Αρχική Δημόσια Διαβούλευση για τη Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050

Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050

Δείτε τη Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050

    Πλοήγηση στη Διαβούλευση

  • 24 ΣχόλιαΜακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050
Σχόλια
  • 27 Δεκεμβρίου 2019, 01:08 | Δημήτριος Λάλας

    Σχόλια επι του σχεδίου της Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το έτος 2050
    που αναρτήθηκε την 10η Δεκεμβρίου 20219

    Ελενα Γεωργοπούλου, Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, Γιάννης Σαραφίδης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και Δημήτρης Λάλας, FACETS Α.Ε.

    Το σχέδιο Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το ετος 2050 (εφεξής ΜΣ2050) διαφέρει εξ ορισμού από το ΕΣΕΚ αφού δεν αποτελεί οδηγό για συγκεκριμμένα μέτρα προς επίτευξη στόχων αρκετοί των οποίων είναι δεσμευτικοί όπως το ΕΣΕΚ αλλά «στόχο έχει την εξέταση των διαθέσιμων τεχνολογικών επιλογών με δυνατότητα εφαρμογής στο εγχώριο πεδίο» και «διαφορετικών σεναρίων για την εξέλιξη του ενεργειακού συστήματος για την απαραίτητη μετάβαση με τον πιο οικονομικά ανταγωνιστικό τρόπο για την εθνική οικονομία προκειμένου να επιτευχθεί δραστική μείωση των εκπομπών ΑΦΘ». Ταυτόχρονα όμως το ΜΣ2050 έχει ως «σημείο αναφοράς το 2030 και προϋποθέτει την επίτευξη των σχετικών στόχων του ΕΣΕΚ». Βάσει αυτών είναι σαφές ότι τα σενάρια του ΜΣ2050 δεν μπορεί παρά να αποτελούν ομαλή και ρεαλιστη εξέλιξη του ΕΣΕΚ χωρίς ασυνέχειες. Αυτό θα πρέπει να αφορά τόσο τις εξωγενείς παραδοχές όσο και τους επιμέρους ενεργειακούς δείκτες και παραμέτρους.

    α. Εξετάζοντας τις παραδοχές του ΜΣ2050 (Κεφάλαιο 3.3, σ13-15) σημειώνονται τα εξής:
    1. Η εξέλιξη των τιμών EUA του ΕU-ETS (σε €΄16/tCO2) δεν συμβαδίζει με αυτή του ΕΣΕΚ μετά το 2030 αλλά ακολουθεί μιά έντονα αυξανόμενη πορεία που είναι δύσκολο να τύχει πολιτικής συμφωνίας. Χαρακτηριστική είναι η αύξηση των τιμών από €31.2/tCO2 σε €64/tCO2 μέσα στην πενταετία 2030-2035 που θα απαιτήσει νέα εξαιρετικά γενναία απόφαση της ΕΕ πολύ πρίν το 2030 με δεδομένο τον μεγάλο ορίζοντα των ενεργειακών επενδύσεων και την αναγκαιότητα της εγκαιρής ενημέρωσης της αγοράς. Η σημαντικότατη αυτή αύξηση (σχεδόν διπλασιασμός ανά πενταετία) δε, συνεχίζεται και μέχρι το 2050. Η τιμή των ΕUAs παίζει κρίσιμο ρόλο στην όλη εξέλιξη του ηλεκτρικού τομέα και ως εκ τούτου θα έπρεπε να αιτολογηθεί πειστικά η αύξηση πέραν μιάς απλής μνείας του MSR που δεν είναι παρά το εργαλείο.
    2. Το ίδιο ισχύει και για το σενάριο εξέλιξης της τιμής του ΦΑ. Εδώ υπάρχει και απόκληση με αυτή του ΕΣΕΚ όχι μόνο μετά το 2030 (€382/toe vs €317/toe)αλλά και από το 2020 (€327/toe vs €258/toe). Και αυτή η παράμετρος έχει σημαντική επίδραση στην εξέλιξη του ενεργειακού τομέα και κυρίως μείγματος της ηλεκτοπαραγωγής
    3. Αν και το ΕΣΕΚ δεν περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή της εξέλιξης του όγκου παραγωγής των ενεργοβόρων βιομηχανιών, η εξέλιξη της παραγωγής αλουμίνας (Σχ. 3) που αυξάνεται κατά 50% στην πενταετία 2020-2025, και παραμένει σταθερή μετά ως το 2050, χρίζει αιτιολόγησης
    4. Ουσιαστικής σημασίας είναι επίσης οι τιμές κόστους των τεχνολογιών ΑΠΕ (Παράρτημα, κεφάλαιο 6.1). Οι τιμές αυτές που προέρχονται από το προγράμμα ASSET είναι κατά πολύ υπερεκτιμήσεις τόσο για τα αιολικά (κατά 20-25%) όσο και για τα ΦΒ (κατά 30%).
    5. Με βάση τα στοχεία για την ισχύ (Σχ. 23) και την παραγωγή (Σχ. 22) από αιολικά και ΦΒ το 2050, προκύπτει ότι ο συντελεστής απόδοσης (capacity factor) των χερσαίων αιολικών θα αυξηθεί από ca 26% το 2020 και 28% το 2030 κατά το ΕΣΕΚ, σε 35.7% το 2050 ακόμη και για τα σενάρια με πολύ μικρή (ca 5%) εγκατάσταση θαλασσίων αιολικών. Η τιμή αυτή δύσκολα θα επιτευχθεί παρά την βελτίωση της τεχνολογία, ενόψει μάλιστα της ανάγκης αξιοποίησης πολλών θέσεων με μέτριο ή και χαμηλό αιολικό δυναμικό λόγω μεγάλης αύξησης της ισχύος προς εγκατάσταση.
    6. Αν και στον κατάλογο των προτεραιοτήτων (σ. 11 και σ.45) περιλαμβάνεται η περαιτέρω επέκταση των διασυνδέσεων και ολοκλήρωση της σύζευξης των αγορών στην ευρύτερη περιοχή, στην σ. 48 αναφέρεται ότι η επέκταση της δυναμικότητας των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων θα είναι από «6,9GW σε 7.1GW το 2050»

    β. Σε συνέχεια του προηγουμένου σχολίου αλλά και της σχετικής αναφοράς στις σ. 45 και 48, η καθαρή εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζεται ίση με 3.4TWh το 2050 (από ca 9TWh το 2019 και 4.9TWh το 2030), σταθερή σε όλα τα σενάρια. Δεν διευκρινίζεται αν η τιμή αυτή προέρχεται από συνεκτίμηση των εξελίξεων στις γειτονικές χώρες και αν ναι με τι παραδοχές, ή είναι το αναγκαίο υπόλοιπο για την κάλυψη της ζήτησης.

    γ. Αν και στο ΕΣΕΚ βάσει των εκτιμήσεων του PRIMES, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται σε €127/MWh ήδη το 2020 (με σημερινές τιμές ΟΤΣ κάτω από €70/MWh και προσφορές αιολικών και ΦΒ στην τελευταία δημοπρασία €55-58/MWh) και παραμένει στα ίδια επίπεδα μέχρι το 2030, το κόστος ηλεκτρικού συστήματος μειώνεται κατά 20% στα €107/MWh (Σχ. 33) το 2050 εκ του οποίου €20/MWh οφείλονται στο μεταβλητό κόστος σημαντικά μειωμένο από το €38/MWh το 2030. Αυτό δεν συμβαδίζει με την μεγάλη αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων (σε €380/tCO2) που αν και αφορά μόνο την παραγωγή από ΦΑ η οποία κυμαίνεται στο 23% περιίπου της συνολικής παραγωγής σε όλα τα σεναρια, συνεισφέρουν πάνω από €80/MWh στην τιμή ηλεκτρισμού. Τέλος, αναφέρεται (σ. 60) ότι η τιμή καταναλωτή (που δίνεται μόνο ως ποσοστό του ΑΕΠ) μειώνεται αλλά η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται μεταξύ 2030 και 2050, ενώ ταυτόχρονα το μοναδιαίο κόστος ηλεκτρικού συστήματος μειώνεται (δες Σχ. 33). Επειδή οι τιμές αυτές είναι σημαντικές για την λήψη πολιτικών αποφάσεων θα έπρεπε να παρουσιάζονται σε μεγαλύτερη ανάλυση και ακρίβεια ορισμού.

    δ. Οπως είχε αναφερθεί και στην διαβούλευση για το ΕΣΕΚ η αναγραφόμενη αύξηση επί των νέων ταξινομήσεων του υφιστάμενου 0,33% μεριδίου των ηλεκτρικών οχημάτων στην ελληνική αγορά σε τουλάχιστον 8,7% εντός χρονικού διαστήματος 5 ετών (2020-2024) και σε 30% έως το 2030 συνεπάγεται συνολική διείσδυση περίπου 82.000 ηλεκτρικών οχημάτων έως το 2030 (με βάση τον προβλεπόμενο στο ΕΣΕΚ αριθμό νέων οχημάτων). Το ΜΣ2050 όμως αναφέρει (Σχ 19) ότι ο αριθμός των ηλεκτροκινήτων οχημάτων και δικύκλων θα έχει φτάσει στις 459χιλ το 2030 επι συνόλου 7400χιλ. Επίσης ο συνολικός αριθμός θα αυξηθεί κατά 600-1500χιλ αναλόγως του σεναρίου μέχρι το 2050, που σημαίνει ότι το επιβατικό κοινό των ΜΜΜ μειώνεται, εξέλιξη όχι ευπρόσδεκτη. Αλλωστε η αξιοποίηση των ΜΜΜ δεν αναφέρεται καθόλου (δες κεφάλαιο 4.3.4)

    ε. Δεδομένης της σημασίας της εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής έντασης του ΑΕΠ, ερωτήματα δημιουργεί η αύξηση του συνολικού δείκτη (Σχ 10) για τα σενάρια NC2 και κυρίως NC1.5 ενώ όλοι οι επιμέρους τομεακοί δείκτες μειώνονται.

    Τέλος βασική παράληψη του ΜΣ2050 είναι η πλήρης πληροφόρηση για τις τιμές των περισσοτέρων παραμέτρων στα ενδιάμεσα έτη της εικοσαετίας 2030-2050. Αυτό αφορά και το ΕΣΕΚ το οποίο δίνει τιμές μέχρι το 2030 χωρίς να επεκτείνεται μέχρι και το 2040 όπως έκανε η προηγούμενη έκδοση του. Η παράληψη αυτή δυσχεραίνει την σύγκριση της εξέλιξης των διαφόρων σεναρίων περιλαμβανομένων και των ΕΣΕΚ2030 και ΕΣΕΚ2050 και την ακριβή ανάλυσή τους.

  • 27 Δεκεμβρίου 2019, 00:45 | Αντώνιος Κανδηράκης

    Απορρίπτεται ο κυβερνητικός “μακροχρόνιος σχεδιασμός” και οι σχετικές προτάσεις WWF και Greenpeace. Είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η πλήρης αποτυχία της δήθεν διαβούλευσης αντανακλάται στην πρωτοφανή αποχή του ενδιαφερόμενου κοινού και στον ελλιπή τίτλο της.

    Μακροπρόθεσμη πρόβλεψη για τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές (έως το 2040) GLOBAL AND RUSSIAN ENERGY OUTLOOK TO 2040 κατέβασμα pdf https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiBvZTS_Y_lAhWFRxUIHRsBCpEQFjAAegQIABAC&url=https%3A%2F%2Fwww.eriras.ru%2Ffiles%2F2014%2Fforecast_2040_en.pdf&usg=AOvVaw3tXBjQpb8pH02CIrYRi0IE
    https://www.project-syndicate.org/commentary/climate-change-activists-empty-gestures-by-bjorn-lomborg-2019-12

    Να γίνει ανάκτηση των χρημάτων των Ευρωπαίων/Ελλήνων φορολογουμένων: Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε υπερεπιδοτήσεις προς ΑΠΕ στην Ελλάδα, στην Κύπρο ήδη επενέβη η αρμόδια Εισαγγελική Αρχή, στην Ελλάδα;
    Τερατώδες το σκάνδαλο με ΑΠΕ
    Εμπλεκόμενοι παραπέμπονται στην δικαιοσύνη – Πιάνει δουλειά ο Γ. Εισαγγελέας βάσει έκθεσης Γ. Ελεγκτή
    Η κορυφή του παγόβουνου φαίνεται να είναι όσα αποκαλύπτονται για το τερατώδες σκάνδαλο με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το οποίο αγγίζει τεχνοκράτες, πολιτικούς και για το οποίο τις επόμενες μέρες ο Γενικός Εισαγγελέας ΚΩΣΤΑΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ θα παραπέμψει το σχετικό φάκελο στην Αστυνομία για ποινικές ανακρίσεις.
    https://www.offsite.com.cy/eidiseis/politiki/teratodes-skandalo-me-ape

    Το κατάμαυρο οικονομικό περιβάλλον των υπερ-επιδοτήσεων στον τομέα των ΑΠΕ (ιδίως σε αυτόν των αιολικών) διαπίστωσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στην τελευταία ειδική έκθεση του http://publications.europa.eu/webpub/eca/special-reports/wind-solar-power-generation-8-2019/el/index.html?fbclid=IwAR3bt9kUWw2NLN4owQ1-ZkB4Gmc0pf8Ci-5_56tPLjwFLK4V4KN4RXAwD1g βλ. στα σημεία:
    Υπερεπιδότηση έργων στα κράτη μέλη, 38 «Ένα αποτελεσματικό καθεστώς στήριξης πρέπει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις χωρίς να προσφέρει υπερβολικά μεγάλες αποζημιώσεις. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, θα πρέπει για τον καθορισμό του κόστους παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να χρησιμοποιείται το σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΚΗΕ, βλέπε πλαίσιο 1), το οποίο και θα χρησιμεύσει για τον προσδιορισμό των εγγυημένων σταθερών τιμών /διαφορικών προσαυξήσεων που προσφέρονται στους δυνητικούς επενδυτές », 39 «Το 2010, το ΣΚΗΕ για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς ηλιακής ενέργειας ήταν 360 δολάρια ΗΠΑ/MWh (περίπου 270 ευρώ/MWh, βλέπε γράφημα 3). Για παράδειγμα, μεταξύ του 2008 και του 2010, οι εγγυημένες σταθερές τιμές για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς στη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ισπανία ήταν από 18 % έως 67 % υψηλότερες από το σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να αποκομίζουν αξιοσημείωτα κέρδη (βλέπε πλαίσιο 4).»,…42 «Η Γερμανία, η Ελλάδα και η Ισπανία προσέφεραν επίσης για περισσότερο από μια δεκαετία εγγυημένες σταθερές τιμές / διαφορικές προσαυξήσεις για χερσαίους σταθμούς αιολικής ενέργειας, οι οποίες κυμαίνονταν από 80 ως 100 ευρώ/MWh. Το 2010 η αιολική ενέργεια από χερσαίους σταθμούς ήταν πολύ οικονομικότερη ανά παραγόμενη μεγαβατώρα σε σύγκριση με τα φωτοβολταϊκά. Στο παράρτημα VI παρουσιάζεται η εξέλιξη των τιμών στην αιολική και την ηλιακή φωτοβολταϊκή ενέργεια σε τέσσερα κράτη μέλη.», 43 «Κατά τα πρώτα έτη, ο συνδυασμός γενναιόδωρων προγραμμάτων εγγυημένων σταθερών τιμών και διαφορικών προσαυξήσεων, υψηλής αξίας εμπορεύσιμων πιστοποιητικών και μείωσης του τεχνολογικού κόστους συνεπήχθη σημαντικά κέρδη, ιδίως για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Οι συνθήκες έγιναν ακόμη ευνοϊκότερες όταν, πέραν της προσφοράς ελκυστικών εγγυημένων σταθερών τιμών ή προσαυξήσεων, τα έργα λάμβαναν επίσης επενδυτική ενίσχυση (επιχορήγηση που κάλυπτε εν μέρει το κόστος εγκατάστασης). Διαπιστώσαμε ότι ορισμένα από τα έργα που εξετάσαμε κάλυψαν το κόστος της αρχικής επένδυσης εντός τεσσάρων έως έξι ετών και ότι, ως εκ τούτου, θα είχαν υλοποιηθεί ακόμη και με χαμηλότερα επίπεδα στήριξης (βλέπε σημείο 72)», …72 «Διαπιστώσαμε ότι η χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής εν είδει επενδυτικής ενίσχυσης για έργα αιολικής και ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας συνοδεύθηκε από την εμφάνιση του φαινομένου της υπερεπιδότησης. Εννέα από τα 24 ελεγχθέντα έργα (τρία στη Γερμανία, τέσσερα στην Ελλάδα, ένα στην Ισπανία και ένα στην Πολωνία) απολάμβαναν έναν ιδιαίτερα ελκυστικό εσωτερικό βαθμό απόδοσης (IRR), ο οποίος ξεπερνούσε κατά 3 έως 11 εκατοστιαίες μονάδες τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων του δημοσίου του μήνα κατά τον οποίο είχαν εγκριθεί. Αυτό οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι, πέραν των πολύ γενναιόδωρων εγγυημένων σταθερών τιμών που λάμβαναν για τη στήριξη των εξόδων λειτουργίας τους, τύγχαναν επίσης επενδυτικών ενισχύσεων (βλέπε σημείο 39). Επίσης, για άλλα τέσσερα έργα εκτός δικτύου στην Ισπανία, τα οποία έλαβαν μόνο επενδυτική ενίσχυση υπό τη μορφή επιχορήγησης από την ΕΕ, η απόδοση των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκε με εξοικονόμηση ενέργειας κατά τη στιγμή της υλοποίησης του έργου, επιτεύχθηκε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (3,6 έως 6,2 έτη).», 73 « Τονίσαμε την υπερεπιδότηση που είχε λάβει χώρα σε σειρά έργων ΑΠΕ, σε προηγούμενη ειδική μας έκθεση σχετικά με τις ΑΠΕ το φαινόμενο αυτό έχει επίσης υπογραμμιστεί από εθνικά ανώτατα όργανα ελέγχου σε αρκετές εκθέσεις ελέγχου.».

  • 26 Δεκεμβρίου 2019, 22:09 | Γιάννης Βιδάλης

    ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΙΟΛΙΚΩΝ
    Πρέπει απαραιτήτως να ενσωματωθούν στο κείμενο της Μακροχρόνιας Στρατηγικής τα σχόλια της Ορνιθολογικής Εταιρείας:

    Οι στόχοι που αναφέρει η ΜΣ 2050 περί εγκατάστασης «[…] αιολικών μεγάλου μεγέθους σε περιοχές με πολύ υψηλό αιολικό δυναμικό» έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την εξαγγελθείσα στρατηγική της ΕΕ για την προστασία της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της οποίας θα επεκταθούν οι προστατευόμενες – χερσαίες και θαλάσσιες – περιοχές του δικτύου Natura.

    Δεν είναι επιτρεπτό ένα κείμενο εθνικής στρατηγικής κράτους μέλους να έρχεται σε αντίθεση με τις κατευθύνσεις που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο. Η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει πώς η ΜΣ 2050, αλλά και το ΕΣΕΚ, του οποίου η εφαρμογή θεωρείται δεδομένη από τη ΜΣ 2050, θα πληροί τις απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

    Η ΜΣ 2050 ουδόλως αναφέρει εάν βασίζεται σε ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα επιφέρουν τα μέτρα πολιτικής που προτείνονται. Η παράλειψη αυτή είναι ουσιώδους σημασίας, διότι κατά την Ορνιθολογική, δεν νοείται ένα κείμενο εθνικής στρατηγικής, το οποίο αποτυπώνει τον μακροχρόνιο σχεδιασμό της χώρας, να μην συνοδεύεται από ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα επιφέρει ο σχεδιασμός αυτός.

    Όπως και το ΕΣΕΚ, η ΜΣ 2050 δεν λαμβάνει υπόψη θεμελιώδεις περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους που σχετίζονται με τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων ΑΣΠΗΕ σε αδόμητους χώρους αλλά και τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που υπάρχουν για τον ίδιο λόγο σε όλη τη χώρα.

    Παρόλο που είναι γνωστό ότι τόσο το δομημένο περιβάλλον όσο και οι ενεργειακές απαιτήσεις των κτηριακών εγκαταστάσεων αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, ενώ σαφώς αναγνωρίζεται ως καθαρά ανθρωπογενές περιβάλλον, η ΜΣ 2050 δεν λαμβάνει υπόψη – όπως δεν το έπραττε ούτε το ΕΣΕΚ – ότι μονάχα εάν οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ προωθηθούν μέσα σε αυτό θα αποφευχθεί με ουσιαστικό τρόπο η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος.

    ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ

    Λαμβάνοντας υπόψη την ωριμότητα των τεχνολογιών, οι ιδανικότερες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας που μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα μέσα στο δομημένο περιβάλλον (δηλαδή μέσα στις πόλεις, στις βιομηχανικές περιοχές και κάθε μορφής «σφραγισμένο» έδαφος) για να καλύψουν το συμβατικό ποσοστό από ΑΠΕ είναι η ηλιακή και το βιοαέριο. Η Ελλάδα μάλιστα έχει σαφές πλεονέκτημα εξαιτίας του υψηλού βαθμού ηλιοφάνειας. Παράλληλα, οι εφαρμογές εκμετάλλευσης μπορούν να πληρούν την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αειφορίας (Άρθρο 24, παράγραφος 1 του Συντάγματος της Ελλάδας), σε αντίθεση με τους ΑΣΠΗΕ. 14. Συγκεκριμένα:

    • Οι εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης μπορούν να περιοριστούν στο δομημένο περιβάλλον (χωρίς να ζημιώνεται το φυσικό περιβάλλον).

    • Η εκμετάλλευση μπορεί να γίνει κοντά στους χώρους κατανάλωσης (χωρίς μεγάλες απώλειες κατά τη μεταφορά του ηλεκτρικού ρεύματος).

    • Η εκμετάλλευση αφήνει πραγματικά περιθώρια δικαιότερης κοινωνικά διανομής στην παραγωγή.

    • Υπάρχουν ήδη τεχνολογίες που εντάσσονται με αρμονικό τρόπο μέσα στο δομημένο περιβάλλον (φωτοβολταϊκά φιλμ για κάθετους υαλοπίνακες, φωτοβολταϊκά κεραμίδια κ.ο.κ).

    • Η εκμετάλλευση μπορεί να δώσει την ευκαιρία εργασίας σε πολλές εταιρείες και σε χιλιάδες εργαζόμενους και όχι σε ολιγοπώλια (ακολουθώντας την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης που αναφέρεται στην κοινωνική δικαιοσύνη).

    • Το κόστος των φωτοβολταϊκών έχει ήδη μειωθεί σημαντικά (όπως αναφέρεται και στο Παράρτημα του ΕΣΕΚ).15. Για να τηρηθούν τόσο οι τυπικές όσο και οι ουσιαστικές δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, η χώρα πρέπει να απομακρυνθεί από την ενίσχυση των ΑΠΕ στο αδόμητο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, τα φωτοβολταϊκά, το βιοαέριο και κάθε άλλη πρόσφορη εγκατάσταση εκμετάλλευσης ΑΠΕ (πιεζοηλεκτρισμός, Vortex technology κ.λπ.) θα πρέπει να ενισχυθούν μέσα στο δομημένο περιβάλλον. 16. Η εκμετάλλευση αιολικού δυναμικού μπορεί να έχει περιθώρια ανάπτυξης σε καλλιεργούμενα εδάφη αλλά και εν μέρει μέσα στο δομημένο περιβάλλον (π.χ. μικρές ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα για ηλεκτροφωτισμό, bladeless wind turbines μέσα σε οικισμούς κ.λπ.).

  • 26 Δεκεμβρίου 2019, 20:22 | Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ)

    Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία -της οποίας τους βασικούς άξονες παρουσίασε στις 11 Δεκεμβρίου 2019 η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- θα αποτελέσει ένα ολιστικό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή οικονομία, με ορίζοντα το 2050, έτσι ώστε να καταστεί κλιματικά ουδέτερη και βέβαια να παραμείνει ανταγωνιστική στο διεθνές στερέωμα. Ο κεντρικός στόχος της κλιματικής ουδετερότητας έχει ήδη γίνει αποδεκτός σχεδόν από όλα τα κράτη-μέλη (με την προσωρινή εξαίρεση της Πολωνίας) στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 12ης Δεκεμβρίου 2019.
    Μέσα σε αυτό το Ευρωπαϊκό πλαίσιο και με κεντρικό οδηγό την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας κατανοούμε ότι έχει εκπονηθεί και η υπό διαβούλευση Μακροχρόνια Στρατηγική 2050 (ΜΣ50) της χώρας μας. Ο ΕΣΑΗ συμφωνεί απόλυτα με τον στόχο για κλιματικά ουδέτερη οικονομία το 2050, υπογραμμίζοντας ότι στον τομέα του ηλεκτρισμού αυτό μπορεί να επιτευχθεί και νωρίτερα -σύμφωνα και με τον οδικό χάρτη για την απανθρακοποίηση και τον εξηλεκτρισμό που έχει εκπονήσει η Eurelectric (Decarbonisation pathways, 2018). Ιδίως μάλιστα λαμβάνοντας υπόψη, όπως η μακροχρόνια στρατηγική συμπεραίνει (σχήμα 33), ότι η μετάβαση σε ένα κλιματικά ουδέτερο ηλεκτρικό σύστημα θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους ρεύματος για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
    Το σχέδιο της ΜΣ50 -σε αντίθεση με το ΕΣΕΚ- δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής για την επίτευξη των δύο στρατηγικών (διατήρηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2°C ή κάτω από τον 1,5°C), αλλά αναπτύσσει και αξιολογεί τα αποτελέσματα έξι σεναρίων. Για αυτόν τον λόγο και οι παρατηρήσεις του Συνδέσμου μας σχετικά με τη ΜΣ50 δεν επεκτείνονται σε γενικότερα θέματα ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής αλλά γίνονται επί των σεναρίων, των παραδοχών και των αποτελεσμάτων.

    Σενάρια

    • Με δεδομένη τη δέσμευση της ΕΕ για κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το 2050, δύο μόνο από τα σενάρια της ΜΣ50 είναι συμβατά με αυτόν τον στόχο. Το ΕΕ1.5 (μέγιστος εξηλεκτρισμός και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, για να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισίου για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου) και το NC1.5 (εξηλεκτρισμός, βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και νέοι ενεργειακοί φορείς δηλ. κλιματικά ουδέτερα αέρια). Το σενάριο ΕΣΕΚ-2030 μπορεί να θεωρηθεί ένα είδος “no-regrets” σεναρίου.
    • Η απόκλιση, όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ), μεταξύ του “no-regrets” και των δύο συμβατών σεναρίων είναι 37 ποσοστιαίες μονάδες (95% μείωση έναντι 58% μείωσης). Αυτό το εύρημα από μόνο του δηλώνει και τη φιλοδοξία, αλλά και δυσκολία του εγχειρήματος για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας σε όλο το εύρος της οικονομίας μέσα στην εικοσαετία 2030-2050.
    • Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΣΑΗ πιστεύει ότι η πολύ μεγάλη βελτίωση στην εξοικονόμηση ενέργειας και τον εξηλεκτρισμό των ενεργειακών χρήσεων σε όλους τους τομείς είναι εκ των ων ουκ άνευ και στα δύο συμβατά σενάρια. Η Ελλάδα έχει παραδοσιακά ισχυρή βιομηχανία οικοδομικών υλικών, πρέπει λοιπόν να επενδύσει και για αυτόν τον λόγο στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ταυτόχρονα η Ελλάδα μπορεί να γίνει χώρα παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ σε τιμές φθηνότερες από ό,τι σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, λόγω του υψηλού ηλιακού και αιολικού δυναμικού της, κι έτσι να επιλεχθεί από ελληνικές και διεθνείς εταιρείες ως τόπος για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Συγκεκριμένα η χώρα μας θα πρέπει να είναι εξαγωγική μακροχρόνια κατά τις χρονικές στιγμές αφθονίας των ΑΠΕ, παρέχοντας ενέργεια και υπηρεσίες εξισορρόπησης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και σε λίγες ώρες έλλειψης ΑΠΕ να γίνεται εισαγωγική. Αυτά τα δύο βασικά πλεονεκτήματα της χώρας θα πρέπει να λάβει υπόψη η ΜΣ50 τώρα αλλά και σε κάθε αναθεώρησή της.
    • Η συνεχής παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων -άρα και των σεναρίων της ΜΣ50- μπορεί να βοηθηθεί από την ενεργό συμμετοχή, στην παρακολούθηση και μελλοντική αναθεώρηση της μακροχρόνιας στρατηγικής, των μεγάλων εταιρειών ενέργειας και ηλεκτρισμού της χώρας οι οποίες άλλωστε βρίσκονται σε τακτική επαφή με το διεθνές R&D ή/και επενδύουν και οι ίδιες σε αυτό.

    Παραδοχές

    • Ο ρυθμός αύξησης της εθνικής οικονομίας (από 2,85% το 2020 σε 2,07% το 2025) ίσως και να θεωρείται συντηρητικός για τα αμέσως επόμενα χρόνια. Το σημείο αυτό πιθανώς να χρειαστεί αναθεώρηση εντός του 2020 και ανάλογα με τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις της χώρας μας με τους θεσμούς της ΕΕ όσον αφορά τη δυνατότητα χρήσης των εσόδων από τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών (ANFA- SMP) για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στην Ελλάδα.
    • Οι τιμές των δικαιωμάτων EUA για μετά το 2030 γίνονται πραγματικά πολύ υψηλές. Στα συμβατά σενάρια από 31,2 Ευρώ/τόνο το 2030 φθάνουν τα 64 Ευρώ/τόνο το 2035 και αγγίζουν τα 380 Ευρώ/τόνο το 2050. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η ΜΣ50 έχει λάβει υπόψη της τη διασύνδεση του Ευρωπαϊκού EU ETS με άλλα συστήματα εμπορίας δικαιωμάτων μετά το 2030 ή θεωρεί πως θα παραμείνει απομονωμένο σύστημα έως το 2050, δηλαδή μόνον οι υπόχρεες εγκαταστάσεις στην ΕΕ θα είναι αντιμέτωπες με τόσο υψηλές τιμές δικαιωμάτων.
    • Ο ΕΣΑΗ διατυπώνει εκ νέου τη θέση του για την αναγκαιότητα σχεδιασμού και κατασκευής νέων διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ιδίως για την περίοδο 2030-2050. Μόνο έτσι θα μπορεί να γίνεται εξαγωγή των πολύ μεγάλων ποσοτήτων από τα έργα ΑΠΕ κατά τις ώρες αιχμής του ηλιακού και αιολικού δυναμικού και να μην οδηγούμαστε σε φαινόμενα κορεσμού του εσωτερικού ηλεκτρικού δικτύου ή/και περικοπής της παραγωγής των κυμαινόμενων ΑΠΕ.
    • Με τόσο υψηλές τιμές δικαιωμάτων εκπομπής προφανώς και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να καταστεί βιώσιμη η -σήμερα ακόμα ανώριμη- τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS). Το καίριο ερώτημα για την Ελλάδα είναι το πού θα γίνει η αποθήκευση του CO2, καθώς επίσης και για πόσα έτη επαρκεί η αποθηκευτική ικανότητα των 140 Mt CO2 που αναφέρει η ΜΣ50.
    • Στη ΜΣ50 δεν φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη η δυνατότητα για καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα (carbon sink) π.χ. δάση. Για αυτόν τον σκοπό θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2018/841. Στόχος φυσικά είναι να επιτευχθεί η απαιτούμενη κλιματική ουδετερότητα με το μικρότερο κόστος.
    • Επειδή η ΜΣ50 προτείνει την ανάμιξη αερίων (κλιματικά ουδέτερων και μη) στα ήδη υπάρχοντα δίκτυα, θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια για τις εγκαταστάσεις των καταναλωτών και τον τρόπο κάλυψης του κόστους προσαρμογής (π.χ. εγκεκριμένα σχήματα state aid).

    Αποτελέσματα

    • Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος μειώνεται από τα 130 Ευρώ/MWh το 2020 στα περίπου 105 Ευρώ/MWh το 2050. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα προς την κοινωνία των πολιτών που θα κληθεί να ενστερνισθεί και να συμμετάσχει ενεργά στην ενεργειακή μετάβαση. Η προστασία του κλίματος πρέπει και μπορεί να συμβαδίζει με την ανάπτυξη και τις επενδύσεις αλλά και με τη φθηνότερη ενέργεια.
    • Αν και το κείμενο της ΜΣ50 δεν υπεισέρχεται σε θέματα σχεδιασμού των αγορών, γίνεται φανερό, από την μελλοντικά πολύ μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ των έργων ΑΠΕ, ότι οι αγορές διαθέσιμης ισχύος θα καταστούν πιθανότατα μόνιμη συνιστώσα των αγορών ηλεκτρισμού σε όλη την έκταση της ΕΕ. Και αυτό όχι μόνο για τη διασφάλιση κατανεμόμενων μονάδων και για τις μονάδες αποθήκευσης, αλλά και των έργων ΑΠΕ με κυμαινόμενη παραγωγή.
    • Ένα πράγματι εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι την εικοσαετία 2030-2050 αναμένεται πολύ μεγάλη αύξηση έως και σχεδόν τριπλασιασμός της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας (από 62-65 TWh το 2030 σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, σε 101-173 TWh το 2050 στα δύο συμβατά σενάρια). Για να καταδειχθεί η πολύ μεγάλη πρόκληση αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι η κατανάλωση ηλεκτρισμού στην Ελλάδα την εικοσαετία 2000-2020 θα μεταβληθεί από 53 TWh σε περίπου 58,5 TWh (πρόβλεψη ΕΣΕΚ για το 2020). Είναι προφανές ότι μόνο με τη λειτουργία ανοικτών και ανταγωνιστικών αγορών και την ύπαρξη επαρκών διασυνδέσεων μπορεί να γίνει δυνατή η σύνδεση των δεκάδων επιπλέον GW ισχύος και η απορρόφηση ή/και το διασυνοριακό εμπόριο αυτών των τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας.
    • Από τα αποτελέσματα της ΜΣ50 αναδεικνύεται η αναγκαιότητα των ευέλικτων θερμικών μονάδων (ειδικά αυτών που θα λειτουργούν με κλιματικά ουδέτερα αέρια) σε συνδυασμό με αποθηκευτικά μέσα (π.χ. αντλησιοταμίευση) για την παροχή εφεδρειών και τη διασφάλιση της εύρυθμης καθημερινή λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος με την πολύ μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ κυμαινόμενων ΑΠΕ που προβλέπεται σε κάθε ένα από τα δύο συμβατά σενάρια.
    • Πολύ σημαντική θα είναι η συμβολή του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα στην υλοποίηση της μετάβασης σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία την περίοδο 2030-2050. Και στα δύο σενάρια του 1,5 βαθμού Κελσίου οι ετήσιες επενδυτικές δαπάνες κυμαίνονται στα 9-10 δισ. Ευρώ (χωρίς τις μεταφορές και τις αγορές οχημάτων) με 2-3 δισ. Ευρώ εξ αυτών να αφορούν την ηλεκτροπαραγωγή και τα δίκτυα. Είναι αναγκαίο λοιπόν να διαμορφωθούν προϊόντα και υπηρεσίες που να συνδέονται με τις ανάγκες της ριζικής αναδιάταξης του ενεργειακού τομέα και της προστασίας του κλίματος. Τα πράσινα ομόλογα είναι μια αρχή αλλά απαιτούνται πολλά περισσότερα.
    • Επειδή η τεχνολογία παραγωγής πράσινου υδρογόνου και άλλων κλιματικά ουδέτερων αερίων (βιοαέριο και συνθετικό μεθάνιο) είναι ακόμα σε πρώιμη φάση, είναι αναμενόμενο να αυξηθεί μελλοντικά ο βαθμός απόδοσής τους. Επομένως θα μειωθεί η απαραίτητη ισχύς έργων ΑΠΕ για την τροφοδοσία των εγκαταστάσεων παραγωγής αυτών των αερίων. Συνεπώς το σενάριο NC1.5 στην πρώτη αναθεώρηση της ΜΣ50 πιθανώς θα προβλέπει χαμηλότερη συνολική εγκατεστημένη ισχύ έργων ΑΠΕ σε σχέση με σήμερα.
    • Αν και η Ελλάδα έχει πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό, η ΜΣ50 -σε συνέχεια μάλιστα του ΕΣΕΚ- προβλέπει μόνο πολύ περιορισμένη διείσδυση της γεωθερμίας στην ηλεκτροπαραγωγή. Αυτό το σημείο θα πρέπει πιθανώς να επανεξετασθεί κατά τη διαδικασία παρακολούθησης και αναθεώρησης της μακροχρόνιας στρατηγικής. Το ίδιο ισχύει και για την τεχνολογία της συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης, καθώς και για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα
    • Η υπό διαβούλευση ΜΣ50 συμπεραίνει ότι μελλοντικά η συμμετοχή του σιδηροδρόμου και γενικά των μέσων σταθερής τροχιάς τόσο στην επιβατική όσο και στην εμπορευματική κίνηση θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Αυτό όμως δεν συνάδει με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που προβλέπει ότι το 75% των σημερινών οδικών μεταφορών εντός της ΕΕ θα πρέπει να αναληφθεί από τους σιδηροδρόμους και τις πλωτές μεταφορές.

  • 26 Δεκεμβρίου 2019, 18:47 | Δήμητρα Κρόμπα – ΔΕΗ Α.Ε.

    Σχόλια ΔΕΗ A.E. επί της «Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το έτος 2050»

    Η ΔΕΗ Α.Ε. θεωρεί ότι η εκπόνηση «Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το έτος 2050» είναι ένα ιδιαίτερα θετικό βήμα από την πλευρά της Πολιτείας, με δεδομένο ότι οι επενδύσεις στον ηλεκτρικό τομέα απαιτούν κατά κανόνα υψηλά κεφάλαια και μακρούς χρόνους υλοποίησης, συνεπώς χρειάζονται ορατότητα δεκαετιών για τον προγραμματισμό, την υλοποίηση, τη λειτουργία και την απόσβεσή τους.

    Η ΔΕΗ Α.Ε. χαιρετίζει το στόχο της Πολιτείας για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα της Ελληνικής Οικονομίας έως το 2050. Η υψηλή διείσδυση των τεχνολογιών ΑΠΕ έως το 2050 είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, σε συμφωνία με τους στόχους «απανθρακοποίησης» (decarbonisation) και «πράσινης οικονομίας» (green deal).

    Ως μοναδικό σχόλιο θα θέλαμε να αναφέρουμε τον προβληματισμό μας αναφορικά με τη συμμετοχή του αερίου στο μίγμα του 2050, που παραμένει σχετικά υψηλή, πρακτικά σε όλα τα σενάρια που έχουν εξετασθεί στη μελέτη «Μακροχρόνιας Στρατηγικής», κι αυτό για λόγους στήριξης του Συστήματος λόγω της μεγάλης διείσδυσης μεταβλητών ΑΠΕ. Προβλέπεται από τη μελέτη ότι -όχι μόνο θα διατηρηθεί σημαντική ισχύς μονάδων αερίου στο Σύστημα- αλλά επίσης ότι οι μονάδες αυτές θα έχουν υψηλούς συντελεστές φόρτισης (έως και 84% σε κάποια σενάρια), ως μονάδες στρεφόμενης εφεδρείας που θα λειτουργούν συνεχώς σε ενδιάμεσο φορτίο – και όχι μόνο στις κρίσιμες περιόδους και στις αιχμές. Η μελέτη αναφέρει ότι οι συμβατικές αυτές μονάδες θα είναι αναγκαίες γιατί οι τεχνολογίες αποθήκευσης δεν θα επαρκούν από μόνες τους για τη στήριξη των μεταβλητών ΑΠΕ. Σύμφωνα με τη μελέτη, η απαίτηση για απανθρακοποίηση -παρά την εκτεταμένη καύση αερίου για ηλεκτροπαραγωγή- επιτυγχάνεται κυρίως με τη χρήση «carbon neutral» αερίου (συνθετικού αερίου, βιοαερίου κ.α.,) αντί για φυσικό αέριο.

    Κατά την άποψή μας, οι τεχνολογίες παραγωγής συνθετικού αερίου κλπ σε μεγάλη κλίμακα είναι εξαιρετικά ανώριμες και αβέβαιες (με βάση τα σημερινά τουλάχιστον δεδομένα) και με ερωτήματα όσον αφορά το τελικό κόστος και τη βιωσιμότητά τους.
    Κατά την εκτίμησή μας, το 2050 θα έχουν πλέον ωριμάσει πλήρως και αναπτυχθεί σε μέγιστο βαθμό οι τεχνολογίες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες και θα έχουν επιτύχει σχετικά χαμηλά κόστη. Με την ανάπτυξη των τεχνολογιών αποθήκευσης αναμένουμε να εκλείψει η ανάγκη για λειτουργία συμβατικών μονάδων. Αλλά ακόμα κι αν παραμείνουν κάποιες συμβατικές μονάδες διαθέσιμες στο Σύστημα το 2050, κυρίως για αντιμετώπιση κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, αυτές θα πρέπει να είναι ευέλικτες μονάδες (π.χ. αεριοστροβιλικές μονάδες) οι οποίες θα λειτουργούν ελάχιστες ώρες το χρόνο, μόνο κατά τις κρίσιμες περιόδους.

  • 25 Δεκεμβρίου 2019, 12:47 | Κωνσταντίνος

    Είμαι ένας μελλοντικός δασολόγος, μια σχολή με τεράστιο περιβαλλοντικό προσανατολισμό.Με λύπηση παρατηρώ ότι στα μάτια σας η σχολή μου είναι ιδιαίτερα υποτιμημένη και παραγκωνησμενη σε επίπεδο τοπικής και εθνικής αυτοδιοίκησης. Αυτό που πρέπει να γίνει ΑΜΕΣΑ σύμφωνα με εμένα το 2020:

    1)ΠΥΡΚΑΓΙΈΣ
    Σύσταση ενιαίου φορέα Δασοπυρόσβεσης
    Κονδύλια πρόληψης περισσότερα απ ότι κατάσβεσης
    Ολοκλήρωση κτηματολογίου-δασολογίου
    Προσλήψεις δασοφυλακων

    2) ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ/ΑΠΟΒΛΗΤΑ
    Σκουριές Χαλκιδικής: Η συγκεκριμένη εταιρεία που βγάζει χρυσό ανέφερε ότι τοποθετεί τα μολυσμένα συστατικά σε χαβούζες (τεχνητές λίμνες) αγνοώντας την απορροή του νερού, τη σχέση της με τα υπόγεια νερά και φυσικά τα πιο ορατά αποτελέσματα όπως η αλλαγή του χρώματος της θάλασσας στο στρατωνι Χαλκιδικής και η εμφάνιση περιεκτικότητας καδμιου σε μικρό παιδάκι της περιοχής
    -Επιτάχυνση εγκατάστασης καφέ κάδων και μονάδας επεξεργασίας λυματων
    -Ενημέρωση του κοινού σωστά και μεθοδικά

    3)Αιολικά:
    Αλλαγή στα:
    -Άναρχη χωροταξική τοποθέτηση τους πλήττοντας τα στοιχεία του τοπίου καταστρέφοντας τον περηπατιτικο και αναψυχικο τουρισμό που επιδεικτικά δεν αξιοποιειτε
    -Να λάβετε υπόψη σας τα σπάνια ενδημικά πουλιά ,ζώα, φυτά και τις περιοχές natura που χρησιμοποιείτε ως περιοχές εγκατάστασης αιολικών πάρκων που θα προκαλέσουν τεράστιες συνέπειες στο περιβάλλον
    -Προστατέψτε τα Γκαλαπανγκος του Αιγαίου τις βραχονησίδες που φιλοξενούν αμέτρητο αριθμό απειλούμενων ζώων καθώς και τις περιοχές Natura σε Άγραφα, Σαμοθράκη, Ικαρία, Τήνο με πολλά και απειλούμενα ζώα
    -Δημιουργία αιολικών σε πεδινές περιοχές όπως πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης

    4)Θηροφυλακη
    -Αυστηρότερους νόμους για παραβάτες
    -Έλεγχος σε τοπικές αγροτικές κοινωνίες για την εξακρίβωση αδειών κυνηγιού

    5)Πρόσληψη δασολογων και περιβαλλοντολογων για καλύτερα αποτελέσματα

  • 24 Δεκεμβρίου 2019, 18:03 | ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΜΙΛΟΥ ΔΕΗ

    ΑΘΗΝΑ, 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019

    ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΜΙΛΟΥ ΔΕΗ
    ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2050 (ΜΣ50)
    (Σχόλια για τη διαβούλευση)

    Το κείμενο της Μακροχρόνιας Στρατηγικής (ΜΣ) που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτελεί τον προτεινόμενο από την πλευρά της Πολιτείας οδικό χάρτη για την επίτευξη κλιματικά ουδέτερης οικονομίας το 2050. Κεντρικός στόχος στα σχετικά σενάρια που παρουσιάζονται είναι η δραστική μείωση των εκπομπών κατά 80% έως 95% το 2050 συγκριτικά με τα επίπεδα εκπομπών του 1990, προκειμένου να περιοριστεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε 1,5 έως 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα στο δεύτερο ήμισυ του τρέχοντος αιώνα.
    Όπως επισημαίνεται στο κείμενο της ΜΣ50, οι παραπάνω στόχοι απαιτούν την εκ βάθρων αναδιάρθρωση του Ελληνικού Ενεργειακού Συστήματος σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση ήδη από τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας, αλλά πολύ περισσότερο κατά την περίοδο 2030-2050, θεωρώντας παράλληλα ως δεδομένη την πλήρη επίτευξη των στόχων που τέθηκαν στα πλαίσια του προσφάτως αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Εάν το ΕΣΕΚ κρίνεται ως ιδιαίτερα φιλόδοξο αναφορικά με την πλήρη εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων για την επίτευξη των κλιματικών στόχων μέχρι το 2030 υιοθετώντας μάλιστα ώριμες πολιτικές και τεχνολογικές λύσεις προς την κατεύθυνση αυτή, η παρούσα ΜΣ αποτελεί ομολογουμένως ένα σύνολο υπεραισιόδοξων εναλλακτικών σεναρίων για την επίτευξη της δραστικής μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050, τα οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν τεράστιας έκτασης ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιρίων, υψηλότατο βαθμό εξηλεκτρισμού των ενεργειακών χρήσεων σε όλους τους τομείς (μεταφορές, θερμότητα), εντυπωσιακά υψηλή διείσδυση ΑΠΕ ειδικά στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, κ.α. Κεντρικό ρόλο στην επίτευξη του κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού συστήματος προτείνεται να αναλάβει η εκτενής εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών που σήμερα παρουσιάζουν όμως πολύ μικρό βαθμό ωριμότητας, όπως είναι η ανάπτυξη και χρήση κλιματικά ουδέτερων καυσίμων (υδρογόνο, βιοαέριο, συνθετικό μεθάνιο) που εκτιμάται ότι στο απώτερο μέλλον θα υποκαταστήσουν πλήρως τα ορυκτά καύσιμα.
    Σύμφωνα με την παρούσα ΜΣ50 παρατηρείται το 2030, πλήρης απολιγνιτοποίηση (ουσιαστικά μέχρι 31.12.2027) κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων ισχύος 4GW (σελ. 47) και υποκατάσταση τους από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, καθώς επίσης από σταθμούς αποθήκευσης.
    Η Μελέτη του Ι.Ε.Ν.Ε. [Ινστιτούτου Ενέργειας για την Ν.Α. Ευρώπη], αναφορικά με την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας (Νοέμβριος 2018), στη σελ. 53 προβλέπει ότι η απολιγνιτοποίηση είναι δύσκολο – σε μεσοπρόθεσμο διάστημα – να επιτευχθεί, λόγω του μεγάλου μέρους ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη και στο ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα εκμεταλλεύσιμα λιγνιτικά αποθέματα στην Ευρώπη. Αντίστοιχες πολιτικές ακολουθούν και άλλα Ευρωπαϊκά κράτη με ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη, όπως η Γερμανία, η Πολωνία και η Τσεχία.
    Η συγκεκριμένη, επιβαλλόμενη και μη τεκμηριωμένη απόφαση για την απότομη – βίαιη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής μέχρι 1.1.2028, ενδεικτικά θα έχει τα εξής ολέθρια αποτελέσματα:
    • Πάγωμα των ερευνών για τη δέσμευση του CO2, τόσο στις λιγνιτικές μονάδες, όσο και στη βιομηχανία.
    • Αδυναμία εφαρμογής της υποχρεωτικής περιβαλλοντικής αποκατάστασης και απόδοσης στις τοπικές κοινωνίες των λιγνιτικών περιοχών, των ήδη ανοικτών, αλλά και των εξοφλημένων Ορυχείων και ΑΗΣ, για νέες παραγωγικές επενδύσεις και γεωργική χρήση.
    • Δραματική και ανυπολόγιστη -σε κόστος και σε χρόνο- μείωση του βιοτικού επιπέδου των πληθυσμών στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, που εδώ και έξι δεκαετίες περίπου, έχουν μετασχηματιστεί από φτωχές γεωργοκτηνοτροφικές κοινωνίες, σε ευημερούσες μεν, μονομερούς δε ανάπτυξης βιομηχανικές και διαρκώς ρυπαινόμενες περιοχές. Και όλα αυτά, δίχως την παραμικρή πρόνοια της Πολιτείας για τη γνωστή σε όλους ερχόμενη μεταλιγνιτική εποχή, αλλά μόνιμη αδιαφορία, αποκλειστικά για την επίτευξη της οικονομικής ανάπτυξης της Χώρας, στοιχείο που αποτελούσε το κυρίαρχο εθνικό ζητούμενο όλων των προηγούμενων χρόνων.
    • Αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, για την πληρωμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου, που θα απαιτείται από δω και πέρα, για να υποστηρίξει το έλλειμμα από το μοναδικό μέχρι σήμερα ενδογενές καύσιμο ηλεκτροπαραγωγής, τον λιγνίτη.
    • Μείωση της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας, εξαιτίας της αδυναμίας κατασκευής τόσο του ηλεκτρικού δικτύου υψηλής τάσης, όσο και του δικτύου μέσης τάσης σύνδεσης με τους σταθμούς ΑΠΕ για περιβαλλοντικούς λόγους.
    • Δέσμευση τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων ευρώ από άλλες παραγωγικές επενδύσεις (π.χ. γεωργία, ξενοδοχειακός – τουριστικός τομέας, βιομηχανία) και χρησιμοποίησή τους για την ανέγερση φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, δικτύων και μπαταριών.
    • Αλματώδη αύξηση του ήδη δυσβάστακτου οικονομικού χρέους της Χώρας.
    • Δέσμευση γης υψηλής παραγωγικότητας, εκτάσεων της τάξης των 100.000 στρεμμάτων περίπου (ίση με τη μισή έκταση της πεδιάδας Κωπαΐδας), για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών.
    • Ανύπαρκτο σχεδιασμό και παντελή απουσία μέριμνας για την αποκατάσταση των εδαφών, καθώς και των αποβλήτων, λόγω της πιθανής εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, με το πέρας χρήσης και λειτουργίας τους.
    • Μειωμένη ασφάλεια του Εθνικού Ηλεκτρικού Συστήματος λόγω, α. απουσίας έγκαιρου σχεδιασμού – επενδύσεων ενίσχυσης των διασυνδέσεων και β. της διατήρησης των ασθενών διασυνδέσεων με τα άλλα όμορα κράτη, σε συνδυασμό με τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση μπαταριών σε τόσο μεγάλη κλίμακα.

    Σύμφωνα με την εισαγωγή στη διαβούλευση για τη ΜΣ50 από τον αρμόδιο Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεράσιμο Θωμά,
    «…η Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050, αποτελεί για την Ελληνική Κυβέρνηση έναν οδικό Χάρτη για τα θέματα του Κλίματος και της Ενέργειας, στο πλαίσιο της συμμετοχής της χώρας στο συλλογικό Ευρωπαϊκό στόχο της επιτυχούς και βιώσιμης μετάβασης σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας έως το έτος 2050 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
    Είναι σαφές ότι η μακροχρόνια στρατηγική αναπτύσσεται συμπληρωματικά στο ΕΣΕΚ, το οποίο και αποτελεί το κεντρικό στρατηγικό σχέδιο βάσει του οποίου υλοποιούνται συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος. Το σημείο εκκίνησης σε επίπεδο νέων μέτρων πολιτικής και της εφαρμογής τους, στο πλαίσιο της μακροχρόνιας στρατηγικής, είναι το έτος 2030, και ο σχεδιασμός αυτών εξαρτάται τόσο από το ακριβές ενεργειακό μείγμα που θα έχει διαμορφωθεί τότε όσο και από τις αντίστοιχες τεχνικο-οικονομικές συνθήκες…».

    Είναι όμως γεγονός, πως ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον και τη βιωσιμότητά του είναι στενά συνδεδεμένα με την ενέργεια λόγω των εκπομπών CO2 ή άλλων αερίων και σωματιδίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
    Περιβαλλοντικά θέματα επίσης προκύπτουν και από παράγοντες που εκ σχεδιασμού δεν μπορούν να αποτραπούν, όπως είναι π.χ. η κατάκλιση μεγάλων δασικών περιοχών ανάντη φραγμάτων υδροηλεκτρικών έργων ή από ατυχήματα όπως π.χ. διαρροές κατά την εξόρυξη ή μεταφορά αργού πετρελαίου., φυσικού αερίου-υδρογονανθράκων, η εγκατάσταση πλήθους ανεμογεννητριών τεραστίων διαστάσεων στις κορυφογραμμές οροσειρών με αποτύπωμα εκατομμυρίων τόνων αδρανούς ύλης μπετόν , αποτύπωμα μη ανακυκλώσιμων πολυαστερικών συνθετικών υλικών – Kevlar των πτερυγίων των ανεμογεννητριών , άνω και των 75 μέτρων μήκους εκάστου εξ΄αυτών, ακόμη και σε προστατευμένες περιοχές Natura κλπ. Είναι αναγκαία λοιπόν μια αποτελεσματική διακυβέρνηση που θα αποτρέπει και κατ΄ ελάχιστο θα μετριάζει τις βραχυπρόθεσμες διαταραχές σε ένα βιοενεργειακό σύστημα, όπως απαιτεί η χρηστή διοίκηση της πολιτείας σε κάθε ανεπτυγμένη χώρα που στηρίζει μια ισορροπημένη ανάπτυξη της ενέργειας, αναγκαίας για την ανάπτυξη των σύγχρονων πολιτισμών, χωρίς να διαταράζει ανεπανόρθωτα το κλίμα στον πλανήτη, και το μικρόκλιμα της κάθε περιοχής. Η παρούσα Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050 προκαλεί εντύπωση κατ΄ αρχήν γιατί έπεται χρονικά του νέου ΕΣΕΚ 2020-2030 του οποίου θα έπρεπε κατά την άποψή μας να προηγείται και μετά από εύλογο χρονικό διάστημα να προσαρμοζόταν ο νέος δεκαετής ΕΣΕΚ στη μακροχρόνια τριακονταετή στρατηγική και όχι αντιστρόφως όπως παρουσιάστηκε. Η Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050, κατά την άποψή μας, αποτελεί μια υπεραισιόδοξη προσέγγιση που δείχνει την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα στον ενεργειακό τομέα έως το 2050 αγνοώντας εντελώς, στην παραγωγή η.ε., τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους, λιγνίτη, φυσικού αερίου (επίκειται εξόρυξη τα επόμενα χρόνια σύμφωνα και με τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις περί ερευνών και εξορύξεων Νότια και Νοτιοδυτικά της Χώρας) αλλά και τις μεγάλες επενδύσεις που έχουν γίνει από τη ΔΕΗ και στους υδατικούς πόρους της Χώρας όσο και την περαιτέρω αναγκαία παρακίνηση νέων επενδύσεων για ακόμη μεγαλύτερη αξιοποίηση τους.
    Εύλογα λοιπόν, προκύπτουν ερωτήματα, όπως τα ακόλουθα:
    • Είναι δυνατό να στηρίζεται η ηλεκτρενεργειακή τροφοδότηση της Χώρας το 2050 μόνο σε ΑΠΕ, εισαγωγές και συσσωρευτές ενέργειας;
    • Υπάρχει τέτοιο σενάριο σε άλλη Χώρα της Ευρώπης;
    • Πως θα αντιμετωπιστούν οι ιδιαιτερότητες της Χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που ανακύπτουν λόγω της γεωπολιτικής θέσης και της ισχνής οικονομίας της;
    • Ποιος θα αναλάβει το υπέρογκο κόστος των επενδύσεων που απαιτούνται στις ΑΠΕ και τους συσσωρευτές, σε συνδυασμό με τις ελάχιστες θέσεις εργασίας που προσφέρουν;
    • Υπάρχει εγγυημένη πρόβλεψη για το ποιος θα αναλάβει το κόστος αποδόμησης αυτών και της υποχρεωτικής περιβαλλοντικής αποκατάστασης στους χώρους εγκατάστασης, μετά το πέρας του χρόνου ζωής – λειτουργίας τους;

    Πάραυτα, έχοντας λάβει σοβαρά υπόψη ότι ο ενεργειακός μετασχηματισμός -με στροφή προς τις ΑΠΕ- είναι σε παγκόσμιο επίπεδο μία πραγματικότητα και αποτελεί στρατηγική επιλογή σε επίπεδο: α) Ευρωπαϊκής Ένωσης, β) Χώρας και γ) Επιχείρησης (ΔΕΗ), κρίθηκε εκ νέου σκόπιμη και απαραίτητη η συμμετοχή μας στη διαβούλευση επί του νέου Εθνικού Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασμού για το 2050, που αναρτήθηκε στις 28.11.2019 (http://www.opengov.gr/minenv/?p=10174) και η οποία γίνεται ως συνέχεια και συμπλήρωση:
    i. των σχολίων μας που αναρτήθηκαν στις 7.12.2018 στη διαβούλευση για τo ΕΣΕΚ (2018-2019), στο σύνδεσμο:http://www.opengov.gr/minenv/?p=9703#comments
    ii. των σχολίων μας που αναρτήθηκαν στις 11.11.2019 στη διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΕΗ, ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠΑ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΕ», στο σύνδεσμο http://www.opengov.gr/minenv/?p=10098#comments
    iii. της παρέμβασης του Προέδρου του Συλλόγου στις 2.12.2019 στην ΤτΕ (Παρουσίαση του νέου ΕΣΕΚ) και
    iv. των σχολίων μας που αναρτήθηκαν στις 16.12.2019 στη διαβούλευση για το νέο ΕΣΕΚ (2019), στο σύνδεσμο http://www.opengov.gr/minenv/?p=10155#comments .

    Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οι παρατηρήσεις και τα σχόλιά μας συνοψίζονται στα εξής:
    1. Η ετήσια ακαθάριστη ζήτηση ηλεκτρισμού στο έτος 2050 εκτιμάται σε 74,7TWh κατά το συντηρητικότερο σενάριο (ΕΣΕΚ 2030) και εκτοξεύεται στις 173,2TWh στο επιθετικότερο σενάριο (NC1.5) επίτευξης των κλιματικών στόχων (βλ. Σχήμα 21, σελ. 43). Αυτό μεταφράζεται σε αύξηση 30% – 300% σε σχέση με τις σημερινές συνθήκες, το οποίο θα απαιτήσει όχι μόνο εκτεταμένες αναβαθμίσεις και επεκτάσεις σε ηλεκτρικά δίκτυα και υποδομές, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής μεταφορά και διανομή των τεράστιων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και εκτεταμένη εφαρμογή ψηφιακών συστημάτων διαχείρισης των δικτύων. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο, εάν πρωτίστως η τεχνολογική πρόοδος ειδικότερα στον τομέα παραγωγής συνθετικών καυσίμων και δευτερευόντως, η εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα επιτρέψουν τον επιδιωκόμενο μαζικό εξηλεκτρισμό σε όλους τους τομείς, καθώς και εάν το χρονικό διάστημα της περιόδου 2030-2050 επαρκεί προκειμένου να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί βέλτιστα το τεράστιο έργο ριζικού μετασχηματισμού του εγχώριου ηλεκτρικού συστήματος.
    2. Κεντρική θέση στον μετασχηματισμό του ηλεκτρικού συστήματος μέχρι το 2050 καταλαμβάνουν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Παρ’ όλα αυτά, τα μεγέθη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, έτσι όπως παρουσιάζονται στο Σχήμα 22 (σελ. 44) είναι εξαιρετικά φιλόδοξα έως εξωπραγματικά, καθώς ξεπερνούν ετησίως τις 70TWh σε όλα τα σενάρια προσομοίωσης και φτάνουν μέχρι τις 150TWh (!) στα επιθετικότερα εξ αυτών (κάλυψη περίπου του 90% της ακαθάριστης ζήτησης ηλεκτρισμού), με τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά να αποτελούν τις βασικές τεχνολογίες που θα συμμετέχουν στο μελλοντικό ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα (κάλυψη του 70% της ακαθάριστης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας). Αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος και αντίστοιχα ηλεκτροπαραγωγής από μονάδες ΑΠΕ, κατά 7-15 φορές σε σχέση με τις σημερινές συνθήκες ή ισοδύναμα, εγκατάσταση περίπου 1,5 – 3,0GW νέων μονάδων ΑΠΕ ετησίως, για τα επόμενα 30 χρόνια. Δεδομένης της ελληνικής πραγματικότητας, αναφορικά με τον απαιτούμενο χρόνο ωρίμανσης των έργων ΑΠΕ (ενδεικτικά αναφέρεται ότι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη λήψη της επενδυτικής απόφασης μέχρι την ηλέκτριση ενός αιολικού πάρκου -σήμερα- υπερβαίνει συνήθως τα 5 χρόνια), καθώς επίσης ο -εκ των πραγμάτων- σταδιακός περιορισμός των διαθέσιμων χώρων για ανάπτυξη έργων ΑΠΕ με αποδεκτούς συντελεστές φόρτισης (ειδικότερα αιολικών πάρκων), κρίνεται ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να επιτευχθεί τόσο μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ στο θεωρούμενο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τόσο εκτενής υλοποίηση νέων έργων ΑΠΕ απαιτεί και τον παράλληλο εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων, προκειμένου να διασφαλιστεί αφενός μεν η ασφαλής λειτουργία τους και αφετέρου δε η πλήρης απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ. Επιπρόσθετα, σε όλα τα σενάρια προβλέπεται σημαντική αύξηση (έως διπλασιασμός) της υδροηλεκτρικής παραγωγής, χωρίς όμως από τη μια να διευκρινίζεται εάν προέρχεται από μικρά υδροηλεκτρικά έργα (φυσικής ροής) ή από μεγάλα υδροηλεκτρικά συγκροτήματα, που διαθέτουν ταμιευτήρες και από την άλλη, εάν υπάρχουν οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι εντός της ελληνικής επικράτειας, για την κατασκευή και αποδοτική λειτουργία των έργων αυτών. Η μέχρι σήμερα εμπειρία από την εφαρμογή της εν λόγω τεχνολογίας στη χώρα μας, έχει δείξει ότι το μέγεθος της εγχώριας εγκατεστημένης ισχύος των ΥΗΣ είναι αδύνατο να αυξηθεί περαιτέρω στα παραπάνω επίπεδα, καθώς ακόμη και το μοναδικό σε εκκρεμότητα υδροηλεκτρικό έργο του ΥΗΣ Μεσοχώρας ισχύος 160MW που έχει κατασκευαστεί εδώ και 18 χρόνια, δεν λειτουργεί ακόμη, καθώς προσκρούει στην ολιγωρία της κρατικής διοίκησης και σε σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών, δικαστικών αποφάσεων και αντιδράσεων από τις τοπικές κοινωνίες, προκαλώντας διαφυγόντα κέρδη πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τη ΔΕΗ.
    3. Είναι πλέον γνωστό ότι η λειτουργία μονάδων μεταβλητών ΑΠΕ (αιολικών, φωτοβολταϊκών) σε τόσο μεγάλη έκταση, απαιτεί σημαντική μεγέθυνση της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας για σκοπούς άμεσης εξισορρόπησης της διακοπτόμενης παραγωγής ΑΠΕ και παροχής εφεδρειών. Η προτεινόμενη ΜΣ αναδεικνύει σε κεντρική τεχνολογία αποθήκευσης το υδρογόνο, συνεπικουρούμενο από τις μπαταρίες, αγνοώντας παντελώς τις υπάρχουσες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της αντλησιοταμίευσης στη Χώρα, καθώς η εγκατεστημένη ισχύς σε όλα τα σενάρια προσομοίωσης για το έτος 2050 ισούται με 1,5GW και είναι όση ακριβώς προβλέπει επίσης το ΕΣΕΚ για το έτος 2030 (700MW των δύο υφιστάμενων αντλητικών συγκροτημάτων Σφηκιάς & Θησαυρού + 680MW του έργου της «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ», πιθανώς σε σύμπραξη με τη ΔΕΗ στην Αμφιλοχία + 140MW του αντλητικού σταθμού στο Αμάρι της Κρήτης). Η αποκλειστική επιλογή νέων καινοτόμων τεχνολογιών αποθήκευσης, που σήμερα είναι τεχνολογικά και εμπορικά ανώριμες για μαζική παραγωγή και χρήση, αφήνοντας στο περιθώριο τη δοκιμασμένη τεχνολογία της αντλησιοταμίευσης, η οποία μπορεί μάλιστα να εφαρμοστεί άμεσα, κρίνεται τουλάχιστον ως μη λογική. Προτείνεται λοιπόν η αναθεώρηση του μείγματος των τεχνολογιών αποθήκευσης με σημαντική αύξηση της ισχύος αντλησιοταμίευσης τουλάχιστον στα 3GW το 2050, η οποία μπορεί να προέλθει κατά βάση από μετατροπή υφιστάμενων μονάδων ΥΗΣ της ΔΕΗ, αξιοποιώντας με τον τρόπο αυτό μεγάλο μέρος της υπάρχουσας υποδομής (φράγμα, μέρος ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, τεχνογνωσία προσωπικού κ.λπ.). Επίσης, στα πλαίσια του νέου μοντέλου οργάνωσης της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου αναμένεται να αποκαλυφθεί η πραγματική αξία της ευελιξίας και της γρήγορης απόκρισης των μονάδων παραγωγής για την εξισορρόπηση της μεταβλητής παραγωγής ΑΠΕ, η λειτουργία των αντλητικών σταθμών είτε αυτόνομα, είτε σε συνδυασμό με μονάδες μεταβλητής παραγωγής ΑΠΕ (σχήμα υβριδικών σταθμών) για την παροχή ενέργειας και ισχύος εξισορρόπησης, αναμένεται να αποτελέσει μία θετική λύση για την εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο.
    4. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι στην προτεινόμενη ΜΣ ο ρόλος της βιομάζας κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικός για τη μετάβαση σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Σε αυτό συνηγορεί κυρίως η θεώρηση ότι η καύση μίας ποσότητας βιομάζας αποδίδει στην ατμόσφαιρα τόση ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως CO2) όσο δεσμεύτηκε κατά την ανάπτυξη της βιομάζας. Οπότε κατά σύμβαση η καύση βιομάζας έχει μηδενικό κλιματικό αποτύπωμα και εφόσον συνδυαστεί με τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 (Carbon Capture and Storage, CCS) οδηγεί σε αρνητικές εκπομπές. Στο πλαίσιο αυτό, η Πολιτεία θα πρέπει να υποστηρίξει ποικιλοτρόπως την ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών για την παραγωγή βιομάζας και την μετέπειτα παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δίνοντας ισχυρά κίνητρα για την ανάπτυξη μονάδων βιομάζας πρωτίστως στις πληγείσες από την εξαγγελθείσα απολιγνιτοποίηση περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σχετική γεωργική δραστηριότητα θα μπορούσε να αναπτυχθεί στις γαίες που προέρχονται από αποκατάσταση των εξαντλημένων ορυχείων στις παραπάνω περιοχές. Συμπληρωματικά, η άμεση διερεύνηση της δυνατότητας μετατροπής των πιο σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων (π.χ. Αγ. Δημήτριος 5, Μεγαλόπολη 4, Μελίτη) σε μονάδες βιομάζας ήδη από το 2023, εφόσον φυσικά κάτι τέτοιο είναι οικονομικά αποδοτικό, θα περιόριζε σημαντικά τις πολύπλευρες αρνητικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες από την οριστική απόσυρση των μονάδων αυτών.
    Συμπερασματικά και μεταξύ των άλλων, προτείνονται:
    i. Σε πρώτη φάση, η ανάληψη όλων των αναγκαίων πολιτικών πρωτοβουλιών και σε μεταγενέστερο στάδιο η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, έτσι ώστε η Χώρα να αξιοποιήσει πρωτίστως τις εγχώριες πλουτοπαραγωγικές πηγές (ΑΠΕ, υδροηλεκτρική παραγωγή, αντλησιοταμίευση, βιομάζα) και την αξιόλογη εμπειρία των στελεχών του ενεργειακού τομέα. Στη συνέχεια, να καταφεύγει σε λύσεις οι οποίες, είτε ενισχύουν την ενεργειακή εξάρτηση της Χώρας (π.χ. φυσικό αέριο), είτε σήμερα είναι τεχνολογικά ανώριμες χωρίς να διαφαίνεται επί του παρόντος πότε θα καταστούν τεχνικά εφικτές και οικονομικά αποδοτικές.
    ii. Άμεσος σχεδιασμός της εναλλακτικής ανάπτυξης στα Ενεργειακά Κέντρα Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης. Εφαρμογή συγκεκριμένων πλάνων και καταβολή της αναγκαίας χρηματοδότησης με εξασφαλισμένους πόρους και χρονοδιάγραμμα, για την ομαλή απολιγνιτοποίηση και άρση της οικονομικής και κοινωνικής απαξίωσης, στην οποία ήδη περιέρχονται αυτές οι λιγνιτικές περιοχές και μάλιστα επιταχυνόμενα τα αμέσως επόμενα χρόνια, αν δεν υπάρξουν γενναίες εθνικές πολιτικές και πρωτοβουλίες.
    iii. Παρακολούθηση των ενεργειακών σχεδιασμών που έχουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες και οι οποίες συνεχίζουν να διαθέτουν λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή, για την εύρεση των βέλτιστων πρακτικών στη διαχείριση του λιγνίτη ως μεταβατικού καυσίμου, έως το 2040 περίπου.
    iv. Σχεδιασμός της λελογισμένης ένταξης των ΑΠΕ στο εθνικό ηλεκτρικό σύστημα, χωρίς την πρόκληση προβλημάτων ασφαλείας εφοδιασμού και λαμαβάνοντας υπόψη ότι για τη Χώρα, ανεξαρτήτως των όποιων χρηματοδοτήσεων και επιδοτήσεων, όλα αυτά αποτελούν νέα δάνεια και οικονομικές υποχρεώσεις, που δύνανται να υποθηκεύσουν για πάρα πολλά χρόνια, τις προοπτικές εθνικής ανάπτυξης.
    v. Εξοικονόμηση πόρων για τη χρήση τους σε άλλους άκρως παραγωγικούς τομείς της οικονομίας (π.χ. γεωργία, βιομηχανία, τουρισμός κ.λπ.).
    vi. Διερεύνηση δυνατότητας χρήσης άγονων εκτάσεων σε εξοφλημένα Ορυχεία και ΑΗΣ, για την πιθανή εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων*. Αξιοποίηση των εν λόγω έτοιμων και αποσβεσμένων υποδομών, για την προσέλκυση επενδύσεων βιομηχανικών, βιοτεχνικών δραστηριοτήτων ή κατά περίπτωση άλλων αγροτικών χρήσεων και εφαρμογών (συσκευασίας, τυποποίησης κ.α.).
    * (Τα μέτρα αυτά εξοικονομούν πόρους, καθώς δεν απαιτούνται σημαντικά έργα σύνδεσης με τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επίσης δεν είναι σε γη υψηλής παραγωγικότητας, οπότε δεν αυξάνονται σημαντικά τα τέλη χρήσης δικτύου και συστήματος, σε βάρος του καταναλωτή.)

    Τέλος,
    Α. επειδή δεν λήφθηκε υπόψη η πρότασή μας για σχετική μέριμνα νομοθετικής ρύθμισης στο πλαίσιο ΣΝ του μετέπειτα Ν.4643/2019, επαναδιατυπώνουμε την παρακάτω πρόταση μας για πρόβλεψη στο ΜΣ50 και σχετική νομοθετική ρύθμιση στο μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σενάρια (ΜΣ50, Σελ. 47, Σχημ. 23) που σύμφωνα με αυτά, 6πλασιάζονται έως και 8πλασιάζονται τα χερσαία αιολικά και 14πλασιάζονται τα Φ/Β ως προς τα αντίστοιχα του 2015:
    «Οι θέσεις υψηλού αιολικού και ηλιακού δυναμικού της Χώρας αποτελούν σπάνιο πόρο και μέσω αυτών η διαχείριση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού της Χώρας, συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του Κράτους, καθώς και δημόσιο αγαθό με σημαντική κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική αξία».
    Κατ΄ αντιστοιχία των:
    «Νόμος 3431/06 – άρθρο 23, παρ. 1. Το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων, καθώς και οι γεωστατικές ή μη τροχιακές θέσεις δορυφόρων, που έχουν απονεμηθεί ή εκχωρηθεί στη χώρα αποτελούν σπάνιους πόρους, των οποίων η διαχείριση συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του Κράτους.
    Νόμος 4070/12 – άρθρο 20, παρ. 1. Το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων αποτελεί σπάνιο πόρο, η διαχείριση του οποίου συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του Κράτους, καθώς και δημόσιο αγαθό με σημαντική κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική αξία».
    Με την παραπάνω ρύθμιση μέρος του εξασφαλισμένου κέρδους από την πώληση της η.ε. των ΑΠΕ θα λαμβάνεται από το Κράτος για μείωση του δημόσιου χρέους αφού μέχρι σήμερα, το Κράτος εκχωρεί σχεδόν δωρεάν, κατά κύριο λόγο στους ιδιώτες επενδυτές, Δημόσιο πλούτο ως ανωτέρω άνευ ουσιαστικού ανταλλάγματος (1.000 ευρώ περίπου για 1 στρέμμα για 100 χρόνια!!).
    Β. Η τεράστια αύξηση των ΑΠΕ που σχεδιάζεται, πέραν των άλλων δεν θα πρέπει να προκαλέσει άλλες νέες οικονομικές ζημιές στην Εθνική Οικονομία. Ένας βασικός τρόπος αντιμετώπισης της επικινδυνότητας αυτής είναι η αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τις κατασκευάστριες εταιρείες και τις αντίστοιχες Χώρες που καρπούνται οφέλη,
    1. από τις εξαγωγές του εξοπλισμού των ΑΠΕ, αλλά και στη συνέχεια
    2. από την παραγωγή και την εκμετάλλευση αυτών (αφού μεγάλα οικονομικά μπλοκ συμμετέχουν στη μετοχική σύνθεση των εταιρειών εκμετάλλευσης των κατά τη λειτουργία και πώληση Η.Ε.)
    Η προαναφερόμενη διαπραγμάτευση θα πρέπει να στοχεύσει ώστε ο εισαγόμενος εξοπλισμός να συναρμολογείται και όπου είναι εφικτό να κατασκευάζεται, στην Χώρα και μάλιστα στις απολιγνιτοποιημένες περιοχές όπου διατίθενται όλες οι απαιτούμενες βασικές υποδομές και οι δυνατότητες αδειοδότησης κατάλληλων μονάδων, συναρμογής και μετέπειτα υποστήριξης. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά όπως, παραγωγή εγχώριου προϊόντος, μείωση εξαγωγής συναλλάγματος, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων περιοχών, απόκτηση τεχνογνωσίας κ.α.
    ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ
    ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2020 ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΧΑΡΑ, ΤΥΧΗ, ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑ,
    ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
    Για το Σύλλογο Διπλωματούχων Μηχανικών Ομίλου ΔΕΗ

    Με εντολή ΔΣ

    Μπαρμπαγιάννης Γρηγόρης Παναγιωτίδης Γιάννης
    Πρόεδρος Γεν. Γραμματέας

  • 24 Δεκεμβρίου 2019, 11:09 | Στέφανος Κουνιάδος

    Συμμετέχω στην Διαβούλευση, με ένα άλλο σκεπτικό. Όχι μόνο τεχνοκρατικό, αλλά με ένα σκεπτικό ολιστικό και πολυπαραγοντικό, που μπορεί να συμβάλλει στην εναλλακτική αντιμετώπιση των προβλημάτων.
    Η ενέργεια είναι πράγματι το αίμα του σύμπαντος και συνακόλουθα του πλανήτη μας. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι δεν είναι αυτόνομο, περνά μέσα από όργανα, όπως είναι π.χ η καρδιά και κινεί διαδικασίες. Άρα είναι μόνο ένα κομμάτι ενός πολύπλοκου ζωντανού συστήματος, όχι αυτόνομο, αλλά καθοριστικό.
    Ως πολίτης, αυτής της χώρας ανοίγοντας και διαβάζοντας το Σενάριο της «Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το 2050» και του Σχεδίου ΕΣΕΚ 2030, που είναι προς Διαβούλευση, είδα ότι είναι κείμενα πάρα πολύ αισιόδοξα, και μακάρι να ευοδωθούν.
    Όμως για να ευοδωθούν, κατά την άποψη μου απαιτούνται, συναινέσεις σε ένα πάρα πολύ στενό χρονικό περιθώριο των 10 ετών, κυρίως για το ΕΣΕΚ, με δεδομένο ένα πλήθος απόψεων και «συμφερόντων».
    Στο χρονικό αυτό περιθώριο θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το νόμο της αδράνειας, που κυριαρχεί στα ανθρώπινα πράγματα, τα αλληλοσυγκρουόμενα πορίσματα των σχετικών επιστημών, την «αγνοία», ηθελημένη ή αθέλητη, του κοινού καθώς και τη διαχρονική αδιαφορία των Υπηρεσιών. Εχω την αίσθηση ότι ένεκα αυτού μείγματος θα υπάρξουν πολλές καθυστερήσεις.
    Επίσης, αυτό που συνάγεται από αυτά τα κείμενα είναι ότι, η Κλιματική Αλλαγή ή Κρίση τείνει να εργαλειοποιηθεί. Μια τέτοια προοπτική με προβληματίζει. Λέγοντας εργαλειοποίηση εννοώ τη μονοδιάστατη θέση ότι η ενέργεια και μάλιστα η ηλεκτρική ενέργεια είναι το μοναδικό πρόβλημα της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Πράγματι, η ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας για τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά ουδέτερο για τον πλανήτη συνολικά. Γιατί όλες οι φυσικές διαδικασίες «δουλεύουν» με διαφορετικούς, χαμηλούς ρυθμούς, αντίθετους από αυτούς των ανθρώπων, που είναι η θεοποίηση της ταχύτητας.
    Η Κλιματική Αλλαγή είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία. Η φαινομενική αιτία είναι η επίταση του φαινομένου του Θερμοκηπίου, ενώ ή πραγματική αιτία είναι η άμετρη ανθρωπογενής επεμβατικότητα του σημερινού homo sapiens σε όλες τις παραμέτρους στο βιοτικό και αβιοτικό γίγνεσθαι του πλανήτη ΓΗ, του σπιτιού μας. Κι αυτό διότι αυτοχρίστηκε ως η κορωνίδα της ζωής και με τη συμπεριφορά του ως κατακτητής της φύσης, ακάθεκτα, και πέρα από κάθε Όριο υποβαθμίζει το περιβάλλον του που είναι ταυτόχρονα και ο όρος ύπαρξής του. Κάθε υποβάθμιση έχει κόστη και μάλιστα ενεργειακά.
    Η θερμοκρασία της Γης μας δεν πρόκειται να συγκρατηθεί μόνο με τις ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, τη γεωθερμία και οποιοδήποτε άλλο ανθρωπογενές εφεύρημα, αν δεν συγκρατηθούν στα βιώσιμα όρια, την αειφορία, οι συμπεριφορές και απαιτήσεις ολόκληρης της ανθρωπότητας έναντι των λειτουργιών της φύσης
    30 χρόνια μέλος της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, μου δίνει την ευκαιρία και το δικαίωμα να κάνω έναν απολογισμό που είναι διδακτικός για την παρούσα συγκυρία. Ο απολογισμός αυτός αφορά όχι τι έχουμε πετύχει αλλά με τί κόπους και αντίξοες συνθήκες πετύχαμε ό,τι πετύχαμε για τα αυτονόητα, κόντρα στην τότε κοινωνία της αδιαφορίας, της άγνοιας και της άρνησης, που δυστυχώς συνεχίζονται.
    Όταν ξεκινήσαμε 1989, βρεθήκαμε μέσα σε μια δίνη από την οποία έπρεπε να βγούμε για να προχωρήσουμε.
    Μερικά παραδείγματα συνοπτικά.
    1. Στο μέσον της Μεσσηνίας και σε απόσταση αναπνοής από το δεύτερο σε σπουδαιότητα ποτάμι της Μεσσηνίας εγκαταστάθηκε μια βιομηχανία επεξεργασίας φρούτων που προέρχονταν από τη Μακεδονία. Κάποια στιγμή οι κάτοικοι και παρόχθιοι στο ποτάμι αντιλήφθηκαν ότι το εργοστάσιο αυτό ρύπαινε το ποτάμι, σε ολοένα και σε μεγαλύτερα ποσοστά μέχρι που η κατάσταση έγινε αφόρητη. Οι κάτοικοι πληροφορήθηκαν για την νεοσύστατη Κίνηση για το περιβάλλον και απευθύνθηκαν σε εμάς. Έτσι άρχισε ένας ατελείωτος αγώνας μέχρις ότου οι αρχές να «αντιληφτούν», μετά από πολλές κινητοποιήσεις ότι έπρεπε να επέμβουν, επειδή υπήρχε μεγάλο πρόβλημα. Κι έτσι μην έχοντας βιολογικό καθαρισμό για τα λήμματα τους οι υπηρεσίες διέκοψαν τη λειτουργία του. Ενώ ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας από μη θιγόμενους, στράφηκαν εναντίον μας.
    2. Η πρώτη αντίδραση του κοινού, στη συνέχεια, όταν μιλούσαμε για τα θέματα περιβάλλοντος και προσπαθούσαμε να τους ενημερώσουμε, ήταν ότι, εμείς «θέλαμε να τους ανεβάσουμε πάνω στα γαϊδούρια και να τους πάμε στις σπηλιές». Αντιλαμβάνεστε σε τι δίνη βρεθήκαμε τότε.
    3. Επειδή η Μεσσηνία είναι ελαιοπαραγωγός Νομός, επιλέξαμε στις αρχές του 1990 να διεξάγουμε μια Ημερίδα για τα απόβλητα (κατσίγαροι λέγονταν τότε) των ελαιουργείων. Το αποτέλεσμα ήταν ότι την τελευταία στιγμή απόφευχθηκαν εκτραχύνσεις εκ μέρους των ελαιουργών. Η ρύπανση των ρυακιών και ποταμών, αποδεκτών των λυμάτων τους, δεν τους ενδιέφερε, παρά μόνον να «κάνουν τη δουλειά τους». Έπρεπε να περάσουν περίπου 30 χρόνια, μετά από αγώνες και κατατρεγμούς μας, να αναγνωρίσουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες τη λάθος λειτουργίας τους και να ζητήσουν να εκσυγχρονίσουν οι ελαιοτριβείς τις διαδικασίες των εγκαταστάσεών τους. Προηγουμένως, από το 1996 μια μεγάλη αντιπροσωπεία από αυτοδιοικητικούς, ύστερα από παρότρυνση μας, πήγαν στο Ελ Τεχάρ της Ισπανίας όπου με τα ίδια τους τα μάτια είδαν ότι υπάρχουν τα διφασικά ελαιοτριβεία στα οποία δώσαμε εμείς την ονομασία «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ». Σήμερα φιγουράρουν επάνω στα μηχανήματα τους το όνομα «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ». Μια πολύ μεγάλη ιστορία. Έτσι από το παράδειγμα της Μεσσηνίας και από τις τεκμηριωμένες κινητοποιήσεις μας έγινε αποδεκτό τελικά από τη Διοίκηση ότι έπρεπε να υπάρξει αλλαγή σε ολόκληρη τη χώρα. Πρέπει σε αυτό το σημείο να αναφέρω ότι σε δημοσίευμα των Υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Αγροτικής Ανάπτυξης (δεν λέμε ονόματα)μας κατακεραύνωναν ότι δεν υπήρχαν ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΕΟΤΡΙΒΕΙΑ. Κι όμως υπήρχαν και υπάρχουν. Κατά το, «Και όμως, γυρίζει». Παράδειγμα διδακτικό για το νόμο της αδράνειας , της άγνοιας και της άρνησης, θέματος που καρκινοβατούσε επί μια 25ετία, δηλαδή σχεδόν μέχρι πέρσι, για την ολοκλήρωση ενός προγράμματος ουσιώδους σημασίας για τις ρυπάνσεις όχι μόνο του Νομού μας αλλά και ολόκληρής της Ελλάδας..
    4. Δεκάδες έκτοτε οι παρεμβάσεις μας με κορυφαίο αντικείμενο και θέμα τη διαχείριση των απορριμμάτων μας, με το σύστημα «Διαλογή στην Πηγή». Επί 30 ολόκληρα χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται από Δικαστήριο σε Δικαστήριο της ΕΕ για μη συμμόρφωση και με καταλογισμούς με άπειρα πρόστιμα, κι ακόμη όλα βρίσκονται στον αέρα. Μέγιστη αμαρτία.
    Αναφέρθηκα στα πιο πάνω παραδείγματα για καταδείξω ότι ο νόμος της αδράνειας σε συνδυασμό με την άγνοια και αδιαφορία και πάρα πολλές φορές την άρνηση, ακόμη και Υπηρεσιών και Οργανισμών (Α.΄ & Β.΄ βαθμού Αυτοδιοίκησης) για τη λύση προβλημάτων, καθυστερούν τα αυτονόητα με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει στο παρά 5 της Κλιματικής κρίσης και όχι μόνο.
    Ωστόσο, εξ αιτίας αυτών των καθυστερήσεων, οι δισεκατομμύρια τόνοι CO2 που εκπέμπονται ετησίως από χιλιάδες πηγές, μεταξύ αυτών και τα παραδείγματα που έφερα, και επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και αντίστοιχα οι απελευθερώσεις στο περιβάλλον τεράστιων ποσοτήτων φυσικών αερίων, όπως είναι το μεθάνιο, που είναι, από 20 φορές και άνω το πιο ενεργό, από το αντίστοιχο του διοξειδίου του άνθρακα, για την επίταση του φαινομένου του Θερμοκηπίου, θα εξακολουθήσουν να διαχέονται στο περιβάλλον.
    Δεν μας δίνουν ελπίδες άμεσης τιθάσευσης, δηλ. βραχυπρόθεσμης με το ΕΣΕΚ για το 2030 και μακροπρόθεσμα με το ΜΣ 2050, των εκπομπών που μπορούν να συγκρατήσουν τη θερμοκρασία της Γης στους 1,5 ή 2 τους βαθμούς Κελσίου, ώστε να αποφευχθεί η υπερθέρμανση του Πλανήτη μας, που αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα και τον ανθρώπινο πολιτισμό.
    Θέτω αμέσως τα δεδομένα και τις παραμέτρους που έχω υπ΄ όψη μου για να συμβάλλω στη Διαβούλευση που θα βοηθήσει, έστω και ελάχιστα, στην αναστροφή της κατάστασης.
    1. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι εκείνος που θα ωθήσει τα πράγματα για να δοθούν λύσεις. Όπως ακριβώς αυτός είναι ο «αίτιος» για τα προβλήματα που προέκυψαν. Όμως οι λύσεις θα καθυστερήσουν. Το ερώτημα είναι: Είναι σήμερα τα 7,4 δις των ανθρώπων στην ίδια κατεύθυνση για τη μείωση των εκπομπών βραχυπρόθεσμα σε 10 έτη και μακροπρόθεσμα μέχρι το 2050 που ο πληθυσμός αναμένεται να φτάσει στα 9 περίπου δις ;
    2. Η συνεισφορά των 11 εκατομμυρίων Ελλήνων με την αντίστοιχη όλων των λοιπών κρατών και μάλιστα των πολυάνθρωπων και των υπερανεπτυγμένων, για τη μείωση των εκπομπών βραχυπρόθεσμα σε 10 έτη και μακροπρόθεσμα μέχρι το 2050 που ο πληθυσμός αναμένεται να φτάσει στα 9 περίπου δις, ποια είναι;
    3. Ποια είναι Η ελληνική πραγματικότητα και πώς θα διαμορφωθούν οι όροι ώστε να υπάρξει ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, – γιατί η εξοικονόμηση δεν καταναλώνει ενέργεια – σε όλες τις πτυχές της ζωής των Ελλήνων; Που ουδέποτε επιτεύχθηκε.
    4. Ποια η αυτοσυγκράτηση των χρηστών για τη μείωση της κατανάλωσης βενζίνης και πετρελαίου όλων των οχημάτων; Παράδειγμα πριν από 20 περίπου χρόνια ανακοινώθηκε ότι η «άτσαλη» οδήγηση στην Ελλάδα μας κοστίζει 200.000.000 ΕΥΡΩ, αυτό μεταφράζεται σε εκπομπές αερίων και άσκοπης κατανάλωσης ενέργειας, γεγονός που συμβαίνει ακόμη και σήμερα.
    5. Για να υπάρξουν όμως οι αποδεκτές ορθές λύσεις, εδώ που καταλήξαμε, ΟΛΟΙ οι άνθρωποι πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα δεδομένα της σημερινής κατάστασης και των μέτρων που πρόκειται να ληφθούν στο ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ. Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια και στον ορίζοντα του 2050, σε 30 χρόνια από σήμερα θα πρέπει γα γνωρίζουν οι πολίτες τι θα συμβεί. Είναι έτοιμοι οι πολίτες να δεχθούν σαρωτικές αλλαγές; Δηλ. ότι θα υπάρξουν εντελώς διαφορετικά δεδομένα από ότι γνώριζαν μέχρι σήμερα;
    6. Οι κυβερνήτες έχουν αντιληφθεί και ενστερνιστεί ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα και να βρουν τρόπους να τους τα κοινωνήσουν με τους πολίτες; Χωρις την ενσυνείδητη αποδοχή του κάθε πολίτη, οι λύσεις θα καρκινοβατούν.
    7. Ποιες είναι οι προσδοκίες των 7,4 και 9 δις ανθρώπων για τα επόμενα 30 χρόνια μέχρι το 2050; Και ποιες οι προσδοκίες των Ελλήνων των 11 εκατομμυρίων Ελλήνων; Μεγάλο ζητούμενο για την εγκυρότητα των σεναρίων.
    8. Για να μην κάνουμε μόνο εικασίες για τις προσδοκίες των ανθρώπων, απαιτείται μια ενιαία δημοσκόπηση από τον ΟΗΕ για όλα τα Κράτη που συμμετέχουν, με ένα μεγάλο αντιπροσωπευτικό δείγμα. Αυτό θα καταδείξει τις τάσεις και θα οδηγήσει σε μετρήσιμα συμπεράσματα.
    9. Όταν λείπουν αυτές οι προδιαγραφές, που είναι οι τεκμηριώσεις ενός Σεναρίου και έλλειψης κοστολόγησης των επεμβάσεων και παρεμβάσεων δημιουργούνται ψευδείς προσδοκίες .
    10. Για καλό και για κακό, υπάρχουν σενάρια για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης που επέρχεται, τα οποία κοστολογούνται σε τρισεκατομμύρια ΕΥΡΩ. Αυτά τα ΕΥΡΩ θα διατεθούν για έργα για τα οποία θα χρειαστούν επί πλέον καύσιμα για την κατασκευή τους, πλέον εκείνων που καταναλώνονται σήμερα και επομένως αντίστοιχες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου.
    11. Η αλλαγή των στόλων των αυτοκινήτων, που όσον αφορούν τουλάχιστον στα Ι.Χ ανέρχονται σήμερα σε πάνω από 1 δισεκατομμύρια οχήματα, έχουν υπολογιστεί; Έχει υπολογιστεί το κόστος αντικατάστασής τους όταν το ενεργειακό αποτύπωμά τους για την κατασκευή και μόνον απαιτούνται σύμφωνα με επίσημα στοιχεία πάνω από 150.000 Kwh για το καθένα, χώρια για την κατασκευή των συστημάτων των μπαταριών τους και άλλων εξαρτημάτων.
    12. Μπορεί να φανταστεί κανείς τι θα συμβεί αντίστοιχα για τα Θηρία Φορτηγά, τα Λεωφορεία κάθε είδους και χρήσης, τα μηχανήματα εκσκαφών κλπ. κλπ.
    13. Τα αεροπλάνα θα ταξιδεύον με υγρά καύσιμα; ή με κάποιο άλλο καύσιμο; Αν υπάρξει αλλαγή καυσίμων απαιτούνται επενδύσεις τρισεκατομμυρίων ΕΥΡΩ. Και τι θα γίνει με τη μεταφορά δισεκατομμυρίων τουριστών ανά την Υφήλιο;
    14. Άπειρα τα πόσα ακούμε ότι θα απαιτηθούν για να αναπροσδιορίσουμε την οικονομία μας και άπειρα ποσά θα πρέπει να διαθέσουμε για αντικαταστήσουμε, ότι έχει παραχθεί μέχρι σήμερα. Και όλα αυτά με τη χρήση της ενέργειας. Έχουν προβλεφτεί από πού και πώς θα χρηματοδοτηθούν αυτές οι αλλαγές;
    15. ΟΙ παγκόσμιοι στρατοί γενικά πόσα τρισεκατομμύρια απαιτούν για τη λειτουργία τους και τον εξοπλισμό τους; Τι θα γίνει για αυτά όλα;
    16. Χρειάζεται επομένως η πολυπαραγοντική μελέτη και ανάλυση των προβλημάτων που μας κληροδοτεί η Κλιματική Αλλαγή ή Κρίση και η εφαρμογή ενός παγκόσμιου Σεναρίου, σε χρόνο άμεσο. Τι κι αν ή Ελλάδα το 2030 θα έχει παραγωγή 36% ηλεκτρικού ρεύματος από ανεμογεννήτριες ενώ στην Αφρική, στη Νότια Ασία, στη Λατινική Αμερική δεν έχουν ούτε μία π.χ ανεμογεννήτρια;
    17. Αυτά και πάρα πολλά άλλα πρέπει να περιλαμβάνει, έστω το ελληνικό ΜΣ για το 2050 αλλά και το μεσοπρόθεσμο σχέδιο ΕΣΕΚ που αφορούν στην Ελλάδα.
    18. Αυτή η αναλυτική και έστω κατά προσέγγιση κοστολόγησής της δεν αναφέρεται πουθενά.
    19. Και το σημαντικότερο δεν κοινωνούνται αυτά τα στοιχεία με την κοινωνία ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποια θα είναι η μοίρα τους για το άμεσο και μακροχρόνιο μέλλον.
    Διαβάζοντας όλους σχεδόν τους σχολιασμούς διαπίστωσα ότι λείπει ο πραγματικός προβληματισμός, λείπουν βασικότατα δεδομένα και κυρίως πώς όλα αυτά που πρέπει να γίνουν από πού και πώς θα χρηματοδοτηθούν; Τα χρήματα αυτά θα τα δανειστούμε πάλι από μέλλον, όπως κάνουμε πάντα;
    Θα έχουμε τις Δημόσιες επενδύσεις για τα τρέχοντα έργα και συντηρήσεις και επί πλεον θα πρέπει να πληρώνουμε «τα σπασμένα» της Κλιματικής Αλλαγής; Με τί χρήματα; Χρήματα μπορεί να τα αντλήσει το κράτος από τη φορολογία και την έκδοση ομολόγων, που στην ουσία είναι δάνεια από τις Τράπεζες και τα διαθέσιμα των αγορών. Μα από τις αγορές θα πρέπει να πάρουν για να χρηματοδοτήσουν την Κλιματική Αλλαγή όλες οι χώρες, αφού το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Ποιος θα πρωτοπάρει αυτά τα χρήματα; Πάλι τα ίδια τα θα κάνουμε; Μέχρι πότε θα πληρώνει η κοινωνία «για τα σπασμένα», που φυσικά πολλά δημιουργήθηκαν και από κάποιες έστω μικροσπατάλες του λαού. Αλλά ο πολιτισμός μας, βλέπεται, έχει και τις «μικροσπατάλες τις» για το λαό. Σταγόνα στον Ωκεανό.
    Για αυτό επειδή:
    Εκτός από την Κίνηση στην οποία συμμετέχω, υπάρχουν αρκετές χιλιάδες άτομα και αρκετές εκατοντάδες άλλοι περιβαλλοντικοί φορείς που μπορεί να έχουν λόγο και που δεν μπόρεσαν ή και δεν πρόλαβαν( ;) ΚΑΝ να διαβάσουν, να αναλύσουν, να στοχαστούν και να προτείνουν θέσεις και λύσεις, Πρέπει, ανεξάρτητα από τα επείγοντα που πρέπει να γίνουν, να τους δοθεί ο χρόνος να αναλύσουν κυρίως πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και κατόπιν τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε ρότα. Πολύανθρώπινο εγχείρημα, ειδικά για ελληνικά δεδομένα. Αν δεν αναμοχλεύσουμε τις σπατάλες μας και το πώς έφτασε η ανθρωπότητα μέχρι εδώ, με την ταυτόχρονη χρόνια φτώχεια σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν θα κάνουμε τίποτα.
    Θέλουμε όλους τους λογαριασμούς από τα κράτη. Πόσα είναι τα χρήματα και πού πάνε, για να δούμε τι θα γίνει και με την παγκόσμια φτώχεια, που δεν μπορεί να καλύψει τις πιο ελάχιστες ανάγκες της.
    Ποιοι φταίνε για την Κλιματική Αλλαγή; Αυτοί πρέπει να πληρώσουν αναλογικά, για την αποτροπή της. Μήπως κάποιοι πρέπει να φτωχύνουν λίγο, απεμπολώντας τις σπατάλες τους;
    Οι δισεκατομμυριούχοι οφείλουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Οι πολυεθνικές από τα κέρδη τους και αντίστοιχα οι λαοί τον όβολό τους.
    Η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη με όλα τα μέσα που διαθέτει να ενεργοποιήσει με κάθε τρόπο τις δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών. Αλλιώς τα πράγματα θα αργήσουν να αλλάξουν, ενώ η Κλιματική Αλλαγή ή Κρίση είναι καθοδόν και παγκόσμια και απειλεί ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η Διαβούλευση θα πρέπει να λάβει την κορυφαία θέση που της ανήκει. Και τότε θα είμαστε ικανοποιημένοι που μπορέσαμε να συμβάλλομε κατά ένα λιθαράκι στην αποκάλυψη της αλήθειας και να συμμετάσχουμε με αυτήν για τη λύση των κορυφαίων προβλημάτων του καιρού μας, που αφορούν τον κάθε ένα από εμάς και όλοι μαζί.
    Σας γνωρίζω με την ευκαιρία αυτής της Διαβούλευσης , τη συμβολή της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ στο οικολογικό και οικονομικό γίγνεσθαι της χώρας μας με την έκδοση ενός «προφητικού» πονήματος, που ανέθεσε το «Κλαμπ της Ρώμης» “Club of Rome”, (μια ομάδα διανοουμένων και ανθρώπων της δράσης) σε τρεις διαπρεπείς αμερικανο-ευρωπαίους οικονομολόγους και ταυτόχρονα περιβαλλοντολόγους (οικολόγους), για να μελετήσουν, να καταδείξουν και να προτείνουν λύσεις σε προβλήματα που άρχιζαν να εμφανίζονται για τα φυσικά και τα ανθρώπινα οικοσυστήματα ήδη από το 1970 !!
    Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ εξέδωσε, λοιπόν, το 1999 ένα βιβλίο τους με τίτλο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ» (Beyond the Limits), έκδοσης στα αγγλικά του 1992, το οποίο είναι το επόμενο ενός άλλου προηγούμενου με τίτλο « ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ» (The Limits to Growth) πού είχε εκδοθεί το 1972 !!!, – που πολλοί τότε το φοβήθηκαν και άλλοι τόσοι έκπληκτοι θεώρησαν πως περιέχει σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα έχουμε τα δεδομένα των εργασιών αυτών μπροστά μας ΕΤΟΙΜΑ, και με τα σενάρια αυτά μπορούμε να παλέψουμε για να βγούμε από την οικολογική και οικονομική κρίση που δημιουργήσαμε στον Πλανήτη μας και στους εαυτούς μας. Αυτά τα πορίσματα μαζί με τα «7 Προγράμματα Δράσης της Ε.Ε για το Περιβάλλον» μπορούν να μας οδηγήσουν στα σενάρια των λύσεων, που τελικά είναι ένα έγκυρο σενάριο, το σενάριο της εξόδου από τις κρίσεις, βέβαια με προϋποθέσεις, λόγω του ανθρώπινου παράγοντα που υπεισέρχεται με απόλυτους τρόπους.
    Η «Μακροχρόνια Στρατηγική 2050» και τα σενάρια της «ΕΣΕΚ 30» πρέπει να εμπλουτιστούν με αυτές τις προτάσεις και ιδέες.
    Το πρόβλημα δεν είναι ΜΟΝΟ η απανθρακοποίηση ή η απολιγνιτοποίηση για την Ελλάδα, και όλο τον κόσμο, αλλά η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου παγκοσμίως και φυσικά και στην χώρα μας. Δεν θα πρέπει ν έχουν μόνο τεχνικό και τεχνολογικό υπόβαθρο οι παρεμβάσεις μας. Είναι αυτές αλλά πέρα και μαζί με αυτές, «όχι μόνο τί θέλουμε οι κοινωνίες των ανθρώπων για το ΜΕΛΛΟΝ της ανθρωπότητας αλλά και τι πρέπει να κάνουμε, πώς να το κάνουμε και τελικά να το κάνουμε οπωσδήποτε και με τον ορθό τρόπο. Εκεί θα κριθεί αν θα μείνουμε στον 1,5 βαθμούς ή το πολύ (απευκταίο) στους 2 βαθμούς.
    Μπορεί η ΕΕ να έχει μια σταθερή θέση για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, αλλά τα 550 εκατομμύρια άτομα της ΕΕ μπροστά στα 7,4 δις σήμερα και 9 δις το 2050 είναι αρκετά μεγάλος αριθμός οι υπόλοιποι πολίτες των 5 δις με τα τεράστια προβλήματα επιβίωσης και διαβίωσης που έχουν μπροστά τους να λύσουν.
    Είμαστε δικαιωμένοι για την επιλογή μας ως Οικολογική Κίνηση για το βιβλίο που εκδώσαμε και μας άνοιξε τους ορίζοντες μας στο μέλλον, και για αυτό θεωρώ ότι μπορούμε, επειδή αντιληφθήκαμε έγκαιρα την καρδιά του προβλήματος. Προσπαθούμε με τις μικρές μας δυνάμεις να συμβάλλουμε στις κατευθύνσεις της χώρας μας, και εμείς αλλά και πολύς άλλος κόσμος, αρκεί να γίνει αποδεκτό από τις ηγεσίες μας ότι δεν ΜΠΟΡΟΥΝ, ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ, ΜΟΝΕΣ ΤΟΥΣ ΝΑ ΛΥΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ, ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΗ η αντιμετώπιση τους. Δηλ μόνο GROWTH (Μεγέθυνση)που σημαίνει ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΗ ΠΡΩΤΟΚΑΘΕΔΡΙΑ για την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, χωρις τη συμμετοχή των δοκιμαζόμενων πολιτών.
    Στο εγχείρημα αυτό που σας ανέφερα πιο πάνω , οι συγγραφείς των δύο αυτών βιβλίων μαζί με μια μεγάλη ομάδα επιστημόνων διαφόρων τομέων και ειδικοτήτων είχαν ως βοηθό το MIT – το Τεχνολογικό Ίδρυμα της Μασαχουσέτης – και ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και το πρόγραμμα του, της εποχής εκείνης, το 1972 !!! το ΚΟΣΜΟΣ 3. Και πέτυχαν το στόχο τους να προσδιορίσουν τους παράγοντες των κρίσεων. Αυτή η συμβολή τους θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στο ξεπέρασμα της κρίσεων, τοπικά στην πατρίδα μας και σε ολόκληρο τον κόσμο. Γιατί πλέον η ΓΗ ανήκει σε όλα τα πλάσματά της και όλοι έχουν κάτι να πουν.
    Οι επιστήμονες αυτοί εξέταζαν πριν από 49 χρόνια !!!) διαχρονικά σε 7 σενάρια την πορεία του κόσμου με τρόπο αξιόπιστο και συνεκτικό (όσο μπορεί να ήταν αυτό δυνατό τότε, κι όμως πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό το στόχο τους. Το βιώσιμο σενάριο ήταν ΕΝΑ γιατί οι έστω εικονικοί άνθρωποι του σεναρίου εκείνου μπόρεσαν να αντιληφθούν όλες τις συνέργειες που οδηγούσαν εκεί, δηλ. στη βιωσιμότητα.
    Υπάρχει και νεότερη έκδοση στα αγγλικά, που μπορεί μα ελάχιστα από τα χρήματα που διαθέτει το κράτος να δοθούν για τη μετάφρασή του. Ο τίτλος : «Limits to Growth, (The 30- Year update) των συγγραφέων Donnelly Meadows, Jorgen Randers, Dennis Meadows” Εκδόσεις Earthscan.
    Η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει, και ευτυχώς υπάρχουν κάποια διαθέσιμα αντίτυπα του βιβλίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ», για να συμβουλευτεί μέσω των επιστημόνων που την καθοδηγούν να συμπεριλάβει κάποιες από τις ιδέες τους.
    Η μεγαλύτερη συμβολή αυτών των τριών βιβλίων, του 1972 και 1992, και 2004, είναι ότι για πρώτη φορά έθεσαν ως όριο της λύσης της επαπειλούμενης Κλιματικής και ταυτόχρονα Οικονομικής Κρίσης, το ΕΤΟΣ 2100, μέσα στο οποίο θα έπρεπε να υπάρξουν αλλαγές στην πλεύση της ανθρωπότητας, αν δεν ήθελε να βρεθεί σε πάρα πολύ δύσκολες καταστάσεις, μέχρι και σε καταρρεύσεις.
    Σήμερα το έτος αυτό, το 2100, έφτασε στο 2050, μέσα σε μόλις 27 χρόνια από το 1992 μέχρι σήμερα, και αυτό είναι ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΟ συνεχώς κατεβαίνει!!
    Γιατί;
    Διότι, έχουμε ήδη χάσει, σύμφωνα με τα δεδομένα των διορατικών συγγραφέων, 2 ½ ΕΙΚΟΣΑΕΤΙΕΣ δηλ. 50 ολόκληρα χρόνια από το 1970 μέχρι το 2020, και, δυστυχώς θα χάσουμε, αρκετά από τα 10 χρόνια μέχρι το 2030 και τα 30 χρόνια μέχρι το 2050.
    Διευκρινίζω, τι σημαίνει η εικοσαετία. Η εικοσαετία κατά τη άποψη των συγγραφέων είναι το κρίσιμο κομβικό σκαλοπάτι που απαιτείται για την ωρίμανση κάθε σημαντικής τεχνολογίας αλλά και ταυτόχρονα της εφαρμογής της,
    Θέλω να ελπίζω ότι η άλλη εικοσαετία μέχρι το 2050, θα οδηγήσει σε κατακλυσμιαίες αλλαγές, γιατί αν επιμένουμε στην ίδια οικονομική κατεύθυνση, στην «άμετρη μεγέθυνση της οικονομίας» ΜΟΝΟ, με τα πεπερασμένα σενάρια που είχαν διατυπωθεί από τους οικονομολόγους των προηγουμένων 10ετιών χωρις τη συμμετοχή και άλλων επιστημών καθώς και αυτά που εξακολουθούν να διατυπώνουν ακόμη και σήμερα, παρ όλο που οι «συμβουλές» τους μας οδήγησαν σε κρίσεις, θα έχουμε αποτύχει.
    Σήμερα αυτό το ανώτατο όριο του έτους 2100 έχει φτάσει, εκ των πραγμάτων, με το ΕΣΕΚ στο ΕΤΟΣ 2030 και με τη Μακροχρόνια Στρατηγική στο 2050, που στην ουσία είναι ΟΡΙΑ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ, για όσα πρέπει να γίνουν, ενώ έπρεπε να αρχίσουν να πραγματοποιούνται από τότε, δηλ. πριν 50 χρόνια, για να βγούμε από τις κρίσεις που ταλανίζουν σήμερα ολόκληρη την ανθρωπότητα.
    Σήμερα τρέχουμε ασθμαίνοντας για να προλάβουμε, τί; Τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας της Γης στο 1,5 έως το πολύ 2 βαθμούς κελσίου μέχρι το 2050! Θα προλάβουμε;
    Η πλειοψηφία του κόσμου θεωρεί ότι το διαστημόπλοιο που λέγεται ΓΗ έχει ανεξάντλητους πόρους και ανεξάντλητες αντοχές. Γι αυτό όλοι μιλούν για μια διαρκή εκθετική ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ (exponential growth) ιδίως στην οικονομία . Εκθετική μεγέθυνση είναι ο συνεχής αναδιπλασιασμός μιάς οντότητας. Αυτή ή άποψη είναι ένα πολύ μεγάλο λάθος. Για αυτό το μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που σκέπτονται έτσι, φταίνε οι οικονομολόγοι και οι κυβερνήσεις που τους ακούν. Αυτή η άποψη είναι υπεύθυνη για την κάθε είδους διαρκή εκθετική ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ που οδηγεί στον υπερακοντισμό (Overshoot).
    Η έννοια «ΑΝΑΠΤΥΞΗ» που επιλέξαμε μέχρι σήμερα και επιμένουμε, είναι το αγγλικο-αμερικανικό “GROWTH” δηλ. «ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ» – κυρίως ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ», και όχι το αγγλο -αμερικανικό “DEVELOPMENT” που περιλαμβάνει εκτός από την «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΥΗΜΕΡΙΑ» .
    Όσο επιμένουμε μόνο στο “GROWTH” (ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ) και όχι στο “DEVELOPMENT” (ΑΝΑΠΤΥΞΗ) τα πράγματα θα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο.
    Τα σενάρια λοιπόν αυτά του ΕΣΕΚ 2033 και του ΜΣ 2025 είναι αρκετά μονοδιάστατα και δεν μπορούν να λύσουν τις αγκυλώσεις του εγχώριου και παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, ΔΙΟΤΙ προβλέπουν «μόνο το παλιομοδίτικο “GROWTH” των οικονομολόγων και παραβλέπουν τον παράγοντα άνθρωπο. ’Ο,τι και αν επιχειρηθεί θα πρέπει να έχει τη γνώση και την αποδοχή αν όχι της παμψηφίας αλλά μιάς τεράστιας πλειοψηφίας των πολιτών.
    Το ίδιο το ΕΣΕΚ30 είναι ένα αγχώδες σενάριο που μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχίες που θα επιβραδύνουν τους στόχους τις αποφυγής της υπερθέρμανσης λόγω της χρονικής του διάρκειας. Τι μπορεί να είναι δυνατόν να γίνει μέσα σε μια 10ετία, όταν δεν έγινε μέσα σε 50 χρόνια;
    ΓΙΑΤΙ ΛΟΙΠΟΝ ΑΠΟΤΥΧΑΜΕ;?
    ΑΠΟΤΥΧΑΜΕ ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΕΒΑΛΑΝ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ, ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ: ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΟΣΤΙΘΕΤΑΙ «ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ» ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Αυτό εξ άλλου αυτή η συμμετοχή προβλέπεται από τα κείμενα που έγιναν αποδεκτά στο ΡΙΟ με την Agenda 21, καθώς επίσης από την απόφαση του Άαρχους και την Οδηγία της ΕΕ. Η κοινωνία πρέπει να είναι μπροστά. Αν κάνει λάθος θα το πληρώσει ή ίδια, αν πράξει σωστά αυτή θα το εισπράξει.
    Η βιοποικιλότητα – δηλ. η πολυφωνία των ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ, που ολοένα και αυξάνει, είναι η λύση του ΓΟΡΔΙΟΥ ΔΕΣΜΟΥ των ΚΡΙΣΕΩΝ.
    Αν δεν αποδεχθούν οι πολίτες τα ΟΡΙΑ που θέτει ο Πλανήτης μας είμαστε όλοι χαμένοι !!
    Τα σενάρια του ΕΣΕΚ και άλλα αρκούντως ΜΟΝΟΜΕΡΗ σενάρια όπως το μαθηματικό ΜΣ για το έτος 2050 δεν επαρκούν για να δοθούν οι ανθρώπινες λύσεις στις ανθρώπινες αδυναμίες.
    Εδώ πρέπει να δοθούν κάποιες εξηγήσεις:
    Η Γη μας, αυτή τη στιγμή έχει πληρωθεί με 7,4 δις ανθρώπους που είναι κατανεμημένοι σε 195 περίπου ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΚΡΑΤΗ. Η ποσοστιαία αναλογία της Ελλάδας σε πληθυσμό είναι 1 προς 740 κατοίκους σε ολόκληρο τον Πλανήτη μας, τη Γη μας.
    Επομένως υπάρχουν ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που πρέπει να συμβάλλουν στη Στρατηγική για το έτος 2050, τοπικά και παγκόσμια.
    Εάν πραγματικά θέλουμε να ωφεληθεί ολόκληρη η παγκόσμια κοινωνία και να απολαύσει η πλανητική πλειοψηφία ό,τι ο ΠΡΩΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ απολαμβάνει, ανάμεσα στον οποίον είμαστε κι εμείς, είναι αρκετά απλό. Αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει να δούμε πιο είναι το μοντέλο μας που πρέπει να ισχύσει σε ολόκληρο τον κόσμο.
    Είναι αυτό που μπορεί να ισχύσει παγκοσμίως και σύμφωνα με τις δυνατότητες του Πλανήτη μας.
    Μήπως πρέπει να ισχύσει το μοντέλο της «ενσυνείδητης λιτότητας» από ολόκληρο τον κόσμο όπως αποτυπώνεται ευκρινώς στο 7ο Πρόγραμμα Δράσης της Ε.Ε για το περιβάλλον, «Αειφορία» «Μέσα στο Όρια του Πλανήτη μας» ;
    Για να μπορέσουμε αναλογικά να κατανείμουμε τις τρέχουσες ανάγκες μας με τις επιθυμητές δράσεις θα έπρεπε να υπάρχει ένα προκαταρκτικό κεφάλαιο για την κατάσταση σε Εθνικό Επίπεδο αλλά και σε επίπεδο Ε.Ε που θα μας έδινε, όσο σήμερα είναι δυνατόν, τα δεδομένα της χώρας μας και της ΕΕ.
    Εδώ μπαίνει ο ενιαίος πολυπαραγοντικός παράγοντας που συναρτάται από:
    1. Τη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων ως σύνολο και
    2. Το οικολογικό αποτύπωμά μας, ως χώρα και στο σύνολό της ΕΕ
    3. Τη συμμετοχή της χώρας μας στο πλανητικό μας σύστημα
    4. Και άλλες μικρότερες τοπικές (ελλαδικές) παραμέτρους.
    5. Και αυτά να ισχύσουν και στην ΕΕ
    Α. Ποία είναι η φυσική κατάσταση στη χώρα μας:
    1. Είναι όλα αυτά: τα βουνά (με δάση και ασκεπή),οι λόφοι, οι κοιλάδες, οι πεδιάδες, οι αρόσιμες γαίες, τα βοσκοτόπια, οι ορεινές και ημιορεινές περιοχές για τη γεωργία, τα ύδατα (ποτάμια, λίμνες, ενδιαιτήματα γενικώς), τα νησιά, οι βραχονησίδες, τα ρέοντα ύδατα των ρυακιών, ο αέρας της πατρίδας μας που αναπνέουμε κλπ. που δεν μπορούν να αναλυθούν όλες στην παρούσα μας και που συμβάλλουν στην ύπαρξη του ελληνικού κλίματος.
    2. Η αναγκαιότητα λήψης υπ΄ όψη, με την καταγραφή των θερμοκρασιών από τότε που υπάρχουν μετρήσεις γενικά για τη χώρα μας και ειδικότερα για όλες τις περιοχές.
    3. Ποιες είναι γενικά οι βροχοπτώσεις , οι χιονοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις και για κάθε περιοχή ειδικότερα και ποιες οι επιπτώσεις και συνεισφορές. Αυτό έχει σημασία για τον πρωτογενή τομέα που είναι ο ΜΟΝΟΣ αναγκαίος για την επιβίωσή μας.
    4. Ποιες είναι οι ανθρώπινες παρεμβάσεις, με θετικό και αρνητικό πρόσημο στα οικοσυστήματα της πατρίδας μας που συναρτάται ειδικότερα με το μεγάλο θέμα της επάρκειας τροφής καλής ποιότητας με ευχαριστημένους τους αγρότες για τους κόπους τους.
    5. Και όλα αυτά σε ένα συνεκτικό δεσμό. Ένα πολυπαραγοντικό δεδομένο.
    Β. Ποια είναι η ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΗΣ παρέμβαση των πολιτών της χώρας μας, συγκεκριμένα.
    1. Ποιο μοντέλο ζωής έχουμε επιλέξει γενικά;
    2. Πόσος είναι ο εξοπλισμός μας σε μη καταναλωτικά αγαθά (πάγια στοιχεία) και πόσα θα πρέπει να αντικατασταθούν;
    3. Πόση είναι η κατανάλωση των μη ανανεώσιμων πόρων του πλανήτη μας για τις καθημερινές μας ανάγκες;
    4. Πόση είναι η κατανάλωση των ανανεώσιμων πόρων του πλανήτη μας που περιλαμβάνει και μη ανανεώσιμους πόρους για τις ανάγκες μας;
    5. Σήμερα κυκλοφορούν στη χώρα μας περίπου 5,3 εκατομμύρια ΙΧ αυτοκίνητα. Αυτά θα πρέπει να αποσυρθούν (άμεσα;) κα να αντικατασταθούν (άμεσα;) ή στο 2050;
    6. Σήμερα κυκλοφορούν στη χώρα μας περίπου 2,5 μοτοσυκλέτες . Αυτά θα πρέπει να αποσυρθούν (άμεσα;) και να αντικατασταθούν (άμεσα;) ή στο 2050;
    7. Σήμερα κυκλοφορούν περί τα 600,000 φορτηγά γενικώς, τι θα ισχύσει για αυτά;
    8. Σήμερα, πόσα άραγε είναι τα πλοία που εξυπηρετούν τα νησιά μας;
    9. Σήμερα πόσα σκάφη αναψυχής υπάρχουν;
    10. Πόσα αλιευτικά σκάφη υπάρχουν;
    11. Πόσα ποντοπόρα πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας υπάρχουν;
    12. Πόσα λεωφορεία ΙΧ και λεωφορεία ΚΤΕΛ υπάρχουν;
    13 Πόσα τραίνα κυκλοφορούν;
    14. Πόσα αεροπλάνα ελληνικών εταιρειών υπάρχουν;
    Και όλες γενικά τις σχετικές παραμέτρους.
    14α. Από την 7 έως 15 περίπτωση, όλα αυτά θα πρέπει να αποσυρθούν (άμεσα;) και να αντικατασταθούν (άμεσα;). Ποια είναι η κοστολόγηση σε χρήματα και σε χρόνο κατά προσέγγιση.
    15. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις τι δυναμικό έχουν; (Έκτος και αν αυτές δεν μπορούν να μπουν στο σύνολο των καταναλώσεων, που όμως πρέπει).
    Ποιό συνολικά είναι το ενεργειακό αποτύπωμα όλων των καταναλώσεων από 1-14;
    Και ακολουθούν:
    16. Ο τομέας των κατασκευών τί καταναλώσεις γενικά έχει σε πόρους και ενέργεια;
    17. Ο τομέας της κατοικίας (όσων κτιρίων έχουν ήδη κατασκευαστεί και υπάρχουν) για να θεωρηθεί ότι αναβαθμίζεται ενεργειακά ποιους και πόσους πόρους και ενέργεια απαιτούν;
    17. Ο τομέας των νέων κατοικιών που θα πρέπει να ανεγερθούν τι καταναλώσεις σε πόρους και ενέργεια θα έχουν;
    18. Ο τομέας της βιομηχανίας, ποιες υποδομές και αλλαγές πρέπει να κάνει. Πόροι μη ανανεώσιμοι και ανανεώσιμοι και ενέργεια που απαιτούνται.
    19. Ο τομέας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ποιες υποδομές πρέπει να κάνει; Με τι πόρους και ενέργεια;
    20. Ο τομέας του εμπορίου ποιες υποδομές πρέπει να κάνει και ποια η συμβολή του σε ανάλωση πόρων και ενέργειας;
    21. Πόσες νέες συσκευές πρέπει να αντικαταστήσουν τις παλιές; Εκατομμύρια; Και πόσα;
    22. Πόσοι νέοι δρόμοι θα πρέπει να διανοιγούν; Πόσα αεροδρόμια να κατασκευαστούν; Πόσα λιμάνια πρέπει να κατασκευαστούν;
    23. Ποιες είναι οι προοπτικές της αγροτικής προόδου απαλλαγμένης από τα τοξικά βιοκτόνα;
    Ποιο συνολικά είναι το ενεργειακό αποτύπωμα όλων των καταναλώσεων από 16-23; Χωρις να είναι μόνο όσες απαριθμήσαμε! Κοστολόγηση σε χρήματα όλων των παρεμβάσεων μέχρι το 2030 και μέχρι το 2050.
    Υπάρχει και ο τομέας της λειτουργίας (λειτουργικά κόστη) όλων αυτών (κατασκευών, και διαρκών και καταναλωτικών αγαθών) με GIGA καταναλώσεις ενέργειας. Ποιες θα είναι αυτές; Λιγότερες ή περισσότερες από σήμερα;
    Αντικαταστάσεις, βελτιώσεις, αστοχίες που θα πρέπει να διορθωθούν, φυσικές καταστροφές που θα πρέπει να αποκατασταθούν, πόση χρήση ενέργειας ετησίως χρειάζονται για όλα αυτά και πόσο κοστολογούνται, περίπου;
    Δεν παραγνωρίζουμε και τους ΠΡΩΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΜΕΛΗΘΕΙ:
    ΥΓΕΙΑ και ΠΑΙΔΕΙΑ (διά βίου παιδεία) τα ΔΥΟ ΥΠΕΡΤΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΕΔΙΑΛΥΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΑΓΑΘΑ και που για να υλοποιηθούν απαιτούν πόρους και ανθρώπινο δυναμικό. Και πρέπει άμεσα να γίνουν η σημαία μας.
    ΤΕΛΙΚΑ, μπορούμε να υπολογίσουμε σύμφωνα με τα πάρα πάνω ερωτήματα ΠΟΣΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ θα πρέπει να διατεθούν; Πόσο θα είναι το καθαρό θετικό ισοζύγιο ενέργειας έναντι του ισοζυγίου ενέργειας που θα απαιτηθεί για αυτές τις δράσεις; Διότι όλες αυτές οι αποσύρσεις και οι αλλαγές θα συμβάλουν στην αύξηση του CO2 του άνθρακα και όσο ποιο εντατικές θα είναι αυτές οι παρεμβάσεις τόσο περισσότερο CO2 θα εκλύεται όπως και μεθάνιο και άλλα αέρια. Επίσης και οι αποσβέσεις αυτών των κεφαλαιουχικών αγαθών που θα αποσυρθούν θα είναι τεράστιες !
    Διότι έχουμε «στήσει» έναν τεράστιο μηχανισμό που εξακολουθούμε να τον θέλουμε αλώβητο για εμάς, αλλά που πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους υπόλοιπους συνανθρώπους μας, του δεύτερου, τρίτου και τέταρτου κόσμου (κατά τους οικονομολόγους μας).
    Μπορούμε να έχουμε την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο; Ιδού το δίλλημα,
    ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΟΥ, λοιπόν, που έχετε θέσει στη ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ για το 2050 αλλά και το ΕΣΕΚ 2030, δεν συνδυάζουν αυτά τα δεδομένα και τις παραδοχές , επομένως είναι αρκούντως ΜΟΝΟΠΛΕΥΡΑ και ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΑ για αυτό κρίνεται αναγκαίο ότι πρέπει να συμπληρωθούν ώστε να δοθεί ένα ΠΟΛΥ ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΟ κείμενο, τόσο για την περίοδο μέχρι το 2030 όσο και μέχρι το 2050.
    Πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας ότι το μεγαλύτερο βάρος της ηλεκτροπαραγωγής θα σηκώσουν οι ανεμογεννήτριες. Ποιο είναι το κόστος – όφελος; Υπάρχουν συνολικές ΜΠΕ για ολόκληρο το εθνικό μας σύστημα; Συμβάλουν άμεσα στην ασφαλή επάρκεια των συστημάτων; Γιατί να είναι μονόδρομος; Αυτά πρέπει να τεκμηριωθούν απόλυτα.
    Τέλος:
    Ο κ. Υφυπουργός Περιβάλλοντος στην ομιλία του στην Επιτροπή της Βουλής είπε ότι πρέπει να δώσουμε στην Ε.Ε ΑΜΕΣΑ τα σενάρια της «Μακροχρόνιας Στρατηγικής 2050» και τα σενάρια της «ΕΣΕΚ 30».
    Κύριε Υπουργέ, γνωρίζετε σε πόσες περιπτώσεις έχουμε διαχρονικά ζητήσει όχι μόνο 2-3 μήνες παρατάσεις αλλά 2 και 3 έτη ΠΑΡΑΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΕΙΣ για διάφορα θέματα ; Πάντα μας την έδιναν !!
    Σας θυμίζουμε πχ;
    Για τα «σκουπίδια μας».
    Οι παρατάσεις που έχουμε ζητήσει είναι δεκάδες. Η οδηγία του 2008 μέχρι σήμερα, 2019, και σε λίγο 2020 και το Δίκαιο της ΕΕ για τα απορρίμματα δεν έχουν υλοποιηθεί, παρά τις παρατάσεις.
    ΓΙΑΤΙ;
    Διότι ενώ πριν την είσοδό μας στην ΕΕ ή ΕΕ είχε ένα συνεκτικό νομοθετικό πλαίσιο από το 1975. Εμείς τι κάναμε για να το ακολουθήσουμε; ΤΙΠΟΤΑ. ΚΑΙ το σημαντικότερο. Βάλατε στο στόμα του Πρωθυπουργού ότι από τα «σκουπίδια» θα έχουμε «ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» !! «ΜΑΥΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» θα έχουμε !! Όπως στο παράδειγμα του ΒΟΛΟΥ όπου η ΑΓΕΤ χρησιμοποιεί για την παραγωγή του τσιμέντου το κάψιμο των σκουπιδιών μας, κυριολεκτικά σκουπιδιών, και κάθε άλλο σύμμεικτο σκουπίδι, υπονομεύοντας την υγεία μιάς ολόκληρης πόλης και περιοχής !!! Αυτό θα συμβεί και με τα ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα.
    Παρεμπιπτόντως . Η λύση είναι ΜΙΑ. Η άμεση νομοθετικά αποδοχή της «Διαλογής της πηγή» με την αρχή ότι «Ο κύριος των απορριμμάτων του είναι ο μόνος και απόλυτα υπεύθυνος για τα απορρίμματά του και της διαλογής τους», αρχή της Ε.Ε που στη χώρα μας δεν ΤΗΡΕΙΤΑΙ.- Τελεία και παύλα !!!
    Τα σκουπίδια δεν καίγονται. Όταν καίγονται ΡΥΠΑΙΝΟΥΝ και παράγουν διοξείδιο του άνθρακα που επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και της ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ καθώς εκλύονται διοξίνες, φουράνια και άλλες τοξίνες!!
    Για τα νερά
    10 χρόνια τώρα και ελάχιστα έχουν γίνει
    Για τις Οδηγίες της Ε.Ε σχεδόν πάντα είμαστε εκτός του χρόνου των 2 ετών εντός των οποίων θα έπρεπε να τις εισάγουμε στο δίκαιό μας. Έκτος του ότι έχουμε άπειρες αντιφάσεις και αμφίβολες ερμηνείες που μπορούμε να ελεγχθούν γι’ αυτές.
    Δεν είναι δύσκολο κ. Υπουργέ, να ζητήσετε μια μικρή προθεσμία π.χ 3-4 μηνών για να ανασυνταχθούν τα σενάρια και να ενημερωθεί το κοινό (οι ΕΛΛΗΝΕΣ πολίτες) περί τίνος πρόκειται με τα σενάρια της «Μακροχρόνιας Στρατηγικής 2050» και τα σενάρια της «ΕΣΕΚ 30» και να εκφράσουν τις προτάσεις τους.
    Μπορούν, επίσης να κατατεθούν συμπληρωματικά στοιχεία στην έδρα της Ε.Ε.
    Εξ άλλου από το ομόφωνα δεκτό πρόγραμμα για την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» απέχει η Πολωνία με απόφαση του Συμβουλίου. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί και για την Ελλάδα για αυτό το μικρό χρονικό διάστημα;
    Αν τους ζητήσετε ότι πρέπει να γίνει κανονική διαβούλευση και συμμετοχή, όπως προβλέπεται από τη σχετική Οδηγία της Ε.Ε. για τις διαβουλεύσεις, τα Όργανα της Ε.Ε., είμαστε βέβαιοι, ότι δεν θα αρνηθούν. Δε χάθηκε ο κόσμος για μερικούς μήνες !! Η Πολωνία αιτήθηκε ΑΠΑΛΛΑΓΗ για το «Πράσινο Σχέδιο» και της δόθηκε. Δεν θα δώσουν σε εμάς ένα 4μηνο για να διαβουλευτούμε;
    Η αναφορά σε ημερομηνίες που καταγράφονται στο ΕΣΕΚ30 για το χρόνο σύνταξης και ανάρτησης του σχεδίου, είναι αποκαλυπτικές. Ενώ η προετοιμασία των θέσεων άρχισε από τις 4 Απριλίου 2018, το αρχικό σχέδιο παρουσιάστηκε στις 13/11/2018, πριν ένα χρόνο και το τελικό το Νοέμβριο 2019. Δηλαδή, σήμερα μετά από 1 χρόνο και 8 μήνες, ζητάτε να μελετήσουμε, να κατανοήσουμε, να συνειδητοποιήσουμε, να αναλύσουμε, να αναζητήσουμε στοιχεία και δεδομένα για το περιεχόμενο του και να αποφανθούμε μεταφέροντας σε κείμενα μας για το κείμενο που μας θέτετε υπ όψη μας, όλα αυτά σε 15 ημέρες. Ένα πολύπλευρο κείμενο 306 σελίδων που αφορά στο έτος 2030 και 78 σελίδων με πολλαπλά σενάρια για το έτος 2050 για να κάνουμε σχόλια, όχι Διαβούλευση, με πλήθος πληροφοριών που χρειάζονται τον αντίστοιχο χρόνο για να τεκμηριωθούν.
    Μας εγγυάστε ότι θα προλάβετε να αξιοποιηθούν όλες αυτές οι παρεμβάσεις που έχουν ήδη κατατεθεί;
    Παρακαλούμε κ. Πρωθυπουργέ και κ. Υπουργέ Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ζητήσετε από την Ε.Ε τον απαραίτητο χρόνο Διαβούλευσης και τυχόν αλλαγών που απαιτούνται για τέτοιας σπουδαιότητας θέματα που θα κρίνουν τη ζωή των Ελλήνων και όχι μόνο το 2030 ή το 2050 αλλά στο διηνεκές.
    Το Σύνταγμά μας στο άρθρο 24 αναφέρεται στην ΑΕΙΦΟΡΙΑ. Αυτή θα μας οδηγήσει σε ορθές αποφάσεις. Όμως, οι ορθές αποφάσεις δεν μπορούν να παρθούν μέσα σε 15 μέρες. Αυτήν πρέπει να τη διαφυλάξουμε ως κόρη των οφθαλμών μας.
    Στέφανος Λεων. Κουνιάδος

  • 23 Δεκεμβρίου 2019, 17:39 | Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)

    Σελίδα 4: Γίνονται αναφορές στην κυβέρνηση, όπως ….στρατηγική επιδίωξη της Κυβέρνησης…., η Κυβέρνηση διερευνά…., η κυβέρνηση συντάσσεται…
    Πρόταση: Κρίνεται αναγκαία η αλλαγή πχ. σε εθνική στρατηγική, κλπ. και όπου αλλού αναφέρεται ως κυβέρνηση.
    Σελίδα 20: Αναφέρεται σε …στρεφόμενη εφεδρεία…η οποία καλύπτεται μόνο από «θερμικές μονάδες, είτε φυσικού αερίου είτε συνθετικών καυσίμων ουδέτερων εκπομπών». Αγνοείται η χρήση των μεγάλων ΥΗΣ με ταμιευτήρες που διαθέτει η χώρα και αποτελεί κοινή πρακτική.
    Πρόταση: Να αξιοποιηθεί η συμβολή των ΥΗΣ για συνεργασία με τις ΑΠΕ και την διαλείπουσα παραγωγή τους, χωρίς να περιορίζεται μόνο στις θερμικές μονάδες. Μια άλλη δυνατότητα προσφέρεται με τις μπαταρίες (utility-scale), που παρέχουν πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες αντί της στρεφόμενης εφεδρείας και σε περίπτωση ανάγκης δίνουν τον χρόνο για να εκκινήσουν ευέλικτες μονάδες παραγωγής, δηλαδή υδροηλεκτρικές ή ευέλικτες θερμικές μονάδες.
    Σελίδα 67: «…..οι μικρές μπαταρίες που εγκαθίστανται σε συνδυασμό με μονάδα παραγωγής από ΑΠΕ, οι μπαταρίες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους που συνδυάζονται με το δίκτυο διανομής και οι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων». Αγνοούνται οι μπαταρίες «utility-scale», που είναι πολύ χρήσιμες στο δίκτυο Μεταφοράς με πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες.
    Πρόταση: Να προστεθεί και το δίκτυο Μεταφοράς.
    Παρατήρηση: σελίδα 64, στο Κεφάλαιο «5. Άξονες πολιτικής για την μακροχρόνια στρατηγική και στόχοι 2050», θα ήταν χρήσιμο να δοθεί έμφαση και να συζητηθεί ο μεγάλος όγκος ηλεκτρικής ενέργειας των ΑΠΕ που θα χρειασθεί και για την παραγωγή υδρογόνου, σύμφωνα με τα σενάρια, όπως παρουσιάζεται στην σελίδα 43, σχ. 21 «παραγωγή ηλεκτρισμού».

    Γενικές Παρατηρήσεις:
    (1) Η ΜΣ χρησιμοποιεί μία σειρά από σενάρια, με διαφορετικές υποθέσεις για το καθένα, προκειμένου να εκτιμήσει προσφορά και ζήτηση ενέργειας σε συνάρτηση με τεχνολογίες. Όμως, λόγω της πληθώρας των σεναρίων, ο αναγνώστης χάνεται και είναι δύσκολο να παρακολουθήσει τη λογική εξέλιξη των συμπερασμάτων.
    Πρόταση: Κρίνεται απαραίτητο να υπάρξει μία ξεκάθαρη και λεπτομερής παρουσίαση των διαφόρων σεναρίων και ει δυνατόν σε ξεχωριστή ενότητα.
    (2) Αν και η ΜΣ αναγνωρίζει τον ρόλο των υγρών καυσίμων και του φυσικού αερίου κατά τα χρόνια της Ενεργειακής Μετάβασης (2020-2050), ωστόσο δεν εξηγείται επαρκώς με ποιόν τρόπο, πέρα από την ηλεκτροκίνηση, η συμμετοχή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο το 2050 θα μπορέσει να μειωθεί σημαντικά (βλέπε σελίδες 24-25 και 40-42). Ενδεικτικά, στα υγρά ορυκτά καύσιμα, από τα 6357 ktoe το 2015 στα 2042 ktoe το 2050 (σενάριο ΕΣΕΚ 2050) ή στα 1008 ktoe το 2050 (σενάριο ΕΕ2).

  • 22 Δεκεμβρίου 2019, 18:23 | Μάρκος Γκουβάς

    Καταστρέψατε τις πόλεις μας με τις πολυκατοικίες, τα περίχωρα τους με τις τεράστιες λαμαρινοκατασκευές συνεργείων, αποθηκών και βιομηχανιών και την ελληνική ύπαιθρο με τις αυθαίρετες κατοικίες.

    Κάτω, τουλάχιστον, τα χέρια από τα βουνά μας!

    Αποδώστε τον οφειλόμενο σεβασμό στη «μειονότητα» που θέλει και έχει το δικαίωμα να απολαμβάνει ένα φυσικό περιβάλλον απαλλαγμένο από ανθρώπινες κατασκευές, προβλέποντας στο Σχέδιό σας την χωροθέτηση, στο εξής, ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών σε στέγες και υπαίθριους χώρους κατοικιών και βιομηχανιών, σε δομημένο περιβάλλον.

    Επιδείξτε, έτσι, τη σύνεση που κάθε σοβαρό επιστήμονα πρέπει να χαρακτηρίζει και η οποία, μεταξύ άλλων, θα σας διασφαλίσει σε μελλοντικά δικαστήρια από την κατηγορία της ανεπανόρθωτης αλλοίωσης του ελληνικού φυσικού τοπίου χάριν μιας παγκοσμίως αμελητέας συνεισφοράς της Ελλάδας στην μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, στην μη απίθανη περίπτωση που το εκ σαθρών θεμελίων οικοδόμημα περί «φαινομένου του θερμοκηπίου» καταρρεύσει παταγωδώς.

  • 20 Δεκεμβρίου 2019, 11:32 | Takis grigoriou

    Κοινά σχόλια Greenpeace και WWF στη Δημόσια Διαβούλευση για τη Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050 (Δεκέμβριος 2019)

    Παγκόσμια κλιματική κρίση – Η Ευρώπη ως μοντέλο

    Το WWF και η Greenpeace χαιρετίζουν την δημοσίευση του πρώτου μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού ο οποίος σκιαγραφεί τα μονοπάτια της οριστικής απεξάρτησης της Ελλάδας από τα ορυκτά καύσιμα με ορίζοντα το 2050 μέσω κάποιων σεναρίων. Πρόκειται για μία ιστορική εξέλιξη η οποία αποτελεί και πάγιο αίτημα των δύο οργανώσεων εδώ και πολλά χρόνια καθώς και μονόδρομο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

    Ο πλανήτης μας βρίσκεται σε έκτακτη κλιματική και οικολογική ανάγκη. Φαίνεται πως αυτό έχει θέσει σε κίνηση διάφορες διαδικασίες και αποφάσεις. Χαρακτηριστική είναι η ιστορική απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για απαγόρευση χρηματοδότησης έργων που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα από το 2021 καθώς και η ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την οποία κηρύχθηκε η ΕΕ σε κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης. Επιπλέον σημαντική εξέλιξη με παγκόσμιο αποτύπωμα, η Goldman Sachs είναι η πρώτη μεγάλη αμερικανική τράπεζα που ανακοίνωσε τη μη χρηματοδότηση έργων εξόρυξης πετρελαίου στον Αρκτικό Κύκλο, ενώ μια σειρά από άλλες τράπεζες έχουν ανακοινώσει αντίστοιχες πρωτοβουλίες για το πετρέλαιο ή/και το φυσικό αέριο. Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Πράσινη Συμφωνία (Green New Deal) η οποία οδηγεί στη δημιουργία Κλιματικού Νόμου με την επιβολή στόχου για μία κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη ως το 2050 αλλά και σε μεγαλύτερη φιλοδοξία μείωσης των εκπομπών ως το 2030.

    Η αύξηση της φιλοδοξίας των κλιματικών στόχων είναι –κατά γενική ομολογία- αναγκαία για να μην οδηγηθούμε στην κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού κατά την οποία περισσότερο πληττόμενοι θα είναι οι οικονομικά ευάλωτοι (κλιματικό απαρτχάιντ).

    Η μετάβαση σε ένα νέο ενεργειακό και οικονομικό μοντέλο θα πρέπει να γίνει με δικαιοσύνη για όλους ώστε να μην μείνει κανένας πίσω. Η κλιματική δικαιοσύνη, η κοινωνική συνοχή και ο εκδημοκρατισμός μέσω της κοινωνικής αποδοχής των ΑΠΕ θα πρέπει να είναι οι μεγάλες προτεραιότητες της Ευρώπης και της Ελλάδας την επόμενη δεκαετία προκειμένου να είναι η μετάβαση εφικτή. Σημαντική θα είναι και η κλιματική διπλωματία, καθώς δεν είναι ένα ευρωπαϊκό ζήτημα η κλιματική κρίση, αλλά προφανώς έχει παγκόσμια διάσταση. Η ενεργειακή μετάβαση είναι μονόδρομος. Αν γίνει όμως βίαια και με μη συμπεριληπτικό τρόπο, ο άνθρωπος και η φύση θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι.

    Στην κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας η Ελλάδα είχε δεσμευθεί σε επίσημα Φόρα (π.χ Σημείο 10, Διακήρυξη της Βαλέττα), αλλά πέραν του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (2018 και 2019 με την αναθεώρησή του) δεν υπήρχε ένα σχέδιο μακροχρόνιου σχεδιασμού με ορίζοντα το 2050. Επομένως είναι μία καλοδεχούμενη εξέλιξη η ύπαρξη πλέον Μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού με ορίζοντα το 2050 στην κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας και της δραστικής μείωσης/μηδενισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

    Για εμάς, ως Greenpeace και WWF Ελλάς, δεν τίθεται κανένα δίλημμα ως προς την κατεύθυνση που πρέπει να προχωρήσουμε. Με δεδομένη την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, η οποία απειλεί ευθέως τα βασικότερα δικαιώματα των συνανθρώπων μας, οι στόχοι για τα ΕΣΕΚ/ΜΕΣΕΚ είναι απαραίτητο να τίθενται επιστημονικά, ενώ τα μέτρα να αποτελούν αντικείμενο πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου. Η βασική στόχευση της χώρας οφείλει να είναι η πλήρης εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων το αργότερο ως το 2040 και η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, προκειμένου να μπορέσουμε να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C.

    Αναμφίβολα στα θετικά του ΜΕΣΕΚ συγκαταλέγονται η μελέτη εναλλακτικών σεναρίων για τον 1,5°C και τους 2°C, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της Συνθήκης των Παρισίων, η σημαντική αναγνώριση της σημασίας της ενεργειακής εξοικονόμησης, η χρήση εναλλακτικών καυσίμων στις βιομηχανικές διεργασίες, η αναγνώριση του χαμηλότερου κόστους ενεργειακής μετάβασης σε ένα σύστημα με βάση τις ΑΠΕ στο 100% αλλά και η αναγνώριση πως τα συνθετικά καύσιμα είναι εν τέλει (τουλάχιστον με τις συγκεκριμένες παραδοχές) λιγότερο αποδοτικά και σίγουρα πιο ακριβά ως λύση.

    Ιδιαίτερα το τελευταίο είναι ένα σημείο το οποίο θα πρέπει να προβληματίζει σοβαρά το υπουργείο: όπως προκύπτει ξεκάθαρα πλέον και από την ανάλυση του ΜΕΣΕΚ, το υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ (2030) μοιάζει να «κλειδώνει» το ενεργειακό σύστημα στη δυσανάλογη αυξημένη χρήση πετρελαίου και αερίου τις επόμενες δεκαετίες και κατ’ επέκταση σε δυσανάλογα αυξημένη χρήση συνθετικών καυσίμων το 2050. Κάτι τέτοιο οδηγεί σε υπέρμετρη – και αχρείαστη – αύξηση της εγκατάστασης των ΑΠΕ και σε ένα πολύ πιο ακριβό ενεργειακό σύστημα. Κατά τη γνώμη μας, η πιο αξιόπιστη και αποτελεσματική στρατηγική είναι ο εξηλεκτρισμός και η απανθρακοποίηση του συστήματος το συντομότερο δυνατόν σε συνδυασμό με ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εντατικής ενεργειακής εξοικονόμησης σε κτίρια, κατοικίες, βιομηχανία καθώς και προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας. Οι δύο οργανώσεις έχουν ήδη εκφράσει τον προβληματισμό τους και τις ενστάσεις τους για τον ρόλο του αερίου στο υπό διαμόρφωση ΕΣΕΚ, κάτι που επιβεβαιώνεται και από την ανάλυση του ΜΕΣΕΚ.

    Τέλος, αν και κατανοητή η πίεση του χρόνου, εντούτοις το παρόν σχέδιο ήταν σε διαβούλευση μόλις για λίγες ημέρες και ταυτόχρονα περίπου με το ΕΣΕΚ. Θεωρούμε θετικό το γεγονός πως δόθηκε παράταση μίας εβδομάδας επιπλέον (αν και είναι εντός των εορτών) καθώς ο αρχικός διαθέσιμος χρόνος ήταν –σε σχέση και με τη σημαντικότητα αυτού του κειμένου- πολύ περιορισμένος. Το κείμενο αυτό θα έπρεπε να παραμείνει τουλάχιστον 3 εβδομάδες στη δημόσια διαβούλευση. Παρ’ όλα αυτά, στοχεύοντας στην βελτίωση του ΜΕΣΕΚ αλλά και στον δημόσιο διάλογο που πραγματοποιείται για το παρόν και το μέλλον του ενεργειακού συστήματος της χώρας, οι δύο οργανώσεις παραθέτουν τα σχετικά σχόλια και τις παρατηρήσεις τους:

    Σχόλια επί του ΜΕΣΕΚ

    • Ενεργειακή μετάβαση προς μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία χωρίς δίκαιη μετάβαση που να περιλαμβάνει και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και των ανισοτήτων δεν μπορεί να υφίσταται. Σε αυτό το πλαίσιο, εισηγούμαστε την συμπερίληψη δείκτη παρακολούθησης της ενεργειακής φτώχειας με συγκεκριμένους ποσοτικοποιημένους στόχους ανά έτος και με τελικό στόχο, π.χ. 2040 να είναι ο δείκτης αυτός 0%.

    • Μια βασική έλλειψη του υφιστάμενου ΜΕΣΕΚ είναι η απουσία ανάλυσης για τον προϋπολογισμό άνθρακα της Ελλάδος (carbon budget), μέχρι την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως η επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών to 2050 δεν συνεπάγεται απαραίτητα την ευθυγράμμιση με τον στόχο του 1,5°C εάν και εφόσον, εν τω μεταξύ, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της Ελλάδας ξεπεράσουν (overshoot) τον προϋπολογισμό ισοδυνάμου άνθρακα (CO2-e) που της αναλογούν. Το WWF και η Greenpeace έχουν ήδη επισημάνει εγκαίρως, κατά τη διάρκεια των διεργασιών της Διυπουργικής, την ανάγκη η χώρα μας να προχωρήσει με παρόμοιο φιλόδοξο ρυθμό μειώσεων εκπομπών περίπου 7% ετησίως και να πετύχει μηδενικό ανθρακικό ισοζύγιο το 2040 προκειμένου να μην ξεπεράσει τον συγκεκριμένο προϋπολογισμό άνθρακα που της αναλογεί.

    Εκ προοιμίου, οι 2 οργανώσεις δεν συζητούν για λύσεις που δεν αφορούν την επίτευξη του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας άνω του 1,5°C. Επομένως, η συζήτηση αφορά επί της ουσίας την εξέταση 2 σεναρίων, συγκεκριμένα:

    o Σενάριο ΕΕ1.5 (Εξηλεκτρισμός και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης για τον 1.5°C – Energy Efficiency and Electrification for 1.5°C)

    o Σενάριο NC1.5 (Νέοι ενεργειακοί φορείς για τον 1.5°C – New energy carriers for 1.5°C)

    • Ο μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος είναι υψηλής έντασης κεφαλαίου και φαίνεται πως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των επενδύσεων θα γίνει από τους τελικούς καταναλωτές ως ίσχυε και στο ΕΣΕΚ (Αναβαθμίσεις κτιρίων, ηλεκτρικά οχήματα, κ.α. Χαρακτηριστικό είναι το σχήμα 34, με τίτλο «Δαπάνες CAPEX των τελικών καταναλωτών ενέργειας ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για ενεργειακές υπηρεσίες» με τις δαπάνες να αυξάνουν σταθερά). Αυτό έχει προφανώς σημαντικό αντίκτυπο στο γεγονός της αύξησης των ανισοτήτων, στον αντίποδα της Δίκαιης Μετάβασης. Επομένως, βασικό επίδικο είναι η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων με σκοπό να μη μείνει κανείς πίσω. Αυτή η συζήτηση ακουμπάει τα ζητήματα που αφορούν στο δημοσιονομικό πεδίο, τη μείωση επομένως των πλεονασμάτων και την αξιοποίησή τους με μία μορφή green financing προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης ενισχύοντας υποδομές και ευάλωτους πολίτες. Επιπλέον, απαιτεί την άμεση ανακατανομή των διαθέσιμων δημόσιων πόρων οι οποίοι σύμφωνα με το ΕΣΕΚ (2030) αναμένεται να κατευθυνθούν προς τα ορυκτά καύσιμα (επιδοτήσεις, υποδομές κτλ) προς πράσινες λύσεις οι οποίες έχουν το μέγιστο δυνατό κοινωνικό πρόσημο.

    • Στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών, το ΜΕΣΕΚ φαίνεται να βασίζεται σε εκτιμήσεις για τις τιμές των φωτοβολταϊκών (για την περίοδο 2020-2050) οι οποίες κάθε άλλο παρά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της αγοράς.

    Κόστος ανάπτυξης (€/kW) 2020 2030 2040 2050
    Φωτοβολταϊκά πάρκα 721 650 567 495
    Μικρά συστήματα επί στεγών 1.435 930 745 610
    Πηγή: ΜΕΣΕΚ

    Οι προσδοκώμενες τιμές για το 2030 είναι ήδη υψηλότερες από τις τρέχουσες στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών πάρκων. Ομοίως, το λειτουργικό κόστος που λαμβάνεται υπόψη για τα φωτοβολταϊκά στο ΜΕΣΕΚ είναι διπλάσιο του πραγματικού. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι προσδοκώμενες τιμές από το European Technology Innovation Platform PV που αντικατοπτρίζει και τις εκτιμήσεις μεγάλου μέρους της αγοράς.

    Κόστος ανάπτυξης (€/kW) 5 kWp 50 kWp 1 MWp 50 MWp
    2020 1.050 690 510 430
    2030 720 460 330 280
    2040 550 350 250 210
    2050 450 280 200 170
    Πηγή: European Technology Innovation Platform PV (ETIP PV, 2019)

    • Από το ΜΕΣΕΚ δεν φαίνεται να αναλύεται η επίπτωση στις υποδομές και τα δίκτυα ενέργειας από την ευρεία χρήση συνθετικών καυσίμων. Στο σημείο 4.3.6 αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Όμως αν συνυπολογισθεί η ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή κλιματικά ουδέτερων καυσίμων, ο τομέας των μεταφορών θα χρειασθεί το μέγιστο περίπου 60 TWh το 2050 στο σενάριο NC1.5, όσο δηλαδή το μέγεθος του σημερινού ηλεκτροπαραγωγικού συστήματος της χώρας. Η ποσότητα αυτή περιορίζεται στις 40 TWh στο σενάριο NC2 και είναι της τάξης των 15 TWh στα σενάρια ΕΕ το 2050». Είναι επομένως ανακόλουθο να χρειάζεται κανείς να αναπτύξει ένα νέο παραγωγικό δίκτυο σχεδόν όσο το σημερινό (40 TWh) μόνο και μόνο για να υποστηρίξει την ανάπτυξη των συνθετικών καυσίμων.

    • Το ΜΕΣΕΚ παρουσιάζει το βιοαέριο και τα βιοκαύσιμα περίπου ως πανάκεια αναφέροντας πως «η πρώτη ύλη βιομάζας θα βασίζεται σε ενεργειακές καλλιέργειες δένδρων και φυτών ξυλώδους υφής και η μετατροπή τους σε βιοκαύσιμα θα γίνεται σε βιο-διυλιστήρια με τεχνολογίες παρόμοιες των διυλιστηρίων πετρελαίου. Η προοπτική της βιο-οικονομίας είναι θεμελιώδους σημασίας αλλά περιορίζεται από τη διαθέσιμη πρώτη ύλη βιομάζας. Κατάλληλες πολιτικές θα πρέπει να αναπτύσσουν το εγχώριο αυτό δυναμικό και να επιτύχουν οργάνωση της γεωργικής παραγωγής σε βιομηχανική κλίμακα». Βεβαίως αυτό δεν λαμβάνει υπόψιν τις έμμεσες επιπτώσεις αλλαγής χρήσης γης που ενδέχεται να προκληθούν, είτε στην Ελλάδα είτε διεθνώς, από μια τέτοια προοπτική. Ενδεχόμενες αλλαγές χρήσης γης (έμμεση συνέπεια μιας τέτοιας πολιτικής) θα οδηγούσαν με τη σειρά τους σε υψηλότερες εκπομπές (πχ όταν οι αλλαγές χρήσης γης βάζουν πίεση στην αποψίλωση δασών λόγω μείωσης της καλλιεργήσιμης αγροτικής γης). Το ίδιο ισχύει φυσικά και για άλλες δευτερογενείς επιπτώσεις, πχ μεγάλης κατανάλωσης νερού, που συνεπάγονται. Στην πραγματικότητα, τα μόνα βιώσιμα βιοκαύσιμα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις στις εκπομπές άνθρακα είναι η βιομάζα που προέρχεται από τροφικά απορρίμματα και απορρίμματα αγροτικής παραγωγής.

    • Η εξέλιξη τιμών υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αεριού) ενδέχεται να είναι σημαντικά υπερεκτιμημένη, με συνέπειες σε άλλες μεταβλητές του μοντέλου. Η διεθνής μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου και φυσικού αεριού ενδέχεται, κατά τον IPCC, να αγγίξει έως και 93% και 88% αντίστοιχα έως το 2050. Τέτοια μείωση της ζήτησης είναι δεδομένο πως συνεπάγεται επίσης μια σημαντική μείωση των τιμών υδρογονανθράκων, υποσκάπτοντας την οικονομική βιωσιμότητα μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Ταυτόχρονα, το κόστος των εκπομπών θα συνεχίσει να αυξάνεται (κατά πολύ περισσότερο των υποθέσεων εργασίας του ΜΕΣΕΚ), με συνέπεια την περαιτέρω μείωση της ζήτησης για υδρογονάνθρακες. Αυτά τα πιθανά σενάρια δεν εξετάζονται στον υφιστάμενο ΜΕΣΕΚ. Εντούτοις, σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι απορίας άξιον το πώς (θεωρείται πως) θα επιβιώσουν μονάδες φυσικού αεριού έως το 2050, με ορούς ελεύθερης αγοράς και χωρίς σημαντικό κόστος για καταναλωτές και φορολογουμένους.

    Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (σχήμα 5): Θεωρούμε η εκτίμηση του ΜΕΣΕΚ για τις εκπομπές ΑτΘ υποεκτιμά την εξέλιξη των τιμών ως τώρα. Από την εξέλιξη των τιμών των CO2 όμως μέχρι τώρα (WWF Ετήσια Έκθεση Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας 2019), η εικόνα είναι διαφορετική καθώς τα 28€/τόνο ήταν γεγονός εντός του 2019. Οι τιμές Δεκεμβρίου 2019 είναι αυτή τη στιγμή ήδη περί τα 25€/τόνο, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του ΛΑΓΗΕ.

    • Σε ότι αφορά τα βιομηχανικά απορρίμματα, είναι προφανές πως η καύση βιομηχανικών απορριμμάτων έρχεται σε αντίθεση με άλλους στόχους, όπως τους στόχους που ορίζονται από την εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία. Η μείωση του υλικού αποτυπώματος της οικονομίας μέσω της χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών προϋποθέτει την διαθεσιμότητα δευτερογενών πρώτων υλών, με σκοπό την ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση τους. Αυτή η διαθεσιμότητα ενδεχομένως να υποσκάπτεται από την χρήση βιομηχανικών απορριμμάτων για καύση.

    • Το μοντέλο χρησιμοποιεί σειρά εξωγενών μεταβλητών (πχ το ΑΕΠ, η ενεργειακή ένταση του ΑΕΠ, η εξέλιξη τιμών και κόστους διαφορετικών πηγών ενέργειας και τεχνολογιών κ.α.) που καθορίζουν με τη σειρά τους κρίσιμες μεταβλητές όπως το επίπεδο τελικής ενεργειακής κατανάλωσης, χρηματοδοτικών αναγκών, την δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από διαφορετικές τεχνολογίες και πηγές κ.ο.κ. Κατ’ ελάχιστο, θεωρούμε πως αυτές οι εξωγενείς μεταβλητές θα έπρεπε να υπόκεινται σε ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis), ώστε να παρουσιάζεται ένα εύρος αποτελεσμάτων, κατά την βέλτιστη πρακτική. Υπενθυμίζουμε πως το IPCC χρησιμοποιεί ένα εύρος πιθανών εξελίξεων για κρίσιμες μεταβλητές, καθώς και την αξιολόγηση πιθανοτήτων για την επίτευξη διαφορετικών σεναρίων. Η ανάλυση ευαισθησίας είναι ιδιαίτερα απαραίτητη για την ορθή χάραξη πολιτικών, που να λαμβάνουν υπόψιν όποιες τεχνολογικές ή άλλες αβεβαιότητες.

    Γενικότερα ζητήματα

    • Σε αντίθεση με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (EE) 2018/1999 [άρθ. 15(4)(β), Παράρτημα ΙV, 2.4.4., βλ. και 37η αιτιολογική σκέψη], αλλά και του ίδιου του προσχεδίου ΕΣΕΚ [μέτρο ΠΠ1.5 «Δράσεις για τη μείωση των εκπομπών στον αγροτικό τομέα»], το σχέδιο ΜΕΣΕΚ δεν περιέχει καμία αναφορά στον τομέα LULUCF.

    • Σε αντίθεση με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (EE) 2018/1999 [άρθ. 15(4)(ε)], το σχέδιο ΕΣΕΚ δεν περιγράφει την σχέση με άλλες μορφές σχεδιασμού που το επηρεάζουν, όπως ο χωροταξικός σχεδιασμός ή ο σχεδιασμός για την μακροοικονομική προσαρμογή της χώρας – ή ακόμα άλλες μορφές περιβαλλοντικού «σχεδιασμού» (πρβλ., την σημασία για την ΜΕΣΕΚ των ΣΔΛΑΠ και του δασολογίου, που είναι σημαντικό για τον τομέα LULUCF) .

    • Για την εξέταση των σεναρίων, έχει χρησιμοποιηθεί το μοντέλο PRIMES. Όπως αναφέρεται στην σχετική τεκμηρίωση, τυπικές εισροές (inputs) του μοντέλου είναι οι εξής (στα αγγλικά): «GDP and economic growth per sector (many sectors) ; World energy supply outlook – world prices of fossil fuels ; Taxes and subsidies ; Interest rates, risk premiums, etc. ; Environmental policies and constraints ; Technical and economic characteristics of future energy technologies ; Energy consumption habits, parameters about comfort, rational use of energy and savings, energy efficiency potential ; Parameters of supply curves for primary energy, potential of sites for new plants especially regarding power generation sites, renewables potential per source type, etc. …» [E3MLab/ICCS at National Technical University of Athens. (2014). PRIMES MODEL 2013-2014. Detailed model description.]. Μία επιστημονική μελέτη πρέπει καταρχήν να εκθέτει με διαφάνεια τις παραδοχές της: ωστόσο, σε κανένα σημείο του σχεδίου ΜΕΣΕΚ οι επιλογές για τις εισροές αυτές – εννοείται για κάθε σενάριο χωριστά – δεν αναφέρονται ή επεξηγούνται, όπως απαιτείται.

    • Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν το σχέδιο ΜΕΣΕΚ λαμβάνει υπόψη του, με τις ελάχιστες απαιτήσεις μίας επιστημονικής μελέτης, τις αναπόφευκτες αβεβαιότητες που συνεπάγεται η μακροπρόθεσμη πρόβλεψη. Μερικές ειδικότερες παρατηρήσεις για το θέμα αυτό:
    i. Κατά το σχέδιο ΜΕΣΕΚ, και για την χρονική περίοδο που καλύπτει, σε όλα τα σενάρια «ο ρυθμός ανάπτυξης παραμένει θετικός αλλά μετριάζεται σε μεσοχρόνιο ορίζοντα και συγκλίνει μακροχρόνια προς ένα ετήσιο μέσο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ (σε όγκο) λίγο κάτω από 1.8% ετησίως» (κεφ. 3.3, σελ. 13-14). Η επιλογή αυτή είναι αρκετά μεγαλύτερη από «σενάριο βάσης» της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους του ΔΝΤ – 1.5% [βλ. European Commission, Compliance Report – The Third Economic Adjustment Programme for Greece (https://ec.europa.eu/info/files/compliance-report-third-economic-adjustment-programme-greece_en)]. Για λόγους στοιχειώδους ασφάλειας των υπολογισμών, θα έπρεπε να εξεταστεί και ένα από τα «αρνητικά» (downside) σενάρια.
    ii. Σε πολλά σημεία, το σχέδιο ΜΕΣΕΚ αδυνατεί να λάβει υπόψη του προφανείς «ανατροφοδοτήσεις» μεταξύ των (αλληλένδετων) παραδοχών του. (Αυτό μπορεί να είναι και αδυναμία του μοντέλου PRIMES). Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι «τα σενάρια της μακροχρόνιας στρατηγικής θεωρούν επίσης το ίδιο σενάριο μελλοντικής εξέλιξης των διεθνών τιμών φυσικού αερίου και πετρελαίου, όπως και στο ΕΣΕΚ. Οι τιμές αυξάνονται ελαφρά μέχρι το 2030 και λίγο περισσότερο μετά το 2030…» (σελ. 14). Όμως, η μακροχρόνια αυτή «ελαφριά» αύξηση, σε συνδυασμό με την διείσδυση του φυσικού αερίου, λογικά θα επηρεάσει τον ρυθμό ανάπτυξης, που το σχέδιο ΜΕΣΕΚ θεωρεί σταθερό σε όλη την περίοδο που καλύπτει.
    iii. Κατά τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 [άρθ. 15(4)(δ)], το σχέδιο ΜΕΣΕΚ έπρεπε να περιλαμβάνει, «στο μέτρο του δυνατού», «τις αναμενόμενες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις των μέτρων για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των πτυχών που αφορούν … τους κινδύνους και τα οφέλη για την υγεία, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος», καθώς και την ανάλυση αντικτύπου των κοινωνικο-οικονομικών αυτών πτυχών [Παράρτημα ΙV, κεφ. 4 Κανονισμού 2018/1999).

    • Το σχέδιο ΜΕΣΕΚ περιέχει πολλές «υπαινικτικές» αναφορές στην πιθανότητα σοβαρών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από ορισμένες πτυχές του. Για παράδειγμα, στο κεφ. 4.3.9 (για την βιομάζα), αναφέρεται ότι «ο ρόλος των εγγειοβελτιωτικών έργων είναι σημαντικός λόγω των μεγάλων αναγκών των ενεργειακών καλλιεργειών σε άρδευση» (σελ. 56). Λίγο πιο πριν, αναφέρεται ότι «η ξυλώδης (λιγνοκυτταρική) βιομάζα προσφέρεται για τη μετατροπή σε βιοκαύσιμα …. με τρόπο που δεν επιφέρει επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα βιομάζας για την τροφή ανθρώπων και ζώων…» (σελ. 55) – χωρίς να διερευνάται ο τρόπος αυτός. Στο κεφ. 4.3.7 (για το ηλεκτρικό σύστημα), αναφέρεται ότι «η περαιτέρω διείσδυση Υ\Η είναι περιορισμένη λόγω κορεσμού των αξιοποιήσιμων τοποθεσιών» (σελ. 47 – δεν είναι σαφές, αλλά μάλλον η αναφορά αφορά τα σενάρια NC). Στο κεφ. 4.3.2, για την βιομηχανία, υπάρχει ένα σύντομο σχόλιο για την «επέκταση της καύσης βιομηχανικών απορριμμάτων», η οποία «είναι κατ’ ανάγκην περιορισμένης έκτασης λόγω περιορισμένου όγκου προσφοράς και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και επειδή τμήμα των απορριμμάτων αυτών δεν θεωρείται και δεν συγκαταλέγεται στις ανανεώσιμες πηγές» (σελ. 35). Συνεπώς, με δεδομένο ότι ορισμένες πιθανές αρνητικές περιβαλλοντικές πτυχές από την εφαρμογή του ΜΕΣΕΚ είναι γνωστές, και καταγράφονται ρητά σε αυτό, θεωρούμε πως είναι επιβεβλημένο να γίνει και μία βασική ανάλυση αντικτύπου των επιπτώσεών τους και των μέτρων άμβλυνσής τους από το ΜΕΣΕΚ.

  • 19 Δεκεμβρίου 2019, 08:17 | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

    Σχόλια Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας επί της «Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το 2050»

    Σε σχέση με τη «Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050» (στο εξής, «ΜΣ 2050») του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (στο εξής, «ΥΠΕΝ»), το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 10.12.2019 και μέχρι τις 19.12.2019, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (στο εξής, «Ορνιθολογική») έχει τα ακόλουθα σχόλια, σε συνέχεια των σχολίων που κατέθεσε για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
    Η Ορνιθολογική αναγνωρίζει ότι είναι αναγκαία η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (στο εξής, «ΑΠΕ»), ως μέτρο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, κάλυψης των ενεργειακών αναγκών αλλά και των συμβατικών υποχρεώσεων της χώρας. Εντούτοις, κάθε μέτρο που λαμβάνεται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν θα πρέπει να διακυβεύει την εκπλήρωση των εθνικών και διεθνών στόχων διατήρησης της βιοποικιλότητας.
    Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ σύμφωνα με τη Συμφωνία των Παρισίων του 2015 για την Κλιματική Αλλαγή, έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει την ακεραιότητα του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας όταν λαμβάνει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδόσει κατευθυντήριες οδηγίες για το πώς οι εταιρείες στον τομέα της αιολικής ενέργειας θα συμμορφώνονται με τις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους και 2009/147 για τα άγρια πτηνά.

    Ι. Επί του περιεχομένου της ΜΣ 2050
    1. Επί του κειμένου της ΜΣ 2050, η Ορνιθολογική έχει τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
    2. Πρώτον, στο κείμενο της ΜΣ 2050 επαναλαμβάνεται αρκετές φορές ότι το ΕΣΕΚ αποτελεί το κεντρικό στρατηγικό σχέδιο βάσει του οποίου υλοποιούνται συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος και ότι η ΜΣ 2050 «έχει ως σημείο αναφοράς το έτος 2030 και προϋποθέτει την επίτευξη των σχετικών στόχων του ΕΣΕΚ» (σελ. 4). Στο ίδιο πλαίσιο, αναφέρεται ότι «Όλα τα σενάρια της ΜΣ50 θεωρούν ως δεδομένη την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ μέχρι το έτος 2030, υποθέτουν πλήρη εφαρμογή των προτεραιοτήτων και μέτρων πολιτικής του ΕΣΕΚ και δεν περιλαμβάνουν επιπλέον μέτρα για την περίοδο 2020-2030» (σελ. 9, 10).
    3. Υπό αυτήν την έννοια, είναι ακόμη μεγαλύτερη η κρισιμότητα των σχολίων που κατέθεσε η Ορνιθολογική σε σχέση με το ΕΣΕΚ, αφού προκύπτει ότι οι βασικοί άξονες του ΕΣΕΚ θα καθορίσουν την πολιτική της χώρας για το περιβάλλον, τελικώς, μέχρι το 2050.

    4. Δεύτερον, σε σχέση με τις ΑΠΕ και την εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), η ΜΣ 2050 περιλαμβάνει τις εξής αναφορές, οι οποίες είναι αιτίες σοβαρότατου προβληματισμού:
    i. «[…] αξιοποίηση αιολικών μεγάλου μεγέθους σε περιοχές με πολύ υψηλό αιολικό δυναμικό» (σελ. 67).
    ii. «[…] η μεγάλη αύξηση του όγκου της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί επενδύσεις σε μονάδες ΑΠΕ σε εξαιρετικά μεγάλη κλίμακα. Οι τεχνολογίες ΑΠΕ με τη μεγαλύτερη διείσδυση στο Ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα είναι κυρίως τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά λόγω σημαντικού διαθέσιμου δυναμικού, και σε μικρότερο βαθμό οι μονάδες βιομάζας» (σελ. 47).
    iii. «[…] η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ παρουσιάζει σημαντική αύξηση, φθάνοντας το 2050 να καλύπτει 88%-90% της ακαθάριστης ζήτησης για το έτος 2050, με τις ΑΠΕ μεταβλητής παραγωγής, κυρίως αιολικά και ηλιακά, να παράγουν το μεγαλύτερο μέρος αυτής, από 68% έως 72%» (σελ. 45).
    iv. «[…] ανάπτυξη ΑΠΕ που δεν έχουν σήμερα εξαντλήσει τις δυνατότητες εκμάθησης, όπως τα θερμικά ηλιακά ηλεκτροπαραγωγής, τα θαλάσσια αιολικά, τα οποία αναπτύσσονται μακροχρόνια με βάση την τεχνολογία των πλωτών αιολικών» (σελ. 67).

    5. Όπως προκύπτει από τις ανωτέρω αναφορές, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει η Ελληνική Κυβέρνηση, προβλέπεται εγκατάσταση ΑΠΕ ακόμη και σε περιοχές που είναι ευαίσθητες ως προς την ορνιθοπανίδα. Και τούτο, διότι οι περιοχές με πολύ υψηλό αιολικό δυναμικό ταυτίζονται κατ’ ανάγκην με τις περιοχές που είναι σημαντικές για τα πτηνά – είτε αυτήν τη στιγμή είναι ενταγμένες στο δίκτυο Natura είτε όχι (ορισμένες Important Bird Areas – IBAs).

    6. Η Ορνιθολογική υποστηρίζει ότι ένας τέτοιος σχεδιασμός έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Ανακοίνωση της Επιτροπής, COM/2019/640 τελικό), η οποία δημοσιεύθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2019 και η οποία περιλαμβάνει τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των προκλήσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον (σελ. 2).

    7. Η Ορνιθολογική επισημαίνει ότι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ περιλαμβάνει δέσμη μέτρων σε σχέση με τον ενεργειακό σχεδιασμό όλης της ΕΕ, εντούτοις περιλαμβάνει παράλληλα διακριτό κεφάλαιο για τη διατήρηση και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας (σελ. 16-18). Εκεί αναφέρεται ότι, αφενός, η πρώτη αιτία απώλειας της βιοποικιλότητας στον πλανήτη είναι «οι αλλαγές στον τρόπο χρήσης της γης και της θάλασσας» και, αφετέρου, η ΕΕ ήδη δεν ανταποκρίνεται σε ορισμένους από τους σημαντικότερους περιβαλλοντικούς στόχους της για το 2020. Για τον λόγο αυτό, έως τον Μάρτιο του 2020, η Επιτροπή θα παρουσιάσει Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα την οποία θα ακολουθήσουν συγκεκριμένες δράσεις το 2021 (σελ. 16).

    8. Στο πλαίσιο αυτό, στην Πράσινη Συμφωνία αναφέρεται ρητώς ότι ένας από τους στόχους που θα περιέχει η Στρατηγική αυτή είναι η αύξηση της κάλυψης προστατευόμενων χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών με πλούσια βιοποικιλότητα με βάση το δίκτυο Natura 2000, καθώς και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία για την αποτελεσματικότερη προστασία και αποκατάσταση των περιοχών που καλύπτονται από το δίκτυο Natura 2000 (σελ. 16). Ακόμη, εξαγγέλλεται η νέα δασική στρατηγική της ΕΕ που θα έχει ως βασικούς στόχους την αποτελεσματική δάσωση και τη διατήρηση και αποκατάσταση των δασών στην Ευρώπη, ώστε να αυξηθεί η απορρόφηση CO2, με πλήρη σεβασμό των οικολογικών αρχών που ευνοούν τη βιοποικιλότητα (σελ. 17).

    9. Επομένως, οι στόχοι που αναφέρει η ΜΣ 2050 περί εγκατάστασης «[…] αιολικών μεγάλου μεγέθους σε περιοχές με πολύ υψηλό αιολικό δυναμικό» έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την εξαγγελθείσα στρατηγική της ΕΕ για την προστασία της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της οποίας θα επεκταθούν οι προστατευόμενες – χερσαίες και θαλάσσιες – περιοχές του δικτύου Natura. Κατά την Ορνιθολογική, δεν είναι επιτρεπτό ένα κείμενο εθνικής στρατηγικής κράτους μέλους να έρχεται σε αντίθεση με τις κατευθύνσεις που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο. Η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει πώς η ΜΣ 2050, αλλά και το ΕΣΕΚ, του οποίου η εφαρμογή θεωρείται δεδομένη από τη ΜΣ 2050, θα πληροί τις απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

    10. Τρίτον, η ΜΣ 2050 ουδόλως αναφέρει εάν βασίζεται σε ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα επιφέρουν τα μέτρα πολιτικής που προτείνονται. Η παράλειψη αυτή είναι ουσιώδους σημασίας, διότι κατά την Ορνιθολογική, δεν νοείται ένα κείμενο εθνικής στρατηγικής, το οποίο αποτυπώνει τον μακροχρόνιο σχεδιασμό της χώρας, να μην συνοδεύεται από ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα επιφέρει ο σχεδιασμός αυτός.

    IΙ. Επί των εθνικών στόχων και επιδιώξεων για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της ΜΣ 2050

    11. Όπως και το ΕΣΕΚ, η ΜΣ 2050 δεν λαμβάνει υπόψη θεμελιώδεις περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους που σχετίζονται με τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων ΑΣΠΗΕ σε αδόμητους χώρους αλλά και τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που υπάρχουν για τον ίδιο λόγο σε όλη τη χώρα.

    12. Παρόλο που είναι γνωστό ότι τόσο το δομημένο περιβάλλον όσο και οι ενεργειακές απαιτήσεις των κτηριακών εγκαταστάσεων αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, ενώ σαφώς αναγνωρίζεται ως καθαρά ανθρωπογενές περιβάλλον, η ΜΣ 2050 δεν λαμβάνει υπόψη – όπως δεν το έπραττε ούτε το ΕΣΕΚ – ότι μονάχα εάν οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ προωθηθούν μέσα σε αυτό θα αποφευχθεί με ουσιαστικό τρόπο η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος.

    13. Λαμβάνοντας υπόψη την ωριμότητα των τεχνολογιών, οι ιδανικότερες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας που μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα μέσα στο δομημένο περιβάλλον (δηλαδή μέσα στις πόλεις, στις βιομηχανικές περιοχές και κάθε μορφής «σφραγισμένο» έδαφος) για να καλύψουν το συμβατικό ποσοστό από ΑΠΕ είναι η ηλιακή και το βιοαέριο. Η Ελλάδα μάλιστα έχει σαφές πλεονέκτημα εξαιτίας του υψηλού βαθμού ηλιοφάνειας. Παράλληλα, οι εφαρμογές εκμετάλλευσης μπορούν να πληρούν την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αειφορίας (Άρθρο 24, παράγραφος 1 του Συντάγματος της Ελλάδας), σε αντίθεση με τους ΑΣΠΗΕ.

    14. Συγκεκριμένα:
    • Οι εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης μπορούν να περιοριστούν στο δομημένο περιβάλλον (χωρίς να ζημιώνεται το φυσικό περιβάλλον).
    • Η εκμετάλλευση μπορεί να γίνει κοντά στους χώρους κατανάλωσης (χωρίς μεγάλες απώλειες κατά τη μεταφορά του ηλεκτρικού ρεύματος).
    • Η εκμετάλλευση αφήνει πραγματικά περιθώρια δικαιότερης κοινωνικά διανομής στην παραγωγή.
    • Υπάρχουν ήδη τεχνολογίες που εντάσσονται με αρμονικό τρόπο μέσα στο δομημένο περιβάλλον (φωτοβολταϊκά φιλμ για κάθετους υαλοπίνακες, φωτοβολταϊκά κεραμίδια κ.ο.κ).
    • Η εκμετάλλευση μπορεί να δώσει την ευκαιρία εργασίας σε πολλές εταιρείες και σε χιλιάδες εργαζόμενους και όχι σε ολιγοπώλια (ακολουθώντας την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης που αναφέρεται στην κοινωνική δικαιοσύνη).
    • Το κόστος των φωτοβολταϊκών έχει ήδη μειωθεί σημαντικά (όπως αναφέρεται και στο Παράρτημα του ΕΣΕΚ).

    15. Για να τηρηθούν τόσο οι τυπικές όσο και οι ουσιαστικές δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, η χώρα πρέπει να απομακρυνθεί από την ενίσχυση των ΑΠΕ στο αδόμητο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, τα φωτοβολταϊκά, το βιοαέριο και κάθε άλλη πρόσφορη εγκατάσταση εκμετάλλευσης ΑΠΕ (πιεζοηλεκτρισμός, Vortex technology κ.λπ.) θα πρέπει να ενισχυθούν μέσα στο δομημένο περιβάλλον.

    16. Η εκμετάλλευση αιολικού δυναμικού μπορεί να έχει περιθώρια ανάπτυξης σε καλλιεργούμενα εδάφη αλλά και εν μέρει μέσα στο δομημένο περιβάλλον (π.χ. μικρές ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα για ηλεκτροφωτισμό, bladeless wind turbines μέσα σε οικισμούς κ.λπ.).

    17. Στο πλαίσιο αυτό, με δεδομένο ότι ένας από τους άξονες της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ είναι η κινητοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας, όπου η ΕΕ θα «[…] αυξήσει σημαντικά τη μεγάλης κλίμακας αξιοποίηση και επίδειξη νέων τεχνολογιών σε όλους τους τομείς και σε ολόκληρη την ενιαία αγορά» (σελ. 22-23), η Ελλάδα θα πρέπει να εντάξει στη στρατηγική της την ενθάρρυνση χρήσης καινοτόμων τεχνολογιών που, ακριβώς, θα επιτυγχάνουν συγκερασμό της ενεργειακής πολιτικής με τη στρατηγική προστασίας της βιοποικιλότητας.

    18. Εντέλει, η Ορνιθολογική επισημαίνει τη βασική εξαγγελία της Πράσινης Συμφωνίας, η οποία θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από την Ελληνική Κυβέρνηση κατά την κατάρτιση του συνόλου του στρατηγικού της σχεδιασμού, ήτοι ότι «Όλες οι πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να συμβάλουν στη διατήρηση και την αποκατάσταση του φυσικού κεφαλαίου της Ευρώπης» (σελ. 17 της Ανακοίνωσης της Επιτροπής για την Πράσινη Συμφωνία).

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 19:27 | Μιχάλης

      

    Το σχέδιο για ανάπτυξη των ηλεκτροκινητων οχημάτων στην Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί καθώς :
    1.Το κόστος αγοράς αυτών των οχημάτων είναι υπέρογκο για μια οικογένεια της μεσαίας τάξης, το ίδιο και το κόστος συντήρησης. Αντίθετα τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο αποτελούν μια πιο οικονομική λύση καθώς έιναι ελάχιστα πιο ακριβά από τα βενζινοκινητα.
    2. Τα ηλεκτροκινητα αυτοκίνητα μόνο φυσικά προς το περιβάλλον δεν είναι καθώς και η κατασκευή μπαταριών αλλά κυρίως η παραγωγή ρεύματος μέσω της καύσης του λιγνίτη επιβαρύνουν το οικολογικό σύστημα.

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 18:51 | Σταύρος Μαυρουδέας

    Για την κλιματική ουδετερότητα είναι προφανές ότι η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να είναι μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος και επομένως θα βασίζεται σε μεγάλης έκτασης ανάπτυξη των ΑΠΕ.
    Σχόλιο: Έχει γίνει μελέτη που να αποδεικνύει τη διαθεσιμότητα τόσο του απαιτούμενου όσο και του διαθέσιμου χώρου για την εν λόγω ανάπτυξη των ΑΠΕ; Εάν ναι, θα ήταν χρήσιμο να συνοδεύει το κείμενο που είναι σε διαβούλευση.

    Μηδενικό αποτύπωμα κατοικιών.
    Σχόλιο: Έχουν ληφθεί υπόψη τα αποτελέσματα των αναβαθμίσεων των κτιρίων που έχουν γίνει ως τώρα; Τί προκύπτει από τα εν λόγω στοιχεία; Θεωρώ ότι δεν είναι πραγματοποιήσιμος ο στόχος για την ενεργειακή αναβάθμιση σε κατηγορία Α των περισσότερων παλιών κτιρίων. Επίσης, θα πρέπει άμεσα να τροποποιηθεί ο σχεδιασμός των κτιρίων, ο οποίος αν και τροποποιήθηκε παραμένει από τους χειρότερους στην ΕΕ. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την τροποποίηση του κανονισμού και πόσο θα επηρεάσει τις τιμές των ακινήτων; Έχει γίνει εκτίμηση των απαιτούμενων υλικών και του αποτυπώματος αυτών κατά την παραγωγή τους;

    Σχήμα 19: Διάρθρωση του στόλου στις οδικές μεταφορές
    Σχόλιο: Με τις περιορισμένες επιλογές σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τις σχετικά ακριβές τιμές των εν λόγω επιλογών και τη μέση διάρκεια κύκλου ζωής των αυτοκινήτων στην Ελλάδα, ο στόχος για 50% (στο περίπου) αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης στο σενάριο ΕΣΕΚ-2030 είναι εντελώς ανέφικτος. Θα ήταν χρήσιμο όλες οι αναφορές σε στόχους να συνοδεύονται από αναλυτικά στοιχεία.

    Γενικό Σχόλιο:
    Η διαβούλευση θα πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον 1 μήνα. Επίσης, μετά τη διαβούλευση είναι χρήσιμο να γίνεται αναφορά στις τροποποιήσεις που έγιναν μέσω των σχολίων των πολιτών.

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 13:19 | Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ / HellaBiom)

    Παρατηρήσεις του Συνδέσμου Φορέων και Επιχειρήσεων του κλάδου αξιοποίησης Βιομάζας «Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας ΕΛΕΑΒΙΟΜ / HellaBiom» στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης του ΥΠΕΝ για τη «Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050»

    Καταρχάς θεωρούμε ότι το κείμενο της διαβούλευσης έχει αρκετά θετικά για τη Βιομάζα / Βιοενέργεια στοιχεία και υπογραμμίζει τον σημαντικότερο ρόλο που μπορεί να παίξει η Βιοενέργεια ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας στην συμπαραγωγή ηλεκτρισμού / θερμότητας, καθώς και στον τομέα των ανανεώσιμων αερίων. Ωστόσο, στο κείμενο υπάρχουν και αρκετά αρνητικά στοιχεία (ιδίως στην οικιακή θέρμανση), αλλά και αρκετές ασάφειες που χρήζουν διόρθωσης και ορθότερης διατύπωσης.

    Ακολουθούν οι παρατηρήσεις της ΕΛΕΑΒΙΟΜ με αναφορά σε αντιστοιχες σελίδες του κειμένου:

    Σελίδα 21

    – Αναφορά στο κείμενο:

    «Η αύξηση του δείκτη ΑΠΕ στη θέρμανση και ψύξη οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση της χρήσης αντλιών θερμότητας και όχι σε χρήση βιομάζας, η οποία δεν αυξάνεται λόγω κόστους αλλά και επιπτώσεων στο περιβάλλον των πόλεων.»

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Το συμπέρασμα του μοντέλου για τη χρήση βιομάζας στον τομέα θέρμανσης κρίνεται ως προβληματικό για τους ακόλουθους λόγους:
    • Δεν υπάρχει καμία αναφορά ως προς το κόστος των καυσίμων βιομάζας με βάση το οποίο πραγματοποιήθηκαν οι υπολογισμοί.
    • Δεν υπάρχει καμία αναφορά ως προς το πως εκτιμήθηκαν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις πόλεις από την καύση βιομάζας έναντι των εναλλακτικών.
    • Αγνοείται η προοπτική χρήσης βιομάζας σε σύγχρονες εγκαταστάσεις θέρμανσης σε αγροτικές / δασικές περιοχές, με χρήση τοπικά διαθέσιμων πρώτων υλών (αγροτο-βιομηχανικά υπολείμματα, αγροτικά ή δασικά υπολείμματα ή ενεργειακές καλλιέργειες). Αγνοείται επίσης η μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της καύσης τέτοιων ειδών βιομάζας σε σύγχρονους λέβητες, εξοπλισμένους με συστήματα αντιρρύπανσης, έναντι εναλλακτικών και διαδεδομένων πρακτικών διαχείρισης (π.χ. ανεξέλεγκτη καύση στο χωράφι).
    • Οι παραδοχές του Πίνακα 14 ως προς το βαθμό απόδοσης των λεβήτων βιομάζας (αναγράφονται ως boiler pellets) είναι πολύ χαμηλές και αναντίστοιχες με τις πραγματικές επιδόσεις σύγχρονων λεβήτων βιομάζας, οι οποίοι μπορούν να ξεπεράσουν το 90 % απόδοση, ενώ υπάρχουν διαθέσιμα πλέον και μοντέλα συμπύκνωσης.

    Σελίδα 27

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Εντύπωση προκαλεί ότι οι στόχοι για τη διαμενόμενη θερμότητα (τηλεθέρμανση) στον οικιακό τομέα εμφανίζονται μειωμένοι για τα σενάρια του έτους 2050 σε σχέση με τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ για το 2030.

    Σελίδες 50-51

    – Αναφορά στο κείμενο:

    «Το βιομεθάνιο είναι ενεργειακό προϊόν εφάμιλλων ιδιοτήτων με το φυσικό αέριο καθώς αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από μόρια μεθανίου. Η προέλευση του όμως είναι όχι από ορυκτά καύσιμα (όπως στην περίπτωση του φυσικού αερίου), αλλά είτε από πρωτογενή βιομάζα (ξυλεία, αγροτικά προϊόντα και παραπροϊόντα κλπ.) είτε από επεξεργασία απορριμμάτων ή λυμάτων (σε στερεή ήυγρή κατάσταση). Οι κύριες τεχνολογίες παραγωγής του είναι η αεριοποίηση στερεής βιομάζας(biomass gasification) καθώς και η παραγωγή βιοαερίου μέσω αναερόβιας χώνευσης (anaerobic digestion) χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη απορρίμματα και η μετέπειτα αναβάθμιση του βιοαερίου, το οποίο περιέχει μεθάνιο (CH4) σε χαμηλή σχετικά περιεκτικότητα κατά όγκο (~60%) με το υπόλοιπο να είναι CO2, σε βιομεθάνιο. Όπως αναφέρεται και παρακάτω, αυτό το βιογενές CO2,μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για την παραγωγή συνθετικών υδρογονανθράκων με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα.

    Το υδρογόνο είναι ενεργειακό προϊόν, το οποίο μπορεί να αναμειχθεί στα υπάρχοντα δίκτυα φυσικού αερίου ως ένα ποσοστό (της τάξεως του 10%-20% κατ’ όγκο με τις αναφορές για τα ακριβή όρια να ποικίλουν), όμως κάθε περαιτέρω αύξηση του ποσοστού ανάμειξής του στο δίκτυο σημαίνει ανάγκη για αναβάθμιση της υποδομής του δικτύου καθώς και αντικατάστασης των συσκευών των καταναλωτών. Υδρογόνο παράγεται μέσω αναμόρφωσης φυσικού αερίου (Steam Methane Reforming – SMR) σε πολλές βιομηχανικές μονάδες, κυρίως στον τομέα της χημείας καθώς και στα διυλιστήρια. Η παραγωγή όμως υδρογόνου μέσω SMR (γκρι υδρογόνο) συνεπάγεται εκπομπές CO2, άρα έχει σημαντικό ανθρακικό αποτύπωμα. Αν συνδυαστεί με τεχνολογίες σύλληψης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) το ανθρακικό αποτύπωμα μειώνεται σημαντικά (blue hydrogen) – όμως η δυνατότητα αυτή δεν υπάρχει λόγω περιορισμού στην αποθήκευση CO2. Άρα κύρια κατεύθυνση είναι η παραγωγή υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης (με νερό σαν πρώτη ύλη και καύσιμο ηλεκτρισμό), η οποία οδηγεί σε μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα στην περίπτωση που ο ηλεκτρισμός έχει προέλθει από πηγές μηδενικών εκπομπών όπως οι ΑΠΕ (green hydrogen), πυρηνικοί σταθμοί ή συμβατικοί σταθμοί με τεχνολογίες CCS. Μια άλλη τεχνολογία παραγωγής υδρογόνου είναι η πυρόλυση μεθανίου, η
    οποία έχει ως προϊόν υδρογόνο και άνθρακα σε στερεή μορφή, που θεωρείται ότι μπορεί εύκολα να αποθηκευτεί – όμως η τεχνολογία αυτή δεν έχει ακόμα αποδειχθεί σε βιομηχανικό επίπεδο.

    Το συνθετικό μεθάνιο είναι καύσιμο το οποίο έχει μοριακές ιδιότητες ίδιες με το ορυκτό μεθάνιο,που αποτελεί το βασικό συστατικό του φυσικού αερίου, αλλά έχει προέλθει από ανθρωπογενείς ελεγχόμενες χημικές διεργασίες, εν αντιθέσει με το φυσικό σχηματισμό φυσικού αερίου από τον εγκλωβισμό βιομάζας σε υπόγειες κοιλότητες για εκατομμύρια χρόνια. Η συνολική παραγωγή της σύνθεσης αποτελείται από ενδιάμεσα στάδια, τα οποία μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την ακριβή τεχνολογία, σε κάθε όμως περίπτωση, η σύνθεση απαιτεί την ύπαρξη κάποια μορφής άνθρακα (μοριακό C ή CO ή και CO2) και υδρογόνου σαν αντιδρώντα. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, το συνθετικό μεθάνιο μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα. Αυτές είναι:
    • Το υδρογόνο που χρησιμοποιείται ως είσοδος της διεργασίας να έχει μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα.
    • Η πηγή άνθρακα να είναι τέτοια που κατά την καύση του μεθανίου να θεωρείται ότι έχει καθαρό μηδενικό κλιματικό αποτύπωμα (net zero climate footprint). Τέτοιες πηγές είναι η δέσμευση CO2 από την ατμόσφαιρα (Direct Air Capture – DAC) ή ο άνθρακας από βιογενείς
    πηγές όπως η βιομάζα, ή το CO2 που προκύπτει ως παραπροϊόν της αναβάθμισης βιοαερίου σε βιομεθάνιο.
    • Όλες οι ιδιοκαταναλώσεις των διεργασιών να είναι κλιματικά ουδέτερα καύσιμα.»

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Επειδή στο κείμενο παρουσιάζονται ασάφειες, προτείνεται η ανικατάσταση από την επόμενη παράγραφο, η οποία κατά την άποψή μας αποδίδει καλύτερα τους ορισμούς και τις σχέσεις παραγωγής των ανανεώσιμων αερίων βιοαέριο, βιομεθάνιο, συνθετικό μεθάνιο και βιοϋδρογόνο.

    «
    TO ΒΙΟΑΕΡΙΟ
    Το βιοαέριο παράγεται σε κατάλληλους χωνευτές (digesters) από την Αναερόβια Χώνευση (ΑΧ) κτηνοτροφικών κυρίως αποβλήτων, όπως είναι τα λύματα των χοιροστασίων, πτηνοτροφείων, βουστασίων καθώς και άλλων αγροτοβιοµηχανικών μονάδων (ελαιουργείων, σφαγείων, τυροκοµείων, ιχθυοτροφείων κ.α.), ενσιρωμάτων και υπολειμμάτων ενεργειακών φυτών, λυµάτων βιολογικών καθαρισµών καθώς και από την αποσύνθεση του οργανικού κλάσματος αστικών απορριμμάτων στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ).
    Το βιοαέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (CH4) σε αναλογία 55-70% και διοξείδιο του άνθρακα (CO2) σε αναλογία 30-45%. Επί¬σης περιέχει ελάχιστες ποσότητες άλλων αερίων, όπως άζωτο, υδρογόνο, αμμωνία και υδρόθειο.
    Το βιοαέριο παράγεται επίσης με την τεχνολογία της αεριοποίησης, της θερμικής δηλ αποδόμησης οργανικού καυσίμου που αποτελείται από λιγνο-κυτταρινούχες πρώτες ύλες σε κατάλληλο διαμορφωμένο αεριοποιητή και της μετατροπής/αναμόρφωσης του σε αέριο σύνθεσης (Syngas), που αποτελείται κυρίως από 22% H2, 44,4% CO, και 12,2% CO2.
    Tο παραγόμενο αέριο σύνθεσης ψύχεται, καθαρίζεται, και με προσθήκη Η2 και H20 μετατρέπεται σε CH4 και CO2. (Bιοαέριο).

    ΤΟ BIO-SYNTHETIC NATURAL GAS
    Στην συνέχεια αναβαθμίζεται με την αφαίρεση του CO2 και παράγεται βιομεθάνιο που ονομάζεται Bio-synthetic Natural Gas (Bio-SNG) .

    ΤΟ ΒΙΟΜΕΘΑΝΙΟ
    Μετά την AX ή την αεριοποίηση, το βιοαέριο (CH4 –CO2) υφίσταται καθαρισμό (που συνίσταται σε αποµάκρυνση των σωµατιδίων H2S, NH3, H2O), Aναβάθµιση (δηλ. αποµάκρυνση CO2 και προσθήκη προπανίου) και τέλος προσθήκη με θειόλες ( οσμοθετικές ενώσεις).
    Το παραγόμενο αέριο ονομάζεται βιομεθάνιο και διακρίνεται σε βιομεθάνιο ποιότητας L (89% CH4), ή ποιότητας H (96% CH4). Το βιομεθάνιο ( Biomethane) που προέρχεται από την τεχνολογία της ΑΧ ανήκει στα βιοκαύσιμα πρώτης γενιάς, ενώ αυτό που προέρχεται από την αεριοποίηση ονομάζεται Bio-synthetic Natural Gas (Bio-SNG) θεωρείται βιοκαύσιμο δεύτερης γενεάς.
    Το βιομεθάνιο (Biomethane) ονομάζεται και Renewable Natural Gas, ανάλογα με ποια μορφή αποθηκεύεται bio-Compressed Natural Gas (bio-CNG) και bio-Liquefied Natural Gas (bio-LNG)
    To βιομεθάνιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιµο μεταφορών, όπως επίσης και να διοχετευτεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου (injection).
    Το ΒΙΟ-ΥΔΡΟΓΟΝΟ (3ης γενιάς),
    Το βιοϋδρογόνο παράγεται με αναμόρφωση αναβαθμισμένου βιοαέριου σύμφωνα με τις αντιδράσεις:
    (1)CH4 + H2O → CO + 3H2, H°298Κ = 206 kJ/mol (reforming reaction)
    (2)CO + H2O → CO2 + H2, H°298Κ = −41 kJ/mol (Water–Gas Shift reaction)
    Χρησιμοποιείται σαν καύσιμο μεταφορών ή εναλλακτικά για χρήση του βιο-υδρογόνου σε κυψέλη καυσίμου (fuel cell) στην άνοδο για παραγωγή ενέργειας. »

    Σελίδα 52

    – Αναφορά στο κείμενο:

    «Επίσης, οι προσθήκες μεγάλων ποσοστών βιομεθανίου στο δίκτυο φυσικού αερίου, αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης προσφοράς, καθώς τα αποθέματα βιομάζας είναι περιορισμένα (στην Ελλάδα, αλλά και πανευρωπαϊκά) και επίσης αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από τομείς στους οποίους οι λύσεις απανθρακοποίησης είναι περιορισμένες (χερσαίες εμπορικές μεταφορές, ναυτιλία, εναέριες μεταφορές). Επομένως, για την περαιτέρω μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του μείγματος, απαιτείται ηπαραγωγή και η πρόσμιξη συνθετικού μεθανίου η οποία φτάνει το 44% και 63% στα σενάρια 2NCκαι 1.5NC αντίστοιχα.»

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Στην χώρα μας υπάρχει υψηλό δυναμικό οργανικών αποβλήτων. Σε καταλληλά επιλεγμένες περιοχές με υψηλό δυναμικό οργανικών αποβλήτων, σε κατάλληλες αποστάσεις από το δίκτυο του ΦΑ είναι δυνατό να κατασκευασθούν κεντρικές μονάδες συνδυασμένης χώνευσης για παραγωγή βιοαερίου καθώς και κατάλληλες μονάδες αναβάθμισης βιοαερίου για παραγωγή βιομεθανίου με σκοπό την έγχυσή του στο δίκτυο του ΦΑ.

    Παράγραφος 4.3.9. Βιομάζα, Σελίδες 54-57

    – Αναφορά στο κείμενο:
    Από «Ο ρόλος της βιομάζας είναι πολύ σημαντικός … » σελ. 54, μέχρι και «… Το σχήμα δείχνει και προβολή της έκτασης της γης για την παραγωγή από τη γεωργία των πρώτων υλών βιομάζας. Θα πρόκειται κυρίως για επέκταση των σήμερα υφισταμένων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης ώστε να καλυφθεί η έκταση της γης που χρειάζονται οι νέες ενεργειακές καλλιέργειες.» σελ. 57.

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ – Προτείνεται η ουσιαστική διόρθωση του ως άνω αναφερόμενου κειμένου σύμφωνα με την παρακάτω διατύπωση:

    « 4.3.9 Η βιομάζα
    Ο ρόλος της βιομάζας είναι πολύ σημαντικός σε μία οικονομία χαμηλών ή ακόμα και μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η βιομάζα μπορεί μέσω καύσης να χρησιμοποιηθεί απευθείας για τη θέρμανση κτιρίων, για την παραγωγή θερμότητας σε βιομηχανικές διεργασίες και για συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού. Επιπλέον, η βιομάζα μπορεί να μετατραπεί σε βιοκαύσιμα, βιορευστά, βιοαέριο ή αέριο σύνθεσης, μέσω άλλων θερμοχημικών και βιοχημικών διεργασιών. Το βιομεθάνιο, ως προϊόν αναβάθμισης του βιοαερίου, μπορεί να υποκαταστήσει φυσικό αέριο εγχεόμενο στο υπάρχον δικτύου φυσικού αερίου. Tο CO2 που εκπέμπεται κατά τη χρήση της βιομάζας είναι δυνατόν να δεσμευτεί και αποθηκευτεί οδηγώντας έτσι σε αρνητικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.

    Σε μία οικονομία μηδενικών εκπομπών θα απαιτηθούν αυξημένες ποσότητες βιομάζας συγκριτικά με τη σημερινή κατανάλωση. Στην Ελλάδα υπάρχουν δυνητικά διαθέσιμοι πόροι βιομάζας αλλά και δυνατότητες σημαντικής επέκτασης με την ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών. Η λιγνοκυτταρινούχος βιομάζα προσφέρεται για την παραγωγή βιοκαυσίμων νέας γενιάς με ελάχιστο δυνατό ανθρακικό αποτύπωμα που θα υποκαθιστούν ορυκτά καύσιμα στις μεταφορές, χωρίς επιπτώσεις στην αγορά τροφίμων και ζωοτροφών.

    Οι τεχνολογίες μετατροπής μπορεί να είναι είτε θερμοχημικές (πχ. αεριοποίηση/Fischer-Tropsch, καταλυτική πυρόλυση, κ.α.), είτε βιοχημικές (πχ. ζυμώσεις). Οι τεχνολογίες αυτές αναπτυγμένες σε βιομηχανική κλίμακα και με κατάλληλη οργάνωση οικονομιών κλίμακας της παραγωγής και εφοδιαστικής αλυσίδας των ενεργειακών καλλιεργειών, θα είναι σε θέση να παράγουν βιοκαύσιμα νέας γενιάς σε ανταγωνιστικές τιμές στο μέλλον.

    Σε αυτή την προοπτική βασίζεται η παρούσα ανάλυση, η οποία προβλέπει μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης βιομάζας, βιοκαυσίμων και βιοαερίου σε όλους τους τομείς του ενεργειακού συστήματος. Το μεγαλύτερο μερίδιο της συνολικής ακαθάριστης εγχώριας ζήτησης βιομάζας καταλαμβάνει η ξυλώδης βιομάζα (ξυλεία ή pellets). Εξίσου σημαντική αύξηση παρατηρείται στην κατανάλωση βιοαερίου μακροχρόνια σε όλα τα σενάρια. Το βιοαέριο διοχετεύεται στο δίκτυο φυσικού αερίου και καταναλώνεται σε όλους τους τομείς του ενεργειακού συστήματος. Η κατανάλωση αέριων αποβλήτων διατηρείται σταθερή λόγω περιορισμένης δυναμικότητας. Η κατανάλωση βιομηχανικών απορριμμάτων είναι αλληλένδετη με τη βιομηχανική δραστηριότητα που στα σενάρια ενεργειακής αποδοτικότητας είναι περιορισμένη εξαιτίας των μετασχηματισμών προς την κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας στη βιομηχανία.

    Γενικότερα η κατανάλωση βιομάζας είναι υψηλότερη στα σενάρια ενεργειακής αποδοτικότητας διότι μπορεί να καταναλωθεί σε τομείς που ο εξηλεκτρισμός είναι δύσκολος όπως για παράδειγμα στις μεταφορές μέσω προηγμένων βιοκαυσίμων. Επιπλέον, καταναλώνεται βιομάζα και βιοαέριο στα σενάρια 1.5°C για δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και αποθήκευση σε υπόγειους σχηματισμούς προκειμένου να παραχθούν αρνητικές εκπομπές. Στα σενάρια εξηλεκτρισμού και ενεργειακής
    αποδοτικότητας ΕΕ2 και ΕΕ1.5 η κατανάλωση βιοκαυσίμων είναι μεγαλύτερης έντασης για την υποκατάσταση ορυκτών καυσίμων σε τομείς όπου δεν είναι εφικτός ο πλήρης εξηλεκτρισμός.

    Η ανάπτυξη παραγωγής βιοκαυσίμων τόσο συμβατικών όσο και προηγμένων έχει μεγάλες δυνατότητες στην Ελληνική οικονομία και μπορεί να ανταγωνισθεί επιτυχώς τις εισαγωγές βιοκαυσίμων. Όσον αφορά στην εγχώρια παραγωγή βιοκαυσίμων, θα πρέπει να αναπτυχθεί πολιτική υποστήριξης της παραγωγής πρώτων υλών βιομάζας και ενεργειακών καλλιεργειών σε βιομηχανική κλίμακα. Τα συμβατικά βιοκαύσιμα (βιοκαύσιμα 1ης γενιάς) προέρχονται από βιομάζα η οποία χρησιμεύει
    και ως τροφή. Τα προηγμένα βιοκαύσιμα (βιοκαύσιμα 2ης γενιάς) αφορούν βιοκαύσιμα που παράγονται με προηγμένο τρόπο από λιγνοκυτταρικές πρώτες ύλες, ή υπολείμματα διεργασιών. Τα βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς αναμένεται να επιτύχουν συνθήκες βιομηχανικής ωρίμανσης μετά το 2030 και ήδη από το 2030 προβλέπεται να υποκαταστήσουν την παραγωγή βιοκαυσίμων 1ης γενιάς.

    Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών βασίζεται σε ελαιοκράμβη, ηλίανθο, ζαχαρότευτλα, κτλ. για την παραγωγή βιοκαυσίμων 1ης γενιάς, και σε λυγνοκυταρινούχο βιομάζα όπως μίσχανθος, ιτιά, λεύκη κ.α. για την παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων, καλλιέργειες που θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν και να αυξήσουν κατά πολύ τη σημερινή γεωργική δραστηριότητα της Ελλάδας. Θα πρέπει να υπάρξει δυνατότητα για την επαναφορά εγκαταλελειμμένης γης στην καλλιέργεια σε μεγάλη κλίμακα. Με την ανάπτυξη των νέων ενεργειακών καλλιεργειών θα βελτιωθεί η παραγωγικότητα και το εισόδημα των γεωργικών δραστηριοτήτων και θα αυξηθεί η αξία της γης.

    Το κύριο εμπόδιο της αύξησης χρήσης βιομάζας, είτε απευθείας χρήσης, είτε ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοκαυσίμων, είναι η αδιάλειπτη και ασφαλής τροφοδοσία κυρίως στους τομείς της βιομηχανίας και στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά κυρίως στη νέα βιομηχανία παραγωγής προηγμένων βιοκαυσίμων.

    Η ύπαρξη ισχυρού ανταγωνισμού της απευθείας χρήσης βιομάζας σε διάφορους τομείς με τη χρήση βιομάζας ως πρώτη ύλη στην παραγωγή προηγμένης γενιάς βιοκαυσίμων είναι μεγάλη. Τα βιοκαύσιμα παρέχουν δυνατότητα ανάκτησης μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας συγκριτικά με την βιομάζα σε συμβατικές χρήσεις καύσης. Κανονιστικές ρυθμίσεις σχετικά με την υποχρεωτική ανάμειξη βιομεθανίου σε κάποιο ποσοστό στο δίκτυο διανομής αερίου είναι σε θέση να διασφαλίσουν θετική προοπτική για την ανάπτυξη της βιομηχανίας παραγωγής βιοαερίου και αναβάθμισης του σε βιομεθάνιο, με ταυτόχρονη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα προς άλλες χρήσεις. Η νέα αυτή βιομηχανία βιοαερίου αναμένεται να έχει σημαντική δραστηριότητα στο πλαίσιο του μακροχρόνιου σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα.

    Η σημασία της ανάπτυξης νέων ενεργειακών λιγνοκυτταρινούχων καλλιεργειών καταδεικνύεται στο παρακάτω σχήμα, το οποίο προβάλλει στο μέλλον την ανάπτυξη των πρώτων υλών βιομάζας ανάλογα
    με το σενάριο και τη δυναμικότητα περαιτέρω ανάπτυξής τους στην Ελλάδα. Το δυναμικό αύξησης πρώτης ύλης από την υλοτομία δασών, καθώς και των γεωργικών και κτηνοτροφικών υπολειμμάτων και το βιοαποικοδομήσιμο τμήμα των αστικών απορριμμάτων είναι σημαντικό. Κατά συνέπεια, η κάλυψη των αυξημένων μελλοντικών αναγκών θα προέλθει τόσο από τα υπολείμματα του γεωργικού τομέα όσο και τις νέες ενεργειακές καλλιέργειες, το προϊόν των οποίων θα μετατρέπεται σε προηγμένα βιοκαύσιμα. Το σχήμα δείχνει και προβολή της έκτασης της γης για την παραγωγή από τη γεωργία των πρώτων υλών βιομάζας.»

    Στην ίδια Παράγραφο 4.3.9. επιπλέον παρατηρήσεις για πληροφορίες σε Σχήματα:

    Σελίδα 55

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Το Σχήμα 29 (Ανάπτυξη βιομάζας) δεν είναι απολύτως σαφές, καθώς δε διευκρινίζονται οι διαφορές μεταξύ των πηγών βιομάζας (π.χ. ξυλώδη βιομάζα, βιομηχανικά απορρίμματα, αστικά απορρίμματα, αέρια απόβλητα, κτλ.) και των τελικών προϊόντων βιομάζας (βιοκαύσιμα, πέλλετ, άμεση χρήση ως βιομηχανικό καύσιμο, κτλ.). Έτσι, δεν είναι καθόλου σαφές πως το διάγραμμα ενσωματώνει ορισμένες πηγές βιομάζας, π.χ. το εγχώριο δυναμικό των αγροτικών υπολειμμάτων.

    Σελίδα 57

    — Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Η κατηγοριοποίηση των πηγών βιομάζας του Σχήματος 31 δεν είναι σαφής, ενώ δεν είναι σαφές αν αναφέρονται σε χρήσεις ή σε δυναμικό. Επίσης, υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια των στοιχείων που αφορούν το έτος βάσης 2015:
    • Αναφέρονται 127 χιλιάδες εκτάρια ενεργειακών καλλιεργειών και μηδενική παραγωγή ξυλώδους βιομάζας. Εκτιμάται ότι μέρος αυτού του αριθμού αναφέρεται σε ενεργειακές καλλιέργειες ηλίανθου και ελαιοκράμβης, οι οποίες όμως απουσιάζουν από το Σχήμα 31 ως ξεχωριστή κατηγορία.
    • Αναφέρονται 0.80 εκατομμύρια ΤΙΠ ως υπολείμματα αγροτικού τομέα, ενώ στην πράξη η ενεργειακή τους αξιοποίηση είναι μηδενική.
    • Η υλοτομία δασών φαίνεται πολύ χαμηλή σε σχέση με τα απορρίμματα, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

    Σελίδες 70-71

    Παρατήρηση ΕΛΕΑΒΙΟΜ:

    Ο Πίνακας 12 με τις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής εμφανίζει μόνο δύο διαθέσιμες τεχνολογίες για βιομάζα, ενώ δε γίνεται καμία αναφορά σε τεχνολογίες αεριοποίησης βιομάζας.

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 09:30 | prokopis

    Το Φυσικό Αέριο είναι το πλέον καθαρό ορυκτό καύσιμο και η μετάβαση σε αυτό από οποιοδήποτε συμβατικό καύσιμο όπως το πετρέλαιο, το LPG, το προπάνιο, μειώνει άμεσα τις επιπτώσεις στο Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Υγεία.
    Η καύση του παράγει 20 – 29% λιγότερες αέριες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα CO2, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου.

    Είναι χαρακτηριστικό ότι το CNG δίνει 12% χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε σύγκριση με το πετρέλαιο.

    Επίσης, η σύσταση του φυσικού αερίου δεν περιέχει ενώσεις θείου, που ευθύνονται για το φαινόμενο της όξινης βροχής.

    Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το CNG δεν είναι τοξικό ούτε διαβρωτικό, ενώ παράλληλα είναι ελαφρύτερο του αέρα, οπότε και διαφεύγει άμεσα στην ατμόσφαιρα.

    Παράλληλα, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χρήσης του CNG δεν περιλαμβάνει σταθμούς επεξεργασίας (π.χ. διυλιστήρια) και δεν απαιτείται η αποθήκευσή του σε μεγάλες δεξαμενές ούτε η μεταφορά του σε μεγάλες αποστάσεις, αλλά, αντιθέτως, αντλείται από το δίκτυο του φυσικού αερίου και μέσω του συμπιεστή διοχετεύεται στις συστοιχίες φιαλών CNG.

    Σημαντικά είναι τα πλεονεκτήματα του CNG και στον τομέα της ασφάλειας.
    Τα συστήματα CNG κατασκευάζονται εδώ και χρόνια σύμφωνα με τα υψηλότερα στάνταρντ, χωρίς να έχουν παρατηρηθεί προβλήματα ασφαλείας.
    Άλλωστε, το CNG χαρακτηρίζεται από υψηλότερη θερμοκρασία ανάφλεξης σε σχέση με το πετρέλαιο ή τη βενζίνη.

    Το CNG έχει μικρή πιθανότητα ανάφλεξης και μόνο εφόσον το μίγμα με αέρα είναι 5-15%, ενώ παράλληλα προσφέρει τη δυνατότητα εξ αποστάσεως ελέγχου (remote monitor) και λήψη δεδομένων τηλεμετρίας.

    Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση του CNG συνοδεύεται από εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης μέσω καμερών.

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 09:57 | Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

    ΑΕΡΙΟΚΙΝΗΣΗ – ΣΧΟΛΙΟ ΕΠΙ ΣΧΟΛΙΟΥ

    Συμπληρωματικό σχόλιο στην τελευταία φράση του σχολίου του κ. Κώστα Π. (17/12)και επί άλλων σχολίων σχετικών με την αεριοκίνηση που ακολούθησαν.

    Σχετικό είναι το σχόλιο του ΕΣΠΑΒ για την ηλεκτροκίνηση στη διαβούλευση για το ΕΣΕΚ (http://www.opengov.gr/minenv/?p=10155#comments , σχόλιο 14/12,ώρα 16:38), με την ακόλουθη διόρθωση:

    Το φυσικό αέριο (συμπιεσμένο ή υγροποιημένο – CNG, LNG), έχει 20-30% (εκτίμηση – είναι απαραίτητη μια ολοκληρωμένη συγκριτική μελέτη) λιγότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου σε σχέση με τη βενζίνη και το πετρέλαιο ΚΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ ΛΟΙΠΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ (μικροσωματιδια, οξείδια αζώτου, άκαυστα, υπολείμματα αντικροτικών κλπ.).

  • 18 Δεκεμβρίου 2019, 07:07 | Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

    ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ – ΣΧΟΛΙΟ ΕΠΙ ΣΧΟΛΙΟΥ

    Η τελευταία φράση του σχολίου του κ. Κώστα Π. (17/12) με βρίσκει απολύτως σύμφωνο.
    Θα προσέθετα μάλιστα δώστε επείγουσα προτεραιότητα για LNG στα Νησιά. Θα εκπλαγείτε πόσο γρήγορα θα μειωθεί η ηλεκτρική κατανάλωση και η χρήση συμβατικών καυσίμων στα Νησιά που βαρύνουν η μεν πρώτη όλους τους καταναλωτές ρεύματος της επικράτειας μέσω των ΥΚΩ, η δε δεύτερη όλο τον τομέα μεταφορών στα Νησιά (τιμές υγρών καυσίμων).
    Σχετικό είναι το σχόλιο του ΕΣΠΑΒ στη διαβούλευση για το ΕΣΕΚ (http://www.opengov.gr/minenv/?p=10155#comments , σχόλιο 16/12,ώρα 10:05).

    Ο ρόλος του ΦΑ ως καυσίμου μετάβασης προς το 2050 είναι αναμφισβήτητος τόσο επειδή έχει τις χαμηλότερες εκπομπές ανά μονάδα ωφέλιμης ενέργειας από όλα τα ορυκτά καύσιμα, όσο και διότι αποτελεί μια από τις πιο ελπιδοφόρες μεγάλης κλίμακας πηγές παραγωγής για decarbonized gas, όπως προσδιορίζεται στο Green Deal που ανακοινώθηκε στις 11/12 (https://ec.europa.eu/info/files/communication-european-green-deal_en )

    Και μια και ο λόγος για τη διαβούλευση του ΕΣΕΚ (έκλεισε με συνοπτικές διαδικασίες στις 16/12), εγείρεται το ερώτημα γιατί στη διαβούλευση για το ΕΣΕΚ δεν δόθηκε ως έγγραφο αναφοράς και η Μακροχρόνια στρατηγική για το 2050
    ;
    Πως είναι δυνατόν να σχεδιαστεί και να σχολιαστεί η στρατηγική και η τακτική για το 2030 (ΕΣΕΚ) χωρίς αναφορά στις Ελληνικές (η παρούσα Μακροχρόνια στρατηγική για το 2050) και τις Ευρωπαϊκές (Green Deal) στρατηγικές;

    Δικαιολογείται ο διαχωρισμός των διαβουλεύσεων από το επείγον της κατάθεσης του ΕΣΕΚ στα όργανα της ΕΕ;

    Οι δυο διαβουλεύσεις έχουν διαφορά στην ημερομηνία ολοκλήρωσης 3 ημερών !!!!

  • 17 Δεκεμβρίου 2019, 23:42 | ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

    H Ελλάδα έχει την δυνατότητα για άμεση μείωση ρύπων, για ανάπτηξη της οικονομίας, για δημιουργία θέσεων εργασίας, μόνο με την προώθηση του Φυσικού αερίου καθώς υπάρχουν οι υποδομές (αγωγοί περνούν απο τα σύνορα μας) όσο και κοιτάσματα Φυσικού αεριου. Σαφώς και η ηλεκτροκίνηση είναι το μέλλον μόνο σε συνδιασμο άλλων ανανεώσημων πηγών ενέργειας. Μην ξεχναμε οτι έρχονται τεχνολογίες όπως η αξιοποιηση του υδρογόνου σαν καύσημο. Αλλά οι υποδομές φυσικού αερίου είναι εδώ! Πρέπει να τις αξιοποιήσουμε και να τις αναπύξουμε όσο το δυνατον περισσότερο. Η χώρα μας προχωράει σε μελέτες για εξορίξεις φυσικού αερίου στα βήματα της Κύπρου, η γείτωνας χώρα Τουρκία κινείτε στα όρια της προκλιτικότητας για να μπεί και η ίδια στο κομμάτι αυτό. Δεν γινεται να εθελοτυφλούμε! Το φυσικό αέριο θα παίξει το ρόλο του στην Μεσσόγειο και η Ελλάδα πρέπει να είναι στο επίκεντρο! Προώθηση του φυσικού αερίου ΤΩΡΑ! Κοιτάζουμε το μέλλον πατώντας στα πόδια μας, γερά, στο παρόν! Μόνοι μας!

  • 17 Δεκεμβρίου 2019, 21:32 | ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΩΚΗΣ

    Στο πλάίσιο του ΕΣΕΚ και μεχρι το 2030 το φυσικο αεριο θα αποτελεσει όπως αναφέρεται και στην Μακροχρόνια Στρατηγική ως καυσιμο-γεφυρα. Στην στρατηγική όμως θα πρέπει να αποτελεσει απαραιτητη προυποθεση για το σχεδιο να γίνει επιτροπή για την προώθηση του φυσικού αερίου σαν καύσιμο μεταφορών χωρις της εώς τώρα καθυστερήσεις χρόνων. Επιβάλεται η επιτροπή να κάνει πιο εύκολες τις διαδικασίες αδειοδότησης για να τρέξει γρήγορα το σχέδιο για το καύσιμο-γέφυρα προς την μετάβαση. Χωρίς την επιτροπή και τα κίνητρα αυτής θα έχουμε τις γνωστές καθυστερήσεις αδειοδότησης καθώς καθώς και της απαξίωσης του καυσίμου-γέφυρα. Προτείνεται η άμεση έναρξη επιτροπής τόσο με κίνητρα όσο και άμεσων σχεδιών αυτής προς το φυσικο αεριο κίνησης.

  • 17 Δεκεμβρίου 2019, 21:33 | ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

    Καλησπερα..το κοστος για την μεταβαση στην ηλεκτροκινηση μπορει να απο ει μοιραιο και να προκαλεσει πολυ μεγαλη ζημια στο προυπολογισμο του κρατους.αυτη την στιγμη το ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ διατρεχει ενα μεγαλο μεροςτης χωρας μας και ο βραχυπροθεδμος στοχος ειναι να διατρεξει και το υπολοιπο.ειναι το μεγαλο στοιχημα .αναπτυξτε το δικτυο και θα δειτε οτι μονο κερδισμενο θα βγει το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ αλσ και ο ελληνικος λαος .αναπτυξτε το δικτυο πρατηριων .επιδοτηστε την ΔΕΠΑ με νεα πρατηρια καο δωστε κινητρα για αγορα και εισαγωγη αυτοκινητων φυσικου αεριου χωρις δασμους.μονο κερδος για το περιβαλλον …φευγουμε απο το πετρελαιοκινητα αυτοκινξτα σιγα σιγα που τοσο καρκινογονες ουσιες εκπεμπουν.ΜΗΝ ΣΤΕΡΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΚΙΝ ΗΣΗ .ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΑΥΤΟ ΣΑΝ ΜΕΣΟ ΚΙΝΗΣΗΣ

  • 17 Δεκεμβρίου 2019, 11:52 | Κώστας Π.

    Είναι τουλάχιστον κουτό τόσο από θέμα απώλειας ενέργειας κ σπατάλης όσο κ από θέμα κόστους για το περιβάλλον η επένδυση σε μπαταρίες για αποθήκευση ενέργειας!
    Αυτό σημαίνει ότι μια μορφή ενέργειας από ΑΠΕ μετατρεπεται σε χημική για αποθήκευση και κατόπιν σε θερμική ή κινητική για κατανάλωση. Τεράστιες σπατάλες κατά τις εναλλαγές αυτές.
    Οι σπάνιες γαιες από τις οποίες κατασκευάζονται οι μπαταρίες είναι άλλο ένα πρόβλημα.

    Ενώ θα μπορούσαμε κατευθείαν να αποθηκεύουμε είτε φυσικό αέριο είτε Lng( είτε υδρογόνο στο μέλλον) κ κατόπιν άμεση κατανάλωση αυτού για θέρμανση ή κίνηση!

    Φυσικό Αέριο λοιπόν! Φροντίστε βραχυχρόνια γι αυτό κ μη σπαταλήσετε άδικα πόρους σε ηλεκτροκίνηση γιατί θα υπάρξει κοινωνική κατακραυγή.
    Όπως κοινωνική κατακραυγή θα υπάρξει και για τα σκουπίδια-ανεμογεννήτριες. Διαβάστε τι γίνεται σε χώρες που έχουν εδώ και χρόνια εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες σε βουνοκορφές..
    Μερικοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι άλλες οι συνθήκες της τουριστικής Ελλάδας με την μεγάλη βιοποικιλότητα και άλλες της Φινλανδίας.

    Το να επενδύσεις τώρα σε ηλεκτροκίνηση σε χώρες της Ευρώπης με τα χαμηλώτερα ΑΕΠ και κατακεφαλήν εισόδημα όπως η Ελλάδα είναι σα να ανοίγεις ινστιτούτα αισθητικής στην Ουγκάντα. Ποιος θα αγοράσει οχήματα 40.000 80.000 και 130.000 ευρώ? ποιο δίκτυο ΤΗς ΔΕΗ θα υποστηρίξει 1.000.000 αυτοκίνητα να φορτίζουν κατα τη διάρκεια της νύχτας? ούτε σε 30 ούτε σε 50 χρόνια αν πάτε τώρα σε ηλεκτροκίνηση αυτό θα είναι η ταφόπλακα και η υπερχρέωση της χώρας στους δανειστές… Δε πιστεύω να το επιδιώκετε αυτό; Σκεφτείτε την υστεροφημία σας εκεί στο υπουργείο.

    Συνοψίζοντας.Aς σοβαρευτούμε.
    Επενδύστε τώρα στο δίκτυο του φυσικού αερίου της χώρας και στην αεριοκίνηση για να μπορούμε μακροχρόνια να κάνουμε λόγο για όλα αυτά που διαβάζουμε στο pdf…

  • 12 Δεκεμβρίου 2019, 11:40 | Οδυσσέας

    Σύμφωνα με μελέτες το φυσικό αέριο επαρκεί για τα επόμενα 80 χρόνια ανεξάρτητα από την αυξηση των καταναλωσεων στις διάφορες εφαρμογές. Υπ’οψιν δεν εχουν εκμεταλλευτει ακόμη κοίτασμα απο μεσογειο. Μεχρι το 2050 το κράτος μπορεί να εκμεταλλευτει τις υπαρχουσες υποδομές του φυσικού αεριου που περνούν απο τη χώρα μας, τοσο σε θέρμανση οσο και σε κινηση των CNG οχηματων έτσι ώστε ο κάθε φορολογουμενος πολίτης να περιορίσει τα αντίστοιχα έξοδα του και να μπορεσει να παρει μια οικονομική ανασα καθώς οι υποδομές που εχουν αναπτυχθεί βρίσκονται σε πολυ καλο σταδιο. Επιπλέον η ανάπτυξη του ΦΑ θα δημιουργήσει νεες θεσεις εργασίας και θα βοηθήσει το κράτος μας να ΜΗΝ είναι ενεργειακα εξαρτημένο από το πετρέλαιο το οποίο εξαντλειται. Επισης είναι τοσοι πολοι οι παραγοντες που καθοριζουν την εξορυξη του φυσικου αεριου που είναι υπερβολικά νωρίς να αποκλεισουμε απο τωρα την ανάπτυξη και εξελιξη του εν λογω καυσιμου καθώς μέχρι τότε μπορεί να βρεθούν και αλλες σχιστολιθηκες κοιλοτητες τις οποίες θα μπορουσαμε να εκμεταλλευτουμε.

  • 11 Δεκεμβρίου 2019, 18:57 | Stavros petrolekas

    Χρονικό περιθώριο μιάς εβδομάδος να μελετηθεί ένα τόσο «βαρύ» σε εκτιμήσεις, προβλέψεις και πληροφορίες ωστε να σχολιασθούν,έστω μερικώς,με κάποια επάρκεια διάφορα λήμματα,είναι εξαιρετικά βραχύς. Αγγίζει την κοροιδία.

Σχόλια