Φίλες και φίλοι,
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στο δικτυακό τόπο που φτιάχτηκε ειδικά, προκειμένου να φιλοξενήσει τη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Η κατάθεση των δικών σας απόψεων και προτάσεων καθώς και οι προτάσεις από τους αρμόδιους φορείς θα ληφθούν υπόψη, μετά από σχετική επεξεργασία από τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου, στο τελικό Σχέδιο Νόμου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή.
Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου και ώρα 18:00.
Ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας,
Mπιρμπίλη Τίνα
Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,
Επιθυμω, κατ’ αρχήν, να σας συγχαρω για το σχέδιο νόμου το οποιο έχετε παρουσιάσει, το σχεδιο ειναι θετικο για τις α.π.ε. αλλα θα ηθελα να επισυμανω, ενα απο τα πιο μεγαλα προβληματα που αντιμετοπιζουμε στην Πελλοπονησο λογω κορεσμου του δικτυου, υπαρχουν μικρα υδροηλεκτρικα εργα ισχυς περιπου 2MW τα οποια κατεχουν αδεια παραγωγης και δεν μπορουν να προχωρησουν στη διαδικασια για ορους συνδεσης. ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ Η ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ εστω για τα μικρα υδροηλεκτρικα τα οποια κατεχουν αδεια παραγωγης και ηδη εχουμε σπαταλησει πολλες ωρες εργασιας,ερευνας καθως και αρκετα χρηματα.
Ευχαριστω.
ΚΥΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΡΟΔΟΠΗ Η ΠΟΛΑΙΟΔΟΜΙΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΣΤΑ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟ ΚΤΗΣΜΑΤΑ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΕΠΗ ΤΗΝ ΑΠΑΡΕΤΗΤ ΚΛΗΣΕΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΛΑΧΗΣΤΟ 25 ΜΟΙΡΕΣ. ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑΚΑΝΟΥΜΕ ΣΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΟΣΗ. ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟ ΓΝΟΡΙΖΩ ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΕΝΙΜΕΡΟΣΤΕ ΜΑΣ…….. ΠΑΡΑΚΛΙΣΗ
Από τον Νοε 2008, έχει εκδηλωθεί η πρόταση, από την Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών (Π.Ε.Ν.Α.), να προσπαθήσουμε να προωθήσουμε την προοπτική παραγωγής ενέργειας από αγρότες, πρωτίστως από Νέους Αγρότες, με ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας-φωτοβολταϊκά πάνελ, ανεμογεννήτριες & βιομάζα).
Μετά από αυτό διάφοροι σχετικοί φορείς έχουν εκφράσει παρόμοιες θέσεις, ενώ και ο σημερινός πρωθυπουργός, κ. Γ.Παπανδρέου, στην εισήγησή του στο 16ο Πανελλήνια Συνέδριο Νέων Αγροτών της Π.Ε.Ν.Α. στην Ηλεία (Αρχαία Ολυμπία) υποστήριξε τις σκέψεις μας στα πλαίσια των προτάσεων του για την «πράσινη ανάπτυξη» της υπαίθρου.
Με αυτήν την συγκυρία, πιστεύω πως μας δίνεται μοναδική ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις θέσεις μας για το ζήτημα αυτό στην Υπουργό Περιβάλλοντος-Ενέργειας-Κλιματικών Αλλαγών, ώστε να διεκδικήσουμε την πρόβλεψη στο νέο νομοσχέδιο που θα αφορά την ανάπτυξη των ΑΠΕ, την παραγωγή, με ευνοϊκούς όρους, ηλεκτρικής ενέργειας από Νέους Αγρότες.
Του Βασίλη Κόλλια, Πρόεδρου της Ένωσης Νέων Αγροτών Βοιωτίας (6949982924). , Αρχική πρόταση Μάιος 2009, Τελική πρόταση Ιαν 2010.
Πρόταση διαβούλευσης για
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αγρότες με χρήση ΑΠΕ
(φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, βιομάζα)
Επιθυμούμε να δοθεί η δυνατότητα σε αγρότες, με κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, που θα διαμορφωθεί σύντομα σε συνεργασία με εκπροσώπους της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ και άλλων φορέων αγροτών και να προωθηθεί μέσω της απαραίτητης ενημέρωσης, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αγρότες, μέσο της εγκατάστασης κατάλληλων μονάδων-πάρκων, φωτοβολταϊκών πάνελ, ανεμογεννητριών, εγκαταστάσεων καύσης βιομάζας ή συνδυασμό τους.
Σε ότι αφορά τις διαδικασίες αδειοδότησης μιας τέτοιας μονάδας, πιστεύουμε πως πρέπει να είναι ιδιαίτερα απλές, ώστε και οι αγρότες να μην βρεθούν σε κυκεώνα γραφειοκρατίας και αποθαρρυνθούν για την δημιουργία της και να μην χρειαστεί να καταβάλουν, άδικα χρήματα για μια εγκατάσταση τυποποιημένη.
Προτείνουμε τα απαραίτητα δικαιολογητικά να είναι, ταυτότητα, δήλωση ΟΣΔΕ, ενημερωμένο βιβλιάριο ΟΓΑ, φορολογική δήλωση, τίτλοι ιδιοκτησίας και η ψηφιοποιημένη αποτύπωσή μέσω ΟΣΔΕ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ του αγροτεμαχίου στο οποίο θα γίνει η εγκατάσταση, έγγραφο από το αρμόδιο Δασαρχείο πως δεν γίνεται σε δασική ή αναδασωτέα έκταση, έγγραφο από την αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία που να πιστοποιεί πως η έκταση δεν έχει αρχαιολογική σημασία για ανασκαφή και η οικονομική πρόταση – επιχειρηματικό σχέδιο από την εταιρία με την οποία θα συνεργαστεί ο ενδιαφερόμενος για να εγκαταστήσει την μονάδα του.
Οι όλες διαδικασίες κατάθεσης του φακέλου της αίτησης και των απαραίτητων εγγράφων που την συνοδεύουν, να γίνονται στα ΚΕΠ και η σύμβαση να υπογράφεται στα τοπικά γραφεία της ΔΕΗ, με ευθύνη επεξεργασίας και αξιολόγησης των προαναφερθέντων δικαιολογητικών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του ΥΠΑΑΤ με τις υπηρεσίες τους.
Η διαδικασία αδειοδότησης να εξαιρεθεί από τους περιορισμούς ανάπτυξης επιχειρηματικών επενδύσεων σε ΑΠΕ ανά νομό. Να μην χρειάζεται η έγκριση της Νομαρχίας ή του Δήμου για την εγκατάστασή της και να μην χρειάζεται περιβαλλοντική μελέτη, μιας και το μέγεθος της εγκατάστασης θα είναι μικρό και θα έχει σαν παράλληλο στόχο την μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας.
Ενώ προτείνουμε να οριστεί μέγιστος χρόνος έκδοσης των απαραίτητων προς κατάθεση εγγράφων από τις επιμέρους υπηρεσίες του δημοσίου οι 2 εβδομάδες και η τελική γνωμοδότηση για έγκριση ή απόρριψης του φακέλου να είναι οι 3 μήνες από την ημερομηνία κατάθεσης του.
Η δυνατότητα εγκατάστασης μιας τέτοιας μονάδας παραγωγής ενέργειας να δοθεί κατά προτεραιότητα σε Νέους Αγρότες, σε «κατά κύριο επάγγελμα αγρότες» με ηλικία έως 40 ετών και στην συνέχεια στους υπόλοιπους «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες, δηλαδή για πολίτες της χώρας με αποδεδειγμένη την αγροτική ιδιότητα μέσω της φορολογικής τους δήλωσης, με τουλάχιστον το 51% του εισοδήματος τους από αγροτική δραστηριότητα και ασφαλισμένους στον ΟΓΑ.
Επιθυμούμε, σε αυτήν την περίοδο διαρκούς μείωσης, με έντονους ρυθμούς, του αγροτικού εισοδήματος, να δοθεί η δυνατότητα δημιουργίας μικρού, σταθερού εισοδήματος διαβίωσης. Πρώτα, για κάθε Νέο Αγρότη και για κάθε «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότη, αυτούς δηλαδή, που αποδεδειγμένα πλήττει περισσότερο αυτή η δύσκολη οικονομική περίοδος και η μείωση εισοδήματος από τα βασικά παραγόμενα αγροτικά προϊόντα και μετά για τους υπόλοιπους μη «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες.
Αυτό δεν θα έχει στόχο μόνο την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος, αλλά μέσω αυτού, την τόνωση ολόκληρης της οικονομίας της χώρας. Αυτό αποδεικνύεται από την άμεση και έμμεση συμβολή του αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ κατά 25% και του δείκτη σύνδεσης του αγροτικού με τα υπόλοιπα επαγγέλματα που είναι 4,7!! Δηλαδή για κάθε αγρότη που αποχωρεί ή εισέρχεται στο αγροτικό επάγγελμα, αντίστοιχα 5 άλλοι εργαζόμενοι στην χώρα μας απολύονται ή προσλαμβάνονται σε διάφορες θέσεις εργασίας άσχετες με τον αγροτικό τομέα.
Προτείνουμε να αντιστοιχεί μία εγκατάσταση ανά δήλωση ΟΣΔΕ, δηλαδή κάθε ένας αγρότης, με πιστοποιημένη εκμετάλλευση να μπορεί να αδειοδοτηθεί για την εγκατάσταση μιας τέτοιας μονάδας.
Η μονάδα σε πάρκο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε με φωτοβολταϊκά πάνελ, είτε με ανεμογεννήτριες είτε με μονάδα καύσης βιομάζας είτε με συνδυασμό τους, προτείνουμε να έχει συνολική ισχύ 50 έως 100 kW. Να είναι δηλαδή, μικρής τάξης μεγέθους, γιατί στόχος δεν θα είναι μια μεγάλη επένδυση για παραγωγή σημαντικού κέρδους, αλλά ενός μικρού αλλά σταθερού εισοδήματος διαβίωσης (με την ίδια λογική όπως λειτουργεί και ο Αγροτουρισμός σε όλη την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, εναλλακτική στήριξη του εισοδήματος των αγροτών).
Η επένδυση να μπορεί να γίνει σε ιδιόκτητα κτήματα της επιλογής του, παρακάμπτοντας την ισχύουσα νομοθεσία, που εξαιρεί τέτοιες παραγωγικές μονάδες σε γεωργική γη «υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας». Αυτό σήμερα ισχύει γιατί κάθε τέτοια εγκατάσταση θεωρείται «βιομηχανική». Στην περίπτωση όμως που γίνεται από τον ίδιο τον αγρότη, πιστεύουμε πως θα πρέπει να γίνει εξαίρεση και να αντιμετωπιστεί σε άλλη βάση, όπως της ανάπτυξης ΑΠΕ για μείωση εισαγωγών ενέργειας και διαφυγής στο εξωτερικό πάνω από 1 δις € ετησίως, της εξάρτησης από την ΔΕΗ και την μείωση των αερίων θερμοκηπίου.
Εναλλακτικά, πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα πολυετούς π.χ. 25ετούς παραχώρησης ου υπερκείμενου χώρου ιδιόκτητου κτήματος από αγρότες, σε εταιρία επενδυτική για εγκατάσταση ΑΠΕ με ιδιωτικό συμφωνητικό παραχώρησης ή συνεκμετάλλευσης, όπου ο αγρότης θα μπορεί να παραχωρεί είτε την επιφάνεια του ιδιόκτητου κτήματος του είτε μόνο τον υπερκείμενο χώρο και θα συνεχίζει να υπάρχει καλλιέργεια στην γη ή και θα συμβάλει στην επένδυση με ποσοστό του κόστους εγκατάστασης και η εταιρία θα προχωρά στην υπόλοιπη επένδυση, αμείβοντας τον με προσυμφωνημένο ποσοστό του παραγόμενου εισοδήματος από την παραγωγή ενέργειας. Αυτό θα επέτρεπε να δημιουργηθούν ταχύτερα μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ενέργειας, αλλά και να μην χαθεί η γη από την ιδιοκτησία-παραγωγή των αγροτών και αγοραστεί από μη αγρότες, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να δώσει ένα σημαντικό εισόδημα στον κάθε αγρότη που θα επιλέξει να διαχειριστεί με αυτόν τον τρόπο την ιδιόκτητη αγροτική του γη.
Εάν κάτι τέτοιο δεν προβλεφθεί, να μην επιτρέπεται η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε γη υψηλής γεωργική αξίας!!! για να προστατευτεί η αγροτική χρήση της καλλιεργούμενης γης.
Προτείνουμε, ανάλογα τις περιοχές ανάπτυξης τέτοιων μονάδων, τις ιδιαιτερότητες του κάθε παραγωγού και της αγροτικής περιοχή, να υπάρχει πρόβλεψη ομαδοποιημένων εγκαταστάσεων, από «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες. Αυτό μπορεί να γίνει σε μειονεκτικές ιδιόκτητες εκτάσεις τους, γειτονικές μεταξύ τους. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν, πολλές μικρές αλληλοσυνδεόμενες μονάδες παραγωγής ενέργειας, με σημαντική δυναμικότητα σε έναν ευρύτερο αγροτικό χώρο.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε άνυδρα και μειονεκτικά κτήματα, χαμηλής απόδοσης και λόγω της συγκέντρωσης σε μια ευρύτερη περιοχή, να απλουστευθεί και η διαχείριση των φορτίων που θα παράγονται.
Εναλλακτικά, προτείνουμε την εγκατάσταση μικρών μονάδων που θα έχουν σαν στόχος την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ίσης, κατά προσέγγιση, με την μέση ετήσια κατανάλωση για την κάλυψη των αναγκών κανονικής λειτουργίας της αγροτικής του εκμετάλλευσης και οικιακής χρήσης.
Σε αυτήν την περίπτωση, να δεσμευτεί ο παραγωγός, πως η εγκατάστασή του, θα είναι τέτοιου μεγέθους, που εν δυνάμει, να μην μπορεί να παράγει μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας, από τις ανάγκες του. Να δεσμεύεται δηλαδή πως δεν θα κάνει μια επιχειρηματική επένδυση για παραγωγή και εμπορία, αλλά μόνο για την κάλυψη των αναγκών του σε ενέργεια.
Σε κάθε περίπτωση, επιθυμούμε η επένδυση από «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες να βρεθεί τρόπος να πραγματοποιηθεί μέσω κατάλληλου προγράμματος προστασίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος, είτε μόνο με κονδύλια από την Ε.Ε. είτε και με συμμετοχή από το ελληνικό κράτος.
Να ενισχυθεί κατά 60% από τέτοια κονδύλια, όπως ήδη προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και το υπόλοιπο 40% με την δυνατότητα δανεισμού από ελληνικές τράπεζες με χαμηλό επιτόκιο, χρησιμοποιώντας την άδεια εγκατάστασης και την υπογεγραμμένη σύμβαση διαχείρισης της παραγόμενης ενέργειας από την ΔΕΗ ως εγγυητική επιστολή.
Να προβλεφθεί η δυνατότητα μικρής αυξομείωσης της εγκατεστημένης ισχύς των μονάδων, ανάλογα τις μελλοντικές αυξομειώσεις των αναγκών της εκμετάλλευσης και παρόμοια διαδικασία οικονομικής στήριξης του επιπλέον κόστους.
Να προβλεφθεί κατάλληλη αλλαγή στην φορολογική νομοθεσία, χαρακτηρίζοντας την παραγόμενη ενέργεια, ‘αγροτικό προϊόν’ και όχι ‘βιομηχανικό’ ώστε να μην επιβαρυνθεί φορολογικά ο αγρότης, τόσο κατά την εγκατάσταση της μονάδας όσο και κατά την λειτουργία της, μέχρι ορίου παραγόμενου εισοδήματος αντίστοιχο προς 1 ΜΑΕ.
Μια τέτοια επένδυση,
– θα εξασφάλιζε σταθερό εισόδημα τουλάχιστον διαβίωσης και θα έδινε την δυνατότητα σε κάθε αγρότη, να εκμεταλλευτεί κατά το δοκούν ή συντονισμένα με προτάσεις από το ΥΠΑΑ&Τ και τους άλλους αρμόδιους φορείς το υπόλοιπο της αγροτικής του εκμετάλλευσης με στόχο την παραγωγή όποιων αγροτικών προϊόντων επιθυμεί, χωρίς το έντονο άγχος του να αποκτήσει τα προς το ζην του από την δραστηριότητά του. Έτσι θα δίνονταν η δυνατότητα ήπιας αναπροσαρμογής των καλλιεργειών
– στο εναλλακτικό σενάριο, θα εξασφάλιζε στον έλληνα αγρότη, σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής, που οφείλεται στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, εισόδημα που κατά μέσω όρο ανέρχεται από τα 4.000 με 6.000 ευρώ ετησίως και άνω, άρα έμμεση αύξηση του εισοδήματός του
– θα έδινε την δυνατότητα ηλεκτροδότησης απομακρυσμένων εκμεταλλεύσεων, όπως στάβλων σε ορεινές περιοχές ή και περιοχών που δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στο πρόγραμμα εξηλεκτρισμού
– θα μείωνε τις ετήσιες ανάγκες της χώρας σε εισαγωγή ενέργειας, αφού ένας μεγάλος καταναλωτής, η παραγωγή αγροτικών προϊόντων θα γίνεται άμεσα ή έμμεσα από ιδιοπαραγώμενη «πράσινη» ενέργεια
– θα δημιουργούσε πολλές νέες θέσεις εργασίας, τόσο για την παραγωγή και εγκατάσταση, των μονάδων και την συντήρησή τους, όσο και κατά την έρευνα για την εξέλιξη της τεχνολογίας
– θα βελτίωνε σημαντικά το περιβάλλον, αφού θα έδινε την δυνατότητα στην ΔΕΗ να βάλει σε εφεδρεία τις πλέον ρυπογόνες μονάδες της
– θα δημιουργούσε μια καθαρή, όσο αφορά τους παραγόμενους ρύπους για την χρήση ηλεκτρισμού, ‘πράσινη’ αγροτική παραγωγή που θα έδινε νέα δυναμική στην προώθηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων αφού θα δίνονταν η δυνατότητα, σε συνδυασμό και με άλλες ενέργειες, να τα προωθήσουμε σαν «προϊόντα μηδενικής επιβάρυνσης του περιβάλλοντος ή του πλανήτη»
– παράλληλα θα αύξανε σημαντικά τα περιθώρια της χώρας σε ότι αφορά το κόστος ρύπων, που θα ισχύσει από το 2013 με σημαντική οικονομική επιβάρυνση του τομέα ηλεκτροπαραγωγής, κυρίως της ΔΕΗ, ενώ θα έδινε την δυνατότητα να εισέλθουν οι έλληνες αγρότες στον χώρο του εμπορίου ρύπων
Ως προς την διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας,
Προτείνουμε να γίνεται από την ΔΕΗ.
Να εγκατασταθούν δίκτυα μεταφοράς και κατάλληλη διαδικασία διανομής των φορτίων, χωρίς υποχρεωτική αποθήκευση τους σε συσσωρευτές, για μείωση του κόστους εγκατάστασης και συντήρησης.
Η μονάδα κάθε αγρότη να είναι διαρκώς συνδεδεμένη στο δίκτυο και με κατάλληλους μετρητές να καταγράφεται η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται και διοχετεύεται στο δίκτυο της ΔΕΗ, όπως καταγράφεται η δαπανώμενη ενέργεια για αγροτική χρήση.
Ανά μήνα, όπως συμβαίνει στους μετρητές αγροτικών παροχών, να γίνεται η καταγραφή της παραγόμενης ενέργειας και να πιστώνονται οι τραπεζικοί λογαριασμοί των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, αγροτών, ανάλογα της συμφωνημένης τιμής και της παραγόμενης ποσότητας.
Στην εναλλακτική περίπτωση, ανά δίμηνο, εξάμηνο ή έτος, να γίνεται η σύγκριση των δύο μετρήσεων παραγωγής και κατανάλωσης, αγροτικής και οικιακής χρήσης και εάν κατανάλωσε μεγαλύτερη ποσότητα από όση παρήγαγε να πληρώνει στην ΔΕΗ κατά τα σημερινά δεδομένα το υπόλοιπο. Εάν παρήγαγε περισσότερο από όσο κατανάλωσε να πληρωθεί από την ΔΕΗ, αλλά με το μέσο κόστος της κιλοβατώρας και όχι με το μέγιστο, όπως προβλέπεται για τις επιχειρηματικές μονάδες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, γιατί όπως αναφέραμε δεν θα έχει σαν στόχο την κερδοφορία μια τέτοια επένδυση από τον αγρότη, αλλά την μείωση ή τον μηδενισμό του κόστους του για ηλεκτρική ενέργεια.
Επιθυμούμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το ΥΠΑΑ&Τ να προβούν στην διεξαγωγή μελέτης που να προσδιορίζει το κατάλληλο μέγεθος μιας τέτοιας μονάδας και να αναρτηθούν κατάλληλες ενημερώσεις. Καθώς και την διεξαγωγή μειοδοτικού διαγωνισμού για την εγκατάσταση της μονάδας.
Επιθυμούμε τέτοιες μονάδες να εγκριθούν πρώτα και πιλοτικά για Νέους Αγρότες και για «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες έως 45 ετών και μετά για τους υπόλοιπους.
Ολα τα περίμενα, αλλά SPAM από εταιρείες σε κρατικό site….. OXI !!!
θα μηλίσει κανείς για
– Τις κυματικές γεννήτριες που χρησιμοποιούν στην Αγγλία? Έχουμε άπερα κύματα στις θαλλασές μας. Και δεν χαλάνε τη μόστρα, και βολεύουν τα νησιά μας αν είναι αυτόνομα ενεργειακά.
– Οτι οι ανεμογεννήτριες, ΠΡΕΠΕΙ να είναι σε κάποιο υψόμετρο, γιατί ΕΚΕΙ έχει μαζέψει αρκετή ενέργεια ο άνεμος για να τις κινήσει ικανοποιητικά. Οι άσχετοι που σχολιάζουν και είχαν -5 στη φυσική Β γυμνασίου, καλά θα είναι αν ανοίξουν κανένα βιβλίο πριν γκρινιάζουν γιατί τοποθετούνται ανεμογενήτριες σε ΞΕΡΑ ΒΟΥΝΑ που δεν έχει τίποτε άλλο από πουρνάρια και κατσάβραχα. Δεν είναι όλη η Ελλάδα γεμάτη δάση ή πρώην καμμένα δάση. έχουμε τεράστιες ορεινές εκτάσεις που δεν έχουν ούτε θάμνους και είνα ιδανικές για ανεμογεννήτριες. Και δε χαλάνε τη «μόστρα» κανενός.
– Τα φωτοβολταικά εξελλίσονται συνεχώς. 5KW που αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες μιας μέσης ελληνικής οικογένειας 4 ατόμων, χρειάζονται το πολύ 85 τμ ταράτσα. Το θέμα είναι όμως ότι δεν θα τα τοποθετήσουν όλοι σε ταράτσες, και για αυτό θα πρέπει πρώτα να τακτοποιηθεί το θέμα με τους ημι-υπαιθριοθς χώρους.
– ΚΑΝΕΙΣ, δεν μιλάει για πάντρεμα τεχνολογιών και όλοι μιλάνε απλά για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η μετατροπή ηλιακής/αιολικη΄ς/κυματικής ενέργειαςς μπορεί να γίνεται και σε άλλες μορφές, όπως πχ άντρληση και αφαλάτωση υδάτων. Κανείς δεν βλέπει τις ΑΠΕ, πέρα από τη μύτη του, για να καταλάβει ότι υπάρχει τεράστιο θέμα με τα νησιά και 2-3 επιχειρηματίες που κονομάνε εκατομμύρια για να κουβαλάνε νερό στα νησιά, με αποκλειστικά συμβόλαια. Τα νησία θα έπρεπε να είναι πρώτα σε συμμετοχή και ο κάθε άσχετος νομίζει ότι θα μπούν ανεμογεννήτριες στα νησιά, αντί για φωτοβολταικά και κυματικές γεννήτριες.
ΕΠΕΙΔΗ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟΥΣ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΩ ΤΗ ΘΕΣΗ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΕΓΗΣ.
ΜΙΑ ΣΤΕΓΗ ΕΝΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ, ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΧΘΕΙ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ 10KW.
ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Π.Χ. ΑΠΟΘΗΚΕΣ, ΑΚΟΜΗ ΔΕ ΚΑΙ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ.
ΈΤΣΙ ΜΟΝΟ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΚΑΘΕ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΝΑ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ (10KW) ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΕΧΕΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ.
ΑΚΟΜΗ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ, ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΣΤΙΣ ΣΤΕΓΕΣ ΣΑΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΗ, ΟΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΩΝ 20KW ΚΑΙ ΑΝΩ).
ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΛΟΙΠΟΝ ΔΑΝΕΙΟ, ΠΟΥ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΟΝΟΜΑΣΕΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ «ΠΡΑΣΙΝΟ» , ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΚΑΘΟΛΟΥ ΥΠ’ ΟΨΙΝ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ «ΠΡΑΣΙΝΟ», ΤΟ ΠΛΗΡΩΝΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΟΥ ΖΗΤΑΝΕ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.
ΠΩΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΘΕΙ Ο ΠΟΛΥΣ ΚΟΣΜΟΣ (ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ; ΕΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ, ΘΑ ΕΔΙΝΕ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ ΣΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΟΣΜΟ) ΜΕ ΤΕΤΟΙΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ;
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το σχέδιο νόμου για την «ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ» περιλαμβάνει σημαντικές καινοτομίες ιδιαίτερα θετικές για την προώθηση των ΑΠΕ, αλλά και αρκετά αρνητικά στοιχεία. Στα θετικά συγκαταλέγονται η θέσπιση των ΑΠΕ ως βασικό εργαλείο για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής με την νομοθέτηση υψηλών στόχων για το 2020 και τον ορισμό τους ως μια από τις βασικές παραμέτρους της πολιτικής για το περιβάλλον και το χωροταξικό σχεδιασμό, τον εξορθολογισμό και τη συντόμευση της διαδικασίας αδειοδότησης, την εισαγωγή κινήτρων για μικρά έργα και νέες μορφές ΑΠΕ.
Από την άλλη πλευρά τα αρνητικά στοιχεία συνδέονται κυρίως με διατάξεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών εις βάρος των μικρότερων και τελικά εις βάρος της ορθολογικής ανάπτυξης των ΑΠΕ. Σε αρκετές περιπτώσεις οι διατάξεις αυτές οδηγούν στην απεμπόληση του κεντρικού σχεδιασμού τόσο για τις ΑΠΕ, όσο και για τις υποδομές που συνδέονται με αυτές. Δεν είμαστε φυσικά δογματικά υπέρ του κεντρικού σχεδιασμού, αλλά στην περίπτωση αυτή ο υψηλός στόχος που πρέπει να επιτευχθεί μέσα από την υλοποίηση του υπό διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις ΑΠΕ και η αναπόφευκτη σύνδεση της ανάπτυξης των ΑΠΕ με τη συνολική πορεία της χώρας προς μια πράσινη οικονομία, επιβάλλουν να τεθούν οι βασικές κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο.
Στη συνέχεια δίνονται αναλυτικότερα σχόλια στα βασικά σημεία του Σ/Ν.
1. Στόχοι και προτεραιότητες στην ανάπτυξη των ΑΠΕ
Είναι σημαντικό ότι ξεκαθαρίζονται ήδη από το προοίμιο οι δεσμευτικοί στόχοι και είναι ικανοποιητικοί: Επί της κατανάλωσης 20% στη συνολική ενέργειας και 40% στην ηλεκτρική, οπότε συμπεριλαμβάνει και τις εισαγωγές. Επίσης είναι θετικό ότι οι ΑΠΕ αναγνωρίζονται ως ένα εκ των βασικών εργαλείων για την προστασία του κλίματος και αποδίδεται η σχετική προτεραιότητα. Εκτός όμως της προώθησης των ΑΠΕ θα πρέπει να δοθεί η ίδια βαρύτητα και στην εξοικονόμηση ενέργειας και να προστεθεί στο άρθρο αυτό.
Ωστόσο, εκτός από τις διακηρύξεις πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ήδη από το 1ο άρθρο του Σ/Ν για μια διαδικασία σχεδιασμού της ανάπτυξης των ΑΠΕ ανά τεχνολογία και διοικητική περιφέρεια με ενδιάμεσους στόχους και παρακολούθηση της πορείας της στη βάση του υπό διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις ΑΠΕ, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 28/2009.
2. Άδεια Παραγωγής από τη ΡΑΕ με σύνδεση (μη δεσμευτική) και προθεσμία 5 ετών για Άδεια Εγκατάστασης.
Η άδεια παραγωγής γίνεται μια πρώτη άδεια σκοπιμότητας του κάθε έργου και αποπλέκεται από την περιβαλλοντική αδειοδότηση, για την οποία όμως αποτελεί προϋπόθεση. Επίσης καταργείται ο μάλλον τυπικός ρόλος του υπουργού και εκδίδεται απευθείας από τη ΡΑΕ. Η επέκταση της προθεσμίας για Αδ. Εγκατάστασης είναι πιο κοντά στην πραγματική διάρκεια της αδειοδότησης. Θετικές αλλαγές ως προς την ορθολογικοποίηση της διαδικασίας.
Ο ισχυρισμός ότι έτσι καθορίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου και προκαταλαμβάνεται η περιβαλλοντική αξιολόγηση φαίνεται λογικός, αλλά δεν ευσταθεί καθώς είναι σαφές (αρθρο 3 παρ. 5 α και γ του Ν3468/06) ότι η άδεια παραγωγής καθορίζει ένα μέγιστο που στην περιβαλλοντική αδειοδότηση μπορεί να προσαρμοστεί σύμφωνα με τις επιπτώσεις του. Αντιθέτως μάλιστα η προτεινόμενη διάταξη είναι βελτιωτική στην κατεύθυνση αυτή αφού στη σημερινή διαδικασία η γνωμοδότηση ΠΠΕΑ έπεται της θετικής αξιολόγησης της ΡΑΕ, και η προσαρμογή του έργου στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις είναι τυπικά αδύνατη καθώς απαγορεύεται η τροποποίηση των αιτήσεων για Άδεια Παραγωγής.
3. Εξαίρεση από Αδ. Παραγωγής αιολικών ως 700kW και όλων των Φ/Β και ΜΥΗΣ. Κατάργηση της απόφασης εξαίρεσης.
Η αλλαγή αυτή προκύπτει εμμέσως από την εξαίρεση από την Αδ. Παραγωγής των έργων μηδενικής και χαμηλής όχλησης. Θετικό για τα αιολικά καθώς διευκολύνει τις μικρής κλίμακας επενδύσεις, καθώς και τις γεωθερμικές μονάδες μέχρι 5MW και τις μονάδες Συμπαραγωγής μέχρι 5MW θερμικής ισχύος
Δεν μπορεί όμως να είναι αποδεκτό μια φ/β μονάδα 5 ή 10 MW ή μια υδροηλεκτρική μονάδα 10MW να εγκαθίστανται χωρίς να εξετάζεται κανένα κριτήριο (π.χ. η ένταξη τους στο συνολικό σχεδιασμό για τις ΑΠΕ, η αποδοτικότητα ή οι τεχνικές και οικονομικές δυνατότητες του φορέα), και χωρίς να προβλέπεται η απαραίτητη δημοσιότητα και η δυνατότητα έκφρασης αντιρρήσεων από πολίτες, δεδομένου ότι τα έργα αυτά θα δεσμεύσουν ηλεκτρικό χώρο εμποδίζοντας άλλα καλύτερα να εγκατασταθούν.
Σημειώνουμε ότι ο θεσμός της εξαίρεσης εισήχθη για να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία για μικρής ισχύος έργα τα οποία αυταπόδεικτα θα ικανοποιούσαν τα κριτήρια που έθετε ο νόμος για τα υπόλοιπα έργα. Ένα τέτοιο ξεχείλωμα των διατάξεων περί εξαίρεσης δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και πιθανόν να αντίκειται και στο κοινοτικό δίκαιο που προβλέπει την αδειοδότηση των σταθμών παραγωγής ενέργειας.
4. Κατάργηση ΠΠΕΑ – περιβαλλοντική αδειοδότηση σε 1 βήμα
Σήμερα τα έργα ΑΠΕ κρίνονται περιβαλλοντικά επί της ουσίας στο στάδιο της γνωμοδότησης ΠΠΕΑ, όπου γνωμοδοτούν οι αρμόδιες υπηρεσίες, αλλά δεν υπάρχουν υποχρεώσεις δημοσιότητας και στο στάδιο της ΕΠΟ η δημόσια διαβούλευση γίνεται επί δεδομένου πλέον σχεδιασμού, που τυχόν αλλαγή του πηγαίνει το έργο πολύ χρόνο πίσω. Έτσι συχνά υπάρχουν διαμαρτυρίες από τοπικούς φορείς ότι καλούνται να γνωμοδοτήσουν επί τετελεσμένων. Η ενοποίηση της διαδικασίας σε ένα βήμα είναι συνεπώς εύστοχη, αυτό όμως από μόνο του δεν εξασφαλίζει την ορθή περιβαλλοντική αξιολόγηση των προτεινόμενων έργων. Χρειάζεται να βελτιωθεί το έργο των περιβαλλοντικών υπηρεσιών τόσο στον έλεγχο των ΜΠΕ όσο και στην εκτίμηση των επιπτώσεων, αλλά και οι διαδικασίες γνωμοδότησης των δημοτικών και νομαρχιακών συμβουλίων.
5. Ξανά αυτοτελής Έγκριση Επέμβασης
Το πείραμα της ενσωμάτωσης στην ΕΠΟ απέτυχε καθώς δεν προσέφερε τίποτα ουσιαστικό παρά μόνο καθυστερήσεις λόγω αλληλοεμπλοκής των υπηρεσιών και γιγάντωση της μεταξύ τους αλληλογραφίας.
6. Πράξη Χαρακτηρισμού χωρίς απαίτηση τελεσιδικίας
Η έλλειψη δασολογίου αποτελεί τροχοπέδη και για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και καθιστά απαραίτητη την πράξη χαρακτηρισμού. Η εμπλοκή ιδιοκτησιακών συμφερόντων που θίγονται από τυχόν χαρακτηρισμό μιας έκτασης ως δασικής λόγω του τεκμηρίου κυριότητας του δημοσίου προκαλεί συχνά ενστάσεις επί των πράξεων χαρακτηρισμού που η τελεσιδικία τους μετά από εκδίκαση σε 1ο και 2ο βαθμό είναι πολυετής διαδικασία. Η διάταξη δεν αναιρεί το δικαίωμα ένστασης, αλλά καθιστά ισχυρή την πράξη χαρακτηρισμού ήδη από την έκδοση της, επιβεβαιώνοντας το τεκμήριο νομιμότητας της που ούτως ή άλλως ισχύει.
7. Παράλληλες διαδικασίες για Προσφορά Σύνδεσης, ΕΠΟ και Έγκρισης Επέμβασης
Η διάταξη αυτή που εισάγει την καινοτομία της μη δεσμευτικής Προσφοράς Σύνδεσης εξυπηρετεί δύο σκοπούς. Αφενός την επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας μέσω του παραλληλισμού και αφετέρου την απελευθέρωση ηλεκτρικού χώρου από έργα ΑΠΕ που δεν υλοποιούνται καθώς οι ισχύουσες σήμερα προσφορές θα καθίστανται στη λήξη τους μη δεσμευτικές (βλέπε σχετικά την πρόταση του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ για τις μεταβατικές διατάξεις).
Ως προς το πρώτο σκοπό η νέα διαδικασία είναι ελλιπής και χρειάζεται συμπληρώσεις ώστε τα έργα ΑΠΕ να μην κινδυνεύουν να καταλήξουν σε ένα φαύλο κύκλο διαδοχικών τροποποιήσεων της Προσφοράς Σύνδεσης, της απόφασης ΕΠΟ και της Έγκρισης Επέμβασης μέχρι αυτά να εναρμονιστούν μεταξύ τους. Ακόμα όμως και μετά τις απαιτούμενες συμπληρώσεις η διαδικασία θα είναι περίπλοκη με διάφορες αβεβαιότητες. Η αποτελεσματικότητα της τελικά μπορεί να κριθεί μόνο στην πράξη.
Ως προς το δεύτερο σκοπό, που είναι και ο πιο κρίσιμος, η διάταξη προσφέρει ένα τρόπο εφαρμογής του Ν3734/09 που έχει μείνει ανενεργός, εισάγοντας το κριτήριο της έκδοσης της απόφασης ΕΠΟ χωρίς την οποία η Προσφορά Σύνδεσης καθίσταται μη δεσμευτική. Δεν είναι βέβαιο ότι είναι ο καλύτερος τρόπος, αλλά αφού φαίνεται ότι η αγορά των ΑΠΕ συναινεί σε αυτόν, είναι ο μοναδικός διαθέσιμος. Θα πρέπει πάντως να καταστεί σαφής ο σκοπός σε όλους και να διορθωθεί από νομικής πλευράς με εισαγωγή των μεταβατικών διατάξεων που προτείνει ο ΕΣΗΑΠΕ σε νέο άρθρο στο κυρίως μέρος του Σ/Ν που θα επιφέρει και τις αντίστοιχες τροποποιήσεις των παρ. 1 & 2 του άρθρου 28 του Ν3734/09.
8. ΕΠΟ: Γνωμοδοτήσεις υπηρεσιών βάσει του ΕΠΧΣ&ΑΑ-ΑΠΕ με αποκλειστικές προθεσμίες
Σκοπός του ΕΠΧΣ&ΑΑ-ΑΠΕ είναι να αποτελέσει το βασικό σύνολο κριτηρίων για την ορθή χωροθέτηση των έργων ΑΠΕ. Αν οι υπηρεσίες δεν το σέβονται αυτό και γνωμοδοτούν με δικά τους κριτήρια ή σε θέματα εκτός της αρμοδιότητας τους, τότε υπονομεύουν την ορθολογική ανάπτυξη των ΑΠΕ. Συνεπώς είναι στη σωστή κατεύθυνση το πλαίσιο γνωμοδότησης που ορίζει η διάταξη αυτή.20ετής διάρκεια της σύμβασης πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας..
Θα πρέπει όμως να διευκρινιστεί ρητά ότι ο περιορισμός της αναζήτησης συμπληρωματικών στοιχείων από την αρμόδια αρχή σε μία μόνο φορά αφορά αποκλειστικά τη διαδικασία έκδοσης της ΕΠΟ και δεν αναιρεί το το κατοχυρωμένο με το άρθρο 4 παρ. 8 του Ν1650/86 δικαίωμα της να επιβάλλει πρόσθετους περιβαλλοντικούς όρους αν παρατηρηθούν επιπτώσεις στο περιβάλλον που δεν έχουν προβλεφθεί στη ΜΠΕ.
9. 20ετής διάρκεια της σύμβασης πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας
Θετικό σημείο αποτελεί η επέκταση διάρκειας ισχύος της σύμβασης πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας πλέον σε 20 έτη για όλα τα ΑΠΕ (από 10+10 ανανέωση, πλην των φβ που έλαβαν εικοσαετία με το ν.3734), και ειδικά για τους ηλιοθερμικούς σταθμούς για 25 έτη ενώ για τους υβριδικούς προβλέπεται και δυνατότητα παράτασης. Αίρεται έτσι μια ασάφεια του ν.3468 που δημιουργούσε επιχειρηματική αβεβαιότητα.
10. Τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ
Ως προς τις προτεινόμενες τιμές αγοράς της παραγόμενης ενέργειας, καλώς διατηρούνται στα τρέχοντα επίπεδα για τα αιολικά, μικρά υδροηλεκτρικά, ηλιοθερμικά, γεωθερμία>0,5MW και βιοαέριο >0,1ΜW καθώς αυτές είναι ήδη αρκετά ελκυστικές.
Πολύ θετικά κρίνεται και η καθιέρωση αυξημένης τιμής για μικρές ανεμογεννήτριες (μέχρι 50kW) καθώς και για εγκαταστάσεις βιομάζας, για γεωθερμικούς σταθμούς και σταθμούς βιοαερίου μικρής ισχύος για την ανάπτυξη μικρών και οικιακών εφαρμογών ΑΠΕ, που ήταν πάγιο αίτημα των Οικολόγων Πράσινων.
Αντίθετα, προβληματισμό προκαλούν η μεγάλη αύξηση κατά 54% της τιμής για υπεράκτια αιολικά πάρκα και οι νέες ρυθμίσεις που εισάγονται για την προσαύξηση κατά 25% της τιμής για αιολικούς σταθμούς σε μη διασυνδεδεμένο νησί με ειδικό έργο σύνδεσης. Ελλείψει αιτιολόγησης για το ύψος των προτεινόμενων αυξήσεων οι τιμές αυτές φαίνονται αυθαίρετες. Η ορθολογική ανάπτυξη των ΑΠΕ απαιτεί να μην καθίστανται τεχνητά βιώσιμα όσα έργα δεν είναι αποδοτικά για να ωφεληθούν ιδιώτες σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και της οικονομίας. (Ειδικότερα σχόλια και προτάσεις παρατίθενται παρακάτω)
11. Αποζημιώσεις για περικοπές στην παραγωγή ενέργειας – προετοιμασία του συστήματος για υψηλή διείσδυση ΑΠΕ
Η πρόβλεψη αυτή είναι απαράδεκτη καθώς θα υποχρεώσει τον ΔΕΣΜΗΕ και τελικά τον καταναλωτή να πληρώσει για μια ενέργεια που ΔΕΝ παραλήφθηκε ποτέ από τον Διαχειριστή, και μάλιστα στην υψηλή εγγυημένη τιμή. Θα επιφέρει αφενός υπέρμετρη επιβάρυνση για αναγκαίες περικοπές παραγωγής από ΑΠΕ που θα απαιτηθούν όταν προκύψει υψηλή διείσδυση αιολικής ενέργειας, και αφετέρου θα κάνει το ΔΕΣΜΗΕ ιδιαίτερα φειδωλό στο να παραχωρεί όρους σύνδεσης σε νέους αιολικούς σταθμούς. Μια εναλλακτική λύση που εξυπηρετεί και το δημόσιο συμφέρον είναι να προβλεφθεί ότι ο ΔΕΣΜΗΕ θα έχει το δικαίωμα να περικόπτει την παραγωγή από ΑΠΕ μέχρι ποσοστό 5% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας σε ετήσια βάση χωρίς καμία αποζημίωση του παραγωγού, ενώ αποζημίωση να δίνεται για τυχόν περικοπές πέραν του ορίου αυτού.
Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι ζήτημα προς διευκρίνιση και ο τρόπος υπολογισμού αυτής της ενέργειας των περικοπών. Η καλύτερη λύση είναι να ελαχιστοποιηθούν αυτές οι περικοπές. Για το λόγο αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να διαμορφωθεί και να αρχίσει άμεσα η εφαρμογή ενός προγράμματος για την προσαρμογή του ηλεκτρικού συστήματος σε συνθήκες μεγάλης διείσδυσης ΑΠΕ. Στην κατεύθυνση αυτή το Σ/Ν δεν έχει προβλέψει τίποτα και είναι μία από τις σημαντικές ελλείψεις του.
12. Κατάργηση της διαγωνιστικής διαδικασίας για αδειοδότηση νέων φ/β σταθμών ισχύος άνω των 10MW
Με το ενδιαφέρον που υπάρχει για την κατασκευή νέων φ/β σταθμών, δεδομένων των γενναιόδωρων οικονομικών κινήτρων που έχουν δοθεί αλόγιστα, η λύση της διαγωνιστικής διαδικασίας είναι η ενδεδειγμένη. Η εγκατάλειψη της λειτουργεί εις βάρος του αποτελεσματικού σχεδιασμού των ΑΠΕ, αλλά προφανώς και του τελικού καταναλωτή.
13. Σημαντικές αλλαγές στην εκτέλεση των έργων σύνδεσης – δυνατότητα του 1ου παραγωγού να αποκλείσει τους επόμενους από τον Υ/Σ
Οι αλλαγές αυτές προσπαθούν να απλοποιήσουν τη σημερινή κατάσταση εκτέλεσης ηλεκτρικών έργων που είναι εξαιρετικά προβληματική λόγω ελλιπούς θεσμικού πλαισίου. Οι ελλείψεις οφείλονται στο γεγονός ότι ιστορικά η ΔΕΗ εκτελούσε τα έργα αυτά με την ισχύ που της έδινε ο κρατικός αναπτυξιακός της ρόλος, χωρίς ή με ελάχιστες νομικές διαδικασίες. Οι νέες ρυθμίσεις όμως αφήνουν πολλά κενά και πρέπει να συμπληρωθούν, ενώ θα πρέπει να παρέχεται στους παραγωγούς η δυνατότητα να καθορίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της σύνδεσης βάσει των διεθνών κανονισμών ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη τεχνικο-οικονομκά λύση.
Το μελανότερο όμως σημείο του Σ/Ν είναι η δυνατότητα που εισάγεται στον 1ο επενδυτή να αποκλείει από τα έργα σύνδεσης τους επόμενους, ώστε να εξυπηρετήσει μελλοντικά δικά του έργα. Με τη διάταξη αυτή εξυπηρετούνται τα συμφέροντα των μεγάλων επενδυτών να «καπαρώνουν» τα έργα σύνδεσης για μελλοντικά γειτονικά τους έργα σε βάρος των μικρότερων που θα βλέπουν ώριμα έργα τους να αποκλείονται από τον προσφορότερο τρόπο σύνδεσης στο δίκτυο με συνέπεια να οδηγηθούν σε ακριβότερες λύσεις ή ακόμα και στη ματαίωση τους Ακριβώς για αυτό παραβιάζει ευθέως τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (οδηγίες 2003/54/ΕΚ και 2009/72/ΕK) αναφορικά με τους κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και συγκεκριμένα το δικαίωμα της ισότιμης πρόσβασης στα δίκτυα. Διαθέτει τα προνόμια που απορρέουν από το χαρακτηρισμό των έργων αυτών ως κοινής ωφέλειας για να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα οι μεγαλύτεροι παίκτες της αγοράς σε βάρος των μικρότερων, αλλά και τελικά σε βάρος της ορθολογικής ανάπτυξης των ΑΠΕ και του κοινωνικού συνόλου. Η διατήρηση αυτής της διάταξης θα σημάνει το μοίρασμα του ελληνικού χώρου σε ότι αφορά τουλάχιστον τα εμπορικής κλίμακας έργα ΑΠΕ σε βιλαέτια των μεγάλων ενεργειακών ομίλων. Ζητάμε να απαλειφτεί άμεσα καθώς εκτός των άλλων διακινδυνεύει να εκτεθεί τη χώρα μας διεθνώς όπως στην περίπτωση των ρυθμίσεων για το «βασικό μέτοχο».
14. Το 1/3 του αντισταθμιστικού τέλους (1%) πιστώνεται απευθείας στους λογαριασμούς ρεύματος των κατοίκων του ΔΔ ή του Δήμου.
Η πρόταση περί απευθείας απόδοσης του αντισταθμιστικού τέλους στους κατοίκους της περιοχής εγκατάστασης κάθε έργου ΑΠΕ, χωρίς τη διαμεσολάβηση του Δήμου, έχει διατυπωθεί από πολλά έτη και κρίνεται θετική.
15. ΑΠΕ σε προστατευόμενες περιοχές
Δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή αναγνωρίζεται πλέον ως συνολική και άμεση απειλή η ρύθμιση αυτή είναι δικαιολογημένη. Θα πρέπει όμως να αναδιατυπωθούν οι διατάξεις του άρ. 8 παρ. 2 και του αρ. 9 παρ. 2 περίπτωση (α) του Σ/Ν ώστε να είναι σαφές ότι εξακολουθεί να ισχύει η απαγόρευση για τις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης. Εξαίρεση θα μπορεί να γίνεται μόνο για εγκαταστάσεις ΑΠΕ αυτοπαραγωγής ή αυτόνομους (μη συνδεδεμένους στο δίκτυο) σταθμούς, υπό την προϋπόθεση ότι προβλέπεται η δυνατότητα αυτή στην οικεία Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) και με τη σύμφωνη γνώμη του φορέα διαχείρισης της περιοχής. Η εξαίρεση αυτή είναι απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως πχ να μπορούν να εγκατασταθούν φ/β σε ένα κέντρο ενημέρωσης που βρίσκεται στο πυρήνα ενός εθνικού πάρκου για την κάλυψη των αναγκών του.
Προϋπόθεση όμως για τη σωστή εφαρμογή της και την τήρηση των ισορροπιών στην προστασία της βιοποικιλότητας είναι η βελτίωση της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων κάθε έργου. Η ΥΑ που θα καθορίσει τις διαδικασίες ΕΠΟ υπό το νέο καθεστώς θα πρέπει να λάβει ουσιαστικά μέτρα στην κατεύθυνση αυτή ειδικά για τα έργα που εγκαθίστανται σε προστατευόμενες περιοχές. Ταυτόχρονα θα πρέπει να ελέγχεται αυστηρά η ποιότητα των ΕΠΜ των περιοχών που εντάσσονται σε καθεστώς προστασίας και να διασφαλίζεται ότι εξετάζεται η δυνατότητα εγκατάστασης έργων ΑΠΕ σε αυτές ενδελεχώς ανά τεχνολογία και μέγεθος στο πνεύμα της αρχών πολιτικής για τον περιορισμό της Κλιματικής Αλλαγής που το προτεινόμενο Σ/Ν ορίζει.
16. Θέματα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ
Στα πλαίσια της προτεραιότητας της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της ανάπτυξης των ΑΠΕ ευθυγραμμίζεται και η χωροταξία. Επιχειρεί να λύσει οριστικά και τη διαμάχη σχετικά με το αν τα Ειδικά Πλαίσια υπερισχύουν άλλων χωροταξικών σχεδίων (περιφερειακά, ΣΧΟΟΑΠ κλπ), το οποίο παρότι ο Ν2742/99 το προέβλεπε αμφισβητούνταν από μερίδα χωροτακτών.
Επίσης αμβλύνει ή αίρει ορισμένους από τους περιορισμούς που προβλέπει το ΕΠΧΣ&ΑΑ για τις ΑΠΕ, από τις οποίες θεωρούμε λανθασμένη και πρέπει να αποσυρθεί αυτή που επιτρέπει την εγκατάσταση ηλιακών σταθμών σε δάση και γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας (ΓΥΠ). Σε ότι αφορά τα δάση οι ηλιακοί σταθμοί καλύπτουν το σύνολο της έκτασης που εγκαθίστανται και ως εκ τούτου προκαλούν μεγάλη φθορά στο δασικό πλούτο. Θεωρούμε ειδικότερα ότι η εγκατάσταση φ/β συστημάτων θα πρέπει να γίνεται κατά προτεραιότητα σε ήδη δομημένες επιφάνειες, όπως στέγες, ταράτσες, σκεπές, στέγαστρα κλπ. Σχετικά με τη ΓΥΠ η άποψη μας παρουσιάζεται αναλυτικά στη συνέχεια.
Ερωτηματικά όμως δημιουργεί η αναγγελία εκ μέρους της ΥΠΕΚΑ εν μέσω της δημόσιας διαβούλευσης του Σ/Ν σύστασης επιτροπής για την αναθεώρηση του ΕΠΧΣ&ΑΑ για τις ΑΠΕ για το πώς αυτή σχετίζεται με τη διαδικασία οριστικοποίησης του Σ/Ν.
Η κατάργηση των περιορισμών για τις ΑΠΕ στην Αττική είναι δικαίωση αιτήματος από χρόνια διατυπωμένου. Στην Αττική το οικοδομικό ενδιαφέρον είναι τεράστιο και ο χώρος περιορισμένος, οπότε τα σχετικά συμφέροντα δίνουν λυσσαλέες μάχες για να αποκλείσουν ανταγωνιστικές χρήσεις, ακόμα κι αν αυτές διεκδικούν πολύ μικρό ποσοστό του χώρου. Αγνοούν βέβαια και την ηθική διάσταση του θέματος στην οποία η Αττική που απομυζά ήδη πολύ μεγάλο μέρος των πόρων όλης της χώρας, δεν μπορεί να αρνείται να συμμετέχει στην προσπάθεια περιορισμού της κλιματικής αλλαγής. Για αυτό θεωρούμε πολύ θετική την κατάργηση των ειδικών περιορισμών για την Αττική, που ουσιαστικά την εξαιρούσαν από την κοινή προσπάθεια ανάπτυξης των ΑΠΕ και περιορισμού της κλιματικής αλλαγής.
17. ΑΠΕ στις γαίες υψηλής παραγωγικότητας
Σχετικά με τη δυνατότητα εγκατάστασης έργων ΑΠΕ σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας (ΓΥΠ) προτείνουμε τα παρακάτω.
Πρέπει να οριστούν άμεσα σαφή κριτήρια τι είναι ΓΥΠ και να χαρτογραφηθούν. Μεσοπρόθεσμα πρέπει να υιοθετηθεί ένα σύστημα ταξινόμησης της γεωργικής γης σε κατηγορίες όπως έχουν όλες οι ανεπτυγμένες χώρες εδώ και δεκαετίες και όπως άλλωστε προβλέπεται στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (άρθρο 10, παρ. 4, περ. β).
Διαφορετική αντιμετώπιση κάθε τεχνολογίας ΑΠΕ ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της.
Τα αιολικά, η βιομάζα και η γεωθερμία θα πρέπει να επιτρέπονται σε ΓΥΠ καθώς (α) δε συγκρούονται με τη γεωργική χρήση, (β) προστατεύουν τη διατήρηση της γεωργικής χρήσης αποκλείοντας άλλες απειλητικές για αυτή δραστηριότητες, (γ) θα μειωθεί η πίεση στα ορεινά οικοσυστήματα.
Για τα φ/β θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί, καθώς είναι ασύμβατα με τη γεωργική χρήση. Θα πρέπει όμως να αναγνωρισθεί ότι η αλλαγή χρήσης δεν είναι μόνιμη και μετά την αποξήλωση του εξοπλισμού η γεωργική χρήση μπορεί να επανέλθει χωρίς η γη να έχει υποστεί μόλυνση ή άλλη σημαντική υποβάθμιση. Καθώς ο χώρος που διεκδικούν τα έργα φ/β σύμφωνα με το σύνολο των αιτήσεων που έχει κατατεθεί αντιστοιχεί σε πολύ μικρό ποσοστό της γεωργικής γης, μια πρόταση είναι να οριστεί ένα ποσοστό (πχ 3%) της ΓΥΠ που μπορεί να διατεθεί για εγκατάσταση φ/β και αυτό να επιμεριστεί ανά διοικητική ενότητα. Παράλληλα να τεθούν προδιαγραφές για τις επεμβάσεις στο έδαφος, περιορισμένη διάρκεια λειτουργίας του σταθμού (πχ 25 έτη) και υποχρέωση αποξήλωσης και αποκατάστασης του χώρου, ώστε να διασφαλίζεται ότι η γεωργική χρήση θα επανέλθει σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η διατιθέμενη γη θα πρέπει να επιμερισθεί στις αιτήσεις με τρόπο δίκαιο και διαφανή.
Τα ηλιακά θερμικά θα πρέπει να αποκλειστούν από τη ΓΥΠ, ενώ για τους ΜΥΗΣ δεν τίθεται θέμα εγκατάστασης τους σε ΓΥΠ.
18. Ίδρυση Ειδικής Υπηρεσίας ΑΠΕ ως κατ’επιλογή one stop shop
Η υπηρεσία αυτή έρχεται να αντικαταστήσει την Επιτροπή ΑΠΕ του Ν3468/06 που ποτέ δε λειτούργησε. Ως πρόταση είναι θετική και αυτή τη φορά μπαίνουν και μερικές δικλείδες που να εξασφαλίζουν ότι τουλάχιστον θα συσταθεί. Θα χρειαστεί όμως πολύ συνέπεια και επιμονή για να λειτουργήσει επιτυχώς. Προτείνουμε η Ειδική Υπηρεσία ΑΠΕ να αναλάβει επίσης την παρακολούθηση και καταγραφή της σχετικής νομοθεσίας καθώς και την ενημέρωση του κοινού με σκοπό την επίκυση προβλημάτων και την προώθηση των ΑΠΕ. Να αναλαμβάνει γενικές καμπάνιες, αλλά και να λειτουργεί διαμεσολαβητικά στις περιπτώσεις έργων ΑΠΕ που αντιμετωπίζουν αντιρρήσεις.
19. Εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια
Τα μέτρα που προτείνονται είναι θετικά, αλλά έτσι όπως τοποθετούνται εντός του Σ/Ν για τις ΑΠΕ δείχνουν αποσπασματικά. Η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια έχει τεράστιες δυνατότητες, ειδικά στην Ελλάδα και η σχετική πολιτική απαιτεί ένα συνολικό πλαίσιο που παραμένει ημιτελές μετά την ψήφιση του Ν3661/08. Το πλαίσιο αυτό εκτός από την ουσιαστική αναθεώρηση του νόμου περιλαμβάνει και μια σειρά κανονιστικών πράξεων όπως ο ΚΕΝΑΚ και οι ενεργειακές επιθεωρήσεις και επιθεωρητές. Πράγματι η υπουργός ΠΕΚΑ ανακοίνωσε μόλις πριν λίγες μέρες αυτό το πλαίσιο, οπότε θεωρούμε σκόπιμο να διατυπώσουμε τα σχόλια μας για το άρθρο αυτό σε εκείνη τη δημόσια διαβούλευση συσχετίζοντας το με τη συνολική πολιτική για τα κτίρια και τις εκεί προβλεπόμενες δράσεις και προγράμματα.
20. Περιοχές με κορεσμένο ηλεκτρικό δίκτυο
Χρειάζεται συνολική αναθεώρηση της πολιτικής για τις κορεσμένες περιοχές, δεδομένου ότι πολύ σύντομα όλη η χώρα θα θεωρείται ηλεκτρικά κορεσμένη, και δεδομένου ότι για περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό (των μη διασυνδεδεμένων νησιών συμπεριλαμβανομένων) υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον από επενδυτές για υλοποίηση έργων, ενώ τόσο από χωροταξική όσο και από ηλεκτρική σκοπιά δεν υπάρχει αντίστοιχη ικανότητα των περιοχών αυτών να απορροφήσουν τόσα έργα. Το μεγάλο ενδιαφέρον υποδηλώνει ότι τα οικονομικά κίνητρα που έχουν δοθεί είναι υπερβολικά γενναιόδωρα για αυτές τις περιοχές, οπότε θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο θεσμοθέτησης διαγωνιστικής διαδικασίας για τη χορήγηση αδειών στις περιοχές αυτές, με βασικό κριτήριο την τιμή πώλησης της ενέργειας.
21. ΑΠΕ και διασυνδέσεις νησιών
Η διασύνδεση των νησιών είναι αυτή τη στιγμή και με τη σημερινή τεχνολογία η πλέον ενδεδειγμένη λύση τόσο από περιβαλλοντική όσο και οικονομική σκοπιά. Το κόστος της διασύνδεσης μπορεί να αποσβεστεί σε μερικά χρόνια λόγω μειωμένου κόστους παραγωγής και μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά και κάθε κλίμακας νησιά.
Η εναλλακτική λύση της κάλυψης των ηλεκτρικών αναγκών των αυτόνομων νησιών από υβριδικά συστήματα ΑΠΕ παρουσιάζει αρκετά τεχνικά προβλήματα, αλλά κυρίως οικονομικά καθώς ειδικά σε μεσαίας ή μεγάλης κλίμακας νησιά τέτοια συστήματα έχουν εξωπραγματικό κόστος, το οποίο τελικά θα επιβαρύνει την κοινωνία και τους τελικούς χρήστες. Επιπλέον, χωρίς διασύνδεση δεν θα αξιοποιηθεί ποτέ το πολλαπλάσιο σε σχέση με τις ηλεκτρικές τους ανάγκες αιολικό δυναμικό των νησιών προς όφελος και της υπόλοιπης χώρας. Επισημαίνουμε όμως ότι η αυτόνομη κάλυψη με υβριδικά συστήματα ΑΠΕ των ηλεκτρικών αναγκών μπορεί να γίνει ήδη σήμερα και να είναι οικονομικά και περιβαλλοντικά προτιμητέα σε μικρά (από άποψη ηλεκτρικών αναγκών) και απομακρυσμένα νησιά. Επίσης η διασύνδεση δεν αποκλείει την εγκατάσταση υβριδικών σταθμών ΑΠΕ σε νησιά, σε θέσεις που είναι ιδιαίτερα προνομιακές, καθώς θα μπορούν να παρέχουν εξαιρετικά χρήσιμες υπηρεσίες για την ευστάθεια του συστήματος.
Για τους παραπάνω λόγους, οι διασυνδέσεις είναι απαραίτητες και οικολογικές γιατί έτσι επιτυγχάνεται μεγάλη κάλυψη των αναγκών των νησιών αυτών από ΑΠΕ, διοχετεύεται καθαρή ενέργεια και στο διασυνδεδεμένο σύστημα και σταματάει η λειτουργία πετρελαϊκών σταθμών.
Σήμερα υπάρχει κενό στη νομοθεσία για τη διασύνδεση νησιών από ιδιώτες στα πλαίσια της εγκατάστασης αιολικών πάρκων. Εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση νομοθετικού κενού και πολιτικής ανευθυνότητας, έσπευσαν όλες οι μεγάλες εταιρείες του χώρου να πιάσουν θέση, στη λογική «όποιος προλάβει, πρόλαβε». Έτσι, έχουμε σήμερα έναν διαγκωνισμό επενδυτών που προτείνουν έργα-μαμούθ, προκειμένου να τους βγαίνουν οικονομικά και να καλύπτουν το κόστος της διασύνδεσης, χωρίς συνήθως να λαμβάνουν υπόψη τις ηλεκτρικές ανάγκες των νησιών. Το αποτέλεσμα είναι τα έργα αυτά, ακόμα κι αν έχουν μηδενική πιθανότητα υλοποίησης, να δυσφημούν την αιολική ενέργεια στις τοπικές κοινωνίες, Στο πλαίσιο αυτό είναι σκανδαλώδης η προτεινόμενη διάταξη του Σ/Ν που τα προωθεί περαιτέρω με 25% προσαύξηση του ακριβότερου τιμολογίου χερσαίων αιολικών, ιδιαίτερα δε καθώς αυτή είναι καθολική και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό κόστος της διασύνδεσης. Πράγμα που σημαίνει ότι είτε 10, είτε 100 χιλιόμετρα είναι η διασύνδεση, η επιδότηση της τιμής είναι η ίδια, οπότε για να καταστούν κάποιες βιώσιμες, άλλες θα γίνουν οι χρυσοτόκες όρνιθες.
Θεωρούμε ότι το ζήτημα των διασυνδέσεων θα πρέπει να εξεταστεί από μηδενική βάση με πάγωμα όλων των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί ως σήμερα και αφορούν σε εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε νησιά με διασύνδεση.
Στη συνέχεια με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ να καθορισθεί η μέγιστη αιολική ισχύς (φέρουσα ικανότητα) όλων των προς διασύνδεση νησιών βάσει των προβλέψεων του ΕΠΧΣ&ΑΑ για τις ΑΠΕ. Η φάση αυτή θα πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνει διαβούλευση σε τοπικό επίπεδο, όπου θα εξηγηθούν τα οφέλη της αιολικής ενέργειας και το σημαντικό οικονομικό όφελος που θα προκύψει για τις τοπικές κοινωνίες.
Ακολούθως να γίνει προϋπολογισμός του κόστους διασύνδεσης από το ΔΕΣΜΗΕ, μελέτη για το μέγεθος της διασύνδεσης ώστε να εξυπηρετούνται κατά μείζονα λόγο οι ηλεκτρικές ανάγκες των νησιών αλλά και η αξιοποίηση της μέγιστης αξιοποιήσιμης αιολικής ισχύος και τέλος να εντάσσεται η διασύνδεση στη Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς. Επίσης να καθορίζεται το ποσοστό της δημόσιας συμμετοχής στο έργο διασύνδεσης, τέτοιο ώστε να αντιστοιχεί τόσο στο τμήμα που εξυπηρετεί τις ευρύτερες ανάγκες του νησιού, αλλά και στην πολιτική στήριξη ς της ανάπτυξης των ΑΠΕ.
Τέλος να διεξάγεται διαγωνισμός από τη ΡΑΕ με κριτήριο την ελάχιστη τιμή της kWh για ταυτόχρονη διασύνδεση και εγκατάσταση αιολικών σταθμών. Η προς διακήρυξη αιολική ισχύς θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να αφήνει ένα 25-30% ελεύθερη χωρητικότητα για άλλους επενδυτές, ώστε να μην υπάρχει αποκλεισμός κανενός. Ακόμα, μπορεί στο διαγωνισμό αυτό (αν είναι εφικτό νομικά) να πριμοδοτείται η συμμετοχή των τοπικών δήμων ή της τοπικής κοινωνίας ώστε το σχέδιο να αποκτήσει άμεσο ενδιαφέρον.
Θεματική Ομάδα Κλίμα – Ενέργεια – Μεταφορές των Οικολόγων Πράσινων
ΠΡΟΣ
ΚΥΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟ
ΚΥΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΣΦΑΛΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΑ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ 10KW ΚΑΙ ΕΝΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΟΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΣΤΕΓΕΣ ΚΑΙ ΔΩΜΑΤΑ ΣΠΙΤΙΩΝ,ΟΙΚΟΔΟΝΩΝ,ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ
ΣΤΕΓΗ ΠΧ ΣΤΕΓΗ ΑΠΟΘΗΚΗΣ Η ΓΚΑΡΑΖ.
ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ Η ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΟΣΤΕ ΝΑ ΕΠΙΤΡΑΠΕΙ ΠΑΝΤΟΥ.ΕΓΩ ΠΡΩΣΟΠΙΚΑ ΕΧΩ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΟΘΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΠΙΤΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΣΑΣ ΥΟ ΛΕΩ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
Κυρία υπουργέ,
Σας συγχαίρω για την δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου για τα ΑΠΕ.
Απέναντι στο νομοσχέδιο τοποθετούμαι θετικά και ελπίζω ότι θα υλοποιηθούν,
τα μέτρα για τα ΑΠΕ, ΔΙΌΤΙ ΩΣ ΧΏΡΑ ΚΑΤΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
Με την ιδιότητα του ηλεκτρολόγου μηχανικού και της πολυετούς εμπειρίας μου
(ασχολούμαι απο το 1979 με θερμικά ηλιακά συστήματα και αντλίες θερμότητας
Θέρμανσης –ψύξης και ζεστού νερού χρήσης) έχω να παρατηρήσω τα παρακάτω:
1. Πρέπει να γίνει συνείδηση στους Ελληνες η έννοια της «εξοικονόμησης ενέργειας»,σε όλα τα επίπεδα.(παιδεία).
2. Πρέπει οπωσδήποτε να ψηφισθεί ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ{ δεν είναι δυνατόν ενα κτίριο για να θερμανθεί στην Ελλάδα να
χρειαζεται 120W/M2 και στην Ευρώπη το αντίστοιχο κτίριο 40-60W/M2.)
3.Η πολιτεία πρέπει να είναι πρωτοπόρα και παράδειγμα για την υλοποίηση τ ων
ΑΠΕ, (ΕΝΟΙΚΙΆΖΟΜΕΝΑ ΚΤΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΗ ΠΕΠΑΛΑΙΩΜΕΝΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΩΝ
ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΟΧΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α ENERGY, ΣΥΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ –(ΑΝΟΙΓΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ)-ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΕΣ ΟΡΟΦΗΣ,ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ.
4.Ηλιακά συστήματα ζεστού νερού χρήσης σε όλα τα κρατικά νοσοκομεία και
τα Δημόσια κτίρια τα οποία χρειάζονται ζεστό νερό.
5.Υποχρεωτική εγκατάσταση θερμικών ηλιακών συστημάτων σε όλα τα ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ.
6. ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ ,
Α) Πρέπει να μειωθεί δραστικά ο χρόνος αδειοδότησης μιας εγκατάστασης ως επίσης και η ελαχιστοποίηση των διαδικασιών .
Β) Εγκατάσταση ΦΒ στα ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ –ΣΧΟΛΕΙΑ.
Γ) Αμεση υπαγωγή στον νόμο για την εγκατάσταση Φ/Β στα μη διασυνδεδεμένα
Νησιά , διότι οπως γνωρίζουμε το κόστος της παραγόμενης KWH στα ΝΗΣΙΑ είναι κατα πολύ μεγαλύτερη απο αυτή της ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Δ) Θετική ανταπόκριση έχει ο νόμος για την τοποθέτηση Φ/ Β στις στέγες των κτιρίων, είναι μία σοβαρή επένδυση η οποία θα προσφέρει ενα σημαντικό ποσό στους επενδυτές .
Ε) Πρέπει οι ΔΗΜΟΙ και οι ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ να σκεφθούν σοβαρά την εγκατάσταση
Φ/Β Συστηματων. Είναι μία σοβαρή επένδυση και η οποία μετα απο 7-8 έτη θα αποφέρει ενα σοβαρό σίγουρο και σταθερό εισόδημα.
7. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ.
Α) Πρέπει οπωσδήποτε να δοθούν κίνητρα για την εγκατάσταση των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας . Τα κίνητρα αυτά είναι δυνατόν να μην επιβαρύνουν άμεσα
Οικονομικα την πολιτεία αλλά να συνίστανται σε φορολογικές απαλλαγές ,μείωση κατά 50%της χρέωσης κατανάλωσης με τοποθέτηση και δεύτερου μετρητή εκ μέρους της ΔΕΗ στην γεωθερμική αντλία με ανάλογο αυτοματισμό , όπως εφαρμόζεται σε πολλές χώρες της Δ. Ευρώπης.
Β)Επίσης να δοθούν σοβαρά κίνητρα για την εγκατάσταση ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΣΤΗ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (κόστος της παραγόμενης KWH στα ΝΗΣΙΑ είναι κατα πολύ μεγαλύτερη απο αυτή της ΣΤΕΡΕΑΣΕΛΛΑΔΑΣ)
Για την υλοποίηση όλων των παραπάνω αναφερομένων εγκαταστάσεων τα μηχανήματα τα οποία θα τοποθετηθούν είναι εισαγόμενα η δε προστιθέμενη
Ελληνική αξία θα είναι εως 15%- και του συστήματος ψύξης –θερμανσης με
Γεωθερμική αντλία θερμότητας εως 50%.Για τους λόγους αυτούς πρέπει τα μηχανήματα να είναι πιστοποιημένα και εγγυημένα και να υπάρχει και έλεγχος των εγκαταστάσεων ως προς την ασφάλεια και την απόδοση των.
Με εκτίμηση
Δ.Δ.Κωνσταντόπουλος
Ηλεκ/γο Μηχ/κος ΕΔΕ
Μύλων 24 10444
Αθήνα
Τηλ.210-5158900// 6977205614
Είμαστε ο σύλλογος Θεοδωριανιτών Άρτας ΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ που δραστηριοποιόυμαστε στα Τζουμέρκα στους τομείς προστασίας του περιβάλλοντος και δηλώνουμε ότι συνυπογράφουμε το κείμενο παρέμβασης των φορέων και κινήσεων πολιτών.
Στεργιούλης Δημήτρης
πρόεδρος του συλλόγου «ΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ»
ΕΝΩΠΙΟΝ
ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Που εδρεύει στην Αθήνα επί της οδού Μεσογείων 119
ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ
ΕΠΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
«Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»
Της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ENVITEC ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε.», που εδρεύει στο Χαλάνδρι Αττικής επί της οδού Αγίου Ιωάννου 10-12, και εκπροσωπείται νόμιμα.
————————-
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Σε συνέχεια της από 8 Δεκεμβρίου 2009 ανακοίνωσής σας, σύμφωνα με την οποία τίθεται σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου με τίτλο «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», παραθέτουμε με την παρούσα μας ενώπιον σας τις απόψεις και προτάσεις μας.
Αρχικά και με την ευκαιρία αυτή θα θέλαμε να αναφερθούμε στην δραστηριοποίηση της εταιρείας μας, ως θυγατρικής του Ομίλου «ENVITEC A.E.», στο τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από δεκαετίας και πλέον και ειδικότερα στην εγκατάσταση και λειτουργία Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας,. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων αυτών, ο Όμιλος λειτουργεί ήδη, τρία έργα Αιολικών Πάρκων στη Περιφέρεια Κρήτης, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος άνω των 16 MW, δύο εκ των οποίων της εταιρείας μας, ισχύος 10,5MW.
Επίσης, έχουμε, εδώ και πολλά χρόνια, σχεδιάσει και αναπτύξει σημαντικό αριθμό νέων Αιολικών Πάρκων εντός ιδιωτικών δασικών εκτάσεων, με σημαντικές επενδύσεις στην εξασφάλιση των εκτάσεων αυτών, στην περιοχή της Νότιας Εύβοιας και για το σκοπό έχουμε υποβάλει σχετικές αιτήσεις για την έκδοση αδειών παραγωγής για τα έργα αυτά, οι οποίες και εκκρεμούν από το έτος 2002.
Με γνώμονα την μακρόχρονη εμπειρία μας τόσο σε θέματα αδειοδοτήσεων όσο και σε θέματα που ανάγονται της υλοποίησης των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και την αξιοποίηση της μεγάλης αντίστοιχης εμπειρίας και όλων των λοιπών εμπλεκομένων στο κλάδο, των δέκα ετών ήδη από την έκδοση του πρώτου βασικού Νόμου για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στη Χώρα, που έχει σωρευτεί και δεν δικαιολογεί πλέον εθελοτυφλία έναντι των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος, βρισκόμαστε σήμερα στη μοναδική συγκυρία εδραίωσης ενός δυνατού και ευέλικτου νομοθετικού πλαισίου που θα επιλύσει τις αδυναμίες του ισχύοντος καθεστώτος λειτουργίας της αγοράς και αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη των Α.Π.Ε. και την υλοποίηση νέων έργων.
Στα πλαίσια των ανωτέρω θεωρούμε ότι η σωρευμένη αυτή εμπειρία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την βάση της διαβούλευσης ώστε να επιφέρει εκείνες τις αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου που θα ανατείνουν την αγορά ενέργειας και ειδικότερα του κλάδου των ΑΠΕ, που αποτελεί λύση στις περιβαλλοντικές επιταγές των καιρών μας, σε συνδυασμό πάντα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, τις εγχώριες Νομοθετικές Μεταρρυθμίσεις, με σεβασμό στο ισχύον Σύνταγμα.
Η εμπειρία αυτή θα πρέπει να οδηγήσει στον εξορθολογισμό των διαδικασιών που με το προηγούμενο καθεστώς παραλείψεων και λαθών έχει μέχρι σήμερα οδηγήσει την αγορά ενέργειας σε αδιέξοδα, αφενός μεν με σωρεία αδειών παραγωγής που έχουν ήδη εκδοθεί για έργα που αδυνατούν να υλοποιηθούν και μάλιστα για αντικειμενικούς λόγους τους οποίους η Διοίκηση όφειλε να έχει λάβει υπόψη της προ της εκδόσεως των αποφάσεών της, και αφετέρου δε σε πληθώρα νέων αιτήσεων που αναμένουν την γνωμοδότηση της ΡΑΕ χωρίς να καταδεικνύεται ορίζοντας στην υλοποίησή τους, δεδομένων των αλλαγών στο καθεστώς αδειοδότησης που επέφερε ο Ν. 3468/2006 με την εισαγωγή του πρώτου σταδίου περιβαλλοντικής αδειοδότησης (Προκαταρκτική περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση).
Η εταιρείας μας, έχοντας αποδείξει ότι λειτουργεί με σεβασμό στις ανωτέρω αρχές και με γνώμονα πάντα ως τελικό σκοπό την ολοκλήρωση υλοποίησης έργων και την θέση τους σε λειτουργία, είναι ίσως η μόνη εταιρεία που έχει καταφέρει να υλοποιήσει όλες τις άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που εκδόθηκαν στο όνομά της για δύο Αιολικά Πάρκα στη νήσο Κρήτη και μάλιστα σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα από την έκδοση τους. Εφαρμόζοντας λοιπόν από την αρχή δόκιμες και θετικές επιχειρηματικές πολιτικές που ακολουθούνται και στο εξωτερικό και επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της σε συγκεκριμένες περιοχές προωθεί ήδη, ως προελέχθη και από δεκαετίας, την ανάπτυξη συγκεκριμένων επιχειρηματικών της σχεδίων Αιολικών Πάρκων στη περιοχή της Ν. Εύβοιας, σε αντίθεση με την πάγια και λανθασμένη κατά την άποψή μας τακτική συγκέντρωσης αδειών παραγωγής με κάθε τίμημα και σε οποιαδήποτε περιοχή που ακολουθεί η πληθώρα των λοιπών επενδυτών του κλάδου και σαφώς έχει καταλήξει στην σωρεία έργων που δεν υλοποιούνται.
Λαμβάνοντας, λοιπόν ως έναυσμα την εμπειρία μας και φέρουμε ως παράδειγμα ειδικότερα την περιοχή της Ν. Εύβοιας, που ως είναι γνωστό παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλό Αιολικό Δυναμικό και επικεντρώνεται έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, όμως και σε άλλες περιοχές της Επικράτειας, όπως για παράδειγμα στην νήσο Κρήτη, όπου νομοθετικά δεν υφίσταται το τεκμήριο του Δημοσίου σε δασικές εκτάσεις, μεγάλο ποσοστό των εκτάσεων που ενδείκνυνται για την ανάπτυξη έργων Αιολικών Πάρκων αποδεδειγμένα αποτελείται από ιδιωτικές εκτάσεις με πράξεις της Διοίκησης κατά πολύ προγενέστερες ακόμα και της αρχής ανάπτυξης του κλάδου, δίνεται τώρα η ευκαιρία στην Διοίκηση να θεσμοθετήσει και να εφαρμόσει σωστά και σύμφωνα με το Νόμο και το Σύνταγμα το κριτήριο της εξασφάλισης της θέσης.
Η πρακτική που εφαρμόστηκε μέχρι σήμερα μέσα από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με την οποία το κριτήριο της εξασφάλισης της θέσης δεν εξετάζεται ενδελεχώς από την Διοίκηση και εξαρχής ή ακόμα και σε κάθε διακριτό στάδιο της μετέπειτα της εκδόσεως άδειας παραγωγής διαδικασίας αδειοδότησης (ΕΠΟ, άδεια επέμβασης, κ.λ.π.), έχει καταδείξει ότι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και εμποδίζει την ανάπτυξη των Α.Π.Ε., καθόσον έχει οδηγήσει στην άσκηση προσφυγών προς το Συμβούλιο της Επικράτειας για την ακύρωση αδειών παραγωγής, προβληματικών κατά τα δεδομένα αυτά. Ήδη η εταιρεία μας αντιμετωπίζει σοβαρά το θέμα, καθόσον επηρεάζει τα επενδυτικά της σχέδια για την ανάπτυξη Αιολικών Πάρκων στην Ν. Εύβοια, δεδομένου ότι είναι νόμιμος κάτοχος ιδιωτικών δασικών εκτάσεων επί των οποίων έχει αιτηθεί την έκδοση αδειών παραγωγής για Αιολικά Πάρκα, τις οποίες εκτάσεις η Διοίκηση κατά το παρελθόν εσφαλμένως θεώρησε ως δημόσιες δασικές εκδίδοντας άδειες επέμβασης επί αυτών σε άλλους επενδυτές. Για το σκοπό αυτό η εταιρεία μας έχει ήδη προσφύγει με επιστολή της προς την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αιτούμενη την ανάκληση αδειων παραγωγής που έχουν εκδοθεί στηριζόμες σε αυτές τις άδειες επέμβασεις, κατόπιν και της ακυρώσεως αυτών των αδειών επέμβασης από τις αρμόδιες αρχές. Δεδομένων των ανωτέρω, η εταιρεία μας θα επανέλθει στο θέμα και Ενώπιών Σας με ειδικότερη επιστολή της.
Στο πνεύμα αυτό σας καλούμε να δοθεί ιδιαίτερο βάρος τόσο στο κριτήριο της εξασφάλισης της θέσης εγκατάστασης έργων Α.Π.Ε., όσο και στην διερεύνηση της δυνατότητας σύνδεσης των έργων στο Σύστημα ή το Δίκτυο, ήτοι ουσιαστικά την εξασφάλιση του απαραίτητου ηλεκτρικού χώρου, κατά την σύνταξη του νέου νομοθετικού πλαισίου ώστε, εφαρμόζοντας σωρευτικά τις διατάξεις του Νόμου και του Συντάγματος, να διορθώσετε τις εσφαλμένες πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα και να προχωρήσετε σε εκείνες που θα οδηγήσουν και σε βιώσιμα και κυριότερα υλοποιήσιμα έργα.
Επί των τροποποιήσεων που αφορούν στο κριτήριο της εξασφάλισης θέσης
(Τροποποίηση του άρθρου 3 παράγραφος 1 του Νόμου 3468/2006)
Η περίπτωση (στ) του της παραγράφου 1 ως προτείνεται να τροποποιηθεί θα πρέπει να αναδιατυπωθεί, καθόσον, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον Αστικό Κώδικα, δεν νοείται δυνατότητα εξασφάλισης θέσης έργου εντός ιδιωτικών εκτάσεων πέραν της απολύτου εξασφάλισης με την έγγραφη συμφωνία/ συναίνεση του ιδιοκτήτη της εκτάσεως. Με το σκεπτικό αυτό θα πρέπει να εξετάζεται ενδελεχώς και από την αρχή το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων επί των οποίων προτείνεται να εγκατασταθεί κάθε έργο ήδη κατά την αξιολόγηση της αρχικής αίτησης για έκδοση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην περίπτωση, δε, που η εγκατάσταση έργου προτείνεται να γίνει σε ιδιωτική έκταση, άρα ανήκουσα σε συγκεκριμένο-συγκεκριμένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθίσταται σαφές ότι η υλοποίηση του έργου είναι αδύνατη σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα εάν δεν συμφωνεί γι’ αυτό ο ιδιοκτήτης της. Επομένως σε ιδιωτική έκταση δεν τίθεται θέμα δυνατότητας της εξασφάλισης της θέσης, παρά μονό η απόλυτη εξασφάλιση αυτής με την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης του ιδιωτικού ακινήτου από τον ιδιοκτήτη του.
Η δυνητική αυτή κατάσταση, ακριβώς επειδή άπτεται και της μετέπειτα της εκδόσεως αδείας παραγωγής αδειοδοτικής διαδρομής ενός έργου με τελική αυτή της έκδοσης άδειας εγκατάστασης πρέπει να αποτυπώνεται και να αξιολογείται από την αρχή ώστε με την εφαρμογή σαφών κριτηρίων, η Διοίκηση να φέρει επί της αποφάσεώς της εμπεριστατωμένη και αιτιολογημένη άποψη που θα οδηγεί στην εξασφάλιση έκδοσης άδειας εγκατάστασης και της υλοποίησης του έργου.
Εν κατακλείδι, το μείζον ζήτημα της εξασφάλισης της θέσης του έργου θα πρέπει να εξετάζεται καθ’ όλη την διάρκεια της αδειοδοτικής διαδικασίας, από την έκδοση της άδειας παραγωγής έως και την έκδοση της άδειας εγκατάστασης. Σε περίπτωση δε που εν εξελίξει της διαδικασίας αδειοδότησης ή ακόμα και μετά την τελική αδειοδότηση προκύψει ότι ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει την δυνατότητα κατοχής του χώρου, να ανακαλούνται οίκοθεν από την αδειοδοτούσα αρχή όλες οι διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί έως το χρονικό σημείο της διαπίστωσης περί μη συνδρομής της δυνατότητας εξασφάλισης της θέσης.
Το αυτό θα πρέπει να συμβαίνει και σε περιπτώσεις που παύουν να συντρέχουν και άλλα κριτήρια ουσιώδη για την αδειοδοτική διαδικασία, λχ σε περίπτωση ανάκλησης διοικητικής πράξης, στην οποία στηρίχθηκε η περαιτέρω αδειοδοτική διαδικασία, να ανακαλείται οίκοθεν από την αδειοδοτούσα αρχή και κάθε μεταγενενέστερη διοικητική πράξη. Για παράδειγμα εφόσον άδεια παραγωγής έχει στηριχθεί σε διοικητική πράξη η οποία έχει ανακληθεί θα πρέπει να καταπεφτει άμεσα και η άδεια παραγώγης
Τέλος, θα πρέπει να διασαφηνιστεί η έννοια της εξασφάλισης της θέσης με τρόπο αντικειμενικό, ούτως ώστε η αδειοδοτούσα αρχή, όταν εκδίδει την εκάστοτε άδεια, να έχει όσο το δυνατό μεγαλύτερη ασφάλεια ότι ο φορέας θα υλοποιήσει τελικά το έργο. Συνεπώς, η δυνατότητα εξασφάλισης της θέσης πρέπει να στηρίζεται σε κριτήρια που αφορούν το παρόν και αποδεικνύονται εγγράφως, δια ιδιωτικών συμφωνητικών, συμβολαιογραφικών πράξεων ή διοικητικών πράξεων αποτελούντων ή δυναμένων να αποτελέσουν τίτλο κυριότητας ή κατοχής και δεν θα τελούν υπό αίρεση, που δεν άπτεται στην βούληση του φορέα υλοποίησης.
Επί των τροποποιήσεων που αφορούν στη σύνδεση του σταθμού Α.Π.Ε.
(Τροποποίηση του άρθρου 3 παράγραφος 2, εδάφιο πρώτο του Νόμου 3468/2006)
Με την παρούσα διατύπωση της τροποποίησης του αρχικού κειμένου δεν εξασφαλίζεται πλήρως σαφής εικόνα για την δυνατότητα σύνδεσης ενός σταθμού και ενδέχεται η αξιολόγηση με αυτό τον τρόπο να οδηγήσει σε έργα με άδεια παραγωγής που όμως θα ανταγωνίζονται την σύνδεσή τους στο Σύστημα ή το Δίκτυο. Διακρίνουμε ότι θα πρέπει να προστεθεί στην διατύπωση του τροποποιητικού κειμένου ότι κατά την διενέργεια του ελέγχου και την σύνταξη της προκαταρκτικής μελέτης που εκπονεί ο αρμόδιος Διαχειριστής, τόσο εκείνος, όσο και η Διοίκηση θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και υφιστάμενες άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή ακόμα και αιτήσεις άλλων επενδυτών για έργα που ενδεχομένως και εκ πρώτης όψεως δύναται να συνδεθούν στο ίδιο ηλεκτρικό σύστημα και να δίνεται σαφής αναφορά σε αυτές εφόσον πρόκειται για άδειες ή να οδηγούνται σε συγκριτική αξιολόγηση αυτές εφόσον πρόκειται για αιτήσεις.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων και παραμένουμε στην διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.
Αθήνα, 15 Ιανουαρίου 2009
Με τιμή
Ο νόμιμος εκπρόσωπος
Δ. Δρούγκας
Διευθύνων Σύμβουλος του Διοικητικού Συμβουλίου
Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,
Επιθυμούμε, κατ’ αρχήν, να σας συγχαρούμε για το σχέδιο νόμου έχετε παρουσιάσει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα από την ανάληψη των καθηκόντων σας καθώς και για την πρωτοβουλία της Κυβέρνησης να το θέσει σε δημόσια Διαβούλευση στην οποία συμμετέχουμε με το παρόν καταθέτοντας τις θέσεις μας.
O Όμιλος SUZLON, του οποίου θυγατρική είναι η εταιρεία μας, είναι ένας εκ των πέντε μεγαλυτέρων Κατασκευαστικών Οίκων Ανεμογεννητριών σε παγκόσμιο επίπεδο με έδρα την Ινδία και την Δανία και με εγκαταστημένη βάση περίπου 6.000MW ανεμογεννητριών σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο ιδιοκτησίας μας όσο και ιδιοκτησίας μεγάλων ομίλων του εξωτερικού. Ο Όμιλος μας τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με ένα φιλόδοξο πλάνο εγκατάστασης αιολικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της τάξεως των 700MW για τις οποίες έχουμε ήδη καταθέσει την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και στο Υπουργείο σας τις σχετικές αιτήσεις οι οποίες είναι σε στάδιο αξιολόγησης ΠΠΕΑ αφού έχουν ήδη λάβει την προκαταρκτική έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής.
Η δραστηριοποίησή μας αυτή, μας έχει κάνει κοινωνούς των πολύπλοκών προβλημάτων που υπάρχουν στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ στην Χώρα και επιθυμούμε να εκφράσουμε την αισιοδοξία μας ότι με το νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, μεγάλο μέρος αυτών αντιμετωπίζεται προς την σωστή κατεύθυνση. Παραταύτα, έχοντας μελετήσει εις βάθος τον τρόπο ανάπτυξης της εγχώριας αγοράς και των φιλόδοξων στόχων αυτής και βλέποντας την συγκριτικά με άλλες χώρες στις οποίες έχουν αναπτυχθεί με επιτυχία οι ΑΠΕ, επιτρέψτε μας να σας καταθέσουμε μια πρόταση-τομή η οποία πιστεύουμε ότι θα διευκολύνει τις δυνάμεις της κοινωνίας και της αγοράς προς την γρήγορη υλοπόιηση έργων που έχουμε τόσο ανάγκη.
Πιο συγκεκριμένα, η επίτευξη των εθνικών στόχων πηγαίνοντας προς το 2020 έχει εκτιμηθεί ότι αναφορικά με την αιολική ενέργεια, είναι της τάξεως των 10.000MW. Η επίτευξη αυτού του στόχου κρίνεται εξαιρετικά δυσχερής εάν περιοριστούμε μόνο σε περιοχές υψηλού αιολικού δυναμικού. Η εμπειρία μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι η ανάπτυξη της πλειοψηφίας των αιολικών σταθμών έχει γίνει εντός του λεγόμενου «μετώπου του Αιγαίου», το οποίο συμπεριλαμβάνει την ανατολική πλευρά της χώρας και των νησιών (Θράκη, Εύβοια, Βοιωτία, Αργολίδα, Λακωνία, Κρήτη, νησιά κλπ). Το στοιχείο αυτό είναι εύλογο εφόσον σε αυτές τις περιοχές εντοπίζεται το καλύτερο αιολικό δυναμικό της Χώρας, το οποίο όμως έχει δημιουργήσει μια σειρά παρενεργειών τόσο σε τεχνικό επίπεδο (βλ. δημοσίως εκπεφρασμένες ανησυχιες του ΔΕΣΜΗΕ, που καλείται να διαχειριστεί έκχυση μεγάλων ποσοτήτων αιολικής ισχύος που μεταβάλλονται ομοιόμορφα και συγχρονισμένα) όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (βλ. αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών σε φαινόμενα υπεσυσσώρευσης αιτήσεων).
Άποψη της εταιρείας μας, όπως αυτή έχει εκφραστεί και στην πράξη με το σύνολο των αιτήσεων που έχει υποβάλλει για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών είναι ότι η γεωγραφική διασπορά των έργων ΑΠΕ (κυρίως των αιολικών εγκαταστάσεων) σε περιοχές με διαφορετικά ‘ανεμολογικά μέτωπα’, θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στο ποσοστό της συνολικά εγκαταστημένης ισχύος το οποίο θα δύναται να θεωρηθεί ως «εγγυημένη» (Capacity Credit) επιτρέποντας έτσι την ομαλή ενσωμάτωση αιολικής ισχύος μεγάλης κλίμακας στο Σύστημα.
Επιπρόσθετα, ένα από τα βασικά προβλήματα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Χώρα είναι η έλλειψη επαρκών υποδομών σε περιοχές υψηλού αιολικού δυναμικού, με κύρια αναφορά στα δίκτυα-κορμούς ΥΤ, μέσω των οποίων θα απορροφηθεί η παραγόμενη ισχύς. Αντιθέτως, σε περιοχές μέσου & χαμηλού αιολικού δυναμικού (όπως π.χ. αυτές της Κεντρικής Μακεδονίας, της Ηπείρου κλπ) υπάρχει πλήθος διαθέσιμων δικτύων τα οποία είναι τελείως αναξιοποίητα όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση και φόρτισή τους με σταθμούς ΑΠΕ ενώ αυτά δύνανται να συμβάλλουν αποφασιστικά στην έγκαιρη και στην οικονομικότερη σε εθνικό επίπεδο ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ.
Μοναδικό εργαλείο για την ενθάρυνση υλοποίησης τέτοιων έργων είναι η τιμολογιακή πολιτική των αιολικών σταθμών. Προτείνεται λοιπόν συγκεκριμένα να περιληφθεί στο νέο σχέδιο νόμου, διάταξη η οποία θα εξουσιοδοτεί τον υπουργό ΥΠΕΚΑ να θεσπίσει μέσω Υπ. Αποφάσεως, πρόσθετα κίνητρα επί των προβλεπόμενων στον νόμο τιμολογίων για την στήριξη των επενδύσεων χαμηλού και μέσου αιολικού δυναμικού σε περιοχές ΠΑΚ (και όχι σε περιοχές ΠΑΠ οι οποίες σύμφωνα με το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ είναι οι πιο ανεμώδεις περιοχές της χώρας όπου δεν πρέπει να ευνοούνται έργα χαμηλού αιολικού δυναμικού για ευνόητους λόγους). Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη η οποία έχει συζητηθεί στον κλάδο και προτείνουμε και εμείς να ενσωματωθεί στον νέο νόμο έχει ως ακολούθως:
“ Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από αιτιολογημένη γνώμη της Ρ.Α.Ε., καθορίζεται επαύξηση της ισχύουσας τιμής της παραγόμενης ενέργειας από χερσαίες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας που αναπτύσσονται σε θέσεις χαμηλού αιολικού δυναμικού εντός Περιοχών Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ), που έχουν καθοριστεί από το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ Β΄2464/2008) όπως κάθε φορά ισχύει, με σκοπό την στήριξη της υλοποίησης αιολικών πάρκων στις προαναφερθείσες περιοχές. Η επαύξηση αυτή θα πρέπει είναι αντιστρόφως ανάλογη του δυναμικού των θέσεων αυτών εκπεφρασμένου σε ισοδύναμες ώρες λειτουργίας και να λαμβάνει υπ’ όψη την παραγωγική αποδοτικότητα των χρησιμοποιουμένων εξοπλισμών σε σχέση με μία προκαθορισμένη τιμή αναφοράς. Η έκδοση της απόφασης του ΥΠΕΚΑ δεν καταλαμβάνει τις εν ισχύ, κατά τη στιγμή έκδοσής της, συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων στις περιοχές ΠΑΚ. Η τροποποίηση των ορίων των περιοχών ΠΑΚ, μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης του ΥΠΕΚΑ, δεν επηρεάζει τις κατά το χρόνο εκείνο εν ισχύ συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων»”.
Διευκρινίζεται δε ότι το πεδίο εφαρμογής της πρότασή μας αφορά έργα χαμηλού μεν αλλά αξιοποιήσιμου αιολικού δυναμικού (σε όρους ταχύτητας ανέμου μεταξύ 5,0 και 6,5m/s) τα οποία υλοποιούνται κατά κόρον σε άλλες αναπτυγμένες χώρες όπως είναι η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία κλπ. ενώ η προτεινόμενη από εμάς αύξηση σε καμμία περίπτωση δεν προτείνουμε να ξεπεράσει ακόμα και για τις οριακότερες των επενδύσεων την τιμή που προβλέπεται για τις περιπτώσεις των μη διασυνδεδεμένων νησιών με αυτόνομη ηλεκτρική σύνδεση στο ηπειρωτικό σύστημα. Στην περίπτωση δε που η πρότασή μας τύχει ευνοικής αποδοχής από τον νέο νόμο, έχουμε επεξεργαστεί και είμαστε σε θέση να σας προτείνουμε συγκεκριμένες μεθοδολογίες με τις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος καταστρατήγησης του σκεπτικού του σας από τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς αλλά αντιθέτως να τους ενθαρύνει στην εγκατάσταση εξοπλισμών οι οποίοι με τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας θα αξιοποιούν στο μέγιστο βαθμό το διαθέσιμο αιολικό δυναμικό των έργων τους ακόμα και αν αυτό συνεπάγεται αυξημένου κόστους επενδύσεις ανά μονάδα εγκαταστημένης ισχύος.
Τέλος, επιθυμούμε να σας κάνουμε άλλη μια επισήμανση αναφορικά με τον νεό νόμο η οποία αφορά την ομαλή εξέλιξη των έργων υπό αδειδότηση και ιδιαίτερα αυτών που είναι σε στάδιο ΠΠΕΑ όπως είναι και τα έργα της εταιρείας μας. Πιο συγκεκριμένα, ως συνέπεια της κατάργησης της ΠΠΕΑ (πρόβλεψη με την οποία συμφωνούμε απόλυτα) ελλοχεύει ο κίνδυνος οι αρμόδιες για γνωμοδότηση Υπηρεσίες (αρχαιολογίες, στρατός, δασαρχεία κλπ) προς τις οποίες έχουν ήδη αποσταλεί ερωτήματα από τις περιβαλλοντικές Υπηρεσίες (ΠΕ.ΧΩ., ΕΥΠΕ κλπ) να επιστρέψουν αναπάντητα τα ερωτήματα ζητώντας να γνωμοδοτήσουν επί της οριστικής ΜΠΕ. Κάτι τέτοιο θα καταστρατηγούσε το σκεπτικό του νέου νόμου, θα δημιουργούσε σύγχυση και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και θα έδινε τροφή στην κακώς νοούμενη γραφειοκρατία. Ζητούμε λοιπόν στις μεταβατικές διατάξεις που θα ποτείνετε, να αναφέρεται ρητά ότι «Ερωτήματα προς γνωμοδότηση από τις προβλεπόμενες υπηρεσίες για την έκδοση ΠΠΕΑ τα οποία εκκρεμούν κατά τον χρόνο δημοσίευσης του παρόντος νόμου οφείλουν να περαιωθούν εντός του χρόνου που προβλεπόταν κατά την διαβίβασή τους, σε αντίθετη περίπτωση θα θεωρηθούν ως θετικά και δεν θα υφίσταται υποχρέωση της περιβαλλοντικής αρχής να ερωτηθούν ξανά κατά το στάδιο υποβολής της ΜΠΕ».
Κυρία Υπουργέ,
επιθυμούμε κλείνοντας να ευχηθούμε καλή δύναμη και επιτυχία στο δύσκολο έργο σας και δεσμευόμαστε να είμαστε αρωγοί σε αυτό ώστε να καταστεί πραγματικότητα το όραμά τόσο το δικό σας όσο και του Πρωθυπουργού για Πράσινη ανάπτυξη στην Χώρα μας.
Μετά τιμής
Παναγιώτης Λαδακάκος
Διευθύνων Σύμβουλος ADEMCO A.E.
Προτάσεις στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης του Σ/Ν «Επιτάχυνση της Ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής»
Με πρωτοβουλία των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, κ.κ. Στάθη Κουσουρνά και Νίκου Ζωϊδη, το περιφερειακό τμήμα Δωδεκανήσου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ο Σύλλογος Διπλωματούχων Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων Τμήμα Δωδεκανήσου, μηχανικοί στελέχη της ΔΕΗ, ιδιώτες επενδυτές ΑΠΕ και μέλη του ΤΕΕ τμ. Δωδ/σου, συνεργάστηκαν ώστε να καταλήξουν σ’ ένα κοινό συνοπτικό κείμενο παρέμβασης στα πλαίσια της ανοικτής διαβούλευσης που διεξάγεται επί του σχεδίου νόμου που κατάθεσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και που αφορά στην «Επιτάχυνση της Ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής».
Α. Προτάσεις για τροποποίηση άρθρων.
1. Στο Άρθρο 1, στο σημείο που αναφέρεται ότι αποτελεί εθνικό στόχο η προσπάθεια να αναπτυχθούν οι επενδύσεις ΑΠΕ, πρέπει να προστεθεί ότι αποτελεί επίσης εθνικό στόχο η προσπάθεια για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στη χώρα μας (εξοικονόμηση ενέργειας)
2. Στο Άρθρο 3, παρ. 13 πρέπει να διευκρινισθεί με απόλυτη σαφήνεια η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Στα πλαίσια ελαχιστοποίησης της γραφειοκρατίας, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν διάφορες αρχές αδειοδότησης (ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρεια, Νομαρχία). Με την ευκαιρία θέσπισης του σχεδίου «Καλλικράτης» που αναβαθμίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θεωρούμε ότι καλό είναι οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις πάσης φύσεως να εκδίδονται από την αντίστοιχη Δνση της αιρετής Περιφέρειας.
3. Στο Άρθρο 5, παρ. 3. Θα πρέπει να αποσαφηνίζεται ότι η τιμή της kWh δεν μπορεί να διαμορφώνεται προς χαμηλότερες τιμές από αυτές του πίνακα τιμών του νομοσχεδίου.
4. Το άρθρο 9 θα πρέπει να συγχρονισθεί με τα κατά τόπους περιφερειακά χωροταξικά σχέδια (ειδικά) των Α.Π.Ε., προκειμένου να καθορίζονται επ’ ακριβώς οι ζώνες αποκλεισμού και να ελαχιστοποιείται η εμπλοκή των συναρμόδιων υπηρεσιών (Αρχαιολογία, Δασαρχείο κ.λ.π.). Γενικά η ύπαρξη με σαφήνεια χωροταξικού σχεδίου με αντίστοιχο καθορισμό των χρήσεων γης δεν επιτρέπει σε αγκυλώσεις και παρερμηνείες και αποτρέπει την έκδοση κατά τη διάρκεια εφαρμογής του νόμου διευκρινιστικών εγκυκλίων οι οποίες όχι απλά περιπλέκουν την αδειοδοτική διαδικασία, αλλά επιβαρύνουν χρονικά πάρα πολύ τα έργα. Απλά αναφέρουμε ότι μία έκδοση πράξης χαρακτηρισμού, μαζί με την τελεσιδικία σε καμία περίπτωση δεν διαρκεί λιγότερο από ένα χρόνο.
5. Θα πρέπει να γίνει αυτόνομη και ανεξάρτητη η διαδικασία της κάθε συναρμόδιας εμπλεκόμενης υπηρεσίας.
6. Στο άρθρο 9 παρ. 4, εξαιρούνται των περιορισμών για εγκατάσταση Α.Π.Ε. η χερσόνησος του Άθω , αλλά και η Αττική. Θα μπορούσε μιας και τα νησιά προσφέρονται για το πλούσιο δυναμικό Α.Π.Ε. που διαθέτουν και από τα υφιστάμενα και προτεινόμενα χωροταξικά δεν απομένει καθόλου χώρος για εγκατάσταση έργων, να εξαιρεθούν και τα νησιά από όλους τους άλλους περιορισμούς, πέραν των οικισμών και των χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών, των αρχαιολογικών ζωνών Α και των περιορισμών περί αιγιαλού και παραλίας.
7. Στην Ειδική Υπηρεσία που συστήνεται σύμφωνα με το άρθρο 11 θα πρέπει να προβλέπεται και η σύσταση αντίστοιχων αποκεντρωμένων δομών σε επίπεδο Περιφέρειας. Αυτό έρχεται και σε συνέχεια με το κείμενο διαβούλευσης της διοικητικής μεταρρύθμισης (πρόγραμμα «Καλλικράτης») όπου ρητά αναφέρεται στις αρμοδιότητες της Περιφέρειας με τη νέα της μορφή, η προώθηση της Πράσινης Ανάπτυξης. Στη συγκεκριμένη πρόβλεψη των αποκεντρωμένων δομών του άρθρου 11, κρίνεται σκόπιμη η αναφορά για τη χρήση (απορρόφηση) των υφιστάμενων περιφερειακών δομών των «Ενεργειακών γραφείων» που ήδη βοηθούν στην ανάπτυξη ΑΠΕ και διαθέτουν σχετική τεχνογνωσία. Επιπλέον στις αρμοδιότητες της προβλεπόμενης κεντρικής Ειδικής Υπηρεσίας του Υ.ΠΕ.Κ.Α. αλλά και στις προτεινόμενες αποκεντρωμένες, προτείνεται και η απόδοση της αρμοδιότητας του «Συνηγόρου του Επενδυτή» όπου θα μπορεί να προσφεύγουν οι δυνητικοί επενδυτές σε περίπτωση που υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους ορθά ή εγκαίρως. Κυρίως θα επιλαμβάνονται σε περίπτωση που δε τηρούνται οι προθεσμίες που προβλέπονται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο.
8. Οι εγκαταστάσεις ιδίως των φωτοβολταϊκών μονάδων, είναι μέχρις στιγμής διάσπαρτες δίχως κάποιο ιδιαίτερο κριτήριο ως προς τη χωροθέτησή τους. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι ότι στη φάση υλοποίησής τους αναμένεται να δημιουργηθεί ένα υπέργειο τεράστιο δίκτυο καλωδίων διασύνδεσής τους με το υφιστάμενο δίκτυο της ΔΕΗ. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα την αισθητική αλλοίωση πολλών περιοχών, ορεινών, ημιορεινών, ιδιαιτέρου κάλλους κλπ. Ιδιαίτερα για τις νησιωτικές περιοχές μια τέτοια πρακτική θα αποβεί εις βάρος τους εύθραυστου νησιωτικού περιβάλλοντος. Προτείνουμε, ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές καθώς επίσης για τις περιοχές natura 2000 να είναι υποχρεωτική η υπογειοποίηση των καλωδίων μεταφοράς της ενέργειας από τις μονάδες παραγωγής ΑΠΕ στο δίκτυο της ΔΕΗ ή να παρέχεται αυτή η δυνατότητα στη περιβαλλοντική αδειοδότηση, κατά ρητή εξουσιοδότηση του παρόντος Νομοσχεδίου .
9. Στις μεταβατικές διατάξεις θεωρούμε ότι πρέπει να προβλεφθούν :
9.1. Λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων του προηγούμενου νόμου, αλλά και της υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών (Ρ.Α.Ε., ΔΕΣΜΗΕ κ.λ.π.), έχει καθυστερήσει πέραν της 3ετίας η αδειοδοτική διαδικασία των εξαιρέσεων για τα νησιά. Πρέπει να δοθεί παράταση (και ενόψει της αναστολής του ισχύοντος Αναπτυξιακού) για την επίτευξη της τιμής της παραγόμενης κιλοβατώρας για τουλάχιστον ένα 6μηνο (αντί η ημερομηνία να είναι Αύγουστος 2010 να γίνει Φεβρουάριος 2011).
9.2. Η κατάργηση ή η διόρθωση της παραγράφου 1 Α του άρθρου 1 της ΚΥΑ Νο 29116/20-7-2009 με την οποία απαγορεύεται η εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων άνω των 20 KW σε μη άρτια και οικοδομήσιμα γήπεδα. Η ρύθμιση αυτή είναι αντιφατική καθόσον ούτε η ισχύουσα νομοθεσία ούτε η ίδια η ΚΥΑ απαιτεί οικοδομική άδεια. Εν τούτοις τίθεται θέμα οικοδομησιμότητας των γηπέδων. Οι εγκαταστάσεις των Φ/Β σταθμών δεν είναι δομικές κατασκευές μόνιμου χαρακτήρα αλλά λυόμενες και προσωρινές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις Παραδόξως η απαγόρευση αυτή δεν εφαρμόζεται σε Φ/Β συστήματα για τα οποία μέχρι την έκδοση της (ισχύει από 20-7-2009) έχει χορηγηθεί από τη Ρ.Α.Ε. απόφαση εξαίρεσης από τη λήψη άδειας παραγωγής. Έτσι με κατάφορη αδικία δημιουργείται διάκριση σε βάρος εκατοντάδων επενδυτών που έλαβαν απάντηση – απόφαση από την Ρ.Α.Ε. μετά την 20/07/2009 στην αίτηση εξαίρεσης από τη λήψη άδειας παραγωγής που υπεβλήθη από αυτούς προ διετίας (η προθεσμία υποβολής των σχετικών αιτήσεων στη Ρ.Α.Ε. για την Δωδεκάνησο ήταν η 30/09/2007), έναντι άλλων επενδυτών (όμοιες περιπτώσεις) που υπέβαλαν σχετικές αιτήσεις την ίδια χρονική περίοδο ή και μεταγενέστερη και τους έχει χορηγηθεί απόφαση εξαίρεσης από τη λήψη άδεια παραγωγής από την Ρ.Α.Ε προ της 20/07/2009. Οι πρώτοι δεν μπορούν να επενδύσουν οι δεύτεροι μπορούν.
9.3. Η τροποποίηση της εγκυκλίου Α.Π. 102580/2734/10-6-2009 της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών στην οποία αναφέρεται πως οι αναδασωτέες και δασωτέες εκτάσεις αποτελούν περιοχές αποκλεισμού για τα Φ/Β και ο προσδιορισμός με απόλυτη σαφήνεια των περιοχών αναδασωτέων και δασικών περιοχών στις οποίες θα επιτρέπεται η εγκατάσταση ΑΠΕ. Η εγκύκλιος αυτή, είναι νομικά αστήρικτη αφού η εγκατάσταση ΑΠΕ σε αναδασωτέες εκτάσεις επιτρέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία (Ν.2941/2001), κάτι που αναγνωρίστηκε με το έγγραφο (εγκύκλιο) της Δ/σης Δασών Α.Π.89069/669/24-04-2007 με το οποίο ανακαλείται η με Α.Π. 103825/4704/12-12-2006 εγκύκλιος της ίδιας Δ/σης Δασών που απαγόρευε την εγκατάσταση έργων Α.Π.Ε. σε αναδασωτέες εκτάσεις αλλά και δημόσια από δελτίο τύπου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και συγκεκριμένα του τότε Γ.Γ. κ. Σκιαδά. Σε περίπτωση που δεν δοθούν οι ανωτέρω λύσεις, θα πρέπει τουλάχιστον να υπάρξει ρύθμιση με την οποία οι επενδυτές που έχουν ήδη λάβει από την ΡΑΕ απόφαση εξαίρεσης από την λήψη άδειας παραγωγής να μπορούν να υλοποιήσουν τις επενδύσεις τους σε άλλα γήπεδα στην ίδια περιοχή (εν προκειμένω στα ίδια νησιά) κατάλληλα σύμφωνα με την διαμορφωθείσα μετά από τρία χρόνια καθυστερημένη και διαφορετική από την αρχική άποψη της Διοίκησης.
9.4. Να διατηρηθεί η δυνατότητα που παρέχεται από την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του Ν. 3468/2006 να γίνεται εγκατάσταση ΑΠΕ (Φωτοβολταϊκά) σε όμορα ακίνητα για τους επενδυτές που έχουν ήδη λάβει από την ΡΑΕ απόφαση εξαίρεσης από την λήψη άδειας παραγωγής.
Β. Γενικότερες επισημάνσεις για την ενεργειακή πολιτική.
• Ενώ η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίζεται στο σύνολο της ως ενιαίος χώρος, τα νησιά δεν είναι διασυνδεδεμένα ενεργειακά με την ηπειρωτική χώρα με αποτέλεσμα να μειονεκτούν σημαντικά σε όλους τους τομείς, τόσο στην παραγωγή και διάθεση της ενέργειας είτε από ΑΠΕ είτε από ορυκτά καύσιμα όσο και στην ποιότητα του παρεχόμενου ηλεκτρικού ρεύματος. Στα πλαίσια επομένως των νησιωτικών πολιτικών, θα πρέπει να μελετηθεί και υλοποιηθεί η διασύνδεση τους ανεξάρτητα από το οποιοδήποτε κόστος. Η πολιτική αυτή είναι εθνική πλέον αναγκαιότητα.
• Υπάρχουν στη Ρόδο τουλάχιστον 180 ιδιωτικοί υποσταθμοί, μεγάλων καταναλωτών οι οποίοι πληρώνουν το μισό αντίτιμο για το ρεύμα σε σχέση με τους ιδιώτες. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει εξορθολογισμός της πολιτικής αυτής η οποία είναι εις βάρος των μικρομεσαίων καταναλωτών.
• Στην αναθεώρηση του ΓΟΚ που έγινε το έτος 2000 και προκειμένου να δοθεί ώθηση στην χρησιμοποίηση των παθητικών ηλιακών συστημάτων θέρμανσης και δροσισμού και να μειωθεί η ενεργειακή κατανάλωση καθορίσθηκαν, στο άρθρο 2 παράγραφος 44, τα παθητικά ηλιακά συστήματα θέρμανσης και δροσισμού καθώς και τα ενεργητικά. Ειδικότερα στο άρθρο 17 του ΓΟΚ/2000, που αφορά τις κατασκευές στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου, και στην παράγραφο 2στ αναφέρεται ότι «στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου επιτρέπεται η εγκατάσταση παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών συστημάτων που κατασκευάζονται σύμφωνα με τους κανονισμούς που εκδίδονται σε εφαρμογή του άρθρου 26, μετά από ενεργειακή μελέτη και έγκριση της αρμόδιας ΕΠΑΕ ως προς την μορφολογική ένταξη στον χώρο…» Μέχρι σήμερα, 10 χρόνια μετά, δεν έχει εκδοθεί ο αντίστοιχος κανονισμός και έτσι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με νόμιμο τρόπο η χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας και να ενσωματωθούν στην πολεοδομική νομοθεσία οι πολλές εφαρμογές και τα συστήματα που έχουν αναπτυχθεί. Ότι κατασκευάζεται (ηλιακά αίθρια, θερμοκήπια, υβριδικά συστήματα κλπ), είτε είναι παράνομες και αυθαίρετες κατασκευές εάν δεν προσμετρηθούν στα πραγματοποιούμενα μεγέθη κάλυψης και δόμησης, είτε εάν προσμετρηθούν το κόστος της γης που αντιστοιχεί στην δόμηση (πέραν του πραγματικού κόστους κατασκευής τους) λειτουργεί ως αντικίνητρο για την εφαρμογή τους. Μόνο για τους ηλιακούς συλλέκτες και τα φωτοβολταϊκά συστήματα υπάρχουν διατάξεις που αναφέρονται στο τι επιτρέπεται. Θεωρούμε επομένως ότι πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία σύνταξης του ως άνω κανονισμού κατ΄ εξουσιοδότηση του αρθ. 26 του ΓΟΚ, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού.
Μα τι είναι όλο αυτό? Μπήκα να ενημερωθώ για τις ΑΠΕ και βλέπω σαν τα ΚΟΡΑΚΙΑ εταιρειες να προτείνουν τι πρεπει να διορθωθει στο νομοσχεδιο? Εταιρειες??
Υπάρχει κάποια αμφιβολία πως θα προτείνουν οτι τους συμφέρει?
Αυτό και μόνο κάνει κάποιον πολύ σκεπτικό όσον αφορα την όλη δομή του νομοσχεδίου!
Για να μην μιλήσω για τα εκτρωματα πάνω σε κάθε βουνοκορφη , πάνω σε αποψιλούμενο παρθενο δασος!!
Εχετε το νού σας εκει στο υπουργείο οτι ο κόσμος εχει χάσει την υπομονή του. ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΨΑΧΝΕΙ και θα επιμένει μεχρι τέλους ανεξάρτητως τι παραπληροφήση δίνουν τα ΜΜΕ.
ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΦΑΤΕ ΒΡΗΤΕ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥ. ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΗ ΓΗ ΜΑΣ!!
Απο ανάγκη αν θέλετε διδαχθήκαμε πως να υπερασπιζόμαστε τα ΔΙΚΑ ΜΑΣ, και δική μας είναι όλη αυτή η γη που θέλετε να καταστρεψετε!
Γενικές παρατηρήσεις.
Είναι γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καλωσορίζονται από όλους αλλά όταν έρθει η στιγμή για την εφαρμογή των διαφόρων προγρμαμμάτων και την υλοποίηση σχεδίων για την εγκατάσταση κυρίως ανεμογεννητριών η φωτοβολταικών εγκαταστάσεων τότε για λόγους που έχουν να κάνουν με μικροσυμφέροντα της κάθε περιοχής η μικρών ομάδων (βλέπε οικόπεδα προς πώληση, εργολάβοι πο κτίζουν συγκροτήματα, τοπικές αρχές που εμπλέκονται σε αγοραπωλησίες γής η κακώς εννοουμενη αισθητική του περιβάλλοντος κ.λ.π.) όλοι διαμαρτύρονται και στην ουσία αποφεύγουν και διαμαρτύρονται για την εγκατάσταση των πηγών παραγωγής ενέργειας.
1.Θα πρότεινα λοιπόν με ειδική διάταξη να είναι υποχρεωμένη η κάθε νομαρχία η περιφέρεια να οριοθετήσεις και να χωροθετήσει τις περιοχές στις οποίες θα πρέπει να τοποθετηθούν οι εγκαταστάσεις αυτές με δυνατότητα παραγωγής απο τόσης ενέργειας όση αντιστοιχεί στις ανάγκες της ανάλογης περιοχής νομού, περιφέρειας, κλπ.
2.Να μην υπάρχει δυνατότητα να εμπλακούν σε παιχνίδια αγοραπωλησίας γής στις ανάλογες εκτάσεις μέλη η συγγενείς τους της Αυτοδιοίκησης η της κεντρικής εξουσίας με ειδική απαγορευτική διάτασξη.
3. Οι εκτάσεις αυτές να είναι δυνατόν δημόσιες αλλά και μη παραγωγικές σε ότι αφορά τις καλλιέργειες.
4. Να ενδθαρρυνθει η χρήση γεωθερμίας στις κατοικίες ειδικότερα όταν ανήκουν στις εκτός σχεδίου πόλης περιοχές.
5. Να μην υπάρχουν απαγορευτικές διατάξεις για την χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων και πάνελ για αισθητικούς λόγους ειδικά όπως π.χ.σε περιοχές των νησιών του Αιγαίου με αποτέλεσμα να παρατηρείται το παράδοξο στις περιοχές που λούζονται απο ηλιακό φώς να σπαταλάται ηλεκτρική ενέργεια για οικιακές ανάγκες.
Το σχόλιό μου απαρτίζεται από 2 μέρη.
Μέρος 1ο.
Το παρόν σχέδιο νόμου κατά τη γνώμη μου απέχει κατά πολύ από το προεκλογικό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ, ή “αλλάζουμε ή βουλιάζουμε”. Πραγματικά με τέτοια νομοσχέδια δεν μπορώ να κατανοήσω πως θα έρθει η πολυπόθητη αλλαγή σε αυτή τη χώρα. Γι ‘ ακόμα μια φορά βλέπουμε με νόμο να προωθούνται τα μεγάλα συμφέροντα, ο συγκεντρωτισμός και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος προς χάριν των λίγων και των ισχυρών.
Τα εκβιαστικά διλήμματα του τύπου “ή αιολική ενέργεια ή κλιματικές αλλαγές” και “ή αιολικά πάρκα ή καρκίνοι στην Πτολεμαΐδα”, θυμίζουν το σύνθημα “ή Καραμανλής ή τανκς”, φέρνουν στο νου δηλαδή τεχνάσματα που χρησιμοποιούσε ανέκαθεν η “δεξιά” δηλαδή το κάθε είδους κατεστημένο, για να κρατά το λαό δεμένο με χαλινάρι και να τον οδηγεί πάντα εκεί που θέλει.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ξεκάθαρο και τεκμηριώνεται επαρκώς από όλες τις γνώμες που έχουν ακουστεί, πως το μόνο που θα πετύχουμε είναι να ζούμε, μόνο και μόνο για να παράγουμε την ενέργεια που καταναλώνουμε και στην ουσία να γίνουμε σκλάβοι των ενεργειακών μας αναγκών, δηλαδή σκλάβοι των παραγωγών ενέργειας.
Όπως φαίνεται οι σύμβουλοί σας, αδυνατούν (γιατί άραγε? Μήπως γιατί έχουν συμφέροντα από την ανάπτυξη αιολικών?) να αναζητήσουν λύσεις και μένουν μόνο σε αυτά που είναι συμφέροντα για κάποιους. Αδυνατούν(?) για παράδειγμα να δουν, την εξέλιξη που έχει συντελεστεί όσον αφορά τις τεχνολογίες υδρογόνου, πως δηλαδή υπάρχουν πλέον οι ηλεκτρικές “γεννήτριες” που καίνε νερό και παράγουν σαν καυσαέριο οξυγόνο και σαν απόβλητο πάλι νερό. Γεννήτριες που ο καθένας θα μπορούσε να έχει σπίτι του και να παράγει άνετα το ρεύμα που θέλει, χωρίς την ανάγκη να είναι συνδεδεμένος σε ένα ενεργειακό δίκτυο και με μηδενικό μηνιαίο κόστος.
Ταυτόχρονα το Ελληνικό κράτος εμποδίζει συστηματικά να αναπτυχθεί στη χώρα η λεγόμενη “κτιριακή ενεργειακή ανεξαρτησία”, που πρακτικά σημαίνει, το κάθε κτήριο παράγει ανεξάρτητο από δίκτυα την ενέργεια που χρειάζεται. Έτσι σήμερα, ο απλός κόσμος αδυνατεί να εγκαταστήσει στη στέγη του ένα μικρό φωτοβολταϊκό ή μια μικρή ανεμογεννήτρια (μιλάμε για μικρές ανεμογεννήτριες ύψους 90 εκ., μηχανές που έχουν αναπτύξει ανεξάρτητα ερευνητικά εργαστήρια και δεν προβάλει κανείς)!!!!Γιατί άραγε?
Παράλληλα δε, παρατηρώ με λύπη μου, πως παρότι επιθυμούμε σφοδρά να “αλλάξουμε” και να σώσουμε τον πλανήτη, έχουμε αφήσει εκτός ατζέντας την αποκέντρωση, που τόσα χρόνια θυμόμαστε αποτελούσε το βασικό συστατικό κάθε ομιλίας των πολιτικών που διατυμπάνιζαν την αλλαγή. Ίσως αυτό το έχετε εντάξει σαν σχέδιο μέσα στην λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη, αλλά αυτό πραγματικά θα είναι μέγα ψέμα!
Η αποκέντρωση μπορεί να έχει τεράστια οφέλη για την καταπολέμηση της σπατάλης ενέργειας στις πόλεις, από τα μεγάλα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας, σε περίπτωση που εφαρμοστεί και ο τοπικός ενεργειακός σχεδιασμός (που στα αυτιά μου βέβαια ηχεί κάτι το ξεπερασμένο, έχοντας υπόψη μου τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά εάν βγάλουμε εκτός συζήτησης τις εξελίξεις αυτές, για τις οποίες φαίνεται είμαι μόνο εγώ ενήμερος, αποτελεί την πλέον αποδεκτή και συμφέρουσα πρόταση). Εξάλλου η κατοίκηση σε μικρά κτήρια, μπορεί πολύ πιο εύκολα να μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στην “ουτοπική” για τα αυτιά σας “κτηριακή ενεργειακή αυτονομία”.
Συγκεκριμένα και επειδή είναι γνωστό πως η κατοίκηση σε μεγάλες πόλεις, αυξάνει τις ενεργειακές ανάγκες, και σε συνδυασμό με την υποτιθέμενη πάγια επιθυμία του κράτους να αποκεντρωθεί, αλλά και την οικονομική κρίση που απαιτεί από τους ανθρώπους να κόψουν δαπάνες και να παράξουν περισσότερο, θα έπρεπε να υπάρχει ανάμεσα στα άρθρα του νόμου ένα εδάφιο που θα δίνει σοβαρά αντί-κίνητρα στους ανθρώπους, που θα τους αποτρέπουν από το να επιλέγουν την πόλη από το χωριό.
Επειδή μιλάμε για δημοκρατία και δίκαιη κατανομή των βαρών, ένα καλό περιβαλλοντικό μέτρο θα ήταν η μείωση του ΦΠΑ των επιχειρήσεων της επαρχίας στο 15% με παράλληλη αύξηση του ΦΠΑ στο 21% ή και περισσότερο για τις επιχειρήσεις στην πόλη. Κάτι αντίστοιχο θα έπρεπε ήδη να είχατε καθιερώσει για τους φόρους στα καύσιμα και τα τέλη κυκλοφορίας που τόσος λόγος γίνεται τελευταία.
Το πολιτικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω, είναι πως για μια ακόμα φορά ο κόσμος έχει την ευκαιρία να αλλάξει πραγματικά και κάποιοι του κόβουν τον αέρα. Στο υπουργείο κινηθήκατε μονοδιάστατα, δεν αναζητήσατε λύσεις, απλά προσπαθείτε να φτιάξετε ένα κάκιστο αντίγραφο δυτικών προτύπων, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα σε αυτή τη χώρα, με καταστρεπτικά αποτελέσματα (βλέπε χρηματιστήριο, οικονομική κρίση λόγω golden boys κ.α).
Σας καλώ λοιπόν, εάν όντως θέλετε το καλό αυτής της χώρας καθώς και του περιβάλλοντος, να δώσετε στον κόσμο την ευκαιρία να καταστεί ενεργειακά ανεξάρτητος. Και τεχνικά και πολύ περισσότερο οικονομικά είναι απολύτως εφικτό. Κυκλοφορούν ήδη στο εμπόριο τα προϊόντα που μπορούν να κάνουν αυτό το, ουτοπικό για κάποιους, όνειρο πραγματικότητα και για να προλάβω κάποιους, μιλάω εδώ με την ειδικότητα του ηλεκτρονικού. Δείτε εδώ ελπίζοντας να μην θεωρηθεί διαφήμιση….προσωπικά με την συγκεκριμένη εταιρία δεν έχω καμία σχέση, το κάνω μόνο και μόνο για να μη μου λέτε πως μιλώ χωρίς στοιχεία. http://www.tropical.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=86&Itemid=111.
Οικονομικά όπως προανέφερα, η σύγκριση με αυτά που θέλετε να εφαρμόσετε είναι συντριπτική! Με τα μισά χρήματα των επιδοτήσεων που θα δώσετε στους μεγαλοπαραγωγούς αιολικής ενέργειας, θα πετύχετε όχι μόνο το “θεωρητικό” 40% της κατανάλωσης από ΑΠΕ, αλλά την πραγματική κάλυψη του 100% των ενεργειακών μας αναγκών από καθαρές πηγές. Οι παράλληλες απώλειες εξάλλου από ένα τέτοιο σχέδιο (λουκέτο στη ΔΕΗ και άλλες εταιρίες), θα μηδενιστούν από την τεράστια μηνιαία οικονομία, που θα κάνουν τα νοικοκυριά, μην έχοντας τον διμηνιαίο βραχνά της ΔΕΗ.
Το αποτέλεσμα της μη εφαρμογής των παραπάνω, θα έχει τεράστιες επιπτώσεις τόσο στη Ελληνική πολιτική σκηνή, όσο και στην κοινωνική συνοχή και ειρήνη. Μην αμελείτε πως η πληροφορία πλέον ταξιδεύει με μεγάλη ταχύτητα και έτσι σύντομα ο κόσμος θα έρθει σε επαφή με τις νέες τεχνολογίες και τότε θα καταλάβει τη μεγάλη φούσκα των αιολικών πάρκων.
Όσο πιο γρήγορα, τόσο το καλύτερο.
Μέρος 2ο: περιβαλλοντική άποψη
Τα σχέδιά σας για χωροθέτηση ΑΙΟΠΑ εντός ΖΕΠ, είναι εγκληματικά. Μην ξεχνάτε και το ότι το 2010 είναι έτος της Βιοποικιλότητας και μέχρι στιγμής, παρότι όπως ξαναέγραψα εδώ ότι η κ. Μέρκελ το θεωρεί εξίσου σημαντικό θέμα με τις κλιματικές αλλαγές, δεν έχουμε ακούσει το υπουργείο να έχει κάνει λόγο για το θέμα. Είναι απαράδεκτο κατά τη γνώμη μου, να μην επιδεικνύεστε την ίδια ευαισθησία που δείξατε και για την Κοπεγχάγη.
Η εγκατάσταση των ΑΙΟΠΑ μέσα σε προστατευόμενες περιοχές όπως έχει ήδη αναλυθεί εκτενώς στη διαβούλευση, εκτός των άλλων κρύβει τεράστιους κινδύνους για την ορνιθοπανίδα. Δεν θα μακρηγορήσω με θέματα που αναλύθηκαν από άλλους, θα θέσω μόνο το ζήτημα της επιβολής προστίμων από την Ε.Ε. για τη μη προστασία των περιοχών αυτών. Θα χρεώσετε με λίγα λόγια και πάλι τον Ελληνικό λαό, μόνο και μόνο για να κάνετε την χάρη σε αυτούς που θα χρυσοπληρώσουμε για να τοποθετήσουν της ανεμογεννήτριες και να μας χρυσοπουλάνε το ρεύμα!
Οι θάνατοι αρπακτικών (αετοί, γύπες, γεράκια κ.α. εάν δεν τα γνωρίζετε) από προσκρούσεις σε ανεμογεννήτριες είναι πάρα πολλοί περισσότερο απ’ όλα όμως, θα έπρεπε να γνωρίζετε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η καταστροφή των βιοτόπων που φιλοξενούν αυτά τα είδη, με αποτέλεσμα την αναγκαστική φυγή τους για άλλες περιοχές. Που όμως θα πάνε με την Ελλάδα γεμάτη με αιολικά? Έχετε δει τον χάρτη της ΡΑΕ, πως θα καταντήσει η χώρα για να καταφέρουμε το περίφημο 40% που αυθαίρετα ορίσατε ως στόχο?
Ελπίζω να σκεφτείτε πολύ καλά, πως οι αποφάσεις μας σήμερα, θα επιβαρύνουν όχι εμάς, αλλά τα παιδιά μας. Και επειδή είμαι πατέρας δυο παιδιών και θυμάμαι ακόμα τα παιδικά μου χρόνια που σκαρφάλωνα στα βουνά και με έψαχναν οι δικοί μου, θα ήθελα τα παιδιά μου να έχουν αυτή την δυνατότητα, τουλάχιστον όταν πηγαίνουν στο χωριό τους. Δυστυχώς με βάση τα σχέδιά σας, στην περιοχή μου, την ΝοτιοΑνατολική Λακωνία, δεν θα μείνει ούτε μια κορυφή ελεύθερη από ανεμογεννήτριες! Μια ματιά στις εκτιμήσεις της ΡΑΕ για την περιοχή μου, αλλά και στις αιτήσεις που έχουν γίνει για εκεί, θα σας δώσει να καταλάβετε πως θα μιλάμε για ολοκαύτωμα των βουνών!
Μια ακόμα σημαντική παράμετρος για την περιοχή μου, που όμως θα έπρεπε να βρίσκετε στο 10 μέρος, είναι στην οικονομία. Το 70% του Λακωνικού ΑΠΕ προέρχεται από τον τουρισμό, το 22% από την γεωργική δραστηριότητα και ένα 8% από το δευτερογενή τομέα. Η χωροθέτηση αιολικών στην άγρια φύση της Λακωνίας, θα θίξει σίγουρα τον τουρισμό, αφού οι επισκέπτες μας μας προτιμούν για τα φυσικά μας χαρίσματα (δεν είμαστε ούτε Μύκονος, ούτε Φαλιράκι).
Το αποτέλεσμα δε στη γεωργία έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται από τις αγγελίες για την πώληση αγρών για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών. Σε λίγο δηλαδή και για να αντιμετωπίσουν πρόσκαιρα την κρίση των αγροτικών προϊόντων δεν θα υπάρχει ούτε ένας αγρότης με χωράφι!
Και με ποιό αντίτιμο παρακαλώ? Το δωρεάν ρεύμα που υπόσχεστε στα χωριά? Τι να το κάνουμε εάν δεν έχουμε δουλειές? Η θα πάρετε από το Δήμο μου και τους 8000 κατοίκους να δουλεύουν στα αιολικά? Κοροϊδευόμαστε ή κάνουμε πλάκα? Με λίγα λόγια, η πράσινη ανάπτυξη το μόνο θα αναπτύξει θα είναι οι τσέπες λίγων, για τους πολλούς είτε στη πόλη( βλέπε αυξημένες τιμές στο ρεύμα) είτε στο χωριό, θα είναι “πράσινη καταστροφή”
Εάν αυτό εσείς και η greenpeace το ονομάζετε “οικολογία”, τότε συγνώμη αλλά εγώ είμαι αντί-οικολόγος και ας είμαι εθελοντής του ΕΚΠΑΖ, και ας είμαι ερασιτέχνης ορειβάτης.
Και επειδή τελειώνει και ο χρόνος που έχω για να προλάβω τη διαβούλευση, θα σας καλέσω έστω και τώρα: Πάρτε πίσω αυτό το απαράδεκτο από κάθε άποψη νομοσχέδιο και φτιάξτε μια επιτροπή από ανεξάρτητους επιστήμονες που θα προτείνουν τις λύσεις που απαιτούν και ταιριάζουν στην εποχή μας.
Φαντάζομαι πως όλοι μας θέλουμε έναν κόσμο που το ζήτημα της ενέργειας δεν θα μας απασχολεί και πως αυτό θα επιτευχθεί με καθαρές λύσεις, χωρίς ορυκτά καύσιμα και πυρηνικά (ορυκτά είναι και αυτά). Χωρίς τεράστια δίκτυα που επιβαρύνουν το περιβάλλον, χωρίς να πληρώνει ο λαός τα κέρατά του κάθε μήνα, μόνο και μόνο επειδή κάποιοι καπηλεύονται τα αγαθά που ελεύθερα και ισομερώς μας χαρίζει η φύση.
Ο βιαστικός,
για να προλάβω την προθεσμία (κάποιοι είναι τυχεροί)
Τσιμπίδης Γρηγόρης
VESTAS HELLAS ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε.
ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ»
ΑΡΘΡΟ 2 § 4
Η προτεινόμενη προθεσμία για τη λήψη Άδειας Εγκατάστασης (60 μήνες από την έκδοση της Άδειας Παραγωγής) είναι εξαιρετικά μακρά και δεν συνάδει με το πνεύμα του νόμου, ο οποίος στοχεύει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των Α.Π.Ε., αυξάνοντας μάλιστα τους εθνικούς στόχους για τη συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στο ενεργειακό μίγμα. Αντίθετα, θα ευνοήσει το φαινόμενο της εμπορευματοποίησης των Αδειών Παραγωγής που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια. Προτείνεται η διατήρηση του παρόντος καθεστώτος (24 μήνες).
ΑΡΘΡΟ 2 § 2
Η έκδοση Άδειας Παραγωγής χωρίς εξασφαλισμένη δυνατότητα σύνδεσης με το Δίκτυο ή το Σύστημα καθιστά την υλοποίηση του έργου μη ορατή σε βραχυπρόθεσμη βάση, με αποτέλεσμα η Άδεια να μην χρησιμοποιείται ως μέσο για την επίτευξη του σκοπού για τον οποίο εκδόθηκε αλλά ως αντικείμενο εμπορίας. Θα ήταν επομένως σκόπιμο η έκδοση της Άδειας Παραγωγής να συνεπάγεται εξασφαλισμένη διαθεσιμότητα ηλεκτρικού χώρου για περιορισμένο χρονικό διάστημα (ενδεικτικά 24 μήνες).
ΑΡΘΡΟ 2 § 5 (παράγραφος α) της τροποποιούμενης παραγράφου 5 του άρθρου 3 Ν. 3468/2006)
Κατά τη διάρκεια μίας Άδειας Παραγωγής είναι πιθανό να σημειωθούν αλλαγές στην τεχνολογία των ανεμογεννητριών οι οποίες τους δίνουν τη δυνατότητα να συνδεθούν στο Σύστημα ή στο Δίκτυο, ακόμα και αν αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως κορεσμένο, χωρίς να διακυβεύεται η σταθερότητά του. Κατά συνέπεια, η ευχέρεια αύξησης της Εγκατεστημένης Ισχύος ή της Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής μέχρι 10% χωρίς τροποποίηση της Άδειας Παραγωγής δεν θα πρέπει να αποκλείεται εκ προοιμίου για τις περιοχές με κορεσμένα δίκτυα αλλά θα πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση. Για το σκοπό αυτό, προτείνεται η θέσπιση διαδικασίας κατά την οποία ο Παραγωγός θα υποβάλλει στη ΡΑΕ αίτημα για τη διαπίστωση της έλλειψης αναγκαιότητας τροποποίησης της Άδειας Παραγωγής, το οποίο θα πρέπει να συνοδεύεται από τα απαραίτητα τεχνικά στοιχεία. Η ΡΑΕ θα διαπιστώνει την έλλειψη αναγκαιότητας τροποποίησης της Άδειας Παραγωγής εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υποβολή του αιτήματος.
ΑΡΘΡΟ 2 § 9 (παράγραφος 3 του τροποποιούμενου άρθρου 4 Ν. 3468/2006)
Προτείνεται η θέσπιση διαδικασίας ακρόασης του Παραγωγού ως προαπαιτούμενο της εισήγησης του Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου προς τη ΡΑΕ αναφορικά με την άρνηση της σύνδεσης του σταθμού στο Σύστημα ή στο Δίκτυο. Η διαδικασία αυτή θα δώσει τη δυνατότητα στον Παραγωγό να προσκομίσει τεχνικά στοιχεία τα οποία πιστοποιούν ότι ο σταθμός μπορεί να συνδεθεί χωρίς να διακυβεύεται η σταθερότητα του Συστήματος ή του Δικτύου.
ΑΡΘΡΟ 5 § 3
Η επίτευξη των εθνικών στόχων του 2020 αξιοποιώντας μόνο τις γεωγραφικές περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό θεωρείται δύσκολη έως αδύνατη με τις υπάρχουσες υποδομές (κορεσμένα ηλεκτρικά δίκτυα κλπ). Αντιθέτως, σε περιοχές μέσου & χαμηλού αιολικού δυναμικού (όπως π.χ. αυτές της Κεντρικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας κλπ) υπάρχει πλήθος διαθέσιμων δικτύων τα οποία είναι τελείως αναξιοποίητα όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση και φόρτισή τους με σταθμούς ΑΠΕ.
Στοχεύοντας τόσο στην έγκαιρη όσο και στην οικονομικότερη σε εθνικό επίπεδο ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ., προτείνεται να υπάρξει εξουσιοδοτική διάταξη, ώστε να δίνεται στον ΥΠΕΚΑ ένα πρόσθετο εργαλείο που μπορεί να το χρησιμοποιήσει στο μέλλον για να ενισχύσει τις θέσεις με χαμηλό αιολικό δυναμικό (μη βιώσιμες σήμερα), η υλοποίηση των οποίων αναμφίβολα θα απαιτηθεί για την επίτευξη των στόχων του 2020. Πιο αναλυτικά, προτείνεται να προστεθεί νέο εδάφιο β) στην παρ. παράγραφο 6 του άρθρου 13 του ν.3468/2006, ως εξής:
«6. α….
β. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από αιτιολογημένη γνώμη της Ρ.Α.Ε., καθορίζεται επαύξηση της ισχύουσας τιμής της παραγόμενης ενέργειας από χερσαίες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας που αναπτύσσονται σε θέσεις χαμηλού αιολικού δυναμικού εντός Περιοχών Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ), που έχουν καθοριστεί από το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ Β΄2464/2008) όπως κάθε φορά ισχύει, με σκοπό την στήριξη της υλοποίησης αιολικών πάρκων στις προαναφερθείσες περιοχές. Η επαύξηση αυτή θα πρέπει είναι αντιστρόφως ανάλογη του δυναμικού των θέσεων αυτών εκπεφρασμένου σε ισοδύναμες ώρες λειτουργίας και να λαμβάνει υπ’ όψη την παραγωγική αποδοτικότητα των χρησιμοποιουμένων εξοπλισμών σε σχέση με μία προκαθορισμένη τιμή αναφοράς. Η έκδοση της απόφασης του ΥΠΕΚΑ δεν καταλαμβάνει τις εν ισχύ, κατά τη στιγμή έκδοσής της, συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων στις περιοχές ΠΑΚ. Η τροποποίηση των ορίων των περιοχών ΠΑΚ, μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης του ΥΠΕΚΑ, δεν επηρεάζει τις κατά το χρόνο εκείνο εν ισχύ συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων».
ΑΡΘΡΟ 7 § 1 (εδάφιο (ι) και (ιι) της τροποποιούμενης παραγράφου Α.2 του άρθρου 25 Ν. 3468/2006
Η χρήση της λέξης «μέχρι» (ποσό μέχρι ποσοστού 1% στο εδάφιο (ι), ποσό μέχρι ποσοστού 0,5% στο εδάφιο (ιι)) είναι πιθανό να δημιουργήσει αμφιβολίες ως προς το εάν τα αναφερόμενα στο νόμο ποσοστά είναι δεσμευτικά για τον Διαχειριστή ή υφίσταται διακριτική ευχέρεια αυτού να αποδώσει οποιοδήποτε ποσό μέχρι του αναφερόμενου ποσοστού. Προτείνεται η αναδιατύπωση των εδαφίου (ι) και (ιι) ως εξής: «(ι) ποσό ίσο με ποσοστό 1% …» «(ιι) ποσό ίσο με ποσοστό 0,5% …»
ΑΡΘΡΟ 9
Η απόφαση 49828/12.11.2008 (Παράρτημα II, Πίνακας A, Παράγραφος Γ) της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης (έγκριση του ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) η οποία έχει εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση κατ’ των διατάξεων του άρθρου 7 του Ν. 2742/1999, θέτει ως ελάχιστη απόσταση μεταξύ ανεμογεννητριών 2,5 φορές τη διάμετρο της φτερωτής αυτών (2,5D). Προηγούμενα η απόφαση για την απόσταση προέκυπτε αποκλειστικά από την τεχνική αξιολόγηση των ειδικών χαρακτηριστικών των έργων από ειδικούς επιστήμονες.
Η εφαρμογή του παραπάνω περιορισμού επιφέρει τις ακόλουθες συνέπειες:
Σε δεδομένο χώρο μπορούν πλέον να εγκατασταθούν λιγότερες ανεμογεννήτριες από πριν και συνεπώς μπορεί να παραχθεί λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από τον άνεμο. Το τελευταίο αποτελεί συμβιβασμό στην εκμετάλλευση των εθνικών φυσικών πόρων. Η μέση απόσταση μεταξύ ανεμογεννητριών που έχουν ήδη εγκατασταθεί στην Ελλάδα, όπως προέκυψε από τεχνικές μελέτες, ισούται με 2,2D και σε ορισμένα έργα φτάνει σε 1,6D. Με τον περιορισμό 2,5D η έκταση που θα απαιτείται για την εγκατάσταση δεδομένου αριθμού ανεμογεννητριών θα είναι μεγαλύτερη κατά 14% σε σύγκριση με το παρελθόν.
Αρκετά έργα ήδη υπό ανάπτυξη αναμένεται να μετατραπούν σε μη επικερδή και επομένως μη ελκυστικά για τους επενδυτές. Το συγκεκριμένο προκύπτει διότι είτε ο αριθμός των ανεμογεννητριών που μπορεί να εγκατασταθεί σε δεδομένη έκταση θα πρέπει να μειωθεί είτε οι ανεμογεννήτριες θα πρέπει να εγκατασταθούν και σε περιοχές χαμηλότερου αιολικού δυναμικού προκειμένου να επιτύχουν τις απαιτούμενες αποστάσεις, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αποδοτικότητα των έργων.
Περίπου 75% των έργων που ήδη κατέχουν Άδεια Παραγωγής έχουν σχεδιαστεί με αποστάσεις μικρότερες από 2,5D και πλέον θα πρέπει να επαναλάβουν την αδειοδοτική διαδικασία, το οποίο θα επιφέρει επιπλέον καθυστέρηση στην υλοποίηση των συγκεκριμένων έργων.
Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, η εφαρμογή του περιορισμού 2,5D θέτει σε κίνδυνο την προσπάθεια για επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων.
Επιπρόσθετα, η καθυστέρηση υλοποίησης έργων που πρέπει να επαναλάβουν την αδειοδοτική διαδικασία σε συνδυασμό με το γεγονός πως σημαντικός αριθμός έργων θα μετατραπούν σε λιγότερο επικερδή (αν όχι μη επικερδή) θα υπονομεύσει την προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων με προφανείς συνέπειες για την εθνική οικονομία.
Προτείνεται η κατάργηση του ως άνω περιορισμού, ούτως ώστε ο προσδιορισμός της απόστασης μεταξύ ανεμογεννητριών να παραμείνει μέρος της τεχνικής αξιολόγησης του κάθε έργου βασισμένη σε αντικειμενικά κριτήρια:
Ανεμολογικές συνθήκες κάθε περιοχής
Τύποι ανεμογεννητριών και προδιαγραφές αυτών
Μορφολογία περιοχής εγκατάστασης ανεμογεννητριών
Η προτεινόμενη προσέγγιση υιοθετείται επίσης από επενδυτές και δημόσιους φορείς και ακολουθείται από το σύνολο των υπόλοιπων Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται η κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο όλης της νομοθεσίας που αφορά στις Α.Π.Ε.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, μαζί με άλλους 171 περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς φορείς κατέθεσε στον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Περιβάλλοντος πρόταση για τις περιοχές αποκλεισμού από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Οι θέσεις και οι πρότασεις είναι αναρτημένες εδώ:
http://ornithologiki.gr/gr/politiki/show_article.php?artID=391&locale=gr
Ακολουθούν σχόλια επί του σχεδίου νόμου, τα οποία έχουν αναρτηθεί και ανά άρθρο στην δημόσια διαβούλευση.
Εισαγωγή
Το παρόν κείμενο αποτελεί τη συμβολή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας στη δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ως Περιβαλλοντική ΜΚΟ, που εδώ και 28 έτη αγωνίζεται για την προστασία της ελληνικής φύσης, αλλά και ως εθνικός εταίρος του BirdLife International υποστηρίζει σθεναρά τον στόχο της ΕΕ για αύξηση του ποσοστού παραγόμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Η ουσιαστική εφαρμογή των υποχρεώσεων που απορρέουν από την Οδηγία 2001/77/ΕΚ είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για την επίτευξη του στόχου αυτού.
Στα πλαίσια αυτά η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία χαιρετίζει τους εθνικούς φιλόδοξους στόχους που θέτει το σχέδιο νόμου. Θεωρεί επίσης θετικά την επίσπευση της γραφειοκρατικής διαδικασίας, όπως και τα μέτρα για την μείωση της ενεργειακής κάλυψης των κτηρίων.
Παρόλα αυτά υπάρχουν πολλές διατάξεις στο σχέδιο νόμου που εγείρουν προβλήματα. Το πιο σημαντικό πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι ο στόχος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να ανταγωνίζεται τον στόχο που έχει θέσει η ΕΕ για την ανάσχεση της μείωσης της βιοποικιλότητας. Είναι πάνω σε αυτόν τον άξονα που αξιολογείται το σχέδιο νόμου. Το πολιτικό βάρος αυτής της προσέγγισης είναι ιδιαιτερα μεγάλο καθώς ο στόχος που έθεσε η ΕΕ στο Γκότενμποργκ με ορίζοντα το 2010 δεν θα εκπληρωθεί , ενώ παράλληλα διανύουμε το 2010, έτος ορόσημο για την βιοποικιλότητα. Έτσι οι προσπάθειες για την ανάσχεση της μείωσης της βιοποικιλότητας πρέπει να ενταθούν παγκοσμίως, όπως υποστήριξε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Γενικά σχόλια
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η ανάσχεση της μείωσης της βιοποικιλότητας αποτελούν παγκόσμια τους πυλώνες της περιβαλλοντικής πολιτικής. Αυτή η διπολική περιβαλλοντική πολιτική είναι θεσμοθετημένη με βάση τις σχετικές οδηγίες και από πουθενά δεν προκύπτει προτεραιοποίηση μεταξύ των δύο αυτών πυλώνων. Αντίθετα, η προσπάθεια συνεργειών και σύνδεσης μεταξύ τους είναι προτεραιότητα. Όσο περισσότερο κατανοούμε τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την φύση, γίνεται ξεκάθαρο ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δύο αυτές περιβαλλοντικές κρίσεις ξεχωριστά. Η αλληλεξάρτησή τους επιβάλει να πάρουμε μέτρα και για τα δύο συγχρόνως.
Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη έργων ΑΠΕ πρόκειται να αποτύχει περιβαλλοντικά, αν δεν σχεδιαστεί με γνώμονα την προστασία της φύσης και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας σε σχέση με το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Στόχος της Ελληνικής Πολιτείας θα πρέπει να είναι η εναρμόνιση των πολιτικών και παρεμβάσεων, για τη μεγιστοποίηση των αναμενόμενων περιβαλλοντικών ωφελειών από τις Α.Π.Ε. σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, με ταυτόχρονη όμως ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στη φύση. Οποιαδήποτε μονοδιάστατη προσέγγιση υποθηκεύει το φυσικό περιβάλλον σημαντικών για τη βιοποικιλότητα περιοχών και έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική της ΕΕ.
Με βάση τα παραπάνω, ακόμη κι αν έπρεπε να υπάρχει μια εθνική προτεραιότητα για την Ελλάδα μεταξύ των δύο στόχων αυτή θα έπρεπε να είναι η προστασία της βιοποικιλότητας. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί μια τις πλουσιότερες σε βιοποικιλότητα χώρες. Παράλληλα, αν και αντικειμενικά ενεργειακά σπάταλη, ως χώρα αρκετά αραιοκατοικημένη για επίπεδα Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρεί αναλογικά πολύ χαμηλότερα επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ. Το ίδιο ισχύει για τη χώρα μας και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Είναι αναγκαίο λοιπόν να αποφευχθεί η σύγχυση μεταξύ του οικολογικού σκοπού των αιολικών πάρκων (παραγωγή ανανεώσιμης ενεργείας) και της βλάβης την οποία προκαλούν στο φυσικό περιβάλλον, όταν χωροθετούνται λανθασμένα. Η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος από την ανάπτυξη των ΑΠΕ και ιδίως των αιολικών πάρκων θα είναι πρωτοφανής σε έκταση, μάλιστα σε μικρό διάστημα. Ποτέ στα ελληνικά δεδομένα δεν έχει δρομολογηθεί τόσο ευρεία και μεγάλη ανάπτυξη βιομηχανικών μονάδων σε όλη την ύπαιθρο και μάλιστα σε διάστημα λίγων ετών.
Για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα της χώρας μας από την εγκατάσταση αιολικών Πάρκων, ο χωροταξικός σχεδιασμός θα πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στα εξής ζητήματα:
α) στην λήψη μέτρων για την μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας,
β) στην σχεδιασμό μια οικιακής και αποκεντρωμένης παραγωγής ανανεώσιμων μορφών ενέργειας,
γ) στον αποκλεισμό των ιδιαίτερα ευαίσθητων περιοχών, θεσμοθετημένων ή μη, η κατάσταση διατήρησης των οποίων θα μπορούσε να υποβαθμιστεί ανεπανόρθωτα από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων,
δ) στην χωροθέτηση των αιολικών πάρκων κατά προτεραιότητα κοντά στον άνθρωπο: γύρω από οικισμούς, βιομηχανικές ζώνες, καθώς και περιοχές με χαμηλή αξία για την βιοποικιλότητα,
ε) στην υιοθέτηση και τήρηση των κατάλληλων, διεθνώς παραδεκτών μεθόδων και τεχνικών εκτίμησης και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων των αιολικών πάρκων, όπως για παράδειγμα την Ειδική Ορνιθολογική Μελέτη.
Με βάση τις παραπάνω κατευθύνσεις εκτιμούμε ότι το προτεινόμενο σχέδιο νόμου δημιουργεί τα παρακάτω σημαντικά προβλήματα:
• Θυσιάζει την προστασία της βιοποικιλότητας για την επίλυση της κλιματικής αλλαγής, ενώ τα δύο είναι αλληλένδετα.
• Δεν θεσμοθετεί μια σωστή χωροθέτηση των αιολικών πάρκων.
• Δεν λαμβάνει υπόψη τις Κοινοτικές Οδηγίες για την προστασία της φύσης και την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
• Δεν εκπονεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τον νόμο αυτό, ο οποίος χωροθετεί μία βιομηχανική δραστηριότητα σε εθνικό επίπεδο.
Ως προς το ίδιο το κείμενο του νομοσχεδίου, οι τροποποιήσεις ισχυόντων νόμων και ιδιαίτερα του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ κάνουν δύσκολη την κατανόηση του νομικού καθεστώτος που διέπει τις ΑΠΕ τελικά. Προτείνουμε να κωδικοποιηθεί η νομοθεσία για τις ΑΠΕ.
Άρθρο 1
Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.
Οι εθνικοί νόμοι δεν επιτρέπεται να αγνοούν ή να παραβιάζουν τις σχετικές με το θέμα που ρυθμίζουν Διεθνείς Συνθήκες, Κοινοτικές Οδηγίες και κατευθυντήριες αρχές του διεθνούς δικαίου. Η σημασία των ΑΠΕ για την προστασία από την κλιματική αλλαγή πρέπει να αναδεικνύεται με γνώμονα και τους άλλους τομείς περιβαλλοντικής και κοινωνικής πολιτικής, σε διεθνές και κοινοτικό επίπεδο.
Ωστόσο, το Άρθρο 1 του σχεδίου νόμου σταθμίζει την προώθηση των ΑΠΕ υψηλότερα από άλλες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Η προτεραιότητα αυτή, χωρίς να λαμβάνονται οι απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας, δύναται να λειτουργήσει εις βάρος της προστασίας της βιοποικιλότητας, η οποία συνιστά εξίσου σημαντική προτεραιότητα της χώρας. Οι Συνθήκες για την Βιοποικιλότητα (CBD), της Βέρνης, της Βόννης και η Συνθήκη Ραμσάρ, έχουν θέσει τη βιοποικιλότητα σε θέση προτεραιότητας παγκοσμίως. Δεν είναι σύμφωνο με τις εν λόγω Συνθήκες να διευκολύνεται η προώθηση των ΑΠΕ χωρίς δικλείδες ασφαλείας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η «αρχή της πρόληψης» παραβιάζεται καθώς καταργούνται κομβικές διαδικασίες αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ. Έτσι, εγκατάσταση έργων ΑΠΕ επιτρέπεται παντού κατά προτεραιότητα, χωρίς να εξασφαλίζεται η προστασία περιβαλλοντικά ευάλωτων περιοχών.
Το άρθρο 1 παραβλέπει το γεγονός ότι η προστασία του κλίματος, στην οποία σωστά αποβλέπει, εξασφαλίζεται από τη σωστή λειτουργία των οικοσυστημάτων με τις κομβικές επιδράσεις τους στον κύκλο του άνθρακα. Η διατήρηση των δασών και των οικοτόπων, οι οποίοι απορροφούν και το μεγαλύτερο μέρος του διοξειδίου το άνθρακα, είναι η σημαντικότερη δικλείδα ασφαλείας της Ελλάδας απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Είναι τέλος ευρέως γνωστό ότι οι ΑΠΕ αποτελούν μέρος της λύσης της κλιματικής αλλαγής. Καθοριστικό παράγοντα παίζει η πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα για τη μείωση των εκπομπών της. Σύμφωνα λοιπόν με την αρχή της πρόληψης, η εξοικονόμηση ενέργειας και η αύξηση ενεργειακής αποδοτικότητας θα έπρεπε να είναι ο απώτερος στόχος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος στο άρθρο 1 η οποία θα θέτει ως εθνικό στόχο την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Άρθρο 2
Άδεια Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α.
1.ε)
Η διάταξη είναι ασαφής δεδομένου ότι δεν υπάρχει υποχρέωση εκπόνησης μελέτης πριν από την αίτηση άδειας παραγωγής. Πρέπει να διευκρινιστεί σε ποιές μελέτες αναφέρεται το άρθρο αυτό και με ποιό σκοπό και μέσα σε ποιά πλαίσια εκπονούνται αυτές.
1.θ)
Η διάταξη αυτή δίνει έμφαση στα κριτήρια του Χωροταξικού Πλαισίου το οποίο, εκτός από το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό αποδυναμώνεται από τις τροποποιήσεις του εν λόγω σχεδίου νόμου, δεν υπερέχει επίσης των Κοινοτικών Οδηγιών.
Στο Άρθρο 2 πρέπει να ενσωματωθούν οι κατευθύνσεις και οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους Οικότοπους, την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ για τα Άγρια Πτηνά και την Οδηγία 97/11/ΕΚ για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Αποτελούν κομβικές Οδηγίες για την προστασία της φύσης και την εφαρμογή της αρχής της πρόληψης. Να προστεθεί το εδάφιο:
«Της προστασίας του περιβάλλοντος, σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ για τα Άγρια Πουλιά και 92/43/ΕΕ για τους Οικότοπους, όπως και το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Α.Π.Ε..»
2.
Το δίκτυο γραμμών σύνδεσης των εγκαταστάσεων μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα δάση και σε ορισμένα είδη που εξαρτώνται από τους σχετικούς οικοτόπους όσο και σε συγκεκριμένα είδη πουλιών. Η σύντομη προκαταρκτική μελέτη που προβλέπεται από το σχέδιο νόμου δεν συμβάλλει στην επαρκή εκτίμηση των επιπτώσεων αυτών, καθώς:
i) Το περιεχόμενο μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθορίζεται ήδη από την Οδηγία 97/11/ΕΚ , όπως έχει ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία . Το Άρθρο ορίζει σαφώς ένα ελαστικότερο περιεχόμενο για τη «σύντομη προκαταρκτική μελέτη», την οποία ο επενδυτής οφείλει να εκπονήσει, παραβιάζοντας έτσι την Οδηγία. Το περιεχόμενο των ΜΠΕ δεν είναι δυνατόν να επανακαθορίζεται κατ’ εξαίρεση για τις ΑΠΕ.
ii) Δεν προβλέπεται η εξέταση εναλλακτικών λύσεων για τις γραμμές σύνδεσης και τους υποσταθμούς. Η εξέταση εναλλακτικών λύσεων επιβάλλεται από το Άρθρο 6 της Οδηγίας 92/43 και την εθνική νομοθεσία ιδίως όταν πρόκειται για έργα που δύναται να επηρεάσουν περιοχές Natura 2000.
iii) Η κατάργηση των διαδικασιών εκπόνησης ΜΠΕ καταλύει εντέλει την αρχή της πρόληψης. Η εκπόνηση ΜΠΕ αποβλέπει ουσιαστικά στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του έργου με γνώμονα το υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και ο επανακαθορισμός των διαδικασιών ως «συνοπτικών» δεν μπορεί να εγγυηθεί το υψηλό αυτό επίπεδο.
iv) Η «σύντομη προκαταρκτική μελέτη» δεν είναι δυνατόν να εκπληρώσει την υποχρέωση της «δέουσας εκτίμησης» των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός έργου ή των συνοδών του έργων, και ειδικά εντός των περιοχών Natura 2000. Η «δέουσα εκτίμηση» προβλέπεται από την παράγραφο 3 α) του άρθρου 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ . Η έννοια της «δέουσας εκτίμησης» που προβλέπει η διάταξη αυτή της Οδηγίας, δεν προσδιορίζεται μεν στην Οδηγία, έχει εξειδικευθεί όμως από τη νομολογία του Δικαστηρίου. Πιο συγκεκριμένα, η εκτίμηση αυτή πρέπει να διενεργείται κατά τρόπο ώστε οι αρμόδιες αρχές να μπορούν να βεβαιωθούν ότι ένα σχέδιο δεν πρόκειται να έχει επιβλαβείς συνέπειες για την ακεραιότητα του οικείου τόπου. Πρέπει δε να αποκλεισθεί η διατήρηση, από επιστημονική άποψη, οποιασδήποτε εύλογης αμφιβολίας . Είναι σαφές ότι οι διαδικασίες που θεσπίζει η παράγραφος αυτή δεν εξυπηρετούν ανάλογο στόχο.
5. α)
Η διάταξη αυτή επιτρέπει την αύξηση της πυκνότητας των ανεμογεννητριών στο γήπεδο εγκατάστασης μέχρι και 10%, χωρίς την προηγούμενη εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η ρύθμιση στηρίζεται στην παραδοχή ότι η μόνη επίπτωση στο περιβάλλον προκύπτει από την έκταση του γηπέδου. Όμως, και η πυκνότητα των ανεμογεννητριών παίζει καθοριστικό ρόλο στις δυσμενείς επιδράσεις που θα υποστούν τα άγρια πουλιά. Επομένως, η αύξηση της πυκνότητας ενέχει για την ορνιθοπανίδα κίνδυνο, ο οποίος πρέπει και να εκτιμάται επαρκώς σε ευάλωτες περιοχές και για συγκεκριμένα ευάλωτα είδη.
5. δ)
Η διάταξη αυτή ουσιαστικά επιτρέπει οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος του έργου και μπορεί να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των προηγούμενων διατάξεων, οι οποίες ήδη δεν προβλέπουν επαρκείς δικλείδες ασφαλείας για την προστασία της βιοποικιλότητας. Οποιαδήποτε αλλαγή του έργου που αφορά το μέγεθος και κατ’ επέκταση τη θέση τους πρέπει να επιτρέπεται μόνο μετά από σχετική μελέτη. Επίσης, πρέπει να εισαχθεί διάταξη για την άσκηση ειδικής διοικητικής προσφυγής κατά των αποφάσεων της διοίκησης η οποία δύναται να εκτιμήσει μη νόμιμα ότι δεν επηρεάζονται τα κριτήρια της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
7.
Η διάταξη αυτή δεν εναρμονίζεται με την Οδηγία 97/11/ΕΚ . Ουσία της οδηγίας αποτελεί η διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του έργου, στο σύνολό τους, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Με την αποσύνδεση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από την άδεια παραγωγής, η οποία εγκρίνει και τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου που δύναται να επηρεάσουν το περιβάλλον (μέγεθος, θέση κ.λπ.), οι βασικές παράμετροι του έργου έχουν καθοριστεί και δεν τίθενται υπό διαμόρφωση. Κατ’ επέκταση η λειτουργικότητα της εκπόνησης ΜΠΕ σχετικοποιείται.
9.
Η διάταξη αυτή εξαιρεί από τις διαδικασίες αδειοδότησης τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ όταν: α) ο αιτών είναι κάτοχος γης, και β) η εγκατάσταση ανήκει στην κατηγορία μη οχλούσας ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητα. Ως προς τους αιολικούς σταθμούς, χαμηλής όχλησης θεωρούνται τα έργα ισχύος από 20 έως 700kW, ενώ μη οχλούσες θεωρούνται οι εγκαταστάσεις με ισχύ λιγότερη από 20Mw . Η διάταξη αυτή κρίνεται εξ’ αρχής θετική, καθώς αποσυμφορίζει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και επιταχύνει την εγκατάσταση αιολικών πάρκων προωθεί τις ανεμογεννήτριες μικρής και τοπικής κλίμακας. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να οριστεί ένα ανώτατο όριο πυκνότητας των ανεμογεννητριών ανά km2.
Άρθρο 3
Διατάξεις για την άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας
Η κατάργηση της προκαταρκτικής μελέτης θα μπορούσε να συνιστά θετικό βήμα προς τη μείωση του χρόνου αδειοδότησης των έργων. Παρόλα αυτά, επειδή το σχέδιο νόμου αποσυνδέει εντελώς την άδεια παραγωγής από την περιβαλλοντική αδειοδότηση η συντόμευση των διαδικασιών Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, είναι χρήσιμο να μην συνδυασθεί και με την κατάργηση της προκαταρκτικής μελέτης. Αυτό θα εξασφαλίσει επαρκή χρόνο για την έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών, αλλά και θα δώσει ευκαιρίες για έγκαιρο ανασχεδιασμό του έργου σε περίπτωση που απειλείται η βιοποικιλότητα. Προτείνουμε η εκπόνηση και κατάθεση ΜΠΕ να μεταφερθεί νωρίτερα στην διαδικασία αδειοδότησης του έργου, είτε πριν, είτε παράλληλα της διαδικασίας έκδοσης άδειας παραγωγής.
Επίσης, κατά τη διαδικασία ΕΠΟ η προτεινόμενη διάταξη θέτει νέα ελάχιστα κριτήρια για την έγκριση, παραβιάζοντας την Οδηγία 97/11/ΕΚ. Η Οδηγία ορίζει το ελάχιστο περιεχόμενο των ΜΠΕ το οποίο η χώρα οφείλει να προβλέπει στην εθνική της νομοθεσία. Ο προσδιορισμός πρόσθετων στοιχείων για τις εγκρίσεις ΜΠΕ μειώνει το επίπεδο προστασίας της βιοποικιλότητας κατά παραβίαση της Κοινοτικής Νομοθεσίας.
2.
Η τροποποίηση αυτή καταργεί τη ρύθμιση του ν. 3468/2006, η οποία επιβάλλει την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ εντός των προστατευόμενων περιοχών. Έτσι δεν προβλέπεται περιβαλλοντική εκτίμηση των επιπτώσεων η οποία οφείλει να είναι αυστηρή για τις περιοχές αυτές.
4.α)
Η διάταξη αυτή παραβιάζει την Οδηγία 97/11/ΕΚ, αφού εισάγει τεκμήριο πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ, εάν έχουν παρέλθει 20 μέρες από την υποβολή του. Πλήρης είναι όμως ο φάκελος όταν η ΜΠΕ περιέχει όλα τα στοιχεία που αποτελούν το περιεχόμενό της με βάση το άρθρο 5 της παραπάνω Οδηγίας. Σημειώνεται επίσης ότι η προθεσμία 20 ημερών για αναζήτηση συμπληρωματικών στοιχείων από την αρμόδια αρχή, μία μόνο φορά, αποτελεί ιδιαίτερα μικρή προθεσμία.
4. β)
Η διάταξη αυτή θεωρούμε ότι θα οδηγήσει σε αποθάρρυνση των αρμόδιων υπηρεσιών να γνωμοδοτούν. Επειδή το ζήτημα της χωροθέτησης των ΑΠΕ είναι περιβαλλοντικά και κοινωνικά ευαίσθητο, πρέπει να δίνεται και η ανάλογη δυνατότητα στις υπηρεσίες να αξιολογούν τα χαρακτηριστικά του έργου. Η ουσία των διαδικασιών γνωμοδότησης είναι η εισαγωγή ειδικής τεχνογνωσίας για τις διαφορετικές πτυχές του έργου. Ως εκ τούτου, η διαδικασία «επιστροφής»της γνωμοδότησης σε μία υπηρεσία για αλλαγή του περιεχομένου αντιβαίνει στο νόημα των διαδικασιών εσωτερικής «διαβούλευσης» μεταξύ των συναρμόδιων αρχών.
5. β)
Η παράγραφος αυτή εμπεριέχει δύο διαφορετικές διαδικασίες για τον προσδιορισμό του δασικού ή μη χαρακτήρα της έκτασης όπου πρόκειται να γίνει η εγκατάσταση. Πρώτον, αναφέρεται ότι η μορφή της έκτασης προκύπτει από παλαιότερες αεροφωτογραφίες της Δασικής Υπηρεσίας. Δεύτερον, αναφέρεται ότι προκύπτει από το άρθρο 14 του ν. 998/1979, ο οποίος προβλέπει πάντως ότι όλες οι αεροφωτογραφίες πρέπει να αξιοποιούνται για να κριθεί η μορφή της έκτασης. Επομένως, πρέπει να αποσαφηνισθεί ότι η διαδικασία που ακολουθείται σε αυτή την περίπτωση είναι η δεύτερη, καθώς αυτή ισχύει για τον χαρακτηρισμό ή μη όλων των εκτάσεεων από τις αρμόδιες Δασικές Αρχές, εφόσον δεν έχει καταρτισθεί δασολόγιο.
Άρθρο 8
Τροποποίηση διατάξεων για την αποτελεσματικότερη
αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
1.
Η προσθήκη της παραγράφου αυτής στον ν. 1650/86 είναι κατ’ αρχήν θετική. Παρόλα αυτά αποδίδει αδικαιολόγητα στην προώθηση των ΑΠΕ «προτεραιότητα» σε σχέση με τις τοπικές συνέπειες. Τούτο αποτελεί λανθασμένη αντίληψη για το πώς η φύση επηρεάζεται τοπικά και πώς οι συναφείς επιδράσεις σωρεύονται σε εθνικό επίπεδο. Η εντατική και λανθασμένα χωροθετημένη εγκατάσταση ΑΠΕ σε όλη την Ελλάδα δύναται να έχει πολύ σοβαρές σωρευτικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Με βάση το άρθρο 2 της ΚΥΑ ενσωμάτωσης της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ ως «σχέδια και προγράμματα» νοούνται αυτά «[…]που εκπονούνται από μια δημόσια αρχή προκειμένου να εγκριθούν, μέσω νομοθετικής διαδικασίας, από το Κοινοβούλιο ή την Κυβέρνηση », ενώ τα σχέδια που εφαρμόζονται εν μέρει εντός του δικτύου Natura 2000 επίσης ανήκουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας. Ως εκ τούτου για το προτεινόμενο σχέδιο νόμου του οποίου η εφαρμογή ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές τοπικές και εν τέλει σωρευτικές επιπτώσεις στα ενδιαιτήματα των άγριων πουλιών σε εθνικό επίπεδο, πρέπει να εκπονηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Αυτό προβλέπεται άλλωστε και από τον σκοπό τη σχετικής Οδηγίας:
«στο πλαίσιο μιας ισόρροπης ανάπτυξης, να ενσωματώνεται η περιβαλλοντική διάσταση πριν την υιοθέτηση σχεδίων και προγραμμάτων, με την θέσπιση των αναγκαίων μέτρων, όρων και διαδικασιών για την αξιολόγηση και εκτίμηση των επιπτώσεων που ενδέχεται να έχουν στο περιβάλλον και να προωθείται έτσι η αειφόρος ανάπτυξη και μία υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος.»
Θεωρούμε απαραίτητη την εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το νόμο αυτό ο οποίος χωροθετεί μία βιομηχανική δραστηριότητα σε εθνικό επίπεδο.
2.
Αντικαθίσταται το άρθρο 19 του ν. 1650/1986, προβλέποντας την εγκατάσταση ΑΠΕ σε: Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, Περιοχές προστασίας της φύσης, Εθνικά Πάρκα, Προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς, προστατευόμενα τοπία και στοιχεία του τοπίου και Περιοχές οικοανάπτυξης (παράγραφος 3 του άρθρου 18). Η τροποποίηση αυτή συνιστά σημαντική εξαίρεση από το άρθρο 19 του ν. 1650/1986, σε βαθμό που να καθιστά το σχέδιο νόμου αντισυνταγματικό, αλλά και αντίθετο στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους εξής λόγους:
i) Επιτρέπει την χωροθέτηση ΑΠΕ σε περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης όπου και «απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα. Κατ’ εξαίρεση μπορεί να επιτρέπονται σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις του οικείου κανονισμού η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών και η εκτέλεση εργασιών που αποσκοπούν στη διατήρηση των χαρακτηριστικών τους, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας». Είναι σαφές ότι με την εγκατάσταση ΑΠΕ εντός των ευαίσθητων αυτών περιοχών δεν εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και το κράτος δεν εκπληρώνει την υποχρέωσή του να προστατέψει το φυσικό περιβάλλον όπως προβλέπει το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος.
ii) Η λήψη προληπτικών μέτρων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος συνιστά συνταγματική υποχρέωση του Κράτους με βάση το άρθρο 24 παρ. 1 Συντ. Το σχέδιο νόμου καταργεί οποιεσδήποτε διαδικασίες πρόληψης βλάβης. Να σημειωθεί ότι υπάρχουν πλήθος περιοχών για τις οποίες δεν έχει εκπονηθεί ΕΠΜ, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των ΕΠΜ που εκκρεμούν για έγκριση δεν είναι επικαιροποιημένες με στοιχεία για την «ανεπιστρεπτή επίπτωση» των ΑΠΕ στο προστατευτέο αντικείμενο. Ως εκ τούτου, όλες οι ΕΠΜ της χώρας πρέπει να εκπονηθούν από την αρχή, πράγμα γραφειοκρατικά αδύνατο και το οποίο θα καθυστερήσει τη θεσμοθέτηση των προστατευόμενων περιοχών της χώρας μετά το 2012. Δηλαδή το έτος κατά το οποίο η Ελλάδα οφείλει να έχει ορίσει μέτρα για όλες τις περιοχές Natura 2000. Δεδομένου ότι η εκ νέου εκπόνηση των υπάρχοντων ΕΠΜ είναι ανέφικτη, το σχέδιο νόμου ουσιαστικά επιτρέπει την χωροθέτηση ΑΠΕ σε όλες τις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης της Ελλάδας.
iii) Παραβλέπει τις υποχρεώσεις και τις διαδικασίες του απορρέουν από το άρθρο 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Όσον αφορά τις υποχρεώσεις, από τον ερμηνευτικό οδηγό της Επιτροπής και την νομολογία του Δ.Ε.Κ., , προκύπτει η υποχρέωση να γίνεται η εκτίμηση της σημασίας των επιπτώσεων σε σχέση με τους στόχους διατήρησης μιας περιοχής . Συναφώς, και το άρθρο 3§2 περ. (β) της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ προβλέπει την «β) συντήρηση και διευθέτηση σύμφωνα με τις οικολογικές απαιτήσεις των οικοτόπων που βρίσκονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό των ζωνών προστασίας…». Στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι λαμβάνονται υπόψη οι στόχοι διατήρησης των υφιστάμενων θεσμοθετημένων περιοχών Natura 2000.
Όσον αφορά τις διαδικασίες που προβλέπει το άρθρο 6, εάν οι επιπτώσεις του έργου είναι αρνητικές, πρέπει να εξεταστούν πρώτα εναλλακτικές λύσεις. Ελλείψει λύσεων μόνο εάν «ένα σχέδιο πρέπει να πραγματοποιηθεί για άλλους επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, […] το κράτος μέλος λαμβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο». Το σχέδιο νόμου παρακάμπτει την διαδικασία αυτή, καθώς παραπέμπει απευθείας στη λήψη αντισταθμιστικών μέτρων.
Άρθρο 9
Θέματα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ
2. α) Ισχύουν τα σχόλια για την παράγραφο 2 του άρθρου 8.
Άρθρο 10
Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων
Το άρθρο αυτό θεωρείται «θετικό». Παρόλα αυτά πρέπει να δοθεί πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας συνολικά στο σχέδιο νόμου.
Άρθρο 13
Μεταβατικές διατάξεις
Στο άρθρο αυτό πρέπει να περιληφθούν ρυθμίσεις για τα ακόλουθα θέματα:
α) Τι ισχύει για την πλειονότητα των θεσμοθετημένων προστατευόμενων περιοχών των οποίων οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες ή τα Προεδρικά Διατάγματα ή Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις δεν περιλαμβάνουν καμία πρόβλεψη για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων στους πυρήνες τους. Θα πρέπει επίσης να οριστεί ο τρόπος με τον οποίο θα επηρεαστούν τα νέα ΠΔ που πρόκειται να εκδοθούν για τη θεσμοθέτηση των προστατευόμενων περιοχών της Ελλάδας, μετά από την πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ. Οι ακυρωμένες ΚΥΑ δεν προέβλεπαν την εγκατάσταση ΑΠΕ στις περιοχές τις οποίες θεσμοθετούσαν.
β) Τι ισχύει για τις αιτήσεις οι οποίες εκκρεμούν για αξιολόγηση από την ΡΑΕ, οι οποίες αποτελούν μεγάλο μέρος των αιτήσεων. Προτείνουμε οι αιτήσεις αυτές να προχωρήσουν με
γ) Το σχέδιο νόμου πρέπει να προβλέπει διοικητική διαδικασία (ιεραρχικού) ελέγχου ως προς όλες τις αποφάσεις που εκδίδει η ΡΑΕ, ως αποφασιστικό πλέον όργανο, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της και όχι μόνο ως προς την άδεια παραγωγής (άρθρο 2 παρ. 2 εδ. β΄ του σχεδίου νόμου).
δ) Είναι απαραίτητο να καθοριστούν οι προδιαγραφές για τις Ειδικές Ορνιθολογικές Μελέτες, καθώς σήμερα οι περισσότεροι μελετητές δεν τις εκπονούν με επιστημονικά ορθό τρόπο. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει συντάξει έκθεση με «Οδηγίες για την εκπόνηση Ειδικής Ορνιθολογικής Μελέτης», την οποία και κοινοποίησε στις αρμόδιες υπηρεσίες το 2009. Προτείνουμε να υιοθετηθούν οι οδηγίες αυτές και να προστεθεί στο άρθρο 13 η εξής παράγραφος:
«Για την ορθή εκπόνηση ειδικών ορνιθολογικών μελετών, σχετικά με την εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις περιπτώσεις που προβλέπει το Ειδικό Χωροταξικό Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ Β΄2464/2008), και για την κατάλληλη παρακολούθηση των τυχόν επιπτώσεων που ενδέχεται να προκληθούν στην ορνιθοπανίδα από την λειτουργία αιολικών πάρκων, θα αποσαφηνιστούν με Υπουργική Απόφαση οι προδιαγραφές σύνταξης των ειδικών ορνιθολογικών μελετών. Η Υπουργική Απόφαση θα εκδοθεί εντός τριών μηνών από την δημοσίευση του παρόντος Νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και θα τεθεί σε καθεστώς διαβούλευσης για τουλάχιστον ένα μήνα.»
Άλλες σημαντικές παραλείψεις στο σχέδιο νόμου
α) Απουσιάζει από το σχέδιο νόμου οποιαδήποτε διαδικασία παρακολούθησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Με βάση το άρθρο 9 της Οδηγίας 2001/42//ΕΚ οι αρχές «[…] παρακολουθούν […]τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του [σχεδίου], προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εντοπισθούν εγκαίρως απρόβλεπτες δυσμενείς επιπτώσεις και να ληφθούν τα κατάλληλα επανορθωτικά μέτρα».
β) Απουσιάζει εντελώς από το σχέδιο νόμου η υποχρέωση των επενδυτών για την απομάκρυνση των εγκαταστάσεων μετά την λήξη της λειτουργίας του Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας.
γ) Απουσιάζει εντελώς από το σχέδιο νόμου η υποχρέωση των επενδυτών για αποκατάσταση της φύσης εντός περιοχών Natura 2000, όπως αυτή προκύπτει από το άρθρο 6 της Οδηγίας 92/43/EOK. Προτείνουμε το ποσοστό του ειδικού τέλους ΑΠΕ που αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο (το οποίο οφείλει να είναι μεγαλύτερο του προτεινόμενου 0,5%) να δίνεται για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων στις περιοχές αυτές από τα αιολικά πάρκα, όπως και την αποκατάστασή τους.
δ) Τέλος, το προτεινόμενο νομοσχέδιο δεν παίρνει καμία επιπλέον μέριμνα για τους περιβαλλοντικούς όρους κατασκευής και λειτουργίας των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ), παρά το γεγονός ότι το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο ήταν ελλιπές. Ως κυριότερο παράδειγμα αναφέρουμε τον ανεπαρκή ορισμό της «Οικολογικής Παροχής», παρά το γεγονός ότι η κείμενη εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία απαιτεί τον προσδιορισμό της οικολογικής παροχής ανά λεκάνη απορροής, με σκοπό την εξασφάλιση της επιβίωσης των οικοσυστημάτων. Επίσης, απαιτείται ο ορθολογικός υπολογισμός της φέρουσας ικανότητας κάθε λεκάνης απορροής σε ΜΥΗΕ, ώστε να αποφύγουμε την υπερφόρτωσή τους, όπως δυστυχώς φαίνεται να συμβαίνει αυτή τη στιγμή.
Σημείωση
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει δημοσιεύσει εκθέσεις και γνωμοδοτήσεις οι οποίες μπορεί να φανούν χρήσιμες στη διαδικασία επανεξέτασης του σχεδίου νόμου:
1. Αναγνωστοπούλου Μ. & Μπούσμπουρας Δ. 2008. Επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στα πουλιά. σελ 26. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_effects.php
2. Θέσεις και Σχόλια της ΕΟΕ στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των Α.Π.Ε., Μάρτιος 2007: http://ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_hos_comments.php
3. Οδηγίες για την εκπόνηση Ειδικής Ορνιθολογικής Μελέτης σχετικά με τα αιολικά πάρκα http://ornithologiki.gr/docs/politiki/aiolika/aiolika_odigies.pdf
4. BirdLife International Position Statement on Wind Farms and Birds: Adopted by the BirdLife Birds and Habitats Directive Task Force on 9 December 2005:
http://ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_birdlife.php
5. Χανδρινός Γ., (1992) Πουλιά στο Καρανδεινός Μ., Λεγάκις Α. Το Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Μαμάη 3, 10440, Αθήνα
Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email: info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: http://www.medsos.gr
Σχόλια του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS για το νέο σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με δεδομένο ότι η κλιματική αλλαγή συμβαίνει και δεν είναι μια υπόθεση εργασίας για το μέλλον, η ανάπτυξη μιας συνεκτικής πολιτικής για την προστασία του κλίματος είναι άμεση προτεραιότητα. Το θεσμικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ πρέπει να διευκολύνει αλλά και να οργανώνει τις διάφορες πολιτικές που επηρεάζουν την προστασία του κλίματος. Με αυτή την έννοια είναι αναγκαίο το νέο θεσμικό πλαίσιο και να λύσει προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί και να θέσει τους κανόνες για την προώθηση των ΑΠΕ με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος.
Οι νέες τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μπορούν να προσφέρουν αυτό που μέχρι τώρα φάνταζε σχεδόν ακατόρθωτο. Οικονομική και τεχνολογική δραστηριότητα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αύξηση της απασχόλησης με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος. Το νέο σχέδιο νόμου για τις ΑΠΕ, που δημοσιοποίησε το ΥΠΕΚΑ, επιδιώκει να διευκολύνει την εξάπλωσή τους. Είναι σημαντικό, όμως, οι τεχνολογίες ΑΠΕ να μην αντιμετωπιστούν με την ίδια νοοτροπία που διέπει την ανάπτυξη στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια και να μην γίνουν παρόμοια λάθη. Για να προχωρήσουν οι ΑΠΕ στο επίπεδο που απαιτείται σήμερα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν καθυστερήσεις, γραφειοκρατικές δεσμεύσεις, θέματα αδιαφάνειας, στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί καθώς και προβλήματα στις υποδομές, τη χωροθέτηση και την κοινωνική αποδοχή, που έχουν θέσει μέχρι σήμερα ανυπέρβλητα εμπόδια.
1. Ενεργή συμμετοχή τοπικών κοινωνικών – οργανωμένη και αποτελεσματική διαβούλευση
Οι τοπικές κοινωνίες έχουν στο παρελθόν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποδοχή ή την απόρριψη των επενδύσεων σε ΑΠΕ. Η σχετική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τους φορείς είναι απαραίτητη προκειμένου να υπάρξει αποδοχή των σχετικών έργων. Το νέο νομοσχέδιο οφείλει να καταστήσει σαφές, ότι η μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων οφείλει (όπως προβλέπεται σε πολλές άλλες χώρες) να περιέχει και μια διαδικασία ανοικτής διαβούλευσης του επενδυτικού σχήματος με την τοπική κοινωνία. Τα αποτελέσματα, μετά από αξιολόγηση εμπειρογνωμόνων, θα ήταν χρήσιμο να εντάσσονται στον γενικό σχεδιασμό του έργου. Έτσι, θα ελαχιστοποιηθούν οι τοπικές αντιδράσεις.
Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS υποστηρίζει, ότι η συνολική προστασία του περιβάλλοντος και η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στα σχέδια εγκατάστασης των ΑΠΕ τόσο στο στάδιο του σχεδιασμού, όσο και της υλοποίησης πρέπει να συνυπολογίζονται ως πολύ κρίσιμοι παράγοντες, μαζί με την αξιοποίηση τεχνολογικών δυνατοτήτων και οικονομικών ευκαιριών/δυνατοτήτων για την προώθηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, στο πλαίσιο ενός σχεδίου σταδιακής απεξάρτησης της παραγωγής ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα. Ο σωστός σχεδιασμός και η οργανωμένη και βασισμένη σε ουσιαστική πληροφόρηση και ενημέρωση διαβούλευση επιτρέπουν τη μέγιστη αξιοποίηση των ΑΠΕ, με ταυτόχρονο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι ΑΠΕ δεν έρχονται να αντικαταστήσουν απλώς τις παλιές ρυπογόνες τεχνολογίες, αλλά να εισαγάγουν ΝΕΑ μοντέλα ανάπτυξης αποκεντρωμένα, με έμφαση στις τοπικές κοινωνίες, τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες που αυτές έχουν. Επιπλέον η μείωση της σπατάλης ενέργειας και η ανάπτυξη των ΑΠΕ, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, μπορούν να συνεισφέρουν στην μείωση των πιέσεων πάνω στη βιοποικιλότητα, που πλήττεται ήδη, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
2. Ταυτόχρονη εξυπηρέτηση και της προώθησης των ΑΠΕ και της προστασίας της βιοποικιλότητας
Είναι σωστό που το νομοσχέδιο δίνει έμφαση στην απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης. Σημαντικό ρόλο στην εποπτεία και μελέτη αυτών των επενδύσεων θα έχει η Αυτοτελής Ειδική Υπηρεσία για ΑΠΕ, η ίδρυση της οποίας είναι σημαντική σε αυτή την κατεύθυνση. Η υπηρεσία αυτή ευελπιστούμε να συμβάλει καταλυτικά στην μείωση του χρόνου που απαιτείται από τον πολίτη, τόσο στη συλλογή σχετικών πληροφοριών, όσο και στην αποτελεσματική διεκπεραίωση σχετικών αιτημάτων. Είναι θετικό ότι το νομοσχέδιο δεν αντιμετωπίζει τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ -και ειδικά τα αιολικά πάρκα-, ως ιδιαίτερα οχλούσες εγκαταστάσεις, με δεδομένο μάλιστα, ότι και η ευρωπαϊκή νομοθεσία τις κατατάσσει στην κατηγορία χαμηλής όχλησης, όπως πρέπει να είναι – εκτός από συγκριμένες περιοχές , όπου μπορούν να προκαλέσουν μη αποδεκτή απειλή. Αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι δεν πρέπει να εξετάζεται η συνύπαρξη τους με τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα. Επομένως, η αδειοδότησή τους πρέπει να εξασφαλίζει αυτή τη συνύπαρξη με φερέγγυο και αποτελεσματικό τρόπο.
Αποτελεί πάγια θέση του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ότι οι φαινομενικά διαφορετικές προτεραιότητες, όπως η προστασία του κλίματος, η μεγιστοποίηση της ανάπτυξης των ΑΠΕ και ο περιορισμός της σπατάλης ενέργειας αφενός και αφετέρου η προστασία του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και του τοπίου, μπορούν να αντιμετωπιστούν από κοινού, όχι κατ’ αντιπαράθεση αλλά συνδυαστικά. Σωστές μελέτες αλλά και αποτελεσματικές αδειοδοτήσεις είναι τα εργαλεία για το συνδυασμό.
Στο σχέδιο νόμου φαίνεται να δίνεται, όμως, μικρή σημασία στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο στάδιο της εγκατάστασης ΑΠΕ σε δασικές και φυσικές περιοχές, όπως θα πρέπει να γίνεται, ώστε να μην προκαλείται αδικαιολόγητη διατάραξη του οικοσυστήματος. Σε κάθε περίπτωση το κάθε συγκεκριμένο έργο ΑΠΕ, οφείλει να περιορίζει στο ελάχιστο τις περιβαλλοντικές διαταραχές στο γύρω οικοσύστημα. Συχνά οι μεγαλύτερες επιπτώσεις προέρχονται, όχι τόσο από την ίδια την λειτουργία των μονάδων ΑΠΕ αλλά από τα συμπληρωματικά έργα, όπως η διάνοιξη των δρόμων που απαιτούνται για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στους ορεινούς όγκους, καθώς και η κατασκευή του δικτύου μεταφοράς και διανομής της παραγόμενης ενέργειας. Τέτοιες παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά του φυσικού τοπίου, ούτε να διαταράσσουν την τοπική βιοποικιλότητα και θα πρέπει να αποκαθιστούν την όποια διαταραχή προκαλούν κατά το στάδιο της εγκατάστασης. Η εκπόνηση αξιόπιστων περιβαλλοντικών μελετών, σε συνδυασμό με τον βέλτιστο σχεδιασμό και υλοποίηση στην πράξη των έργων, με έμφαση στην ελαχιστοποίηση της αλλοίωσης του περιβάλλοντος, κρίνεται πολύ σημαντική σε αυτή την προσπάθεια.
3. Επιμερισμός ευθύνης, συνολικός χωροταξικός σχεδιασμός
Θεωρούμε σημαντικό να αποφασιστούν αναλυτικά στο πλαίσιο ενός σωστού χωροταξικού σχεδιασμού οι περιοχές, όπου θα αναπτυχθούν οι διάφορες μορφές AΠΕ, μέσα από δομημένη διαβούλευση, αντί το θέμα να ρυθμίζεται κυρίως από την αγορά, με στόχο την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050 και τη κατανομή ευθυνών αλλά και ωφελειών σε περισσότερες περιοχές και τοπικούς φορείς. Δεν πρέπει να αφεθεί πλήρως στην αγορά η βέλτιστη επιλογή χωροθέτησης των έργων. Σε αυτήν την περίπτωση, οι περιοχές πχ με πολύ πλούσιο αιολικό δυναμικό θα γεμίσουν ασφυκτικά με εγκαταστάσεις. Οι συνέπειες για τα τοπικά οικοσυστήματα θα είναι δυσάρεστες χωρίς να υπάρχει λόγος. Οι ΑΠΕ είναι συστήματα αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας και πρέπει να παραμείνουν έτσι. Η πολιτεία πρέπει να έχει λόγο στην χωροθέτηση των επενδύσεων, ενισχύοντας την ομαλή ανάπτυξη των ΑΠΕ, διασφαλίζοντας ότι δεν θα κορεστούν συγκεκριμένες περιοχές, γεγονός που θα μπορούσε να έχει περιβαλλοντικές συνέπειες. Στις επενδύσεις σε ΑΠΕ πρέπει να διασφαλίζεται η αξιοπιστία των φορέων, αλλά και μια ισορροπία μεταξύ δημοσίων, δημοτικών και ιδιωτικών φορέων καθώς και μεταξύ έργων μεγάλης και μικρής κλίμακας (κατοικίες, κτίρια).
Για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και διασφάλιση του φυσικού περιβάλλοντος, ποσοστό από τα έσοδα της επένδυσης, θα πρέπει να διοχετεύεται στην προστασία και ανάδειξη των οικοσυστημάτων. Το 0,5 % , που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο, είναι ελάχιστο σχετικά με τα προσδοκώμενα οφέλη από την αποτελεσματική προστασία των ευαίσθητων περιοχών και πρέπει οπωσδήποτε να αυξηθεί. Κάποια έργα θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν σε σημαντικό βαθμό τη διαχείριση και προστασία των φυσικών περιοχών.
Μέρος του ποσού αυτού, μπορεί να προέρχεται και από τα δικαιώματα που προβλέπονται για τους ΟΤΑ, τα οποία επίσης κρίνονται χαμηλά. Θα έπρεπε να εξεταστεί, επίσης, η δυνατότητα να είναι μέτοχοι οι ΟΤΑ στα έργα ΑΠΕ. Βέβαια πολλές φορές παρατηρείται αδυναμία πολλών τοπικών κοινοτήτων να διαχειριστούν κεφάλαια προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Η διάθεση σημαντικού μέρους αυτών των δικαιωμάτων, αν όχι αποκλειστικά αλλά σε σημαντικό ποσοστό για έργα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και κοινωνικής βοήθειας, θα συμβάλλει ώστε τα έργα ΑΠΕ να ενισχύουν σημαντικά τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών.
Είναι θετική η ίδρυση ενός «Πράσινου Ταμείου», που θα διαχειρίζεται αυτά τα χρήματα, αρκεί αυτός ο νέος φορέας να ισχυροποιηθεί, να μπορεί να δρα αποτελεσματικά και με διαφάνεια και όχι με πελατειακές σχέσεις.
4. Όχι μόνο εγκαταστάσεις, αλλά και παραγωγή ΑΠΕ στην Ελλάδα
Με δεδομένη την υλοποίηση σημαντικού αριθμού επενδύσεων ΑΠΕ, η οικονομική ανάπτυξη που υπολογίζεται ότι θα φέρουν, στην πλειοψηφία της περιορίζεται στην τοποθέτηση και συντήρηση των εγκαταστάσεων. Η σχετική πρόβλεψη για ενσωμάτωση σε κατάλληλο αναπτυξιακό νόμο, επενδύσεων κατασκευής εξοπλισμού ΑΠΕ στην χώρα μας, η στήριξη και η προώθηση αυτών των επενδύσεων θα έδινε νέες οικονομικές προοπτικές, με τεράστια οφέλη στην απασχόληση και το εγχώριο προϊόν. Είναι ευκαιρία, για τη δημιουργία εγχώριας επιστημονικής και τεχνολογικής υποδομής που με την σειρά της θα στηρίξει την εγχώρια βιομηχανία, την παραγωγή εγχώριου προϊόντος και την δημιουργία στέρεων και αποδοτικών θέσεων εργασίας.
5. Όχι ανεξέλεγκτη μεταπώληση αδειών εγκατάστασης
Αναφορικά με την επίσπευση του χρόνου υλοποίησης των επενδύσεων, (τομέα στον οποίο το νέο νομοσχέδιο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα), έχει παρατηρηθεί ότι καθυστερούν αισθητά όχι τόσο λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων , όσο λόγω βλέψεων σημαντικών κερδών από μεταπώληση αδειών. Η λήψη αδειών εγκατάστασης ΑΠΕ, με σκοπό την μελλοντική μεταπώλησή τους είναι ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί έντονα και δυστυχώς δημιουργεί μεγάλες στρεβλώσεις στην επενδυτική αγορά. Το χρονικό όριο μεταξύ της λήψης άδειας παραγωγής, λήψης άδειας εγκατάστασης και τελικής ολοκλήρωσης του έργου πρέπει να παραμείνει σε λογικά πλαίσια, που να μην επιτρέπουν την κερδοσκοπική εκμετάλλευση των αδειών. Σε αυτό καίριο ρόλο θα έχει και ο περιορισμός του δικαιώματος μεταβίβασης της άδειας, η οποία θα πρέπει να μεταβιβάζεται μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες και για σπουδαίο λόγο.
Εφόσον υπάρχει η ανάγκη για άμεση εξάπλωση των ΑΠΕ, πρέπει να υπάρξουν οι σχετικές ρυθμίσεις, ώστε άδειες να μπορούν να παίρνουν μόνο όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για υλοποίηση επενδύσεων ΑΠΕ και έχουν την οικονομική δυνατότητα, τεχνολογική επάρκεια και αξιοπιστία για να πραγματοποιήσουν τις επενδύσεις. Οι 60 μήνες που προβλέπει το νομοσχέδιο από την άδεια παραγωγής ως την άδεια εγκατάστασης είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, (εφόσον σωστά εξαιρούνται καθυστερήσεις που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του επενδυτή) και δυστυχώς συμβάλλει στην καθυστέρηση της υλοποίησης έργων, καθώς ευνοεί απόκτηση και κατοχή αδειών για κερδοσκοπικούς σκοπούς. Τέτοιες πρακτικές πρέπει να αποθαρρυνθούν και να εκλείψουν.
Με δεδομένη την πληθώρα αιτήσεων που έχουν ήδη ή αναμένεται να κατατεθούν, ίσως προκύψει θέμα επιλογής των βέλτιστων επενδύσεων για μια συγκεκριμένη περιοχή. Από τα σημαντικά κριτήρια επιλογής δεν πρέπει σαφώς να λείπει το κριτήριο της ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ. Οι επενδύσεις που δημιουργούν περισσότερες έμμεσες και άμεσες θέσεις εργασίας πρέπει να έχουν κάποια προτεραιότητα. Αντίστοιχης μεταχείρισης πρέπει να τύχουν και οι επενδύσεις σε περιοχές με χαμηλά κατά κεφαλήν εισοδήματα, όπως και σε περιοχές με δημογραφικό πρόβλημα. Γενικά τα κριτήρια επιλογής των επενδύσεων θα πρέπει να ενσωματώνουν περισσότερους κοινωνικούς παράγοντες, λαμβάνοντας υπ’ όψη και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Παράλληλα βέβαια με την προώθηση των ΑΠΕ, πρέπει η εξοικονόμηση ενέργειας να είναι η βάση ενός σωστού και βιώσιμου ενεργειακού σχεδιασμού. Αναμένουμε την εφαρμογή σχετικών εργαλείων εφαρμογής παρόμοιων πολιτικών τόσο στις κατοικίες όσο και στον εμπορικό και βιομηχανικό τομέα προκειμένου να σταματήσει η σημερινή αλόγιστη σπατάλη ενέργειας.
Γενική παρατήρηση :
Το Νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς λύνει ζητήματα που είχαν ανακύψει με το Ν. 3468/2006, όπως η περιβαλλοντική αδειοδότηση και οι χρήσεις γης. Απομένει βέβαια, αφού αποτελέσει Νόμο, η έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων που θα εξειδικεύουν τις διατάξεις του και από τις οποίες θα εξαρτηθεί η εφαρμογή του.
Ειδικές παρατηρήσεις :
• Αυστηρή τήρηση των προθεσμιών εντός των οποίων οφείλει να απαντήσει η δημόσια αρχή.
Σε περίπτωση που τα υποβληθέντα στοιχεία είναι λανθασμένα, ή ελλιπή, η δημόσια αρχή να υποδεικνύει εγγράφως τη διόρθωση ή συμπλήρωση και να τρέχει εκ νέου η σχετική προθεσμία.
Εάν η τασσόμενη από το νόμο προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η άδεια να θεωρείται ληφθείσα, με ευθύνη του αρμοδίου οργάνου. (ή : Να προβλεφθούν συνέπειες σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης των τασσομένων προθεσμιών).
• Τα μεγάλα έργα, που ο νόμος χαρακτηρίζει συγκροτήματα αιολικών πάρκων και τα οποία θεωρούνται ενιαία και έχουν και κοινή διασύνδεση, να εισαχθούν στο σύστημα και να εξετάζονται κατά προτεραιότητα, ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες.
• Να συνταχθεί μελέτη αποτίμησης του συνολικού κόστους, προκειμένου να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και σαφής κατανομή του ποσοστού που αναλογεί σε κάθε Α.Π.Ε. Ως προς τα Φωτοβολταϊκά, να γίνει διάκριση του ποσοστού-στόχου, ανάλογα με την κατηγορία των Φωτοβολταϊκών.
• Οι επιχειρήσεις που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 100 kW σε εγκαταστάσεις τους όπου καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια και απασχολούν εργαζόμενους, να δύνανται να τιμολογούν τμήμα της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά συστήματα με το ισχύον κατά την υπογραφή της σύμβασης αγοραπωλησίας οικιακό τιμολόγιο, σε περίπτωση που τα φωτοβολταϊκά συστήματα έχουν εγκατασταθεί χωρίς να λάβουν πρόσθετη οικονομική ενίσχυση.
• Αναπροσαρμογή των τιμών των Φωτοβολταϊκών, όπως και των λοιπών Α.Π.Ε., για τα έργα που αδειοδοτούνται από 01/01/2010.
• Να ισχύει υψηλότερη εγγυημένη τιμή ενέργειας ανάλογα με την μορφή βιομάζας.
• Να υπάρξει ρύθμιση για την εξασφάλιση όρων για την πώληση/ τροφοδοσία/προμήθεια αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) και καθορισμός Εθνικού Προτύπου χαρακτηριστικών/ποιότητας αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) για διοχέτευση του στο εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ) ή για την χρήση του σαν καύσιμο κίνησης.
• Οι επενδύσεις για μονάδες συμπαραγωγής από βιοαέριο (ή/και αναβάθμισης βιοαερίου) να μην επιδοτούνται.
Με τον τρόπο αυτό και πολύτιμα κεφάλαια θα εξοικονομηθούν και να εξασφαλισθεί η είσοδος στον σημαντικό αυτόν τομέα υγιών και πραγματικά «πράσινων» επενδυτών. Εναλλακτικά προτείνεται να ισχύσουν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές για τις εταιρείες που υλοποιούν επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από βιομάζα (βιοαέριο) και που έχουν συσταθεί αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.
• Να τροποποιηθεί η παρ. 5 του άρθρου 2, ώστε να δίνεται η δυνατότητα υπέρβασης της εγκατεστημένης ισχύος, μέχρι 20%, και η ρύθμιση αυτή να ισχύει και για τις ήδη εκδοθείσες άδειες.
• Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και οι διαδικασίες για την έκδοση των αδειών να προβλέπονται στο ίδιο το άρθρο 3 παρ. 15 και να μην παραπέμπεται η ρύθμιση του θέματος με απόφαση της Υπουργού ΠΕΚΑ.
• Στις μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει να υπάρξει ρητή πρόβλεψη για τις εκκρεμούσες αιτήσεις, καθώς και για τις παλιές ανενεργές άδειες.
Γιατί διαφορετικές τιμές ανά MWH στον ίδιο χώρο;
Είναι πιο πράσινο το ρεύμα από τα Φ/Β, ή έχουν ισχυρότερο λόμπυ;
Αν πρέπει κάποιες από τις ΑΠΕ να πάρουν περισσότερα bonus, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν π.χ. πόσες μόνιμες θέσεις εργασίας προσφέρουν, τι προστιθέμενη αξία αποκτούν στη χώρα μας κτλ.
Εμείς υποστηρίζουμε τη συγκροτημένη καλλιέργεια βιομάζας(αγριαγκινάρα), για να έχει και η βιομηχανία την “κρίσιμη μάζα” ή το “καύσιμο βάσης” που χρειάζεται και μαζί με τα γεωργικά – δασικά υπολείμματα μπορεί να λύσει πολλαπλά προβλήματα και να αλλάξει τα δεδομένα στο τρίπτυχο Ελληνική γεωργία – Εθνική οικονομία – Μερική απεξάρτηση εισαγωγών .
Ουτοπία ή έτσι πρέπει να είναι το κοντινό μέλλον ;
Κάθε χωριό (…ή πολλά αγροτόσπιτα) και ένας δικός του σταθμός ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα, που θα τροφοδοτεί με σταθερό – διασπαρμένο ηλεκτρικό ρεύμα το Εθνικό σύστημα. Με τη θερμότητα θα καλύπτει τις ανάγκες του και όλα αυτά από τα δικά του χωράφια, όπου θα δουλεύουν οι κάτοικοί του, χωρίς να πηγαίνει τίποτα χαμένο.
ΔΕΝ ΠΕΤΑΜΕ ΤΙΠΟΤΑ, ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΑ.
Ευχαριστούμε για το δικαίωμα συμμετοχής.
Γεώργιος Β. Ταχούλας
Καλλιεργητής Ελληνικού βίο-καυσίμου αγριαγκινάρας.
(…σύντομα, ελπίζω ηλεκτροπαραγωγός και αυτό φαντάζομαι να γίνεται με μια απλή ηλεκτρονική αίτηση.)
ΥΓ. Για πλήρη – σφαιρική ενημέρωση, αφιερώστε λίγο χρόνο στο : http://www.cynara.gr
Αξιότιμη κ. Υπουργέ,
ετοιμάσαμε μια τετρασέλιδη έκθεση για το νομοσχέδιο, της οποίας τα βασικά σημεία είναι τα εξής:
Το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει συνεχώς να τροφοδοτείται με τόση ενέργεια όση καταναλώνεται, ενώ οι μονάδες αιολικής και ηλιακής ενέργειας έχουν το χαρακτηριστικό ότι δίνουν ενέργεια όταν οι καιρικές συνθήκες είναι κατάλληλες, και όχι όταν τη χρειαζόμαστε. Η αυξομείωση της παραγωγής των μεγάλων θερμοηλεκτρικών σταθμών δεν είναι δυνατή λόγω του μεγάλου χρόνου απόκρισης. Έτσι, η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν θα ωφελήσει αν δεν συνοδεύεται από εργασίες προσαρμογής της υποδομής, και συγκεκριμένα κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων με δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας, που πρέπει να συνοδεύονται από μελέτες κατανομής του ανέμου στην Ελλάδα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη και διεθνείς συμφωνίες για ανταλλαγή ενέργειας προσαρμοζόμενη σε πραγματικό χρόνο.
Ένα δεύτερο σημείο είναι ότι οι ΑΠΕ, παρόλο που μπορεί να κρίνονται λιγότερο επιβλαβείς από εναλλακτικές μορφές ενέργειας, εντούτοις είναι επιβλαβείς, και η ανάπτυξή τους πρέπει να γίνεται με προσοχή ώστε να ελαχιστοποιούνται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι ΑΠΕ δεν πρέπει να εγκαθίστανται σε προστατευόμενες περιοχές, οι μονάδες δεν πρέπει να είναι διασκορπισμένες στο χώρο, και πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία με το εκάστοτε τοπίο.
Το νομοσχέδιο «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» χρειάζεται σημαντικές επεμβάσεις, αφενός για να ενταχθεί σε γενικότερη ενεργειακή στρατηγική, και αφετέρου για να επιτύχει περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη των ΑΠΕ. Στην παρούσα μορφή του, υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει περισσότερο κακό παρά καλό. Τέλος, το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυνδεθεί από την κλιματική αλλαγή, γιατί, όπως εξηγούμε, καμία ουσιαστική διαφορά δεν μπορεί να προκαλέσει στο κλίμα, και επομένως το να χρησιμοποιούμε την κλιματική αλλαγή ως γνώμονα αντί την ενεργειακή στρατηγική της χώρας είναι παραπλανητικό.
Μπορείτε να λάβετε την έκθεσή μας από τη διεύθυνση http://www.itia.ntua.gr/el/docinfo/945/.
Με εκτίμηση,
Αντώνης Χριστοφίδης, anthony@itia.ntua.gr, 2107722840
Νίκος Μαμάσης, nikos@itia.ntua.gr, 2107722843
Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Η ΕΚΠΟΙΖΩ πιστεύει ότι το παρόν ν/σ περιλαμβάνει σημαντικές καινοτομίες που είναι ιδιαίτερα θετικές για την προώθηση των ΑΠΕ. Ωστόσο, περιλαμβάνει και αρνητικές προβλέψεις οι οποίες με την αλόγιστη παροχή επιπλέον οικονομικών κινήτρων σε παραγωγούς από κάποιες μορφές ΑΠΕ, θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των καταναλωτών αλλά εν τέλει και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Οι παρατηρήσεις μας αφορούν στα ακόλουθα άρθρα:
ΑΡΘΡΟ 2, παραγ. 9
Το άρθρο αυτό,με το οποίο τροποποιείται το άρθρο 4 του ν. 3468/2006, εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ή άλλης διαπιστωτικής απόφασης εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. που χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως μη οχλούσες ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητες, στους οποίους περιλαμβάνονται όλοι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί (φ/β). Έτσι, φαίνεται ότι οι φ/β σταθμοί θα μπορούν χωρίς άλλες προϋποθέσεις να εγκαθίστανται παντού και άρα προωθείται η εγκατάστασή τους, ενώ π.χ. για αιολικούς σταθμούς απαιτείται να ακολουθηθεί όλη η αδειοδοτική διαδικασία που προβλέπεται. (Εκτός αν διευκρινιστεί ότι το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φ/Β που έχει εκδοθεί από τον υπουργό Ανάπτυξης θα εξακολουθήσει να ισχύει, και δεν θα επεκταθεί εντάσσοντας σ’ αυτό νέες εγκαταστάσεις)
Το θέμα είναι όμως ότι η τιμή της kWh ενέργειας που προέρχεται από φ/β είναι περισσότερο από τετραπλάσια σε σχέση με την ενέργεια που προέρχεται από αιολικό σταθμό. Δεν μπορεί λοιπόν να προωθούνται ανεξέλεγκτα φ/β σταθμοί με πολύ μεγαλύτερη επίπτωση στο κόστος που θα κληθεί να καλύψει ο τελικός καταναλωτής, αλλά πρέπει να υπάρχει και να τηρείται σχεδιασμός για συγκεκριμένη ανώτατη εγκατεστημένη ισχύ από φβ, ώστε να υπάρχει το μέγιστο δυνατό όφελος για το σύστημα χωρίς υπέρμετρη επιβάρυνση για τον καταναλωτή.
ΑΡΘΡΟ 4
Στο άρθρο αυτό, που τροποποιεί τις διατάξεις του άρθρου 11 του ν.3468-2006 περί ένταξης και σύνδεσης νέων σταθμών στο Σύστημα, προβλέπεται ότι ο κάτοχος άδειας παραγωγής μπορεί να επιλέξει οι εγκαταστάσεις με τις οποίες συνδέεται στο Σύστημα να ανήκουν στην κυριότητά του (και όχι να περιέρχονται στον Κύριο του Συστήματος (ΔΕΗ) όπως ισχύει σήμερα) και μάλιστα να μπορεί να αρνηθεί τη σύνδεση νέου παραγωγού στον υποσταθμό!!! Προφανώς η διάταξη αυτή, χωρίς να επιφέρει καμία θετική επίπτωση, θα είναι επιβαρυντική τόσο στο περιβάλλον (πολλαπλές γραμμές μεταφοράς) όσο και στην οικονομία, αφού αυξάνεται το κόστος σύνδεσης νέων παραγωγών, κόστος που κάποια στιγμή, με τις πιέσεις που θα ασκηθούν από τους εμπλεκόμενους παραγωγούς, θα μεταφερθεί και αυτό στους καταναλωτές.
ΑΡΘΡΟ 5
Τιμολόγια αγοράς της ενέργειας από ΑΠΕ
Οι τιμές αγοράς της παραγόμενης ενέργειας, προβλέπονται σημαντικά αυξημένες για την ενέργεια που προέρχεται από θαλάσσια αιολικά πάρκα, για αιολικά <=50kW, για εγκαταστάσεις βιομάζας και για γεωθερμικούς σταθμούς και σταθμούς βιοαερίου μικρής ισχύος. Τόσο για τις παραπάνω περιπτώσεις όσο και για τις υπόλοιπες προβλέψεις του άρθρου αυτού του ν/σ, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις παρατίθενται χωρίς να υπάρχει καμία μελέτη ή αιτιολόγηση. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές που προβλέπονται αλλά και οι υπόλοιπες ρυθμίσεις φαίνονται αυθαίρετες. Ειδικότερα:
α) Γιατί αυξάνεται κατά 50% η τιμή που δίνεται για την ενέργεια από υπεράκτια αιολικά πάρκα όταν υπάρχει ήδη εκδηλωμένο και σαφές μεγάλο ενδιαφέρον από επενδυτές για την κατασκευή θαλάσσιων αιολικών πάρκων στις σημερινές τιμές;
β) η κατά 25% προσαύξηση των τιμολογίων των αιολικών που εγκαθίστανται σε μη διασυνδεδεμένα νησιά με αυτοτελές έργο σύνδεσής τους με το ηπειρωτικό σύστημα είναι εντελώς αυθαίρετη και ίσως επιζήμια για το δημόσιο συμφέρον, δεδομένου ότι ήδη και σ’ αυτή την περίπτωση υπάρχει διαγκωνισμός επενδυτών να πραγματοποιήσουν τέτοια έργα! Θα έπρεπε να προβλέπεται αποζημίωση για το συγκεκριμένο κόστος διασύνδεσης (που θα ενσωματώνεται στην ανά kWh τιμή για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο) και όχι αυθαίρετη προσαύξηση κατά 25%.
γ) Προβλέπεται αναπροσαρμογή των τιμολογίων που προβλέπει το ν/σ αναλογικά με τη μεσοσταθμική μεταβολή των εγκεκριμένων τιμολογίων της ΔΕΗ. Τα τιμολόγια αυτά, όμως, ενσωματώνουν εκτός από την εμπορική τιμή της ενέργειας ακόμα το κόστος του συστήματος, το κόστος του δικτύου, όσο και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας ενώ πλέον και τη ρήτρα καυσίμων. Δεν έχει επομένως κανένα οικονομικό νόημα να μεταβάλλονται οι τιμές που παίρνουν οι παραγωγοί από ΑΠΕ ανάλογα με τα συνολικά τιμολόγια της ΔΕΗ, ώστε για παράδειγμα να επωφελούνται οι παραγωγοί ΑΠΕ στην περίπτωση που ο Διαχειριστής προβεί σε αυξημένες επενδύσεις για τη βελτίωση του συστήματος ή του δικτύου ή στην περίπτωση που για εξωτερικούς λόγους αυξηθούν οι τιμές του πετρελαίου. Οι τιμές που δίνονται είναι ήδη ελκυστικές- απόδειξη το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει για την υλοποίησή έργων ΑΠΕ- και αρκεί να παραμένουν σταθερές στη διάρκεια του χρόνου (ως παρούσα αξία), κάτι που θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με την πρόβλεψη αναπροσαρμογής τους ανάλογα με τον μέσο πληθωρισμό ή κάποιο σχετικό δείκτη ή ακόμα και με ένα σταθερό συντελεστή της τάξης του 1% ετησίως.
ΑΡΘΡΟ 5 παραγ. 4: Αποζημίωση προς τους παραγωγούς ΑΠΕ για περικοπές από το ΔΕΣΜΗΕ
Η πρόβλεψη αυτή είναι απαράδεκτη, αφού θα επιφέρει αφενός υπέρμετρη επιβάρυνση του ΔΕΣΜΗΕ και τελικά του καταναλωτή για αναγκαίες περικοπές παραγωγής από ΑΠΕ που θα απαιτηθούν όταν προκύψει υψηλή διείσδυση αιολικής ενέργειας. Αντίθετα, για να εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον αυτό που πρέπει να προβλεφθεί είναι ότι μέχρι ποσοστό 5% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας σε ετήσια βάση μπορεί να περικόπτει ο ΔΕΣΜΗΕ την παραγωγή από ΑΠΕ χωρίς καμία αποζημίωση του παραγωγού. Αποζημίωση να δίνεται για τυχόν περικοπές πέραν του ορίου αυτού. Γιατί να πληρώσει ο καταναλωτής για μια ενέργεια που ΔΕΝ παραλήφθηκε ποτέ από τον Διαχειριστή, και μάλιστα στην υψηλή εγγυημένη τιμή;; Σίγουρα, με τις γενναιόδωρες τιμές που προβλέπονται με το παρόν σ/ν, τα επιχειρηματικά σχέδια των παραγωγών μπορούν να καλύψουν άνετα τυχόν απώλειες της τάξης του 5%, χωρίς οι επενδύσεις να καθίστανται μη ελκυστικές.
Ζήτημα επίσης προς διευκρίνιση αποτελεί και ο τρόπος υπολογισμού αυτής της ενέργειας.
ΑΡΘΡΟ 5 παραγρ 6:Κατάργηση της πρόβλεψη του ν.3734 για διαγωνιστική διαδικασία για αδειοδότηση νέων φβ σταθμών ισχύος άνω των 10MW
Πιστεύουμε ότι με το ενδιαφέρον που υπάρχει για την κατασκευή νέων φ/β σταθμών, δεδομένων των γενναιόδωρων οικονομικών κινήτρων που έχουν δοθεί (μάλλον αλόγιστα, αν ληφθεί υπόψη η επιβάρυνση που επιφέρουν στο Ειδικό Τέλος ΑΠΕ και οι τιμές που ισχύουν πανευρωπαϊκά), η λύση της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί, καθώς θα μπορούσε η εφαρμογή της να αποδώσει καλύτερες τιμές για την ενέργεια που προέρχεται από φ/β προς όφελος του τελικού καταναλωτή.
ΑΡΘΡΟ 6:Σύστημα για τις Εγγυήσεις Προέλευσης (ΕΠ) από ΑΠΕ
Πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες προβλέψεις, ώστε να επιτευχθεί τυχόν εμπορική αξία (από ΕΠ που εκδίδονται για ενέργεια που έχει ήδη λάβει ενίσχυση ή εγγυημένη τιμή) την οποία να μην καρπούται πάλι ο παραγωγός, αλλά να χρησιμοποιείται για τη μείωση του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ.
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ
ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
Ν.Π.Ι.Δ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Ν. 272/76)
ΣΠ. ΛΟΥΗ 1 , ΑΧΑΡΝΑΙ Τ.Κ. 13677
ΤΗΛ.210 2413000 FAX. 2102413015
ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ & ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:κ. Γ. Χατζηγιάννης
ΤΗΛ.: 210 2413260 ΑΘΗΝΑ 14-1-2010
FAX: 210 2413453 Α.Π.
e-mail:digethmy@igme.gr
ΠΡΟΣ: Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Κοινοποίηση:
1. Γεν.Δ/νση Φυσικού Πλούτου
Υπ.Περ&Κλ.Αλλαγής
2. Γρ.Γεν.Γραμ. Υπουργείου Περιβάλλοντος
και Κλιματικής Αλλαγής.
3. Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού
Υπ.Περ.&Κλ.Αλλαγής
Θέμα: Αποστολή απόψεων για σχέδιο νόμου
Σε συνέχεια της Δημόσιας Διαβούλευσης στην οποία έχει τεθεί, από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. το σχέδιο νόμου με τίτλο ‘Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Α.Π.Ε., για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής‘ , σας επισυνάπτουμε τις απόψεις και προτάσεις μας για τη βελτίωση του. Το ΙΓΜΕ ασχολείται από το 1970 με την έρευνα, μελέτη και αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων της χώρας. Έχει εντοπίσει και μελετήσει όλα τα γνωστά πεδία και έχει συμμετοχή σε ομάδες αξιοποίησης πολλών εξ’ αυτών.
Με βάση αυτή την πολυετή εμπειρία του και την άριστη γνώση των εφαρμογών της Γεωθερμίας, των οικονομικών και χρηματοδοτικών μηχανισμών που ισχύουν στην Ευρώπη και τη συμμετοχή μας σε διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα Γεωθερμίας συντάχθηκαν οι προτάσεις μας, οι οποίες πιστεύουμε ότι θα συνεισφέρουν στην καλύτερη δυνατή διαμόρφωση του σχεδίου νόμου.
Ο Γενικός Διευθυντής
Δρ. Σπ. Οικονόμου
ΚΟΙΝ:
-Γρ.Προέδρου Δ.Σ.
-Γεν.Δ/ντή
-ΔΑΠΠΕ
-ΔΙΓΕΘΜΥ
Γενικές Παρατηρήσεις
Η έμφαση που δίνει το ΥΠΕΚΑ στην αξιοποίηση των Α.Π.Ε, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση τους ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 20-20-20% μέχρι το 2020. Όμως η επίτευξη του Ευρωπαϊκού αλλά και του εθνικού στόχου για τη συμμετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό τουλάχιστον 40% (από 10% περίπου σήμερα) δεν είναι δυνατή χωρίς τη συνεισφορά της Γεωθερμίας που μπορεί να στηρίξει μονάδες πολλών MWe εγκαταστημένης ισχύος. Τα πλεονεκτήματα της Γεωθερμίας έναντι των άλλων Α.Π.Ε. είναι σημαντικά και συνοψίζονται παρακάτω:
• Είναι διαθέσιμη 24 ώρες το 24ωρο και για 365 ημέρες το χρόνο. Αποτελεί μονάδα βάσης παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.
• Οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής καταλαμβάνουν ελάχιστη επιφάνεια εδάφους για την ίδια εγκαταστημένη ισχύ συγκρινόμενη με αιολική ενέργεια και φωτοβολταϊκά.
• Παρουσιάζει τη μικρότερη περιβαλλοντική όχληση.
• Η αβαθής Γεωθερμία ή γεωθερμικές Αντλίες Θερμότητας, βρίσκεται σχεδόν παντού.
• Η εξέλιξη της τεχνολογίας των Βελτιωμένων Γεωθερμικών Συστημάτων (E.G.S.) καθιστά δυνατή την ηλεκτροπαραγωγή από αυτά σχεδόν σε κάθε σημείο του πλανήτη.
• Η αξιοποίηση της Γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας συμβάλει στην αύξηση της γεωργικής και γενικά της αγροτικής παραγωγής ειδικά σε νέες καλλιέργειες.
• Η αξιοποίηση της δημιουργεί σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας.
• Φυσικά έχει τις μικρότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, σε όλο το φάσμα της διαδικασίας αξιοποίησης της.
Ένα ιδιαίτερα θετικό σημείο του σχεδίου νόμου αποτελεί η θερμική κάλυψη των θερμικών ενεργειακών αναγκών οικιών και Δημοσίων κτιρίων από Α.Π.Ε., μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται για πρώτη φορά οι Γεωθερμικές Αντλίες Θερμότητας (Γ.Α.Θ.). Οι Γ.Α.Θ. αποτελούν τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο της Γεωθερμίας στη χώρα μας με ρυθμό ανάπτυξης κατά 100% ετησίως.
Όμως επισημαίνεται μια σημαντική παράλειψη του σχεδίου νόμου αναφορικά με τη χρήση της Γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας στη θέρμανση και ψύξη πολλών εφαρμογών. Ήδη έχει συγκροτηθεί από το 2009 ειδική’’ Πλατφόρμα Τεχνολογίας για τη θέρμανση –ψύξη από Α.Π.Ε.’’ που περιλαμβάνει όλες τις Α.Π.Ε. και ειδικά για τη Γεωθερμία δημιουργήθηκε panel θέρμανσης – ψύξης από Γεωθερμία στο οποίο συμμετέχουμε. Η σημασία που δίδεται στη Γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας είναι μεγάλη και είναι απαραίτητο να συμπεριληφθεί στο νέο σχέδιο νόμου.
Είναι γενική διαπίστωση ότι στη χώρα μας υφίσταται πολυνομία και φυσικά υπάρχει και στην περίπτωση αξιοποίησης της Α.Π.Ε. Είναι λοιπόν αναγκαίο το ΥΠΕΚΑ να προχωρήσει στην κωδικοποίηση αυτής της νομοθεσίας για τις Α.Π.Ε..
Ειδικές Παρατηρήσεις
Άρθρο 2, παρ.1 ,δ: προτείνεται η προσθήκη της φράσης «ειδικά για το γεωθερμικό δυναμικό πρέπει να έχει γίνει κατηγοριοποίηση του υπό αξιοποίηση γεωθερμικού πεδίου με τη διαδικασία που προβλέπεται από το Ν. 3175/2003 και τις εξ’ αυτού εκδοθείσες Υ.Α. και Κ.Υ.Α.».
Άρθρο 2, παρ. 9, εδ. 2: το μέγεθος των 5 Mwe, που καθορίζεται για την εγκατεστημένη ισχύ των σταθμών που εγκαθίστανται από εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς φορείς και εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, είναι πολύ μεγάλο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο εγκατασταθείς στη Μήλο γεωθερμικός πιλοτικός σταθμός ήταν 2 MWe. Προτείνεται όπως το όριο αυτό τεθεί στα 0,5 Mwe και να προστεθεί η φράση «…. Για όσο χρόνο οι σταθμοί αυτοί λειτουργούν για την υλοποίηση του ερευνητικού έργου στο οποίο εντάσσονται». Επίσης στο ίδιο εδάφιο ζητούμε να διαγραφεί η αναφορά στο ΚΑΠΕ επειδή αυτό καλύπτεται από τη διατύπωση για τους ερευνητικούς φορείς.
Άρθρο 3, παρ. 11: Η άδεια λειτουργίας των σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή ΣΗΘΥΑ να εξισωθεί με το χρονικό όριο της άδειας παραγωγής στα 25 χρόνια.
Άρθρο 5: Παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις στην τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. που δεν τεκμηριώνονται, όπως για παράδειγμα οι πολύ υψηλές τιμές για τα φωτοβολταϊκά (όταν οι τιμές των υλικών πέφτουν κατακόρυφα) και οι πολύ χαμηλές για τη γεωθερμία που μπορεί να συνεισφέρει πολύ στη συμμετοχή των Α.Π.Ε. σε στόχο 20-20-20 ως μονάδες βάσης. Ειδικά για τη Γεωθερμία γίνεται σημαντική αύξηση στην τιμή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά μόνο για σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ =< 0,5 MWe. Όμως οι σταθμοί αυτοί είναι σπάνιοι στη Γεωθερμία και δε μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στο στόχο 20-20-20 και εθνικό στόχο 40%. Προτείνεται λοιπόν όπως αναθεωρηθεί συνολικά η τιμολόγηση ώστε να εξισορροπηθούν οι τιμές για όλες τις Α.Π.Ε.. Ειδικά για τη Γεωθερμία, που είναι σημαντική εγχώρια Α.Π.Ε., προτείνεται όπως η τιμολόγηση προσεγγίσει τις τιμές που ισχύουν στην Ε.Ε., δηλαδή να υπάρξει ενιαία τιμή ανεξάρτητη από μέγεθος σταθμών.
Πρόταση νέων άρθρων
1. Η γεωθερμική ενέργεια έχει την ιδιαιτερότητα του Γεωλογικού πόρου που απαιτεί σημαντική (τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα) ερευνητική προσπάθεια για να εντοπιστεί, μελετηθεί και δοθεί σε αξιοποίηση. Οι έρευνες αυτές περιέχουν και το στοιχείο της αβεβαιότητας ως προς τον εντοπισμό του πόρου. Έτσι πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναγνωρίσει το «Γεωλογικό ρίσκο» αυτό και έχουν καθιερώσει οικονομική κάλυψη του ως ποσοστό του κόστους των αποτυχημένων ερευνητικών εργασιών.
Στη χώρα μας και μόνο για τη Γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας, υπάρχει αυτή η κάλυψη του γεωλογικού ρίσκου μέσα από τη χρηματοδότηση των ερευνών του ΙΓΜΕ το οποίο εντοπίζει τα πεδία, τα μελετά και τα αποδίδει στην αξιοποίηση. Ο εκμισθωτής του πεδίου παραλαμβάνει και αξιοποιεί και τις γεωτρήσεις που διάνοιξε το ΙΓΜΕ.
Όμως για τη Γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα λόγω υψηλού κόστους ερευνών και είναι αναγκαία η πρόβλεψη κάλυψης μέρους του κόστους των αποτυχημένων γεωτρήσεων από την Πολιτεία. Προτείνεται όπως καταρχήν προβλεφθεί η κάλυψη του κόστους αυτού κατά 50%.
2. Πέραν της τιμής πώλησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας είναι αναγκαίο να υπάρξουν και πρόσθετα οικονομικά κίνητρα για την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. Ειδικά για τη Γεωθερμία τέτοια οικονομικά κίνητρα μπορεί να είναι όλα η μερικά από όσα ισχύουν σε χώρες της Ε.Ε όπως :
Μείωση ΦΠΑ για τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται σε ηλεκτροπαραγωγή, θέρμανση – ψύξη για βιομηχανικές αγροτικές και οικιακές χρήσεις.
Φοροαπαλλαγές ειδικά σε Γ.Α.Θ.
Επιδοτήσεις
Χαμηλότοκα δάνεια.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΚΤΩΝ (ΣΕΠΟΧ)
Αθήνα, 15-01-2010
Αριθμ. Πρωτ. 385
Θέσεις για το Σχέδιο Νόμου(ΣΝ)
«Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»
Εισαγωγή
Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) υποστηρίζει την αναγκαιότητα ανάπτυξης των ΑΠΕ και στη χώρα μας για την συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στα πλαίσια όμως μιας άλλης ανάπτυξης με βάση μια πράσινη βιώσιμη οικονομία που εξασφαλίζει παράλληλα την αειφορική διαχείριση των πόρων, την εδαφική και κοινωνική συνοχή και την πολιτιστική δημιουργία.
Έτσι ο ΣΕΠΟΧ αντιμετωπίζει θετικά τον εθνικό στόχο επιτάχυνσης της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και θεωρεί θετικό το γεγονός ότι το ΣΝ θέτει φιλόδοξους εθνικούς στόχους (άρθρο 1), αυξάνοντας σημαντικά (από 29% 40% μέχρι το έτος 2020) το ποσοστό συμμετοχής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και σε 20% μέχρι το 2020 το ποσοστό συμμετοχής της ενέργειας από ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Επικροτούμε τον περιορισμό της γραφειοκρατίας των διαδικασιών αδειοδότησης, τα «Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κάλυψης των κτιρίων» (άρθρο 10).
Ωστόσο στο ΣΝ υπάρχουν και ρυθμίσεις (άρθρα 3 & 9 του ΣΝ) που δεν μπορούν να είναι αποδεκτές στα πλαίσια τομεακών πολιτικών και σχεδιασμών αλλά, αν είναι αναγκαίες, μόνο στα πλαίσια ολοκληρωμένων πολιτικών συνδεδεμένων με ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Οι ρυθμίσεις αυτές εγείρουν ερωτήματα και οδηγούν σε σοβαρές διαφωνίες σε πολλαπλά άρθρα του.
Γενική τοποθέτηση
Το Σχέδιο Νόμου (ΣΝ), που τέθηκε σε ηλεκτρονική διαβούλευση από τις 9-12-2009 μέχρι τις 16-1-2010, είναι ένα τομεακό νομοσχέδιο και σκοπεύει, σύμφωνα με τον τίτλο του αφού δεν συνοδεύεται από εισηγητική έκθεση, στην τροποποίηση του ν. 3468/2006 του Υπ. Ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ.
Με την «ευκαιρία» αυτή όμως, τροποποιεί θεμελιώδεις νόμους και θεσμικές ρυθμίσεις καθ’ υπέρβασιν της προβλεπόμενης θεσμικής διαδικασίας και της απαιτούμενης καθολικότητας των πολιτικών που απαιτούν παρόμοιες ρυθμίσεις. Ειδικότερα τροποποιεί:
– (α) θεμελιώδεις διατάξεις του ν. 2742/99 για τον χωροταξικό σχεδιασμό,
– (β) διατάξεις του ν. 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος,
– (γ) το εγκεκριμένο Ειδικό Πλαίσιο (ΕΠ) Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ 2464 Β),
– (δ) του ν. 2945/2001 για την αγροτική ανάπτυξη και την προστασία των γεωργικών πόρων από την αλλαγή χρήσης γης,
– (ε) διατάξεις του ν. 998/86 για την προστασία των δασών.
– (ζ) διατάξεις του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
Ειδική τοποθέτηση στα άρθρα
Άρθρο 1. Εθνικός Στόχος ΑΠΕ: Να απαλειφθεί η τελευταία πρόταση του δεύτερου εδαφίου: «Η προτεραιότητα αυτή λαμβάνεται καθοριστικά υπόψη σε περιπτώσεις στάθμισης με άλλες περιβαλλοντικές ή κοινωνικές παραμέτρους».
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον δεν σταθμίζονται μεμονωμένα κατά τομέα- φύση, ατμόσφαιρα, νερά, έδαφος, δομημένο περιβάλλον, τοπίο- σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα και το περιβαλλοντικό εθνικό και κοινοτικό δίκαιο. Είναι αθροιστικές, σωρευτικές, με αλληλοεπηρεαζόμενα αποτελέσματα. Τα όσα η ρύθμιση αυτή εισάγει (υποβάθμιση περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραμέτρων) ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιζήμια για το περιβάλλον και το χώρο και εν τέλει για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελέσματα.
Άρθρο 2. Άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ. Θετική θεωρείται η συμμόρφωση με τα κριτήρια του ΕΠ για τις ΑΠΕ .(κριτήριο 1.θ) για τη χορήγηση της σχετικής αδείας από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) με την προϋπόθεση ότι θα τροποποιηθεί η διατύπωση της παραγρ. ως εξής: « της συμμόρφωσης με τα κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου (ΕΠ) Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ όπως αυτό ισχύει »
Άρθρο 3. Διατάξεις για τη άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας
Tο ΣΝ (παραγρ.2) τροποποιεί βασικές διατάξεις του ν.1650/1986 (Α160) για την προστασία του περιβάλλοντος και μάλιστα αυτές που ρυθμίζουν τα θέματα προστασίας της φύσης. Εξαιρεί με τροποποίηση του Ν 1650/86 (Αρθρο 19) αυστηρά προστατευόμενες περιοχές, ακόμα και σε περιοχές «απολύτου προστασίας της φύσης», υπό προϋποθέσεις που διασφαλίζονται μέσω της οικείας περιβαλλοντικής μελέτης. Οι ρυθμίσεις αυτές δεν εξασφαλίζουν την προστασία του προστασία του περιβάλλοντος και αντίκεινται στο εθνικό και κοινοτικό δίκαιο.
Επιπλέον στο άρθρο 3 παρ. 2, εδ.5γ του ΣΝ γίνονται ρυθμίσεις για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις εις βάρος της προστασίας του δασικού πλούτου και εν τέλει της προστασίας του κλίματος. Η προστασία των δασών περιλαμβάνονται στους μηχανισμούς του Κιότο και απασχόλησε και την πρόσφατη Σύνοδο των Η.Ε. για το κλίμα στην Κοπεγχάγη (Δεκέμβριος 2009), όπου συμφωνήθηκε να αποζημιωθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες για τη διατήρηση των δασών, των βάλτων, των αγρών τους, γιατί οι εκτάσεις αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα.
Θεωρείται αναγκαία η επανεξέταση των παραπάνω ρυθμίσεων με στόχο την προτεραιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος.
Άρθρο 7. Ειδικό τέλος και παροχή κινήτρων στους οικιακούς καταναλωτές περιοχών όπου εγκαθίστανται έργα ΑΠΕ. Θετική θεωρείται η απόδοση στο Πράσινο Ταμείο ποσοστού από την τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Να προστεθεί στο σκοπό η «παρακολούθηση περιβαλλοντικών και χωρικών επιπτώσεων» με την προϋπόθεση ότι το επιπλέον τέλος δεν θα είναι εις βάρος του σημερινού τοπικού τέλους. Αντίθετα θεωρείται αρνητική η ρύθμιση της κατεύθυνσης των σημερινών τοπικών προς την τοπική κατανάλωση και όχι την τοπική ανάπτυξη, ιδίως στα πλαίσια της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης και της μεγέθυνσης των ΟΤΑ.
Άρθρο 8.Τροποποίηση διατάξεων για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αρνητική κρίνεται η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ σε όλες τις κατηγορίες περιοχών προστασίας του περιβάλλοντος.
Άρθρο 9. Θέματα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ
Στο άρθρο 9:
– Γίνονται θεμελιώδεις θεσμικές παρεμβάσεις με τις τροποποιήσεις διατάξεων του ν. 2742/99 και άλλων διατάξεων του σχεδιασμού, που επιτρέπουν μέσω τομεακών πολιτικών να καταργούν στην ουσία τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Κατά το ΣΕΠΟΧ οι παρεμβάσεις αυτές είναι αδόκιμες και δύσκολα κατανοητές και έχουν υπερβατικό τους μη αποδεκτό χαρακτήρα. Ο ν.2742/99 αναφέρεται σε περιεχόμενο και επιδιώξεις του χωρικού σχεδιασμού, στο πλαίσιο της υπέρτατης αρχής της αειφορίας – περιβάλλον φυσικό, οικιστικό και πολιτιστικό, οικονομία, κοινωνία – και δεν εξειδικεύεται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως το ΣΝ επιδιώκει.
– Τροποποιείται η Απόφαση 48828/2008 (Β2464), της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης (ΧΣΑΑ),- ΚΥΑ ΑΠΕ-, με την οποίαν εγκρίθηκε το Ειδικό Πλαίσιο (ΕΠ) ΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ και η Στρατηγική Περιβαλλοντική Μελέτη που το συνοδεύει και καταργούνται διατάξεις περί απαγόρευσης εγκαταστάσεων ΑΠΕ και Μ.Υ.Η.Ε. μέσα σε ζώνες ειδικού θεσμικού καθεστώτος χρήσεων γης, δάση, γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας.
Ειδικότερα προτείνονται τα παρακάτω:
– Κατάργηση ζωνών αποκλεισμού για την χωροθέτηση ΑΠΕ και σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, όπως κηρυγμένα μνημεία, περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, εθνικοί δρυμοί, οικότοποι προτεραιότητας, δάση, γεωργικές γαίες κ.α. (9.4).
– Κριτήρια και διαδικασίες ελέγχου και εφαρμογής που θα καθορίζονται με αποφάσεις των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών ή με τα αντίστοιχα κατά περίπτωση Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (9.5).
– Δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ και άλλων έργων (στρατιωτικών, αναπτυξιακών του Δημοσίου και των ΟΤΑ) σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, δυνατότητα κατάτμησης για διευκόλυνση της αγροτικής εκμετάλλευσης ή της εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ (9.6).
Οι διατάξεις αυτές μειώνουν την ισορροπία «ανάπτυξη ΑΠΕ –προστασία περιβάλλοντος» του ισχύοντος ΕΠ ΑΠΕ και είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση της γνώμης της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων στη διαβούλευση που το συνόδευσε, συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης.
Ο ν.2742/1999, στο άρθρο 7, θεσμοθετεί διαδικασία αναθεώρησης ανά πενταετία των ΕΠ, ή τροποποίησης σε συντομότερο διάστημα, για την αντιμετώπιση ζητημάτων που προκύπτουν κατά την προώθηση και εφαρμογή, ή απρόβλεπτων εξαιρετικών συμβάντων. Προς τούτο ορίζεται διαδικασία αποτίμησης της πορείας εφαρμογής του, που τα πορίσματά της γνωστοποιούνται και κρίνονται αρμοδίως από το Εθνικό Συμβούλιο ΧΣΑΑ.
Παράλληλα σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ περί Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΠΕ) και την Απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/2006 (Β1225) μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, απαιτείται η διεξαγωγή ΣΠΕ όχι μόνο για σχέδια και προγράμματα, αλλά και για τις τροποποιήσεις τους.
Στην προκειμένη περίπτωση όλα τα ανωτέρω (διατάξεις του ν.2742/99, κοινοτικό και εθνικό δίκαιο ΣΠΕ) δεν εφαρμόζονται.
Συμπέρασμα
Με βάση τα παραπάνω:
– Κρίνουμε θετική τη συμβολή του ΣΝ μόνο στο βαθμό που ως τομεακό σχέδιο λύνει προβλήματα «γραφειοκρατίας» και επιταχύνει την προώθηση των ΑΠΕ.
– Οι προωθούμενες όμως αλλαγές θεμελιωδών του νόμου 2742/99 για το «Χωροταξικό Σχεδιασμό για την Αειφόρο Ανάπτυξη» και του Ε.Π ΑΠΕ και του Ν.1650/1986 για το Περιβάλλον και άλλων διατάξεων προστασίας των πόρων μέσω περιορισμένων τομεακών πολιτικών μας βρίσκουν αντίθετους τόσο από άποψη αρχών όσο και ουσίας. Ο υπερβατικός τρόπος τροποποίησης διατάξεων στους δύο θεμελιώδεις νόμους της χωροταξίας και του περιβάλλοντος μέσω της τροποποίησης ενός τομεακού νόμου αποτελεί πρακτική του παρελθόντος. Θα ήταν συνεπώς σκόπιμο να μην συνεχιστεί.
Τέλος ο ΣΕΠΟΧ παραμένει προσηλωμένος στην ανάγκη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού χωρικής ανάπτυξης σε Εθνικό / Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο και σταθερός υποστηρικτής της άποψης ότι οι ριζοσπαστικές αλλαγές που απαιτούνται στο δίλημμα «κλίμα – ενέργεια» δεν μπορούν να επιλυθούν εκτός του δημοκρατικού αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού και προγραμματισμού από το Κοινοτικό έως το Τοπικό επίπεδο.
Ο ΣΕΠΟΧ πιστεύει στην αναγκαιότητα ανάπτυξης των ΑΠΕ και Θέλει να πιστεύει πως το ΥΠΕΚΑ θα εξετάσει όσα ανωτέρω αναφέρονται και θα επαναξιολογήσει τα προτεινόμενα. Έτσι ώστε η ανάπτυξη των ΑΠΕ να επιτευχθεί με ασφάλεια δικαίου, να μην στραφεί εις βάρος άλλων περιβαλλοντικών αξιών και να μην οδηγήσει ενδεχόμενα σε αντίστροφα αποτελέσματα.
Για το ΣΕΠΟΧ
Η Πρόεδρος
Βιβή Μπάτσου
Ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση της Κυβέρνησης για την συμμετοχή στην Δημόσια Διαβούλευση για το νέο Ν/Σ για τις ΑΠΕ, το ΙΕΝΕ υποβάλλει σήμερα (15/01/2010) τα σχόλια του για το προτεινόμενο νομικό πλαίσιο.
Σχόλια IENE
Α. Γενικές Παρατηρήσεις:
Οι ΑΠΕ θα είναι κυρίαρχο θέμα τις επόμενες δεκαετίες και θα πρέπει τώρα να θέσουμε τις βάσεις για την ανάπτυξή τους και πέραν του 2020. Επομένως η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για βελτίωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου είναι απολύτως αναγκαία για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ στην χώρα. Το Ν/Σ που παρουσιάσθηκε κινείται προς την σωστή κατεύθυνση για τη βελτίωση της αδειοδότησης με επιτάχυνση των προβλεπόμενων διαδικασιών.
Στην προσπάθεια βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου ώστε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ και η επίτευξη του φιλόδοξου στόχου για το 2020 αλλά και πέραν αυτού μεγιστοποιώντας τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, το ΙΕΝΕ παρουσιάζει μερικά σχόλια στα πλαίσια της διαβούλευσης που νομίζουμε ότι συντείνουν στην κατεύθυνση αυτή.
(1) Το Άρθρο 5, κεντρικό μέρος του Ν/Σ, ορίζει τις τιμές που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής και η ελληνική οικονομία για την υποστήριξη των ΑΠΕ. Είναι χρήσιμο για τους φιλόδοξους στόχους που θέτει το Ν/Σ να γνωρίζει ο καταναλωτής την αναμενόμενη επιβάρυνση και να συμμετέχει σαν καταναλωτής και σαν παραγωγός. Ακολουθώντας την Ευρωπαϊκή πρακτική ο μηχανισμός της οικονομικής υποστήριξης με καθορισμό του τιμολογίου αγοράς της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από τις ΑΠΕ (feed-in tariff) πρέπει να βασίζεται σε οικονομική ανάλυση με δεδομένα της αγοράς για τις επόμενες εφαρμογές των ΑΠΕ στον ηλεκτρικό τομέα.
(2) Το θεσμικό πλαίσιο για την διευκόλυνση των Ελλήνων και ξένων επενδυτών θα μπορούσε να είναι αυτοτελές για κάθε μορφή ΑΠΕ χωρίς παραπομπές και να βασίζεται στις ίδιες αρχές με την κατάλληλη μίξη των διαφόρων μορφών ΑΠΕ για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου.
(3) Για την υλοποίηση των διαδικασιών προτείνεται ο ακόλουθος διαχωρισμός ανάλογα με το μέγεθος και την τεχνολογία:
(i) σε εφαρμογές χωρίς την ανάγκη αδειοδότησης
(ii) σε εφαρμογές μόνο με άδεια εγκατάστασης
(iii)σε εφαρμογές με άδεια παραγωγής και εγκατάστασης
(iv) σε μεγάλα έργα με διαγωνιστική διαδικασία (mega projects)
(4) Η ανάπτυξη των ΑΠΕ όμως δεν μπορεί να γίνει χωρίς δραστήριο Διαχειριστή Δικτύου (δεν υπάρχει σήμερα) με σύγχρονο Κώδικα Δικτύου, με καινοτόμες ιδέες και τεχνολογίες για τα δίκτυα του αύριο και μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, όπως γίνεται στις άλλες χώρες. Χρειάζεται να καθορισθούν τα τέλη και ο χρόνος σύνδεσης των ΑΠΕ στο δίκτυο ενιαία σε όλη τη χώρα (και διαφανής τρόπος υπολογισμού), οπότε αποφεύγεται η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις (στη ΧΤ και ΜΤ). Για τις μεγάλες μονάδες θα χρειασθεί η υλοποίηση των μελετών του ΔΕΣΜΗΕ. Η καθιέρωση κωδίκων δικτύου για τη σύνδεση ώστε οι ΑΠΕ να ενσωματώνονται στη λειτουργία και διαχείριση του δικτύου είναι τελείως αναγκαία για μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ στο δίκτυο.
Β. Ειδικές Παρατηρήσεις
Τα σχόλια που αναφέρονται παρακάτω είναι κυρίως για να δείξουν την κατεύθυνση στην εκπόνηση του θεσμικού πλαισίου.
(i) Θεωρούμε άστοχη την χρήση ενός προγενέστερου των ΑΠΕ νόμου για το περιβάλλον στο καλούπι του οποίου γίνεται προσπάθεια τώρα να ενταχθούν οι ΑΠΕ (οχλούσες, μή οχλούσες κλπ). Για κάθε έργο ΑΠΕ στο δομημένο και μή δομημένο περιβάλλον προτείνεται μελέτη ένταξης των έργων στο περιβάλλον για το βέλτιστο αισθητικά και τεχνικά αποτέλεσμα. Αυτή η εργασία είναι πιο ουσιαστική από τις μή ουσιαστικές περιβαλλοντικές μελέτες (πχ για τα αιολικά και Φ/Β μόνο για το αισθητικό μέρος) που σήμερα γίνονται ακολουθώντας τυπικά γενικούς κανόνες.
(ii) Η βελτίωση του χωροταξικού για τις ΑΠΕ με ξεκάθαρους όρους, αίροντας τους περιορισμούς και εν ανάγκη με ειδικές μελέτες, θα βοηθήσει σημαντικά στις διαδικασίες αδειοδότησης. Το σκεπτικό που επεκράτησε στο ισχύον χωροταξικό των ΑΠΕ είναι η συγκέντρωση των αιολικών και φωτοβολταϊκών σε ωρισμένες περιοχές με μεγάλες μονάδες που κατά την άποψη μας είναι τελείως λανθασμένο, τόσο για τις ΑΠΕ όσο και για το δίκτυο. Η αξιοποίηση των ΑΠΕ πρέπει να ανταποκρίνεται στο χαρακτήρα τους με διεσπαρμένες μονάδες, κατ’αρχήν όπου υπάρχει το δυναμικό. Η γεωργική γη και οι βιομηχανικές περιοχές δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις Φ/Β εφαρμογές επί εδάφους. Γενικά δεν μπορεί να υπάρχουν αποκλεισμοί για τις ΑΠΕ στις περιβαλλοντικά προστατευόμενες περιοχές από οπουδήποτε και αν έχουν καθορισθεί.
(iii) Αντί της Αυτοτελούς Ειδικής Υπηρεσίας Εξυπηρέτησης Επενδύσεων ΑΠΕ, που εισάγει το Ν/Σ προτείνεται να λειτουργήσουν υποστηρικτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί (μαζί με άλλες δράσεις) σε δύο επίπεδα που θα υποστηρίξουν ουσιαστικά τις εφαρμογές προς τη σωστή κατεύθυνση.
(iv) Χρειάζεται η ρύθμιση ειδικών θεμάτων στις εφαρμογές των ΑΠΕ που έχουν σχέση με τον ΓΟΚ στο δομημένο και μή δομημένο περιβάλλον με σαφείς διαδικασίες για όλες τις πολεοδομίες της χώρας. Είναι προφανής η ανάγκη εκπόνησης κτηριοδομικών κανονισμών και άλλων ρυθμίσεων στο αστικό περιβάλλον για ενσωμάτωση Φ/Β συστημάτων στο κέλυφος των κτηρίων (BIPV) ή και εγκατάσταση επί στεγών και δωμάτων όπως ισχύουν σε άλλες χώρες. Αυτό θα διευκολύνει τους μελετητές αρχιτέκτονες και θα δώσει ευελιξία για την καλύτερη λύση, ενώ θα διευκολύνει και τα γραφεία πολεοδομίας.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα που επικρατεί άναρχη και χωρίς κανόνες δόμηση, ιδιαίτερα ως προς τις προσόψεις των κτηρίων, απαιτείται η δημιουργία καταλλήλων προτύπων εγκαταστάσεων ΑΠΕ (κυρίως για ηλιακά, θερμικά και Φ/Β) και η εφαρμογή τους. Επίσης, χρειάζονται σαφείς ρυθμίσεις για εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών, χρήση βιομάζας στα κτήρια και χρήση αβαθούς γεωθερμίας.
(v) To Άρθρο 10 για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα κτήρια περιλαμβάνει θετικές ρυθμίσεις αλλά παραλείπονται τα φωτοβολταϊκά που αποτελούν την πλέον ενδεδειγμένη εφαρμογή στα κτήρια.
Προτείνεται να συμπεριληφθούν και τα φωτοβολταϊκά, ενώ για την ορθή ερμηνεία και υλοποίηση τέτοιων εφαρμογών θα απαιτηθεί η εκπόνηση σχετικών κανονισμών και πρότυπα μελετών (κατά το παράδειγμα της Ισπανίας).
Αντίθετα, στην Ελλάδα επιβάλλεται η υποχρεωτική εγκατάσταση σωληνώσεων Φυσικού Αερίου ακόμη και εκεί που δεν υπάρχει ή δεν προβλέπεται δίκτυο ΦΑ (ή δεν θα πάει ποτέ), σε όλη τη χώρα και άρα προτείνεται άρση αυτής της διάταξης.
(vi) Για την καλύτερη εκμετάλλευση των ΜΥΗΣ, προτείνεται τιμολόγιο ζωνών ώστε να υπάρχει κίνητρο για σχεδίαση και εκμετάλλευση του υδροδυναμικού με ημερήσια τουλάχιστο αποθήκευση συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση και λειτουργία του συστήματος, ενισχύοντας τη διείσδυση των ΑΠΕ όπως και ειδικά τιμολόγια για αντλητικά Υ/Η που θα συμβάλουν στην μεγάλη διείσδυση της αιολικής ενέργειας.
(vii) Σε ότι αφορά τα θαλάσσια αιολικά πάρκα υπάρχει ασάφεια ως προς τον χαρακτηρισμό τους ενώ δεν αναφέρεται καθόλου η προοπτική εντατικής αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού των βραχονησίδων, που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν, σε πρώτη φάση, τα mega projects.
(viii) Παρουσιάζεται ευκαιρία για σωστό θεσμικό πλαίσιο στα λεγόμενα υβριδικά από τις άστοχες ρυθμίσεις του Ν3468, τεχνικές και οικονομικές. Παράλληλα θα πρέπει να συμπεριληφθούν ρυθμίσεις για υποστήριξη των αναστρέψιμων υδροηλεκτρικών στην ηπειρωτική χώρα για μεγαλύτερη ευελιξία στο σύστημα προκειμένου να αυξηθεί η διείσδυση των ΑΠΕ
(ix) Οι μεγάλες εφαρμογές ΑΠΕ (mega-projects) μπορούν να ακολουθήσουν διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως γίνεται στην Πορτογαλία, Γαλλία κλπ συμβάλλοντας στο ρυθμό των εφαρμογών και επιτυγχάνοντας τις χαμηλότερες τιμές της αγοράς στα επόμενα χρόνια με την λιγότερη επιβάρυνση των καταναλωτών, αλλά κυρίως χρησιμοποιώντας τις δυνάμεις της αγοράς χωρίς διακρίσεις. Τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να συνδυασθούν με εγχώριες βιομηχανικές και κατασκευαστικές δραστηριότητες, με επέκταση δικτύου κλπ. Υποψήφια έργα για αιολικά-φωτοβολταϊκά μπορεί να είναι δημόσιες εκτάσεις, όπως ακατοίκητα νησιά κοντά στην ηπειρωτική χώρα, με πλήρη αδειοδότηση και προμελέτη ώστε ο ανάδοχος να έχει απαλλαγεί από τη διαδικασία αδειοδότησης και να αφοσιωθεί στο τεχνικό και οικονομικό μέρος του έργου. Στην ίδια διαδικασία μπορούν να έχουν και τα υδροηλεκτρικά, η γεωθερμία και ενδεχομένως η βιομάζα.
(x) Η τήρηση αρχείου σε ηλεκτρονική μορφή για τις εφαρμογές ΑΠΕ με τις απαραίτητες λεπτομέρειες λειτουργικών στοιχείων και παραγωγής είναι απολύτως αναγκαία. Τα λειτουργικά στοιχεία θα ήταν πολύ χρήσιμα για τις αναλύσεις, έρευνα και οικονομική άποψη, επιβαρύνσεις, στατιστικές και προβλέψεις. Αυτό μπορεί να αναληφθεί από ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα με μια ελάχιστη ετήσια επιβάρυνση των επενδυτών.
(xi) Ειδικότερα για τις εφαρμογές των φωτοβολταϊκών προτείνεται να δοθεί προτεραιότητα στο αστικό περιβάλλον (ενσωμάτωση σε κτήρια και εγκαταστάσεις σε στέγες – ταράτσες) και στα νησιωτικά συστήματα. Ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να απαιτείται άδεια παραγωγής, άδεια εγκατάστασης και άδεια λειτουργίας σε Φ/Β εφαρμογές στα κτήρια ανεξαρτήτως μεγέθους ισχύος. Μεγάλες Φ/Β μονάδες όπως εδάφους θα μπορούν να αναπτυχθούν μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών (π.χ. Γαλλία, Ισπανία) ενώ ο κύριος όγκος των εφαρμογών να ενταχθεί στο τέλος της 10ετίας που αναμένεται να επιτευχθεί το grid parity.
Καλησπέρα σας
Σας στέλνουμε προτάσεις για ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ
ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ Οικολογία – Γαία Περιβάλλον και Ενεργειακά Τζάκια
Περιβάλλον και Ενεργειακά Τζάκια
Αξιολόγηση χρήστη: / 7
Φτωχό Άριστο
Έχει γραφτεί από Administrator
Tuesday, 15 – 01 – 2008
Τα τζάκια μολύνουν το περιβάλλον
Προσφέρουν αίσθημα θαλπωρής αλλά επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με μικροσωματίδια
«Πριν εγκαταστήσουμε ενεργειακό τζάκι στο σπίτι μου, που βρίσκεται στον τελευταίο όροφο πολυκατοικίας και πάσχει από μόνωση, η θερμοκρασία τον χειμώνα έφτανε τους 12 βαθμούς Κελσίου καθώς το καλοριφέρ άναβε μόνο τρεις ώρες κάθε μέρα. Δεν ήταν και πολύ ευχάριστη η κατάσταση. Τώρα, με δέκα ώρες λειτουργίας του ενεργειακού τζακιού την ημέρα, η θερμοκρασία του σπιτιού δεν πέφτει κάτω από 19 με 20 βαθμούς Κελσίου».
O Νίκος Χαραλαμπίδης, πρόεδρος του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace μετέτρεψε το παραδοσιακό τζάκι του σε ενεργειακό με 2.000 ευρώ. «Αποδίδει τουλάχιστον πέντε φορές περισσότερο από το συμβατικό, είναι οικονομικό αφού δεν χρειάζεται πολλά ξύλα, η ζέστη κατανέμεται καλύτερα μέσα στο σπίτι και, το κυριότερο, δεν επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με μικροσωματίδια».
Η μετατροπή του τζακιού του κ. Χαραλαμπίδη από συμβατικό σε ενεργειακό έγινε με την προσθήκη ειδικών μαντεμένιων πλακών, ειδικής υαλόπορτας και αεραγωγών που διανέμουν τον θερμό αέρα στα δωμάτια του διαμερίσματός του.
Αν και το τζάκι θεωρείτο είδος πολυτελείας πριν από 15 χρόνια, σήμερα έχει γίνει απαραίτητο αξεσουάρ κάθε κατοικίας που… σέβεται την «υπεραξία» της. Πέρα από το θέαμα της φλόγας, προσφέρει και ένα αίσθημα θαλπωρής που δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό του καλοριφέρ ή του κλιματισμού. Ωστόσο οι επιπτώσεις του στην ποιότητα του αέρα δεν είναι αμελητέες: σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού προγράμματος Carbosol το 50-70% της «χειμωνιάτικης» ρύπανσης της ατμόσφαιρας με βλαβερές για την υγεία ενώσεις άνθρακα στις πόλεις προέρχεται από τα τζάκια και την καύση ξερόχορτων. Επίσης υπολογίζεται ότι το 60% των μικροσωματιδίων στα αστικά κέντρα τον χειμώνα προέρχεται από την κακή καύση των ξύλων.
Τι δείχνουν οι μετρήσεις
Από μετρήσεις προκύπτει ότι ένα παραδοσιακό τζάκι εκπέμπει κατά μέσο όρο 47 γραμμάρια αερολυμάτων με άνθρακα ανά ώρα ενώ η θερμαντική απόδοσή του δεν υπερβαίνει το 15% της θερμότητας που παράγεται από την καύση των ξύλων.
«Στην έρευνά μας, η οποία άρχισε το 2001 και διήρκεσε έως τα τέλη του 2005, βρήκαμε ότι το 50-70% της ρύπανσης της ατμόσφαιρας από ενώσεις άνθρακα που είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για την ανθρώπινη υγεία προέρχεται από την ατελή καύση ξύλων σε τζάκια και βιομάζας σε αγροτικές περιοχές», λέει ο Μισέλ Λεγκράντ, επικεφαλής της πανευρωπαϊκής μελέτης στο πλαίσιο του προγράμματος Carbosol. Όσο για την Ελλάδα, λόγω του ηπιότερου κλίματος σε σχέση με τα κράτη της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, υπολογίζεται ότι η συμμετοχή των τζακιών και της καύσης ξερόχορτων δεν υπερβαίνει το 50% της συνολικής ρύπανσης.
πηγή : http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20071231&nid=7035641&sn=&spid=876
***********************************************
ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ ΛΥΣΗ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ
Οικονομικά και καθαρά
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ των εκπομπών μικροσωματιδίων και αερολυμάτων με άνθρακα μεγάλο ρόλο παίζει ο βαθμός καύσης όπως επισημαίνουν οι ειδικοί: 10-15% υγρασίας στα ξύλα θεωρείται ιδανική ώστε να καίγονται αρκετή ώρα αλλά και για να απελευθερώνουν μικρότερες ποσότητες μικροσωματιδίων και αιθάλης. Είδη καυσόξυλων τα οποία θεωρείται ότι προσφέρουν καλύτερη θερμαντική απόδοση και περιορισμό των εκπομπών είναι η ελιά και η δρυς, αρκεί βέβαια να μην είναι νοτισμένα. Το πεύκο επειδή καίγεται γρήγορα δεν αποδίδει για αρκετή ώρα και μπουκώνει την καμινάδα.
Επιπλέον, ο καθαρισμός της καμινάδας περίπου κάθε δύο χρόνια – ανάλογα με τη χρήση του τζακιούβελτιώνει την απόδοση καθώς ο αέρας κυκλοφορεί καλύτερα.
Το τελευταίο διάστημα στην αγορά διατίθενται και ειδικά επεξεργασμένα ξύλα που υπόσχονται σχεδόν τέλεια καύση, και ως εκ τούτου καλύτερη θέρμανση και μικρότερες εκπομπές μικροσωματιδίων.
Ωστόσο η πλέον δημοφιλής λύση των τελευταίων χρόνων είναι τα ενεργειακά τζάκια: πρόκειται για κλειστού τύπου εστίες από πυρότουβλα ή μαντέμι με πυρίμαχο τζάμι που είναι ιδιαίτερα οικονομικές ως προς τη λειτουργία τους. Απαιτούν περίπου 6 κιλά ξύλων ανά ώρα- η κατανάλωση στα παραδοσιακά φτάνει έως και τα 20 κιλά, ανάλογα με το είδος καυσόξυλου- ενώ εκπέμπουν περίπου 6 γραμμάρια αερίων με άνθρακα ανά ώρα, σε σύγκριση με τα 47 γραμμάρια που απελευθερώνουν οι συμβατικές εστίες.
Τα ενεργειακά τζάκια διακρίνονται σε εστίες συνεχούς καύσης με αεροστεγή θάλαμο για μεγάλη διάρκεια καύσης που υπερβαίνει τις 10 ώρες, σε διακεκομμένης καύσης χωρίς αεροστεγές σφράγισμα- διάρκεια μικρότερη των 10 ωρών.
Επιπλέον υπάρχουν και οι «οικολογικές» εστίες με σύστημα επανάκαυσης καπναερίων: τα μικροσωματίδια που παράγονται από την πρωτογενή καύση καίγονται ξανά πριν από την εισαγωγή τους στην καπνοδόχο.
Έτσι, πέρα από τις ελάχιστες εκπομπές, προσφέρουν και εντυπωσιακό θέαμα με δύο φλόγες.
πηγή: http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20071231&nid=7035650&sn=&spid=876
********************************************
Η μεγάλη αιθαλομίχλη του Λονδίνου
ΗΤΑΝ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ του 1952 όταν το Λονδίνο σκεπάστηκε από μία παράξενη ομίχλη. Εξαιτίας του ιδιαίτερα ψυχρού χειμώνα οι Λονδρέζοι έκαιγαν μεγάλες ποσότητες κακής ποιότητας κάρβουνου- η καλή ποιότητα είχε δεσμευθεί για εξαγωγές-, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα νέφος μικροσωματιδίων που σκέπασε την πόλη τέσσερις ολόκληρες ημέρες.
Εκείνη τις ημέρες καθώς και τις επόμενες τρεις εβδομάδες υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους περισσότερο από 8.000 άνθρωποι εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων. Η «μεγάλη αιθαλομίχλη του Λονδίνου» ήταν η αιτία που δημιουργήθηκε το πρώτο ειδικό νομοθέτημα για την ποιότητα του αέρα στη βρετανική μητρόπολη το 1956.
πηγή: http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20071231&nid=7035655&sn=&spid=876
Show comments (0) – Add comments to this article:
http://www.actionnemesis.com/v2/index.php?option=com_content&task=view&id=1361&Itemid=85&show=1#comments
Όλα τα παραπάνω τα στηρίζουμε εδώ και χρόνια στην Ελλάδα
Το σωματείο μας ονομάζεται
ΣΥΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ
του ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ με την επωνυμία
«ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΕΥΟΜΕΝΩΝ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΕΩΣ»
Και αυτή τη στιγμή που μιλάμε αποτελείτε από 35 διαφορετικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα
Καθημερινά αυξανόμαστε και προσπαθούμε να στηρίζουμε προϊόντα με πιστοποιήσεις
Σε χώρες όπως ΓΑΛΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ & ΓΕΡΜΑΝΙΑ τα ενεργειακά τζάκια επιδοτούνται με το 45% τις αξίας τους και έχουν και χαμηλότερη φορολογία.
Οι λόγοι που αναγράφονται παραπάνω αναλυτικά συνοπτικά είναι:
1. Τα χτιστά τζάκια είναι τρομερά ρυπογόνα γιατί εκτός από τα καυσαέρια που εκπέμπουν ένα μεγάλο μέρος μικροσωματιδίων διασκορπίζονται στο περιβάλλον
Τα ενεργειακά καίνε και τους καπνούς και τα μικροσωματίδια (τα εκμεταλλεύονται για περισσότερη απόδοση) και η εκμετάλλευση του ξύλου φτάνει στο 78,8%
2. Οικονομία μέχρι και 80% ενώ σε μια ώρα ένα χτιστό τζακι καταναλωνει 20 κιλά ξύλα ένα ενεργειακό καταναλώνει από 2-6 κιλά
3. Οι εκπομπές μικρωσωματιδίων ανά ώρα σε ένα χτιστό τζάκι φτάνουν τα 47 μικρογραμμάρια ενώ στο ενεργειακό μόλις τα 6 μικρογραμμάρια ανά ώρα.
Τέλος
Οι πηγές ενέργειας θα κοστίζουν όλο και περισσότερο και θα είναι ακόμη λιγότερο διαθέσιμες. Το ξύλο είναι ένας από τους ανανεώσιμους πόρους και απλούστερους που μπορούμε να εκμαιευτούμε σωστά.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
Τα ΝΕΑ ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009
ΑΡΘΡΟ ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΩΛΑΣ
ΤΑ ΝΕΑ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΑΡΗΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008
Με εκτίμηση
Ο πρόεδρος του σωματείου
ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΦΡΑΓΚΟΣ
Κατόπιν διαλογικής συζήτησης και λαμβάνοντας σοβαρά υπ ‘ όψιν συζητήσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί μεταξύ των μελών της Ένωσης, συνυπολογίζοντας το γενικό αίσθημα του σκυριανού λαού, με σεβασμό στη φύση και με τη συνείδηση ότι σήμερα , περισσότερο από ποτέ, η προστασία και φροντίδα του περιβάλλοντος είναι δράση επειγούσης ανάγκης, αποφασίσθηκε ομόφωνα ότι η θέση της “ Ένωσης Μικρόσωμης φυλής αλόγων Σκύρου” συνοψίζεται στις παρακάτω θέσεις, οι οποίες αλληλοσυμπληρώνονται και είναι μεταξύ τους αλληλένδετες.
– Η τοποθέτηση ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 330MW συνιστά βιομηχανική εγκατάσταση, θα μετατρέψει τη νότια Σκύρο σε αμιγώς βιομηχανική περιοχή, με άμεσο και μη αναστρέψιμο αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή ενός ολόκληρου οικοσυστήματος. Επιστημονικές μελέτες και αναφορές περιβαλλοντικών οργανώσεων δεικνύουν με σαφήνεια ότι τέτοιου είδους ενέργειες καταστροφής οικοσυστημάτων είναι που έχουν οδηγήσει στην καταστροφή του περιβάλλοντος, στην άκρως επικίνδυνη για το μέλλον κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο πλανήτης γη.
– Το εν λόγω έργο θα επιφέρει ανεπανόρθωτα δυσμενείς συνέπειες στη διάσωση της φυλής « μικρόσωμο αλογάκι Σκύρου», εφόσον στη νότια Σκύρο είναι ο φυσικός τους βιότοπος- εδώ και αιώνες -, τη στιγμή που η φυλή αυτή έχει χαρακτηρισθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό τον κίνδυνο εξαφάνισης και προστατευόμενο είδος. Επίσης, το εν λόγω έργο θα σημάνει αυτόματα την εξαφάνιση πολλών- μεταξύ αυτών και κάποιον μοναδικών στον κόσμο- ειδών του φυτικού και ζωικού βασιλείου.
– Καμία διάνοιξη νέου δρόμου στην περιοχή, καμία ενέργεια βίαιης επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον.
– Ενδεχόμενη τοποθέτηση ανεμογεννητριών να γίνει δίπλα σε ήδη υπάρχοντες δρόμους, εκτός περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος και πάντως σύμφωνα με την πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας ( ΡΑΕ ) η οποία ορίζει ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους δεν μπορεί να υπερβαίνει σε ισχύ το διπλάσιο των αναγκών του νησιού σε ορίζοντα δεκαετίας. Το σύνολο των φορέων του νησιού καθώς και η σύνταξη του ΣΧΟΑΑΠ στη δεύτερη φάση προτείνουμε ως χώρο εγκατάστασης ανεμογεννητριών τη λατομική ζώνη στο κέντρο της νήσου.
– Η Σκύρος έχει χαρακτηρισθεί περιοχή φυσικού πλούτου και ήπιας τουριστικής ανάπτυξης. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να δομηθεί το μέλλον του νησιού, με σαφείς θετικές συνέπειες στην οικονομική ζωή του τόπου- αγροτικές παραγωγικές διαδικασίες , οικολογικές καλλιέργειες, έλξη εναλλακτικού τουρισμού- συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην προστασία του περιβάλλοντος.
– Η δέσμευση του ελληνικού κράτους να καλύψει το 20% της ενέργειας που παράγει από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ( ΑΠΕ ) δεν μπορεί παρά να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις αρχές της αναλογικότητας και της χωροταξικότητας και πάντως με τρόπο που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.
– Η χρησιμοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στοχεύει στην αντιμετώπιση της μόλυνσης του περιβάλλοντος και των δυσμενών για τον πλανήτη γη κλιματικών αλλαγών που αυτή έχει επιφέρει. Εάν αυτές οι ίδιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χρησιμοποιηθούν με τρόπο αλόγιστο και αυθαίρετο, όπως δρομολογείται να γίνει στη Σκύρο με την εν λόγω εγκατάσταση ανεμογεννητριών, θα έχουμε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, θα επιβαρύνουμε ακόμα περισσότερο την πορεία καταστροφής του πλανήτη γη.
Τέλος έχουμε να παρατηρήσουμε ότι η απεμπλοκή της άδειας παραγωγής από τη μελέτη περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων καταργεί στην ουσία την περιβαλλοντική μελέτη. Πως νοείται πράσινη ανάπτυξη χωρίς μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων;
Ο Πρόεδρος Η γενική γραμματέας
Νικόλαος Κρητικός Ελένη Βοντετσιάνου
Ακολουθούν οι υπογραφές των μελών Δ.Σ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
1) Ο νόμος πέρα από ελκυστικός πρέπει να είναι και εφαρμόσιμος.
2) Κατάργηση τέλους ΑΠΕ, χρέωση κιλοβατώρας με βάση τη μέση τιμή δικτύου και επι πλέον εισφορά από νέο τέλος αερίων ρύπων.
3) Ορισμός ανώτατης τιμής κιλοβατώρας και ανοικτή προσφορά ανά έργο.
4) Κατάργηση οποιασδήποτε μορφής επιδότησης στον εξοπλισμό.
ΑΝΑΛΥΣΗ
1) Ο νόμος πέρα από ελκυστικός πρέπει να είναι και εφαρμόσιμος. Το αντίθετο δεν έχει απολύτως κανένα νόημα ή όφελος. Για παράδειγμα αναφέρω ότι σύμφωνα με τον Ν3468 «Οι περιπτώσεις εξαίρεσης από τη λήψη άδειας παραγωγής διαπιστώνονται με απόφαση της Ρ.Α.Ε. που εκδίδεται εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών από την υποβολή σχετικής αίτησης…» ενώ ο πραγματικός χρόνος ξεπερνούσε τους 10 μήνες. Κατά συνέπεια, η ως τώρα διάρκεια αδειοδότησης των 3-5 ετών δεν προκύπτει από τα χρονικά όρια που ορίζει ο Ν3468. Κατ’ επέκταση, γιατί τα χρονικά όρια που θα ορίζει ο νέος Νόμος να τηρηθούν; Προτείνουμε λοιπόν, με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ να επέλθουν οι απαραίτητες οργανωτικές ρυθμίσεις σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα επιτρέπουν την τήρηση των χρονικών ορίων που προβλέπονται από τον εκάστοτε Νόμο.
2) Κατάργηση τέλους ΑΠΕ. Το συγκεκριμένο σύστημα μετακύλισης του κόστους ΑΠΕ στους καταναλωτές προκαλεί, έστω και υποσυνείδητα, εναντίωση ως προς την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Η χρήση των ΑΠΕ θα πρέπει να επικροτείται από όλους για να γίνει αποδεκτή σε μεγάλη κλίμακα. Το τέλος αυτό θα μπορούσε να αντικατασταθεί με ένα νέο τέλος αερίων ρύπων που θα πρέπει να πληρώνουν προς τους παραγωγούς ΑΠΕ όλοι οι παραγωγοί και έμποροι ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Είναι πολύ σημαντικό είτε με τον τρόπο αυτό είτε με οποιονδήποτε άλλο μηχανισμό να μην υπάρχει «Τέλος ΑΠΕ».
Εάν υπάρξουν κυρώσεις για τις ρυπογόνες κιλοβατώρες ανάλογα με την επιβάρυνση στο περιβάλλον όλες οι επιχειρήσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα στραφούν προς τις ΑΠΕ.
3) Ορισμός ανώτατης τιμής κιλοβατώρας και ανοικτή προσφορά ανά έργο. Ο στόχος για το 2020 δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιτευχθεί με οποιοδήποτε κόστος. Προς όφελος όλων των καταναλωτών προτείνουμε να μην υπάρχει σταθερή τιμή πώλησης από ΑΠΕ αλλά ανώτατη. Μπορεί να δημιουργηθεί έτσι ένας μηχανισμός που να δίνει προτεραιότητα στα επιχειρηματικά σχέδια με το μικρότερο προτεινόμενο κόστος ανά κιλοβατώρα.
4) Κατάργηση οποιασδήποτε μορφής επιδότησης στον εξοπλισμό. Η υγιής και σταθερή ανάπτυξη θα προέλθει από ιδιώτες και επιχειρήσεις που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο των ΑΠΕ και όχι από κερδοσκόπους που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο των υπερτιμολογήσεων.
Για τη Flower Power AE,
Άγγελος Λάμπρου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ & ΚΥΨΕΛΩΝ ΚΑΥΣΙΜΟΥ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1.1. Ποια είναι η πλατφόρμα υδρογόνου και κυψελών καυσίμου.
Η Ελληνική Πολιτεία έχει δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον της στη χάραξη εθνικής στρατηγικής στον τομέα αυτό, με σκοπό η Ελλάδα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργούμενη Οικονομία Υδρογόνου. Μέσα στο 2006 πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις στο τότε Υπουργείο Ανάπτυξης με θέμα: «Κατευθύνσεις Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας & Ανάπτυξης Τεχνολογιών Υδρογόνου», που είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της Ελληνικής Πλατφόρμας Υδρογόνου. Το συντονισμό και τη γραμματειακή υποστήριξη της προσπάθειας έχει η Γραμματεία της Ελληνικής Πλατφόρμας Υδρογόνου που έχει αναληφθεί από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) και την Ελληνική Εταιρεία Υδρογόνου (ΕΛ.ΕΤ.Υ).
Σκοπός της Ελληνικής Πλατφόρμας είναι να συνεισφέρει στην προώθηση της οικονομίας Υδρογόνου για βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας με τη χρήση υπαρχουσών πηγών ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών CO2, μέσω των ακολούθων ενεργειών:
• Καθορισμό Οδικού Χάρτη (roadmap) για την ανάπτυξη και χρήση τεχνολογιών Υδρογόνου και των Κυψελών Καυσίμου στην Ελλάδα με χρονικό ορίζοντα το 2050 και το 2100.
• Λεπτομερή καθορισμό των θεμάτων Ε&Α που πρέπει να υλοποιηθούν σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να υποστηριχθεί η υλοποίηση του οδικού χάρτη
• Εξασφάλιση της υποστήριξης της Πολιτείας σε θέματα στρατηγικής για την Ε&Α και την ανάπτυξη της αγοράς
• Συντονισμό των προσπαθειών, διασφαλίζοντας τη συνέργεια και συμπληρωματικότητα των ερευνητικών φορέων και των δυνάμεων της αγοράς.
Ο Ελληνικός Οδικός Χάρτης για το Υδρογόνο και τις Κυψέλες Καυσίμου καταρτίστηκε τον Απρίλιο του 2007 από τη Συντονιστική Επιτροπή της Ελληνικής Πλατφόρμας Υδρογόνου, και παραδόθηκε στο τότε Υπουργείο Ανάπτυξης. Επισυνάπτεται το τελευταίο κεφάλαιο των προτάσεων. (Συνημμένο Νο 1).
Λόγω του επανακαθορισμού των θεμάτων Ε & Α σε κοινοτικό επίπεδο, πρακτικά δεν προκηρύχτηκαν εν τω μεταξύ σχετικά έργα και ο τομέας αυτός περιέπεσε σε λήθαργο, πλην ορισμένων διακεκριμένων περιπτώσεων.
Οι ελληνικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται ερευνητικά και προεμπορικά στον τομέα του υδρογόνου και των κυψελών καυσίμου τα έτη 2007-2009 υπέστησαν πιέσεις για επιθετικές εξαγορές ή συμμετοχές από ομίλους εταιρειών του εξωτερικού.
1.2. Ποια είναι η ανάγκη ανάπτυξης των τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου.
Οι εξελίξεις στον τομέα της Ενέργειας παγκοσμίως που αφορούν αφενός τη μείωση των κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων και αφετέρου την ραγδαία κλιματική αλλαγή, έχουν στρέψει το ενδιαφέρον των χωρών στις Ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
Η επίτευξη υψηλών ποσοστών διείσδυσης Α.Π.Ε. στα ηλεκτρικά δίκτυα μπορεί να πραγματοποιηθεί με την επίλυση του προβλήματος του συγχρονισμού της παραγωγής ενέργειας με τη ζήτηση. Για την επίλυση αυτή απαιτούνται σύμφωνα με τις συγκλίνουσες απόψεις των φορέων οι οποίοι ασχολούνται με το θέμα δημιουργία και χρήση ευφυών δικτύων και αποθήκευσης της ενέργειας. Η αποθήκευση πραγματοποιείται είτε στη μορφή μηχανικής ενέργειας (αντλησιοταμίευση) είτε στη μορφή χημικής ενέργειας (υδρογόνο, συσσωρευτές).
Σημειώνουμε ότι οι τεχνολογίες υδρογόνου, συμπεριλαμβάνουν τις Κυψέλες υδρογόνου για την έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Η τεχνολογία ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ και ΚΥΨΕΛΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ αποτελούν σε συνδυασμό με τις Α.Π.Ε. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ παραγωγής, αποθήκευσης και έγχυσης ηλεκτρικής ενέργειας ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΡΥΠΩΝ.
Οι Κυψέλες καυσίμου αποτελούν βέβαια από μόνες τους πεδίο ιδιαίτερα υψηλής τεχνολογίας καθώς περιλαμβάνουν στην ομάδα καυσίμων τους και το Βιοαέριο από τους Χώρους Υγειονομικής ταφής απορριμμάτων.
Για το λόγους αυτούς το υδρογόνο και οι κυψέλες Η2 περιλαμβάνονται στα στρατηγικά σχέδια ανάπτυξης της ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στην Ιαπωνία. Ο σχεδιασμός αφορά τόσο την υποστήριξη της ανάπτυξης της τεχνολογίας όσο και την διαμόρφωση των συνθηκών ένταξης των τεχνολογιών υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου στον ενεργειακό χάρτη σε εθνικό και διεθνές.
Η καταγεγραμμένη εκτίμηση της ΕΕ. για συμμετοχή του υδρογόνου κατά 5% στον ενεργειακό χάρτη το 2020 προοιωνίζει τη σημαντική συμμετοχή του σε βάθος χρόνου. Το 2100 θα μπορούσε να επιτευχθεί η συμμετοχή του υδρογόνου έως και 50% στον ενεργειακό χάρτη, εφόσον επιλυθούν τα σχετικά τεχνικά προβλήματα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει συνεχή παρουσία στην Ευρωπαϊκή Έρευνα σε θέματα τεχνολογιών υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου με συμμετοχή κυρίως των Πανεπιστημιακών / Ερευνητικών Ιδρυμάτων και Ινστιτούτων σε αντίστοιχα ανταγωνιστικά προγράμματα. Κατά το Ε.Ε. – Π.Π.5 σε σύνολο 66 εγκεκριμένων έργων, η Ελλάδα συμμετείχε σε 13 με την συμμετοχή 17 φορέων σε σύνολο 352. Στο Ε.Ε. – Π.Π.6, και σύμφωνα με τα εγκεκριμένα έργα έως το 2005, η συμμετοχή της Ελλάδας ήταν στα 12 εκ των 30 έργων. Τα ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα έχουν ήδη αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία Ελληνικών εταιρειών ανάπτυξης εμπορικών προϊόντων σχετιζόμενων με το υδρογόνο.
Ορόσημα επιτυχούς ένταξης των τεχνολογιών υδρογόνου στο ενεργειακό σύστημα αποτελούν:
• το κόστος παραγωγής, διανομής και αποθήκευσης, και τεχνολογιών χρήσης υδρογόνου. Η διαμόρφωση του κόστους καθορίζεται από την ανάπτυξη της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας στον τομέα των διαφόρων τεχνολογικών λύσεων, από τη παραγωγική διαδικασία, καθώς και από την επιλογή των ενεργειακών πηγών για την παραγωγή υδρογόνου
• οι τεχνολογίες που αφορούν την ανάπτυξη των υλικών και των διεργασιών των Κυψελών Καυσίμου που εξασφαλίζουν υψηλούς βαθμούς απόδοσης, αξιοπιστία και υψηλή διάρκεια λειτουργίας
• ο συνδυασμός τεχνολογιών υδρογόνου με ΑΠΕ, οι οποίες έχουν στοχαστικό χαρακτήρα, παρέχοντας τη δυνατότητα αποθήκευσης της πλεονάζουσας ενέργειας από εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε μορφή υδρογόνου, εξασφαλίζοντας εγγυημένη παροχή ισχύος και συμβάλλοντας στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την αειφόρο ανάπτυξη
• Ο συνδυασμός των κύκλων Η2Ο και CO2
• η αποθήκευση και διανομή υδρογόνου ώστε να επιτυγχάνεται η συμβολή του ως ενεργειακού φορέα στην εξισορρόπηση φορτίου και τη βελτίωση της απόδοσης ενεργειακών συστημάτων. Επίσης η κάλυψη ενεργειακών απαιτήσεων για την επίτευξη επαρκούς αυτονομίας επιμέρους τεχνολογικών λύσεων όπως οι μεταφορές
• η ασφαλής χρήση του υδρογόνου, τόσο με κατάλληλες τεχνολογίες, όσο και με κανονιστικές διατάξεις και εκπαίδευση
• ο ρόλος της Οικονομίας Υδρογόνου στο σύστημα των μεταφορών
• η κοινωνική αποδοχή και η ένταξη του στο ενεργειακό σύστημα
Έμφαση πρέπει να δοθεί σε συστήματα που συνδυάζουν την παραγωγή υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης που τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως από ηλιακή και αιολική, και ειδικά με αξιοποίηση της πλεονάζουσας ή απορριπτόμενης ισχύος. Σημαντικό ρόλο μπορούν επίσης να παίξουν οι μονάδες που χρησιμοποιούν βιομάζα ή / και βιοκαύσιμα για την παραγωγή υδρογόνου.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νομοσχεδίου καθορίζονται οι εθνικοί στόχοι. Για την υποβοήθηση στην επίτευξη των στόχων αυτών απαιτείται να πραγματοποιηθεί ενδελεχής μελέτη του δικτύου από την οποία θα προκύψουν οι περιοχές οι οποίες συγκεντρώνουν τα πλεονεκτήματα της διάθεσης του σχετικού δυναμικού (αιολικού, υδάτινου και βιοαερίου), της διαθεσιμότητας του δικτύου και των αναγκαίων αναβαθμίσεών του σε ευφυές δίκτυο. Επίσης θα προκύψουν σημαντικές πληροφορίες , όπως μεγέθη απορριπτόμενων φορτίων και οι δυνατότητες οικονομικής αποθήκευσης αυτής της ενέργειας, είτε σε ταμιευτήρες ύδατος είτε σε υδρογόνο και επανέγχυσής της στο δίκτυο.
Θεωρώντας ότι η σταδιακή ένταξη του Υδρογόνου και των κυψελών θα περάσει αρχικά από τα απομονωμένα ηλεκτρικά δίκτυα όπως και από τη χρήση κυψελών καυσίμων στον κτιριακό τομέα με τη χρήση φυσικού αερίου ή υδρογόνου για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας, προτείνουμε πιο κάτω συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα βοηθήσουν στη δημιουργία αγοράς υδρογόνου και κυψελών καυσίμου με θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία, καθώς υπάρχει εγχώριο δυναμικό για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε μονάδες παραγωγής κυψελών καυσίμων.
2. ΤΑΡΙΦΕΣ
Πλήθος οικονομικών σχημάτων έχουν χρησιμοποιηθεί παγκοσμίως για την υποστήριξη τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ. Το μέτρο που έχει υιοθετηθεί από την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε. είναι αυτό της επιδοτούμενης τιμολόγησης (feed-in tariff). Ο Νόμος 3468/2006 καθώς και το νέο Σχέδιο Νόμου προβλέπει επιδοτούμενα τιμολόγια για την ενέργεια που παράγεται από όλες τις μορφές ΑΠΕ χωρίς να περιλαμβάνει ωστόσο τα συστήματα κυψελών καυσίμου. Κατάλληλα σχεδιασμένα τιμολόγια θα διασφαλίσουν μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και μείωση του κόστους της συγκεκριμένης τεχνολογίας.
Στον Πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι προτεινόμενες τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας για συστήματα κυψελών καυσίμου κατηγοριοποιημένες σε 3 επίπεδα (μικρά kW > 100 και μεγάλα > 100 kW) όπως προέκυψαν από τεχνο-οικονομική ανάλυση.
Μέγεθος παραγόμενης ισχύος
Μικρά Μεσαία Μεγάλα
έως 5 kW 5 έως 100 kW άνω των 100 kW
0,45 €/kWh 0,40 €/kWh 0,35 €/kWh
Η ανάλυση του κόστους παραγωγής ισχύος έγινε με τις παρακάτω παραδοχές:
1. Ελάχιστη παραγωγή 1000 συστημάτων κυψελών καυσίμου το έτος για ισχύ έως 5ΚW, 10 συστημάτων το έτος για ισχύ έως 100ΚW, 2 συστημάτων το έτος για ισχύ 250ΚW. (Για να επιτευχθεί μικρότερη τιμή κόστους είναι απαραίτητη η επένδυση για τη δημιουργία εργοστασίων παραγωγής συστημάτων). Τα νούμερα κατασκευαστικού κόστους είναι βασισμένα σε αναλυτικές μελέτες και είναι ρεαλιστικά.
2. Φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη με βάση τις τιμές λιανικής για οικιακή χρήση μετά φόρων στην Αττική (0,028€/ΚWh).
3. Κελιά καυσίμου χαμηλής θερμοκρασίας τύπου PEM τα οποία είναι και τα μόνα εμπορικά διαθέσιμα με ικανοποιητική εγγύηση χρόνου λειτουργίας.
4. Δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν τυχόν όφελος από την παραγωγή θερμότητας.
5. Μηδενική επιδότηση του πάγιου κόστους κτήσης του εξοπλισμού.
3. ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Παρακάτω παραθέτουμε τις απόψεις της Ελληνικής Τεχνολογικής Πλατφόρμας Υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου που αφορούν στη λειτουργία, διαχείριση και τιμολόγηση υβριδικών σταθμών:
1. Οι κυψέλες καυσίμου θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν σε υβριδικά συστήματα για την εξυπηρέτηση αιχμών ισχύος με προνομιακή τιμολόγηση της ενέργειας που παράγεται από αυτές.
2. Τα υβριδικά συστήματα ΑΠΕ – Υδρογόνου μπορούν να εξομαλύνουν τις αιχμές παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά και να αποθηκεύσουν την περίσσεια ενέργειας σε μορφή υδρογόνου.
3. Στο άρθρο 2 παράγραφος 25 γ) του Νόμου 3468/3006 προβλέπεται ότι : «η μέγιστη ισχύς παραγωγής των μονάδων του σταθμού Α.Π.Ε. δεν μπορεί να υπερβαίνει την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων αποθήκευσης του σταθμού αυτού, προσαυξημένη κατά ποσοστό μέχρι 20%». Προτείνεται αύξηση της μονάδος ΑΠΕ άνω του 1,2 της δυναμικότητας του Υβριδικού Σταθμού (ΥΒΣ), εάν ο ΥΒΣ περιλαμβάνει μονάδα παραγωγής Η2, αποθήκευσής του και Κυψέλες Καυσίμου. Ο ακριβής λόγος εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ / σύστημα αποθήκευσης θα προσδιορίζεται βάσει των αναγκών του κάθε νησιού με στόχο τη βέλτιστη (μέγιστη) χρήση του υβριδικού συστήματος.
4. H τιμή της ενέργειας που απορροφάται για την φόρτιση του συστήματος αποθήκευσης μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις που η φόρτιση γίνεται σε κοιλάδες φορτίου, να είναι πολύ χαμηλή και για αυτό στο άρθρο 13 παράγραφος 3 β) του Νόμου 3468/3006 η προβλεπόμενη προσαύξηση για το κατώτερο όριο τιμολόγησης ενέργειας που προσδίδεται στο σύστημα θα ήταν καλύτερα να είναι 35% αντί για 25% που προβλέπεται. Τα ακριβή ποσοστά προσαύξησης θα προκύψουν μετά από μελέτη που μπορεί να προκηρυχθεί από τη ΡΑΕ για συγκεκριμένα νησιά.
4. ΛΟΙΠΑ ΣΧΟΛΙΑ
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ σήμερα γίνεται διεθνώς σε μεγάλη κλίμακα με μεγάλο ανταγωνισμό των κατασκευαστικών εταιριών που από δεκαετίες συμμετέχουν στα κίνητρα και στο άνοιγμα της αγοράς. Μόνο στον τομέα των φωτοβολταϊκών προβλέπονται για το 2010 εγκαταστάσεις της τάξεως του 10 GIGAWATT.
Ο τομέας της αποθήκευσης παρ’όλο που και σε αυτόν έχουν γίνει μεγάλες προσπάθειες και τεχνολογική ανάπτυξη παρουσιάζει ακόμα σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και διείσδυσης στην αγορά. Γι αυτό ο τομέας της αποθήκευσης με υδρογόνο και των κυψελών καυσίμου αλλά και άλλα συστήματα αποθήκευσης παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα πρέπει να συμπεριληφθούν στις διαδικασίες και τα κίνητρα του νέου νόμου με συγκεκριμένες αναφορές.
Στην Παράγραφο 12 σελίδα 10 του σχεδίου νόμου καλό είναι η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων να ισχύει για 20 χρόνια ώστε να συμβαδίζει με την άδεια λειτουργίας.
Στην Παράγραφο 15 σελίδα 11 του σχεδίου νόμου θα πρέπει να αναφερθεί ότι ισχύουν οι διαδικασίες και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ως έχουν σήμερα με την κείμενη νομοθεσία και ότι με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικών Αλλαγών δύναται να τροποποιούνται, να καθορίζονται νέα, καθώς και να ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την έκδοση των αδειών που προβλέπονται.
Καθώς το σχέδιο νόμου αναφέρεται σε ενεργειακά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ενσωματώνει μέτρα για την μείωση της κατανάλωσης κτιρίων προτείνεται η ενσωμάτωση τεχνολογικών λύσεων που αφορούν και στην ανάπτυξη δικτύων υδρογόνου για την κεντρική παραγωγή – χρήση υδρογόνου. Τα δίκτυα αυτά δύναται να τροφοδοτούνται με καθαρό υδρογόνο (από χρήση ΑΠΕ και ηλεκτρόλυση, διαχωρισμό υδρογόνου από κεντρική παροχή μίγματος υδρογόνου φυσικού αερίου), καθώς και χρήση υδρογόνου από βιοαέριο, βιομάζα και άλλα καύσιμα.
Οι εφαρμογές υδρογόνου δύναται να υποστηρίζουν ηλεκτροπαραγωγή ή την συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας. Τέτοιες εφαρμογές θα πρέπει να υποστηρίζονται από αντίστοιχους μηχανισμούς κινήτρων με τις άλλες εφαρμογές ΑΠΕ όπως τα φωτοβολταικά απαλλάσσοντας τον κάτοχο αδείας παραγωγής ενέργειας από το ειδικό τέλος Α.Π.Ε.
Στο Άρθρο 7 σελίδα 16 του σχεδίου νόμου προτείνεται η αλλαγή της παραγράφου Α.1 του άρθρου 25 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, ως ακολούθως:
«Α.1. Κάθε παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στον οποίο χορηγείται άδεια παραγωγής μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, επιβαρύνεται, από την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του σταθμού του, με ειδικό τέλος. Το τέλος αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α., τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου ή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Από την καταβολή του ειδικού τέλους απαλλάσσονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα. Απαλλάσσονται της καταβολής του ειδικού τέλους οι εφαρμογές τεχνολογιών υδρογόνου».
Στο Άρθρο 10 σελίδα 22 του σχεδίου νόμου προτείνονται οι ακόλουθες αλλαγές:
1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 4 του ν.3661/2008 (ΦΕΚ 89Α’) αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Για τα νέα κτίρια, πριν την έναρξη της ανέγερσης, πρέπει να εκπονείται και να υποβάλλεται στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία μελέτη, που συνοδεύει τη μελέτη της παραγράφου 1 του άρθρου 3 και η οποία περιλαμβάνει την τεχνική, περιβαλλοντική και οικονομική σκοπιμότητα εγκατάστασης τουλάχιστον ενός εκ των εναλλακτικών συστημάτων παροχής ενέργειας, όπως αποκεντρωμένων συστημάτων παροχής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, συστημάτων θέρμανσης ή ψύξης σε κλίμακα περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου, γεωθερμικών αντλιών θερμότητας καθώς και αποκεντρωμένων εφαρμογών τεχνολογιών υδρογόνου για συμπαραγωγή με προαιρετική επιλογή της ανάπτυξης τοπικής κλίμακας συστημάτων παραγωγής – διανομής υδρογόνου. Στην περίπτωση χρήσης τοπικών δικτύων διανομής θερμότητας η μελέτη θα περιλαμβάνει και σχέδιο σύμβασης πώλησης θερμικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές».
2. Στο άρθρο 4 του ν.3661/2008 προστίθενται οι εξής παράγραφοι:
«3. Σε όλα τα νέα κτίρια είναι υποχρεωτική η κάλυψη μέρους των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης από ηλιοθερμικά συστήματα. Το ελάχιστο ποσοστό του ηλιακού μεριδίου σε ετήσια βάση καθορίζεται ως εξής: κλιματική ζώνη Α: ≥ 80%, κλιματική ζώνη Β: ≥ 75%, κλιματική ζώνη Γ: ≥ 70%, κλιματική ζώνη Δ: ≥ 65%. Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει για τις εξαιρέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 11 του παρόντος, καθώς και όταν οι ανάγκες σε ζεστό νερό χρήσης καλύπτονται από άλλα αποκεντρωμένα συστήματα παροχής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας, συστήματα τηλεθέρμανσης σε κλίμακα περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου, γεωθερμικές αντλίες θερμότητας καθώς και εφαρμογές τεχνολογιών υδρογόνου.
4. Το αργότερο ως τις 31.12.2019, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να καλύπτουν το σύνολο της πρωτογενούς ενεργειακής κατανάλωσης τους με αποκεντρωμένα συστήματα παροχής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας, συστήματα τηλεθέρμανσης σε κλίμακα περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου, γεωθερμικές αντλίες θερμότητας καθώς και εφαρμογές τεχνολογιών υδρογόνου. Στην περίπτωση των νέων κτιρίων που στεγάζουν υπηρεσίες του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα, η υποχρέωση αυτή θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το αργότερο ως τις 31.12.2014».
5. ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ Νο 1 (Οι προτάσεις του ελληνικού οδικού χάρτη. Απρίλιος 2007)
Στα πλαίσια του παγκόσμιου στρατηγικού στόχου της προστασίας του περιβάλλοντος με την αποδέσμευση από τα συμβατικά καύσιμα, η ΕΕ αναζητά μέσω της τεχνολογικής πρωτοπορίας στο Υδρογόνο & στις Κυψέλες Καυσίμου να έχει ρόλο στην επερχόμενη παγκοσμιοποιημένη αγορά. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παίξει ρόλο στο ενεργειακό «γίγνεσθαι» της Ευρώπης, ρόλο σε αντιστοιχία με τις υπάρχουσες ικανότητες και δεξιότητες, αλλά και τους διαθέσιμους ενεργειακούς πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, πλήθος κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και πολιτικών θεμάτων σχετικών με την ενσωμάτωση των τεχνολογιών Υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου στο ενεργειακό σύστημα της χώρας θα πρέπει να διερευνηθούν και προσδιοριστούν.
Η πολιτεία και τα διάφορα όργανά της θα παίξουν ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση του πλαισίου εντός του οποίου οι εταιρείες θα αναπτύξουν την αγορά.
Από ελληνικής πλευράς, τόσο η πολιτεία όσο και οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να συνεισφέρουν από την μεριά τους στα ακόλουθα, κατά σειρά προτεραιότητας, έχοντας συνείδηση ότι πρόκειται για κοινή προσπάθεια ιδιωτικού και δημόσιου ενδιαφέροντος επίτευξης τεχνολογιών αειφόρου ανάπτυξης:
Εθνικός σχεδιασμός, χάραξη στρατηγικής προώθησης υδρογόνου:
o Σύσταση Εθνικού Προγράμματος Υδρογόνου και ένταξή του στον Εθνικό Ενεργειακό σχεδιασμό.
o Ουσιαστική συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για το Υδρογόνο και συντονισμό με όλους τους φορείς για την επίτευξη των εθνικών στόχων στο γενικότερο πλαίσιο των ευρωπαϊκών στόχων.
o Οι εθνικοί στόχοι έως το 2010 είναι να υλοποιηθούν 10 επιδεικτικά έργα, 3 έργα βασικής έρευνας και 2 έργα φάροι. Επιπλέον οι εθνικοί στόχοι σε ότι αφορά τα εγκαταστημένα συστήματα αθροιστικά θα πρέπει να είναι οι εξής : Μικρά συστήματα: 5 MWe (Αθροιστικά), Συστήματα μεσαίας δυναμικότητας: 0,1 Mwe (Αθροιστικά), Συστήματα μεγάλης δυναμικότητας: 10 MWe (Αθροιστικά), Ειδικά οχήματα: 50 τεμάχια, Ολοκληρωμένα συστήματα Αιολικά-Υδρογόνου: 2 πάρκα και Ολοκληρωμένα συστήματα Φωτοβολταϊκά-Υδρογόνου: 1 πάρκο.
Δημιουργία τεχνικοοικονομικού και νομοθετικού πλαισίου για την υποστήριξη των εφαρμογών υδρογόνου:
o Κατάρτιση Σχεδίου Προώθησης στην αγορά εφαρμογών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου με ειδικά κίνητρα
o Επικαιροποίηση υφιστάμενης νομοθεσίας, υιοθέτηση νέων ρυθμίσεων για τη θεσμική αναγνώριση εφαρμογών υδρογόνου.
o Εκπόνηση ερευνών αγοράς και κοινωνικών – οικονομικών – περιβαλλοντικών μελετών για την εισαγωγή του νέου ενεργειακού συστήματος
o Ορισμός του πλαισίου επιχορηγήσεων επενδύσεων
o Επιλογή γεωγραφικών περιοχών για έναρξη εφαρμογών και καθορισμός της απαιτούμενης υποδομής
o Δημιουργία και υιοθέτηση τεχνικών κανονισμών και προτύπων για την ασφαλή και αποδοτική χρήση Υδρογόνου και εφαρμογών Κυψελών Καυσίμου
Παροχή κινήτρων, οικονομική στήριξη πρότυπων εφαρμογών:
o Επιδοτήσεις πιλοτικών έργων συνδυασμού Τεχνολογιών ΑΠΕ και Υδρογόνου με έμφαση στην αιολική ενέργεια εκτός δικτύου αρχικά και μετέπειτα και εντός δικτύου.
o Ένταξη των τεχνολογιών υδρογόνου στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχοντας οικονομικά και διαχειριστικά κίνητρα σε εταιρείες, διαχειριστές υποδομών και καταναλωτές (π.χ. επιδοτήσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις, προνομιακές τιμολογήσεις, προτεραιότητα συστημάτων, απλοποίηση διαδικασιών χορήγησης αδειών, ακύρωση απαγορευτικών διατάξεων κλπ.)
o Χρηματοδότηση έργων έρευνας, ανάπτυξης και επίδειξης με στήριξη των υπαρχουσών προτάσεων και καινοτομιών που αναπτύσσονται στην Ελλάδα ώστε να προωθηθεί πρακτικά η διείσδυση του Υδρογόνου (Minibus Υδρογόνου, Νησί Υδρογόνου, Ελληνική Κυψέλη Καυσίμου, τεχνικοοικονομική μελέτη για την αξιοποίηση του απορριπτόμενου ηλεκτρικού φορτίου των αιολικών πάρκων για την παραγωγή Υδρογόνου & εφαρμογή της, κ.λ.π)
o Επιδίωξη αποδοτικής Δημόσιας – Ιδιωτικής Συνεργασίας με ευέλικτα σχήματα. Συνεργασία ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων και βιομηχανίας για την ανάπτυξη προϊόντων, καθώς και δημόσιων φορέων και πιστωτικών ιδρυμάτων για την ανάπτυξη της σχετικής αγοράς.
Ανάπτυξη τεχνογνωσίας, ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας σε θέματα σχετικά με το υδρογόνο:
o Επιχορηγήσεις έρευνας και ανάπτυξης και πιο συγκεκριμένα ένταξη του Τομέα Υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου στο Ερευνητικό Πρόγραμμα της ΓΓΕΤ
o Προκήρυξη από τη ΓΓΕΤ έργων διμερούς συνεργασίας στον τομέα του Υδρογόνου και Κυψελών Καυσίμου
o Προγράμματα δημόσιας εκπαίδευσης για την εξασφάλιση γενικής παιδείας
o Απαραίτητη υποδομή και προγράμματα σπουδών για την εξασφάλιση κατάλληλα εκπαιδευόμενου τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού
o Ενημέρωση / δημοσιοποίηση / μηχανισμοί διάχυσης τεχνολογίας υδρογόνου
Οι πιο πάνω ενέργειες έχουν χρονικό ορίζοντα έως το 2008 . Ήδη από το 2007 εταιρείες και ιδρύματα που συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα υδρογόνου αναμένουν τη συμμετοχή τους σε έργα.
Μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής:
Γ. Βαρούχας (Πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής)
Δ. Γιαννακόπουλος
Β. Γρηγορίου
Κ. Καρακίτσου
Α. Κωνσταντόπουλος
Δ. Λυγούρας
Κ. Σάρδη
Π. Τσιακάρας
Γ. Φρουδάκης
Α. Φωτίου
Σύμβουλος Συντονιστικής Επιτροπής
Ε. Καραμπατέας
Γραμματεία
Ε. Ζούλιας
Ε. Σταματάκης
Χ. Μητσοπούλου
Αγαπητοί συμπολίτες,
Νομίζω ότι η συζήτηση θα πρέπει να εστιαστεί περισσότερο στη βασική κατεύθυνση του σχεδίου νόμου, που συνίσταται στον χαρακτηρισμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ως δράσης προτεραιότητας που υπερισχύει σε σχέση με άλλες κοινωνικές ή περιβαλλοντικές παραμέτρους (άρθρο 1) καθώς και σε σχέση με τις τοπικές επιπτώσεις (άρθρο 8. παρ.1 καθώς και άρθρο 9, παράγραφοι 1-6). Οι συγκεκριμένες διατάξεις διαμορφώνουν, κατά τρόπο πρωτοφανή, ένα πλαίσιο που πολύ συχνά θα χαρακτηρίζεται από τον εντονότατο ανταγωνισμό των υφιστάμενων χρήσεων γής με τις επιδιωκόμενες δεσμεύσεις εδαφών για εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και από αντίστοιχες συγκρούσεις μεταξύ παραδοσιακών, νεώτερων χρηστών (με την ευρύτερη έννοια) γής και υποψήφιων επενδυτών τέτοιων έργων. Μέ τις προτεινόμενες αυτές ρυθμίσεις, η περιβαλλοντική (συμπεριλαμβανομένης της δασικής) Δημόσια διοίκηση ουσιαστικά υποχρεώνεται (κατά τρόπο αντισυνταγματικό) να λειτουργεί κατά το μάλλον ή ήττον ετεροβαρώς προς όφελος των επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ. Προκαλεί δε ιδιαίτερα δυσάρεστη έκπληξη, αλλά και δικαιολογημένη καχυποψία, η σπουδή με την οποία οι συντάκτες του σχεδίου νόμου, είναι πρόθυμοι να υποβάλλουν την Ελληνική ύπαιθρο αλλά και τον περιαστικό χώρο σε σημαντικές απώλειες φυσικών, βιολογικών, τοπιακών πόρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που ναι μεν, τουλάχιστον σύμφωνα με τις επικρατούσες επιστημονικές απόψεις, συμπεριλαμβάνεται στα (αλληλοσχετιζόμενα) σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη, για την αντιμετώπιση του οποίου όμως η χώρα μας επιβάλλεται να συμμετάσχει στην (όποια) διεθνή προσπάθεια στο μέτρο των πραγματικών δυνατοτήτων της, όπως αυτές διαμορφώνονται μέσα από τους περιορισμούς που επιβάλλει η (στοιχειώδης για κάθε πολιτεία και κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της) ανάγκη παράλληλου σεβασμού των ιδιαίτερων πολιτιστικών, κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της. Επί πλέον, είναι νομίζω σαφές ότι οι αναγκαίες αντιλήψεις και δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να δρούν συνεργιστικά και όχι αντιθετικά με τις λοιπές αντιλήψεις και δράσεις που στοχεύουν στην επίτευξη του ευρύτερου και κεντρικότερου στόχου, αυτού της αειφορίας.
Πράγματι, οι συντάκτες του σχεδίου νόμου δείχνουν να αγνοούν, να παραβλέπουν ή να υποβαθμίζουν, παραμέτρους τεράστιας σημασίας για την αειφόρο ανάπτυξη της χώρας όπως το τοπίο, η βιοποικιλότητα, τα δασικά οικοσυστήματα, οι φυσικοί πόροι, ζητήματα τα οποία έχουν ήδη αναδειχθεί, μέσα από πλήθος εύστοχων παρεμβάσεων, στα πλαίσια της διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου. Εδώ θα ήθελα να επισημάνω κάποια ιδιαίτερα σημεία, που αφορούν ορισμένους από τους παραπάνω παράγοντες σε σχέση με μια (προφανώς αναγκαία αλλά μη υιοθετούμενη από την Πολιτεία) ολιστική θεώρηση του ζητήματος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής:
Α. Ότι η καθοριστική συμβολή των τοπίων σε μία πλειάδα παραμέτρων (περιβαλλοντικών, κοινωνικών-πολιτιστικών, οικονομικών –αναπτυξιακών) που αφορούν την ποιότητα ζωής καθώς και τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και παράδοσης των λαών της ηπείρου μας, αναγνωρίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης με την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, της 20/10/2000. Με τη σύμβαση αυτή, τα συμβαλλόμενα μέρη καλούνται να αναγνωρίσουν τη σημασία των τοπίων και να ενσωματώσουν μέτρα για την προστασία και διαχείρισή τους στις Εθνικές και τοπικές πολιτικές. Θα ήθελα να προσθέσω, πέρα από την εντυπωσιακή ποικιλότητα της χώρας μας σε τοπία, τα οποία επί πλέον χαρακτηρίζονται από υψηλότατη συνθετότητα, στοιχεία που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία και υψηλή αξία της Ελληνικής υπαίθρου, το τεράστιο ιστορικό και πολιτιστικό (συμπεριλαμβανομένου του θρησκευτικού) φορτίο που χαρακτηρίζει τα Ελληνικά τοπία, παράμετροι οι οποίες προκαλούν την Ελληνική Πολιτεία στην υιοθέτηση μέτρων προστασίας τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό και όχι σε ρυθμίσεις ουσιαστικής αγνόησής των. (Γράφτηκε σε κάποιες εφημερίδες, το Νοέμβρη του ’09 αν θυμάμαι καλά, ότι η συγκεκριμένη σύμβαση θα ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο με το νόμο για τα δάση της Ανατολικής Αττικής. Τι έγινε τελικά; δεν είδαμε τίποτα στις σχετικές ιστοσελίδες).
Β. Ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προϋποθέτει δράσεις, όχι μόνο στο επίπεδο του περιορισμού της, αλλά και στο επίπεδο της προσαρμογής των κοινωνιών και του περιβάλλοντος στις επερχόμενες (με μάλλον αναπόφευκτο τρόπο) αλλαγές, πράγμα που θα περιορίσει, αντίστοιχα, τις επιπτώσεις των αλλαγών αυτών . Βασικές συνιστώσες των μέτρων και δράσεων προσαρμογής και περιορισμού των επιπτώσεων αυτών στην ύπαιθρο αποτελούν, μεταξύ άλλων:
– H προστασία της γεωργικής γής και πρωτίστως φυσικά της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας και σε εθνικό επίπεδο, προστασία που θα αποδειχθεί μελλοντικά, υπέρ-πολύτιμη ειδικά για τη χώρα μας, αλλά και για όλη τη Μεσογειακή λεκάνη. Πράγματι, στις προβλέψεις (του 2007) της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή γίνεται λόγος για πιθανή μείωση των βροχοπτώσεων στην περιοχή της λεκάνης αυτής πλέον του 10 ή και 20% στα τέλη του 21ου σε σχέση με τα τέλη του προηγούμενου αιώνα, καθώς και για αύξηση της θερμοκρασίας από περίπου έναν έως τρείς βαθμούς C (ανάλογα με την υπόθεση που χρησιμοποιείται) για την ίδια περίοδο αναφοράς.
– Η προστασία και διατήρηση των φυσικών οικοσυστημάτων σε καλή κατάσταση, όχι μόνο από την άποψη της ποικιλότητας ειδών χλωρίδας και πανίδας, αλλά και από την άποψη της διατήρησης των γενικότερων λειτουργιών τους συμπεριλαμβανομένης της δυναμικής τους.Αυτό θα τους επιτρέψει την ευκολότερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και την ευκολότερη εξάπλωσή τους προς ψυχρότερες περιοχές, δηλαδή προς μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη, προϊούσης της αλλαγής αυτής. Κατά συνέπεια, η, με στόχο την εγκατάσταση αιολικών σταθμών, διάνοιξη οδών συνολικής ζώνης αλλοίωσης (με τα πρανή) πλάτους πάνω από 10-12 μέτρα και η διάνοιξη, συντήρηση πλατειών και δρόμων σημαντικής επιφάνειας στις κορυφογραμμές, στις περιοχές των υψηλών δασοορίων των ορεινών όγκων της χώρας μας, διαμορφώνει, εκτός των άλλων απωλειών, συνθήκες κατακερματισμού των δασικών οικοσυστημάτων και παρεμπόδισης της δυναμικής και των λειτουργιών που αναφέραμε στα αμέσως προηγούμενα. Και όπως είναι λογικό, οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις θα έπρεπε να σταθμίζονται τουλάχιστον με ίση βαρύτητα σε σχέση με τη θετική συμβολή των αιολικών σταθμών στη μείωση εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Φυσικά, με την παράθεση των παραπάνω δεν επιχειρηματολογούμε σε καμία περίπτωση υπέρ απόψεων υπέρ-αυστηρής προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Είναι όμως από την άλλη μεριά σαφές (στον κάθε καλόπιστο) ότι οι αντιλήψεις για την ανάγκη προστασίας, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, των βασικών φυσικών, βιολογικών, τοπιακών χαρακτηριστικών της υπαίθρου, θα έπρεπε να ενσωματώνονται κατά τρόπο ουσιαστικό (και να εξειδικεύονται σε τοπικό επίπεδο) σε κάθε πολιτική που αφορά την ανάπτυξη και διαχείριση της υπαίθρου αλλά και του περιαστικού χώρου, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των πολιτικών που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, οι αντιλήψεις αυτές θα έπρεπε να διαμορφώνουν το πλαίσιο το οποίο θα σηματοδοτήσει την ανάπτυξη ως αειφορική διαδικασία στην πράξη, ως διαδικασία δηλαδή η οποία υπόκειται σε ποσοτικούς περιορισμούς σε σχέση με κρίσιμες περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους και όχι ως αφηρημένη έννοια (όπως δυστυχώς επικρατεί σήμερα). Και θα έπρεπε η σύγχρονη Ελληνική Πολιτεία, κληρονόμος ιστορίας, πολιτισμού και παράδοσης κριτικής σκέψης χιλιετιών, να πρωτοστατεί σε προσεγγίσεις θεώρησης της ανάπτυξης, πρώτιστα ως διαδικασίας σφυρηλάτησης της ποιότητας και του μέτρου σε όλες τις εκφράσεις και τα επίπεδα της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, θεώρηση που είναι και η ασφαλέστερη οδός για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αντίθετα, φαίνεται να επιχαίρει (μέσω της Υπουργού Περιβάλλοντος στο Υπουργικό Συμβούλιο της Πέμπτης 14/1/10) για την πιθανότατη απελευθέρωση λιμναζόντων επενδύσεων ΑΠΕ 3 δις. οι οποίες (και αυτό είναι το βασικότερο ζήτημα) με τις συνθήκες που διαμορφώνει το εν λόγω σχέδιο νόμου, θα επιδιωχθεί να επιβληθούν ουσιαστικά άνευ όρων στην Ελληνική ύπαιθρο.
Ως συμπύκνωση των παραπάνω απόψεων σε ένα στοιχειώδες επίπεδο θεσμοθέτησης, διατυπώνω τις παρακάτω τρείς ομάδες προτάσεων σε σχέση με βασικές προβλέψεις του σχεδίου νόμου, συμπληρωματικά ή επί πλέον απόψεων οι οποίες έχουν ήδη διατυπωθεί, προς την ίδια κατεύθυνση, στα πλαίσια πολλών δεκάδων εύστοχων παρεμβάσεων στην παρούσα διαβούλευση:
1. Στις περιοχές του δικτύου «Φύση 2000» οι οποίες, κατά κανόνα, αποτελούν την κορωνίδα των περιοχών της χώρας από την άποψη της φυσικής αξίας και όχι μόνο, εφ’ όσον δεν υπάρχει ολοκληρωμένη και εγκεκριμένη από την οικεία επιτροπή παραλαβής Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) θα πρέπει να αποφεύγονται οι χωροθετήσεις έργων ΑΠΕ που απαιτούν άδεια παραγωγής. Οι ΕΠΜ οι οποίες πρόκειται να εκπονηθούν ή να αναθεωρηθούν θα πρέπει, στην τελική τους φάση (όπου διατυπώνονται όροι και περιορισμοί ανά ζώνη προστασίας) να παραθέτουν προτάσεις σχετικά με τη δυνατότητα ή μη χωροθέτησης έργων ΑΠΕ ανά ζώνη, καθώς και ανά είδος, ισχύ έργου. Οι προβλέψεις αυτές πρέπει να συμπληρώσουν την, αφήνουσα κάποιο μικρό παράθυρο αισιοδοξίας, διατύπωση σε τμήμα της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του σχεδίου νόμου: «… ή σταθμίζεται με επιστημονικά επαρκή κριτήρια το επιδιωκόμενο όφελος σε σχέση με την πιθανή απώλεια προστατευτέου αντικειμένου, η οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ελάχιστη». Aντίθετα, η αμέσως προηγούμενη διατύπωση περί «αντισταθμιστικών μέτρων» θα πρέπει να απαλειφθεί, δεδομένου ότι, αφ’ ενός μεν θα επιτείνει την πίεση στη περιβαλλοντική Δημόσια διοίκηση να λειτουργεί ετεροβαρώς υπέρ των επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ και σε περιοχές του δικτύου (γεγονός που σε μεγάλο βαθμό προοιωνίζεται και τις αντίστοιχες προστριβές με τοπικές κοινωνίες, αλλά και τη μείωση της αξιοπιστίας των Δημόσιων υπηρεσιών) αφ’ ετέρου δε θα αυξήσει το πλήθος των προσφυγών, στο ΣΤΕ, στα αστικά δικαστήρια, αλλά και σε Ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις οποίες θα προκαλέσει μία τελική άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ να καταργήσει ή να τροποποιήσει ριζικά τις επίμαχες διατυπώσεις στα άρθρα 1, 8 και 9 του σχεδίου. Στην περίπτωση που οριστικοποιηθεί αυτή η άρνηση, θα πρέπει να υπάρξει σαφής πρόβλεψη (μπορεί να ενσωματωθεί στο άρθρο 9 του σχεδίου νόμου) για την εξαίρεση των περιοχών του δικτύου «Φύση 2000» από τις εν λόγω διατάξεις των άρθρων 1, 8 και 9 του σχεδίου.
2. Η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων υπηρεσιών και φορέων Δημόσιας διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τοπικού ή περιφερειακού επιπέδου, θα λειτουργήσει θετικά προς την κατεύθυνση της διείσδυσης των έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ κατά τρόπο συνεργιστικό και όχι αντιθετικά ή ανταγωνιστικά άλλων παραμέτρων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης. Αλλωστε, οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, έχουν κατά κανόνα πολύ καλή γνώση των τοπικών συνθηκών, αναγκών και περιορισμών και η γνώση αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί και όχι να απαξιωθεί, όπως ουσιαστικά καταφέρνουν οι συντάκτες του σχεδίου νόμου με τη διατύπωση των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 9. Επί πλέον όμως προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτή, είναι η αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου για τα έργα ΑΠΕ (η οποία έχει ήδη αποφασιστεί όπως πληροφορηθήκαμε από την ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ) προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης σε αυτό σημαντικών και κρίσιμων κριτηρίων αξιολόγησης των επιπτώσεων και της δυνατότητας ένταξης των έργων αυτών στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, σύμφωνα και με τα προαναφερθέντα, κριτήρια τα οποία θα διευκολύνουν τις τοπικές κοινωνίες και φορείς σε ουσιαστικές και ποιοτικές κρίσεις και επιλογές, σε αντιδιαστολή με απλουστευτικές προσεγγίσεις.
3. Η στροφή στην ολιστική προσέγγιση για τη διαχείριση της υπαίθρου, της οποίας βασική συνιστώσα είναι η διατήρηση, ενίσχυση και ποιοτική αναβάθμιση του πρωτογενή τομέα σε όλα τα επίπεδα (γεωργία, δασοκομία, κτηνοτροφική και αλιευτική παραγωγή) και η μείωση των διαρκώς διευρυνόμενων ανισορροπιών μεταξύ αυτού και του τριτογενή τομέα, θα πρέπει να αποτελεί πλέον, όχι μόνο Εθνική, κοινωνική, περιβαλλοντική επιταγή, αλλά και βασική παράμετρο των πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Κατά συνέπεια αποτελεί αδήριτη ανάγκη, η στο μέγιστο βαθμό προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας με την οποία δεν συνάδουν οι ρυθμίσεις που προτείνονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 9 του σχεδίου νόμου. Αποψή μου είναι ότι, στις εκτάσεις αυτές, θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο μικρά φωτοβολταϊκά συστήματα (εξαιρούμενα άδειας παραγωγής) μικρά αιολικά συστήματα (για την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας νοικοκυριών ή αγροτικών επιχειρήσεων και υποδομών) καθώς και μικρές εγκαταστάσεις (τοπικής εμβέλειας) αξιοποίησης βιομάζας.
Ιστοσελίδες με πληροφορίες και απόψεις που συνέβαλαν σημαντικά στην παρούσα παρέμβαση:
1. Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή: (www.ipcc.ch).
2. Διεθνής Ενωση Ινστιτούτων Δασικών Ερευνών: (www.iufro.org )
Eυχαριστώ για τη φιλοξενία,
Κωστής Ε. Πενταράκης,
Δρ. Δασολόγος, Υπάλληλος της Δ/νσης Δασών Χανίων, μέλος της ΝΕΧΩΠ Ν. Χανίων
Υ.Γ.1: Θα ήθελα, με την ιδιότητα που υπογράφω, να ευχαριστήσω ξεχωριστά την κα Αρετή Βασιλειάδου για την εντυπωσιακά πλήρη νοημάτων και συναισθημάτων φράση της (που περιέχεται στην παρέμβασή της στις 14/1 στην παρούσα διαβούλευση): «Οι κορυφογραμμές των γενέθλιων τόπων μας είναι δημόσιες δασικές εκτάσεις επί των οποίων έχουμε δικαίωμα προσωπικότητας». Προσωπικά με ενθουσίασε και με συγκίνησε.
Και μόνο ο τίτλος του Σχεδίου Νόμου «… για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», όπως και ο τίτλος του νέου Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και … «κλιματικής αλλαγής», δείχνουν και αποδείχνουν, ότι οι πολίτες αυτής της χώρας θεωρούνται από τους εμπνευστές αυτών των τίτλων … ΗΛΙΘΙΟΙ.
Ακόμη και αν ολόκληρη η Ελλάδα μαζί με τους κατοίκους της (!) «έσβηνε» από τον χάρτη της Γης, δεν θα άλλαζε η πορεία της όποιας κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη «Γη».
Ο στόχος του Σχεδίου Νόμου για τις ΑΠΕ δεν είναι «ΕΘΝΙΚΟΣ». Έτσι κι αλλιώς η νέα Κυβέρνηση έδειξε και απέδειξε, ότι βγάζει … σπυράκια με τη λέξη «ΕΘΝΙΚΟΣ». Διαγράψτε λοιπόν και από αυτό το Σχέδιο Νόμου τη λέξη «ΕΘΝΙΚΟΣ».
Το παρόν Σχέδιο Νόμου, όπως και οι προηγηθέντες σχετικοί Νόμοι προηγούμενων Κυβερνήσεων, υπηρετεί και εξυπηρετεί μεγάλα και μικρά ιδιωτικά συμφέροντα στο όνομα της λεγόμενης «πράσινης» ανάπτυξης και της λεγόμενης «πράσινης» ενέργειας, που θα πληρώσουν άλλη μια φορά οι αφελείς και ανίδεοι φορολογούμενοι πολίτες.
Γιώργος Βαλαβάνης
Διπλ. Μηχ/γος-Ηλ/γος Μηχανικός ΕΜΠ
Το Σ/Ν για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ είναι μια συνολικά πολύ θετική προσπάθεια, που προσπαθεί επιτυχημένα στις περισσότερες περιπτώσεις να δώσει λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τομέας. Το θετικό πνεύμα το Σ/Ν δηλώνεται ήδη από το πρώτο άρθρο του όπου θεσμοθετείται ο εθνικός στόχος για 40% ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρισμού ως το 2020. Ο στόχος αυτός είναι υψηλότατος, αλλά ταυτόχρονα απαραίτητος στην προσπάθεια περιορισμού της κλιματικής αλλαγής.
Δεδομένων αυτών η ΓΚΑΜΕΣΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΛΛΑΣ καταθέτει παρακάτω τα σχόλια της επί συγκεκριμένων σημείων του Σ/Ν για τα οποία θεωρεί ότι είναι προβληματικά ή μπορεί να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση.
Αξιότιμη κα Υπουργέ,
Το υπό δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» αποτελεί, χωρίς καμία αμφιβολία, μία θετική εξέλιξη στο θέμα των ΑΠΕ.
Σαν γνήσιος Έλληνας, ο κάθε ένας μας έχει και την δική του άποψη, θέτω υπόψη σας και των υπηρεσιακών παραγόντων σας τις σκέψεις μου και μερικές θετικές κατά την γνώμη μου επισημάνσεις.
Α) Πιστεύω ότι πρέπει να συμπληρωθεί το νέο Άρθρο 1 – Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε. με μία νέα επιπλέον παράγραφο η οποία θα περιγράφει την φιλοσοφία μέσω της οποίας θα επιτευχθεί αυτός.
Η επικρατούσα φιλοσοφία – σκέψη διεθνώς, η οποία αντανακλάται και στα άρθρα του νομοσχεδίου περιέχεται στην παρακάτω πρόταση (αντιγραφή από το internet):
Every node in the power network of the future will be awake, responsive, adaptive, price-smart, eco-sensitive, real-time, flexible, humming – and interconnected with everything else.
Δηλαδή:
Κάθε κόμβος στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας του μέλλοντος θα είναι ενεργός, θα ανταποκρίνεται, θα προσαρμόζεται, σε προσιτή τιμή, με οικολογική ευαισθησία, σε πραγματικό χρόνο, ευέλικτος, συγχρονισμένος – και διασυνδεδεμένος με όλους τους άλλους.
Συνεπώς η ανάπτυξη – εξέλιξη του θέματος των Α.Π.Ε. αλλά και ενέργειας γενικότερα, επιτυγχάνεται – ολοκληρώνεται με την ανάπτυξη ενός Πανελλήνιου Δικτύου Ενέργειας, (συμπληρωματικού του υπάρχοντος σημερινού), συνδεδεμένου με αντίστοιχα δίκτυα άλλων γειτονικών χωρών. Η μορφή του δικτύου αυτού θα είναι αντίστοιχη του internet web και σύμφωνα με τους επιστήμονες ενέργειας θα ονομάζεται Energy Web με νέους νόμους αρχές και κανόνες.
Κάθε τερματικό σημείο – κόμβος του δικτύου αυτού θα μπορεί να είναι:
Α-1) Σταθμοί παραγωγής ενέργειας μεγάλης ισχύος, δηλαδή οι υπάρχοντες συμβατικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας και οι μεγάλοι σταθμοί παραγωγής ενέργειας από Α.Π.Ε., τα πολλά MW δηλαδή, με δικούς τους νόμους αρχές και κανόνες.
Α-2) Ιδιωτικοί σταθμοί αυτοπαραγωγής (βιομηχανιών, συνεταιρισμών και εταιρειών) μεσαίας ισχύος από Α.Π.Ε. και Δημόσιοι σταθμοί παραγωγής ή αυτοπαραγωγής από Α.Π.Ε., με την ευρύτερη έννοια, δηλαδή η Βουλή, τα Υπουργεία, οι δήμοι, τα νοσοκομεία, οι τράπεζες, τα σχολεία, οι ΔΕΚΟ κλπ, τα λίγα MW δηλαδή, σε δικούς τους άμεσους ανεκμετάλλευτους χώρους, όπως ταράτσες και σκεπές και με δικούς τους νόμους αρχές και κανόνες, και
Α-3) Ιδιωτικοί Οικιακοί παραγωγοί ενέργειας μικρής ισχύος από Α.Π.Ε., δηλαδή ο κάθε ιδιώτης καταναλωτής ή ομάδα καταναλωτών για περιπτώσεις πολυκατοικιών ή συνιδιοκτησιών, του σημερινού δικτύου να αποκτήσει την δυνατότητα σήμερα, την υποχρέωση αύριο και την προϋπόθεση μεθαύριο εκτός από καταναλωτής να είναι και παραγωγός ενέργειας από Α.Π.Ε., τα KW δηλαδή, στις ταράτσες και τις σκεπές τους ή στα οικόπεδά τους με τους δικούς τους νόμους αρχές και κανόνες, οπουδήποτε αυτό είναι δυνατόν. Οι Ιδιωτικοί Οικιακοί παραγωγοί ενέργειας μικρής ισχύος από Α.Π.Ε. στο μέλλον θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά του Πανελληνίου Δικτύου Ενέργειας.
Η επιπλέον παράγραφος που πιστεύω πρέπει να προστεθεί στο τέλος του νέου Άρθρου 1 – Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε. είναι :
«Κάθε μονάδα Α.Π.Ε, μεγάλης, μεσαίας ή μικρής ισχύος, θα είναι ένα πλήρως ενεργό του μέλος στο Πανελλήνιο Δίκτυο Ενέργειας, θα ανταποκρίνεται και θα προσαρμόζεται με την μέγιστη δυνατή οικολογική ευαισθησία σε πραγματικό χρόνο, ευέλικτα, συγχρονισμένη και διασυνδεδεμένη με όλες τις άλλες μονάδες του δικτύου.»
Ο ορισμός – φιλοσοφία του Πανελληνίου Δικτύου Ενέργειας και των τερματικών σημείων αυτού μπορεί να γίνει αναλυτικά σε άλλο σημείο του νομοσχεδίου.
Β) Ο οικονομικός διακανονισμός μεταξύ παραγωγού – κράτους δηλαδή εφορίας, απαραίτητα για τις περιπτώσεις των Ιδιωτικών Οικιακών σταθμών από Α.Π.Ε. (Α-3) μικρής ισχύος, πρέπει να απλοποιηθεί όσον το δυνατόν περισσότερο. Η τήρηση βιβλίων εφορίας οποιασδήποτε κατηγορίας για όλες της μορφές Α.Π.Ε. πρέπει απαραίτητα να καταργηθεί, όπως έχει γίνει για τα φωτοβολταϊκά.
Γ) Η ύπαρξη μη διασυνδεδεμένων νήσων σήμερα είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη των Α.Π.Ε.. Άμεσα με προτεραιότητα τα πλούσια για Α.Π.Ε. νησιά, τα οποία θα αποτελούν και κύρια σημεία του Πανελλήνιου Δικτύου Ενέργειας, πρέπει να δρομολογηθεί η διασύνδεσή τους.
Δ) Μερικά από τα μεγαλύτερα προβλήματα υλοποίησης που αντιμετωπίζουν τα έργα Α.Π.Ε. είναι αυτά τα οποία έχουν σχέση με περιβαλλοντολογικά και πολεοδομικά θέματα. Λίγο πολύ τα σχετικά με τα έργα Α.Π.Ε. (Α-1) μεγάλης ισχύος είναι γνωστά και αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση και ο επενδυτής έχει τους πόρους και την δυνατότητα να τα αντιμετωπίσει. Για τις περιπτώσεις των έργων Α.Π.Ε. μεσαίας ισχύος (Α-2) και ιδίως για τις περιπτώσεις ιδιωτικών – οικιακών έργων μικρής ισχύος (Α-3) τα περιβαλλοντολογικά και πολεοδομικά θέματα είναι θέματα τα οποία ο επενδυτής δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, ανά περίπτωση, και πρέπει να απλοποιηθούν στο μέγιστο να ορισθούν και να οριοθετηθούν επακριβώς. Το νομοσχέδιο χωρίς αμφιβολία αντιμετωπίζει γενικά θετικά τα συγκεκριμένα θέματα. Ειδικά όμως ανά Α.Π.Ε. πρέπει να τεθούν εκ των προτέρων όρια συγκεκριμένα και μετρήσιμα.
Επί παραδείγματι αναφέρω θέματα που πρέπει να οριστούν και να οριοθετηθούν: το μέγιστο εμβαδόν κάλυψης ανά τεχνολογία Α.Π.Ε. και περίπτωση π.χ. από φωτοβολταϊκά, μην ξεχνάμε ότι και το άπλωμα των ρούχων είναι «Α.Π.Ε.» έναντι της χρήσης στεγνωτήριου ή το μέγιστο ύψος και η μέγιστη τιμή ηχητικής όχλησης ανά τεχνολογία και περίπτωση από ανεμογεννήτριες, δεν μπορώ να φανταστώ σε ταράτσα πολυκατοικίας εντός Αθηνών ιστό με ανεμογεννήτρια οριζοντίου άξονα, ενώ μία ανεμογεννήτρια καθέτου άξονα δεν θα φαινόταν καν μέσα στους ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Ε) Η παραγωγή ενέργειας από Α.Π.Ε. σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Πρέπει λοιπόν να ξεκινήσει από τώρα και να ορισθούν οι κανόνες συνεργασίας και οι υπευθυνότητες μεταξύ της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας και αρμόδιου Διαχειριστή του Πανελλήνιου Δικτύου Ενέργειας, ώστε σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα να τίθενται σε ετοιμότητα και να ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται ανάλογα οι συμβατικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας.
ΣΤ) Το κράτος για να βοηθήσει την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. πρέπει να βοηθήσει και να θεσπίσει νόμους ώστε το κόστος υλοποίησης αυτών, ιδίως για την περίπτωση των Ιδιωτικών Οικιακών σταθμών παραγωγής ενέργειας μικρής ισχύος από Α.Π.Ε. (Α-3), να είναι όσο το δυνατόν πιο προσιτό όπως λιγότερος Φ.Π.Α., μηδενικούς δασμούς, επιδοτήσεις, κοινοτικά προγράμματα, φορολογικές απαλλαγές κλπ, όπως σε ορισμένα θέματα έχει γίνει με τα φωτοβολταϊκά.
Ζ) Το κράτος για να βοηθήσει την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. πρέπει να πιέσει τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να θεσπίσει νόμους για την χρηματοδότηση – επιδότηση – φοροαπαλλαγή έργων Α.Π.Ε., ιδίως για την περίπτωση των Ιδιωτικών Οικιακών παραγωγών ενέργειας μικρής ισχύος (Α-3). Σε αυτά τα χρηματοδοτικά προγράμματα η δόση αποπληρωμής να είναι σταθερή και μικρότερη ή ίση της μέσης μηνιαίας απολαβής από την παραγόμενη ενέργεια ή έστω στην χειρότερη περίπτωση όχι μεγαλύτερη της μέσης μηνιαίας απολαβής από την παραγόμενη ενέργεια συν το ποσό ενός μέσου μηνιαίου λογαριασμού ΔΕΗ για χρονική διάρκεια όχι μεγαλύτερη από το μισό της προσδοκόμενης ζωής του εξοπλισμού.
Η) Η απόδοση των Α.Π.Ε. διαφέρει ανάλογα με την περιοχή εγκατάστασής τους, ιδίως για μερικές μορφές π.χ. αιολική, γαιοθερμία. Ο εκάστοτε προμηθευτής θα πρέπει να εκδώσει σύμφωνα με τα στοιχεία των κατασκευαστριών εταιρειών, των ελάχιστων τεχνικών προδιαγραφών που θέτει το κράτος και των δεδομένων από αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες (ΕΜΙ, ΙΓΜΕ) ή ανεξάρτητες πιστοποιημένες μετρήσεις, πίνακες απόδοσης του συστήματος Α.Π.Ε. ανά περιοχή, ώστε ο αγοραστής του συστήματος – παραγωγός, ιδίως της περίπτωσης των Ιδιωτικών Οικιακών παραγωγών ενέργειας μικρής ισχύος (Α-3), που δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει τις ανάλογες μελέτες, να γνωρίζει την απόδοση του συστήματός του.
Θ) Ειδικά για την περίπτωση των Ιδιωτικών Οικιακών παραγωγών ενέργειας μικρής ισχύος (Α-3), λαμβάνοντας υπόψη ότι εγκαταστάσεις συστημάτων Α.Π.Ε. δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσουν σε όλες τις περιοχές της χώρας και από όλους τους ιδιοκτήτες, ούτε αυτές μπορούν να λειτουργήσουν επί 24ώρου βάσεως και μόνο όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν θα πρέπει να ορισθούν ανώτατα όρια των συστημάτων Α.Π.Ε. ανά περίπτωση που θα εγκαθίστανται τα οποία θα πρέπει να είναι πολλαπλάσια των αναγκών ενός μέσου καταναλωτή. Επί παραδείγματι, με τυχαίες τιμές, έστω μέση ανάγκη καταναλωτή για την Ελλάδα 5KW μέγιστη δυνατότητα εγκατάστασης εξοπλισμού Α.Π.Ε. ενός Ιδιωτικού Οικιακού Σταθμού παραγωγής 50KW σε ταράτσα εντός Αθηνών, 100KW σε οικόπεδο στην Ανάβυσσο. Σε περίπτωση πολυκατοικίας 10 διαμερισμάτων εντός Αθηνών μέγιστη δυνατότητα εγκατάστασης εξοπλισμού Α.Π.Ε. 500KW.
Ι) Στην περίπτωση των Ιδιωτικών Οικιακών παραγωγών ενέργειας μικρής ισχύος (Α-3), και ειδικά για την παραγωγή ενέργειας από ανεμογεννήτριες, η οποία εξαρτάται από την ταχύτητα του ανέμου που είναι αστάθμητος παράγοντας, η παραπάνω παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο επιπλέον ποσοστό σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο νομοσχέδιο, το οποίο δεν προβλέπεται, να πληρώνεται στην ίδια τιμή και στην χειρότερη περίπτωση να πληρώνεται στον παραγωγό με την ίδια τιμή σύμφωνα με το τιμολόγιο αγοράς ενέργειας του παραγωγού από την ΔΕΗ.
Κ) Στα σχόλια της διαβούλευσης παρατήρησα ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών σχετίζονται με οικολογικά θέματα και στο σύνολό τους, για πολλούς και διαφόρους λόγους, ενώ συμφωνούν με την ανάπτυξη Α.Π.Ε., είναι αντίθετα με την εγκατάσταση μεγάλων ανεμογεννητριών. Θέτω υπόψη σας ότι περίπου 40 εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών Ιδιωτικών Οικιακών παραγωγών μικρής ισχύος (Α-3) σε αντίστοιχες ταράτσες, π.χ ενός χωριού στην ανατολική Εύβοια, παράγουν ενέργεια ίση ή και μεγαλύτερη και πιο αξιόπιστα από μία μεγάλη ανεμογεννήτρια με ιστό και φτερωτή άνω των 100 μέτρων και ταυτόχρονα ανεβάζουν την οικολογική συνείδηση, την αγάπη για Α.Π.Ε. και το βιοτικό επίπεδο όλων των κατοίκων της περιοχής. Είμαι σίγουρος ότι στην χώρα μας, εκεί που φυσάει αέρας, έχουμε πολλές μα πάρα πολλές ταράτσες.
Πιστεύω να συνέβαλα στους στόχους και τις επιδιώξεις της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση
Γιάννης Κοφινάς
Προς την Υπουργό ΠΕΚΑ και το Πρωθυπουργικό γραφείο.
Το σχέδιο νόμου με την επονομασία «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», θα είναι άκρως καταστρεπτικό για την πανέμορφη ελληνική φύση αν υπερψηφιστεί και υλοποιηθεί.
Ως ορειβάτης, μέλος του ΕΟΣ Αθήνας και αρχηγός αναβάσεων, δηλαδή ως περιπατητής και εξερευνητής στα μονοπάτια στη χώρα μας, διασχίζοντας τα φαράγγια και τις ΙΕΡΕΣ κορυφογραμμές της και καταγράφοντας την πανέμορφη χλωρίδα και την εντυπωσιακή πανίδα της, έχω μείνει έκπληκτος από το μέγεθος της επαπειλούμενης αυτής ανίερης επέμβασης.
Δε μπορώ να ανεχτώ την ισοπέδωση των κορυφογραμμών σε μήκος που αντιστοιχεί από τη μία άκρη της χώρας μέχρι την άλλη με επιστροφή, με δρόμους παράνομους ως προς το πλάτος τους (8-10 μέτρων) όπως έχουμε καταγγείλει σε όλες τις αρμόδιες Υπηρεσίες (μεταξύ των οποίων και στην ΕΥΠΕ ρωτήστε) για την ανάβαση σε αυτές τις λεωφόρους επί των κορυφογραμμών, οχημάτων μεγάλου μήκους.
Δε μπορώ να ανεχτώ τη καταστροφή τόσων πανέμορφων και ενδημικών φυτών από τα εκατοντάδες που διαθέτουν οι ελληνικές κορυφογραμμές, που μεγάλο αριθμό τους έχω καταγράψει γονατιστός, καταγράφοντας τη θαυμάσια μορφή τους με το φωτογραφικό φακό και με το διαπεραστικό άρωμά τους να αγιοποιεί την όσφρηση μου.
Δε μπορώ να διανοηθώ, ότι μετά από την επέμβαση σε εκατοντάδες κορυφογραμμές για την κατά 40% της κάλυψης των αναγκών μας σε ηλεκτρισμό από ΑΠΕ , θα καταστραφούν περισσότερα από 10 βουνά (έως 20 για μικρότερες της επονομαζόμενης από το ΥΠΕΚΑ τυπικής ανεμογεννήτριας) σε κάθε νομό. Δεν θα έχουν οι εραστές των βουνών μας την επιλογή να ξανανέβουν σε αυτά (εμείς δεν πάμε με αυτοκίνητα στις κορυφές) και το κυριότερο τρομάζω που δε θα μπορέσουμε να τα ξανααντικρύσουμε έστω και από απόσταση μετά από τέτοιας κλίμακας υποβιβασμό τους.
Ντρέπομαι ως ιδρυτής και πρόεδρος του σπηλαιολογικού ομίλου Ταϋγέτου-Πάρνωνα «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ» http://www.speleoclubposeidon.gr με εξερευνήσεις 500 σπηλαίων μέχρι σήμερα. Φοβάμαι για το ενδεχόμενο καταστροφής αξιόλογων και μοναδικών στολιδιών της ελληνικής υποχθόνιας φύσης που το φως της ασετιλίνης και η σπηλαιοέρευνά μας εμφάνισε. Πολλά σπηλαία και άλλοι έγκοιλοι σχηματισμοί δεν έχουν καν καταγραφεί(ούτε στο ήμισυ του συνολικού αριθμού στην χώρα μας) και ήδη έχουν πολλά από αυτά μπαζωθεί από τις μπουλντόζες της αιολικής βιομηχανίας. Σε βάραθρα κορυφογραμμών κινδυνεύουν να καταπλακωθούν οι σπηλαιολόγοι από ετοιμόρροπα βράχια που κρέμονται στο χείλος των πλατειών εγκατάστασης ανεμογεννητριών, της λεγόμενης κατά τα άλλα «πράσινης» ενέργειας.
Λυπάμαι που πέρασαν 20 χρόνια από την ανάπτυξη αιολικών σταθμών στη πατρίδα μας και δεν σκέφτηκε κανείς από τους υπευθύνους του ΥΠΕΧΩΔΕ (και των δυο κυβερνήσεων) τι μέλει γενέσθαι με τα σπήλαια που αρκετά από αυτά βρίσκονται σε κορυφογραμμές….Δεν υπήρξε ουδεμία μέριμνα για το βιοσύστημα των έγκοιλων σχηματισμών που είναι μάλιστα προστατευόμενο από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, για είδη όπως ο μπούφος και οι νυκτερίδες, αλλά και άλλα νυκτόβια αρπακτικά που μπαίνουν και βγαίνουν από τα σπήλαια και βάραθρα των ασβεστολιθικών ορεινών αναπτύξεων και ανυποψίαστα πέφτουν πάνω στους έλικες των Α/Γ και τα εναέρια σύρματα.
http://www.savewesternny.org/wildlife.html
Για πόσο θα επιζήσουν αυτά τα τόσο χρήσιμα πλάσματα μετά την χωροθέτηση έστω και ενός αιολικού σταθμού κοντά στις φωλιές τους που είναι τα σπήλαια? Ποιες θα είναι οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες για τον ίδιο τον άνθρωπο, όταν διακοπεί αυτός ο πολύτιμος κρίκος της αλυσίδας της φύσης? Σε συνέδρια σπηλαιολογίας έχει ανακοινωθεί, ότι σκοτώνοντας 1 νυκτερίδα απαιτούνται για να την αντικαταστήσουν μέσω εντομοκτόνων τόσα δηλητήρια που 3 άνθρωποι μπορούν να καταλήξουν στα αντικαρκινικά νοσοκομεία. Δυστυχώς φτάσαμε στο 2010 και η χώρα μας απουσιάζει από το δίκτυο για την προστασία της νυχτερίδας.
http://www.eurobats.org/index.htm
Λυπάμαι που βρίσκομαι στη θέση να ενημερώσω σχετικά ΚΑΙ τη σημερινή κυβέρνηση και μάλιστα την Υπουργό ΠΕΚΑ και τον Πρωθυπουργό μέσω της διαβούλευσης ως σπηλαιολόγος εξερευνητής, αλλά και να καταγγείλω την ανάπτυξη αιολικών σταθμών στο δήμο Μολάων (καταγωγής μου). Έφερα σπηλαιολόγους από όλη τη χώρα και από το εξωτερικό για εξερευνήσεις σπηλαίων της περιοχής, τα οποία βρίσκονται εντός Σημαντικής Περιοχής Πουλιών εντός ή εγγύτατα στη ΖΕΠ (ζώνη προστασίας αρπακτικών) «όρη Ανατολικής Λακωνίας». Δεν έχει εκπονηθεί ειδική περιβαλλοντική μελέτη για το τμήμα της στην περιοχή Μολάων ενώ σε αντίστοιχη του δήμου Ζάρακα την «ειδική μελέτη για το φυσικό περιβάλλον του Ζάρακα» έχουν καταγραφεί οι περιοχές που χρησιμοποιούν προστατευόμενα πουλιά (και απειλούμενα) εντός της ΖΕΠ. Στο αρχείο μας διαθέτουμε πρόσφατο ψηφιακό υλικό όπου καταγράφονται να ίπτανται 13 αετοί επάνω από το Α/Π Τούρλας-Κορδελίτσας (η ονομασία αυτή δηλώνει το τεράστιο γεωλογικό ρήγμα –«κορδέλα» κορυφογραμμής- και το σχηματισμό 3 εισόδων σε διάκλαση, η μεγάλη είσοδος σε αυτή είναι μήκους 22 μέτρων). Επίσης να βγαίνουν από αυτήν ζεύγος «χουχουριστών» που φωλιάζουν σε αυτήν και η τύχη τους είναι πλέον προδιαγεγραμμένη. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται και παλιότερη φωλιά σπιζαετού σε γκρεμό.
Στο διπλανό όρος Μουντζούρι λίγα μέτρα από τις ανεμογεννήτριες και σύρριζα στη γραμμή του NATURA και της ΖΕΠ Ζάρακα, σε βάραθρο φωλιάζει Μπούφος.. Όσο για το πλήθος των νυκτόβιων αρπακτικών διαπιστώσαμε (και το βεβαιώνουμε βάσει της εμπειρίας μας) πολλές φορές να φωλιάζουν νυκτόβια αρπακτικά ακόμη και σε δένδρα έξω από τα σπήλαια.
Αυτή τη στιγμή ανεβαίνουν οι εκσκαφείς μίας εταιρείας προς το όρος Μάλι Μάδι (με βάραθρο επί της κορυφογραμμής του) και ύπαρξη νυκτερίδων (που αμέριμνες βρίσκονται σε χειμερινή νάρκη), αφού μέχρι τις μέρες μας δεν ασχολήθηκε το ΥΠΕΧΩΔΕ με αυτές, αλλά και το ΥΠΕΚΑ με το σχέδιο νόμου δεν φαίνεται να ασχολείται με τίποτε άλλο πέρα από τα «πράσινα» τεράστια συμφέροντα των αιολικών εγκαταστάσεων.
Στο εν λόγω βουνό υπάρχουν και άλλα σπήλαια, όπως το βάραθρο στο «Ζ» με πολλές νυκτερίδες και μαύρους σκορπιούς, καθώς και στις παρυφές του το μεγαλύτερο σπήλαιο σε ανάπτυξη στο νότιο Πάρνωνα η περιβόητη Τρύπα του «Βοριά» με προσωρινή έκταση εξερεύνησής του 750 μέτρων με οροφές μερικών δεκάδων μέτρων ύψους, από τα ομορφότερα υπόγεια στολίδια της Ελλάδος και του κόσμου.
Σας προκαλώ να εξετάσετε ως Υπουργός Περιβάλλοντος αν στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του συγκεκριμένου σταθμού αναφέρεται η ύπαρξη του σπηλαίου και αν έχουν εκτιμηθεί σε αυτή ενδεχόμενες επιπτώσεις σε αυτό από την εγκατάσταση και λειτουργία του σταθμού.
Δεν λείπει από το βουνό αυτό και μία άλλη δραστηριότητα ένα λατομείο που με εκρηκτικά 25 τόνων σε τρύπες βάθους 12 μέτρων αποκόπτονται κάθε φορά μεγάλα τμήματα του πολύπαθου πλέον βουνού. Δεν αναφέρονται επίσης στην ΕΠΟ για την λειτουργία του λατομείου όροι για την προστασία του σπηλαίου. Αυτά συμβαίνουν με τις ΜΠΕ και εσείς καταργείτε την περιβαλλοντική νομοθεσία και τις ΕΠΜ για να επιτραπεί να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες παντού αρκεί οι αναξιόπιστες μελέτες των εταιρειών να μην εκτιμήσουν, ότι ενδέχεται να καταγραφούν σημαντικές επιπτώσεις σε προστατευόμενα είδη ή οικοτόπους.
Όσο για το άρθρο 8.2. με παράγραφο που προσθέτετε στο άρθρο 19 του ν. 1650/86 σε συνδυασμό με το άρθρο 9.2 και4.
Αποσύρετε σας παρακαλώ το σχέδιο νόμου. Δεν θα επιτρέψουμε, πάντα με νόμιμα μέσα, το ΠΑΣΟΚ να καταστρέψει την Ελληνική Φύση, το λέω εγώ ένα από τα παιδιά της.
Για το άρθρο 7 έχω να πω ότι κατά την γνώμη μου πρόκειται για προσπάθεια δωροδοκίας των κατοίκων των περιοχών που αντιδρούν στην εγκατάσταση Α/Γ και των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των βιολόγων που τις απαρτίζουν. Τα ποσά αυτά θα μειωθούν κατά 5% αν τελικά εγκατασταθούν πολλά MW καθώς θα μειώνεται ο συντελεστής φόρτωσης των αιολικών προς το 20% (τώρα είναι 25%).
Σαν να μου φαίνεται ότι το συνολικό ποσό που θα πηγαίνει σε αυτούς που θα παρακολουθούν «τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις (γενικά ή από τα αιολικά;) ειδικά στις περιοχές NATURA» είναι πολλά εκατομμύρια € ετησίως αν τελικά εγκατασταθούν 10.000 MW AΠΕ ή μήπως κάνω λάθος στους υπολογισμούς;
Είναι «πολλά τα λεφτά» και πολλά πρόσφατα φαινόμενα αλλαγής στάσεων εξηγούνται.
Καληνύχτα περιβάλλον, πράσινο ταμείο καλημέρα ήλιε καλημέρα.
Ιδού τα οφέλη της πράσινης ανάπτυξης για τους οικολογούντες σε επαγγελματικά πλαίσια, μισθοδοτημένους από τους ανυποψίαστους καταναλωτές ρεύματος που σε βάθος πενταετίας θα δουν τους λογαριασμούς ρεύματος να απογειώνονται σε τριπλάσια τιμή ανά KWh, με την σφραγίδα μίας Υπουργού προερχόμενης από τον αξιότιμο κλάδο των περιβαλλοντολόγων.
Υπουργέ προχώρα μην ακούς τίποτε, στην Αυλίδα της πράσινης ανάπτυξης φυσάει προς το παρόν ούριος ο άνεμος. Μετά δεν ξέρω.
Συμφωνώ με προλαλήσαντα ότι το σχέδιο νόμου είναι αντισυνταγματικό στην γενική σύλληψη του και η τυχόν υπερψήφιση του εκτός από παράνομη (κατά την γνώμη μου) πράξη, αποτελεί και ανοσιούργημα καθώς συνεπάγεται μεγάλης έκτασης βανδαλισμούς σε βάρος της ελληνικής φύσης.
Πρόκειται για επίθεση στην δημόσια γη και δη στα πιο πολύτιμα στοιχεία της, για την εξυπηρέτηση οργανωμένων και ήδη διαπλεγμένων σε ευρεία κλίμακα συμφερόντων, με την επίκληση αβέβαιων και δυσανάλογων αναπτυξιακών σχεδιασμών που προβάλλονται ως «περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για την χώρα».
Το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της χώρας συνιστά απόθεμα ζωής των επόμενων γενεών, δεν είναι ιδιοκτησία της εκάστοτε κυβέρνησης. Ο άνεμος πνέει παντού και ως εκ τούτου τον πρώτο λόγο για την εκμετάλλευση του έχουν οι διασπαρμένες κοινότητες των Ελλήνων και όχι οι πολυεθνικές.
Καλή χρονιά και δεν ξέρω τι άλλο να σας ευχηθώ επιπλέον, πέραν του να ξανασκεφτείτε τις συνέπειες αυτού του σχεδίου.
Με τιμή
kofinas@speleoclubposeidon.gr , http://www.giannis kofinas.com
Οι παρακάτω φορείς και κινήσεις πολιτών καταθέτουν την κριτική τους και τις προτάσεις τους, στο υπό συζήτηση σχέδιο νόμου. Το πλήρες κείμενο βρίσκεται εδώ:
http://dl.dropbox.com/u/368053/%CE%91%CE%A0%CE%95/%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%20%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82%20%CF%83%CF%84%CE%BF%20%CF%83%CF%87%CE%AD%CE%B4%CE%B9%CE%BF%20%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%85%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CF%84%CE%B9%CF%82%20%CE%91%CE%A0%CE%95.doc
Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα:
Μία από τις πρώτες νομοθετικές πρωτοβουλίες του νεοσύστατου υπουργείου περιβάλλοντος, ενέργειας και κλιματικής αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ήταν αυτή που αφορούσε τις ΑΠΕ, με τον εύγλωττο τίτλο “Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής”. Η πρωτοβουλία δημοσιοποιήθηκε στις 3/12/2009, ενώ το πλήρες κείμενο στις 9/12/2009. Η χρονική αυτή στιγμή συνέπεσε με την περίοδο της προετοιμασίας της συνόδου της Κοπεγχάγης, μια περίοδο αυξημένων προσδοκιών και απαιτήσεων των πολιτών για τη λήψη μέτρων κατά της κλιματικής αλλαγής. Άρα, και μια περίοδος ευνοϊκή για την αποδοχή μέτρων μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ.
Θα το πούμε καθαρά και από την αρχή: το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι αν, πράγματι, επιδιώκει αυτό που υπόσχεται ή, αντίθετα, επιχειρεί μονομερώς να διευκολύνει τις μεγάλες επενδύσεις, ακόμη και σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος.
Από ποια σκοπιά βλέπουμε τα πράγματα
Υποστηρίζουμε την άποψη ότι η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των ΑΠΕ είναι μια οικουμενική απαίτηση και ένα από τα μέσα για τον περιορισμό και την αποτροπή μη αναστρέψιμων αλλαγών στο κλίμα και τη ζωή στον πλανήτη. Ας μας επιτραπεί, όμως, να απορρίψουμε μια αντίληψη, που συστηματικά επιχειρείται να καλλιεργηθεί ότι δηλαδή υπάρχει μια οικουμενική, κοινά αποδεκτή, λύση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, κατατάσσοντας, αυτόματα, στους εχθρούς του περιβάλλοντος όσους τολμούν να την αμφισβητήσουν. Η εξέλιξη των παγκόσμιων, και των εγχώριων, ενεργειακών αναγκών και πολλά άλλα ζητήματα που σχετίζονται με την ενέργεια, όπως οι τεχνικές δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον των σύγχρονων υπερμεγέθων εγκαταστάσεων ΑΠΕ, η επιλογή εναλλακτικών μορφών ΑΠΕ, οι τεχνικές αποθήκευσης και αξιοποίησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, ο εκσυγχρονισμός και η ασφάλεια των δικτύων μεταφοράς δεν έχουν πάντα πλήρεις απαντήσεις, ούτε αυτές είναι μονοσήμαντες. Και, φυσικά, ένα μόνιμο ερωτηματικό είναι τα αποτελέσματα των υπερεθνικών παιχνιδιών στην σκακιέρα της διεθνούς πολιτικής, με επίκεντρο τους πλουτοπαραγωγικούς ενεργειακούς πόρους. Η σύνοδος της Κοπεγχάγης και η αποτυχία να αναληφθούν ουσιαστικές δεσμεύσεις είναι πολύ κοντινά γεγονότα για να τα προσπεράσουμε ασυλλόγιστα.
Εστιάζοντας στη δική μας χώρα, διαπιστώνουμε ότι οι φορείς υλοποίησης του ενεργειακού σχεδιασμού και των επιμέρους ενεργειακών δραστηριοτήτων είναι, κατά κανόνα, μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, με βασικό προσανατολισμό τη γρήγορη κερδοφορία. Αυτά έχουν είτε τη μορφή αμιγώς ιδιωτικών ομίλων, είτε τη μορφή κρατικών φορέων στους οποίους ηγεμονεύει πλέον αποφασιστικά το ιδιωτικό έναντι του δημοσίου συμφέροντος (ΔΕΗ). Σημειώνουμε, επίσης, ότι οι ΑΠΕ είναι πεδίο δραστηριοποίησης ενεργειακών ομίλων που, ταυτόχρονα, επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι, στην καλύτερη περίπτωση, δεν προτάσσουν την προστασία του περιβάλλοντος, στη δε χειρότερη βάλλουν ευθέως εναντίον της. Αντίρροπες δυνάμεις (αυτοδιοικητικές – συνεταιριστικές – συλλογικές) με κοινωνικά χαρακτηριστικά, που να έχουν τη δυνατότητα και τη θέληση να δραστηριοποιηθούν στο ενεργειακό πεδίο δεν υπάρχουν. Την κατάσταση αυτή ενισχύει και σταθεροποιεί το καθεστώς της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, η απουσία ενεργειακού σχεδιασμού, αλλά και η μέχρι τώρα έλλειψη βούλησης για την τήρηση και εφαρμογή του όποιου (μελλοντικού) ενεργειακού σχεδιασμού. Είναι γνωστό ότι τα σχέδια μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, που έχουν κατά καιρούς δει το φως της δημοσιότητας ήταν κείμενα έκφρασης επιθυμιών, αφήνοντας την πρωτοβουλία των τελικών επιλογών στις δυνάμεις της αγοράς.
Με λίγα λόγια, “το παιχνίδι παίζεται με σημαδεμένα χαρτιά”, πράγμα που σημαίνει ότι τα περιθώρια παρέμβασης του κοινωνικού παράγοντα είναι περιορισμένα, όσο το γενικότερο πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον είναι αυτό που όλοι γνωρίζουμε. Από την άλλη, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι συνέπειες των όποιων επιλογών στον ενεργειακό τομέα συνδέονται άμεσα και με μεγάλα οικουμενικά προβλήματα (κλιματική αλλαγή), αλλά και με μεγάλες περιβαλλοντικές πληγές (όπως στις λιγνιτικές περιοχές, στον Αχελώο κλπ.), γεγονός που μας υποχρεώνει να μην μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας σε μια ζοφερή πραγματικότητα. Είμαστε υποχρεωμένοι, συνεπώς, παρά το δυσμενές και αρνητικό περιβάλλον, και παράλληλα με τη διεκδίκηση ριζικών τομών και ανατροπών στην κοινωνία, να εξαντλήσουμε και το παραμικρό περιθώριο βελτίωσης της υπάρχουσας κατάστασης, μιας κατάστασης που κάνει αβίωτη τη ζωή χιλιάδων συμπολιτών μας, και όχι μόνο.
Για τους λόγους που εκτέθηκαν, δεν μας βρίσκει σύμφωνους η αντιμετώπιση των ΑΠΕ σαν της νέας εθνικής ιδέας, στο όνομα της οποίας πρέπει να ισοπεδωθούν τοπικοί και περιφερειακοί σχεδιασμοί ή να αγνοηθούν περιπτώσεις περιβαλλοντικής υποβάθμισης μεγάλων περιοχών. Μας ενδιαφέρει μια ισορροπημένη γεωγραφικά ανάπτυξη των ΑΠΕ, στην οποία μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις και δίκτυα θα υποστηρίζουν την αποκέντρωση και θα οδηγούν στην αντιστροφή της καρκινώδους υπερδιόγκωσης ελάχιστων αστικών κέντρων. Η επιθυμητή κλίμακα παραγωγής θα προέρχεται έτσι από το οριζόντιο άθροισμα πολλών μικρών ΑΠΕ και διατάξεων ΑΠΕ και όχι από την κάθετη συσσώρευση μεγάλων αιολικών πάρκων και μακρών δικτύων μεταφοράς ενέργειας με βάση το κεφαλαιοκρατικό πρότυπο της μεγάλης ενεργειακής βιομηχανίας.
Πολλές φορές η συζήτηση επικεντρώνεται στη σύνθεση του ενεργειακού μείγματος και στο ποσοστό που θα καλύψουν οι ΑΠΕ. Μια ρεαλιστική εκτίμηση, όμως, για το ορατό μέλλον λέει ότι δεν πρόκειται να απαλλαγούμε άμεσα από το λιγνίτη, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να δώσουμε μεγάλο μερίδιο στο φυσικό αέριο (για οικονομικούς λόγους και λόγους ενεργειακής εξάρτησης) και δεν μπορούμε να ελπίζουμε στην κάλυψη του μεγάλου μέρους των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια από τις ΑΠΕ. Τι είναι, τότε, αυτό που μπορεί να κρατήσει μια στοιχειώδη ισορροπία και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανατροπή της οριακής κατάστασης με τις εκπομπές ρύπων και τη συνεχή υποβάθμιση των λιγνιτικών περιοχών;
Η λύση βρίσκεται στον περιορισμό και τη συγκράτηση σε χαμηλά επίπεδα της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτός, κατά τη γνώμη μας, πρέπει να είναι ο στρατηγικός στόχος και η επιδίωξη και της πολιτείας και των κοινωνικών πρωτοβουλιών στο θέμα της ενέργειας. Και ο στόχος αυτός υπηρετείται και με πολιτικές βαθιών αλλαγών στο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο και με άμεσες πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας .
Ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ
Οι συντάκτες του σχεδίου νόμου δείχνουν να μην έχουν αντιληφθεί τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους καρκινοβατεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ. Στρέφουν την προσοχή τους, κυρίως, στον περιορισμό των όρων της περιβαλλοντικής προστασίας και, δευτερευόντως, στις γραφειοκρατικές στρεβλώσεις.
Για το πρώτο ζήτημα είναι περιττό να αναφέρουμε ότι είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι. Για το δεύτερο ζήτημα, είμαστε θετικοί στην απάλειψη των ανούσιων γραφειοκρατικών διαδικασιών, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνουμε, βέβαια, τις διαδικασίες αξιολόγησης των όρων περιβαλλοντικής προστασίας. Αξίζει, στο σημείο αυτό, να σημειώσουμε την τρομακτική ανεπάρκεια προσωπικού των υπηρεσιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, και λόγω της έλλειψης εφοδίων και κινήτρων για την ουσιαστική υλοποίηση των υποχρεώσεών τους. Ιδιαίτερα απογοητευτική εμφανίζεται η κατάσταση στις διευθύνσεις περιβάλλοντος των περιφερειών και των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται αλλού: στη χωροθέτηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ σε περιοχές μη αποδεκτές, στο μέγεθος των εγκαταστάσεων (εκφράζεται και με τη μορφή της υπερσυγκέντρωσης) και στην πλήρη απαξίωση και συρρίκνωση της διαδικασίας της περιβαλλοντικής αξιολόγησης και του προσδιορισμού των αναγκαίων περιβαλλοντικών όρων. Και στα τρία αυτά επίπεδα, οι τοπικές κοινωνίες (ακόμη και εκεί που δεν τεκμηριώνεται ισχυρή εναντίωση) θεωρούν και έτσι είναι στην πραγματικότητα, ότι αγνοούνται πλήρως και ότι άλλοι αποφασίζουν για λογαριασμό τους.
Οι προϋποθέσεις για μια γόνιμη και αποτελεσματική πολιτική για τις ΑΠΕ
Προτού φτάσουμε να μιλάμε για μέτρα ενίσχυσης της διείσδυσης των ΑΠΕ, πρέπει να αντιμετωπιστούν και να λυθούν με αξιόπιστο τρόπο τέσσερα κομβικά ζητήματα:
1. Να υποστηριχτεί και να θωρακιστεί το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος.
2. Να καταρτιστεί και να εφαρμοστεί συνολικό, συγκροτημένο και επιθετικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας. Πρόγραμμα που θα κλιμακώνεται χρονικά και θα αποτυπώνεται σε συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους. Ας συνειδητοποιηθεί, επιτέλους, ότι το πιο ουσιαστικό στοιχείο του ενεργειακού μείγματος είναι η εξοικονόμηση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχει ιδιαίτερη σημασία η επιδίωξη της μεγαλύτερης διείσδυσης του φυσικού αερίου απ’ ευθείας στην τελική κατανάλωση, σε βάρος της υπέρμετρης χρήσης του στην ηλεκτροπαραγωγή, που συνεπάγεται τεράστιες απώλειες. Το μοναδικό φαινόμενο να πηγαίνει το 70 % της συνολικής κατανάλωσης του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να ανατραπεί τάχιστα.
3. Με βάση τα παραπάνω, να οριστικοποιηθούν οι εκτιμήσεις για το μέγεθος των ενεργειακών αναγκών στην ηλεκτροπαραγωγή, σε βάθος χρόνου, και να εγκριθεί ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός. Η κατάρτισή του πρέπει να συνοδευτεί και από τα απαραίτητα μέτρα για την τήρησή του, για την ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής και για τον περιορισμό της ασυδοσίας του μεγάλου κεφαλαίου, που επιχειρεί ταχύτατη διείσδυση στον τομέα της ενέργειας.
4. Η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα να μη στηριχτεί στη μηχανική μεταφορά ενός ευρωπαϊκού ή παγκόσμιου στόχου, αλλά να προκύψει σαν αποτέλεσμα της κατάρτισης ενός αξιόπιστου ενεργειακού χάρτη, που θα αποτυπώνει τις περιοχές με δυνατότητα ανάπτυξης ΑΠΕ, το πραγματικό δυναμικό τους, το είδος τους και τη δυνατότητα συνύπαρξης με τους υφιστάμενους περιφερειακούς και τοπικούς σχεδιασμούς. Η εφαρμογή μιας τέτοιας διαδικασίας είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε πολύ πιο φιλόδοξους στόχους και αποτελέσματα από το χιλιοειπωμένο, αλλά μονίμως ανέφικτο, 20%.
Σε σχέση με το τελευταίο ζήτημα, θέλουμε να εκφράσουμε τις επιφυλάξεις μας για τη μονομερή, επιλεκτική, καθολική προσκόλληση στην προοπτική της συσσώρευσης αιολικών πάρκων και στην πλήρη απαξίωση των αποκεντρωμένων έργων μικρής κλίμακας. Καθώς, επίσης, και την πλήρη διαφωνία μας με την κλειστή, αδιαφανή και τεχνοκρατική διαδικασία με την οποία διαμορφώθηκε ο υφιστάμενος χαρακτηρισμός περιοχών σε αιολικής προτεραιότητας και αιολικής καταλληλότητας. Όσοι επικαλούνται το “θαύμα” της Δανίας, ας μπουν στον κόπο να αναζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο έλυσε το θέμα της χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ, που περιγράφεται αναλυτικά στην υποστηρικτική μελέτη του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.
Οι αλλαγές που χρειάζονται και αυτές που πρέπει να απορριφθούν
Είναι απολύτως σαφές ότι χρειάζονται γενναίες αλλαγές στο πλαίσιο της διαχείρισης της ενέργειας γενικά και, ειδικά, σε αυτό που αφορά στις ΑΠΕ. Δεν επανερχόμαστε στα κεντρικά ζητήματα, που έχουν, ήδη, τεθεί. Ακόμη και στα επιμέρους προβλήματα, όμως, δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε ότι οι προτεραιότητες του σχεδίου νόμου βρίσκονται πολύ μακριά και σε αντίθεση με αυτά που η ίδια η καθημερινή μας εμπειρία, και η κοινή λογική, προτάσσουν.
Βασική αρχή της δικής μας αντίληψης είναι η ενίσχυση της τοπικότητας. Θεωρούμε ότι η τοπική κοινωνία δεν μπορεί να είναι θεατής, ούτε απλός αποδέκτης των κεντρικών επιλογών. Και στο θέμα των ΑΠΕ, οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να εμπλακούν πιο άμεσα (και σε θετικό και σε αποτρεπτικό ρόλο). Πιστεύουμε ότι το διοικητικό επίπεδο στο οποίο μπορούν να συντεθούν καλύτερα οι κεντρικές με τις τοπικές επιλογές είναι αυτό της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης και σε αυτό το επίπεδο πρέπει να αποδοθούν περισσότερες αρμοδιότητες και να αναληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες.
Tο κείμενο υπογράφεται από:
• Αντιπυρηνικό παρατηρητήριο Μεσογείου
• Αρμονική ανάπτυξη Ξυλοκάστρου
• “Αρχιπέλαγος” – Ινστιτούτο θαλάσσιας και περιβαλλοντικής έρευνας Αιγαίου
• Διαδημοτικός οικολογικός σύλλογος κατά των ακτινοβολιών από τις νέες τεχνολογίες
• Διαρκής κίνηση Χαϊδαρίου
• Δίκτυο οικολογικών οργανώσεων Αιγαίου
• Ελληνική Ορνιθολογική εταιρία
• Ενεργοί πολίτες Εύβοιας
• Επιτροπή φορέων και κατοίκων Αγίας Άννας Βοιωτίας
• Εταιρεία εφαρμογών βιώσιμης ανάπτυξης “ΦΟΙΝΙΞ”
• Κίνηση πολιτών για την προστασία του Ευρυτανικού περιβάλλοντος
• Κίνηση πολιτών δήμου Θίσβης Βοιωτίας
• Κίνηση πολιτών Μεσαράς για το περιβάλλον
• Οικολογική κίνηση Αντίκυρας “Η ΑΡΤΕΜΙΣ”
• Οικολογικός πολιτιστικός σύλλογος (ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ.) Χαϊδαρίου
• Ομοσπονδία οικολογικών οργανώσεων Κορινθιακού κόλπου “Η ΑΛΚΥΩΝ”
• Πανελλαδική κίνηση ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου
• Πανελλήνιος περιβαλλοντικός σύλλογος “ΠΑ.Κ.Ε.ΠΟ.”
• Περιβαλλοντική οργάνωση “Αχελώου ρους”
• Πολίτες της Αττικής για την ενέργεια
• Πολιτιστικός σύλλογος Ζωνιανών
• Πρωτοβουλία πολιτών Αιτωλοακαρνανίας για την ενέργεια
• Πρωτοβουλία πολιτών για την προστασία του Υμηττού
• Σύλλογος προστασίας Αράχθου
• Συμπαράταξη Βοιωτών για το περιβάλλον
Κύριοι,
Το νέο σχέδιο νόμου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ, λύνει σχεδόν όλα τα προβλήματα που αποτελούσαν φρένο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Δύο από τα προβλήματα που δεν λύνει κατά τη γνώμη μου ο νέος νόμος για τις νησιωτικές παραμεθόριες περιοχές είναι:
1). Έγκριση επέμβασης σε δασικού χαρακτήρα γήπεδα.
Είναι χρονοβόρος διαδικασία γιατί απαιτείται αυτοψία από το τοπικό δασονομείο, αποστολή στη Δ/νση δασών του Νομού, από εκεί στην Περιφερειακή Δ/νση δασών, επιστροφή στη Δ/νση δασών του Νομού για πρόταση έγκρισης και πάλι επιστροφή στην Περιφερειακή Δ/νση δασών για την τελική έγκριση.
Θα μπορούσε να βγαίνει η έγκριση από τη Δ/νση δασών του Νομού , η οποία έτσι και αλλιώς αποφαίνεται για την έγκριση και κάνει την πρόταση στην Περιφέρεια.
Έτσι θα εξοικονομείτο χρόνος τουλάχιστον 2 μηνών.
2). Έγκριση στρατού.
Η ισχύουσα διαδικασία είναι:
Αίτηση στο ΓΕΕΘΑ, από εκεί αποστολή υπηρεσιακά στο ΓΕΝ,ΓΕΣ,ΓΕΑ ,ΑΣΔΕΝ,
επιστροφή στην τοπική στρατιωτική Διοίκηση, διενέργεια ελέγχου και ξανά αποστολή στο ΓΕΕΘΑ με την αντίστροφη πορεία με εισήγηση, για την τελική έγκριση και ξανά πίσω με υπηρεσιακό τρόπο.
Απαραίτητος χρόνος 2-3 μήνες.
Θα μπορούσε να βγαίνει η έγκριση από την τοπική στρατιωτική Διοίκηση, η οποία κάνει τον έλεγχο και εισηγείται στο ΓΕΕΘΑ για την έγκριση ή μη.
Με Τιμή
Απόστολος Αθανασόπουλος
Πολιτικός μηχανικός
Καρλόβασι-Σάμου
Τηλ: 2273033052
e-mail: a-athan@otenet.gr
Περιβαλλοντική Εταιρεία Πρέβεζας
perivallonpreveza@gmail.com
Γεωργική Γη και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
(Για το κείμενο αυτό συνεργάστηκαν οι: Ντάλλας Κώστας, Δασολόγος, Ντερμάρης Βασίλης, Γεωπόνος και Παπανίκος Διονύσης, Γεωλόγος).
Η παρέμβαση γίνεται με αφορμή την πρόθεση της χωροθέτησης μονάδων Α.Π.Ε. σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π.).
Εισαγωγή
Η γεωργική γη (Γ.Γ.Υ.Π. ή μη) αποτελεί γενικά σε γεωγραφικούς, τεχνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς όρους, μαζί με τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, ένα συνεχές και ένα φυσικό και παραγωγικό απόθεμα. Το Σ.τ.Ε. θεωρεί τη γεωργική γη ως φυσικό περιβάλλον και ότι η ανάγκη για διατήρηση και ορθή διαχείρισή της πηγάζει από το Σύνταγμα.
Έτσι λοιπόν μείζονες αλλαγές του γεωργικού χαρακτήρα εκτάσεων, δεν φαίνεται ότι συνάδουν με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και κατά τη γνώμη του φορέα μας, δεν θα πρέπει να είναι ανεκτές. Τέτοιες αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν ζημία στον παραγωγικό ιστό και τις υποδομές του πρωτογενούς τομέα (π.χ. εγγειοβελτιωτικά έργα κλπ), να διαταράξουν τις υδρολογικές συνθήκες ευρύτερων περιοχών, τον κύκλο του άνθρακα, τη βιοποικιλότητα, την τοπική κοινωνία κλπ.
Ο φορέας μας θεωρεί ότι πέραν των ανωτέρω, η όποια αγροτική πολιτική, η όποια προοπτική του αγροτικού κόσμου θεμελιώνεται πάνω στην πολιτική γης και έτσι η διαφύλαξη της γεωργικής της θα έπρεπε να είναι βασικό μέλημα της πολιτείας. Δυστυχώς όμως, ιστορικά, η γεωργική γη ήταν πεδίο κερδοσκοπίας και χώρος “parking” ενός πλήθους εξω-γεωργικών δραστηριοτήτων, από τη στιγμή που η χωροταξία ήταν ανύπαρκτη και οι πιέσεις από πλευράς συμφερόντων μεγάλες.
Σήμερα, στην εποχή των Χωροταξικών Σχεδίων, που στοχεύουν στη ρύθμιση των συγκρούσεων χρήσεων γης και στην ανακούφιση του παραγωγικού ιστού της χώρας, αλλά και του περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη διάχυση δραστηριοτήτων στην ενδοχώρα, είναι λυπηρό να επιχειρείται το άρον – άρον στρίμωγμα και των Α.Π.Ε. (ενός νέου παράγοντα πίεσης) μέσα στις υπόλοιπες χρήσεις γης, αλλά και σε δασικές εκτάσεις, εκτάσεις Natura και Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας! Πάνω στο ζήτημα της Γ.Γ.Υ.Π., επισημαίνεται ότι το Αρ. Πρωτ. 242452/22-12-2009 έγγραφο του Υπ. Α.Α. & Τ., μέσω τεκμηριωμένου σκεπτικού, αποκλείει την εγκατάσταση Α.Π.Ε εντός των ορίων της.
Αναμένεται λοιπόν, «εξω-γεωργικοί» επενδυτές (σε φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες κλπ) να δημιουργήσουν μια επιπρόσθετη πίεση τόσο προς στην αγροτική γη, όσο και προς τις υπόλοιπες περιοχές, που όλες, ήδη πιέζονται έντονα. Αν μεσοπρόθεσμα αναπτυχθεί και ο κλάδος των βιοκαυσίμων, τότε οι πιέσεις για την αγροτική γη και συνολικά προς τον παραγωγικό ιστό του πρωτογενούς τομέα, αλλά και το περιβάλλον, μπορεί να είναι δραματικές. Ας μην ξεχνάμε το «οικολογικό συνεχές» μεταξύ αγρο-οικοσυστημάτων και φυσικών οικοσυστημάτων, δεδομένης και της σημαντικής έκτασης που καταλαμβάνει στη χώρα μας η αγροτική γη, πράγμα που σημαίνει ότι η κατάσταση των περιοχών αυτών, μεταφράζεται μερικώς σε κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.
Επιγραμματικά λοιπόν η γεωργική γη:
Είναι σημαντικότατο παραγωγικό και περιβαλλοντικό απόθεμα.
Επηρεάζει τη βιοποικιλότητα.
Επηρεάζει το υδατικό ισοζύγιο μιας περιοχής και το μικροκλίμα.
Επηρεάζει τη λειτουργία του εδαφικού συστήματος ως «δεξαμενής άνθρακα» (η σωστή διαχείρισή της βοηθά στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών).
Έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις, στρεβλώσεις κατά τη θεσμοθέτησή της ως Γ.Γ.Υ.Π., αλλά και δέχεται ισχυρές, διαχρονικές πιέσεις από εξω-γεωργικές χρήσεις. Σε συγκεκριμένες περιοχές τείνει να εκλείψει.
Προστατεύεται από τα Σύνταγμα και αυτό τεκμηριώνεται από τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Πρωτογενής τομέας και ΑΠΕ
Η πρόκληση για τον πρωτογενή τομέα είναι η αρμονική ενσωμάτωση των ΑΠΕ στον κύκλο των δραστηριοτήτων του, με πολλαπλά οφέλη.
Οι ΑΠΕ μπορούν να συνεισφέρουν στη μείωση του κόστους παραγωγής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία τους. Έτσι λ.χ. μέσω κατάλληλων συνεταιριστικών σχημάτων οι αγρότες, με τη βοήθεια του κράτους θα μπορούσαν να επενδύσουν στην ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες των μονάδων τους (κτηνοτροφικές μονάδες, θερμοκήπια, άρδευση κλπ). Σημαντική θα ήταν και η συνδυασμένη προσπάθεια παραγωγής βιοαερίου και διαχείρισης των αποβλήτων κτηνοτροφικών μονάδων, σε περιοχές με ιδιαίτερα προβλήματα, όπως η πεδιάδα Άρτας – Πρέβεζας κλπ.
Όμως πρόκειται γενικά για δαπανηρές επενδύσεις, που δύσκολα θα μπορούσαν να γίνουν από μεμονωμένους αγρότες. Θα μπορούσαν να γίνουν όμως από ομάδες παραγωγών ή συνεταιρισμούς. Θα μπορούσαν να ιδρυθούν Ν.Π.Ι.Δ., συνεταιριστικής μορφής, που θα αξιοποιήσουν προς όφελος της τοπικής κοινωνίας τις ΑΠΕ, με στόχο να μην αποκλειστούν εκ των πραγμάτων οι αγρότες από τις επενδύσεις και τα εισοδήματα των ΑΠΕ, να αμβλυνθεί η «εξω-γεωργική» πίεση προς την αγροτική γη και να μειωθεί το κόστος παραγωγής του πρωτογενούς τομέα. Επίσης το κράτος θα μπορούσε αντί να παραδίδει την αγροτική γη στο έλεος της αγοράς, να ενοικιάζει ή να παραχωρεί κατάλληλες δημόσιες εκτάσεις για επενδύσεις σε ΑΠΕ, υπό αυστηρούς όρους.
Η εγκατάσταση ΑΠΕ σε γεωργική, δασική γη και περιοχές Natura, θα πρέπει να αποτελέσουν ζητήματα προς εξέταση και επιστημονική μελέτη. Βασική αρχή θα πρέπει να είναι η βέλτιστη χωροθέτηση, η βέλτιστη τεχνολογία, ο υπολογισμός της «φέρουσας ικανότητας» μιας περιοχής και η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων, που όπως είδαμε δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές!
Προτάσεις
Πιο ειδικά, σε σχέση με την εγκατάσταση Α.Π.Ε. σε γεωργική γη, επισημαίνουμε τα εξής:
1. Είναι ανάγκη να προστατευτούν σε κάθε περίπτωση, από κάθε χρήση τα δίκτυα υποδομών, όπως τα δίκτυα αποστράγγισης, νέα ή παλαιά. Οι όποιες αλλαγές στη χρήση γης, λ.χ. του 5% μιας ευρύτερης περιοχής, με δρόμους, τσιμεντοστρώσεις, ασφαλτοστρώσεις, συμπιέσεις του εδάφους, ώστε να γίνουν έργα Α.Π.Ε. ή άλλα, δεν θα πρέπει να επιβαρύνουν την υπόλοιπη γεωργική γη, με πλεονάζοντα νερά και οπωσδήποτε να μην παρεμποδίζουν ή μεταβάλλουν τη λειτουργικότητα των υφιστάμενων δικτύων υποδομών. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητες ειδικές μελέτες όπως υδρολογική μελέτη.
2. Οπωσδήποτε μια αλλαγή του χαρακτήρα λ.χ. στο 5-10% μιας αγροτικής περιοχής, αναμένεται να έχει επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, τόσο εντός του αγρο-οικοσυστήματος, όσο και στα γειτνιάζοντα οικοσυστήματα. Έτσι οι ειδικές μελέτες (π.χ. ορνιθολογική κλπ) κρίνονται απολύτως απαραίτητες.
3. Προσδιορισμός (από κατάλληλης σύνθεσης ομάδα επιστημόνων και αρμόδιων φορέων π.χ. Πανεπιστήμια, Επιμελητήρια, Φορείς οικολογικών οργανώσεων) περιεχομένου ειδικών μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τα πορίσματα όλων των άλλων μελετών (απαραίτητα προαπαιτούμενων). Ο καθορισμός και η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων να γίνεται από κοινού από το Υ.ΠΕ.Κ.Α και το Υπ.Α.Α.& Τ.
4. Ορισμένες περιβαλλοντικές απαιτήσεις πάνω στην αγροτική παραγωγή (προστασία της βιοποικιλότητας, προστασία των νερών, προστασία από τη διάβρωση, τη συμπίεση, διατήρηση φυτοφρακτών κλπ), θα πρέπει να ισχύουν και όταν η γεωργική γη αλλάξει χρήση και φιλοξενεί πλέον λ.χ. φωτοβολταϊκά.
5. Με την επιφύλαξη της τήρησης της νομοθεσίας, θα μπορούσε να είναι ανεκτή η χωροθέτηση Α.Π.Ε. εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π.) υπό τον ΑΥΣΤΗΡΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ότι η γεωργική γη δεν θα υποστεί μόνιμη αλλοίωση του χαρακτήρα της. Το ζήτημα θα πρέπει να εξειδικευτεί με τη συνεργασία του Υπ.Α.Α.&Τ., του ΓΕΩΤΕΕ και της Κοινωνίας των Πολιτών. Βασικές προϋποθέσεις θα πρέπει να είναι:
Να μην υπάρχει βιασύνη, που φαίνεται πως υπάρχει!
Αυστηρά μερική μόνο κάλυψη της έκτασης (π.χ. 20% – 30%) μιας αγροτικής εκμετάλλευσης, με στόχο την εξυπηρέτησή της (κατά προτεραιότητα) και τη λήψη συμπληρωματικού εισοδήματος. Αυτό θα εξασφαλίσει ικανοποιητικά αποθέματα γης και βιοποικιλότητας.
Απαγόρευση τσιμεντόστρωσης, ασφαλτόστρωσης, χαλικόστρωσης, συμπίεσης του εδάφους. Αξιοποίηση μόνο συγκεκριμένου τύπου υποστύλωσης, που καταλαμβάνει την ελάχιστη επιφάνεια εδάφους. Το υπόλοιπο (μεταξύ των στηριγμάτων) έδαφος, θα προσφέρει την περιβαλλοντική του λειτουργία ως αγρανάπαυση ή και βοσκότοπος ή σανοδοτική καλλιέργεια.
Περιβαλλοντικά αποδεκτή διαχείριση της αυτοφυούς βλάστησης (μεγάλη σημασία για τις περιοχές Natura).
Επιστημονικά, σταθερά, μετρήσιμα κριτήρια (λ.χ. μοριοδότηση), βάσει των οποίων θα μπορεί να εξαιρεθεί μια έκταση από το χαρακτηρισμό (Γ.Γ.Υ.Π.) και εξασφάλιση του ελέγχου τήρησης των όρων, καθ΄ όλη τη διάρκεια της παραγωγικής ζωής της επένδυσης Α.Π.Ε. Αποχαρακτηρισμός «έπειτα από σύμφωνη γνώμη υπηρεσιών ή επιτροπών» σε μια διοίκηση με τέτοια χάλια (βλ. εκθέσεις Συνηγόρου του Πολίτη), πρακτικά σημαίνει υποχώρηση σε πιέσεις και διαπλεκόμενα. Ας μας διδάξει το παράδειγμα των περιβόητων αγροτικών αποθηκών, που μετατρέπονται σε εξοχικά!
Επικύρωση των αποφάσεων για το χαρακτηρισμό εκτάσεων ως Γ.Γ.Υ.Π., με ΚΥΑ και έλεγχος της τήρησής των, αλλιώς οι αποφάσεις αυτές θα γίνονται «λάστιχο», κατά περίπτωση.
Πριν από λίγο έστειλα τις παρατηρήσεις και προτάσεις μου για το σχέδιο νόμου. Επειδή το κειμενο ήταν μεγάλο και δεν πέρασε όλο, παρακαλώ:
1. να μού δώσετε την ευκαιρία να σας το στεείλω ηλεκτρονικά.
2. να μου δοθεί η ευκαιρία να αναπτύξω και προφφορικά στην αρμόδια
επιτροπή που θα επεξεργαστεί το τελικό κείμενο του νόμου τις απόψεις
μου και την τεκμηρίωση τους.
Τα μη διασυνδεδεμένα νησιά μας μπορούν με τα υβριδικά συστήματα να γίνουν πραγματικά πράσινα. Εξασφαλίζουν πράσινη Ενεργεια και νερό.
Ευχαριστώ
Γιώργος Μπέτζιος
Προτάσεις βελτίωσης του νόμου 3468/2006
Διαβούλευση σχεδιου νομου ΑΠΕ 9.12.2009
Από την υπερτριαντααπεντάχρονη (ασχολούμαι στον τομέα των ΑΠΕ από το 1974) ενασχόλησή μου και την εμπειρία που έχω αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια στον τομέα των ΑΠΕ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Βραζιλία, Μογγολία, Κιριμπάτι, κλπ) με την μελέτη, ανάπτυξη, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση έργων ΑΠΕ, ας μου επιτραπεί να καταθέσω ορισμένες σκέψεις και τις κατασταλαγμένες μου απόψεις στη διαβούλευση του σχεδίου νόμου ΑΠΕ 9.12.2009, ιδιαίτερα για τα υβριδικά συστήματα.
1. Οι ΑΠΕ είναι αποκεντωμένες μορφές ενέργειας και κατά συνέπεια αποκεντομένα πρέπει να εφαρμοστούν για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
2. Η εξοικονόμηση ενέργειας και κατά συνέπεια η ορθολογική της χρήση είναι το βασικό ζητούμενο. Η εξάπλωση των ΑΠΕ από τη μια μεριά και η κατασπατάλησή της σε ενεργοβόρες χρήσεις δεν φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μείωσης των εκπεμπόμενων ρύπων.
3. Τα μικρά απομακρυσμένα από το δίκτυο αυτόνομα συστήματα ΑΠΕ επιτυγχάνουν ταυτόχρονα και τους δύο παραπάνω στόχους. Κατα’ αρχήν αποφεύγονται οι ενεργοβόρες χρήσεις (θερμοσίφονας που αντικαθίσταται με ηλιακό και κουζίνα που αντικαθίσταται με κουζίνα υγραερίου) και η νοικοκυρά εθίζεται στην ορθολογική χρήση ενέργειας. Λειτουργεί π.χ. χρονικά ανεξάτρητες χρήσεις όπως είναι το πλυντήριο και διάφορες άλλες συσκευές όταν έχει επάρκεια παροχής από τις ΑΠΕ.
4. Τα αυτόνομα αποκεντρομένα συστήματα ΑΠΕ πρέπει λοιπόν να τύχουν ιδιαίτεης προσοχής και αντιμετώπισης.
5. Η χώρα μας με τα πολλά διάσπαρτα νησιά με το υψηλό κόστος παροχής ηλεκτρικής ενέργειας έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και δεν είναι τυχαίο που η ΔΕΗ τα πρώτα χρόνια έκανε την έρευνα και την ανάπτυξη των ΑΠΕ ως επί το πλείστον στα νησιά. Στα νησιά λοιπόν πρέπει να επικεντρωθεί η ανάπτυξη και εγκατάσταση ολοκληρωμένων ενεργειακών συστημάτων ΑΠΕ (Υβριδικά συστήματα).
6. Ο ισχύων νόμος 3468/2006 αναφορικά με τα υβριδικά συστήματα είναι ελλιπής και στην ουσία δεν προωθεί συστήματα μεγιστοποίησης της διείσδυσης των ΑΠΕ και ιδιαίτερα της αιολικής ενέργειας, αλλά πρακτικά συστήματα περιορισμού της διείσδυσης της αιολικής ενέργειας. Προωθεί στην ουσία συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (συμβατικής και ανανεώσιμης) που καταλήγεει σε αυξημένο κόστος ενέργειας. Αυτός είναι εξ’ άλλου και ο λόγος που μέχρι σήμερα δεν εκδόθηκε καμία άδεια παραγωγής για υβριδικό σύστημα.
7. Τα υβριδικά συστήματα πρέπει να συμβάλλουν στην μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα νησιά. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να ελαχιστοποιηθεί η λειτουργία των συμβατικών μονάδων. Από την άλλη μεριά το υβριδικό σύστημα με τις επικουρικές του υπηρεσίες πρέπει να βελτώνει την ευστάθεια του δικτύου έτσι ώστε οι συμβατικές μονάδες να βγαίνουν εκτός λειτουργίας τις περιόδους επάρκειας ΑΠΕ και επιπλέον να εξασφαλίζουν στις συμβατικές μονάδες βέλτιστη λειτουργία με σταθερό φορτίο (περίπου στο 80% του ονομαστικού τους φορτίου) όταν αυτές επιβάλεται (περιόδους σχετικής άπνοιας) να λειτουργούν. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μεγιστοποίηση των ΑΠΕ και η ελαχιστοποίηση της ειδικής κατανάλωσης των συμβατικών μονάδων, που είναι και το ζητούμενο.
Σύμφωνα με τα παραπάνω λοιπόν οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις μου επικεντρώνονται σε αυτόνομα συστήματα ΑΠΕ, μικρά για μονοκατοικίες και μεγαλύτερα για νησιά.
1.Βασικά χαρακτηριστικά Υβριδικών Συστημάτων για αυτόνομα δίκτυα.
Τα υβριδικά συστήματα καλούνται σήμερα να λύσουν τα προβλήματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού στα νησιά μας. Καλούνται να βελτιώσουν την υφιστάμενη κατάσταση και όχι να δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα, όχι να επιβληθούν. Κατά συνέπεια ο νόμος 3468/06 πρέπει να τροποποιηθεί με βάση τα παρακάτω κριτήρια:
1.1. Οι ανεμογεννήτριες και οι ΑΠΕ γενικότερα πρέπει να καταστούν μονάδες βάσης και οι συμβατικές μονάδες εφεδρικές
Όπως εκτενώς αναφέρεται και στο παράρτημα Ι, ένα υβριδικό σύστημα για να ανταποκρίνεται στους στόχους του νόμου περί μεγιστοποίησης της διείσδυσης των ΑΠΕ σε κάθε αυτόνομο δίκτυο και ελαχιστοποίησης του κόστους παροχής ενέργειας του όλου συστήματος (υβριδικού και συμβατικού) πρέπει να περιορίζει την λειτουργία των συμβατικών μονάδων στο ελάχιστο δυνατό και να τους εξασφαλίζει συνθήκες βέλτιστης λειτουργίας, όταν αυτές επιβάλλεται να λειτουργούν. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο όταν οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν ως μονάδες βάσης και οι συμβατικές ως εφεδρικές.
1.2. Πλήρωση του συστήματος αποθήκευσης μόνο με ΑΠΕ
Για την επίτευξη του στόχου μεγιστοποίησης της διείσδυσης των ΑΠΕ στο αυτόνομο δίκτυο και ελαχιστοποίησης του κόστους παροχής ενέργειας του όλου συστήματος που έχει σαν αποτέλεσμα και την ελαχιστοποίηση των εκπομπών CO2, επιβάλλεται ο σχεδιασμός υβριδικών συστημάτων που να εξασφαλίζουν την πλήρωση του συστήματος αποθήκευσης μόνο με χρήση ΑΠΕ. Βέλτιστος σχεδιασμός υβριδικού συστήματος σημαίνει εξασφάλιση μεγιστοποίησης της διείσδυσης ενέργειας των ΑΠΕ απευθείας στο δίκτυο και πλήρωση του συστήματος αποθήκευσης μόνο με ενέργεια των ΑΠΕ που περισσεύει. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο.
1.3. Απάλειψη περιορισμού ισχύος Αιολικού πάρκου στο 120% του συστήματος αποθήκευσης
Ο περιορισμός του μεγέθους του αιολικού πάρκου στο 120% του συστήματος αποθήκευσης πρέπει να απαλειφθεί. Είναι παράλογο από τη μια μεριά να περιορίζεται η ισχύς του αιολικού πάρκου και από την άλλη να επιτρέπεται η πλήρωση του συστήματος αποθήκευσης με χρήση συμβατικών μονάδων. Στο άρθρο 2, ορισμοί, σημείο 25 γ του νόμου 3468/2006 αναφέρεται:
«Η μέγιστη ισχύς παραγωγής των μονάδων του σταθμού Α.Π.Ε. δεν μπορεί να υπερβαίνει την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων αποθήκευσης του σταθμού προσαυξημένη κατά ποσοστό μέχρι 20%.»
Η διάταξη αυτή πρέπει να καταργηθεί, διότι το μόνο που θα έχει σαν αποτέλεσμα είναι να αναγκάζει τον επενδυτή να υπερδιαστασιολογεί το σύστημα αποθήκευσης για να έχει το βέλτιστο μέγεθος του ΑΠ. Αυτό όμως αυξάνει, χωρίς λόγο, τις δαπάνες επένδυσης για εξοπλισμό, ο οποίος θα μένει ανενεργός. Από μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, προκύπτει ότι το μέγεθος του ΑΠ πρέπει να είναι σε ισχύ σημαντικά μεγαλύτερο από το σύστημα εγγυημένης ισχύος (υδροηλεκτρικό), πολλές φορές και διπλάσιο αυτού ή του συστήματος αποθήκευσης που αναφέρει ο νόμος.
1.4. Τιμολόγηση
Όπως προαναφέρεται, τα υβριδικά συστήματα ΑΠΕ καλούνται να βελτιώσουν τη σημερινή κατάσταση παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και εξασφάλισης νερού στα νησιά. Καλούνται να λύσουν προβλήματα και όχι να επιβληθούν. Εδώ πρέπει να γίνονται συγκριτικές μελέτες στην ίδια βάση για κάθε περίπτωση. Να συγκρίνονται δηλαδή ένας νέος συμβατικός σταθμός με ένα υβριδικό σύστημα. Αν ένας νέος συμβατικός σταθμός είναι από μόνος του σε θέση να περιορίσει τις εκπομπές CO2, να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες ποσότητες νερού και να ελαχιστοποιήσει το κόστος παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα αυτόνομο σύστημα, τότε δεν χρειάζεται υβριδικό σύστημα. Η εφαρμογή του υβριδικού συστήματος της Κύθνου το 2000 και οι μέχρι σήμερα μελέτες όμως έχουν αποδείξει ότι μόνο ένα βελτιστοποιημένο υβριδικό σύστημα μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές. Κατά συνέπεια η τιμολόγηση και της εγγυημένης ισχύος και ενέργειας ενός υβριδικού συστήματος πρέπει να υπόκειται σε συγκεκριμένα κριτήρια όπως: ποσοστό διείσδυσης ΑΠΕ, ελαχιστοποίηση συνολικού κόστους του ολοκληρωμένου ενεργειακού συστήματος (υβριδικό + συμβατικός σταθμός), περιορισμός εκπομπών CO2, δυνατότητα παροχής αφαλατωμένου νερού, κλπ.
1.5. Ο ρόλος του συστήματος αποθήκευσης
Σύτημα αποθήκευσης με την έννοια του νόμου είναι κάθε σύστημα (π.χ. σσυσσωρευτές, ταμιευτήρες νερού, παραγωγή υδρογόνου κλπ.) που είναι σε θέση να αποθηκεύει ενέργεια από τις ΑΠΕ και να την αποδίδει στο δίκτυο υπό μορφή εγκυημένης ισχύος ή ενέργειας ότεν οι συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας του το απαιτούν. Κατά συνέπεια εκείνο, που κατά την άποψή μου, πρέπει να εξασφαλίζει το αποθηκευτικό σύστημα ενός υβριδικού σταθμού είναι:
• Να δημιουργεί συνθήκες μεγιστοποίησης της απ’ ευθείας έκχυσης στο δίκτυο της παραγόμενης από τις ΑΠΕ ενέργειας.
• Να παρέχει εγγυημένη ισχύ και ενέργεια τις ώρες δυσμενούς λειτουργίας των πετρελαϊκών μονάδων κατά την διάρκεια των σχετικά λίγων περιόδων, που επιβάλλεται αυτές να λειτουργούν. Τις ώρες δηλαδή που η ειδική κατανάλωση καυσίμου είναι υψηλή. Αυτές είναι κυρίως οι ώρες χαμηλής φόρτισης των πετρελαϊκών μονάδων.
1.6. Επικουρικές υπηρεσίες
Ένα υβριδικό σύστημα με αξιόλογο μέγεθος στο αυτόνομο σύστημα του νησιού έχει σημαντική συνεισφορά στη λειτουργία του συστήματος. Μπορεί να προσφέρει επικουρικές υπηρεσίες όπως π.χ. παροχή άεργων, ευστάθεια δικτύου (ιδίως ρύθμιση συχνότητας και τάσης) κλπ., Επομένως, οι υπηρεσίες αυτές που είναι υψηλής ποιότητας, θα πρέπει να ζητούνται από τον επενδυτή, να κοστολογούνται και να πληρώνονται.
Στο παράρτημα Ι, που ακολουθεί, αναπτύσσεται αναλυτικά η αιτιολόγηση.
2. Μικρά αυτόνομα συστήματα ΑΠΕ ευρύτερης χρήσης
2.1. Ο τομέας άρδευσης
Ένας άλλος τομέας που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι αυτός των αρδεύσεων. Δυστυχώς η παροχή φτηνού τιμολογίου για άρδευση την καλοκαιρινή περίοδο, που είναι και περίοδος αιχμής για τη ΔΕΗ, είναι σήμερα σε λάθος κατεύθυνση. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούνται συνήθως αντλίες μεγάλης παροχής και κατά συνέπεια μεγάλης ισχύος για να γίνεται γρήγορα το πότισμα. Εδώ θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για την χρήση Α/Γ και Φ/Β συστημάτων η μικρών υβριδικών για αρδευτικούς σκοπούς με δεξαμενές αποθήκευσης του νερού με σημαντικά οφέλη για την Εθνική οικονομία, την ευρύτερη χρήση των ΑΠΕ και την εξοικονόμηση και διαχείριση ενέργειας. Τα συστήματα αυτά πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης από την Πολιτεία και τη ΔΕΗ. Με τη δυνατότητα αποθήκευσης του νερού, όταν υπάρχει παροχή από τις ΑΠΕ, μικραίνει σημαντικά το μέγεθος των αντλιών για την ίδια ποσότητα νερού. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται πάλι δύο στόχοι. Ήτοι η χρήση των ΑΠΕ και η μείωση κατανάλωσης ενέργειας τις ώρες και περιόδους αιχμής και τον περιορισμό των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει πρόσβαση στο δίκτυο και όπου γίνεται χρήση πετρελαιοκίνητων ή ακόμη και βενζινοκίνητων αντλιών με ότι αυτό συνεπάγεται αναφορικά με το κόστος και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, πρέπει να δοθούν ικανοποιητικά κίνητρα.
Κατά συνέπεια στις περιπτώσεις των μικρών συστημάτων ΑΠΕ για οικιακή χρήση και άρδευση, πρέπει να απλουστευτούν και οι διαδικασίες εγκατάστασής τους και να κατοχυρωθεί η πώληση της ενέργειας τους στη ΔΕΗ. Δεν είναι δυνατόν η εγκατάσταση ενός συστήματος ΑΠΕ για οικιακή χρήση και για αρδευτικούς σκοπούς να απαιτεί την ίδρυση εταιρείας.
Οι μέχρι σήμερα εφαρμογές μικρών συστημάτων ΑΠΕ (αυτόνομων μια μη) για άρδευση μικρής μέχρι τώρα κλίμακας και για οικιακή χρήση, αξιοποιούν τις ΑΠΕ, συμβάλουν στη σωστή διαχείριση ενέργειας και επιτυγχάνουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και το κυριότερο εξοικειώνουν τους χρήστες με τις ΑΠΕ, σε αντίθεση με τις μεγάλες εγκαταστάσεις που επιδοτούνται αδρά και το μόνο που προσφέρουν, είναι απλά η αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ.
Όλοι λέμε ότι είμαστε υπέρ των ΑΠΕ. Όλοι υμνούμε την εξοικονόμηση ενέργειας. Ελάχιστοι όμως με δικές τους δαπάνες κάνουν πράξη τις εξαγγελίες. Αυτοί είναι που πρώτα πρέπει να τύχουν αντίστοιχης με το αποτέλεσμα υποστήριξης. Τα μικρά αυτά, διάσπαρτα συστήματα πρέπει να προωθηθούν με γενναίες επιδοτήσεις και δραστική απλοποίηση των διαδικασιών απορρόφησης ενέργειας από τη ΔΕΗ. Έτσι θα μειωθούν και οι τεράστιες απώλειες μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ΑΠΕ είναι αποκεντρωμένες μορφές ενέργειας και αποκεντρωμένα πρέπει να εφαρμοστούν. Σήμερα στα απομακρυσμένα από το δίκτυο σημεία. Αύριο και στα διασυνδεδεμένα.
Κατά συνέπεια η βελτίωση στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει:
• Δυνατότητα πώλησης της στη ΔΕΗ από ιδιώτες, όπως και στις Φ/Β στέγες ιδιωτών και
• Παροχή κινήτρων (επιχορήγηση, φοροαπαλλαγές κλπ.) για μικρά συστήματα ΑΠΕ.
Στο παράρτημα ΙΙ περιγράφονται δύο από τις περιπτώσεις που έχουν ήδη λάβει χώρα στο νησί της Τήνου και αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση για όλους. Είναι δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις εξοικονόμησης ενέργειας (ΕΞΕ) και συνάμα αξιοποίησης ΑΠΕ σχεδιασμένες και εφαρμοσμένες σωστά εξ αρχής.
3. Τιμολόγηση ενέργειας μικρών ανεμογεννητριών. Η τιμολόγηση 250,- €/MWh, ενέργειας από μικρές ανεμογεννήτριες να ισχύει για ανεμογεννήτριες ισχύος μέχρι 100kW αντι των των προτεινόμενων 50kW.
Σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών έχουν αυξήσει σημαντικά την ισχύ των ανεμογεννητριών τους σε μεγέθη άνω των 800kW. Λίγοι έχουν στο προγραμμά τους και μεγέθη με ισχύ κάτω από 100kW και ελάχιστοι κάτω από 50kW, το κόστος των οποίων είναι συγκριτικά πολύ υψηλό (π.χ. 4,5 – 5€/W για ανεμογεννήτριες των 10kW). Μεγέθη ανεμογεννητριών όμως μέχρι 100kW είναι ιδανικά για μικρά υβριδικά συστήματα που μεγιστοποιούν (μέχρι και 80%) την διείσδυση των ΑΠΕ (Πράσινα νησιά). Οι ιδιαιτερότητες της Ελλάδας επιβάλουν την ανάπτυξη και εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών. Σαν Χώρα έχουμε πολλά μικρά νησιά όπου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με σσυμβατικές μονάδες diesel ειναι οικονομικά ασύμφορη και περιβαλλοντικά ρυπογόνα. Στα νησιά αυτά δεν χωράνε ανεμογεννήτριες μεγαλύτερης ισχύος των 100kW. Επίσης μικρές ανεμογεννήτριες μπορούν να εγκατασταθούν και σε αρδευτικά συγκροτήματα που σήμερα γίνεται είτε με χρήση κινητήρων diesel (ενεργοβόρα και ρυπογόνα) είτε αντλούν ενέργεια από το δίκτυο της ώρες αιχμής του Καλοκαιριού αυξάνοντας άνευ λόγου τη ζήτηση (βλέπε αναλυτικά στις γενικές παρατηρήσεις όπου προτείνονται και αλλαγές του νόμου αναφορικά με τα υβριδικά συστήματα). Η θέσπιση αυτή θα συμβάλει σημαντικά στη ευρύτρη εφαρμογή των συστηματων αυτών και είναι κατεξοχήν δράση στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης και εξοικονόμησης ενέργειας.
4. Φωτοβολταϊκά στις στέγες. Να επεκταθεί η δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταικών συστημάτων από ιδιώτες πέραν των στεγών και στεγάστρων σε πέργολες και γενικά σκίαστρα καθώς επίσης και σε προσόψεις κτηρίων προκειμένου να μειώνεται το θερμικό φορτίο των κτηρίων και να εξοικονομείται και ενέργεια.
Διαβούλευση σχεδίου νόμου ΑΠΕ 9.12.2009
Προτεινόμενες αλλαγές – τροποποιήσεις
Ακολούθως παρατίθενται ορισμένες αλλαγές στον ισχύοντα Ν.3468/06 που προτείνω να θεσπιστούν εναρμονίζοντάς τον με την παραπάνω φιλοσοφία λειτουργίας των υβριδικών συστημάτων.
Άρθρο 2
Ορισμοί
25. Υβριδικός Σταθμός: Κάθε σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που:
1. Καθιστά τις ΑΠΕ ως κύρια πηγή ενέργειας και τις συμβατικές μονάδες εφεδρικές.
2. Δύναται να διακόπτει την λειτουργία των συμβατικών μονάδων, όταν η παραγόμενη ενέργεια από τις ΑΠΕ υπερκαλύπτει την ζήτηση και εξασφαλίζεται ή ευστάθεια του δικτύου.
3. Εξασφαλίζει βέλτιστη λειτουργία των συμβατικών μονάδων του σταθμού, όταν αυτές πρέπει να λειτουργούν.
4. Ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος του ολοκληρωμένου (υβριδικού και συμβατικού) συστήματος.
5. Παρέχει επικουρικές υπηρεσίες ευστάθειας και ασφαλούς λειτουργίας του δικτύου, ιδιαίτερα στις περιόδους διακοπής λειτουργίας όλων των συμβατικών μονάδων.
Άρθρο 6
Άδεια Παραγωγής για Υβριδικούς Σταθμούς Α.Π.Ε.
1. Για την εγκατάσταση και ένταξη Υβριδικών Σταθμών Α.Π.Ε. στο Δίκτυο Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού, ………. Ως εγγυημένη ισχύς νοείται η μέγιστη ηλεκτρική ισχύς που υποχρεούται ο Υβριδικός Σταθμός να διαθέτει στο δίκτυο κατά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους κατά τις οποίες η λειτουργία της/των συμβατικής/ων μονάδων του σταθμού είναι δυσμενής (π.χ. ώρες αιχμής, ώρες υψηλής κατανάλωσης της/των συμβατικής/ών μονάδος/ων, τεχνικά ελάχιστα κλπ.). Λαμβάνεται υπόψη δηλαδή η συμβολή των μονάδων εγγυημένης ισχύος και των επικουρικών υπηρεσιών του υβριδικού σταθμού στην εξασφάλιση συνθηκών βέλτιστης λειτουργίας των συμβατικών μονάδων, τις σχετικά λίγες περιόδους κατά τις οποίες επιβάλλεται αυτές να λειτουργούν. Στις υποβαλλόμενες αιτήσεις περιλαμβάνεται και πρόταση τιμολόγησης της διαθεσιμότητας της ισχύος των μονάδων ελεγχόμενης παραγωγής του Υβριδικού Σταθμού, της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από τις μονάδες αυτές, η οποία απορροφάται από το Δίκτυο του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού. (Διαγράφεται: ………καθώς και της ηλεκτρικής ενέργειας την οποία απορροφά ο σταθμός από το Δίκτυο για την πλήρωση των συστημάτων αποθήκευσής του) Οι προτάσεις τιμολόγησης διατυπώνονται κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 13.
2. Η Ρ.Α.Ε., κατά την αξιολόγηση των υποβαλλόμενων αιτήσεων, λαμβάνει υπόψη της,……… δηλαδή την μείωση του συνολικού κόστους παραγωγής του ολοκληρωμένου ενεργειακού συστήματος (υβριδικού και συμβατικού σταθμού).
3……………
4. Στην άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Υβριδικούς Σταθμούς περιγράφονται, λεπτομερώς, οι όροι της σύμβασης πώλησης, στον Διαχειριστή Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τον Υβριδικό Σταθμό (Διαγράφεται: καθώς και οι όροι της απορρόφησης, από το Δίκτυο, της αναγκαίας ηλεκτρικής ενέργειας). Στην άδεια αυτή καθορίζεται, επίσης, η περίοδος κατά την οποία ο σταθμός υποχρεούται να διαθέτει την εγγυημένη ισχύ του.
5. ……….
6. …………..
7. (Διαγράφεται: Οι Υβριδικοί Σταθμοί με εγγυημένη διαθεσιμότητα ισχύος μπορούν να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια από το Δίκτυο ή το Σύστημα, σε ποσότητα που κρίνεται αναγκαία για την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας ισχύος τους, με την επιφύλαξη του περιορισμού που προ¬βλέπεται στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 25 του άρθρου 2.)
Άρθρο 10
Ένταξη σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
1. Στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, ο αρμόδιος Διαχειριστής αυτών υποχρεούται να απορροφά……., (σύμφωνα με την σχετική σύμβαση και μέχρι την κάλυψη των συμβατικών υποχρεώσεων που ίσχυαν πριν την ένταξη του υβριδικού σταθμού στο δίκτυο) καθώς και από τις μονάδες Α.Π.Ε. Υβριδικού Σταθμού και, ακολούθως, το πλεόνασμα της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει Αυτοπαραγωγός από σταθμό Σ.Η.Θ.Υ.Α..
2. Ο Διαχειριστής του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, κατά την κατανομή του φορτίου, παρέχει προτεραιότητα,………….. Υβριδικού Σταθμού, ή με τις επικουρικές του υπηρεσίες εξασφαλίζει βέλτιστη λειτουργία στις τυχόν συμβατικές μονάδες και ευστάθεια στο δίκτυο. (Διαγράφεται: Στην τελευταία περίπτωση, η προτεραιότητα παρέχεται μέχρι του ποσοστού ισχύος που απορροφάται από το Δίκτυο για την πλήρωση των συστημάτων αποθήκευσης του Υβριδικού Σταθμού που είναι συνδεδεμένα με το Δίκτυο Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού. Το ποσοστό αυτό αναγράφεται στην άδεια παραγωγής και για τον προσδιορισμό του λαμβάνεται υπόψη η σχετική εισήγηση του Διαχειριστή Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών).
………………..
3. …………
Λοιπές διατάξεις
Άρθρο 9
Ένταξη σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο
1. Για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που συνδέονται με το Σύστημα ή το Δίκτυο, ………. να δίνει προτεραιότητα:
α) …………….
β) …………….
γ) ……………..
2. …………….
3. Κατά την Κατανομή του Φορτίου, σύμφωνα με την παράγραφο 1, ο Διαχειριστής του Συστήματος ή του Δικτύου παρέχει στις μονάδες Α.Π.Ε. του Υβριδικού Σταθμού……….. την περίπτωση α΄ της παραγράφου 1. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι μονάδες του υβριδικού σταθμού (ΑΠΕ και μονάδες εγγυημένης ισχύος) είναι σε θέη να αναλάβουν πλήρως και χωρίς προβλήματα την ασφάλεια της λειτουργίας του συστήματος και την κάλυψη της ζήτησης, οι συμβατικές μονάδες του σταθμού τίθενται εκτός λειτουργίας. Στις περιπτώσεις αυτές ο μόνος περιορισμός λειτουργίας των μονάδων ΑΠΕ του υβριδικού συστήματος είναι η καμπύλη ζήτησης (καμπύλη φορτίου) του συστήματος. Ο τρόπος λειτουργίας του υβριδικού σταθμού καθορίζεται στην Άδεια παραγωγής.
(Διαγράφεται:Αν, για λόγους ασφάλειας της λειτουργίας του Συστήματος ή του Δικτύου, καθίσταται αδύνατη η ένταξη σε αυτά των μονάδων παραγωγής Α.Π.Ε. του Υβριδικού Σταθμού, το δικαίωμα προτεραιότητας των μονάδων Α.Π.Ε. του Υβριδικού Σταθμού ισχύει για ποσοστό της ισχύος που απορροφάται από το Σύστημα ή το Δίκτυο για τη λειτουργία των αποθηκευτικών μονάδων του Υβριδικού Σταθμού που λειτουργούν κατά την ίδια ώρα κατανομής. Το ποσοστό αυτό καθορίζεται στην άδεια παραγωγής του Υβριδικού Σταθμού).
(Διαγράφεται: 4. Οι μονάδες ελεγχόμενης παραγωγής του Υβριδικού Σταθμού που αξιοποιούν την αποθηκευμένη ενέργεια στο σύστημα αποθήκευσης του σταθμού αυτού, εντάσσονται στο Σύστημα σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά για υδροηλεκτρικούς σταθμούς με Εγκατεστημένη Ισχύ μεγαλύτερη των δεκαπέντε (15) Mwe.)
5. Για την πλήρωση του συστήματος αποθήκευσης…………. του Υβριδικού Σταθμού μπορεί να απορροφάται ενέργεια από (Διαγράφεται: το Σύστημα ή) το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο,………
6. Οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την προτεραιότητα κατά την κατανομή του Φορτίου στις εγκαταστάσεις παραγωγής, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, ορίζονται στον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Άρθρο 13
Τιμολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. και από Υβριδικούς Σταθμούς
1. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται …….. κατά τα ακόλουθα:
α) ……………….
β) Η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας………. , γίνεται με βάση τα στοιχεία του ακόλουθου πίνακα:
2. …………….
3. Για την τιμολόγησh της διαθεσιμότητας ισχύος Υβριδικών Σταθμών που συνδέονται στο Δίκτυο Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, (Διαγράφεται: της ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφούν οι σταθμοί αυτοί από το Δίκτυο Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών), καθώς και της ηλεκτρικής ενέργειας που οι Υβριδικοί Σταθμοί εγχέουν στο Δίκτυο αυτό, ισχύουν τα ακόλουθα:
α) ………………..
β) Η τιμή, με βάση την οποία τιμολογείται η ηλεκτρική ενέργεια………………… μονάδες ελεγχόμενης παραγωγής του Υβριδικού Σταθμού. (Διαγράφεται: Η τιμή που ορίζεται στο πρώτο εδάφιο δεν μπορεί να είναι κατώτερη από την τιμή με την οποία τιμολογείται η ηλεκτρική ενέργεια που απορροφά ο Υβριδικός Σταθμός από το Δίκτυο για την πλήρωση του συστή¬ματος αποθήκευσής του, προσαυξημένη με ποσοστό 25%.)
γ) (Διαγράφεται: Η τιμή, με βάση την οποία τιμολογείται το σύνολο της ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφά ο Υβριδικός Σταθμός από το Δίκτυο του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού για την πλήρωση του συστήματος αποθήκευσής του, καθορίζεται στην άδεια παραγωγής του Υβριδικού Σταθμού. Ο καθορισμός της τιμής αυτής γίνεται με βάση το μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής των μονάδων βάσης του Αυτόνομου Ηλεκτρικού Συστήματος του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας παραγωγής.)
δ) ……………..
ε) (Διαγράφεται: Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις μονάδες Α.Π.Ε. του Υβριδικού Σταθμού και εγχέεται απευθείας στο Δίκτυο Mη Διασυνδεδεμένου Νησιού, μπορεί να συμψηφίζεται με την ενέργεια που απορροφά από το Δίκτυο αυτό ο Υβριδικός Σταθμός για την πλήρωση των συστημάτων αποθήκευσής του. Το δικαίωμα συμψηφισμού αναγνωρίζεται μετά από σχετική αίτηση του παραγωγού και αναγράφεται στην οικεία άδεια παραγωγής κατά την έκδοση ή την τροποποίηση της άδειας αυτής. Στην περίπτωση αυτή, η τιμολόγηση των περιπτώσεων γ΄και δ΄, αφορά την ηλεκτρική ενέργεια που υπολογίζεται ότι απορροφάται ή εγχέεται στο Δίκτυο, μετά τον ανωτέρω συμψηφισμό, όπως ρητά αναγράφεται στην οικεία άδεια παραγωγής.)
4. ………………
5. ………………
6. ………………
7. ………………
Παρατηρήσεις:
Με το σημείο β) του σημείου 25 του άρθρου 2 (ορισμοί), προωθείται επι πλέον χρήση των συμβατικών μονάδων του σταθμού προσαυξημένη κατά 30% ενώ με το σημείο γ) περιορρίζεται άνευ λόγου, η διείσδηση των ΑΠΕ, αφου η εργκατεστημένη μέγιστη ισχύς των μονάδων ΑΠΕ του σταθμού περιορίζεται στο 120% της ισχύος του συστήματος αποθήκευσης.
Ο συνδυασμός των δύο αυτών κριτηρίων έρχεται σε αντόθεση με το πνεύμα και τη στόχευση του νόμου περί ευρύτερης χρήσης των ΑΠΕ καθώς επίσης και με άλλες διατάξεις του νόμου που στοχεύουν στην μεγιστοποίηση της χρήσης των ΑΠΕ και την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής βλέπε π.χ.: σημείο 2. του άρθρου 6. (Η Ρ.Α.Ε., κατά την αξιολόγηση των υποβαλλόμενων αιτήσεων, λαμβάνει υπόψη της, εκτός από τα κριτήρια που ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Υβριδικού Σταθμού, σύμφωνα με την υποβαλλόμενη πρόταση, καθώς και τη μείωση, σε ετήσια βάση λειτουργίας του Αυτόνομου Ηλεκτρικού Συστήματος του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από συμβατικές μονάδες, λόγω υποκατάστασής της από την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από μονάδες Α.Π.Ε). Τα δύο αυτά κριτήρια πρέπει να διαγραφούν, διότι σε τελική ανάλυση ο νόμος προωθεί συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και όχι υβριδικά συστήματα.
Ο μόνος περιορισμός που μπορεί να τεθεί αναφορικά με την διεισδυση των ΑΠΕ σε ένα αυτόνομο σύστημα ή δίκτυο είναι αυτός που θέτει η ασφαλής λειτουργία του συστήματος ή του δικτύου. Οι υβριδικοί σταθμοί σήμερα είναι σε θέση όχι μόνο να εξασφαλίζουν τις σημερινές συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος αλλά να τις βελτιώνουν σημαντικά.
Παράρτημα Ι
Με τα υβριδικά συστήματα (ή ολοκληρωμένα ενεργειακά συστήματα) θεωρώ ότι πρέπει να εξασφαλίζεται η μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα αυτόνομα δίκτυα και η ελαχιστοποίηση της λειτουργίας των συμβατικών μονάδων των υφιστάμενων πετρελαϊκών σταθμών. Μόνιμη επιδίωξη πρέπει να είναι το ελάχιστο δυνατό κόστος παραγωγής του συνολικού συστήματος (υβριδικού και συμβατικού), όπως φιλοδοξεί τουλάχιστον και ο νόμος.
Ένα τυπικό υβριδικό σύστημα για ένα αυτόνομο δίκτυο, για να εξυπηρετεί το στόχο μείωσης του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που προφανώς είναι επακόλουθο της μεγιστοποίησης της διείσδυσης της αιολικής ενέργειας και κατά συνέπεια ελαχιστοποίησης της λειτουργίας των συμβατικών πετρελαϊκών μονάδων, όπως ορίζει και ο νέος νόμος (άρθρο 6 παράγραφος 2), πρέπει να έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
1. Να καθιστά τις Α/Γ παραγωγικές μονάδες βάσης και τις συμβατικές μονάδες εφεδρικές.
2. Nα εξασφαλίζει ευνοϊκές συνθήκες περιβαλλοντικά αποδεκτής και οικονομικά συμφέρουσας λειτουργίας στις συμβατικές μονάδες (ντιζελογεννήτριες), όταν αυτές επιβάλλεται να λειτουργήσουν. Διευκρινίζεται ότι οι συμβατικές μονάδες όταν λειτουργούν, πρέπει να τους εξασφαλίζεται λειτουργία στο βέλτιστο φορτίο.
3. Να διαθέτει σύστημα αποθήκευσης ενέργειας, ικανό να καλύπτει και να εξομοιώνει τις όποιες διαφορές προκύπτουν στο ενεργειακό ισοζύγιο του δικτύου, έτσι ώστε οι πετρελαϊκές μονάδες, όταν πρέπει να λειτουργήσουν, να λειτουργούν στο βέλτιστο φορτίο.
Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν καθιερωθεί και επιβεβαιωθεί και από τις μέχρι τώρα γνώσεις και την εμπειρία που αποκτήθηκαν από τη λειτουργία του υβριδικού συστήματος της Κύθνου. Πριν την έναρξη λειτουργίας του υβριδικού συστήματος της Κύθνου ακούγονταν η άποψη ότι η αιολική ενέργεια δεν αποθηκεύεται. Αυτό, που δυστυχώς ακούγονταν και από στόματα αρμοδίων της ΔΕΗ, δεν ακούγεται πλέον. Υποστηριζόταν επίσης ο μύθος, ότι ευστάθεια στο δίκτυο ενός αυτόνομου συστήματος δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί χωρίς την παράλληλη λειτουργία πετρελαϊκών μονάδων και μάλιστα σε ρόλο μονάδων βάσης. Και ο μύθος αυτός καταρρίφθηκε στην πράξη με την επιτυχή λειτουργία του υβριδικού συστήματος της Κύθνου το 2000. Έτσι αλλάζοντας τους ρόλους μεταξύ ανεμογεννητριών και πετρελαϊκών μονάδων, με μονάδες βάσης πλέον τις Α/Γ, έχει ήδη κατακτηθεί το πρώτο βασικό χαρακτηριστικό. Μένει τώρα να κατοχυρωθούν στην πράξη και τα επόμενα δύο.
Η αιολική ενέργεια μπορεί να καταστεί η κινητήριος δύναμη στα νησιά και μέσω των υβριδικών συστημάτων μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ήπια ανάπτυξή τους. Είναι προφανές ότι για να μπορούν οι ανεμογεννήτριες να τροφοδοτούν απ’ ευθείας το δίκτυο για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όταν οι ανεμολογικές συνθήκες το επιτρέπουν, πρέπει η εγκατεστημένη ισχύς τους να είναι περίπου ίση ή μεγαλύτερη από το μέγιστο φορτίο του νησιού. Το πόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι, εξαρτάται από τις απαιτήσεις οικονομικής λειτουργίας του υβριδικού συστήματος, το κόστος δηλαδή της κιλοβατώρας του συνολικού συστήματος (υβριδικού και συμβατικού).
Ο περιορισμός λοιπόν του Αιολικού πάρκου στο 120% του συστήματος αποθήκευσης, που βάζει ο νόμος δεν εξυπηρετεί κανένα ουσιαστικό στόχο. Αντίθετα δυσκολεύει τον οικονομικό σχεδιασμό. Ενδεχομένως ο νομοθέτης να στόχευε στον περιορισμό κατάχρησης των ανεμογεννητριών όπου δια της αδειοδοτικής διαδικασίας των υβριδικών σταθμών πιθανώς να γινόταν κατ’ ουσία αδειοδότηση αιολικών σταθμών μέσω υπερδιαστασιολόγησης του υποσυστήματος του Αιολικού Πάρκου. Εάν όμως ισχύσει ο περιορισμός αυτός, θα οδηγήσει σίγουρα σε άχρηστες και αντιοικονομικές υπερδιαστασιολογήσεις του εξοπλισμού του συστήματος αποθήκευσης. Τα μεγέθη του επί μέρους εξοπλισμού κάθε υποσυστήματος καθορίζονται με αντικειμενικά κριτήρια βελτιστοποίησης. Κάθε υβριδικό σύστημα έχει λοιπόν και τα βέλτιστα μεγέθη του, αυτά δηλαδή που εξασφαλίζουν την μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ με το ελάχιστο κόστος. Κάθε απόκλιση από τα βέλτιστα αυτά μεγέθη τηρούμενης της διείσδυσης, καταλήγει προφανώς και στην αύξηση του κόστους παραγωγής.
Ποιο είναι το ιδανικό μέγεθος και τι αυτάρκεια πρέπει να έχει το αποθηκευτικό σύστημα ενός υβριδικού συστήματος;
Το σύστημα αποθήκευσης του υβριδικού συστήματος πρέπει να είναι ουσιαστικά «ο φύλακας άγγελος» της μεγιστοποίησης της συμμετοχής της αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο του αντίστοιχου αυτόνομου δικτύου. Κατά συνέπεια το σύστημα αποθήκευσης πρέπει να εξασφαλίζει κατά κύριο λόγο την απ’ ευθείας διάθεση της αιολικής ενέργειας στην κατανάλωση. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο όταν οι ντιζελογεννήτριες είναι εκτός λειτουργίας. Ένα σχετικά μικρό μέρος της αιολικής ενέργειας αποθηκεύεται στο σύστημα αποθήκευσης. Έτσι στις περιπτώσεις μη επάρκειας αιολικής ενέργειας ή εμφάνισης μικροδιαφορών στο ενεργειακό ισοζύγιο, η ζήτηση καλύπτεται αμέσως η εμμέσως (μέσω του συστήματος αποθήκευσης) 100% από τις Α/Γ. Πιο συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις μικρών διακυμάνσεων της ταχύτητας του ανέμου ή αυξομειώσεων της κατανάλωσης, που είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, επεμβαίνει το σύστημα αποθήκευσης για να καλύπτει αυτές τις διακυμάνσεις κατά τον οικονομικότερο δυνατό τρόπο. Αυτή είναι η βασική αποστολή του συστήματος αποθήκευσης. Σε αντίθετη περίπτωση θα ήταν αναγκαία η επαναλειτουργία μιας συμβατικής μονάδας. Αυτό παρατηρήσαμε πολλές φορές στο υβριδικό σύστημα της Κύθνου, το οποίο δεν διαθέτει το απαιτούμενο μέγεθος συστήματος αποθήκευσης.
Μια πετρελαϊκή μονάδα όμως δεν είναι σε θέση να δίνει την εκάστοτε αναγκαία μικρή ισχύ που λείπει από τις ανεμογεννήτριες (π.χ. 10kW) αλλά σημαντικά μεγαλύτερη που καθορίζεται από το τεχνικά της ελάχιστα. Έτσι δίνει στο δίκτυο π.χ. 100kW (αντί των 10kW που λείπουν). Τα υπόλοιπα 90kW αναγκαστικά τα αφαιρεί από τις ανεμογεννήτριες, με αποτέλεσμα η ενέργεια αυτή να χάνεται χωρίς λόγο και να παράγεται αντιοικονομικά από την ντιζελογεννήτρια. Το ρόλο αυτό, όπως είναι κατανοητό, μπορεί να τον παίξει κατά τον προσφορότερο δυνατό τρόπο ένα σχετικά μικρό σύστημα αποθήκευσης.
Υπάρχουν επίσης και αρκετές περιπτώσεις κατά τις οποίες η ισχύς των ανεμογεννητριών κυμαίνεται μεταξύ ελάχιστης και μέγιστης απόδοσης τους. Η συχνότητα εμφάνισης περιπτώσεων με σχετικά χαμηλή απόδοση των ανεμογεννητριών είναι αυτό που καθορίζει το μέγεθος του συστήματος αποθήκευσης. Το πόσο μεγάλο πρέπει να είναι το σύστημα αποθήκευσης προσδιορίζεται από τη σχετική μελέτη διαστασιολόγησης με γνώμονα πάντα, πέραν της μεγιστοποίησης της διείσδυσης των ΑΠΕ, το επί πλέον κόστος παραγωγής που είμαστε διατεθειμένοι να πληρώνουμε.
Μας μένουν τώρα σχετικά ελάχιστες περιπτώσεις κατά τις οποίες έχουμε πλήρη άπνοια για μερικές ημέρες η οποία σε ακραίες καταστάσεις μπορεί να διαρκέσει και μία βδομάδα. Πρέπει το αποθηκευτικό σύστημα του υβριδικού σταθμού να παρέχει εγγυημένη ισχύ και στις περιπτώσεις αυτές;
H άποψή μου είναι κατηγορηματικά ΟΧΙ. Διότι τότε δεν θα είχαμε να κάνουμε με ένα υβριδικό σύστημα, που σύμφωνα με τον ορισμό του έχει τουλάχιστο μία ΑΠΕ και στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής! Θα είχαμε να κάνουμε με ένα σύστημα αποθήκευσης που στοχεύει στην κάλυψη 100% της ζήτησης από τις ΑΠΕ. Ένα τέτοιο σύστημα απαιτεί πράγματι τεράστιους ταμιευτήρες και είναι οικονομικά μη βιώσιμο. Κατά συνέπεια οι ταμιευτήρες του νερού δεν χρειάζεται να είναι κατά την άποψή μου τεράστιοι, όπως ακούγεται πολλές φορές και το σπουδαιότερο δεν χρειάζεται να εξασφαλίζουν πολυήμερη αυτάρκεια. Σε περιπτώσεις παρατεταμένης άπνοιας μπορούν κάλλιστα να λειτουργούν με οικονομικό τρόπο οι συμβατικές μονάδες, όταν τους εξασφαλίζεται λειτουργία με σταθερό φορτίο και πλησίον της ονομαστικής ισχύος τους. Τον ρόλο αυτό (εξασφάλισης σταθερού φορτίου στις ντιζελογεννήτριες) μπορεί να τον αναλάβει ένα σωστά σχεδιασμένο υβριδικό σύστημα με το σύστημα αποθήκευσης και τις ευέλικτες υδραυλικές μονάδες του.
Κάθε υβριδικό σύστημα έχει συγκεκριμένα (βέλτιστα) μεγέθη των υποσυστημάτων του, που επιτυγχάνουν την βέλτιστη από πλευράς κόστους διείσδυση της αιολικής ενέργειας. Εάν θέλουμε να αυξήσουμε τη διείσδυση των ΑΠΕ σε ένα μεγαλύτερο ποσοστό (π.χ. από 80% στο 95%) τότε μπορούμε να υπολογίσουμε και τη διαφορά του κόστους της ενέργειας (kWh) και ανάλογα να αποφασίσουμε.
Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, το σύστημα αποθήκευσης ενός βέλτιστα διαστασιολογημένου υβριδικού συστήματος πρέπει να εξασφαλίζει τουλάχιστο εγγυημένη λειτουργία, τόσο χρονικό διάστημα, όσο είναι απαραίτητο να μπουν σε λειτουργία συμβατικές μονάδες μία ή και περισσότερες) από την «κρύα» κατάσταση και να αναλάβουν πλήρες φορτίο. Αυτό ισχύει για όλα τα υβριδικά συστήματα μικρού και μεσαίου μεγέθους από μερικές δεκάδες kW μέχρι μερικές δεκάδες MW. Διαφορετικός μπορεί να είναι ο σχεδιασμός υβριδικών συστημάτων για μεγάλα νησιά, όπου χωράνε περισσότερα του ενός υβριδικά συστήματα και ο ρόλος τους μπορεί να καθορίζεται και από άλλους περιοριστικούς ή μη παράγοντες.
Εξαρτάται λοιπόν τι επιδιώκουμε με το σύστημα αποθήκευσης. Εάν θέλουμε ένα σύστημα μέγιστης δυνατής διείσδυσης της αιολικής ενέργειας με το ελάχιστο δυνατό κόστος παραγωγής τότε το μέγεθος του συστήματος αποθήκευσης με κάποιο συντελεστή ασφαλείας εξαρτάται από το χρόνο επανεκκίνησης της/των διαθέσιμης/ων ντιζελογεννητριών. Η αυτάρκεια τότε θα είναι της τάξης κάποιων ωρών μέχρι ένα 24ωρο. Αν όμως θέλουμε να προσεγγίσουμε το 100% κάλυψης των αναγκών από τις ΑΠΕ και δεν μας ενδιαφέρει το κόστος επένδυσης, τότε μπορούμε να υπολογίσουμε το μέγεθος των ταμιευτήρων που πράγματι πρέπει να είναι τεράστιο.
Ο ρόλος του συστήματος αποθήκευσης
Εκείνο, που κατά την άποψή μου, πρέπει να εξασφαλίζει το αποθηκευτικό σύστημα ενός υβριδικού σταθμού είναι η παροχή εγγυημένης ισχύος και ενέργειας τις ώρες δυσμενούς λειτουργίας των πετρελαϊκών μονάδων κατά την διάρκεια των σχετικά λίγων περιόδων, που επιβάλλεται αυτές να λειτουργούν. Τις ώρες δηλαδή που η ειδική κατανάλωση καυσίμου προβλέπεται να είναι υψηλή. Αυτές είναι κυρίως οι ώρες χαμηλής φόρτισης των πετρελαϊκών μονάδων.
Ενέργεια από το δίκτυο
Ο Ν.3468/06 επιτρέπει την δυνατότητα απορρόφησης ενέργειας από το δίκτυο, από τις πετρελαϊκές μονάδες δηλαδή. Για όλα τα νησιά μας, όπου χρησιμοποιούνται μονάδες Μαζούτ στα μεγαλύτερα και ελαφρού diesel στα μικρότερα, θεωρώ ότι δεν χρειάζεται η παροχή δυνατότητας απορρόφησης ενέργειας του υβριδικού σταθμού από το δίκτυο για την πλήρωση του ταμιευτήρα προκειμένου αυτή να επανεκχυθεί εν καιρώ στο δίκτυο με τον μανδύα της εγγυημένης ισχύος και ενέργειας, τη στιγμή που η ενέργεια και ισχύς των συμβατικών μονάδων είναι από τη φύση τους εγγυημένες και μπορούν το αργότερο μέσα σε 8 ώρες να είναι διαθέσιμες απ’ ευθείας στο δίκτυο από την ίδια τη συμβατική μονάδα.
Εκείνο που πρέπει να εξασφαλίζει το σύστημα αποθήκευσης είναι η δυνατότητα παροχής ενέργειας και ισχύος στις μεταβατικές εκείνες περιόδους της ημερήσιας καμπύλης φορτίου προκειμένου να καθυστερήσει η έναρξη λειτουργίας μιας συμβατικής μονάδας μέχρι να δημιουργηθούν συνθήκες βέλτιστης λειτουργίας της (φορτίο ίσο με το 75 – 95% του ονομαστικού φορτίου και αντιστρόφως όταν πρόκειται για διακοπή λειτουργίας μιας συμβατικής μονάδας).
Με λίγα λόγια το σύστημα αποθήκευσης με τον επί μέρους εξοπλισμό του πρέπει να είναι έτσι διαστασιολογημένο ώστε σε περιόδους νηνεμίας να καλύπτει τα κενά μεταξύ της βέλτιστης και σε σταθερό φορτίο λειτουργίας της/των συμβατικής/ων μονάδας/ων και
Αξιότιμη κυρία Μπιρμπίλη
Θα ήθελα κατ’ αρχήν να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που δίνετε σε όλους τους φορείς της κοινωνίας αλλά και κυρίως στους απλούς πολίτες να εκφράσουν την γνώμη τους σχετικά με τα σοβαρά θέματα του περιβάλλοντος που όλους μας απασχολούν.
Σχετικά με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην χώρα μας και με απώτερο σκοπό την επίτευξη των στόχων σε σχέση με το γνωστό δόγμα του 20-20-20 θεωρώ ότι το εν λόγω νομοσχέδιο είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Θα ήθελα όμως να υπογραμμίσω ότι δεν θα πρέπει να εστιάσουμε αποκλειστικά και μόνο στις ευρύτερα γνωστές μορφές ανανεώσιμων πηγών όπως για παράδειγμα την ηλιακή ή την αιολική καθώς υπάρχουν και άλλες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η επένδυση στις οποίες ίσως μπορεί να επιταχύνει πολύ την πορεία της χώρας μας προς την επίτευξη των στόχων.
Πιο συγκεκριμένα πρόσφατα αναγνωρίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της οδηγίας RES Directive 2009 28/EC η οποία τέθηκε σε ισχύη από την 25η Ιουνίου 2009 και άλλες μορφές ενέργειας ώς ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, ισοδύναμες με αυτές που ευρέως γνωρίζουμε.
Πλέον η αεροθερμική (ενέργεια αποθηκευμένη στον ατμοσφαιρικό αέρα σε μορφή θερμότητας), η υδροθερμική (ενέργια αποθηκευμένη στα ύδατα σε μορφή θερμότητας), και η γεωθερμική ενέργεια θα πρέπει να θεωρούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Κάθε εξοπλισμός που δύναται να αξιοποίησει αυτές τις μορφές ενέργειας θα έπρεπε να κατατάσεται αυτόματα στον εξοπλισμό ανανεώσιμων πηγών όπως συμβαίνει με τις ανεμογεννήτριες ή τα ηλιακά πανέλα. Οι κατεξοχήν συσκευές που εκμεταλέύονται τις προαναφερθήσες μορφές ενέργειας είναι οι αντλίες θερμότητας αέρος-αέρος, αέρος-νερού κλπ. Οι αντλίες θερμότητας είναι η νέα τάση παγκοσμίως σε ότι αφορά τα συστήματα θέρμανσης στα κτίρια.
Πλέον και καθώς η τεχνολογία εξελίσεται οι αντλίες θερμότητας μπορούν να λειτουργήσουν με εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις τις τάξης του 4 και πάνω. Το γεγονός αυτό στην πράξη σημαίνει ότι για παράδειγμα για την παραγωγή αποδιδόμενης ενέργεια 4 kwh θέρμανσης, με μία αντλία θερμότητας θα απαιτηθεί η δαπάνη μόλις 1kwh ηλεκτρικής ενέργειας καθώς οι υπόλοιπες 3 kwh θα προέρχονται από την ελέυθερη αεροθερμική ενέργεια (αντλία αέρος – νερού)την ώρα που ένα αντίστοιχο σύστημα με καυστήρα θα είχε ένα βαθμό απόδοσης μικρότερο του 1 που στην πράξη μεταφράζεται σε κατανάλωση ενέργειας τουλάχιστον 4 kwh.
Σε αυτά τα πλαίσια και με το παραπάνω απλουστευμένο παράδειγμα θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρξουν μέτρα από την πλευρά της πολιτείας που θα συμβάλλουν στην προώθηση της αεροθερμικής, της υδροθερμικής και της γεωθερμικής ενέργειας αλλά και του σχετιζόμενου εξοπλισμού (αντλία θερμότητας) καθώς η χρήση τους μπορεί να γίνει σε ευρεία κλίμακα με άμεσα αποτελέσματα στην δραστική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων.
Με εκτίμηση
Ηλίας Κατσούλης
Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ
Σας συγχαίρω για την ευκαιρία που δίνετε στους πολίτες να εκφράσουν ηλεκτρονικά τη γνώμη τους για το μεγάλο αυτό θέμα των Α.Π.Ε.. Διάβασα πολλές και ενδιαφέρουσες απόψεις για την ανάγκη της σωστής χωροθέτησης των Α.Π.Ε. και πιστεύω πως πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΣΤΙΓΜΗ από τους αρμόδιους του Υπουργείου. Θεωρώ ότι οι περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως «NATURA 2000″ και «Ζώνες Ειδικής Προστασίας» πρέπει να απαλλαχθούν από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάρκων. Για τις περιοχές αυτές, είναι θέμα ζωτικής σημασίας, η προστασία και η διαφύλαξη, ως κόρη οφθαλμού, του φυσικού τους περιβάλλοντος, της πανίδας και της χλωρίδας τους!!!
14 Ιανουαρίου 2010
ΑΠΟ:
Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία
Ελληνική Βοτανική Εταιρεία
Ελληνική Οικολογική Εταιρεία
ΠΡΟΣ:
κα. Τ. Mπιρμπίλη
Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας
και Κλιματικής Αλλαγής
ΘΕΜΑ: Θέσεις και προτάσεις των ΕΖΕ, ΕΒΕ και ΕΟΕ στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευση του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Αξιότιμη κα. Υπουργέ,
Η Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, η Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, και η Ελληνική Οικολογική Εταιρείας ανταποκρινόμενες στη σχετική πρόσκληση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αποφάσισαν να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», θεωρώντας εξαιρετικά χρήσιμη τη συγκεκριμένη διαδικασία.
Οι τρεις επιστημονικές εταιρείες που υπογράφουν το επισυναπτόμενο κείμενο, περιλαμβάνουν στους κόλπους τους την πλειονότητα των Ελλήνων επιστημόνων που δραστηριοποιούνται ερευνητικά στο χώρο της μελέτης της βιοποικιλότητας και της οικολογίας της Ελλάδας, σε Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και Μουσεία.
Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζονται αναλυτικά οι παρατηρήσεις, οι απόψεις και οι θέσεις των τριών Εταιρειών επί του κειμένου που έθεσε προς διαβούλευση το ΥΠΕΚΑ. Ελπίζουμε ότι έτσι συμβάλλουμε εποικοδομητικά στην προσπάθεια διατήρησης και προστασίας της βιολογικής ποικιλότητας στη χώρα μας, κάτι που μας ενδιαφέρει κατά προτεραιότητα.
Στη σύνταξη του κειμένου και των σχολίων συνέβαλαν οι Βασιλική Κατή (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Δημήτρης Βασιλάκης (δασολόγος) Έλενα Παπαδάτου (CNRS, Γαλλία) και Παναγιώτης Γεωργιακάκης (Μουσείο Φ. Ιστορίας Κρήτης), καθώς και με παρατηρήσεις τους οι Παναγιώτης Δημόπουλος (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Μωυσής Μυλωνάς (Πανεπιστήμιο Κρήτης), Σπύρος Σφενδουράκης (Πανεπιστήμιο Πατρών) και Σίνος Γκιώκας (Πανεπιστήμιο Πατρών).
Εκ μέρους των ΔΣ των Εταιρειών
Μωυσής Μυλωνάς – Πρόεδρος της Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας
Παναγιώτης Δημόπουλος – Πρόεδρος της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας
Σίνος Γκιώκας – Πρόεδρος της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας
1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Εκτιμούμε ότι σχέδιο νόμο που κατέθεσε προς δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αντιμετωπίζει μόνο με παρενθετικό τρόπο τις επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και στα ενδιαιτήματα των οργανισμών εξαιτίας της χωροθέτησής, της κατασκευής, και της λειτουργίας των μονάδων ΑΠΕ. Και αυτό παρά τη σημασία της βιοποικιλότητας της χώρας μας και τις απειλές που αντιμετωπίζει. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά του νομοσχεδίου σε συνδυασμό με την απουσία Εθνικής Στρατηγικής και των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, εντείνουν και περιπλέκουν τα προβλήματα για τη βιοποικιλότητα της Ελλάδας.
Επισημαίνουμε ότι Ελλάδα έχει καθυστερήσει υπερβολικά όσον αφορά την ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής και των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για τη Βιοποικιλότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατατάσσεται στην τελευταία κατηγορία κρατών (25 κράτη) όσον αφορά αυτόν τον στόχο, ενώ τα υπόλοιπα 166 κράτη που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, έχουν ήδη ολοκληρώσει ή έχουν προχωρήσει στην ανάπτυξη των Εθνικών Στρατηγικών τους (πηγή: επίσημος ιστότοπος της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, The Convention on Biological Diversity, http://www.cbd.int/nbsap/). Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η υπολειτουργία των Φορέων Διαχείρισης, η καθυστέρηση έκδοσης προεδρικών διαταγμάτων για τις Περιοχές Natura 2000, κλπ.
Επομένως, κατά τη γνώμη μας και όσον αφορά τη συγκεκριμένη διαβούλευση, στην κατάρτιση του νομοσχεδίου πρέπει να ληφθούν υπόψη (μεταξύ άλλων) τα εξής:
1) Με βάση την αρχή της πρόληψης, και ανεξάρτητα από την οικονομική ή ενεργειακή λογιστική του θέματος των ΑΠΕ, και είναι θεμιτή η πρόβλεψη για αποκλεισμό συγκεκριμένων, ευαίσθητων και σημαντικών περιοχών από τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων. Τέτοιες περιοχές θα πρέπει καταρχάς να είναι οι πυρήνες των προστατευόμενων περιοχών, ζώνες γύρω από σημαντικούς υγροτόπους και οι βραχονησίδες. Κατά τη γνώμη μας η συλλογιστική πρέπει να είναι απλή: υπάρχουν περιοχές ιδιαιτέρως σημαντικές για τη βιοποικιλότητα της χώρας μας και η απαγόρευση της τοποθέτησης ανεμογεννητριών σε αυτές δεν αλλάζει σε τίποτε τα σχέδια για ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, είτε είναι βέβαιη είτε όχι η επίπτωσή τους στη βιοποικιλότητα
2) Εκτός από τη λειτουργία των αιολικών πάρκων σε ορισμένες περιοχές (πέρα αυτών που αναφέρθηκαν παραπάνω), θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι συνέπειες από τη διαδικασία κατασκευής τους (διάνοιξη δρόμων κλπ), η οποία σε πολλές περιπτώσεις ίσως είναι σοβαρότερες από εκείνες της λειτουργίας τους και αφορούν το σύνολο της βιοποικιλότητας, καθώς επίσης και άλλες παραμέτρους (διάβρωση, υδρολογία κλπ).
3) Η κλίμακα των έργων κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων ΑΠΕ πρέπει να είναι αντίστοιχη και συμβατή με τη σημασία των περιοχών όσον αφορά σημαντικά στοιχεία της βιοποικιλότητάς τους. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό σε περιοχές αυξημένου τοπικού ενδημισμού και περιορισμένης κατανομής οργανισμών (π.χ. βραχονησίδες).
4) Η σημασία προστασίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει μέτρα ενοποίησης των προστατευόμενων περιοχών και όχι απλώς την αποσπασματική διερεύνηση των επιπτώσεων των έργων των ΑΠΕ σε κάθε μια περιοχή ξεχωριστά.
5) Οι εκτιμήσεις της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων καθώς και των επιπτώσεων των έργων ΑΠΕ σε αυτά, πρέπει να βασίζονται σε σύγχρονα, πρωτογενή, και αξιόπιστα επιστημονικά δεδομένα.
Ακολουθούν αναλυτικά οι παρατηρήσεις μας και οι αλλαγές που προτείνουμε για κάθε άρθρο του νομοσχεδίου, συνοδευόμενες από την απαραίτητη αιτιολόγηση και τεκμηρίωση, καθώς και 10 γενικές προτάσεις και σχόλια στο τέλος του κειμένου.
2. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
«Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»
Άρθρο 1
Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.
Στο τέλος του άρθρου 1 του ν.3468/2006 (ΦΕΚ 129Α’), όπως ισχύει, προστίθενται νέα εδάφια ως εξής:
«Ο εθνικός στόχος για τη συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, καθορίζεται σε ποσοστό 20% μέχρι το 2020. Ο αντίστοιχος εθνικός στόχος για τη συμμετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται σε ποσοστό τουλάχιστον 40% μέχρι το 2020.
Η προστασία και η ενίσχυση της συνεκτικότητας των οικοσυστημάτων μέσω της διατήρησης της βιοποικιλότητας και των οικολογικών υπηρεσιών συνιστά τον καλύτερο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτό το πλαίσιο, η προστασία του κλίματος μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. με παράλληλη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα. Η προτεραιότητα αυτή λαμβάνεται καθοριστικά υπ’ όψιν σε περιπτώσεις στάθμισης με άλλες περιβαλλοντικές ή κοινωνικές παραμέτρους»».
Άρθρο 2
Άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α.
1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α απαιτείται σχετική άδεια. Η άδεια αυτή χορηγείται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) με βάση τα παρακάτω κριτήρια:
α) Της εθνικής ασφάλειας.
β) Της προστασίας της δημόσιας υγείας και ασφάλειας.
γ) Της εν γένει ασφάλειας των εγκαταστάσεων και του σχετικού εξοπλισμού του Συστήματος και του Δικτύου.
δ) Της ενεργειακής αποδοτικότητας του έργου για το οποίο υποβάλλεται η σχετική αίτηση, όπως η αποδοτικότητα αυτή προκύπτει, για τα έργα Α.Π.Ε., από μετρήσεις του δυναμικού Α.Π.Ε. και για τις μονάδες Σ.Η.Θ.Υ.Α. από τα ενεργειακά ισοζύγιά τους. Ειδικά, για το αιολικό δυναμικό, οι υποβαλλόμενες μετρήσεις πρέπει να έχουν εκτελεστεί από πιστοποιημένους φορείς, σύμφωνα με το πρότυπο DIN-EN ISO/IEC17025 του 2000, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά. Οι μετρήσεις θα πρέπει να υποβάλλονται στην Ρ.Α.Ε σε ηλεκτρονική μορφή με κάθε λεπτομέρεια, η οποία διατηρεί το δικαίωμα να τις διαχειρίζεται κατά βούληση για να προάγει την ορθολογική ανάπτυξη των Α.Π.Ε και την προστασία του περιβάλλοντος.
ε) Της ωριμότητας της διαδικασίας υλοποίησης του έργου, όπως αυτή προκύπτει από μελέτες που έχουν εκπονηθεί, γνωμοδοτήσεις αρμόδιων υπηρεσιών, καθώς και από άλλα συναφή στοιχεία.
στ) Της εξασφάλισης ή της δυνατότητας εξασφάλισης του δικαιώματος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου.
ζ) Της δυνατότητας του αιτούντος, ή των μετόχων ή εταίρων του, να υλοποιήσει το έργο με βάση την επιστημονική και τεχνική επάρκεια του και τη δυνατότητα εξασφάλισης της απαιτούμενης χρηματοδότησης από ίδια κεφάλαια ή τραπεζική χρηματοδότηση έργου ή κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών ή άλλο νόμιμο τρόπο.
η) Της διασφάλισης παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και προστασίας των Πελατών.
θ) Της συμμόρφωσης με τα κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Α.Π.Ε. (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ 2464B’) όπως αυτό ισχύει κατά περίπτωση, τα οποία ελέγχονται από τη Ρ.Α.Ε. σύμφωνα με το πλαίσιο αυτό, προκειμένου να εξασφαλίζεται κατ’ αρχήν η προστασία του περιβάλλοντος.»
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, τροποποιείται ως εξής:
«2. Η Ρ.Α.Ε. πριν την απόφασή της επί της χορήγησης ή μη της άδειας παραγωγής κατά την παράγραφο 1, συνεργάζεται με τον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου ή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών για τον καταρχάς καθορισμό του τρόπου και του σημείου σύνδεσης του σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο. Ο καθορισμός αυτός γίνεται με βάση σύντομη προκαταρκτική μελέτη, η οποία εκπονείται από τον αρμόδιο Διαχειριστή εντός διαστήματος 15 ημερών και περιγράφει συνοπτικά τα αναγκαία έργα σύνδεσης του σταθμού με βάση τις θεωρητικές υποθέσεις ότι ο σταθμός πρόκειται να συνδεθεί άμεσα και ότι υφίσταται διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος για τη σύνδεση αυτή. Η ως άνω μελέτη δεν συνεπάγεται δέσμευση του Διαχειριστή ή της Ρ.Α.Ε. για την ύπαρξη διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου κατά τη χορήγηση της Προσφοράς Σύνδεσης.
Η Ρ.Α.Ε. εξετάζει αν πληρούνται τα κριτήρια των περιπτώσεων α’-θ’ της παραγράφου 1 και αποφασίζει για τη χορήγηση ή μη της άδειας παραγωγής εντός δύο (2) μηνών από τη γνωστοποίηση, σε αυτήν, της δημοσίευσης της αίτησης κατά τα οριζόμενα στην απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 5, εφόσον ο φάκελος της αίτησης είναι πλήρης ή από τη συμπλήρωση του φακέλου, όταν αυτός συμπληρώνεται μετά τη γνωστοποίηση, σύμφωνα με την ίδια απόφαση.
Η Ρ.Α.Ε. κοινοποιεί την απόφασή της στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο οποίος, αυτεπαγγέλτως ή μετά από προσφυγή του ενδιαφερομένου ή τρίτου έχοντος έννομο συμφέρον, δύναται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την υποβολή σε αυτόν της απόφασης της Ρ.Α.Ε. να την ακυρώσει αιτιολογημένα.
Κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα αναστέλλεται η διαδικασία αδειοδότησης».
3. Στο τέλος του στοιχείου (στ’) της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, προστίθεται φράση ως εξής:
«τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικά από τον κάτοχο της άδειας ή τους μετόχους του».
4. Η παράγραφος 4 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χορηγείται για χρονικό διάστημα μέχρι είκοσι πέντε (25) ετών και μπορεί να ανανεώνεται, μέχρι ίσο χρόνο. Εάν εντός εξήντα (60) μηνών από τη χορήγηση της άδειας παραγωγής δεν έχει χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης, η άδεια παύει να ισχύει. Στο χρονικό διάστημα των εξήντα (60) μηνών δεν υπολογίζονται:
α) Ο χρόνος δικαστικής αναστολής της εκτέλεσης οποιασδήποτε άδειας ή έγκρισης που απαιτείται για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης.
β) Ο χρόνος καθυστέρησης για τη λήψη της άδειας εγκατάστασης, εφόσον η καθυστέρηση δεν οφείλεται, αποδεδειγμένα, σε παράλειψη ή σε οποιασδήποτε μορφής υπαιτιότητα του κατόχου της άδειας παραγωγής.
Στις ανωτέρω περιπτώσεις, το χρονικό διάστημα των εξήντα (60) μηνών μπορεί να παρατείνεται μετά από αίτηση του Αδειούχου, που υποβάλλεται στη Ρ.Α.Ε. πριν από την παρέλευσή του, για όσο χρόνο εξακολουθούν να υφίστανται οι λόγοι των ανωτέρω περιπτώσεων. Στην περίπτωση υποβολής εμπρόθεσμης αίτησης του Αδειούχου, η άδεια παραγωγής εξακολουθεί να ισχύει μέχρι την απόφαση της Ρ.Α.Ε. επ’ αυτής, μετά την οποία εφαρμόζεται η απόφαση της Ρ.Α.Ε.
Δεν συνιστά λόγο παράτασης του ανωτέρω χρονικού διαστήματος η για οποιονδήποτε λόγο τροποποίηση ή μεταβίβαση της άδειας παραγωγής».
5. Η παράγραφος 5 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. μπορεί να τροποποιείται με απόφαση της Ρ.Α.Ε., ύστερα από σχετική αίτηση του κατόχου της. Η άδεια παραγωγής τροποποιείται σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων της που αναφέρονται στην παράγραφο 3, πλην του στοιχείου της περίπτωσης ε’ της παραγράφου αυτής.
Δεν απαιτείται τροποποίηση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας:
α) Αν η Εγκατεστημένη Ισχύς ή η Μέγιστη Ισχύς Παραγωγής σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται με το Σύστημα ή το Δίκτυο, αυξηθεί για μια ή περισσότερες φορές μέχρι δέκα τοις εκατό (10%) συνολικά σε σχέση με την αρχική άδεια, χωρίς από την αύξηση αυτή να επέρχεται μεταβολή του γηπέδου άλλη εκτός από τη μείωση του εμβαδού του. Στην περίπτωση αυτή, η άδεια εγκατάστασης που προβλέπεται στο άρθρο 8 τροποποιείται, μετά από επαναδιατύπωση των όρων σύνδεσης του σταθμού από τον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου. Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις σταθμών που εντάσσονται σε ειδικό πρόγραμμα ή καθεστώς, καθώς και για περιοχές με κορεσμένα δίκτυα. Oι περιοχές με κορεσμένα δίκτυα και η δυνατότητα απορρόφησης ισχύος για τις περιοχές αυτές, διαπιστώνονται με απόφαση της ΡΑΕ, μετά από εισήγηση του Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου. Η απόφαση αυτή δημοσιοποιείται με επιμέλεια της ΡΑΕ στο διαδίκτυο ή με οποιονδήποτε άλλον πρόσφορο τρόπο.
β) Αν μεταβληθεί η κατοικία ή η έδρα του Αδειούχου.
γ) Αν μειώνεται η Εγκατεστημένη Ισχύς ή η Μέγιστη Ισχύς Παραγωγής σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται με το Σύστημα ή το Δίκτυο, χωρίς από τη μείωση αυτή να επέρχεται μεταβολή του γηπέδου άλλη εκτός από τη μείωση του εμβαδού του.
δ) Αν από τις επερχόμενες μεταβολές των στοιχείων της άδειας παραγωγής που ορίζονται στην παράγραφο 3 δεν επηρεάζεται η αξιολόγηση των κριτηρίων που προβλέπονται στην παράγραφο 1.
Με την απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 5, μπορεί να ορίζονται πρόσθετες περιπτώσεις για τις οποίες δεν απαιτείται τροποποίηση της άδειας παραγωγής.
Στις περιπτώσεις που δεν απαιτείται τροποποίηση της άδειας παραγωγής, ο κάτοχος αυτής ενημερώνει τη Ρ.Α.Ε. και τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για τις σχετικές μεταβολές και η Γραμματεία της Ρ.Α.Ε. εκδίδει σχετική βεβαίωση εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών. Αν ο κάτοχος της άδειας παραλείψει την ενημέρωση αυτή, επιβάλλονται σε βάρος του οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 22.
Για την τροποποίηση της άδειας παραγωγής, η Ρ.Α.Ε. αποφασίζει εντός εξήντα (60) ημερών από τη δημοσίευση της αίτησης, κατά τα οριζόμενα στην απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 5, εφόσον ο φάκελος της αίτησης είναι πλήρης ή από τη συμπλήρωση του φακέλου, όταν αυτός συμπληρώνεται μετά τη δημοσίευση της αίτησης, σύμφωνα με την προαναφερόμενη απόφαση.»
6. Η παράγραφος 6 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Ο κάτοχος άδειας παραγωγής μπορεί, μετά από σχετική απόφαση της Ρ.Α.Ε., να μεταβιβάζει την άδεια του σε άλλο πρόσωπο, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια που ορίζονται στις περιπτώσεις α’, ζ’ και η’ της παραγράφου 1.»
7. Η παράγραφος 8 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, τροποποιείται ως εξής:
«8. Η χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. δεν απαλλάσσει τον κάτοχό της από την υποχρέωση λήψης άλλων αδειών ή εγκρίσεων που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, όπως η έγκριση περιβαλλοντικών όρων και οι άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας. Η χορήγηση άδειας παραγωγής αποτελεί προϋπόθεση της υποβολής αιτήματος για τη χορήγηση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Πριν από τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, οι αρμόδιες υπηρεσίες υποχρεούνται να εξετάζουν αιτήσεις ενδιαφερομένων για την έκδοση γνωμοδοτήσεων σχετικών με την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που απαιτούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.»
8. Το στοιχείο α) της παραγράφου 9 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, τροποποιείται ως εξής:
«α) Η οικονομική δυνατότητα υλοποίησης του έργου από τον αιτούντα κατά την περίπτωση ζ’ της παραγράφου 1 καθορίζεται σε ποσοστό μικρότερο από το οριζόμενο στην απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που εκδίδεται κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 5. Το ποσοστό αυτό δεν μπορεί να υπολείπεται του πέντε τοις εκατό (5%) επί του προϋπολογιζόμενου κόστους κατασκευής του έργου.»
9. Το άρθρο 4 του ν. 3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ή άλλης διαπιστωτικής απόφασης πρόσωπα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από σταθμούς, οι οποίοι εγκαθίστανται σε ακίνητο, το οποίο ανήκει κατά κυριότητα ή βρίσκεται στη νόμιμη κατοχή των προσώπων αυτών, για όσο χρόνο τα πρόσωπα αυτά είναι κύριοι ή νόμιμοι κάτοχοι, εφόσον η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. που χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως μη οχλούσες ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητες. Εξαιρούνται, επίσης από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ή άλλης διαπιστωτικής απόφασης οι σταθμοί Σ.Η.Θ.Υ.Α. με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μικρότερη ή ίση των πενήντα (50) KWe, καθώς και οι αυτόνομοι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. οι οποίοι δεν συνδέονται στο Σύστημα ή στο Δίκτυο, με Εγκατεστημένη Ισχύ μικρότερη ή ίση των πέντε (5) MWe.
2. Εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής σταθμοί με εγκατεστημένη ισχύ έως πέντε (5) ΜWe, που εγκαθίστανται από εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς φορείς, του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, για όσο χρόνο οι σταθμοί αυτοί λειτουργούν αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς, καθώς και σταθμοί που εγκαθίστανται από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.), για όσο χρόνο οι σταθμοί αυτοί λειτουργούν για τη διενέργεια πιστοποιήσεων ή μετρήσεων. Οι ως άνω περιπτώσεις εξαίρεσης από τη λήψη άδειας παραγωγής διαπιστώνονται με απόφαση της Ρ.Α.Ε. που εκδίδεται εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών από την υποβολή σχετικής αίτησης, εφόσον η αίτηση αυτή συνοδεύεται από όλα τα αναγκαία στοιχεία ή από τη συμπλήρωση των στοιχείων αυτών.
3. Ο αρμόδιος Διαχειριστής υποχρεούται, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, να προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για τη σύνδεση των σταθμών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 με το Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο ή το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, εκτός αν συντρέχουν, αποδεδειγμένα, τεχνικοί λόγοι που δικαιολογούν την άρνηση της σύνδεσης, κατά τα οριζόμενα στους αντίστοιχους Κώδικες Διαχείρισης ή εφόσον υφίσταται κορεσμός των δικτύων, όπως διαπιστώνεται κατά τη διαδικασία των δύο τελευταίων εδαφίων της παραγράφου 5.α του άρθρου 3 του ν.3468/2006.
4. α. Κατά την έκδοση της απόφασης της Ρ.Α.Ε., που προβλέπεται στα δύο τελευταία εδάφια της παραγράφου 5.α του άρθρου 3 του ν.3468/2006, με την οποία καθορίζεται η δυνατότητα απορρόφησης ισχύος σε κορεσμένο δίκτυο, η ισχύς αυτή κατανέμεται μεταξύ σταθμών των παραγράφων 1 και 2 και σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. που υποχρεούνται να λάβουν άδεια παραγωγής.
β. Για τους σταθμούς των παραγράφων 1 και 2 ο αρμόδιος Διαχειριστής υποχρεούται να προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για τη σύνδεσή τους με το Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο ή το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών με σειρά προτεραιότητας των υποβαλλόμενων σε αυτόν, αιτήσεων των ενδιαφερομένων μέχρι εξαντλήσεως του εκάστοτε ορίου. Αν ο ενδιαφερόμενος δεν προχωρήσει, με δική του υπαιτιότητα, σε έναρξη εργασιών εγκατάστασης του σταθμού εντός ενός έτους από τη θετική γνωμοδότηση για σύνδεση με το Σύστημα ή το Δίκτυο, αίρεται η γνωμοδότηση αυτή και ο αρμόδιος Διαχειριστής κατανέμει τη διαθέσιμη ισχύ στον επόμενο κατά σειρά προτεραιότητας ενδιαφερόμενο.
γ. Για τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. που υποχρεούνται να λάβουν άδεια παραγωγής, η Ρ.Α.Ε. δημοσιοποιεί τη δυνατότητά της για παραλαβή και εξέταση αιτήσεων και δύναται να απευθύνει ιδιαίτερη πρόκληση με συγκεκριμένη προθεσμία προκειμένου να υποβληθούν αιτήσεις που θα αξιολογηθούν συγκριτικά.»
Άρθρο 3
Διατάξεις για την άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας
1. Στο τέλος του στοιχείου στ’ της παραγράφου 6 του άρθρου 4 του ν.1650/1986 (ΦΕΚ 160Α’), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του ν.3010/2002 (ΦΕΚ 91Α’), προστίθενται εδάφια ως ακολούθως :
«Προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση δεν απαιτείται για τους υβριδικούς σταθμούς και τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στις περιπτώσεις αυτές, κατά τη διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων θα εξετάζονται κατ’ ελάχιστον η συμβατότητα της δραστηριότητας προς τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος, η συμβατότητα της δραστηριότητας προς τις εκάστοτε υφιστάμενες κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού, οι εναλλακτικές λύσεις συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής και θα τηρούνται όλες οι απαιτήσεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας για την ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού στην διαδικασία εγκρίσεως του οικείου σχεδίου.»
2. Το άρθρο 8 του ν. 3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής :
«Άρθρο 8
1. Για την εγκατάσταση ή επέκταση σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., απαιτείται σχετική άδεια. Η άδεια αυτή εκδίδεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, εντός των ορίων της οποίας εγκαθίσταται ο σταθμός, για όλα τα έργα για τα οποία αρμόδιος για την περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι ο Νομάρχης ή ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1650/ 1986 (ΦΕΚ 160Α’), όπως ισχύει, και τις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του.
Η άδεια εγκατάστασης εκδίδεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου των δικαιολογητικών. Ο έλεγχος αυτός πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχει ολοκληρωθεί εντός διαστήματος τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την κατάθεση της σχετικής αίτησης. Αν δεν εκδοθεί η άδεια εντός του ανωτέρω διαστήματος, ο αρμόδιος Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας εκδίδει διαπιστωτική πράξη, στην οποία παρατίθεται ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για την αδυναμία εκδόσεως της άδειας. Η πράξη αυτή με όλον τον φάκελο διαβιβάζεται στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο οποίος αποφασίζει για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης εντός τριάντα (30) ημερών από την παραλαβή των ανωτέρω εγγράφων.
2. Η άδεια εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των οποίων αρμόδιος είναι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και οι κατά περίπτωση συναρμόδιοι Υπουργοί, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1650/1986 και τις κανονιστικές αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του, εκδίδεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σύμφωνα με τη διαδικασία και εντός της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών που ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο.
3. Μετά την έκδοση άδειας παραγωγής σύμφωνα με το άρθρο 2 του παρόντος νόμου ο ενδιαφερόμενος, προκειμένου να του χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης αιτείται ταυτόχρονα:
α) τη χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή,
β) τη χορήγηση της κατά το ν.998/1979 (ΦΕΚ 289Α’) έγκρισης επέμβασης, εφόσον απαιτείται, από την αρμόδια διεύθυνση της οικείας Περιφέρειας. Η σχετική απόφαση για την έγκριση επέμβασης εκδίδεται από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας
γ) τη χορήγηση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (Ε.Π.Ο.), από την αρμόδια διεύθυνση της οικείας Περιφέρειας ή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης κατά περίπτωση για σταθμούς της παραγράφου 1 ή την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για σταθμούς της παραγράφου 2.
Για την έκδοση των αποφάσεων των περιπτώσεων β) και γ) της παρούσας παραγράφου, οι οποίες μεταξύ τους είναι ανεξάρτητες, ισχύουν οι διατάξεις των παραγράφων 4 και 5.
4α. Για την έκδοση της απόφασης Ε.Π.Ο. υποβάλλεται ο φάκελος και η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, εάν εντός είκοσι (20) ημερών από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον ενδιαφερόμενο συμπληρωματικά στοιχεία. Δύναται η αναζήτηση συμπληρωματικών στοιχείων από την αρμόδια αρχή είναι δυνατή μία μόνον φορά. Η αρχή εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα προτεινόμενα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης και εκδίδει την απόφασή της επί της Ε.Π.Ο. μετά από γνώμη του οικείου Νομαρχιακού Συμβουλίου, εφόσον απαιτείται, εντός τεσσάρων (4) μηνών από τον χρόνο που ο φάκελος και η Μ.Π.Ε. θεωρήθηκαν πλήρεις. Ειδικά, στην περίπτωση έργων της υποκατηγορίας 3 της δεύτερης (Β’) κατηγορίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που κατατάσσονται από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας στην υποκατηγορία 4 της δεύτερης κατηγορίας (Β’) , η απόφαση Ε.Π.Ο. εκδίδεται από το Νομάρχη εντός δύο (2) μηνών από τη διαβίβαση σε αυτόν του σχετικού φακέλου.
β. Οι κατά νόμο προβλεπόμενες γνωμοδοτήσεις, οι οποίες εκδίδονται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων Α.Π.Ε., περιορίζονται αποκλειστικά στα θέματα αρμοδιότητας κάθε γνωμοδοτoύντος φορέα και στην τήρηση των όρων και προϋποθέσεων χωροθέτησης που προβλέπονται στο κατ’ άρθρο 7 του ν. 2742/1999 (ΦΕΚ 207A’) εκδοθέν Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως ισχύει κατά περίπτωση. Οι αρμόδιες αρχές για την έκδοση Ε.Π.Ο. ελέγχουν το περιεχόμενο των ανωτέρω γνωμοδοτήσεων ως προς τη συμβατότητά του με την αρμοδιότητα των αρχών ή φορέων που γνωμοδοτούν. Σε περίπτωση διαπίστωσης ασυμφωνίας μεταξύ αυτών, οι γνωμοδοτήσεις επιστρέφονται για διόρθωση ή συμπλήρωση στις αντίστοιχες υπηρεσίες.
γ. Οι τασσόμενες κατά τις κείμενες διατάξεις προθεσμίες για την υποβολή των γνωμοδοτήσεων ορίζονται στο σύνολό τους ως αποκλειστικές. Η τυχόν άπρακτη παρέλευσή τους δεν κωλύει την πρόοδο της διαδικασίας για την έκδοση Ε.Π.Ο.
δ. Οι ΜΠΕ για εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη λεπτομερή μελέτη των επιπτώσεων των άνω σταθμών στη βιοποικιλότητα, με συλλογή πρωτογενών δεδομένων στο πεδίο, για διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών.
ε. Ειδικά για τις περιοχές του δικτύου Φύση 2000 και για τις προστατευόμενες περιοχές με βάση το Ν 1650/80 (άρθρο 18), στις οποίες επιτρέπεται η κατασκευή σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, οι ΜΠΕ θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη λεπτομερή μελέτη των επιπτώσεων των άνω σταθμών στη βιοποικιλότητα, με συλλογή πρωτογενών δεδομένων στο πεδίο, για διάστημα τουλάχιστον 12 μηνών.
στ. Ειδικά για τους σταθμούς ΑΠΕ από αιολική ενέργεια, στο στάδιο της Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ), εντός της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται Ειδική Ορνιθολογική Μελέτη, καθώς και Ειδική Χειροπτερολογική Μελέτη. Οι άνω μελέτες υπογράφονται αποκλειστικά και μόνο από επιστήμονες με ειδίκευση στα ως άνω αντικείμενα, με βάση μητρώο μελετητών ορνιθολόγων και χειροπτερολόγων που συστήνεται στο αρμόδιο Υπουργείο.
ζ. Ειδικά για τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς εντός της ΜΠΕ εντάσσεται Ειδική Ιχθυολογική Μελέτη, η οποία υπογράφεται από ειδικούς επιστήμονες ιχθυολόγους.
5α. Η κατά το άρθρο 58 παράγραφος 2 του ν. 998/1979 έγκριση επέμβασης εντός δασών ή δασικών εκτάσεων ή εν γένει εκτάσεων τις οποίες διαχειρίζεται η δασική υπηρεσία, για την εκτέλεση των εκεί αναφερόμενων έργων υποδομής και εγκατάστασης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., εκδίδεται αυτοτελώς, μη ενσωματούμενη ενσωματώνεται στην αντίστοιχη Ε.Π.Ο., από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση πράξης έγκρισης επέμβασης είναι η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου δασαρχείου.
β. Στο πλαίσιο της εξέτασης ενός έργου Α.Π.Ε., συμπεριλαμβανομένων των έργων σύνδεσής του, από τις δασικές υπηρεσίες, η μορφή της υπό κρίσιν έκτασης θα προκύπτει από την εικόνα των παλαιότερων αεροφωτογραφιών που διαθέτει η δασική υπηρεσία. Ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 14 του ν. 998/1979, για να εξακριβωθεί η μορφή ή ο χαρακτήρας της υπό κρίσιν έκτασης.
γ. Σε περίπτωση που έχει εκδοθεί η κατ’ αρ. 14 του ν.998/1979 πράξη χαρακτηρισμού από τον αρμόδιο Δασάρχη στο πλαίσιο της εξέτασης ενός έργου Α.Π.Ε., συμπεριλαμβανομένων των έργων σύνδεσής του, μετά την κατά νόμο δημοσιοποίησή της, αυτή έχει το τεκμήριο της νομιμότητας και δεσμεύει τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διοίκησης, οι οποίες οφείλουν, εφόσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου, να προωθήσουν το φάκελο της έγκρισης επέμβασης σε εκτάσεις που διαχειρίζονται από τη δασική υπηρεσία, να χορηγήσουν την έγκριση επέμβασης, να εγκρίνουν τους οικείους περιβαλλοντικούς όρους, να εκδώσουν την άδεια εγκατάστασης καθώς επίσης και πρωτόκολλο εγκατάστασης στην έκταση, ασχέτως εάν έχει υποβληθεί ή όχι εμπρόθεσμα ένσταση κατά της πράξης χαρακτηρισμού.
6. Ο αρμόδιος Διαχειριστής χορηγεί εντός τεσσάρων (4) μηνών την αιτηθείσα Προσφορά Σύνδεσης, η οποία καθίσταται οριστική και δεσμευτική με την έκδοση της αντίστοιχης απόφασης Ε.Π.Ο., και η οποία έχει ισχύ για χρονικό διάστημα ίσο με το χρονικό διάστημα ισχύος της άδειας παραγωγής.
7. Μετά τη χορήγηση της Προσφοράς Σύνδεσης και την έκδοση της αντίστοιχης Ε.Π.Ο., ο ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα:
ι) να υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν.3468/2006, όπως ισχύει,
ιι) να υποβάλει αίτηση για την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης και της Σύμβασης Πώλησης, σύμφωνα με τα άρθρα 9,10 και 12 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, και τους Κώδικες Διαχείρισης του Συστήματος και του Δικτύου, οι οποίες δύναται να υπογραφούν πριν αλλά ενεργοποιούνται μετά τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης,
ιιι) να υποβάλει αίτηση για την έκδοση των αδειών, πρωτοκόλλων ή λοιπών εγκρίσεων που απαιτούνται από τη δασική και πολεοδομική νομοθεσία, οι οποίες εκδίδονται χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης.
8. Για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., οι οποίοι συνδέονται με το Σύστημα, το Δίκτυο ή το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, τηρούνται υποχρεωτικά και όσα επιπλέον προβλέπονται στους Κώδικες Διαχείρισης για τη σύνδεση σταθμών. Περίληψη της άδειας εγκατάστασης δημοσιεύεται, με ευθύνη του κατόχου της, σε μία τουλάχιστον ημερήσια εφημερίδα που εκδίδεται στην Αθήνα και σε μία τοπική εφημερίδα της περιφέρειας, στα όρια της οποίας πρόκειται να εγκατασταθεί ο σταθμός.
9. Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για δύο (2) έτη και μπορεί να παρατείνεται, κατά ανώτατο όριο, για ίσο χρόνο, μετά από αίτηση του κατόχου της, εφόσον:
α) κατά τη λήξη της διετίας έχει εκτελεσθεί έργο, οι δαπάνες του οποίου καλύπτουν το 50% της επένδυσης ή
β) δεν πληρούται η προϋπόθεση του ανωτέρω εδαφίου α’ αλλά έχουν συναφθεί οι αναγκαίες συμβάσεις για την προμήθεια του εξοπλισμού ο οποίος απαιτείται για την υλοποίηση του έργου. Η σύναψη συμβάσεων κατά το προηγούμενο εδάφιο δεν απαιτείται αν υφίσταται δικαστική αναστολή εκτέλεσης της άδειας εγκατάστασης ή άλλης άδειας που είναι απαραίτητη για τη νόμιμη εκτέλεση του έργου.
Στις περιπτώσεις α) θαλάσσιων αιολικών πάρκων, β) συγκροτημάτων αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 100 MW, γ) αιολικών πάρκων που συνδέονται με το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα μέσω ειδικού προς τούτο υποθαλασσίου καλωδίου, δ) υβριδικών έργων Α.Π.Ε., και ε) άλλων σύνθετων έργων Α.Π.Ε., είναι δυνατή η έγκριση παράτασης της ισχύος της άδειας εγκατάστασης για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό που απαιτείται για την εκτέλεση του έργου, μετά την υποβολή τεκμηριωμένης πρότασης με συνημμένο χρονοδιάγραμμα από τον κάτοχο της αδείας.
10. Για τη λειτουργία σταθμών που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 απαιτείται και άδεια λειτουργίας. Η άδεια αυτή χορηγείται με απόφαση του οργάνου που είναι ή κατέστη κατά την παράγραφο 1 αρμόδιο για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και έλεγχο από τα αρμόδια όργανα της τήρησης των τεχνικών όρων εγκατάστασης κατά τη δοκιμαστική λειτουργία του σταθμού, καθώς και έλεγχο από το Κ.Α.Π.Ε. της διασφάλισης των αναγκαίων λειτουργικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του εξοπλισμού του σταθμού. Η άδεια λειτουργίας εκδίδεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση των ανωτέρω ελέγχων και της διαδικασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που προβλέπεται στην παράγραφο 15 του παρόντος άρθρου.
Είναι δυνατή η έκδοση τμηματικών αδειών λειτουργίας, κατά την διάρκεια κατασκευής του έργου Α.Π.Ε. για πλήρως αποπερατωθέντα τμήματα αυτού τα οποία έχουν τεχνική και λειτουργική αυτοτέλεια μετά την υποβολή σχετικού αιτήματος από τον ενδιαφερόμενο.
11. Η άδεια λειτουργίας σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για είκοσι (20) τουλάχιστον έτη και μπορεί να ανανεώνεται μέχρι ίσο χρονικό διάστημα. Η χορήγηση της άδειας λειτουργίας δεν απαλλάσσει τον κάτοχό της από την υποχρέωση εφοδιασμού ή ανανέωσης της ισχύος άλλων
αδειών που απαιτούνται από σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας. Αν μεταβιβασθεί η κυριότητα του σταθμού, ο νέος κύριος υποκαθίσταται, έναντι του Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου, στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του δικαιοπάροχού του. Αν μεταβιβασθεί η κυριότητα του σταθμού,
στο νέο κύριο μεταβιβάζεται και η άδεια παραγωγής, μετά από γνώμη της Ρ.Α.Ε..
Μετά τη μεταβίβαση αυτή τροποποιείται, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, η
άδεια λειτουργίας στο όνομα του νέου κυρίου του σταθμού.
12. Η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για δέκα (10) έτη και μπορεί να ανανεώνεται, μία ή περισσότερες φορές, μέχρι ίσο χρόνο, κάθε φορά.
13. Για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. που εξαιρούνται από την υποχρέωση άδειας παραγωγής κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 4, δεν απαιτείται η λήψη άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας. Για τους σταθμούς αυτούς απαιτείται η κατά την κείμενη νομοθεσία περιβαλλοντική αδειοδότηση. Φωτοβολταϊκοί σταθμοί, ανεξαρτήτως ισχύος, και ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτίρια ή/και άλλες δομικές κατασκευές ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, καθώς και σταθμοί Α.Π.Ε. που εγκαθίστανται σε γήπεδα και οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως μη οχλούσες δραστηριότητες με την εξαίρεση των υδροηλεκτρικών σταθμών, εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.
14. Στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τηρείται μητρώο αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας
σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α.. Στο μητρώο αυτό καταχωρίζονται οι άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας, καθώς και οι περιπτώσεις εξαίρεσης από την υποχρέωση λήψης των αδειών αυτών. Αν τροποποιηθεί ή μεταβιβασθεί η άδεια παραγωγής, γίνεται σχετική ενημέρωση στο μητρώο και καταχωρίζεται η απόφαση τροποποίησης, όπου απαιτείται. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ρυθμίζονται ο τρόπος οργάνωσης, τήρησης και ενημέρωσης του μητρώου και κάθε άλλο ειδικότερο θέμα και αναγκαία λεπτομέρεια.
15. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, οι διαδικασίες και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την έκδοση των αδειών που προβλέπονται στο παρόν άρθρο.»
Άρ
ΑΠΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ (ΑΣΠΗ)
Διεύθυνση:
•Ριζαρίου 3, 152 33 Χαλάνδρι, τηλ.: 210 8774100 fax: 210 8774111
•Λ. Κηφισίας 209, 151 24 Μαρούσι, τηλ. 210 6101150, fax: 210 6101162
ΠΡΟΣ:
κα ΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ
ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Μεσογείων 117-119
101 92 ΑΘΗΝΑ
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ :
κον ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
ΘΕΜΑ: ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,
Θα θέλαμε να σας συγχαρούμε για τις μέχρι τώρα προσπάθειές και την αποφασιστικότητά σας στα θέματα που αφορούν στη συντονισμένη επιτάχυνση του μοντέλου της Πράσινης Ανάπτυξης. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αποτελεί συνέχιση της πολιτικής σας για την προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Η ανάδειξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ως προτεραιότητα υψίστης εθνικής σημασίας πιστεύουμε πως θα συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της συλλογικής αντίληψης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την έμπρακτη προστασία του περιβάλλοντος.
Επισυνάπτουμε , προς συνεκτίμηση, τις απόψεις μας επί των διατάξεων του σχεδίου νόμου εστιάζοντας στα σημεία εκείνα που θεωρούμε ως πλέον κρίσιμα και αποτελεσματικά για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των Α.Π.Ε.
Μετά τιμής,
Δ. Κοπελούζος Α. Τσαντίλας
Πρόεδρος Αντιπρόεδρος
Ειδικές κατ’ άρθρον παρατηρήσεις επί του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»
Άρθρο 1
Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.
Η ανάδειξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις Α.Π.Ε. ως προτεραιότητα υψίστης εθνικής σημασίας ευελπιστούμε πως θα συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της συλλογικής αντίληψης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την έμπρακτη προστασία του περιβάλλοντος, δίνοντας ένα τέλος στην «ενδοπεριβαλλοντική» σύγκρουση μεταξύ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος μέσω της απόλυτης απαγόρευσης επεμβάσεων και της ανάπτυξης των ΑΠΕ, ως έργων φιλικών για το περιβάλλον. Η σύγκρουση αυτή, – αν και για πολλούς φαινομενική- αναδείχθηκε έντονα από τη νομολογία του ΣτΕ κυρίως για τα έργα αιολικών πάρκων, τα οποία το ΣτΕ εκ προοιμίου αντιμετώπιζε ως μεγάλης κλίμακας τεχνικά έργα εκτιμώντας κατ΄ εικασία ως σοβαρές τις όποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους, αγνοώντας την αυτονόητη νομοτέ¬λεια της επιλογής του τόπου εγκατάστασής τους με κύριο γνώμονα τη διαθεσιμότητα του φυσικού πόρου. Αν και φαίνεται δύσκολο το ΣτΕ να αποδεχθεί να εφαρμόσει την προτεινόμενη στάθμιση υπέρ των ΑΠΕ, εντούτοις για τις Υπηρεσίες και τους φορείς που εμπλέκονται στην αδειοδότηση των έργων, η νέα αυτή διάταξη θα είναι δεσμευτική για την κρίση τους, στο βαθμό που δεν θα σημειώνονται συγκρούσεις με κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος, όπως το Σύνταγμα, η νομοθεσία της ΕΕ και οι δεσμεύσεις που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα, η διάταξη αυτή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων που είναι πιθανό να ανακύψουν με τα υπόλοιπα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού (κυρίως του Τουρισμού).
Άρθρο 2
Άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α.
• Η παράγραφος 1 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α απαιτείται σχετική άδεια. Η άδεια αυτή χορηγείται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) μετά από συνεκτίμηση των παρακάτω κριτηρίων:
α) …….»
Τα κριτήρια που εφαρμόζει η Ρ.Α.Ε. –τουλάχιστον τα βασικά από αυτά- εμπλέκονται μεταξύ τους και δεν είναι λογικό να απαιτείται η πλήρης τήρηση κάθε κριτηρίου χωριστά, αλλά πρέπει αυτά να συνεκτιμώνται ώστε να είναι δυνατή η πρόκριση ενός έργου που πληροί σε μέγιστο βαθμό τα περισσότερα κριτήρια, αλλά πιθανόν υστερεί σε ένα ή δύο από αυτά.
• Το εδάφιο «στ» της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Ν. 3468/2006 μπορεί να διατυπωθεί ως ακολούθως:
«στ) Της μη ύπαρξης ανυπέρβλητου κωλύματος για τη δυνατότητα εξασφάλισης του δικαιώματος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου »
Η εφαρμογή του κριτηρίου της εξασφάλισης θέσης, δεδομένης της απουσίας Δασολογίου και Κτηματολογίου, είναι ιδιαίτερα δυσχερής. Μέχρι σήμερα, δεν συνέβαλλε στην καλύτερη αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων, αλλά δημιούργησε μόνο αντιδικίες μεταξύ επενδυτών, συγκρούσεις με δασικές υπηρεσίες και επέφερε αλματώδη αύξηση του κόστους γης, συχνά σε συνδυασμό με την καταπάτηση δημοσίων δασικών εκτάσεων.
• Στο εδάφιο «ζ» θα πρέπει να ορίζονται επακριβώς οι τρόποι με τους οποίους θα εξασφαλίζεται δεσμευτικά η χρηματοδότηση του έργου και να αποκλείονται οι αόριστες και ασαφείς προτάσεις χρηματοδότησης στις οποίες παραπέμπει η φράση «ή άλλο νόμιμο τρόπο», ώστε να μην ανοίγεται ο δρόμος σε φορείς με ανεπαρκείς οικονομικές δυνατότητες χρηματοδότησης από ίδια κεφάλαια και δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των σοβαρών επενδυτών.
• Το εδάφιο «θ» μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:
«θ) της συμμόρφωσης με τα κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Α.Π.Ε. (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ2464 Β’) όπως αυτό ισχύει κατά περίπτωση, τα οποία ελέγχονται από τη ΡΑΕ σύμφωνα με το Παράρτημα V.A. του πλαισίου αυτού».
Με την διατύπωση αυτή αποσαφηνίζεται ο έλεγχος στον οποίο οφείλει να προβεί η ΡΑΕ , δηλαδή περιορίζεται αποκλειστικά στον έλεγχο της φέρουσας ικανότητας. Προτείνουμε να μην συμπεριληφθεί η φράση «προκειμένου να εξασφαλίζεται κατ’ αρχήν η προστασία του περιβάλλοντος», η οποία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση ως προς την έκταση των αρμοδιοτήτων της ΡΑΕ, στις οποίες δεν περιλαμβάνεται η περιβαλλοντική αξιολόγηση των έργων.
• Προκειμένου να αποκτήσει πραγματικό νόημα η διάταξη του εδαφίου «η», καθίσταται επιτακτική η ανάγκη καθορισμού των ΥΚΩ που θα παρέχονται ειδικά από τους παραγωγούς ΑΠΕ, στο πρότυπο της υπ΄ αριθμ. ΠΔ5/ΗΛ/Β/Φ1Β/12924 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης «Καθορισμός Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας» (ΦΕΚ Β 1040/25 -6-2007). Η υλοποίηση έργων ενίσχυσης του συστήματος και διασύνδεσης νησιών από φορείς έργων ΑΠΕ προκειμένου να προωθηθούν έργα μεγάλης κλίμακας, τα οποία συμβάλλουν τόσο στην ασφάλεια του εφοδιασμού όσο και στη προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος (σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 άρθρου 3 της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ), δύναται να χαρακτηριστούν ως ΥΚΩ.
• Να προστεθεί νέο κριτήριο υπό στοιχείο «ι» για την αξιολόγηση των αιτούντων βάσει του απασχολούμενου εγχώριου προσωπικού και της μέγιστης δυνατής εγχώριας προστιθέμενης αξίας που αντιπροσωπεύει το επενδυτικό του πρόγραμμα.
• Στην παράγραφο 2 εδάφιο 2 να αφαιρεθούν οι δύο τελευταίες προτάσεις για τον καθορισμό της προκαταρκτικής μελέτης από το ΔΕΣΜΗΕ εντός 15 ημερών, και να υπάρχει μόνο η αναφορά ότι η ΡΑΕ μπορεί να συνεργάζεται με το Διαχειριστή του Συστήματος, κατά την κρίση της. Ακριβής καθορισμός της συνεργασίας ΡΑΕ – ΔΕΣΜΗΕ θα προκαλέσει προβλήματα και δεν θα συμβάλλει στην επιτάχυνση της διαδικασίας απόκτησης Άδειας Παραγωγής, σε μια φάση αδειοδότησης, όπου τη σχεδόν αποκλειστική ευθύνη πρέπει να φέρει η ΡΑΕ . Εξάλλου ο ΔΕΣΜΗΕ γνωμοδοτεί σε άλλες δύο εν συνεχεία φάσεις της Αδειοδοτικής Διαδικασίας..
Επιπροσθέτως να προστεθεί η δυνατότητα του αιτούντος να του παρέχονται στοιχεία από το ΔΕΣΜΗΕ αναφορικά με την απορρόφηση ισχύος του σημείου σύνδεσης του σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο.
Είναι ευρέως παραδεκτό ότι η εξασφάλιση ηλεκτρικού χώρου αποτελεί στοιχείο ζωτικής σημασίας, το οποίο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση της επενδυτικής απόφασης ήδη από πρώιμο στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας καθώς αποτελεί ισχυρό εχέγγυο προς τα πιστωτικά ιδρύματα για πολύ ευκολότερη δανειακή επέκταση και βεβαίως παρέχει μείζονα ασφάλεια δικαίου ως βάση προσέλκυσης ξένων επενδυτών με ευρεία κεφαλαιακή επιφάνεια για δραστηριοποίηση στη χώρα μας.
• Μετά την παράγραφο 4 προτείνεται η ακόλουθη διατύπωση:
«Αιτήσεις στη ΡΑΕ συγκροτημάτων αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 100 MW, που περιλαμβάνουν ανεξάρτητη διασύνδεση των σταθμών στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο, αποτελούν ενιαίο έργο που χαρακτηρίζεται ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας. Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνεται και η ταυτόχρονη διασύνδεση ενός ή περισσοτέρων ηλεκτρικών συστημάτων μη διασυνδεδεμένων νησιών. Τα ανωτέρω έργα εξετάζονται κατά προτεραιότητα, από τη ΡΑΕ, έναντι κάθε άλλης αίτησης, με εξαίρεση τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο πρόσκλησης
Ειδικότερα, για περιβαλλοντικούς ή άλλους λόγους επιτρέπεται μεταφορά ισχύος μεταξύ ενός ή περισσοτέρων αιολικών σταθμών χωρίς η συνολική ισχύς του συγκροτήματος να αυξάνεται περισσότερο από το ποσοστό (10%) που ορίζεται στο εδάφιο (α) της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006 του οποίου εφαρμόζονται αναλόγως οι λοιπές ρυθμίσεις.
Για τα έργα αυτά θα διατυπώνονται από τον Διαχειριστή του Συστήματος δεσμευτικοί όροι, οι οποίοι θα περιλαμβάνουν και εναλλακτικοί τρόποι σύνδεσης, οι οποίοι θα εξετάζονται κατά τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου.
Κατά την αξιολόγηση των έργων αυτών, επιτρέπεται η αλλαγή των στοιχείων της αίτησης που αφορούν στην θέση του Σταθμού εφόσον η μεταβολή δεν είναι σημαντική, δεν προκύπτει θέμα εδαφικής επικάλυψης με άλλη αίτηση και επιβάλλεται κυρίως από τους περιορισμούς που τίθενται από το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ΑΠΕ.»
• Ο Ν. 2971/2001 για τον αιγιαλό και την παραλία δεν κάνει ρητή πρόβλεψη για τη δυνατότητα παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για σκοπούς συνδεόμενους με την παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Προτείνουμε τις ακόλουθες ρυθμίσεις για την διευκόλυνση της αδειοδότησης των έργων σύνδεσης των νησιών με το Σύστημα Μεταφοράς:
1. Η περίπτωση 9 του εδαφίου β της παρ. 2 του άρθρου 14 του Ν. 2971/2001 (ΦΕΚ Α΄ 285) αντικαθίσταται ως ακολούθως:
«9) Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όταν πρόκειται για πα¬ραχώρηση αιγιαλού σε βιομη¬χα¬νι¬κές μονάδες, εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, επιχειρή¬σεις μεταλλευτικών, λατομικών και βιομηχανικών ορυκτών και επιχειρήσεις παρα¬γωγής, με¬τα¬φοράς, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας».
2. Η παρ. 4 του άρθρου 14 του Ν. 2971/2001 αντικαθίσταται ως ακολού¬θως:
«4. Στα έργα που μπορούν να εκτελεστούν για την επίτευξη των σκοπών των παρα¬γρά¬φων 1, 3 και 6 περιλαμβάνεται και η τοποθέτηση υποθαλάσσιων αγωγών και καλωδίων εν γένει μετά των τερματικών εγκαταστάσεων και υποσταθμών στα σημεία προσγειά¬λω¬σης και σύνδεσης με τη χερσαία χάραξη των αγωγών και καλωδίων, ναυδέτων, πλωτών προ¬βλητών και εξεδρών, η πόντιση τεχνητών υφάλων.»
• Η παράγραφος 5 του άρθρου 3 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: …
«α) … Oι περιοχές με κορεσμένα δίκτυα και η δυνατότητα απορρόφησης ισχύος για τις περιοχές αυτές, διαπιστώνονται με απόφαση της ΡΑΕ, μετά από εισήγηση του Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα υφιστάμενα και τα ενταγμένα σε εγκεκριμένη Μελέτη Ανάπτυξης του Συστήματος (Μ.Α.Σ.Μ.) έργα του Συστήματος. Η απόφαση αυτή δημοσιοποιείται με επιμέλεια της ΡΑΕ στο διαδίκτυο ή με οποιονδήποτε άλλον πρόσφορο τρόπο».
Άρθρο 3
Διατάξεις για την άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας
Αποτελεί σαφέστατα θετικό βήμα για την απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης η ενο¬ποίηση των σταδίων ΠΠΕΑ και της ΕΠΟ, που είχαν εισαχθεί χωρίς ισχυρή αιτιολογική βάση με το Ν. 3010/2002. Άλλωστε οι μάλλον υπερβολικές απαιτήσεις που τίθενται για την εκπόνηση της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην πράξη την εξομοιώνουν με τη ΜΠΕ. Πάντως οι γνωμοδοτήσεις των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπηρεσιών και άλλων φορέων πρέπει να εστιάζουν αυστηρά στον τομέα αρμοδιότητας εκάστου χωρίς γενικόλογες και αόριστες κρίσεις, κάτι που γίνεται κατά σύστημα στα Νομαρχια¬κά Συμβούλια) καθώς και να περιέχουν υποχρεωτικά ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Ειδικά οι δασικές Υπηρεσίες πρέπει να τεκμηριώνουν τόσο τον εξαιρετικό χαρακτήρα της επέμβασης σε δασική έκταση για φιλοπεριβαλλοντικούς σκοπούς, αλλά και την ελάχιστη θυσία της δασικής βλάστησης, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι τα σχετικά στοιχεία τεκμηρίωσης θα μπορούν να αντλούνται από τις υποβαλλόμενες μελέτες. Προκειμένου να έχει πρακτική αξία ο καθορισμός των προθεσμιών ως αποκλειστικών, θα πρέπει να προβλεφθεί ρητά ότι στις περιπτώσεις που παρέλθει άπρακτη μια προθεσμία, τότε θα τεκμαίρεται η θετική γνώμη της Υπηρεσίας ή του φορέα. Επιπρόσθετα, είναι απαραίτητο να παρασχεθεί ευρεία νομοθετική εξουσιοδότηση στον κανονιστικό νομοθέτη να καθορίζει με υπουργική απόφαση το σύνολο των δικαιολογητικών και στοιχείων (με εξαντλητική απαρίθμηση) που θα υποβάλλονται προς τις Υπηρεσίες και τους φορείς που γνωμοδοτούν και θα καθορίζουν τη πληρότητα του φακέλου. Έτσι θα περιοριστούν το φαινόμενο ορισμένων Υπηρεσιών που υποχρεώνουν αυθαίρετα τους επενδυτές να προσκομίζουν πρόσθετα στοιχεία και δικαιολογητικά.
• Στο τέλος της παραγράφου 3α του προτεινόμενου στο σχέδιο νόμου Άρθρου 8 να προστεθεί :
«….. Η Προσφορά αυτή Σύνδεσης, η οποία περιγράφει τη σύνδεση και εκτιμά το προϋπολογιστικό κόστος αυτής, είναι επαρκής για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης. Η υποβολή δεσμευτικού τοπογραφικού διαγράμματος της διασύνδεσης και όλα τα υπόλοιπα λεπτομερή στοιχεία αυτής, περιλαμβάνονται στην Σύμβαση Σύνδεσης, σύμφωνα με την παράγραφο 7.ΙΙ κατωτέρω».
Επί της προτεινόμενης παραγράφου 4β: Η επιστροφή γνωμοδοτήσεων για διόρθωση ή συμπλήρωση δεν συμβάλλει στο ελάχιστο στην επιτάχυνση της αδειοδότησης καθώς διαιωνίζεται με τον τρόπο αυτό η γραφειοκρατία.
Προτείνεται να γραφεί «Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ αυτών, οι γνωμοδοτήσεις θεωρούνται θετικές».
ή εναλλακτικά
«… ότι στις περιπτώσεις αυτές η επιστροφή των γνωμοδοτήσεων να ορίζεται ρητά ότι θα επιτρέπεται άπαξ και σε περίπτωση επανάληψης πλημμελειών θα ισχύει η παράγραφος (γ)».
• Επί της προτεινόμενης παραγράφου 4γ: Προκειμένου να μη γίνεται επίκληση φόρτου εργασίας ή έλλειψης προσωπικού, να προβλεφθεί ρητά ότι τα αιτήματα για γνωμοδοτήσεις επί έργων ΑΠΕ θα εξετάζονται υποχρεωτικά κατ’ απόλυτη προτεραιότητα έναντι άλλων αιτημάτων.
• Επί της προτεινόμενης τροποποίησης της παραγράφου 2 του άρθρου 58 του Ν. 998/1979, η οποία εισάγεται με τη παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου του σχεδίου νόμου, σημειώνουμε τα ακόλουθα:
α. Η έκδοση Ε.Π.Ο. συνιστά προϋπόθεση νομιμότητας για την έγκριση επέμβασης και πρέπει να προηγείται.
β. Προκειμένου οι δασικές υπηρεσίες να γνωμοδοτήσουν για ένα έργο Α.Π.Ε. και των συνοδών του έργων, είτε στα πλαίσια της παραγράφου 1.ε. του Άρθρου 3 του Ν. 3468/06, είτε στα πλαίσια έκδοσης απόφασης Ε.Π.Ο., δε θα ακολουθείται προηγουμένως η διαδικασία του άρθρου14 του Ν.998/1979, για να διακριβωθεί η μορφή ή ο χαρακτήρας της υπό κρίσιν έκτασης, η οποία θα προκύπτει από την εικόνα παλαιοτέρων αεροφωτογραφιών που διαθέτει η δασική υπηρεσία» στις οποίες μπορεί να βασίζεται σχετική φωτοερμηνεία για το σύνολο του έργου (από το Δασαρχείο ή να είναι τεύχος σε κάποιο στάδιο των μελετών από τον επενδυτή), για την εξέλιξη της βλάστησης για τα έτη 1945 – 1960 ή με Α/Φ πριν το 1974 – 1998 και σημερινή κατάσταση.
γ. Προκειμένου οι δασικές υπηρεσίες να προβούν στην έκδοση έγκρισης επέμβασης για την εγκατάσταση έργου Α.Π.Ε. και των συνοδών αυτού έργων, εφ’ όσον αυτή απαιτείται, θα προηγείται έκδοση Πράξης Χαρακτηρισμού της υπ’ όψιν έκτασης από τον αρμόδιο Δασάρχη, σύμφωνα με το Άρθρο 14 του Ν.998/79, η οποία θα βασίζεται στην φωτοερμηνεία της παραγράφου (β) ανωτέρω (εφόσον έχει γίνει δεκτή από το Δασαρχείο).
Η Πράξη αυτή Χαρακτηρισμού, μετά την κατά νόμο δημοσιοποίηση της, έχει το τεκμήριο νομιμότητας και δεσμεύει τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διοίκησης, οι οποίες οφείλουν, εφ’ όσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου, να προωθήσουν το φάκελο της έγκρισης επέμβασης σε εκτάσεις που διαχειρίζονται από τη δασική υπηρεσία, να χορηγήσουν την έγκριση επέμβασης, να εγκρίνουν τους οικείους περιβαλλοντικούς όρους, να εκδώσουν την άδεια εγκατάστασης, να εγκαταστήσουν το φορέα του έργου στη δασική έκταση, εκδίδοντας και το σχετικό πρωτόκολλο εγκατάστασης, ασχέτως του εάν έχουν υποβληθεί ή όχι ενστάσεις κατά της Πράξης Χαρακτηρισμού και ανεξαρτήτως από την τελεσιδικία ή μη της Πράξης Χαρακτηρισμού.
Η έκδοση έγκρισης επέμβασης μπορεί να γίνεται σε όλες τις δασικές εκτάσεις ανεξαρτήτως του εάν αυτές έχουν κηρυχτεί αναδασωτέες, έχουν παραχωρηθεί ή είναι διακατεχόμενες, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση των παραχωρησιούχων ή των διακατόχων, δεδομένου ότι η εγκατάσταση έργου Α.Π.Ε. εντός αυτών, δεν επιφέρει αλλαγή στη χρήση των εκτάσεων αυτών, οι οποίες, με εξαίρεση του καθ’ εαυτού χώρου εγκατάστασης του έργου, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται για όποιον σκοπό παρεχωρήθησαν ή ετέθησαν υπό διακατοχή.
• Επί των διατάξεων της παραγράφου 6 του παρόντος άρθρου του σχεδίου νόμου θα θέλαμε να προτείνουμε την ακόλουθη συμπλήρωση. Εάν μετά την έκδοση της ΕΠΟ προκύψει ανάγκη τρο¬πο¬ποίησής της εξαιτίας μεταβολής των προκαταρκτικά διατυπωθέντων όρων σύνδεσης από τον Διαχειριστή , θα αρκεί να επαναληφθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση μόνο των έργων σύνδεσης κατά την έκταση που διαφορο¬ποιούν¬ται σε σχέση με τη μελέτη στην οποία βασίστηκαν οι προκαταρτικά διατυπωθέντες όροι στο πλαίσιο έκδοσης της άδειας παραγωγής σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, μη απαιτουμένης σε κάθε περί¬πτωση της επανεξέτασης των περιβαλλοντικών όρων του σταθμού παραγωγής και των λοιπών συνοδών έργων που δεν επηρεάστηκαν από τη μεταβολή των όρων σύνδεσης. Για τη διευκόλυνση εφαρμογής αυτής της ρύθμι¬σης θα πρέπει κατά τη διατύπωση των προκαταρκτικών όρων σύνδεσης να μελετάται και ένας ή περισσότεροι εναλλακτικοί τρόποι σύνδεσης που θα εντάσσονται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, ειδικά για τα συγκροτήματα αιολικών πάρκων (έργα μεγάλης κλί¬μα¬κας).
• Μετά το τέλος της παραγράφου 9 να προστεθεί το εξής:
«Συγκροτήματα αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 100 MW, για τα οποία έχουν εκδοθεί άδειες παραγωγής, που περιλαμβάνουν ανεξάρτητη διασύνδεση των σταθμών στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο, αποτελούν ενιαίο έργο που χαρακτηρίζεται ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας. Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνεται και η ταυτόχρονη διασύνδεση ενός ή περισσοτέρων ηλεκτρικών συστημάτων μη διασυνδεδεμένων νησιών.
Τα ανωτέρω έργα εξετάζονται κατά προτεραιότητα, από όλες τις γνωμοδοτούσες Αρχές και Υπηρεσίες κατά τη διαδικασία απόκτησης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας (προσφορά σύνδεσης, έγκριση επέμβασης, έγκριση περιβαλλοντικών όρων), έναντι κάθε άλλης αίτησης, με εξαίρεση τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο πρόσκλησης».
«Ειδικότερα για την ΕΠΟ αν δεν εκδοθεί η άδεια εντός του διαστήματος που περιγράφεται στο Αρθρο 3 παρ. 4α,η αρμόδια αρχή εκδίδει διαπιστωτική πράξη στην οποία παρατίθεται ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για την αδυναμία εκδόσεως της άδειας. Η πράξη αυτή με όλο το φάκελο διαβιβάζεται στον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο οποίος αποφασίζει για την έκδοση της ΕΠΟ εντός τριάντα (30) ημερών από την παραλαβή των ανωτέρω εγγράφων».
Άρθρο 4
Ένταξη και Σύνδεση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.
• Προτείνουμε την ακόλουθη διατύπωση για το άρθρο 11 του Ν. 3468/2006:
« Άρθρο 11
1. Στην περίπτωση σύνδεσης νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. στο Σύστημα μέσω υφιστάμενου υποσταθμού ανύψωσης μέσης προς υψηλή τάση, ο κάτοχος της οικείας άδειας παραγωγής μπορεί να επιλέξει το τμήμα σύνδεσης, μεταξύ του κεντρικού πίνακα μέσης τάσης του σταθμού Α.Π.Ε. και του υποσταθμού ανύψωσης να ανήκει στην κυριότητά του. Στην περίπτωση σύνδεσης νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. στο Σύστημα μέσω νέου υποσταθμού ανύψωσης, ανεξαρτήτως αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός του χώρου του σταθμού Α.Π.Ε., τότε ο κάτοχος της οικείας άδειας παραγωγής μπορεί να επιλέξει το τμήμα σύνδεσης, μεταξύ του κεντρικού πίνακα μέσης τάσης του σταθμού Α.Π.Ε. και του υποσταθμού ανύψωσης ή και ο νέος υποσταθμός ανύψωσης να ανήκουν στην κυριότητά του, μέχρι τα όρια του Συστήματος σύμφωνα με όσα προβλέπονται στον Κώδικα Διαχείρισης και σε κάθε περίπτωση μη συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού αυτόματου διακόπτη υψηλής τάσεως του οποίου η ιδιοκτησία, η διαχείριση και η συντήρηση ανήκουν στον Κύριο του Συστήματος ή τον αρμόδιο Διαχειριστή κατά περίπτωση.
Στις περιπτώσεις αυτές:
(α) νοείται ότι ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. συνδέεται απευθείας στο Σύστημα,
(β) ο κάτοχος της οικείας άδειας παραγωγής κατασκευάζει τα έργα σύνδεσης που ανήκουν στην κυριότητά του και αποκτά τη διαχείριση και την ευθύνη λειτουργίας και συντήρησης των έργων αυτών,
(γ) η τάση και τα λοιπά τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των έργων σύνδεσης που ανήκουν στην κυριότητα του κατόχου της οικείας άδειας παραγωγής καθορίζονται από αυτόν, υπό την αίρεση της συμμόρφωσής τους με τους σχετικούς διεθνείς κανονισμούς και τις ελάχιστες απαιτήσεις του Κυρίου του Συστήματος και του αρμόδιου Διαχειριστή για την ομαλή σύνδεση και συνεργασία τους με το Σύστημα όσον αφορά τις διακοπτικές προστασίες στην πλευρά της υψηλής τάσης και τα συστήματα επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών με το Σύστημα.
(δ) ο κάτοχος της άδειας παραγωγής έχει το δικαίωμα να συναινέσει ή να αρνηθεί αιτιολογημένα τη σύνδεση νέου χρήστη στα έργα σύνδεσης που ανήκουν στην κυριότητά του.
(ε) σε περίπτωση σύνδεσης νέου χρήστη στα έργα σύνδεσης που ανήκουν στην κυριότητα κατόχου άδειας παραγωγής, τα θέματα διαχείρισης, λειτουργίας και ιδιοκτησίας των έργων αυτών καθορίζονται με συμφωνία των χρηστών. Αν απαιτείται ή σε περίπτωση που αλλάζει ο φορέας που φέρει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη Σύμβαση Σύνδεσης, η Σύμβαση Σύνδεσης τροποποιείται κατάλληλα.
(………)
6. Σε περίπτωση σύνδεσης στο Σύστημα συγκροτήματος αιολικών πάρκων ή αιολικών πάρκων στη θάλασσα, οι διατάξεις της παραγράφου 1 εφαρμόζονται αναλόγως για τα έργα σύνδεσης μεταξύ των κεντρικών πινάκων μέσης τάσης των αιολικών πάρκων και του νέου τερματικού υποσταθμού υψηλής ή υπερυψηλής τάσης, περιλαμβανομένων των ενδιάμεσων υποσταθμών ανύψωσης μέσης προς υψηλή τάση ή υποσταθμών μετατροπής ρεύματος από εναλλασσόμενο σε συνεχές και αντίστροφα ή γραμμών και καλωδίων μεταφοράς. Σε κάθε περίπτωση, η ιδιοκτησία, διαχείριση και συντήρηση του κεντρικού αυτόματου διακόπτη υψηλής ή υπερυψηλής τάσης του νέου τερματικού υποσταθμού, ανήκουν στον Κύριο του Συστήματος ή τον αρμόδιο Διαχειριστή κατά περίπτωση.
7. Κατά τη σύνδεση σταθμών Α.Π.Ε. στο Σύστημα, ο Διαχειριστής του Συστήματος μπορεί να επιβάλει αιτιολογημένα την υλοποίηση πρόσθετων έργων ή εγκατάσταση εξοπλισμών που δεν απαιτούνται για την διοχέτευση της παραγόμενης ενέργειας στο Σύστημα, με σκοπό να πληρούνται πρόσθετες τεχνικές ή λειτουργικές απαιτήσεις, περιλαμβανομένης της απαίτησης για εφαρμογή του κριτηρίου ν-1. Στις περιπτώσεις αυτές το πρόσθετο κόστος συμφωνείται μεταξύ του παραγωγού Α.Π.Ε., του Διαχειριστή και του Κυρίου του Συστήματος κατά τη χορήγηση της Προσφοράς Σύνδεσης και την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης και καλύπτεται από τον Κύριο του Συστήματος. Ο Κύριος του Συστήματος ανακτά το κόστος αυτό, μέσω του μηχανισμού χρέωσης χρήσης Συστήματος ή κατά τη σύνδεση νέου χρήστη σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας για την υλοποίηση έργων σύνδεσης».
Άρθρο 5
Ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
• Η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παρά¬γ嬬ται από αιολικούς σταθμούς οι οποίοι εγκα¬θί¬σταν¬ται σε κατοικημένα νησιά πρέπει να αντιμετωπιστεί με δια¬φορετικό τρόπο σε σχέση με την αντίστοιχη τιμο¬λό¬¬γη¬ση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας αιολι¬κών σταθμών σε μη κατοικημένα νησιά. Πρά¬γμα¬τι, τα τεχνικά προβλήματα για τη διασύνδεση ενός ή συγκροτήματος κατοικημένων νη¬σιών με το Διασυν¬δε¬δεμένο Σύστημα το κατατάσσουν στην κατηγορία των ιδιαίτερα πολύπλοκων έργων με πολλούς εμπλε¬κό¬μενους φορείς σε αντίθεση με την απλότητα της σύνδεσης με το Σύστημα αιολικού σταθμού εγκα¬τε¬στη¬μένου σε μη κατοικημένη νησίδα. Στη μία περί¬πτω¬ση απλώς διασυνδέεται ένα απομα¬κρυ¬σμέ¬νο αιολικό πάρκο μέσω υποβρυχίων καλωδίων, ενώ στη δεύτερη η διασύνδεση μπορεί να χρη¬σι¬μο¬ποιη¬θεί ως υποδομή ή και αυτούσια για την ταυτόχρονη διασύνδεση των συστημάτων διανομής των νησιών, καταργώντας ουσιαστικά την χρήση των ρυπο¬γό¬νων και αντιοικονομικά λειτουργούντων αυτόνομων πετρελαϊκών σταθμών ηλεκτροπαραγω¬γής στα νησιά αυτά. Επίσης η διασύνδεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποδομή για πρόσθετες δια¬συνδέ¬σεις γειτονικών νησιών. Στη βάση αυτού του σκεπτικού η τιμολόγηση της παραγόμενης ηλεκτρι¬κής ενέργειας, όσον αφορά διασύνδεση κατοι¬κη¬μέ¬νων νησιών, πρέπει να γίνεται με βάση την τιμή της παραγόμενης ενέργειας που προβλέπεται για τους υπεράκτιους αιολικούς σταθμούς. Αυτό συνάδει και με την ευθεία αντιπαράθεση του κό¬στους εγκατε¬στη¬μέ¬νης ισχύος των δύο περιπτώ¬σεων.
Ο παραγωγός δεν θα πρέπει να επιβαρυνθεί με το κόστος κατασκευής της Διασύνδεσης πέραν του αναγκαίου για την ηλεκτρική σύνδεση των αιολικών σταθμών με το Σύστημα. Οι απαιτήσεις οι οποίες απορρέουν από το κριτήριο σχεδιασμού Ν-1 του άρθρου 267 του Κώδικα Διαχείρισης του Συστή¬μα¬τος και Συναλ¬λα¬γών Ηλεκτρικής Ενέργειας που εγκρί¬θηκε με την απόφαση του Υπουργού τ. Δ5-ΗΛ/Β/ οικ.8311/ 9.5.2005 (ΦΕΚ Β΄ 655) δεν μπορεί να επιβαρύνουν τον παραγωγό.
Άρθρο 9
Θέματα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ
• Στο πνεύμα των ρυθμίσεων που προτείνονται με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, προτείνουμε τη συμπλήρωση της πολεοδομικής νομοθεσίας με την ακόλουθη διάταξη:
Μετά την παρ. 5 του άρθρου 183 του από 14.7.1999 Π.Δ/τος «Κώδικας Βασικής Πολεο¬δο¬μικής Νομοθεσίας» (ΦΕΚ Δ΄ 580) προστίθεται παρ. 6 με το ακόλουθο περιεχόμενο:
«6. Στις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ¬ϋφι¬σταμένων του έτους 1923 που καθο¬ρί¬στηκαν ή θα καθοριστούν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν. 1337/1983 (ΦΕΚ Α΄ 33), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 13 του Ν. 1512/1985 (ΦΕΚ Α΄ 4), επιτρέπεται η κατασκευή δικτύων μετα¬φο¬ράς ηλεκτρικής ενέργειας και συναφών εγκαταστάσεων ως έργων κοινής ωφέλειας ανεξάρτητα από το φορέα υλοποίησής τους εφόσον για τα έργα αυτά έχει συντελεστεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση και χωρίς να ασκεί επιρροή η τυχόν ύπαρξη σχετικής ρύθμισης στα οικεία διατάγματα και πρόβλεψης προηγούμενης έκδοσης διοικητικής πράξης εξειδίκευσης των έργων αυτών. Ειδικά για τις ζώνες απόλυτης προστασίας ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 6 του Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ Α΄ 160).»
Άρθρο 12
Λοιπές διατάξεις
• Παράγραφος 1: Να διευκρινιστεί εάν η συνδρομή των προϋπο¬θέσεων εγγύτητας τόπου εγκατάστασης και η αξιο¬ποίηση «κατά το δυνατό» κοινών υποδομών ώστε να αποτελούν «ουσιαστικά» ένα έργο, ορίζεται από τις αιτήσεις των επενδυτών που εκφράζουν τη συλ¬λο¬γική βούληση τους, ή η ΡΑΕ μπορεί μονο¬μερώς να εντάξει αυτοτελείς αιτήσεις στο καθεστώς αυτό.
Άρθρο 13
Μεταβατικές διατάξεις
Παραθέτουμε την ακόλουθη ενδεικτική διατύπωση μεταβατικών διατάξεων με γνώμονα την εύρυθμη και ταχεία προσαρμογή των υφιστάμενων έργων, είτε κατέχουν άδεια παραγωγής και συνεχίζουν την αδειοδοτική διαδικασία είτε βρίσκονται στο στάδιο αξιολόγησης:
1. Αιτήσεις για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., των οποίων δεν έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από τη Ρ.Α.Ε. και δεν έχουν προωθηθεί στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση Αρχή για τη διατύπωση γνωμοδότησης επί της Π.Π.Ε.Α ή δεν έχει εκδοθεί αρνητική γνωμοδότηση της ΡΑΕ επ’ αυτών, καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
2. Αιτήσεις για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., των οποίων έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από τη Ρ.Α.Ε. και είχαν προωθηθεί στην Περιβαλλοντικώς Αδειοδοτούσα Αρχή για έκδοση Π.Π.Ε.Α ανεξαρτήτως εάν αυτή έχει εκδοθεί, καθώς και αιτήσεις για τις οποίες ή έχει εκδοθεί θετική γνωμοδότηση της ΡΑΕ για χορήγηση άδειας παραγωγής προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και δεν έχει εκδοθεί η απόφαση του, θεωρείται ότι κατέχουν άδεια παραγωγής. Η Ρ.Α.Ε. εκδίδει σχετική απόφαση χορήγησης άδειας παραγωγής, εντός ενός μηνός από την δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα που περιγράφεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 του ν.3468/2006 (ΦΕΚ Α’129) όπως τροποποιείται με τον παρόντα Νόμο.
3. Άδειες παραγωγής που είναι σε ισχύ και έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος, καταλαμβάνονται από τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 3 του ν.3468/2006 (ΦΕΚ Α’129) όπως τροποποιείται με τον παρόντα Νόμο.
4. Εκκρεμούσες αιτήσεις για γνωμοδότηση επί της Π.Π.Ε.Α. έργου Α.Π.Ε. καταλαμβάνονται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του παρόντος. Οι κάτοχοι αδειών παραγωγής έργου Α.Π.Ε. έχουν δικαίωμα να υποβάλουν άμεσα αίτηση για Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων στην αρμόδια αρχή σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1650/1986.
5. Αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ πριν την έγκριση του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ, ή και επικαιροποιηθεί ακολούθως, αναφορικά με συγκροτήματα αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 100 MW, που περιλαμβάνουν ανεξάρτητη διασύνδεση των σταθμών στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο, έχουν τη δυνατότητα αλλαγής των στοιχείων της αίτησης εξ αιτίας μεταφοράς θέσεως σε παρακείμενη περιοχή του γηπέδου εγκατάστασης του έργου, χωρίς υπέρβαση της αρχικά αιτούμενης ισχύος. Οι προαναφερόμενες αιτήσεις εξετάζονται κατά προτεραιότητα έναντι αιτήσεων που υποβλήθηκαν σε μεταγενέστερο χρόνο για τις ίδιες εδαφικά επικαλυπτόμενες θέσεις.
6. Τα έργα ΑΠΕ που έχουν Άδεια Παραγωγής ή αιτήσεις που έχουν προωθηθεί από τη ΡΑΕ για περιβαλλοντική αδειοδότηση ή έχουν λάβει θετική γνωμοδότηση και άρα θεωρείται ότι έχουν άδεια παραγωγής), υποβάλουν αίτηση για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης εντός 2 μηνών από την ισχύ του παρόντος.
7. Εκκρεμούσες αιτήσεις για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης και οι αιτήσεις που υποβάλλονται κατά την παρ. 5 ανωτέρω, καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του παρόντος και εξετάζονται από τον αρμόδιο διαχειριστή χωρίς να απαιτείται Π.Π.Ε.Α. Ειδικά σε περιπτώσεις αιτημάτων για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης σε περιοχές όπου, κατά την ισχύ του παρόντος, έχουν ενταχθεί σε εγκεκριμένη Μ.Α.Σ.Μ. έργα επέκτασης ή ενίσχυσης του Συστήματος από τα οποία δημιουργείται πρόσθετος ηλεκτρικός χώρος για την διασύνδεση έργων ΑΠΕ, ο ΔΕΣΜΗΕ ικανοποιεί εντός 4 μηνών από την ισχύ του παρόντος, τα αιτήματα Προσφορών Σύνδεσης μέχρι κορεσμού των μελλοντικών αυτών έργων του Συστήματος εφόσον τα αιτήματα αυτά αφορούν σταθμούς ΑΠΕ που διαθέτουν πριν την ισχύ του παρόντος άδεια παραγωγής ή απόφαση εξαίρεσης ή είχαν υποβάλει αίτημα για άδεια παραγωγής ή απόφαση εξαίρεσης μετά την έγκριση της Μ.Α.Σ.Μ. στην οποία εντάχθηκαν για πρώτη φορά τα ανωτέρω έργα Συστήματος. Ο αρμόδιος Διαχειριστής ξεκινά να εξετάζει όλα τα ανωτέρω αιτήματα (δηλ. τα εκκρεμή και αυτά που του υποβάλλονται κατά την παρ.5) εντός 2 μηνών από την ισχύ του παρόντος κατά σειρά προτεραιότητας με βάση την ημερομηνία προώθησης του σχετικού φακέλου από τη ΡΑΕ για περιβαλλοντική αδειοδότηση ή της χορήγησης θετικής γνωμοδότησης από τη ΡΑΕ ή της απόφασης εξαίρεσης, λαμβάνοντας υπόψη τη παλαιότερη από τις δύο αυτές ημερομηνίες.-
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, αξιότιμοι συνεργάτες του Υπουργείου Περιβάλλοντος,
Καταρχήν, σας ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία στο νέο έργο που αναλάβατε!
Πιστεύουμε σε εσάς κι ελπίζουμε να μη διαψεύσετε τις ελπίδες μας για αληθινή Πράσινη Ανάπτυξη, η οποία είναι όντως η μόνη βιώσιμη και καθαρή ανάπτυξη, συνδεόμενη με την οικονομία και την κοινωνία!
Θα ήθελα, εκ μέρους των Πολιτών Ελασσόνας (αλλά και της ευρύτερης περιοχής Λάρισας), να επισημάνω κάποια πολύ σημαντικά σχετικά ζητήματα που αξίζει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Καταθέτουμε λοιπόν εδώ κάποιες αξιόλογες προτάσεις που αφορούν τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αποκαλύπτοντας και καταγγέλλοντας συγχρόνως κάποια ΜΕΓΑΛΑ περιβαλλοντικά-οικονομικά-κοινωνικά σκάνδαλα που σχετίζονται άμεσα με το σοβαρότατο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, σαμποτάροντας την Πράσινη Ανάπτυξη, και αφορούν όλους τους έλληνες πολίτες.
ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ:
Το παράδειγμα-πρότυπο της Κοινότητα Ανάβρας Μαγνησίας
(αναδημοσίευση από σχετικό άρθρο – βλ. πηγές στο τέλος)
Το παράδειγμα της Κοινότητας Ανάβρας Μαγνησίας αποδεικνύει ότι οι ρυπογόνες πηγές ενέργειας (όπως ο λιγνίτης) δεν είναι μονόδρομος!
Πρόκειται για ένα απομακρυσμένο ορεινό χωριό που κατάφερε μετά από συστηματική προσπάθεια, όχι μόνο να διασωθεί, αλλά να γίνει πρότυπο οικο-λογικής ανάπτυξης. Στις δυτικές πλαγιές της Οθρυος, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων και σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από την κοντινότερη κωμόπολη (τον Αλμυρό), οι 700 κάτοικοι, όλοι τους κτηνοτρόφοι, απολαμβάνουν εισοδήματα από 30 έως 100 χιλιάδες ευρώ και μια ποιότητα ζωής που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την πλούσια Ελβετία! Εδώ ο κόσμος δεν φεύγει προς τα αστικά κέντρα, αλλά επιστρέφει στο χωριό του.
Με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν και με μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία 15 χρόνια.
Οι υποδομές της Κοινότητας Ανάβρας είναι υποδειγματικές:
Το αιολικό πάρκο, που δίνει έσοδα 100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, τα τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα που στεγάζουν το χειμώνα (όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα χιόνια) 25.000 ζώα, το πρότυπο σφαγείο, που θυμίζει χειρουργείο, το διώροφο πάρκινγκ των 60 θέσεων, το γυμναστήριο με τα τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα, τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, το λαογραφικό μουσείο και φυσικά το περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο, έκτασης 240 στρεμμάτων.
Η κοινωνική μέριμνα κατέχει πρώτιστη θέση: Σύγχρονο νηπιαγωγείο και δημοτικό αγροτικό ιατρείο (πάντοτε στελεχωμένο), δωρεάν στέγαση για τους δασκάλους και τους γιατρούς, «Βοήθεια στο σπίτι», σχεδιασμός για γηροκομείο, ακόμα και για πισίνα! Περισσότερα στις πηγές (links) στο τέλος της επιστολής.
Και τώρα περνάμε στα περιβαλλοντικά σκάνδαλα που αποκαλύπτουμε και καταγγέλλουμε:
(κι εδώ χρησιμοποιήθηκαν πηγές που αναφέρονται στο τέλος της επιστολής)
1ο ΣΚΑΝΔΑΛΟ: ΠΕΤ-ΚΟΚ
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, γνωστή βιομηχανία παραγωγής τούβλων και κεραμιδιών της Λάρισας, εκμεταλλευόμενη την άγνοια των υπηρεσιών, εισάγει από την Αλβανία πετ κοκ με σκοπό να το χρησιμοποιήσει ως πρόσμιξη στο χώμα με το οποίο παρήγαγε τα προϊόντα της με στόχο την κατασκευή καλύτερων ποιοτικά προϊόντων. Πιθανότατα άμεσα, αρχίζει να το χρησιμοποιεί ως καύσιμο μειώνοντας κατακόρυφα το κόστος παραγωγής και αυξάνοντας αντίστοιχα τα κέρδη της, αλλά και τη μόλυνση της περιοχής.
Σε έλεγχο του ΣΔΟΕ, γίνεται αντιληπτή η απάτη και, το 2003, κατατίθεται έκθεση σύμφωνα με την οποία το ύψος των απολεσθέντων εσόδων του δημοσίου ανέρχεται σε ποσό μεγαλύτερο των 300.000 Ευρώ. Παράλληλα, εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι λειτουργίας της μονάδας, σύμφωνα με τους οποίους δινόταν περιθώριο μερικών ετών στην εταιρεία να περάσει από τη χρήση μαζούτ στο φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2965/01 (όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 3175/03), αναφέρεται πώς οι βιομηχανίες και βιοτεχνίες που χρησιμοποιούν υγρά καύσιμα και λειτουργούν εντός των ορίων δήμων, υποχρεούνται να μεταβούν σε φυσικό αέριο, εντός 1 έτους από την ημερομηνία που καθίσταται δυνατή η τροφοδοσία τους.
Η εταιρεία, παρ’ όλα αυτά, επιμένει προκλητικά και υποβάλει δύο φορές αίτημα καύσης πετ κοκ στο ΥΠΕΧΩΔΕ (το 2002 και το 2003). Και τις δύο φορές η απάντηση του Υπουργείου είναι αρνητική. Ανάμεσα στα άλλα, το αιτιολογικό της απόρριψης αναφέρεται στον εξαιρετικά ρυπογόνο χαρακτήρα του πετ κοκ. Αξίζει εδώ να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, το πετ κοκ δεν θεωρείται καν καύσιμο (ουσιαστικά είναι απόβλητο!) και δεν φορολογείται ως τέτοιο, με αποτέλεσμα η τιμή αγοράς του να είναι εξωφρενικά χαμηλή, γι’ αυτό και επιμένουν στη ουσιαστικά παράνομη χρήση πετ κοκ κάποιοι ασυνείδητοι κερδοσκόποι!
Μετά τις εκλογές του 2004, η εταιρεία επανέρχεται για τρίτη φορά και – θαύμα! – η ίδια υπηρεσία, ο ίδιος υπάλληλος, αυτή τη φορά εγκρίνει την καύση πετ κοκ πιλοτικά για ένα χρόνο, τροποποιώντας την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Την απόφαση συνυπογράφουν ο Λαρισαίος Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Σουφλιάς και ο Καρδιτσιώτης Υπουργός Ανάπτυξης Σιούφας. Την απόφαση καταδικάζει ο Νομάρχης Λάρισας (εκλεγμένος με τη ΝΔ) και σύσσωμο το νομαρχιακό συμβούλιο, το ΤΕΕ (παράρτημα δυτικής θεσσαλίας), ο Ιατρικός Σύλλογος, όλα τα επιμελητήρια και σχεδόν όλοι οι βουλευτές του Νομού, αλλά το αυτί του κ. Σουφλιά δεν ιδρώνει.
Στις αρχές του 2005, το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος σε έλεγχό του διαπιστώνει ότι από τους 42 περιβαλλοντικούς όρους που της τέθηκαν, η εταιρεία δεν τηρεί 15, ενώ για άλλους 8, το σώμα δεν μπόρεσε να βγάλει συμπέρασμα λέγοντας ότι τηρούνται «κατά δήλωση της εταιρείας» (!!!!).
Μετά το τέλος του πιλοτικού προγράμματος, η εταιρεία συνεχίζει να καίει πετ κοκ τουλάχιστον για τρεις μήνες.
Στις αρχές του 2007, με νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση των ίδιων Υπουργών δίνεται πενταετής άδεια καύσης πετ κοκ, καθώς, σύμφωνα με το σκεπτικό τους «δεν επιβαρύνθηκε το περιβάλλον από την καύση του» (!!!!!!!!!).
Ένα μήνα μετά, έφτασε στη Νομαρχία Λάρισας δεύτερη απόφαση καύσης πετ κοκ και από άλλο κεραμοποιείο της περιοχής. Και έπεται συνέχεια. Μάθαμε ότι και το τρίτο κεραμοποιείο έχει υποβάλει παρόμοιο αίτημα το οποίο οσονούπω θα ικανοποιηθεί (αν δεν έχει ικανοποιηθεί ήδη!) Να σημειωθεί εδώ ότι τα δύο κεραμοποιεία απέχουν από τον οικιστικό ιστό της πόλης της Λάρισας, το μεν πρώτο 2.500 μέτρα το δε δεύτερο 1.800 μέτρα.
Δύο χιλιόμετρα λοιπόν μακριά από το κέντρο της πόλης, τα φουγάρα δύο κεραμοποιείων βγάζουν ασταμάτητα μαύρο καπνό, χρησιμοποιώντας ένα καύσιμο με την ονομασία «πετ-κοκ». Οι περισσότεροι κάτοικοι διαμαρτύρονται χρόνια τώρα για τη δυσοσμία, αλλά μόνο τέσσερις άνθρωποι στράφηκαν στο Διαδίκτυο και έφτιαξαν ένα μπλογκ, με τίτλο «Το Πετ-Κοκ σκοτώνει». Το μπλογκ «Το πετ-κοκ σκοτώνει» (petcoke.wordpress. com) λειτουργεί από τον Φεβρουάριο, από τότε δηλαδή που τα δύο κεραμοποιεία καίνε Πετ-κοκ «με το νόμο».
Ακόμα αναμένεται η απόφαση του ΣτΕ, στο οποίο προσέφυγε η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Φορέων του Νομού Λάρισας, ενώ ετοιμάζεται και δεύτερη προσφυγή, με τελικό αποδέκτη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Μικροί μαύροι σβώλοι, σαν πετραδάκια. Αυτό είναι το πετ-κοκ. Μόνο που προέρχεται από την επεξεργασία πετρελαίου. Τα δάση της βόρειας Ευρώπης έχουν ήδη πληρώσει το τίμημα της χρήσης του στο παρελθόν, με το φαινόμενο της όξινης βροχής. «Εχει υψηλή θερμογόνο δύναμη και γι’ αυτόν το λόγο χρησιμοποιήθηκε ως καύσιμο. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε θείο, η χρήση του έχει περιοριστεί στο ελάχιστο», εξηγεί ο Παντελής Μήτσιου, περιβαλλοντολόγος.
Το κέρδος για τις επιχειρήσεις είναι μεγάλο. Ομως, για τον άνθρωπο και το περιβάλλον η καύση είναι εξαιρετικά επιβλαβής -τουλάχιστον αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Οπως αναφέρει ο Π. Μήτσιου, «οι περιοχές που γειτνιάζουν με τις εστίες καύσης, είναι ζώνες υψηλής επικινδυνότητας. Σύμφωνα με μελέτες, το πετ-κοκ μπορεί να προκαλέσει εμφύσημα, ίνωση, άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα, ίσως και καρκίνο».
Και τόσες άλλες χώρες που το χρησιμοποιούν γιατί δεν αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα; «Γιατί εκεί το πετ-κοκ έχει αποθειωθεί. Τα επίπεδα θείου δεν ξεπερνούν το 2%. Αντίθετα, στην Ελλάδα τα επίπεδα ξεπερνούν το 5% και φτάνουν μέχρι το 8%, με την ετήσια καύση στις δύο βιομηχανίες της Λάρισας φτάνει τους 25 τόνους, με ακριβώς αντίστοιχο ποσοστό σε ρύπους», υποστηρίζει ο περιβαλλοντολόγος.
Τα κεραμοποιεία της περιοχής χρειάζονται ειδικές εγκαταστάσεις για αποθείωση και φίλτρα για να είναι ασφαλή. Ομως, η εγκατάστασή τους είναι ασύμφορη για δύο τόσο μικρές μονάδες. Η επόμενη λύση είναι το φυσικό αέριο -καθώς υπάρχει εγκατάσταση που περνά ακριβώς έξω από τις βιομηχανίες-, αλλά το κόστος παραγωγής είναι μεγάλο για τους βιομήχανους κερδοσκόπους που ενδιαφέρονται μόνο για τη μεγιστοποίηση των κερδών του και, σημειωτέον, οι ίδιοι δεν μένουν καν στη Λάρισα, ενώ ρυπαίνουν ασύστολα κι ανεξέλεγκτα ολόκληρη την πόλη!
Αποτέλεσμα: Σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν η Λάρισα είναι σήμερα ανάμεσα στις 5 πιο ρυπογόνες Ευρωπαϊκές πόλεις!
Το πετ κοκ όμως δεν είναι πρόβλημα της Λάρισας μόνο, αλλά ολόκληρης της χώρας. Στην Ελλάδα λειτουργούν πάνω από 40 εργοστάσια κεραμοποιίας και ήδη 16 από αυτά έχουν υποβάλει ανάλογα αιτήματα…
Η τραγική ειρωνεία είναι ότι επειδή υπάρχει προηγούμενο αποφάσεων (Σουφλιά-Σιούφα), ουσιαστικά παράνομων (αφού παραβαίνουν πολλούς περιβαλλοντικούς όρους!) κάποια ελληνικά δικαστήρια δικαιώνουν τις προσφυγές κι άλλων βιομηχάνων (π.χ. κεραμοποιείο Ελασσόνας) εγκρίνοντας κι άλλες παράνομες άδειες καύσης πετ κοκ!!! Δηλαδή η Ελληνική Δικαιοσύνη καταλήγει να…παρανομεί(!), λαβαίνοντας υπόψη κι επικυρώνοντας παράνομες αποφάσεις πρώην Υπουργών, οδηγώντας έτσι σε ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση της υγείας των πολιτών και των θεσμοθετημένων περιβαλλοντικών όρων!!! Απίστευτο κι όμως αληθινό!!!
Όπως γίνεται κατανοητό, αυτό το σοβαρότατο ζήτημα χρίζει άμεσης επίλυσης πριν διασυρθεί κι άλλο η χώρα μας στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια!!!
2ο ΣΚΑΝΔΑΛΟ: ΛΙΓΝΙΤΗΣ
Τα Μ.Μ.Ε. αναφέρθηκαν πολλές φορές πρόσφατα (λίγους μήνες πριν) στο θέμα της εκμετάλλευσης του λιγνίτη Ελασσόνας, το οποίο δυστυχώς παραμένει ακόμα ανοιχτό. Πιο συγκεκριμένα, η «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», η μεγαλύτερη εφημερίδα της Λάρισας, αναφέρει (καλοκαίρι 2009): Διάπλατα ανοίγει ο δρόμος για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος λιγνίτη στην Ελασσόνα, και μάλιστα από ιδιωτικά συμφέροντα, μετά την απόφαση σοκ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα υποχρεούται σε διάστημα έξι μηνών να προχωρήσει σε διαγωνισμούς για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος και άλλων τριών κοιτασμάτων σε άλλες περιοχές, στους οποίους μάλιστα δεν θα έχει δικαίωμα συμμετοχής η ΔΕΗ. Σύμφωνα με ανακοίνωση των Βρυξελλών, η ελληνική κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι εκείνη που πρότεινε την παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του κοιτάσματος της Ελασσόνας.
Σημειώνεται ότι στην ουσία πρόκειται για απόφαση που σχετίζεται με την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της Ε.Ε. και το δικαίωμα των ιδιωτικών συμφερόντων στον τομέα της ενέργειας να έχουν πρόσβαση στα κοιτάσματα, όπως και η ΔΕΗ.
Με άλλα λόγια, η Ε.Ε. δεν επιβάλλει την εκμετάλλευση λιγνίτη (αντίθετα την τιμωρεί με ΜΕΓΑΛΑ πρόστιμα!) αλλά την τήρηση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, εφόσον μια χώρα μέλος ΕΠΙΜΕΝΕΙ να επενδύει σε ρυπογόνες μονάδες λιγνίτη!
Αξιοσημείωτο είναι ότι η μελέτη για τα κοιτάσματα λιγνίτη Ελασσόνας δεν είναι νέα. Συντάχθηκε εδώ και δεκαετίες αλλά απορρίφθηκε λόγω της τεράστιας οικολογικής καταστροφής που θα επέφερε, καθώς και των τραγικών επιπτώσεων στις ζωές των πολιτών της περιοχής. Οι επιπτώσεις θα ήταν τρομερές σε υγεία, τοπική οικονομία (γεωργία, κτηνοτροφία), οικοτουρισμό, ανάδειξη του Ολύμπου ως φυσικό-πολιτιστικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς κ.ά. Όσο για τα «οφέλη» θα ήταν βραχυπρόθεσμα (και κυρίως για κάποιους κερδοσκόπους) εφόσον το συγκεκριμένο κοίτασμα λιγνίτη δεν είναι ούτε άριστης ποιότητας, ούτε ιδιαίτερα μεγάλο. Επίσης, για να εξορυχτεί ο λιγνίτης θα πρέπει να σβηστεί από το χάρτη ένα ολόκληρο χωριό (Δομένικο Ελασσόνας!)
Έτσι λοιπόν, βάση των παραπάνω λογικών επιχειρημάτων και συμπερασμάτων, η συγκεκριμένη μελέτη είχε αποσυρθεί πριν πολλά χρόνια, ώσπου επανήλθε, ως «εκ θαύματος» ξανά πρόσφατα, προφανώς επειδή κάποιοι ορέχτηκαν νέες «μίζες» αδιαφορώντας για την υγεία των πολιτών και τη χώρα κι όντας έτοιμοι να διαπράξουν άλλο ένα οικολογικό (κι όχι μόνο!) έγκλημα…
Το θέμα έφερε στη δημοσιότητα (Αύγουστος 2009) ο βουλευτής Λάρισας και γραμματέας του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ κ. Φιλιππος Σαχινίδης, ο οποίος κατηγόρησε την τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. για εξαπάτηση των πολιτών της επαρχίας Ελασσόνας και ολόκληρου του νομού, εκφράζοντας παράλληλα την πλήρη διαφωνία του με την προοπτική εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Ειδικότερα, σχολιάζοντας τις εξελίξεις και τα όσα αποκαλύπτονται με την ανακοίνωση της Ε.Ε. ο κ. Σαχινίδης σε δήλωσή του υπογραμμίζει τα εξής: «Αγνοώντας προκλητικά τη βούληση των πολιτών της επαρχίας Ελασσόνας και ολόκληρου του νομού Λάρισας, η Κυβέρνηση αποφάσισε να διαθέσει προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες τα λιγνιτικά κοιτάσματα της επαρχίας Ελασσόνας. Για άλλη μία φορά ο κ. Καραμανλής και οι υπουργοί του συλλαμβάνονται να λαμβάνουν αποφάσεις εν κρυπτώ και να ψεύδονται κατ’ επάγγελμα εμπαίζοντας τις τοπικές κοινωνίες. Παρά τις κατά καιρούς δημόσιες διαψεύσεις των αρμόδιων Υπουργών σχετικά με την πιθανότητα αξιοποίηση των κοιτασμάτων του λιγνίτη της Ελασσόνας, σε ερωτήσεις που κατέθεσα για το θέμα στη Βουλή, από την ανακοίνωση της Ε.Ε. προκύπτει ότι η ίδια η Κυβέρνηση προτείνει ιδιωτική εκμετάλλευση του κοιτάσματος λιγνίτη της Ελασσόνας και μάλιστα εντός των επόμενων 12 μηνών! Είναι σαφές ότι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων λιγνίτη στην περιοχή της Ελασσόνας είναι μία πρόχειρη, αντιαναπτυξιακή και εχθρική προς το περιβάλλον επιλογή. Την ώρα που οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ολόκληρου του πλανήτη στρέφονται στην εκμετάλλευση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για να εξασφαλίσουν την ενεργειακή τους επάρκεια στις δεκαετίες που έρχονται, η ελληνική Κυβέρνηση με την απόφασή της επιλέγει το δρόμο της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της υπονόμευσης του μέλλοντος των παιδιών μας. Η απόφασή της για την εκμετάλλευση του λιγνιτικού κοιτάσματος της Ελασσόνας αντιστρατεύεται την όποια προσπάθεια για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Δεν νοείται, άλλωστε, να επιδιώκει κανείς τη βιώσιμη ανάπτυξη του τεράστιου φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου που λέγεται «Όλυμπος» και ταυτόχρονα να υιοθετεί ενεργειακές πολιτικές που μπορούν να μετατρέψουν το βουνό των θεών σε κρανίου τόπο. Δεν νοείται, επίσης, να υιοθετούνται ενεργειακές επιλογές που θέτουν σε κίνδυνο τις βασικές μορφές οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής, όπως η γεωργία και η κτηνοτροφία. Οι πολίτες του νομού Λάρισας δεν πρόκειται να επιτρέψουν την αξιοποίηση του κοιτάσματος λιγνίτη στην επαρχία Ελασσόνας, καθώς αποτελεί σταθερή επιλογή τους η ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής και ολόκληρου του νομού».
Αυτή ήταν η τότε δήλωση-δέσμευση του σημερινού Υφυπουργού Οικονομικών. Ακολούθησαν κι άλλες δηλώσεις-δεσμεύσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Λάρισας (Δευτέρα 24 Αυγούστου 2009) με θέμα το λιγνίτη, παρουσία βουλευτών του νομού, δημάρχων και άλλων τοπικών φορέων και πολιτών, συμφώνησαν ΟΛΟΙ στη μη αξιοποίηση του κοιτάσματος λιγνίτη της επαρχίας Ελασσόνας, προωθώντας την προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος κι όχι την ασύστολη κερδοσκοπία κάποιων ασυνείδητων βιομηχάνων. Η ίδια απόφαση πάρθηκε και στο ανάλογο Δημοτικό και Επαρχιακό Συμβούλιο Ελασσόνας.
Άξιο αναφοράς είναι επίσης το γεγονός ότι υπάρχει μελέτη για ΑΙΟΛΙΚΟ πάρκο στην Επαρχία Ελασσόνας (Σαραντάπορο) αλλά αντί να προωθηθεί αυτή, προωθήθηκε ο λιγνίτης! Φταίει η γραφειοκρατία που μαστίζει την ανάπτυξη ΑΠΕ (έγκριση αιολικών, φωτοβολταϊκών πάρκων, κ.ά.) ή τα επικίνδυνα συμφέροντα κάποιων δολοπλόκων; Προφανώς και τα δύο αλλά καιρός να διορθωθούν όλα αυτά…
Περιμένουμε να τηρήσετε τη μεγάλη προεκλογική σας δέσμευση που αφορά τον τόπο μας (Ελασσόνα-Λάρισα) ότι σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να συνεχίσετε τα καταστρεπτικά σχέδια της προηγούμενης κυβέρνησης για νέα μονάδα λιγνίτη στην Ελασσόνα (Δομένικο). Η τοπική κοινωνία, στη συντριπτική της πλειοψηφία, ανησυχεί κι αγανακτεί για αυτό το θέμα, όσο διαδίδεται ότι παραμένει ανοιχτό! Βέβαια υπάρχουν πάντα και κάποιοι που έχουν συμφέροντα (ακόμα κι από τη ρύπανση!) ή απλά δεν γνωρίζουν ή και δεν νοιάζονται. Ευτυχώς, τουλάχιστον στην περιοχή μας, πρόκειται για τη μειοψηφία των ανθρώπων. Περιμένουμε λοιπόν να δούμε τη στροφή στην υποσχόμενη Πράσινη Ανάπτυξη κι όχι την καταστροφή του τόπου μας!
Ας προωθήσουμε εναλλακτικά το καθαρό αιολικό πάρκο στο Σαραντάπορο!
Οι μονάδες λιγνίτη δεν είναι λύση για καθαρή-βιώσιμη ανάπτυξη, όπως δεν είναι καθαρή-ασφαλή λύση κι οι πυρηνικές μονάδες κι ας διαφημίζονται από κάποιους υπέρμαχους της πυρηνικής ενέργειας, οι οποίοι προφανώς υπηρετούν κάποια συμφέροντα ή δεν λαβαίνουν υπόψη σοβαρά κάποιους σημαντικότατους παράγοντες, π.χ. το τεράστιο πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων, καθώς την πιθανότητα ατυχημάτων ή τρομοκρατικών ενεργειών. Ας αναρωτηθούν λοιπόν οι υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας, αν θα αισθάνονταν ασφαλείς να ζούνε κοντά σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο με την οικογένειά τους! Η λογική απάντηση είναι βέβαια ΟΧΙ!
Υπάρχουν σήμερα άλλες, σύγχρονες ενεργειακές λύσεις, εναλλακτικές πηγές ενέργειας που είναι καθαρές, βιώσιμες, ανανεώσιμες, ακίνδυνες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Οι λεγόμενες ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) για τις οποίες συζητάμε εδώ. Τα φωτοβολταϊκά κύτταρα (ηλιακή ενέργεια), οι ανεμογεννήτριες, η υδροηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο, κ.ά. Ο σωστός συνδυασμός αυτών και άλλων ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα μπορεί να παρέχει σταθερό ηλεκτρικό ρεύμα σε μεγάλο βαθμό. Έτσι, π.χ. όταν δεν υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια μπορεί να υπάρχει συμπληρωματική παροχή-υποστήριξη από την αιολική ενέργεια και αντίστροφα. Κατά αυτό τον τρόπο, στηρίζοντας τις ΑΠΕ, προωθούμε την πράσινη ανάπτυξη και τη σταδιακή απεξάρτηση από τις ρυπογόνες πηγές ενέργειας.
Μάλιστα οι ΑΠΕ προσφέρουν και σταθερές-αναπτυσσόμενες νέες θέσεις εργασίας κι όχι με ημ/νία λήξεως, όπως αυτές στις μονάδες λιγνίτη. Επιπλέον είναι και πολύ πιο ασφαλείς θέσεις, στις οποίες οι εργαζόμενοι δεν θα χρειάζεται να θυσιάσουν την υγεία τους! Είναι απαράδεκτο στη χώρα μας που έχει σχεδόν όλο το χρόνο ηλιοφάνεια να περιοριζόμαστε μόνο στη παραγωγή-χρήση ηλιακού θερμοσίφωνα και να μην αναπτύσσουμε μονάδες παραγωγής ηλιακής ενέργειας, ενώ π.χ. στη Γερμανία που έχουν περιορισμένη ηλιοφάνεια η ηλιακή ενέργεια αποτελεί σημαντικό, συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό της εγχώριας παραγωγής ενέργειας! Στη Γερμανία δημιουργούνται συνεχώς νέες μονάδες αιολικής και ηλιακής ενέργειας (μαζί με νέες θέσεις εργασίας!) και τοποθετούνται φωτοβολταϊκά κύτταρα στις στέγες δημοσίων κτιρίων, επιχειρήσεων, κ.ά.
Κάποιοι εξακολουθούν να θεωρούν και να διαφημίζουν τον λιγνίτη ως φθηνή ενέργεια. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι καθόλου φθηνή ενέργεια! Με τους νέους νόμους που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα ισχύσουν σύντομα, όποιος ρυπαίνει θα πληρώνει πολύ ακριβά! Ο λιγνίτης έχει αποδειχθεί επιστημονικά ως ένα από τα πιο ρυπογόνα καύσιμα, οπότε καταρρίπτεται κι αυτός ο ισχυρισμός για φθηνή ενέργεια! Πρόκειται λοιπόν για εξαιρετικά ρυπογόνα ενέργεια που θα την πληρώσουμε πολύ ακριβά, σε υγεία και χρήματα!
Μετά τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, τις σημερινές έγκυρες επιστημονικές γνώσεις κι αποδείξεις, καταλαβαίνουμε ότι ο λιγνίτης δεν αποτελεί εθνικό κεφάλαιο αλλά εθνικό κίνδυνο! Δηλητηριάζει αέρα, γη και νερό και μετατρέπει ολόκληρες περιοχές σε «κρανίου τόπο!» Αφήνει στη γη ανοιχτές πληγές που χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια να επουλωθούν! Υπονομεύει το παρόν και το μέλλον ολόκληρων γενεών, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας, μέχρι και θάνατο. Είναι μια ξεπερασμένη κι επικίνδυνη μορφή ενέργειας που τείνει να εγκαταλειφθεί από πολλές σύγχρονες χώρες. Γιατί λοιπόν να μην τον αντικαταστήσουμε σταδιακά με καθαρές-ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, εφόσον μάλιστα στη χώρα μας ευνοείται η ανάπτυξή τους, λόγω μεγάλης ηλιοφάνειας, ανέμων, θάλασσας, κλπ;
Μπορούμε να γίνουμε πρότυπο ανάπτυξης των ΑΠΕ αν τις προωθήσουμε σωστά κι οργανωμένα! Ας αντιμετωπίσουμε λοιπόν ως παράδειγμα προς μίμηση το εξαιρετικό παράδειγμα της Κοινότητας Ανάβρας Μαγνησίας (βλ. παρακάτω) σε αντίθεση με το απογοητευτικό, παράδειγμα προς αποφυγή, της Πτολεμαϊδας κι άλλων περιοχών…
Τασσόμαστε λοιπόν ΥΠΕΡ της επιτάχυνσης της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για τη στροφή στην Πράσινη Ανάπτυξη που θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη στη χώρα μας, έστω κι αν υπάρχουν εμπόδια και τα οφέλη δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά από όλους.
Ας επενδύσουμε σε καθαρές-ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ας κατασκευάσουμε νέα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα στηρίζοντάς τα και περιορίζοντας τη σχετική-απαράδεκτη γραφειοκρατία. Ας στηρίξουμε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας!
Όσο για αυτούς που διαμαρτύρονται για «αισθητικές» κι άλλες σχετικά αμελητέες-ακίνδυνες παρεμβάσεις (αναφορικά κυρίως με τα αιολικά πάρκα) ας αναλογισθούν αν θα προτιμούσαν ένα εργοστάσιο λιγνίτη ή ένα πυρηνικό δίπλα τους! Ας κατανοήσουμε όλοι ότι χρειαζόμαστε την ηλεκτρική ενέργεια, ως απαραίτητη για τον σύγχρονο τρόπο ζωής, αλλά εμείς ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ κι ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ τον τρόπο παραγωγής, ειδικά με τα τεχνολογικά μέσα που διαθέτουμε σήμερα. Ρυπογόνο ή καθαρό μέλλον; Δική μας η ΑΠΟΦΑΣΗ και η ΕΥΘΥΝΗ!
Αν θέλουμε ένα καθαρό-βιώσιμο μέλλον για εμάς και τις επόμενες γενιές, ας στραφούμε στις ΑΠΕ, ας στραφούμε στην Πράσινη Ανάπτυξη, τη μόνη βιώσιμη λύση!
Συνοψίζοντας, ξεκαθαρίζουμε ότι δεν έχουμε τίποτα προσωπικό με κανέναν, ούτε πολιτικές εμπάθειες, αλλά ως ανεξάρτητοι ενεργοί πολίτες προσπαθούμε να προστατέψουμε την υγεία μας, τον τόπο μας και το μέλλον των επόμενων γενεών. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι καθήκον κάθε συνειδητοποιημένου πολίτη που αγαπά τη χώρα του.
Η κυβέρνηση άλλαξε αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αποδωθούν οι ευθύνες που αναλογούν στους εμπλεκόμενους που έδρασαν παράνομα και καταχρηστικά επί της προηγούμενης κυβέρνησης, όπως και να τεθούν καίρια ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσει ξεκάθαρα στους Έλληνες πολίτες η νέα κυβέρνηση κι ειδικότερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος:
1) Θα ανακληθούν οι καταστροφικές και ουσιαστικά παράνομες άδειες που δόθηκαν για καύση πετ κοκ, το οποίο συμβάλλει μέγιστα στο να είναι μεγάλες Ελληνικές πόλεις, όπως η Λάρισα, από τις πιο ρυπογόνες της Ευρώπης, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών κι υποβαθμίζοντας το περιβάλλον;
2) Θα δοθεί μια τελική οικο-λογική λύση στο θέμα του λιγνίτη, αναιρώντας την καταστροφική αίτηση στην Ε.Ε για νέα μονάδα (βλ. τεράστια πρόστιμα για ρύπανση) και προτείνοντας εναλλακτικά ΑΠΕ (όπως π.χ. το προβλεπόμενο αιολικό πάρκο στο Σαραντάπορο), προστατεύοντας έτσι την υγεία των Ελλήνων πολιτών και κάνοντας πράξη την πράσινη ανάπτυξη; Ο χρόνος πιέζει γιατί η δέσμευση που ανέλαβε η προηγούμενη κυβέρνηση απέναντι στην Ε.Ε. για το θέμα του λιγνίτη θα πρέπει να λυθεί τώρα, πριν προχωρήσει κι άλλο το θέμα…
3) Θα προωθηθούν επιτέλους σωστά, αποφασιστικά και με λιγότερη γραφειοκρατία οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ώστε να απελευθερωθούμε σταδιακά από τις ρυπογόνες-καταστροφικές κι επικίνδυνες πηγές ενέργειας;
Αυτά είναι εξαιρετικά σημαντικά ερωτήματα που περιμένουν απαντήσεις.
Ελπίζουμε τα στοιχεία που καταθέσαμε εδώ να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να μη χρειαστεί να απευθυνθούμε στον Συνήγορο του Πολίτη και στα Ελληνικά ή Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για να προστατέψουμε το βασικό μας δικαίωμα στην υγεία!
Ευχαριστούμε για την προσοχή, ζητούμε συγνώμη για το μεγάλο εύρος της επιστολής κι αναμένουμε απάντηση, καθώς και τις ενέργειές σας.
Με εκτίμηση,
Πολίτες Ελασσόνας-Λάρισας
Υ.Γ. Αξίζει πιστεύουμε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Τσιπουρίδη Ιωάννη, υπέρμαχο της πράσινης-οικολογικής ανάπτυξης και πρόεδρο της ΕΛΕΤΑΕΝ. Η ΕΛΕΤΑΕΝ είναι ένας μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός επιστημονικός σύλλογος, που ιδρύθηκε το 1990 με καταστατικό στόχο την προώθηση της ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας στην χώρα μας, με κάθε δυνατό και νόμιμο τρόπο. Είναι μέλος της μεγάλης οικογένειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας ( E . W . E . A .) η οποία έπαιξε ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της αιολικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρακάτω αναγράφουμε την ιστοσελίδα της ΕΛΕΤΑΕΝ (την οποία αξιζει να δείτε) και κάποια σχετικά email-στοιχεία επικοινωνίας:
http://www.eletaen.gr
eletaen@eletaen.gr
tsipred@hol.gr
τηλ/fax: 210 3636791
ΠΗΓΕΣ-ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ INTERNET:
ΠΕΤ-ΚΟΚ:
http://perivallon.pblogs.gr/88619.html
http://petcoke.wordpress.com/about/
http://petcoke.wordpress.com/2008/10/08/xavouza/
ΛΙΓΝΙΤΗΣ:
http://www.eleftheria.gr/viewarticle.asp?aid=11216&pid=5
http://elassonasos.googlepages.com/%CF%84%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%AF,%CE%B7%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%83%CF%8C%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%BD%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82
ΑΝΑΒΡΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ (αιολικό πάρκο-πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης) :
http://www.youtube.com/watch?v=VQbIecsf0iM
http://www.forthnet.gr/templates/newsPosting.aspx?p=253813
http://www.magnesia-online.gr/portal/modules/news/article.php?storyid=1333
Η ΕΚΠΟΙΖΩ πιστεύει ότι το παρόν ν/σ περιλαμβάνει σημαντικές καινοτομίες που είναι ιδιαίτερα θετικές για την προώθηση των ΑΠΕ.
Ωστόσο, περιλαμβάνει και αρνητικές προβλέψεις οι οποίες με την αλόγιστη παροχή επιπλέον οικονομικών κινήτρων σε παραγωγούς από κάποιες μορφές ΑΠΕ, θα έχουν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την επιβάρυνση των καταναλωτών αλλά και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Οι ειδικές παρατηρήσεις της ΕΚΠΟΙΖΩ αφορούν στα άρθρα 2,4,5 και 6 όπου και αναφέροντα.
Ελένη Αλευρίτου
Πρόεδρος ΕΚΠΟΙΖΩ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗΣ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
1. Είναι αδιανόητο, το νομοσχέδιο σας να δίνει στην εγκατάσταση ΑΠΕ προτεραιότητα έναντι των ουσιωδών περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραμέτρων.
Τούτο είναι αντισυνταγματικό και αντιεπιστημονικό.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα της οποίας τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα είναι το τοπίο, η φύση και ο πολιτισμός.
Από πού κι ως που, το ΤΟΠΙΟ και η απαράμιλλη ΦΥΣΗ της πατρίδας μας, τα βουνά της, τα δάση της και τα νησιά της, έχουν σύμφωνα με το νομοσχέδιο σας, μικρότερη αξία από τις κερδοσκοπικές επενδύσεις 5 ξένων πολυεθνικών της Ενέργειας και 10 εγχώριων μεγαλοεργολάβων (των ίδιων εδώ και 30 χρόνια) ; ; ;
2. Περιοχές NATURA 2000 , ΖΕΠ και ΙΒΑ, ως περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας, πρέπει να εξαιρούνται από τη χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων.
Γιατί οι εγκαταστάσεις Α/Γ είναι βαρειες βιομηχανικές εγκαταστάσεις που προκαλούν τεράστιες καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και υποβαθμίζουν τη βιοποικιλότητα. Σημειωτέον ότι το 2010 είναι έτος προστασίας της βιοποικιλότητας, για την οποίαν ελάχιστα έχουν κάνει οι κυβερνήσεις Ν.Δ και ΠΑΣΟΚ.
Το νομοσχέδιο σας παραβιάζει κατάφωρα τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη προστασία της φύσης (Οδηγία 79/409 και 92/43), καθώς και τις Οδηγίες για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Οδηγία 2001/42 και 97/11).
Όλα λοιπόν στο βωμό του κέρδους των καρτέλ της ηλεκτρικής ενέργειας που κερδίζουν και από την παχυλή επιδότηση εγκατάστασης αιολικών «πάρκων» και από την πώληση της παραγόμενης ενέργειας σε υψηλότατες τιμές.
3. Αντί να προωθείτε πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, χρήσης ΑΠΕ σε οικιακό επίπεδο από τους απλούς καταναλωτές, χωροθέτησης αιολικών πάρκων σε περιοχές με μικρή φυσική αξία, εσείς παραδίδετε τα τιμαλφή της χώρας, τα βουνά, τα δάση και τα νησιά, τις προστατευόμενες περιοχές NATURA, ΖΕΠ και ΙΒΑ, στο μεγάλο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο που δραστηριοποιείται στο τομέα της Ενέργειας.
Είναι γι’ αυτό ένα νομοσχέδιο ταξικό, προς όφελος των καρτέλ της Ενέργειας και της επιδίωξης του για διεύρυνση των κερδών του, από την εμπορική εκμετάλλευση και των τελευταίων ανέγγιχτων περιοχών της ελληνικής φύσης.
Και το χειρότερο είναι ότι ο απλός καταναλωτής όχι μόνο θα πληρώνει πανάκριβους λογαριασμούς ρεύματος, αλλά ότι θα δεί το τόπο του να χάνει σε ελκυστικότητα και χαρακτήρα και τη ζωή του να υποβαθμίζεται
δραματικά.
4. Για κάθε επένδυση τέτοιου μεγέθους, που έχει επιπτώσεις και στο φυσικό περιβάλλον και στη τοπική οικονομία πρέπει να προβλέπεται η σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται από τις αποφάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης, είτε από σχετικό τοπικό δημοψήφισμα.
Πχ. στη Σκύρο οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, όλων των συλλόγων και των φορέων του νησιού και 2000 υπογραφές κατοίκων τάσσονται κατά του έργου των καλογέρων της Μονής Μεγίστης Λαύρας εγκατάστασης 111 Α/Γ 3 MW στη μισή Σκύρο.
Θα λαμβάνεται υπόψη η βούληση της τοπικής κοινωνίας, όπως είναι
φυσικό στις δημοκρατίες ;;;
Ή θα εφαρμόσετε αυταρχικές μεθόδους άνωθεν επιβολής, όπως γίνεται σε ανελεύθερα καθεστώτα, γιατί το επιβάλλει η «δημοκρατία» των ισχυρών ;;;
5. Τα νησιά του Αιγαίου, όπως η Σκύρος, εκτός από ευπαθή οικοσυστήματα, που «επιδέχονται ήπιες μόνο παρεμβάσεις», είναι και εστίες πολιτισμού χιλιετιών με παγκόσμια ακτινοβολία. Τα καρτέλ της ενέργειας θέλουν να τα μετατρέψουν σε ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΕΣ .
Εμείς που ζούμε εδώ έχουμε υποχρέωση να υπερασπιστούμε την ιστορία του τόπου μας, την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του, το νησιωτικό τοπίο και τη ποιότητα του περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο ζούμε καθημερινά.
Και πρέπει να γνωρίζετε ότι αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έμεινε στην ιστορία ως ο ηθικός αυτουργός της καταστροφής του αστικού περιβάλλοντος των ελληνικών πόλεων με τη μέθοδο της ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗΣ, εσείς θα καταγραφείτε ιστορικά ως οι μεγάλοι ολετήρες της ελληνικής Φύσης και του Τοπίου και οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι του οικονομικού μαρασμού στις τοπικές κοινωνίες των νησιών και των ορεινών όγκων της χώρας, προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου.
6. Για την καλύτερη δε ενημέρωση σας, σας επισυνάπτουμε δύο πρόσθετα κείμενα. Ένα στο οποίο αναλύονται οι επιπτώσεις από την εγκατάσταση των 111 Α/Γ των καλογέρων και ένα με το οποίο αναλύεται η εναλλακτική πρόταση των κατοίκων της Σκύρου για να γίνει «πράσινο» νησί.
ΕΝΩΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΚΥΡΟΥ
ΓΙΑ ΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Πληροφορίες: Στάθης Ζακυνθινός τηλ. 22220 91617 mail: stazsky@otenet.gr
ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ :
1) ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΧΕΙ ΣΤΗ ΣΚΥΡΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΚΑΛΟΓΕΡΩΝ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 111 Α/Γ ΙΣΧΥΟΣ 333 MW
Μόλις έγιναν γνωστά τα σχέδια των καλογέρων για μετατροπή του Βουνού των Σκυριανών σε μια υπαίθρια βιομηχανική εγκατάσταση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από 111 πελώριες ανεμογεννήτριες (ΑΓ) ύψους 150 μέτρων, μεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε στη σκυριανή κοινωνία.
Κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι οι καλόγεροι της μονής Μεγίστης Λαύρας θα έδειχναν τέτοια έλλειψη σεβασμού προς το σκυριανό λαό και το τόπο που τους φιλοξενεί εδώ και αιώνες. Και με πρόσχημα τη κλιματική αλλαγή, θα σχεδίαζαν και θα προωθούσαν -χωρίς τη συγκατάθεση των σκυριανών- τις «ιερές» τους μπίζνες, μόνο και μόνο για να αποκομίσουν τα ιλιγγιώδη κέρδη που προέρχονται από την επιδότηση της εγκατάστασης ανεμογεννητριών (50%) και από την πώληση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
Και για να καταλάβουν όλοι τι εννοούμε όταν μιλάμε για «ιλιγγιώδη κέρδη» θα αναφέρουμε ένα απλό παράδειγμα: Το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ είναι 4 λεπτά / kWh. Εν συνεχεία, η ΔΕΗ πουλάει το ρεύμα στους απλούς καταναλωτές προς 9 λεπτά / kWh. Το ρεύμα το οποίο θα παράγεται από ΑΠΕ, η ΔΕΗ είναι από το νόμο υποχρεωμένη να το αγοράζει –όποτε παράγεται- προς 9 λεπτά / kWh προκειμένου για ανεμογεννήτριες και προς 50 λεπτά / kWh προκειμένου για φωτοβολταϊκά ! !
Είναι φανερό λοιπόν, ότι η επιμονή των καλόγερων-επενδυτών για τη προώθηση του έργου δεν έχει να κάνει με τις όποιες «περιβαλλοντικές τους ανησυχίες», αλλά με το μεγάλο φαγοπότι !
Η φυσιολογική αντίδραση της σκυριανής κοινωνίας στα σχέδια των καλογέρων-επενδυτών ήταν καθολική. Το ΟΧΙ των σκυριανών στο συγκεκριμένο έργο ακούστηκε δυνατά και καθαρά σε όλα τα επίπεδα. Δύο χιλιάδες υπογραφές κατοίκων και φίλων της Σκύρου, αποφάσεις όλων των συλλόγων και των φορέων, αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου και της Νομαρχίας, ζήτησαν από τα κυβερνητικά κέντρα αποφάσεων την ακύρωση του συγκεκριμένου έργου, με βασικά επιχειρήματα :
1) Η εγκατάσταση 10 αιολικών σταθμών αποτελούμενων από 111 γιγάντιες ΑΓ που θα παράγουν 333 MW, δηλ. το 14% του εθνικού στόχου μέχρι το 2010, σε ένα μικρό νησί όπως η Σκύρος, παραβιάζει κάθε έννοια αναλογικότητας. Μια βιομηχανική εγκατάσταση τέτοιου μεγέθους και έκτασης θα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους αιολικούς σταθμούς του πλανήτη !
2) Παραβιάζεται κάθε όριο της φέρουσας ικανότητας του νησιού. Δηλαδή, πόση τέτοιου είδους «ανάπτυξη» μπορεί να χωρέσει σ’ ένα μικρό νησί έκτασης μόλις 210 τετρ. χλμ. Αν εξαντληθούν τα όρια της φέρουσας ικανότητας προς όφελος μόνο των μεγαλοεπενδυτών, στερείται από τη σκυριανή κοινωνία η δυνατότητα να αξιοποιήσει η ίδια τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, για δικό της όφελος.
3) Το 80% του έργου σχεδιάζεται να γίνει εντός περιοχής που αξιολογήθηκε ως περιοχή προτεραιότητας για τη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 και χαρακτηρίσθηκε ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ). Η δημιουργία στη περιοχή αυτή του τεράστιου αιολικού σταθμού των καλογέρων παραβιάζει και υπονομεύει Κοινοτικές Οδηγίες που αποτελούν τη βάση της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη Διατήρηση της Φύσης. Όπως, χαρακτηριστικά αναφέρει στη Γνωμοδότηση της η Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ, στις 10-4-2009 :
«… Από την εγκατάσταση και λειτουργία του έργου (των καλογέρων), καταλαμβάνεται μόνιμα
το 49% (σχεδόν τη μισή έκταση) της περιοχής του Δικτύου NATURA 2000 …» !!!
Είναι λοιπόν δυνατόν η μη αντιστρεπτή καταστροφή μιας προστατευόμενης περιοχής να προβάλλεται ως «πράσινη» ανάπτυξη ; Και όλα αυτά τη στιγμή που πρόσφατα (11-12-2008, Υπόθεση C – 293/07), το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για ανεπαρκή μέτρα προστασίας των περιοχών NATURA;
4) Για να κατασκευασθεί το συγκεκριμένο έργο, δηλαδή για να εγκατασταθούν οι ΑΓ και τα συνοδά έργα (υποσταθμοί, δίκτυα κλπ) θα απαιτηθούν : Διανοίξεις δρόμων στο Βουνό μήκους δεκάδων χιλιομέτρων, τεράστιες χωματουργικές εργασίες, εκτεταμένοι εκβραχισμοί και εκχερσώσεις. Οι κορφές του Βουνού θα ισοπεδωθούν ! Θα χρησιμοποιηθούν δεκάδες χιλιάδες τόνοι μπετόν, ενώ οι αποθέσεις μπάζων θα
σαρώσουν τεράστιες επιφάνειες. Εξ αιτίας όλων αυτών, σπάνια είδη της χλωρίδας, της πανίδας και της ορνιθοπανίδας που απαντώνται στο Βουνό, καθώς και ο φυσικός βιότοπος του μοναδικού στο είδος του σκυριανού αλόγου θα κινδυνεύσουν με εξαφάνιση.
Δυσμενείς επιπτώσεις θα υπάρξουν ακόμη και για τις πολύτιμες πηγές νερού του Βουνού.
5) Η αλλοίωση του τοπίου και της φυσιογνωμίας της Σκύρου θα είναι δραματική !
Φαντασθείτε 111 ανεμογεννήτριες ύψους 150 μέτρων «καρφωμένες» στις κορφές του Βουνού, που δεν ξεπερνούν σε ύψος τα 500 έως 800 μέτρα ! Ο ορίζοντας θα φράξει από το πλήθος και το μέγεθος των μεταλλικών κατασκευών, οι οποίες θα είναι ορατές από παντού. Μια περιοχή με μοναδικό χαρακτήρα τοπίου λόγω της ποικιλίας του φυσικού ανάγλυφου που παρουσιάζει, με τις απόκρημνες πλαγιές του Κόχυλα, τα οροπέδια, τις βαθιές χαράδρες και τα σφεντάμια θα αποτελέσει παρελθόν.
Η εικόνα που θα αντικρίζουμε κι εμείς και οι επισκέπτες του νησιού δεν θάχει σε τίποτα πλέον να κάνει με ό,τι μέχρι σήμερα είχαμε την τύχη να απολαμβάνουμε και συντελούσε συνάμα στην διαμόρφωση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της Σκύρου.
6) Η καταστροφή της φύσης και του τοπίου δεν επανορθώνεται.
Η διάρκεια ζωής μιας εγκατάστασης ΑΓ είναι περίπου 20 χρόνια. Τότε, οι όποιοι επενδυτές θα αποκομίσουν τα τεράστια κέρδη τους και θα αποχωρήσουν, αφήνοντας πίσω τους κρανίου τόπο. Και παρ’ όλο που είναι πρακτικά αδύνατο να αποκατασταθεί η καταστροφή του τοπίου και του περιβάλλοντος που προκάλεσαν, η πολιτεία δεν έχει θεσπίσει -έστω και «για τα μάτια του κόσμου»- ούτε μία διάταξη νόμου που να υποχρεώνει τους επενδυτές να αποκαταστήσουν το χώρο που εκμεταλλεύτηκαν.
7) Οι επιπτώσεις του έργου στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Σκύρου.
Η μετατροπή του Βουνού σε μια υπαίθρια βιομηχανική ζώνη παραγωγής ενέργειας από τον άνεμο θα προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στη κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. Σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που ασχολείται στο τομέα αυτό θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση.
Όμως, ο τομέας που θα πληγεί βαρύτερα απ’ όλους είναι ο τουρισμός. Στη σημερινή Ελλάδα, ο τουρισμός έχει καταστεί βασικός πυλώνας οικονομικής ανάπτυξης. Ειδικότερα, η οικονομία στα νησιά στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη τουριστική ανάπτυξη. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πατρίδας μας -τοπίο, φύση και πολιτισμός- είναι τα στοιχεία εκείνα που την κάνουν πόλο έλξης τουριστών.
Αν επιτρέψουμε στους καλόγερους-επενδυτές να τα καταστρέψουν, θα έχουμε εμείς οι ίδιοι «πριονίσει το κλαδί» πάνω στο οποίο καθόμαστε. Για ποιο λόγο δηλαδή να επισκεφθεί κανείς τη Σκύρο, όταν όλα εκείνα που την έκαναν ξεχωριστή θα έχουν εκλείψει ;;
Η τουριστική υποβάθμιση σε συνδυασμό με τη αναπόφευκτη μείωση της αξίας της γής, μοιραία θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας στο νησί. Νέοι άνθρωποι που ήθελαν να χτίσουν τη ζωή τους στο τόπο τους θα αναγκαστούν να φύγουν από τη Σκύρο, αφού δεν θα βρίσκουν δουλειά.
Απέναντι σ’ αυτό το μέγιστο παραλογισμό και την απίστευτη ακρότητα που χωρίς περίσκεψη προωθεί η Μονή της Λαύρας, η Σκύρος αντέταξε τη δική της θέση :
Η σκυριανή κοινωνία δεν είναι αντίθετη στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η αξιοποίηση όμως πρέπει να γίνεται με γνώμονα την πραγματική προστασία του περιβάλλοντος και όχι τη μεγιστοποίηση του κέρδους των επενδυτών. Καθ’ ότι, είναι άλλο πράγμα να επιθυμεί κανείς να γίνει η Σκύρος «πράσινο νησί» κι άλλο να την μετατρέψουμε σε αιολική Πτολεμαϊδα του Αιγαίου !!
Η κοινή θέση των σκυριανών, των φορέων, των συλλόγων και του Δημοτικού Συμβουλίου είναι :
Δεχόμαστε την ανάπτυξη ΑΠΕ στο νησί μας έως το διπλάσιο του μέγιστου της ενέργειας που καταναλώνουμε.
2) Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΣΚΥΡΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟ ΝΗΣΙ.
Λοιπόν ΝAI, ενδιαφερόμαστε και αγωνιζόμαστε για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων και την προστασία του περιβάλλοντος. ΝAI, αγωνιζόμαστε για την προστασία της ποιότητας της ζωής μας και την ισονομία στο δικαίωμα του περιβάλλοντος. Τί σημαίνει όμως ισονομία στο αγαθό του περιβάλλοντος και κυρίως της φέρουσας ικανότητας για το νησί μας και πώς διασφαλίζεται αυτή ; Με ποιες προϋποθέσεις και κοινωνικές αρχές ;
Σημαίνει ότι:
α) Θα διασφαλίζεται με διαρκή αγώνα η παγκόσμια παραδοχή της Αειφόρου Ανάπτυξης για το Περιβάλλον, σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη για να είναι βιώσιμη και να έχει διάρκεια στο χρόνο, πρέπει να έχει ως όριο τη φέρουσα ικανότητα της Φύσης.
β) Τα νησιά – τα νησιά μας – ως ιδιαίτερα και ευαίσθητα οικοσυστήματα, δεν αντέχουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας και ειδικότερα,
γ) Το όφελος που θα προκύπτει από την αξιοποίηση των ΑΠΕ να το καρπώνεται η σκυριανή κοινωνία κι όχι οι όποιοι κερδοσκόποι στο όνομα της ψευδεπίγραφης επίκλησης της προστασίας του περιβάλλοντος.
Πρίν αναφερθούμε στην πρόταση μας, θα εκθέσουμε πρώτα το παράδειγμα του νησιού Ελ Χιέρο, του οποίου οι αρχές και οι κάτοικοι αποφάσισαν να το κάνουν «πράσινο».
Το νησί αυτό είναι το μικρότερο των Καναρίων Νήσων (Ισπανία) και έχει πληθυσμό 10.500 κατοίκους. Οι αρχές του νησιού και οι κάτοικοι, ύστερα από συζητήσεις, κατέληξαν σε ένα σχέδιο δράσης το οποίο περιλαμβάνει :
# Την υλοποίηση ενός υβριδικού μοντέλου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (άνεμο και νερό), για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού. Θα εγκαταστήσουν λοιπόν 3 (τρείς) ανεμογεννήτριες, και δύο μικρά φράγματα με υψομετρική διαφορά του ενός από το άλλο. Η ορμητική πτώση του νερού από το ψηλότερο στο χαμηλότερο φράγμα θα μετατρέπεται -με μια μικρή υδροηλεκτρική εγκατάσταση- σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες του νησιού. Το ρεύμα που θα παράγεται από τις 3 ανεμογεννήτριες θα χρησιμοποιείται για να ξαναστέλνει το νερό από το χαμηλότερο στο υψηλότερο φράγμα, ώστε να μην υπάρχουν απώλειες νερού !
# Την εφαρμογή πολιτικών ανακύκλωσης, βιολογικής γεωργίας κλπ.
Με αυτό το απλό σχέδιο, οι κάτοικοι του νησιού Ελ Χιέρο αποφάσισαν να βαδίσουν ένα διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης. Χωρίς κανείς να βγεί να τους κατηγορήσει πως οι θέσεις τους είναι «τοπικιστικές», «αντιπεριβαλλοντικές», «υποκριτικές» και «ανεφάρμοστες» ή να τους υποδείξει πως επειδή στο νησί τους φυσάει αέρας, θα πρέπει να εγκαταστήσουν εκατοντάδες ανεμογεννήτριες για να δίνουν ηλεκτρική ενέργεια και αλλού ! Όπως δηλαδή κάνουν στη Ελλάδα οι μεγαλοεργολάβοι της Ενέργειας και οι κερδοσκόποι επενδυτές και επαναλαμβάνουν τα παπαγαλάκια τους στη Σκύρο ! Αντιθέτως, το νησί Ελ Χιέρο προβλήθηκε ως παράδειγμα προς μίμηση από τα ΜΜΕ, σε παγκόσμια κλίμακα.
Ένα παρόμοιο σχέδιο θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στο τόπο μας, ανοίγοντας για τη Σκύρο, μια νέα και τελείως διαφορετική -από τη μέχρι σήμερα μεθόδευση του «περιβαλλοντικού» πλιάτσικου του νησιού μας- προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης :
Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του φράγματος, θα μπορούσε να κατασκευαστεί χαμηλότερα ένας μικρός ταμιευτήρας νερού (πλήρως ενταγμένος στο φυσικό περιβάλλον), και στη βάση του μια μικρή υδροηλεκτρική εγκατάσταση, ισχύος έως 10 MW. Παράλληλα, να εγκατασταθούν σε κοντινή απόσταση 2 – 3 ανεμογεννήτριες ύψους όχι μεγαλύτερου από 50 μέτρα και χαμηλής ισχύος. Το υβριδικό αυτό μοντέλο θα μπορούσε να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σταθερής τάσης, καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες του νησιού.
Ακόμη, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και η ηλιακή ενέργεια, εγκαθιστώντας π.χ. ηλιακά πάνελ σε κάθε στύλο του δημοτικού φωτισμού. Μ’ αυτό το σχέδιο, θα μπορούσε το νησί να απεξαρτηθεί τελείως από τα ορυκτά καύσιμα, χρησιμοποιώντας «πράσινη» ενέργεια από το νερό, τον άνεμο και τον ήλιο.
Ένα δεύτερο πεδίο εφαρμογής «πράσινων» δραστηριοτήτων αποτελεί η εισαγωγή της οικολογικής και βιολογικής γεωργίας, η δημιουργία ποιοτικών αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων με ονομασία προέλευσης και σύνδεση τους με την ήπια τουριστική ανάπτυξη -για πρόσθετο οικονομικό όφελος των παραγωγών. Ανάδειξη και διαχείριση των περιοχών υψηλής οικολογικής αξίας, οι οποίες βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας, σύμφωνα με Κοινοτικές Οδηγίες και σύνδεση τους με οικοτουριστικές δραστηριότητες (περιβαλλοντικός τουρισμός, περιβαλλοντική εκπαίδευση). Χρησιμοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών επεξεργασίας και διαχείρισης αποβλήτων και απορριμμάτων.
Και όπως είναι φυσικό, η αξιοποίηση αυτών των «πράσινων» δραστηριοτήτων, συμβατών με το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον, αποδίδει αναπτυξιακό χαρακτήρα στους περιβαλλοντικούς στόχους. Δίνοντας με τον τρόπο αυτό νέες διεξόδους και στο πρόβλημα της απασχόλησης.
Φορέας υλοποίησης αυτού του σχεδίου θα μπορούσε να είναι ο Δήμος Σκύρου, μόνος του ή σε συνεργασία με εταιρείες (πχ. ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ) και ιδιώτες. Η χρηματοδότηση αυτού του σχεδίου θα μπορούσε να προέλθει από την Ε.Ε. (πχ. ΕΣΠΑ).
Αντί λοιπόν ο Δήμος να σκορπά τα κονδύλια που εισπράττει, αναθέτοντας δεξιά κι αριστερά μελέτες , πολλές από τις οποίες είναι είτε άχρηστες είτε επιζήμιες, καλό θα ήταν να συνταχθεί μια συνολική μελέτη για την υλοποίηση του σχεδίου εκείνου που θα βάλει τη Σκύρο στο δρόμο της πράσινης ανάπτυξης και της αειφορίας. Το απαιτούν τα παιδιά μας και οι επόμενες γενιές. Απαιτούν να παραλάβουν ένα περιβάλλον όπως το παρέδωσαν και σε μας οι γονείς μας. Το οφείλουμε!
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού χαιρετίζει το γεγονός ότι η νέα Κυβέρνηση θέτει την προώθηση των ΑΠΕ ως προτεραιότητα, ειδικά υπό το πρίσμα της αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής. Θα πρέπει όμως να προσέξει ιδιαίτερα να μην στραφούν τελικά οι ΑΠΕ εις βάρος άλλων περιβαλλοντικών αξιών, όπως η βιοποικιλότητα και η πολιτιστική κληρονομιά.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ έχει αποστείλει στο ΥΠΕΚΑ και αναρτήσει στην ιστοσελίδα http://www.ellet.gr, τις παρατηρήσεις της επί του σχεδίου νόμου για τις ΑΠΕ.
Αγαπητή κυρία Υπουργέ,
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης του Σχεδίου Νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», σας υποβάλλουμε συνημμένα τις παρατηρήσεις του Συνδέσμου μας επί του άρθρου 5 «Ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α » μαζί με προτάσεις του και παρακαλούμε να ληφθούν υπόψη στο τελικό σχέδιο νόμου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή.
Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε συνεργασία.
Με ιδιαίτερη εκτίμηση
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Δ. ΠΑΠΑΔΟΥΛΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Άρθρο 5: Ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικό δυναμικό οργανικών αποβλήτων (λύματα χοιροστασίων, πτηνοτροφείων, βουστασίων, υπολείμματα καλλιεργειών, οργανικά απόβλητα από τη γαλακτοκομική παραγωγή, τα σφαγεία, τις βιομηχανίες τροφίμων και τις αγροτοβιομηχανίες, λάσπη υδάτινων αποβλήτων, οργανικό μέρος των δημοτικών στερεών αποβλήτων, οργανικά απόβλητα από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις εστίασης κλπ.) που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούν έντονα περιβαλλοντικά προβλήματα από την ανεξέλεγκτη διάθεση τους.
Μία μονάδα παραγωγής βιοαερίου με την μέθοδο της αναερόβιας χώνευσης των αποβλήτων αυτών, αποτελεί την βέλτιστη από περιβαλλοντική και ενεργειακή άποψη λύση, καθώς αξιοποιεί το ενεργειακό δυναμικό του βιοαερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας αποδίδιοντας παράλληλα ένα πολύτιμο οργανικό λίπασμα (χωνευμένη πρώτη ύλη βιομάζας/κομπόστ) πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο.
Το βιοαέριο μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο μεταφορών, αντικαθιστώντας τα συμβατικά καύσιμα σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει το 15-20%, ενώ ως αναβαθμισμένο βιοαέριο μπορεί να διοχετευτεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου και να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή υδρογόνου (fuel cell).
Αν και η πολύχρονη εμπειρία παραγωγής και εκμετάλλευσης βιοαερίου στις χώρες της ΒΔ-Κεντρικής Ευρώπης έχει δείξει ότι η αξιοποίηση της ενέργειας των αποβλήτων των γεωργο-κτηνοτροφικών μονάδων, καθώς και ειδικών βιομηχανικών οργανικών αποβλήτων και των οργανικών δημοτικών στερεών απορριμμάτων, μπορεί να γίνει με τον οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο (οικονομία κλίμακας) σε μία κεντρική μονάδα βιοαερίου, σε θέσεις όπου έχει διαπιστωθεί υψηλό δυναμικό οργανικών αποβλήτων, στην Ελλάδα δεν υπάρχει σήμερα σε λειτουργία αντίστοιχη μονάδα. Η υλοποίηση μονάδων αναερόβιας χώνευσης γεωργο-κτηνοτροφικών αποβλήτων είναι ακόμη δύσκολη.
Μεταξύ άλλων τα επόμενα εμπόδια επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την οικονομική βιωσιμότητα ενός έργου βιοαερίου στην χώρα μας:
• Υψηλά κόστη επένδυσης και συντήρησης / λειτουργικό κόστος. Τα έργα βιοαερίου απαιτούν ακόμη και σήμερα υψηλά κόστη επένδυσης / συντήρησης και την εφαρμογή «ακριβών» τεχνολογιών που δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν στον γεωργικό τομέα σε μικρού μεγέθους εκμεταλλεύσεις.
• Κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών / αποβλήτων από τους χώρους παραγωγής στην μονάδα βιοαερίου, κόστος επένδυσης σε αντίστοιχα μεταφορικά μέσα.
• Υψηλή τιμή αγοράς βιομάζας (εκτός αποβλήτων/λυμάτων) με ικανοποιητική απόδοση σε βιοαέριο.
• Απουσία «Τέλους Απόθεσης» αποβλήτων/λυμάτων χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο
• Κόστος γραμμών μεταφοράς παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
• Περιορισμένη πρόσοδος (πρακτικά υπάρχουν έσοδα κυρίως από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το νέο τιμολόγιο για τις ΑΠΕ).
• Απουσία προσόδου από «Πράσινα Πιστοποιητικά».
• Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» ενσωματώνεται δειλά στην Ελληνική Περιβαλλοντική Νομοθεσία τα τελευταία χρόνια και δεν εφαρμόζεται επαρκώς.
• Τα εξωτερικά κόστη δεν εκτιμώνται και δεν αποτιμώνται σε χρήματα (π.χ. ρύπανση υπόγειων υδάτων, ευτροφισμός, αντικατάσταση ορυκτών καυσίμων).
• Δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μονάδων και υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων (π.χ. απόσμηση, κατάλληλη χωροθέτηση, αισθητική κλπ) με όποιο πρόσθετο επενδυτικό κόστος αυτά συνεπάγονται. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μίας μονάδας βιοαερίου σχετίζονται με την συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων ο κατάλληλος σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία της μονάδας εξασφαλίζει «περιβαλλοντική συμβατότητα».
• Διαθεσιμότητα πρώτης ύλης: Τα γεωργο-κτηνοτροφικά απόβλητα αποτελούν ιδιαίτερο ζήτημα λόγω του υψηλού δυναμικού τους, αλλά και της χωρικής τους διασποράς σε ολόκληρη την χώρα. Σε χώρες, όπως η Ελλάδα, η εποχιακή παραγωγή αποβλήτων (π.χ. απόβλητα ελαιοτριβείων, τυροκομείων κλπ.) αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου βιοαερίου. Στις περιπτώσεις, αυτές, θα πρέπει να εξασφαλίζονται μακροχρόνια συμβόλαια μεταξύ των διαχειριστών της μονάδας βιοαερίου και των παραγωγών της πρώτης ύλης και η χρήση διαφορετικών αποβλήτων (π.χ. αγροτοβιομηχανικά απόβλητα με ζωικά απόβλητα) είναι επιβεβλημένη.
• Θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη και η πρόσθετη επιβάρυνση με ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α. τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ως ειδικό τέλος.
Προτάσεις
Με γνώμονα την προσέλκυση επενδύσεων στον σημαντικό τομέα του βιοαερίου και, κατ’ επέκταση, την αειφόρο οικονομική, γεωργική και αγροτική ανάπτυξη και στην περιβαλλοντική προστασία, με την ενεργειακή εκμετάλλευση των αγροτο-κτηνοτροφικών και γενικά, οργανικών αποβλήτων και την συνεπακόλουθη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς, επίσης, και την εξάλειψη των εμποδίων που σχετίζονται με τους τελικούς χρήστες (π.χ. ανάπτυξη αγοράς θερμότητας, χρήση του βιοαερίου ως καύσιμο στις μεταφορές, έγχυση στο δίκτυο του φυσικού αερίου, κλπ), προτείνονται τα παρακάτω:
1. Για βιομάζα που αξιοποιείται από σταθμούς συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ηλεκτρικής ισχύος μέχρι 5 MW, ορίζεται βασική τιμή ενέργειας 200 €/MWh. Στην περίπτωση, αυτή, σαν ισχύς του σταθμού, θεωρείται το αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος του με τον λόγο των ωρών λειτουργίας του στην μέγιστη ισχύ το συγκεκριμένο έτος προς τον συνολικό αριθμό ωρών του έτους αυτού (όπως ορίζεται και στην τελευταία τροποποίηση του Γερμανικού Νόμου EEG για τις ΑΠΕ), π.χ. έστω σταθμός εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος 6 MW με 7300 ώρες λειτουργίας τον χρόνο στην μέγιστη ισχύ. Η ισχύς του σταθμού που λαμβάνεται υπόψη είναι: 6x(7300/ 8760)=5 MW.
2. Υψηλότερη εγγυημένη τιμή ενέργειας ανάλογα με την μορφή βιομάζας. Έτσι, για βιομάζα που αξιοποιείται από σταθμούς συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ηλεκτρικής ισχύος μέχρι 5 MW (με την ίδια παραδοχή για την ισχύ όπως στην παράγραφο 1) στην βασική τιμή προστίθεται τιμή (πριμ) 70 €/MWh όταν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από: 1) ενεργειακά φυτά, όπως αυτά ορίζονται σε επισυναπτόμενο πίνακα καθώς και από υπολείμματα τους (π.χ. ενσίρωμα καλαμποκιού, άχυρο κλπ) ή/και 2) από αραιά υγρά απόβλητα / λύματα χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο, (π.χ. κοπριά και ζωικά λύματα, απόβλητα της βιομηχανίας γάλακτος / τυρόγαλα, απόβλητα της παραγωγής ελαιολάδου / κατσίγαρος κλπ), σε συνδυασμό με φυτικά μόνο υποπροϊόντα όπως αυτά ορίζονται σε επισυναπτόμενο πίνακα (π.χ. ακατάλληλα λαχανικά, ακατάλληλες πατάτες, υπολείμματα μη ενεργειακών καλλιεργειών, φλούδες πατάτας, γλυκερίνη από εργοστάσια παραγωγής βιοντίζελ, υγρά απόβλητα και πούλπα πατάτας από παραγωγή αμύλου, μελάσα από παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα, απορριπτόμενα άνθη κλπ). Στην περίπτωση αυτή τα αραιά υγρά απόβλητα / λύματα χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο συμμετέχουν στην συνολική εισερχόμενη για επεξεργασία ποσότητα υλικών στον σταθμό σε ποσοστό έως 30% κατά βάρος.
Επίσης, υπολογίζεται επιπλέον τιμή (πριμ) 40 €/MWh, με την προϋπόθεση συμμετοχής των αραιών υγρών αποβλήτων/λυμάτων χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο (π.χ. κοπριά και ζωικά λύματα, απόβλητα της βιομηχανίας γάλακτος/τυρόγαλα, απόβλητα της παραγωγής ελαιολάδου/κατσίγαρος κλπ) στην συνολική εισερχόμενη για επεξεργασία ποσότητα υλικών στον σταθμό σε ποσοστό 30% κατά βάρος κατ’ελάχιστο.
3. Επιπλέον, στην βασική τιμή προστίθεται τιμή (πριμ) 30 €/MWh, με την προϋπόθεση χρήσης του μεγαλύτερου μέρους της παραγόμενης θερμικής ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του σταθμού (θέρμανση ή ψύξη των κτιριακών εγκαταστάσεων ή δεξαμενών, θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων της αναερόβιας χώνευσης για την παραγωγή βιολογικού λιπάσματος κλπ), ή την τηλεθέρμανση παρακειμένων οικισμών με συγκεκριμένες προδιαγραφές μήκους σωληνώσεων και ενεργειακών απωλειών.
4. Πρόσθετη τιμή (πριμ) τεχνολογίας 20 €/MWh για την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε σταθμούς με εγκαταστάσεις καθαρισμού και αναβάθμισης του παραγόμενου βιοαερίου σε ποιότητα φυσικού αερίου (βιομεθάνιο) με συγκεκριμένες προδιαγραφές/περιορισμούς έκλυσης μεθανίου στην ατμόσφαιρα και συγκεκριμένη μέγιστη ηλεκτρική κατανάλωση ανά κυβικό μέτρο επεξεργαζόμενου βιοαερίου.
5. Νομοθετική ρύθμιση για την εξασφάλιση όρων για την πώληση/ τροφοδοσία/προμήθεια αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) και καθορισμός Εθνικού Προτύπου χαρακτηριστικών/ποιότητας αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) για διοχέτευση του στο Εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ) ή για την χρήση του σαν καύσιμο κίνησης.
6. Λαμβάνοντας υπόψη την δύσκολη οικονομική συγκυρία για την χώρα μας και έχοντας κατά νου την επιτακτική αναγκαιότητα των «πράσινων» επενδύσεων για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, προτείνεται οι επενδύσεις για μονάδες συμπαραγωγής από βιοαέριο (ή/και αναβάθμισης βιοαερίου) να μην επιδοτούνται, έτσι ώστε και να εξοικονομηθούν πολύτιμα κεφάλαια και να εξασφαλισθεί η είσοδος στον σημαντικό αυτόν τομέα υγιών και πραγματικά «πράσινων» επενδυτών. Εναλλακτικά, προτείνεται να ισχύσουν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές για τις εταιρείες που υλοποιούν επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από βιομάζα (βιοαέριο) και που έχουν συσταθεί αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.