπεράκτιες Αιολικές Ανεμογεννήτριες, εφόσον σχεδιάζονται και λειτουργούν σωστά, θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά στην παραγωγή καθαρής ενέργειας και να αποτελέσουν μια εναλλακτική λύση στις μεγάλες πιέσεις που υφίστανται νησιωτικές και ορεινές περιοχές από τις προτεινόμενες βιομηχανικής έκτασης χερσαίες χωροθετήσεις αιολικών πάρκων.
    Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται ότι στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ η γεωθερμία έχει έναν εξαιρετικά περιορισμένο ρόλο, ειδικά στην παραγωγή ηλεκτρισμού. Αναφέρεται (σελ. 130) ότι ο στόχος είναι για 100 MW εγκατεστημένης ισχύος από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού με χρήση γεωθερμίας. Αυτό το νούμερο είναι εξαιρετικά χαμηλό σε σύγκριση με το πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό της Ελλάδας και ουσιαστικά σημαίνει την πλήρη παραίτηση της Πολιτείας από την εκμετάλλευση αυτής της συνεχούς και ελεγχόμενης ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Η γεωθερμία χρειάζεται μικρές εκτάσεις για την εγκατάσταση ενός σταθμού, δεν προκαλεί κανενός είδους οπτική όχληση, έχει συνεχή παραγωγή όλο το 24ωρο και η ποσότητα της παραγόμενης ισχύος μπορεί να είναι ελεγχόμενη (κατανεμόμενη μονάδα). Φυσικά, θα πρέπει και οι τοπικές κοινωνίες να συμμετέχουν στα μεγάλα έργα γεωθερμίας μέσω Ενεργειακών Κοινοτήτων ή/και άλλων πρόσφορων μηχανισμών. Έτσι θα νιώσουν ότι έχουν άμεσο όφελος από την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας και θα την στηρίξουν. Η ΕΛΛΕΤ τα τελευταία 25 χρόνια δίνει αγώνα για την προώθηση της γεωθερμίας ως της πιο κοινωνικά και περιβαλλοντικά φιλικής μορφής ΑΠΕ και αυτό θα συνεχίσει να κάνει με συστηματικό τρόπο έως ότου πειστεί η Πολιτεία να ξεπεράσει τις φοβίες και τις αναστολές της και να επενδύσει πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά στην ανάπτυξη των γεωθερμικών πεδίων υψηλής ενθαλπίας για παραγωγή ηλεκτρισμού στην Ελλάδα.

    2) Υδροηλεκτρικά – Νερά
    Στο υπό διαβούλευση σχέδιο (σελ. 127) αναφέρεται ότι θα κατασκευαστούν νέα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα στην Ελλάδα κατά την επόμενη 25ετία. Τα νέα έργα θα έχουν ισχύ περίπου 1.400 ΜW, αυξάνοντας έτσι τη συνολική ισχύ των μεγάλων υδροηλεκτρικών στην Ελλάδα από 3.100 MW σε 4.500 MW. H ΕΛΛΕΤ αναγνωρίζει την αναγκαιότητα να χρησιμοποιηθούν όλες οι διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα. Επίσης, αναγνωρίζεται ησημασία των μεγάλων υδροηλεκτρικών και της ευελιξίας που αυτά προσφέρουν, ειδικά σε ένα μελλοντικό ηλεκτρικό σύστημα που θα κυριαρχείται από κυμαινόμενες πηγές ενέργειας όπως τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά. Ταυτόχρονα όμως και με δεδομένο ότι τα μεγάλα υδροηλεκτρικά απαιτούν μεγάλες επεμβάσεις στα ποτάμια συστήματα της Ελλάδας, η ΕΛΛΕΤ έχει την ευθύνη να υπογραμμίσει και να προτείνει την υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων χωροθέτησης για τα νέα υδροηλεκτρικά έργα, εξασφαλίζοντας ότι θα προστατευθούν οι φυσικοί πόροι και η βιοποικιλότητα των περιοχών που επηρεάζονται. Σε περιοχές όπου δεν μπορούν να μετριαστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, προτείνεται η μη κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων (πχ. να επιλέγεται άλλη πιο πρόσφορη περιβαλλοντικά τοποθεσία).
    Σε αυτό το σημείο τονίζεται ότι στον σχεδιασμό και στη λειτουργία των μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων δεν εμπλέκονται μόνο οι ενεργειακές εταιρείες αλλά και οι δημόσιοι οργανισμοί που έχουν την ευθύνη διαχείρισης των υδάτων σε κάθε περιοχή. Και αυτό γιατί πολλά υδροηλεκτρικά έργα είναι πολλαπλού σκοπού, χρησιμοποιούνται δηλαδή πέραν από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στην άρδευση, την ύδρευση και την αντιμετώπιση πλημμυρικών κινδύνων. Αυτή η εμπλοκή καθιστά αναγκαίο τον εκσυγχρονισμό και τη θεμελιώδη αλλαγή αυτών των δημόσιων οργανισμών (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ) έτσι ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις μεγάλες κλιματικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών.

    3) Δίκτυα ηλεκτρισμού
    Πολλές περιοχές στην Ελλάδα εμφανίζουν πρόβλημα κορεσμού στα δίκτυα μέσης και χαμηλής τάσης. Σημαντικοί περιορισμοί υπάρχουν επίσης στο σύστημα μεταφοράς της υψηλής τάσης. Αυτό εμποδίζει σε αρκετές περιπτώσεις τη σύνδεση νέων έργων ΑΠΕ στο δίκτυο. Επίσης η μη αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και η περιορισμένη μεταφορική ικανότητα των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων της Ελλάδας οδηγούν σε μεγάλες περικοπές ενέργειας στην παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών και ειδικά των αιολικών. Και αυτό γιατί για πολλές ώρες μέσα στον χρόνο δεν υπάρχει τρόπος απορρόφησης του πλεονάσματος πράσινης ενέργειας, ούτε σε αποθήκευση, ούτε σε εξαγωγή ούτε σε κάλυψη ζήτησης. Πρέπει επομένως να ενισχυθούν και να επεκταθούν τα δίκτυα ηλεκτρισμού. Κι εδώ όμως θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο παράγοντας περιβάλλον στις διάφορες μορφές του. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να επενδυθούν από τους διαχειριστές των δικτύων τα απαραίτητα ποσά ώστε να αναπτυχθούν συστήματα -με χρήση και τεχνητής νοημοσύνης- που θα αποτρέπουν ή/και θα εντοπίζουν έγκαιρα τυχόν πυρκαγιές που προκαλούνται σε δάση και δασικές εκτάσεις από τη λειτουργία των δικτύων ηλεκτρισμού.
    Ένα σημαντικό επίσης ζήτημα έχει να κάνει με τη διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Οι διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και των νησιών του Βορείου Αιγαίου πρέπει να επιταχυνθούν έτσι ώστε να παύσει οριστικά η λειτουργία των ρυπογόνων πετρελαϊκών μονάδων σε αυτά τα νησιά. Δεν είναι θέμα μόνο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αλλά και βελτίωσης της ποιότητας του αέρα στα νησιά, που επιβαρύνεται από τους αέριους ρύπους των πετρελαϊκών μονάδων.

    4) Διαχείριση αποβλήτων
    Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), που αναθεωρήθηκε το 2023, μόνο μερικώς υλοποιείται με αποτέλεσμα η χώρα να βρίσκεται πολύ πίσω από τους στόχους για ανακύκλωση και μείωση της ποσότητας των αποβλήτων. Συγκεκριμένα, η ανακύκλωση αστικών αποβλήτων βρίσκεται στάσιμη στο 20% ενώ το ΕΣΔΑ θέτει τον (πολύ) φιλόδοξο στόχο του 60% για το 2030. Έως και σήμερα δεν παρατηρείται κάποια ριζική αλλαγή στο θέμα της ανακύκλωσης, καθιστώντας πιθανό το σενάριο να μην επιτευχθεί ο στόχος ανακύκλωσης που έχει τεθεί για το 2030. Ως εκ τούτου προτείνεται το ΕΣΕΚ να πρέπει να συμπεριλάβει στο βασικό σενάριό του αυξημένες (σε σχέση με όσα αποτυπώνονται στους Πίνακες 14 και 15, σελ. 228) εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τα απόβλητα για το 2030.
    Η ΕΛΛΕΤ επισημαίνει ότι η ορθή διαχείριση των αποβλήτων είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ανακύκλωση και η μείωση των αποβλήτων παραμένουν μεγάλες προκλήσεις για την Ελλάδα, και οι τρέχουσες επιδόσεις δεν επαρκούν για την επίτευξη των στόχων του 2030. Το ΕΣΕΚ πρέπει να θέσει πιο συγκεκριμένες δράσεις για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας, που ενσωματώνει τις αρχές της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης υλικών.
    Πιο συγκεκριμένα, η κυκλική οικονομία μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, ενώ συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων και στην μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Το ΕΣΕΚ πρέπει να ενσωματώσει συγκεκριμένα μέτρα που προωθούν την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και την παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα. Η υλοποίηση αυτών των δράσεων θα βοηθήσει στην αποτελεσματική διαχείριση των αστικών αποβλήτων, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και επιταχύνοντας τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη οικονομία.
    Επιπλέον, η ΕΛΛΕΤ προτείνει την ενίσχυση της νομοθεσίας και των μηχανισμών παρακολούθησης ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή του ΕΣΔΑ, με έμφαση στην προώθηση της ανακύκλωσης και στην ενίσχυση των τοπικών δομών διαχείρισης αποβλήτων. Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών και των επιχειρήσεων μέσω ενημερωτικών εκστρατειών και οικονομικών κινήτρων είναι απαραίτητη για να επιτευχθούν οι στόχοι ανακύκλωσης και μείωσης αποβλήτων.

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 07:48 | ΔΗΜΗΤΡΗΣ

    ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

    ΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.
    ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.
    ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

  • 14 Σεπτεμβρίου 2024, 07:37 | ΔΗΜΗΤΡΗΣ

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

    Όπως και τα 500kw που ήταν ομαδοποιημένα τα πετάξατε στην ΣΤ κατηγορία να μην πάρουν ποτέ όρους σύνδεσης !

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

    Δεν γίνεται να δίνεται άδειες σε μεγάλο επενδυτές με 30 χιλιόμετρα απόσταση από τα σύνορα και εμείς που ζούμε εδώ να μας κοροϊδεύετε τόσα χρόνια !

    Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να εξετάζει παράλληλα και τα αιτήματα της κατηγορίας Γ’ των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτή είναι και η λογική σειρά.

    Δεν υπάρχει καμιά λογική στο να περιμένουμε να εξεταστούν τα αιτήματα που είναι στην κατηγορία Γ.

    Πρέπει να εξετάζονται ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ για να μην καθυστερούν άλλο οι όροι των έργων.

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές σε Ενεργειακές Κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της.

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες που υποβάλλουν αιτήματα σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. Που είναι οι προτεραιότητες των έργων των Ενεργειακών κοινοτήτων που υποσχεθήκατε;

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Στις 12 Αυγούστου 2022 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 απόφαση, για τον καθορισμό πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένα δίκτυα.

    Είχε προηγηθεί ο Ν. 4951/2022 και ειδικότερα το άρθρο 89, με το οποίο νομοθετήθηκε πλαίσιο προτεραιότητας για τη σύνδεση με το Σύστημα των συγκεκριμένων έργων. Η εξειδίκευση του ήρθε με την υπουργική απόφαση.

    Το υπουργείο αποφάσισε και καθόρισε το μοντέλο ταξινόμησης, το οποίο περιλαμβάνει έξι ομάδες προτεραιότητας, με πολλές υποομάδες η κάθε μία.

    Στην ομάδα Α, πρώτοι που θα συνδεθούν είναι σταθμοί ΑΠΕ που βρίσκονται έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας. Σταθμοί που σύμφωνα με την άδεια παραγωγής ή τη Βεβαίωση Παραγωγού ή τη Βεβαίωση Ειδικών Έργων εγκαθίστανται αποκλειστικά μέσα στα γεωγραφικά όρια περιοχών που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα και αφορούν σε μεμονωμένα αιτήματα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης σταθμών μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης από 200MW (>200MW).

    Εξηγήστε μας παρακαλούμε με ποιο σκεπτικό δίνεται άμεση προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής δηλαδή σε μεμονωμένα έργα μεγαλοεπενδυτών και όχι σε ενεργειακές κοινότητες που απαρτίζονται από πολλά μέλη και που απέχουν από τα σύνορα 30 χλμ.;

    Για ποιο λόγο γίνεται αυτή η διάκριση σε βεβαιώσεις παραγωγών και σε ενεργειακές κοινότητες μία κατηγορία έργων που θα έπρεπε να έχει υψηλή προτεραιότητα, καθώς υπηρετούν τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη της ενεργειακής δημοκρατίας και δεν είναι στην ομάδα Α προτεραιότητας ;

    Επίσης πως γίνεται να αναιρεί προηγούμενο σας ΦΕΚ για τα ομαδοποιημένα αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ το νέο σας ΦΕΚ αφού πολλοί παραγωγοί και συνάδερφοι εκτός από ενεργειακές κοινότητές κατέθεσαν στον ΑΔΜΗΕ ομαδοποιημένα και πολλά έργα μικρότερα των 500KW, με αυτά τα έργα τί θα γίνει ; Γιατί τα εξαιρείται από την προτεραιοποίηση και αναιρείται τον όρο ομαδοποιημένα βάζοντας μόνο τις ενεργειακές κοινότητες στην Γ2 σειρά προτεραιότητας χωρίς την ομαδοποίηση με 500kw έργα ;

    Για ποιο λόγο επιβάλατε «κούρεμα» στην ισχύ κάθε έργου της τάξης του 20% και ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες και στις περιοχές απολιγνιτοποίησης σε μια περίοδο όπου όλοι και ο πρωθυπουργός μιλάει για πράσινη μετάβαση;

    Ποιος είναι ο λόγος που πρέπει να έχουν προτεραιότητα τα μεγάλα μεμονωμένα έργα και όχι αντιστοίχου μεγέθους έργα αλλά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων και πολλαπλών φορέων ομαδικού αιτήματος ; Δεν πρέπει μια βασική στόχευση μέσα από την πράσινη ενεργειακή μετάβαση να είναι και η οικονομική ενίσχυση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου μέσω της συμμετοχής τους σε αυτή ;

    Ζητούμε άμεσα να αλλάξει η υπουργική απόφαση και να μπουν οι ενεργειακές κοινότητες άμεσα στην Α κατηγορία προτεραιοποίησης μαζί με τα ομαδοποιημένα αιτήματα 500KW , που πλέον βρίσκονται στην ΣΤ κατηγορία και ειδικά οι κοινότητες σε περιοχές απολιγνιτοποίησης να προηγούνται όλων των υπολοίπων.

    Ζητούμε να παραμείνουν τα ομαδοποιημένα έργα ως έχουν χωρίς αλλαγές , σε όσα κατατέθηκαν και έργα 500kw και ζητούμε οι ενεργειακές κοινότητες να έχουν πρώτη θέση στην ενεργειακή δημοκρατία της χώρας μας που αφορούν χιλιάδες επενδυτές και ιδιοκτήτες χωραφιών και όχι μεμονωμένα μεγάλα έργα με βεβαιώσεις παραγωγών και μεγαλοκτηματίες.

    Κρίνουμε πως γίνεται μια κατάφορη παραβίαση και της νομοθεσίας και της λογικής με την προτεραιοποίηση που δώσατε ως τετελεσμένο στην αγορά χωρίς διαβούλευση και σας καλούμε σε διάλογο με την αγορά και τους εκπροσώπους της και τον σύνδεσμο μας ,για την εξεύρεση λύσεων που θα μπορέσουν να σταθούν και νομικά και με βάση την λογική των επενδυτών και των χιλιάδων μελών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα που αισθάνονται πως αδικούνται κατάφορα !

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό.

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 6ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Ο ΑΔΜΗΕ έχει καθυστερήσει τις απαντήσεις τους για πάνω από 3 χρόνιά, αντί των 2 μηνών του ΦΕΚ με αποτέλεσμα να φύγουν τα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος.

    Ήδη Με ΦΕΚ ο προηγούμενος υπουργός ενέργειας Κος Σκρέκας, άλλαξε την προτεραιοποίηση και ενώ είμασταν έτοιμοι να πάρουμε όρους σύνδεσης τον Σεπτέμβριο του 2022 , πήγαμε πίσω στην Γ2 κατηγορία και ακόμη αναμένουμε

    Zητούμε , από τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος, να μας δοθεί προτεραιότητα διότι ήδη καταπατήθηκε μια φορά .

    Με τα όρια επίσης για τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας , θα βγουν εκτός συστήματος ΑΔΜΗΕ και θα απορριφθούν οι αιτήσεις μας αν ισχύσει το όριο υψηλής παραγωγικότητας που πρέπει να αλλάξει και να μην ισχύει σε χωράφια αναδασμού ή στην περιοχή να δοθεί άλλο ποσοστό μόνο για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης.

    Να σας τονίσω επίσης πως σχεδόν κάθε οικογένεια στη Φλώρινα έχει δώσει χωράφι ή χωράφια της σε ενεργειακή κοινότητα η μικροεπενδυτές των 500KW που συμμετέχουν και οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις με άλλα μέλη τους σε ενεργειακές κοινότητες, υπάρχουν ήδη τεράστιες αντιδράσεις από τον κόσμο και την τοπική κοινωνία , ειδικά στις περιοχές απολιγνιτοποίησης που τους υποσχεθήκατε ανταποδοτικά οφέλη.

    Εξαιρέστε αυτές τις περιοχές από οτιδήποτε άλλο ,δώστε προτεραιοποίηση αποκλειστικά για περιοχές απολιγνιτοποίησης παραμεθόριες όπως η Φλώρινα και λύστε το θέμα της υψηλής παραγωγικότητας άμεσα με τροπολογία.

    Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα δήλωσε : ‘’Διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο.’’

    Αυτά που συμβαίνουν όμως με 3 παρατάσεις με αλλαγές τελευταία στιγμή στους όρους μιας επένδυσης που έχει και λαϊκό ευρύ χαρακτήρα με συμμετοχή τοπικών πολιτών και αγροτών με χωράφια τους και πολιτών, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες , είναι απαράδεκτο και ζητάμε την εξαίρεση τους και προτεραιοποίηση τους στον ΑΔΜΗΕ.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 20:51 | Κυριακή Τσαλκαμα

    Το εξαιρετικά αργοπορημένο και μέτριας φιλοδοξίας αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Κατ’ ελάχιστον, και στην παρούσα χρονική περίοδο, είναι απαραίτητο να γίνουν οι εξής βελτιώσεις:
    Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
    100% καθαρή ενέργεια ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
    Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων, με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
    Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το ‘φαραωνικό’ φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 18:15 | Τσακιρης Μιχαλης

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 18:44 | Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων

    Α’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (2025-2030)

    Αναφέρεται: «Ενθαρρύνεται η ανάπτυξη κρίσιμων ορυκτών στη χώρα σε πλήρη σεβασμό στο περιβάλλον»

    Προκειμένου να υπάρξει η ανάπτυξη αυτή, θα χρειαστεί αλλαγή της κείμενης νομοθεσίας (ν.4685/2020), προκειμένου να επιτραπεί έρευνα και εκμετάλλευση κρίσιμων πρώτων υλών εντός περιοχών προστασίας φύσης. Το μεγαλύτερο μέρος αποθεμάτων κρίσιμων πρώτων υλών όπως ο βωξίτης, βρίσκεται εντός τέτοιων περιοχών.

    Β’ΠΕΡΙΟΔΟΣ (2030-2040)

    Παρατήρηση

    Προκειμένου να επιτευχθεί ηλεκτροπαραγωγή λογικού και ανταγωνίσιμου κόστους και τιμής, χρειάζεται πλήρης αλλαγή όλου του μοντέλου χρέωσης της ηλεκτρικής ενέργειας.

    Γ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (2040-2050)

    Προεκτιμώμενο κόστος ενεργειακής μετάβασης (επενδύσεις)

    Αναφέρεται «Σύνολο επενδύσεων ενεργειακού τομέα 2025-2030, 95 δις

    Παρατήρηση

    Αποκλείεται δημοσιονομικά να μπορούν να καλυφθούν τέτοια ποσά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Θεωρούμε το στόχο ανεδαφικό.

    Αναφέρεται » Από το 2025-2050 σταδιακή συνεχής μείωση τιμής μεγαβατόρας που θα φτάσει σε 98 ευρώ/MWh

    Παρατήρηση

    Σε όλο το αναφερόμενο διάστημα μέχρι και το τέλος του (2050) η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, παραμένει σε υψηλά μη ανταγωνιστικά επίπεδα

    Oι κυριότεροι άξονες πολιτικής στην ηλεκτροπαραγωγή (σ.65)

    Αναφέρεται «Ένταξη όλων των νησιών στο διασυνδεδεμένο σύστημα»

    Παρατήρηση

    Αυτή η ενέργεια έχει σημαντικότατο κόστος.Τα νησιά μπορούν να λειτουργήσουν με τοπική αυτοδυναμία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χάρη στις μεγάλες δυνατότητες που διαθέτουν για εγκατάσταση και λειτουργια ΑΠΕ

    Αναφέρεται: «Ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και λειτουργία ανταγωνιστικων αγορών ΗΕ

    Παρατήρηση

    Η μέχρι σήμερα εμπειρία φαίνεται μακράν αυτού του στόχου. Ιδιαίτερα σε σχέση με τον ανταγωνισμό αγορών ΗΕ. Απαιτούνται ιδιαίτερα μέτρα που δεν προβλέπονται.

    Βασικές προτεραιότητες ΕΣΕΚ (σελ. 87-387)

    Αναφέρεται «Μηδενισμός εκπομπών CO2 λίγο μετα το 2035″

    Παρατήρηση

    Είναι βέβαιο ότι και μετά το 2035 θα υπάρχει ανάγκη χρησιμοποίσης φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.Αυτό δεν μηδενίζει τις εκπομπές CO2.Aυτό που χρειάζεται είναι εκτεταμένα συστήματα CCUS.

    Αναφέρεται » Μέχρι το 2030 να έχει αναπτυχθεί δυναμικό γεωθερμικής ενέργειας τουλάχιστον 100 MWe»

    Παρατήρηση

    Εκτιμούμε ότι οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών είναι και θα είναι τόσο μεγάλες που η εκτεταμένη παραγωγή ενέργειας από γεωθερμία δεν θα καταστεί εφικτή.

    Αναφέρεται «Η ηλεκτρική διασύνδεση νησιών».

    Παρατήρηση

    Ισχύουν τα ίδια που αναφέρθηκαν προηγούμενα περί κόστους και αυτοδυναμίας νησιών μέσω ΑΠΕ.

    Κεφάλαιο 2.8 Κρίσιμες Πρώτες Ύλες

    2.8.2

    Παρατήρηση

    Υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα κρίσιμων πρώτων υλών όπως βωξίτη σε περιοχές προστασίας φύσης (ζώνη β’ NATURA) εντός της οποίας απαγορεύεται οποιδήποτε έρευνα και εκμετάλλευση πρώτων υλών. Αυτό ιδιαίτερα για τις κρίσιμες πρωτες υλες και για υπόγειες εκμεταλλεύσεις πρέπει να αρθεί

    3.7 Μέτρα και πολιτικές για την αξιοποίση ορυκτών πρώτων υλών

    Παρατήρηση

    Απαιτείται δραστική απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Αναφερόμαστε σε μείωση γραφειοκρατίας και αύξηση αποτελεσματικότητας του συστήματος αδειοδότησης και όχι σε μείωση περιβαλλοντικών δεσμεύσεων.

    5.4. Ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της πράσινης μετάβασης

    Παρατήρηση

    Το ίδιο το κείμενο της μελέτης αναφέρει ότι «αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα σε όρους δημοσιονομικούς».

    Συμφωνούμε απόλυτα και γι αυτό δεν πιστεύουμε ότι το σχέδιο αυτό, ώς έχει περιγραφεί, μπορεί να επιτευχθεί.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 18:46 | Αβραμιδης Δημητριος

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

    Όπως και τα 500kw που ήταν ομαδοποιημένα τα πετάξατε στην ΣΤ κατηγορία να μην πάρουν ποτέ όρους σύνδεσης !

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

    Δεν γίνεται να δίνεται άδειες σε μεγάλο επενδυτές με 30 χιλιόμετρα απόσταση από τα σύνορα και εμείς που ζούμε εδώ να μας κοροϊδεύετε τόσα χρόνια !

    Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να εξετάζει παράλληλα και τα αιτήματα της κατηγορίας Γ’ των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτή είναι και η λογική σειρά.

    Δεν υπάρχει καμιά λογική στο να περιμένουμε να εξεταστούν τα αιτήματα που είναι στην κατηγορία Γ.

    Πρέπει να εξετάζονται ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ για να μην καθυστερούν άλλο οι όροι των έργων.

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές σε Ενεργειακές Κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της.

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες που υποβάλλουν αιτήματα σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. Που είναι οι προτεραιότητες των έργων των Ενεργειακών κοινοτήτων που υποσχεθήκατε;

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Στις 12 Αυγούστου 2022 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 απόφαση, για τον καθορισμό πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένα δίκτυα.

    Είχε προηγηθεί ο Ν. 4951/2022 και ειδικότερα το άρθρο 89, με το οποίο νομοθετήθηκε πλαίσιο προτεραιότητας για τη σύνδεση με το Σύστημα των συγκεκριμένων έργων. Η εξειδίκευση του ήρθε με την υπουργική απόφαση.

    Το υπουργείο αποφάσισε και καθόρισε το μοντέλο ταξινόμησης, το οποίο περιλαμβάνει έξι ομάδες προτεραιότητας, με πολλές υποομάδες η κάθε μία.

    Στην ομάδα Α, πρώτοι που θα συνδεθούν είναι σταθμοί ΑΠΕ που βρίσκονται έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας. Σταθμοί που σύμφωνα με την άδεια παραγωγής ή τη Βεβαίωση Παραγωγού ή τη Βεβαίωση Ειδικών Έργων εγκαθίστανται αποκλειστικά μέσα στα γεωγραφικά όρια περιοχών που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα και αφορούν σε μεμονωμένα αιτήματα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης σταθμών μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης από 200MW (>200MW).

    Εξηγήστε μας παρακαλούμε με ποιο σκεπτικό δίνεται άμεση προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής δηλαδή σε μεμονωμένα έργα μεγαλοεπενδυτών και όχι σε ενεργειακές κοινότητες που απαρτίζονται από πολλά μέλη και που απέχουν από τα σύνορα 30 χλμ.;

    Για ποιο λόγο γίνεται αυτή η διάκριση σε βεβαιώσεις παραγωγών και σε ενεργειακές κοινότητες μία κατηγορία έργων που θα έπρεπε να έχει υψηλή προτεραιότητα, καθώς υπηρετούν τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη της ενεργειακής δημοκρατίας και δεν είναι στην ομάδα Α προτεραιότητας ;

    Επίσης πως γίνεται να αναιρεί προηγούμενο σας ΦΕΚ για τα ομαδοποιημένα αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ το νέο σας ΦΕΚ αφού πολλοί παραγωγοί και συνάδερφοι εκτός από ενεργειακές κοινότητές κατέθεσαν στον ΑΔΜΗΕ ομαδοποιημένα και πολλά έργα μικρότερα των 500KW, με αυτά τα έργα τί θα γίνει ; Γιατί τα εξαιρείται από την προτεραιοποίηση και αναιρείται τον όρο ομαδοποιημένα βάζοντας μόνο τις ενεργειακές κοινότητες στην Γ2 σειρά προτεραιότητας χωρίς την ομαδοποίηση με 500kw έργα ;

    Για ποιο λόγο επιβάλατε «κούρεμα» στην ισχύ κάθε έργου της τάξης του 20% και ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες και στις περιοχές απολιγνιτοποίησης σε μια περίοδο όπου όλοι και ο πρωθυπουργός μιλάει για πράσινη μετάβαση;

    Ποιος είναι ο λόγος που πρέπει να έχουν προτεραιότητα τα μεγάλα μεμονωμένα έργα και όχι αντιστοίχου μεγέθους έργα αλλά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων και πολλαπλών φορέων ομαδικού αιτήματος ; Δεν πρέπει μια βασική στόχευση μέσα από την πράσινη ενεργειακή μετάβαση να είναι και η οικονομική ενίσχυση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου μέσω της συμμετοχής τους σε αυτή ;

    Ζητούμε άμεσα να αλλάξει η υπουργική απόφαση και να μπουν οι ενεργειακές κοινότητες άμεσα στην Α κατηγορία προτεραιοποίησης μαζί με τα ομαδοποιημένα αιτήματα 500KW , που πλέον βρίσκονται στην ΣΤ κατηγορία και ειδικά οι κοινότητες σε περιοχές απολιγνιτοποίησης να προηγούνται όλων των υπολοίπων.

    Ζητούμε να παραμείνουν τα ομαδοποιημένα έργα ως έχουν χωρίς αλλαγές , σε όσα κατατέθηκαν και έργα 500kw και ζητούμε οι ενεργειακές κοινότητες να έχουν πρώτη θέση στην ενεργειακή δημοκρατία της χώρας μας που αφορούν χιλιάδες επενδυτές και ιδιοκτήτες χωραφιών και όχι μεμονωμένα μεγάλα έργα με βεβαιώσεις παραγωγών και μεγαλοκτηματίες.

    Κρίνουμε πως γίνεται μια κατάφορη παραβίαση και της νομοθεσίας και της λογικής με την προτεραιοποίηση που δώσατε ως τετελεσμένο στην αγορά χωρίς διαβούλευση και σας καλούμε σε διάλογο με την αγορά και τους εκπροσώπους της και τον σύνδεσμο μας ,για την εξεύρεση λύσεων που θα μπορέσουν να σταθούν και νομικά και με βάση την λογική των επενδυτών και των χιλιάδων μελών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα που αισθάνονται πως αδικούνται κατάφορα !

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό.

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 6ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Ο ΑΔΜΗΕ έχει καθυστερήσει τις απαντήσεις τους για πάνω από 3 χρόνιά, αντί των 2 μηνών του ΦΕΚ με αποτέλεσμα να φύγουν τα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος.

    Ήδη Με ΦΕΚ ο προηγούμενος υπουργός ενέργειας Κος Σκρέκας, άλλαξε την προτεραιοποίηση και ενώ είμασταν έτοιμοι να πάρουμε όρους σύνδεσης τον Σεπτέμβριο του 2022 , πήγαμε πίσω στην Γ2 κατηγορία και ακόμη αναμένουμε

    Zητούμε , από τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος, να μας δοθεί προτεραιότητα διότι ήδη καταπατήθηκε μια φορά .

    Με τα όρια επίσης για τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας , θα βγουν εκτός συστήματος ΑΔΜΗΕ και θα απορριφθούν οι αιτήσεις μας αν ισχύσει το όριο υψηλής παραγωγικότητας που πρέπει να αλλάξει και να μην ισχύει σε χωράφια αναδασμού ή στην περιοχή να δοθεί άλλο ποσοστό μόνο για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης.

    Να σας τονίσω επίσης πως σχεδόν κάθε οικογένεια στη Φλώρινα έχει δώσει χωράφι ή χωράφια της σε ενεργειακή κοινότητα η μικροεπενδυτές των 500KW που συμμετέχουν και οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις με άλλα μέλη τους σε ενεργειακές κοινότητες, υπάρχουν ήδη τεράστιες αντιδράσεις από τον κόσμο και την τοπική κοινωνία , ειδικά στις περιοχές απολιγνιτοποίησης που τους υποσχεθήκατε ανταποδοτικά οφέλη.

    Εξαιρέστε αυτές τις περιοχές από οτιδήποτε άλλο ,δώστε προτεραιοποίηση αποκλειστικά για περιοχές απολιγνιτοποίησης παραμεθόριες όπως η Φλώρινα και λύστε το θέμα της υψηλής παραγωγικότητας άμεσα με τροπολογία.

    Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα δήλωσε : ‘’Διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο.’’

    Αυτά που συμβαίνουν όμως με 3 παρατάσεις με αλλαγές τελευταία στιγμή στους όρους μιας επένδυσης που έχει και λαϊκό ευρύ χαρακτήρα με συμμετοχή τοπικών πολιτών και αγροτών με χωράφια τους και πολιτών, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες , είναι απαράδεκτο και ζητάμε την εξαίρεση τους και προτεραιοποίηση τους στον ΑΔΜΗΕ.

    ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

    ΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.
    ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.
    ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 17:30 | Δημητριος Κουρέπης

    Αδειοδοτήστε άμεσα τα φωτοβολταικά των 500kW στον νομό Φλώρινας. Εμείς σπεύσαμε στο κάλεσμά σας για πράσινη ενέργεια, επενδύσαμε στην παραμεθόριο, αλλά περιμένουμε εδώ και 3 χρόνια για την αδειοδότηση. Διορθώστε άμεσα αυτή την αδικία προς μικρομεσαίους Ελληνες πολίτες.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 17:26 | Pavlos Mouratidis

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

    Όπως και τα 500kw που ήταν ομαδοποιημένα τα πετάξατε στην ΣΤ κατηγορία να μην πάρουν ποτέ όρους σύνδεσης !

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

    Δεν γίνεται να δίνεται άδειες σε μεγάλο επενδυτές με 30 χιλιόμετρα απόσταση από τα σύνορα και εμείς που ζούμε εδώ να μας κοροϊδεύετε τόσα χρόνια !

    Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να εξετάζει παράλληλα και τα αιτήματα της κατηγορίας Γ’ των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτή είναι και η λογική σειρά.

    Δεν υπάρχει καμιά λογική στο να περιμένουμε να εξεταστούν τα αιτήματα που είναι στην κατηγορία Γ.

    Πρέπει να εξετάζονται ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ για να μην καθυστερούν άλλο οι όροι των έργων.

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές σε Ενεργειακές Κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της.

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες που υποβάλλουν αιτήματα σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. Που είναι οι προτεραιότητες των έργων των Ενεργειακών κοινοτήτων που υποσχεθήκατε;

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Στις 12 Αυγούστου 2022 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 απόφαση, για τον καθορισμό πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένα δίκτυα.

    Είχε προηγηθεί ο Ν. 4951/2022 και ειδικότερα το άρθρο 89, με το οποίο νομοθετήθηκε πλαίσιο προτεραιότητας για τη σύνδεση με το Σύστημα των συγκεκριμένων έργων. Η εξειδίκευση του ήρθε με την υπουργική απόφαση.

    Το υπουργείο αποφάσισε και καθόρισε το μοντέλο ταξινόμησης, το οποίο περιλαμβάνει έξι ομάδες προτεραιότητας, με πολλές υποομάδες η κάθε μία.

    Στην ομάδα Α, πρώτοι που θα συνδεθούν είναι σταθμοί ΑΠΕ που βρίσκονται έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας. Σταθμοί που σύμφωνα με την άδεια παραγωγής ή τη Βεβαίωση Παραγωγού ή τη Βεβαίωση Ειδικών Έργων εγκαθίστανται αποκλειστικά μέσα στα γεωγραφικά όρια περιοχών που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα και αφορούν σε μεμονωμένα αιτήματα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης σταθμών μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης από 200MW (>200MW).

    Εξηγήστε μας παρακαλούμε με ποιο σκεπτικό δίνεται άμεση προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής δηλαδή σε μεμονωμένα έργα μεγαλοεπενδυτών και όχι σε ενεργειακές κοινότητες που απαρτίζονται από πολλά μέλη και που απέχουν από τα σύνορα 30 χλμ.;

    Για ποιο λόγο γίνεται αυτή η διάκριση σε βεβαιώσεις παραγωγών και σε ενεργειακές κοινότητες μία κατηγορία έργων που θα έπρεπε να έχει υψηλή προτεραιότητα, καθώς υπηρετούν τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη της ενεργειακής δημοκρατίας και δεν είναι στην ομάδα Α προτεραιότητας ;

    Επίσης πως γίνεται να αναιρεί προηγούμενο σας ΦΕΚ για τα ομαδοποιημένα αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ το νέο σας ΦΕΚ αφού πολλοί παραγωγοί και συνάδερφοι εκτός από ενεργειακές κοινότητές κατέθεσαν στον ΑΔΜΗΕ ομαδοποιημένα και πολλά έργα μικρότερα των 500KW, με αυτά τα έργα τί θα γίνει ; Γιατί τα εξαιρείται από την προτεραιοποίηση και αναιρείται τον όρο ομαδοποιημένα βάζοντας μόνο τις ενεργειακές κοινότητες στην Γ2 σειρά προτεραιότητας χωρίς την ομαδοποίηση με 500kw έργα ;

    Για ποιο λόγο επιβάλατε «κούρεμα» στην ισχύ κάθε έργου της τάξης του 20% και ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες και στις περιοχές απολιγνιτοποίησης σε μια περίοδο όπου όλοι και ο πρωθυπουργός μιλάει για πράσινη μετάβαση;

    Ποιος είναι ο λόγος που πρέπει να έχουν προτεραιότητα τα μεγάλα μεμονωμένα έργα και όχι αντιστοίχου μεγέθους έργα αλλά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων και πολλαπλών φορέων ομαδικού αιτήματος ; Δεν πρέπει μια βασική στόχευση μέσα από την πράσινη ενεργειακή μετάβαση να είναι και η οικονομική ενίσχυση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου μέσω της συμμετοχής τους σε αυτή ;

    Ζητούμε άμεσα να αλλάξει η υπουργική απόφαση και να μπουν οι ενεργειακές κοινότητες άμεσα στην Α κατηγορία προτεραιοποίησης μαζί με τα ομαδοποιημένα αιτήματα 500KW , που πλέον βρίσκονται στην ΣΤ κατηγορία και ειδικά οι κοινότητες σε περιοχές απολιγνιτοποίησης να προηγούνται όλων των υπολοίπων.

    Ζητούμε να παραμείνουν τα ομαδοποιημένα έργα ως έχουν χωρίς αλλαγές , σε όσα κατατέθηκαν και έργα 500kw και ζητούμε οι ενεργειακές κοινότητες να έχουν πρώτη θέση στην ενεργειακή δημοκρατία της χώρας μας που αφορούν χιλιάδες επενδυτές και ιδιοκτήτες χωραφιών και όχι μεμονωμένα μεγάλα έργα με βεβαιώσεις παραγωγών και μεγαλοκτηματίες.

    Κρίνουμε πως γίνεται μια κατάφορη παραβίαση και της νομοθεσίας και της λογικής με την προτεραιοποίηση που δώσατε ως τετελεσμένο στην αγορά χωρίς διαβούλευση και σας καλούμε σε διάλογο με την αγορά και τους εκπροσώπους της και τον σύνδεσμο μας ,για την εξεύρεση λύσεων που θα μπορέσουν να σταθούν και νομικά και με βάση την λογική των επενδυτών και των χιλιάδων μελών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα που αισθάνονται πως αδικούνται κατάφορα !

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό.

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 6ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Ο ΑΔΜΗΕ έχει καθυστερήσει τις απαντήσεις τους για πάνω από 3 χρόνιά, αντί των 2 μηνών του ΦΕΚ με αποτέλεσμα να φύγουν τα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος.

    Ήδη Με ΦΕΚ ο προηγούμενος υπουργός ενέργειας Κος Σκρέκας, άλλαξε την προτεραιοποίηση και ενώ είμασταν έτοιμοι να πάρουμε όρους σύνδεσης τον Σεπτέμβριο του 2022 , πήγαμε πίσω στην Γ2 κατηγορία και ακόμη αναμένουμε

    Zητούμε , από τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος, να μας δοθεί προτεραιότητα διότι ήδη καταπατήθηκε μια φορά .

    Με τα όρια επίσης για τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας , θα βγουν εκτός συστήματος ΑΔΜΗΕ και θα απορριφθούν οι αιτήσεις μας αν ισχύσει το όριο υψηλής παραγωγικότητας που πρέπει να αλλάξει και να μην ισχύει σε χωράφια αναδασμού ή στην περιοχή να δοθεί άλλο ποσοστό μόνο για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης.

    Να σας τονίσω επίσης πως σχεδόν κάθε οικογένεια στη Φλώρινα έχει δώσει χωράφι ή χωράφια της σε ενεργειακή κοινότητα η μικροεπενδυτές των 500KW που συμμετέχουν και οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις με άλλα μέλη τους σε ενεργειακές κοινότητες, υπάρχουν ήδη τεράστιες αντιδράσεις από τον κόσμο και την τοπική κοινωνία , ειδικά στις περιοχές απολιγνιτοποίησης που τους υποσχεθήκατε ανταποδοτικά οφέλη.

    Εξαιρέστε αυτές τις περιοχές από οτιδήποτε άλλο ,δώστε προτεραιοποίηση αποκλειστικά για περιοχές απολιγνιτοποίησης παραμεθόριες όπως η Φλώρινα και λύστε το θέμα της υψηλής παραγωγικότητας άμεσα με τροπολογία.

    Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα δήλωσε : ‘’Διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο.’’

    Αυτά που συμβαίνουν όμως με 3 παρατάσεις με αλλαγές τελευταία στιγμή στους όρους μιας επένδυσης που έχει και λαϊκό ευρύ χαρακτήρα με συμμετοχή τοπικών πολιτών και αγροτών με χωράφια τους και πολιτών, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες , είναι απαράδεκτο και ζητάμε την εξαίρεση τους και προτεραιοποίηση τους στον ΑΔΜΗΕ.

    ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

    ΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.
    ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.
    ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 17:06 | Σάκης Γαλιγάλης

    Παραφράζω την πετυχημένη κρατική διαφήμιση κατά του καπνίσματος, «Η ενέργεια (η κατανάλωσή της) βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον».

    Η ενέργεια είναι ένα νόμισμα και ως τέτοιο, έχει δυο όψεις, κατ’ εμέ, ισοδύναμες, τη ζήτηση και την προσφορά. Γενιές, επί γενεών επιστημόνων /τεχνικών ποικίλων ειδικοτήτων, αλλά και πολιτικών γαλουχήθηκαν με το δόγμα πως η ζήτηση ενέργειας πρέπει να καλύπτεται πλήρως, άλλως χίλια μύρια κακά θα ακολουθήσουν. Μας διαφεύγει μια πολύ απλή διαπίστωση. Σε όσο χαμηλότερα επίπεδα τελικά συναντιόνται / ισορροπούν ζήτηση και προσφορά ενέργειας, τόσο μικρότερη ζημιά κάνουν στο ταλαίπωρο το περιβάλλον. Όμως, ο παραλογισμός μας φτάνει στο σημείο να χρησιμοποιούμε την κατά κεφαλήν κατανάλωση ενέργειας σε μια χώρα, ως δείκτη «ανάπτυξης». Θεός φυλάξοι (Ευκτική)!!!

    Ας μη γελιόμαστε. Στη χώρα μας, στην ΕΕ, στη γη καταναλίσκουμε, πολλές δεκαετίες τώρα, πολύ περισσότερη ενέργεια, απ’ όση μπορεί να αντέξει ο πλανήτης. Μάλιστα εμείς, του «αναπτυγμένου» κόσμου, είμαστε πρωταθλητές… Η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Δισεκατομμύρια κόσμου στην Κίνα στην Ινδία κι αλλού αυξάνουν ραγδαία την ενεργειακή κατανάλωσή τους. Είναι λογική συνέπεια. Το διεθνές οικονομικό σύστημα, που έχουμε στήσει, προβάλει και σ’ αυτούς το εμετικό υπόδειγμα της «Κοινωνίας της Αφθονίας» (Galbreith).

    Θεωρώ ότι, μακράν, πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η δραστική μείωση της ζήτησης ενέργειας. Ουσιαστικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση δεν μπορεί να γίνουν αν δεν πεισθούμε πρώτα εμείς οι ίδιοι, οι «αναπτυγμένοι», να αρχίσουμε να αναθεωρούμε τον τρόπο, (υπερκατανάλωση, Life Style), με τον οποίο έχουμε καταντήσει να ζούμε . Αυτός ο τρόπος δεν είναι καθόλου συμβατός με την αειφορία. Απέχουμε πολύ από τη συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας κι ακόμα περισσότερο από τη δράση.

    Τα τελευταία χρόνια, στρέψαμε στη Δύση την προσοχή μας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Πιστέψαμε ότι δεν κάνουν κανένα κακό στο περιβάλλον, ότι είναι «το φάρμακο δια πάσαν νόσον και πάσαν …». Κούνια, που μας κούναγε…Νομίζουμε ότι έτσι κάνουμε το καθήκον μας, ότι έτσι εξαντλούμε τις υποχρεώσεις μας για το περιβάλλον, για τις επόμενες γενιές. Παράλληλα όμως, δεν αλλάζουμε τόσο δα τον καθημερινό τρόπο ζωής μας. Εξακολουθούμε, φευ, να υπερ-καταναλίσκουμε ενέργεια… Μας διαφεύγει, όμως ότι, οι ΑΠΕ συμβάλλουν στην προσφορά ενέργειας όχι στη ζήτηση, που είναι η πρωτογενής αιτία του κακού (της υποβάθμισης του περιβάλλοντος). Γιατί να γεμίσουμε π.χ. όλες τις κορυφογραμμές του ελληνικού τοπίου με αμφισβητούμενης αισθητικής ανεμογεννήτριες ηλεκτρισμού, για να εξακολουθούμε να έχουμε 15 αντί 2 η 3 φώτα αναμμένα σπίτι μας; Αυτοπαγιδευτήκαμε.

    Με αυτήν την έννοια, η αφεντιά μου σκόπιμα δηλώνει «εχθρός» των ΑΠΕ. Η ενασχόληση με αυτές, κατ’ εμέ, αποπροσανατολίζει από τον κύριο στόχο. Αυτός πρέπει να είναι, μακράν του οτιδήποτε άλλου, η αλλαγή της συμπεριφοράς όλων μας, προκειμένου να ζούμε ζητώντας και συνεπώς καταναλίσκοντας λιγότερη, πολύ λιγότερη, μα πάρα πολύ λιγότερη ενέργεια. Η καλύτερη μορφή ενέργειας ήταν, είναι και αναμφισβήτητα θα παραμείνει, όχι η των ΑΠΕ, αλλά «αυτή που δεν ζητιέται, αυτή που δεν καταναλίσκεται».

    Έρχομαι στο δέον γενέσθαι. Προσυπογράφω απόλυτα το εργαλείο της εισαγωγής σταδιακά αυξανόμενης τσουχτερής φορολόγησης. Ζούμε σε περιβάλλον ελεύθερης οικονομίας κι αυτό δεν φαίνεται να αλλάζει στον ορατό ορίζοντα. Στο μάταιο και ψυχρά υλιστικό κόσμο μας, ό, τι δεν ακουμπάει τη τσέπη, μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Πάντα δε δείχνουμε, τρομάρα μας, τους άλλους, όταν κάνουμε συζήτηση για το ποιος φταίει…

    Ο λεγόμενος φόρος του άνθρακα προβλέπει τη φορολόγηση των ορυκτών καυσίμων και των προϊόντων τους (βενζίνη, πετρέλαιο Diesel, φυσικό αέριο, λιγνίτες, κτλ.) ανάλογα με την ποσότητα άνθρακα που περιέχουν και συνεπώς του CO2 (κύριου συστατικού των αερίων του θερμοκηπίου), που εκλύουν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον μελέτησε, για χρόνια. Τα ποικίλα lobbies τεραστίων συμφερόντων, που σχετίζονται με την ενέργεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης «τον έθαψαν». Καιρός να τον ξεθάψουμε. Παρά τα προβλήματά του, επιτρέπει με περιβαλλοντικά δίκαιο τρόπο να αυξάνουμε την τιμή της ενέργειας κατά όσο χρειάζεται, για να επιτύχουμε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, δηλαδή το «γονάτισμα» της ζήτησης. Για το μέγεθος της φορολογίας, θα πρέπει να πάμε ψάχνοντας. Η ελαστικότητα της ζήτησης ενέργειας σε δραστικές αυξήσεις της τιμής της είναι άγνωστη. Για να επιτύχουμε την επιθυμητή μείωση, ίσως χρειαστεί να πάμε σε αυξήσεις τιμών καταναλωτή της τάξεως του 50%, 100% ή ακόμα και 250%! Άλλως, αποτέλεσμα δεν πρόκειται να φέρουμε. Τα δάκρυα, που όλοι χύνουμε, για το περιβάλλον θα παραμένουν κροκοδείλια.

    Με αυτά κατά νου, σας παρακαλώ, ρίξτε μια νέα ματιά στο υπό διαβούλευση «Αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)». Από τις 512 σελίδες του κειμένου, μόνο 28 (κεφάλαιο 3.4 Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης), δηλαδή μόνο το 5% θίγουν, όπως θίγουν, θέματα ζήτησης ενέργειας. Το 95% των σελίδων του αφορούν προσφορά, προσφορά και για να γράψω κάτι διαφορετικό, προσφορά. Έλεος!!!

    Εδώ και χρόνια, ισχυρίζομαι ότι το ΥΠΕΝ είναι ένα διαχρονικά αποτυχημένο υπουργείο. Για να είμαι δίκαιος, σημειώνω ότι η δομή αυτού του ΕΣΕΚ έχει έρθει, υποθέτω, από τους φωστήρες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εμείς την υιοθετήσαμε, φυσικά, άκριτα… Συμπέρασμα: η διαπλοκή οικονομίας και πολιτικής της χώρας, της ΕΕ, θα συμπλήρωνα ολόκληρου του πλανήτη μας, καλά κρατεί…

    Καημένο περιβάλλον.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 17:13 | GOLDECO

    Στη δημόσια διαβούλευση για το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), υπάρχουν μερικά κρίσιμα θέματα που πρέπει να επισημανθούν για τη βελτίωση και την προσαρμογή του σχεδίου στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες της αγοράς:

    Στόχοι για τα φωτοβολταϊκά: Ο στόχος που έχει τεθεί για 13,5 GW εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών έως το 2030 φαίνεται να είναι εκτός πραγματικότητας, καθώς η αγορά αναπτύσσεται ταχύτερα. Τα φωτοβολταϊκά έχουν ήδη φτάσει τα 8,5 GW το 2024, και η αγορά δείχνει ότι μέχρι το 2030 θα φτάσουμε τα 20 GW. Επιπλέον, η τεχνολογική πρόοδος με τα φωτοβολταϊκά διπλής όψης και αυξημένης απόδοσης δεν λαμβάνεται υπόψη, παρόλο που αυτή οδηγεί σε 10% αυξημένη παραγωγή ενέργειας ανά μονάδα ισχύος.

    Στόχοι για τις μπαταρίες: Αν και ο στόχος για τις μπαταρίες αυξήθηκε στα 4,325 GW έως το 2030, εξακολουθεί να υπολείπεται των πραγματικών αναγκών. Για να περιοριστούν οι περικοπές της πράσινης ενέργειας σε αποδεκτά επίπεδα (2-4%), απαιτείται εγκατάσταση 7,5-8 GW μπαταριών. Η μείωση του κόστους των συστημάτων αποθήκευσης καθιστά αυτές τις επενδύσεις πιο ελκυστικές, ακόμα και χωρίς ενισχύσεις.

    Εξηλεκτρισμός και αντλίες θερμότητας: Παρόλο που η θέρμανση και η ψύξη αποτελούν σημαντικό μέρος της ενεργειακής κατανάλωσης, το ΕΣΕΚ δεν δίνει την πρέπουσα έμφαση στις αντλίες θερμότητας και τον εξηλεκτρισμό της θέρμανσης. Η προσαρμογή στα νέα τεχνολογικά δεδομένα, όπως η χρήση ψυκτικών υγρών χαμηλού δυναμικού υπερθέρμανσης, μπορεί να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να ενισχύσει την ενεργειακή αποδοτικότητα.

    Φυσικό αέριο: Η πρόβλεψη για τη διατήρηση 7,9 GW μονάδων φυσικού αερίου με χαμηλό capacity factor θέτει ζητήματα οικονομικής βιωσιμότητας. Η μείωση της χρήσης του αερίου στους τομείς της θέρμανσης και η μετάβαση σε αντλίες θερμότητας είναι απαραίτητη για τη μείωση των εκπομπών και τη διασφάλιση μιας βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης.

    Το νέο ΕΣΕΚ πρέπει να προσαρμοστεί στην ταχύτατα μεταβαλλόμενη τεχνολογική και οικονομική πραγματικότητα, να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό των ΑΠΕ και να εστιάσει στην ελαχιστοποίηση των ενεργειακών περικοπών και του κόστους.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 16:02 | Δημήρης Λάλας

    Το παρόν τελευταίο σχέδιο του ΕΣΕΚ που ανακοινώθηκε στις 22 Αυγούστου 2024 (με προθεσμία υποβολής στην ΕΕπ- όχι του σχεδίου αλλά της τελικής μορφής μετά την διαβούλευση) την 1 Ιουλίου 2024 όπως ορίζει η σχετική απόφαση) και αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση με καταληκτική ημερομηνία την 16 Σεπτεμβρίου) αποτελεί το τρίτη εκδοχή ΕΣΕΚ, μετά από αυτή ανακοινώθηκε από το ΥΠΕΝ τον Φεβρουάριο του 2023 και αυτή που κατατέθηκε στην ΕΕπ τον Νοέβριο 2023. Και οι τρείς εκδοχές περιλαμβάνουν στοιχεία για την επόμενη 30ετια μέχρι και το 2050 έτος κατά το οποίο σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο η ΕΕν και κατά συνέπεια και όλα τα ΚΜ της θα πρέπει να έχουν μηδενικές καθαρές εκπομπές ΑΦΘ (net zero emissions). Επιπλέον η χώρα μας έχει υποβάλει το 2020 στην ΕΕπ και δημοσιεύσει (όπως είχε την υποχρέωση) Οδικό Χάρτη για την επίτευξη του στόχου μηδενισμού των εκπομπών ΑΦΘ το 2050 (Long Term Strategy 2050).
    Μία αξιολόγηση του τρέχοντος σχεδίου του ΕΣΕΚ θα πρέπει να συνεκτιμήσει τόσο τις αλλαγές από την προηγούμενη έκδοση του 2023 αλλά και την μακροχρόνια στρατηγική όπως αυτή αποτυπώθηκε στον Οδικό Χαρτη 2050.
    Πριν παρουσιαστούν οι συγκρίσεις ποσοτικά θα πρέπει να σχολιάσει κανείς την μακροχρόνια στρατηγική προσέγγιση που ακολουθήθηκε. Ο Οδικός Χάρτης παρουσίασε 2 διαφορετικές στρατηγικές για την επίτευξη του μηδενισμού των εκπομπών ΑΦΘ που κατέληγαν σε 2 σενάρια (ΕΕ και NC). Το πρώτο (ΕΕ – energy efficiency) είχε ως βάση την δραστική εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους του τομείς ζήτησης (στους 123.3TWh Τελική Κατανάλωση Ενέργειας – ΤΚΕ το 2050) και την εγκατάσταση σημαντικών ΑΠΕ (39GW το 2050) για την παραγωγή 95,8TWh ώστε να καλυφθεί όλη η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας (72,1TWh το 2050) και οι υπόλοιπες ενεργειακές ανάγκες. Το δεύτερο (NC – new energy carriers) αντιθέτως βασιζόταν στην πολύ μεγαλύτερη αξιοποίηση ΑΠΕ (71GW το 2050) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (169,6TWh) που πέραν της κάλυψης της ζήτησης ηλεκτρισμού (67.4TWh το 2050) στην ΤΚΕ θα διοχετευόταν για την πολύ μεγαλύτερη παραγωγή υδρογόνου και συνθετικών καυσίμων για την κάλυψη των υπολοίπων αναγκών. Οι απιτούμενες επενδύσεις για το NC σενάριο είναι κατά 10% περίπου υψηλότερες από αυτές του ΕΕ που όμως με τις μεγαλύτερες δράσεις για εξοικονόμηση θα προσέφερε και μεγαλύτερη ενχώρια πρστιθέμενη αξία.
    Απο τις 2 αυτές διαφορετικές στρατηγικές προσεγγίσεις, όλες οι εκδοχές του ΕΣΕΚ (Ιανουάριος 2023, Νοέμβριος 2023 και Αυγουστος του 2024) είναι σχεδόν ταυτόσημες με το σενάριο NC (εγκατάσταση μέχρι το 2050 71,7 GW ΑΠΕ στο ΕΣΕΚ2023 και 65,1GW στο ΕΣΕΚ2024 σε σχέση με τα 69,8GW του NC). Το ίδιο ισχύει και για την ΤΚΕ (133,7 TWh και 155,4 TWh αντίστοιχα το 2050 σε σχέση με 136,7 του NC). Απορρίπτηκε δηλαδή η στρατηγική έμφασης στην εξοικονόμηση του ΕΕ προς χάριν της πολύ μεγαλύτερης εγκατάστασης ΑΠΕ ενώ θα μπορούσε να υιοθετηθεί έστω και μία ενδιάμεση στρατηγική. Θα μπορούσε ακόμη να υιοθετηθεί έστω και μιά μεικτή στρατηγική αυξημένης εξοικονόμησης και της μεγάλης εγκατάστασης ΑΠΕ του παρόντος σχεδίου η επιπλέον παραγωγή των οποίων θα στόχευε στην εξαγωγή είτε ηλεκτρικής ενέργειας απευθείας ή προϊόντων αυτής (Η2 ή/και συνθετικά καύσιμα). Δηλαδή στο ΕΣΕΚ2024 επιλέχτηκε η μείωση της εξοικονόμησης αλλά και των ΑΠΕ, μειώνοντας έτσι πιθανά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη και από τις δυο συνιστώσες. Πρώτο ερώτημα.
    Πέραν όμως αυτής της γενικότερης στρατηγικής επιλογής, έχουν ενδιαφέρον και οι επιμέρους επιλογές στόχων που ευελπιστεί κανείς ότι θα επιτευχθούν με τις πολιτικές και μέτρα που περιλαμβάνονται στο μακροσκελέστατο τελευταίο σχέδιο (512 σελίδες του ΕΣΕΚ2024, 158 επιπλέον των 356 του ΕΣΕΚ2023) καθώς επίσης και οι διαφορές με αυτό του 2023. Τα σχόλια που κατατίθενται κατωτέρω θα περιορισθούν στο επίπεδο των γενικών στόχων και δεν θα επεκταθούν σε δεύτερο επίπεδο της επιμέρους τεχνικής ανάλυσης ανά κλάδο (που θα αποτελέσει αντικείμενο μελλοντικής αναφοράς). Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι γενικοί στόχοι των ΕΣΕΚ2023 και ΕΣΕΚ2024 ώστε να διευκολυνθεί η σύγκριση και να αναδειχθούν και στην συνέχεια να σχολιαστούν προβλήματα.

    2025 2030 2035 2040 2045 2050
    Μείωση των εκπομπών ΑτΘ έναντι 1990 (χωρίς απορροφήσεις LULUCF) ΕΣΕΚ2023 -41,0% -54,0% -68,0% -82,0% -89,0% -93,0%
    ΕΣΕΚ2024 -52,7% -52,3% -72,5% -71,7% -80,0% -88,0%
    Μείωση των εκπομπών ΑτΘ έναντι 1990 (με απορροφήσεις LULUCF) ΕΣΕΚ2023 -45,4% -58,8% -73,1% -87,6% -95,2% -99,2%
    ΕΣΕΚ2024 -58,9% -58,9% -79,7% -79,8% -88,6% -97,5%
    Τελική κατανάλωση ενέργειας (εκατ τιπ)
    ΕΣΕΚ2023 16,6 15,4 13,7 12,7 12 11,5
    ΕΣΕΚ2024 16,8 16,0 15,1 14,3 13,6 13,4
    ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας
    ΕΣΕΚ2023 44% 44% 65% 83% 97% 105%
    ΕΣΕΚ2024 33,2% 45,4% 64,1% 84,8% 106,4% 127,2%
    Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (TWh)
    ΕΣΕΚ2023 58,7 64,6 78,7 112,1 1494 172,3
    ΕΣΕΚ2024 53,2 59,3 75,6 96,6 117,8 136,9
    ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρισμού
    ΕΣΕΚ2023 58% 79% 94% 96% 96% 97%
    ΕΣΕΚ2024 58% 76,8% 97,5% 101,0% 105,4% 100,9%
    Εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ (GW)
    ΕΣΕΚ2023 17,9 27,3 38,5 50 68,2 75,5
    ΕΣΕΚ2024 19,1 28,2 36,3 47,4 56,8 65,1
    Αιολικά χερσαία
    ΕΣΕΚ2023 6 7,6 8,5 9,2 11,8 11,9
    ΕΣΕΚ2024 7 8,9 9,5 11 13 13
    Αιολικά υπεράκτια
    ΕΣΕΚ2023 1,9 6,2 9,8 15,4 17,3
    ΕΣΕΚ2024 0 1,9 3,9 5,8 8,1 11,8
    Φωτοβολταϊκά
    ΕΣΕΚ2023 8,2 13,4 18,7 25,4 35,2 40,3
    ΕΣΕΚ2024 8,5 13,5 18,6 26 30,6 35,1
    Υδροηλεκτρικά
    ΕΣΕΚ2023 3,1 3,8 3,8 3,8 3,8 3,9
    ΕΣΕΚ2024 3,5 3,8 4,3 4,4 4,9 5,2
    Άλλα, βιομάζα, βιοαέριο
    ΕΣΕΚ2023 0,5 0,6 1,3 1,8 2 2,1
    ΕΣΕΚ2024 0,1 0,1 0,1 0,1 0 0

    Από τον πίνακα αναδεικνύονται τα εξής προβλήματα:
    1. Κατα το ΕΣΕΚ2024, η χώρα το 2050 δεν θα είναι ανθρακικά ουδέτερη αφού θα έχει μικρές αλλά όχι μηδενικές καθαρές εκπομπές. Μάλιστα η απόκλιση μεγάλωσε από το 0.8% του ΕΣΕΚ2023 σε 2.5%. Δεύτερο ερώτημα.
    2. Αλλά ακόμη και το 2.5% του ΕΣΕΚ2024 επιτυγχάνεται με την συμβολή απορροφήσεων 9.5ΜtCO2 από LULUCF (Land use, land use change and Forestry) αυξημένες κατά 50% από τα 6MtCO2 του ΕΣΕΚ2023. Το μέγεθος αυτό της απορρόφησης δεν μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστικό (άλλωστε, τι να πιστέψουμε το 9.1 ΜtCO2 του Πίνακα 2, σελίδα 102 ή το 9.5 ΜtCO2 του πίνακα 30 σελίδα 436;) το οποίο φαίνεται να βασίζεται κυρίως στην βελτίωση του συστήματος απογραφής και στοχεύει σε περίπου διπλασιασμό της απορρόφησης από τα επίπεδα των 2 έως 5.5 ΜtCO2 την τριακονταετία 1990-2022. Τρίτο ερώτημα.
    3. Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για τη ν Κλιματική Αλλαγή (European Scientific Advisory Board for Climate Change) που ιδρύθηκε το 2021 κατ΄επιταγή του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου, πρότεινε (15Ιουνιου2023) την θέσπιση ενδιάμεσου στόχου για την ΕΕ το 2040 την μείωση εκπομπών κατά 90-95% με βάση το 1990. Στην συνέχεια η ΕΕπ εισηγήθηκε (6Φεβ2024) ως στόχο για το 2040 την μείωση των εκπομπών κατά 90%. Το ΕΣΕΚ2024 στοχεύει σε μείωση των εκπομπών της χώρας το 2040 κατά μόνο 80% που είναι και ο ξεπερασμένος από τις επιστημονικές εκτιμήσεις αλλά και την πραγματικότητα του κλιματος όπως το ζούμε καθημερινά, του Ελληνικού Κλιματικού Νόμου (ν4936/2022). Μάλιστα το ΕΣΕΚ 2024 όχι μόνο δεν βελτιώνει τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ2023 (88%) αλλά τις χειροτερεύει. Αυτή θα είναι η θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις για την συμφωνία του στόχου για το 2040 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο; Τέταρτο ερώτημα.
    4. Στον ενεργειακό τομέα, η μεγάλη αλλαγή από το 2023 είναι η μείωση το 2050 της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ μετά το 2030 κατά 10GW περίπου μέχρι το 2050. Η μείωση αφορά κυρίως στα υπεράκτια αιολικά και τα ΦΒ. Εστιάζοντας γι΄αυτόν τον λόγο στα υπεράκτια αιολικά παρατηρεί κανείς 2 προβλήματα: (1) Είτε η εγγραφή (πίνακας 31) 1.9GW μέχρι το 2030 είναι λανθασμένη που όντως ενόψει της μηδενικής εγκαταστημένης ισχύος τα τέλη του 2024 είναι σχεδόν αδύνατη είτε η παραγόμενη ενέργεια των 0.6TWh το 2030 είναι λάθος και (2) ο συντελεστής απόδοσης (capacity factor) των υπεράκτιων από τα στοιχεία του πίνακα 31 υπολογίζεται σε ca 42-43% (το ΕΣΕΚ2023 χρησιμοποίησε 38% !!!). Με αυτόν τον συντελεστή, είναι η εγκατάσταση τόσων υπεράκτιων στις ελληνικές θάλασσες την επόμενη δεκαετία οικονομικά βιώσιμη και άρα ρεαλιστική; Πέμπτο ερώτημα.
    Τέλος, η ΕΕπ μετά την κατάθεση του δεύτερου σχεδίου του ΕΣΕΚ στις 3 Νοεμβρίου 2023 δημοσίευσε (SWD(2023) 929 final) ανάλυση, σχόλια και υποδείξεις σχετικά με το υποβληθέν σχέδιο. Το ΕΣΕΚ2024 δεν κάνει καμία μνεία στις υποδείξεις αυτές της ΕΕπ και στον τρόπο με τον οποίο αυτές ελήφθησαν υπόψη (δες σελίδα 16) στην σύνταξη του τρέχοντος σχεδίου. Έκτο ερώτημα.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 15:57 | Νικολαΐδης

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

    Όπως και τα 500kw που ήταν ομαδοποιημένα τα πετάξατε στην ΣΤ κατηγορία να μην πάρουν ποτέ όρους σύνδεσης !

     

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

     

    Δεν γίνεται να δίνεται άδειες σε μεγάλο επενδυτές με 30 χιλιόμετρα απόσταση από τα σύνορα και εμείς που ζούμε εδώ να μας κοροϊδεύετε τόσα χρόνια !

     

    Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να εξετάζει παράλληλα και τα αιτήματα της κατηγορίας Γ’ των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτή είναι και η λογική σειρά.

     

    Δεν υπάρχει καμιά λογική στο να περιμένουμε να εξεταστούν τα αιτήματα που είναι στην κατηγορία Γ.

     

    Πρέπει να εξετάζονται ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ για να μην καθυστερούν άλλο οι όροι των έργων.

     

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές σε Ενεργειακές Κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της.

     

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

     

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες που υποβάλλουν αιτήματα σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

     

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. Που είναι οι προτεραιότητες των έργων των Ενεργειακών κοινοτήτων που υποσχεθήκατε;

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

     

    Στις 12 Αυγούστου 2022 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 απόφαση, για τον καθορισμό πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένα δίκτυα.

    Είχε προηγηθεί ο Ν. 4951/2022 και ειδικότερα το άρθρο 89, με το οποίο νομοθετήθηκε πλαίσιο προτεραιότητας για τη σύνδεση με το Σύστημα των συγκεκριμένων έργων. Η εξειδίκευση του ήρθε με την υπουργική απόφαση.

    Το υπουργείο αποφάσισε και καθόρισε το μοντέλο ταξινόμησης, το οποίο περιλαμβάνει έξι ομάδες προτεραιότητας, με πολλές υποομάδες η κάθε μία.

    Στην ομάδα Α, πρώτοι που θα συνδεθούν είναι σταθμοί ΑΠΕ που βρίσκονται έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας. Σταθμοί που σύμφωνα με την άδεια παραγωγής ή τη Βεβαίωση Παραγωγού ή τη Βεβαίωση Ειδικών Έργων εγκαθίστανται αποκλειστικά μέσα στα γεωγραφικά όρια περιοχών που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα και αφορούν σε μεμονωμένα αιτήματα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης σταθμών μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης από 200MW (>200MW).

    Εξηγήστε μας παρακαλούμε με ποιο σκεπτικό δίνεται άμεση προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής δηλαδή σε μεμονωμένα έργα μεγαλοεπενδυτών  και όχι σε ενεργειακές κοινότητες που απαρτίζονται από πολλά μέλη και που απέχουν από τα σύνορα 30 χλμ.;

    Για ποιο λόγο γίνεται αυτή η διάκριση σε βεβαιώσεις παραγωγών και σε ενεργειακές κοινότητες μία κατηγορία έργων που θα έπρεπε να έχει υψηλή προτεραιότητα, καθώς υπηρετούν τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη της ενεργειακής δημοκρατίας και δεν είναι στην ομάδα Α προτεραιότητας ; 

    Επίσης πως γίνεται να αναιρεί προηγούμενο σας ΦΕΚ για τα ομαδοποιημένα αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ το νέο σας ΦΕΚ αφού πολλοί παραγωγοί και συνάδερφοι εκτός από ενεργειακές κοινότητές κατέθεσαν στον ΑΔΜΗΕ ομαδοποιημένα και πολλά έργα μικρότερα των 500KW, με αυτά τα έργα τί θα γίνει ; Γιατί τα εξαιρείται από την προτεραιοποίηση και αναιρείται τον όρο ομαδοποιημένα βάζοντας μόνο τις ενεργειακές κοινότητες στην Γ2 σειρά προτεραιότητας χωρίς την ομαδοποίηση με 500kw έργα ;

    Για ποιο λόγο επιβάλατε  «κούρεμα» στην ισχύ κάθε έργου της τάξης του 20% και ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες και στις περιοχές απολιγνιτοποίησης σε μια περίοδο όπου όλοι και ο πρωθυπουργός μιλάει για πράσινη μετάβαση;

    Ποιος είναι ο λόγος που πρέπει να έχουν  προτεραιότητα  τα μεγάλα μεμονωμένα έργα και όχι αντιστοίχου μεγέθους έργα αλλά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων και πολλαπλών φορέων ομαδικού αιτήματος ;  Δεν πρέπει μια βασική στόχευση μέσα από την  πράσινη ενεργειακή μετάβαση να είναι και η οικονομική ενίσχυση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου μέσω της συμμετοχής τους σε αυτή ;

    Ζητούμε άμεσα να αλλάξει η υπουργική απόφαση και να μπουν οι ενεργειακές κοινότητες άμεσα στην Α κατηγορία προτεραιοποίησης μαζί με τα ομαδοποιημένα αιτήματα 500KW , που πλέον βρίσκονται στην ΣΤ κατηγορία  και ειδικά οι κοινότητες σε περιοχές απολιγνιτοποίησης να προηγούνται όλων των υπολοίπων.

    Ζητούμε να παραμείνουν τα ομαδοποιημένα έργα ως έχουν χωρίς αλλαγές  , σε όσα κατατέθηκαν και έργα 500kw και ζητούμε οι ενεργειακές κοινότητες να έχουν πρώτη θέση στην ενεργειακή δημοκρατία της χώρας μας που αφορούν χιλιάδες επενδυτές και ιδιοκτήτες χωραφιών και όχι μεμονωμένα μεγάλα έργα με βεβαιώσεις παραγωγών και μεγαλοκτηματίες. 

    Κρίνουμε πως γίνεται μια κατάφορη παραβίαση και της νομοθεσίας και της λογικής με την προτεραιοποίηση που δώσατε ως τετελεσμένο στην αγορά χωρίς διαβούλευση  και σας καλούμε σε διάλογο με την αγορά και τους εκπροσώπους της και τον σύνδεσμο μας ,για την εξεύρεση λύσεων που θα μπορέσουν να σταθούν και νομικά και με βάση την λογική των επενδυτών και των χιλιάδων μελών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα που αισθάνονται πως αδικούνται κατάφορα !

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες  και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.
        

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. 

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 6ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

     

    Ο ΑΔΜΗΕ έχει καθυστερήσει τις απαντήσεις τους για πάνω από 3 χρόνιά, αντί των 2 μηνών του ΦΕΚ με αποτέλεσμα να φύγουν τα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος.

    Ήδη Με ΦΕΚ ο προηγούμενος υπουργός ενέργειας Κος Σκρέκας, άλλαξε την προτεραιοποίηση και ενώ είμασταν έτοιμοι να πάρουμε όρους σύνδεσης τον Σεπτέμβριο του 2022  , πήγαμε πίσω στην Γ2 κατηγορία και ακόμη αναμένουμε

     

    Zητούμε , από τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος, να μας δοθεί προτεραιότητα διότι ήδη καταπατήθηκε μια φορά .

     

    Με τα όρια επίσης για τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας , θα βγουν εκτός συστήματος ΑΔΜΗΕ και θα απορριφθούν  οι αιτήσεις μας αν ισχύσει το όριο υψηλής παραγωγικότητας που πρέπει να αλλάξει και να μην ισχύει σε χωράφια αναδασμού ή στην περιοχή να δοθεί άλλο ποσοστό μόνο για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης.

     

    Να σας τονίσω επίσης πως σχεδόν κάθε οικογένεια στη Φλώρινα έχει δώσει χωράφι ή χωράφια της σε ενεργειακή κοινότητα η μικροεπενδυτές των 500KW που συμμετέχουν και οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις με άλλα μέλη τους σε ενεργειακές κοινότητες, υπάρχουν ήδη τεράστιες αντιδράσεις από τον κόσμο και την τοπική κοινωνία , ειδικά στις περιοχές απολιγνιτοποίησης που τους υποσχεθήκατε ανταποδοτικά οφέλη.

     Εξαιρέστε αυτές τις περιοχές από οτιδήποτε άλλο ,δώστε προτεραιοποίηση αποκλειστικά για περιοχές απολιγνιτοποίησης παραμεθόριες όπως η Φλώρινα και λύστε το θέμα της υψηλής παραγωγικότητας άμεσα με τροπολογία.

    Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα  δήλωσε : ‘’Διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο.’’ 

     

    Αυτά που συμβαίνουν όμως με 3 παρατάσεις με αλλαγές τελευταία στιγμή στους όρους μιας επένδυσης που έχει και λαϊκό ευρύ χαρακτήρα με συμμετοχή τοπικών πολιτών και αγροτών με χωράφια τους και πολιτών, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες , είναι απαράδεκτο και ζητάμε την εξαίρεση τους και προτεραιοποίηση τους στον ΑΔΜΗΕ.

     
    ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

     
    ΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ  με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 15:03 | ΤΕΡΖΗ ΙΩΑΝΝΑ

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 15:26 | Νικολαΐδης Βασιλης

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 14:48 | Παπαδημητριου Ανδρεας Νικος

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες  και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 14:33 | Παπαδημητριου Ιωαννης

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όροι μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2024, 14:57 | Κηλαιδακης Σπυρος

    Είμαστε επενδυτές ενεργειακών κοινοτήτων 500KW μικρών πάρκων και αγρότες ιδιοκτήτες χωραφιών, που για χρόνια έχουμε μισθώσει τα χωράφια μας σε εταιρείες και δεν λαμβάνουμε μισθώματα και οι περισσότεροι από εμάς , συμμετέχουν και ενεργά ως μέλη στις ενεργειακές κοινότητες που με τον νόμο Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022 , βγάλατε από την πρώτη σειρά προτεραιότητας τις ενεργειακές κοινότητες και προωθήσατε τις μεγάλες άδειες και τους μεγάλο επενδυτές και μας βάλατε στην Γ2 κατηγορία να περιμένουμε τόσα χρόνια!

    Όπως και τα 500kw που ήταν ομαδοποιημένα τα πετάξατε στην ΣΤ κατηγορία να μην πάρουν ποτέ όρους σύνδεσης !

    Ειδικά στη Φλώρινα περιμένουμε 4 χρόνια όλος ο Νομός να πάρουμε όρους σύνδεσης, η κατάσταση είναι στο απροχώρητο ,ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για πράσινη μετάβαση , δώστε προτεραιότητα ξανά άμεσα στις ενεργειακές κοινότητες με χιλιάδες κόσμου σε λιγνιτικές περιοχές και παραμεθόριες ,όπως η Φλώρινα και διορθώστε την τεράστια αδικία άμεσα του 2022, όπου στις 14 Αυγούστου με τον νόμο Σκρέκα μας πήγατε χρόνια πίσω !! ο Νομός μας βράζει δεν έχουμε άλλη υπομονή για την πράσινη μετάβαση που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός και θα πρέπει άμεσα να διορθώσετε την αδικία με την ειδική επιτάχυνση που είπατε για τις λιγνιτικές και ειδικά παραμεθόριες περιοχές !

    Δεν γίνεται να δίνεται άδειες σε μεγάλο επενδυτές με 30 χιλιόμετρα απόσταση από τα σύνορα και εμείς που ζούμε εδώ να μας κοροϊδεύετε τόσα χρόνια !

    Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ να εξετάζει παράλληλα και τα αιτήματα της κατηγορίας Γ’ των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτή είναι και η λογική σειρά.

    Δεν υπάρχει καμιά λογική στο να περιμένουμε να εξεταστούν τα αιτήματα που είναι στην κατηγορία Γ.

    Πρέπει να εξετάζονται ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ για να μην καθυστερούν άλλο οι όροι των έργων.

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές σε Ενεργειακές Κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της.

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στις Ενεργειακές Κοινότητες που υποβάλλουν αιτήματα σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό. Που είναι οι προτεραιότητες των έργων των Ενεργειακών κοινοτήτων που υποσχεθήκατε;

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 3ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Στις 12 Αυγούστου 2022 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 απόφαση, για τον καθορισμό πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμούς αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένα δίκτυα.

    Είχε προηγηθεί ο Ν. 4951/2022 και ειδικότερα το άρθρο 89, με το οποίο νομοθετήθηκε πλαίσιο προτεραιότητας για τη σύνδεση με το Σύστημα των συγκεκριμένων έργων. Η εξειδίκευση του ήρθε με την υπουργική απόφαση.

    Το υπουργείο αποφάσισε και καθόρισε το μοντέλο ταξινόμησης, το οποίο περιλαμβάνει έξι ομάδες προτεραιότητας, με πολλές υποομάδες η κάθε μία.

    Στην ομάδα Α, πρώτοι που θα συνδεθούν είναι σταθμοί ΑΠΕ που βρίσκονται έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας. Σταθμοί που σύμφωνα με την άδεια παραγωγής ή τη Βεβαίωση Παραγωγού ή τη Βεβαίωση Ειδικών Έργων εγκαθίστανται αποκλειστικά μέσα στα γεωγραφικά όρια περιοχών που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα και αφορούν σε μεμονωμένα αιτήματα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης σταθμών μέγιστης ισχύος παραγωγής μεγαλύτερης από 200MW (>200MW).

    Εξηγήστε μας παρακαλούμε με ποιο σκεπτικό δίνεται άμεση προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής δηλαδή σε μεμονωμένα έργα μεγαλοεπενδυτών και όχι σε ενεργειακές κοινότητες που απαρτίζονται από πολλά μέλη και που απέχουν από τα σύνορα 30 χλμ.;

    Για ποιο λόγο γίνεται αυτή η διάκριση σε βεβαιώσεις παραγωγών και σε ενεργειακές κοινότητες μία κατηγορία έργων που θα έπρεπε να έχει υψηλή προτεραιότητα, καθώς υπηρετούν τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη της ενεργειακής δημοκρατίας και δεν είναι στην ομάδα Α προτεραιότητας ;

    Επίσης πως γίνεται να αναιρεί προηγούμενο σας ΦΕΚ για τα ομαδοποιημένα αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ το νέο σας ΦΕΚ αφού πολλοί παραγωγοί και συνάδερφοι εκτός από ενεργειακές κοινότητές κατέθεσαν στον ΑΔΜΗΕ ομαδοποιημένα και πολλά έργα μικρότερα των 500KW, με αυτά τα έργα τί θα γίνει ; Γιατί τα εξαιρείται από την προτεραιοποίηση και αναιρείται τον όρο ομαδοποιημένα βάζοντας μόνο τις ενεργειακές κοινότητες στην Γ2 σειρά προτεραιότητας χωρίς την ομαδοποίηση με 500kw έργα ;

    Για ποιο λόγο επιβάλατε «κούρεμα» στην ισχύ κάθε έργου της τάξης του 20% και ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες και στις περιοχές απολιγνιτοποίησης σε μια περίοδο όπου όλοι και ο πρωθυπουργός μιλάει για πράσινη μετάβαση;

    Ποιος είναι ο λόγος που πρέπει να έχουν προτεραιότητα τα μεγάλα μεμονωμένα έργα και όχι αντιστοίχου μεγέθους έργα αλλά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων και πολλαπλών φορέων ομαδικού αιτήματος ; Δεν πρέπει μια βασική στόχευση μέσα από την πράσινη ενεργειακή μετάβαση να είναι και η οικονομική ενίσχυση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου μέσω της συμμετοχής τους σε αυτή ;

    Ζητούμε άμεσα να αλλάξει η υπουργική απόφαση και να μπουν οι ενεργειακές κοινότητες άμεσα στην Α κατηγορία προτεραιοποίησης μαζί με τα ομαδοποιημένα αιτήματα 500KW , που πλέον βρίσκονται στην ΣΤ κατηγορία και ειδικά οι κοινότητες σε περιοχές απολιγνιτοποίησης να προηγούνται όλων των υπολοίπων.

    Ζητούμε να παραμείνουν τα ομαδοποιημένα έργα ως έχουν χωρίς αλλαγές , σε όσα κατατέθηκαν και έργα 500kw και ζητούμε οι ενεργειακές κοινότητες να έχουν πρώτη θέση στην ενεργειακή δημοκρατία της χώρας μας που αφορούν χιλιάδες επενδυτές και ιδιοκτήτες χωραφιών και όχι μεμονωμένα μεγάλα έργα με βεβαιώσεις παραγωγών και μεγαλοκτηματίες.

    Κρίνουμε πως γίνεται μια κατάφορη παραβίαση και της νομοθεσίας και της λογικής με την προτεραιοποίηση που δώσατε ως τετελεσμένο στην αγορά χωρίς διαβούλευση και σας καλούμε σε διάλογο με την αγορά και τους εκπροσώπους της και τον σύνδεσμο μας ,για την εξεύρεση λύσεων που θα μπορέσουν να σταθούν και νομικά και με βάση την λογική των επενδυτών και των χιλιάδων μελών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα που αισθάνονται πως αδικούνται κατάφορα !

    Για όλους εμάς που μετέχουμε ως μικροεπενδυτές με κοινά αιτήματα έργων 500Kw με ενεργειακές κοινότητες και έχουμε υποβάλλει εδώ και 3-4 χρόνια αιτήματα για λήψη ΟΠΣ, θα πρέπει να υπάρξει η αντίστοιχη προτεραιότητα που δυστυχώς η τελευταία σχετική υπουργική απόφαση ΔΕΝ έλαβε καθόλου υπόψη της και από πρώτους στη σειρά αξιολόγησης μας πέταξε στη ΣΤ κατηγορία. Είναι κράτος δίκαιου αυτό με προγραμματισμό και οργάνωση;

    Μας υποσχεθήκατε προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα για λήψη όρων, βάλαμε ότι οικονομίες είχαμε και τώρα περιμένουμε πότε θα μας δοθούν. Κάθε υπουργική απόφαση που βγαίνει μας πάει και πιο πίσω. Επιτέλους δώστε προτεραιότητα στους μικροεπενδυτές.

    Παρά τις υποσχέσεις για προτεραιότητα στα κοινά αιτήματα που υποβάλλουν σε απολιγνιτοποιημένες ζώνες, δίνονται όρους μόνο σε μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να δοθούν όροι σε όλους εμάς που έχουμε βάλει ότι οικονομίες είχαμε και περιμένουμε τόσα χρόνια να ξεκινήσουν τα έργα.

    Σαν μικροεπενδυτές προσπαθούμε να κάνουμε κάτι στην περιοχή μας που έχει τόσες ιδιαιτερότητες να μην φύγουμε από αυτή και εσείς οι ίδιοι μας αποτρέπετε από το να κάνουμε οτιδήποτε παραγωγικό.

    Είχαμε καταθέσει για λήψη ΟΠΣ πριν καν βγει η Υπουργική απόφαση και ήμασταν πρώτοι στη σειρά για όρους. Με την υπουργική απόφαση μας πήγατε 6ους και τώρα θέλετε να μας πάτε ακόμα πιο πίσω! Αυτή είναι η προτεραιότητα που υποσχεθήκατε στις Εν. Κοινότητες και στους μικρούς επενδυτές;

    Ο ΑΔΜΗΕ έχει καθυστερήσει τις απαντήσεις τους για πάνω από 3 χρόνιά, αντί των 2 μηνών του ΦΕΚ με αποτέλεσμα να φύγουν τα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος.

    Ήδη Με ΦΕΚ ο προηγούμενος υπουργός ενέργειας Κος Σκρέκας, άλλαξε την προτεραιοποίηση και ενώ είμασταν έτοιμοι να πάρουμε όρους σύνδεσης τον Σεπτέμβριο του 2022 , πήγαμε πίσω στην Γ2 κατηγορία και ακόμη αναμένουμε

    Zητούμε , από τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος, να μας δοθεί προτεραιότητα διότι ήδη καταπατήθηκε μια φορά .

    Με τα όρια επίσης για τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας , θα βγουν εκτός συστήματος ΑΔΜΗΕ και θα απορριφθούν οι αιτήσεις μας αν ισχύσει το όριο υψηλής παραγωγικότητας που πρέπει να αλλάξει και να μην ισχύει σε χωράφια αναδασμού ή στην περιοχή να δοθεί άλλο ποσοστό μόνο για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης.

    Να σας τονίσω επίσης πως σχεδόν κάθε οικογένεια στη Φλώρινα έχει δώσει χωράφι ή χωράφια της σε ενεργειακή κοινότητα η μικροεπενδυτές των 500KW που συμμετέχουν και οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις με άλλα μέλη τους σε ενεργειακές κοινότητες, υπάρχουν ήδη τεράστιες αντιδράσεις από τον κόσμο και την τοπική κοινωνία , ειδικά στις περιοχές απολιγνιτοποίησης που τους υποσχεθήκατε ανταποδοτικά οφέλη.

    Εξαιρέστε αυτές τις περιοχές από οτιδήποτε άλλο ,δώστε προτεραιοποίηση αποκλειστικά για περιοχές απολιγνιτοποίησης παραμεθόριες όπως η Φλώρινα και λύστε το θέμα της υψηλής παραγωγικότητας άμεσα με τροπολογία.

    Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα δήλωσε : ‘’Διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο.’’

    Αυτά που συμβαίνουν όμως με 3 παρατάσεις με αλλαγές τελευταία στιγμή στους όρους μιας επένδυσης που έχει και λαϊκό ευρύ χαρακτήρα με συμμετοχή τοπικών πολιτών και αγροτών με χωράφια τους και πολιτών, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες , είναι απαράδεκτο και ζητάμε την εξαίρεση τους και προτεραιοποίηση τους στον ΑΔΜΗΕ.

    ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

    ΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΜΗΕ με ειδική προτεραιοποίηση για τις ενεργειακές κοινότητες και τα έργα 500kw, για τα έργα στην Δυτική Μακεδονία και Φλώρινα μετά από 3 αναβολές και παρατάσεις , διότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για την αδυναμία έγκαιρης απάντησης εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ , για οποιοδήποτε άλλο σχεδιασμό πλέον.
    ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ λόγω απολιγνιτοποίησης και σχεδίου εκμετάλλευσης χωραφιών αναδασμού.
    ΣΕ ΧΩΡΑΦΙΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ για ενεργειακές κοινότητες και 500KW

    Με εκτίμηση,

Σχόλια 1 … 5 6 7 8