1. Για κάθε Περιφέρεια της χώρας καταρτίζεται οικονομοτεχνική μελέτη που καταγράφει τη δόμηση εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους αναρτημένους ή κυρωμένους, κατά περίπτωση, δασικούς χάρτες. Ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής καταρτίζονται τρεις οικονομοτεχνικές μελέτες, που καλύπτουν τα διοικητικά όρια αρμοδιότητας των Διευθύνσεων Δασών Ανατολικής Αττικής, Δυτικής Αττικής και Πειραιά, αντιστοίχως, ενώ καταρτίζονται χωριστές οικονομοτεχνικές μελέτες που καλύπτουν τα διοικητικά όρια των Διευθύνσεων Δασών Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής.
2. Σε κάθε οικονομοτεχνική μελέτη καταγράφεται ο αριθμός, το εμβαδόν και η κάλυψη των κτιρίων και κατασκευών που ευρίσκονται σε εκτάσεις ανηρτημένων και κυρωθέντων δασικών χαρτών, η ημερομηνία κατασκευής τους, εάν αυτή μπορεί να προσδιορισθεί, η χρήση τους και η ενδεχόμενη χωρική κατανομή τους σε οικιστικές πυκνώσεις. Επιπλέον, περιγράφονται οι συνέπειες της διατήρησης των κατασκευών αυτών και των χρήσεών τους στο βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον, εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους και αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών. Στην τελευταία περίπτωση περιγράφονται και οι απαραίτητες ενέργειες αντιστάθμισης που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του δασικού ισοζυγίου ανά περιοχή μελέτης ή Περιφερειακή Ενότητα ή Περιφέρεια, κατά περίπτωση.
3. Οι οικονομοτεχνικές μελέτες καταρτίζονται βάσει στοιχείων που θα συλλεγούν με κάθε πρόσφορο μέσο, περιλαμβανομένων αεροφωτογραφιών, δορυφορικών απεικονίσεων, αυτοψιών και των αιτήσεων του άρθρου 52 του παρόντος. Οι Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και οι υπηρεσίες του «Ελληνικό Κτηματολόγιο» οφείλουν να παράσχουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή για την ολοκλήρωση των μελετών.
4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται το αργότερο εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζονται η διαδικασία ανάθεσης σύνταξης, παραλαβής και έγκρισης, οι λοιπές προδιαγραφές των ειδικών οικονομοτεχνικών μελετών και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Η δημόσια διαβούλευση ενός τόσο σημαντικού νομοσχεδίου για τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας», εν μέσω καραντίνας στην οποία έχει μπει η χώρα μας και κατ’οίκον περιορισμού των πολιτών, δεν προάγει τις αρχές της διαβούλευσης και της απρόσκοπτης συμμετοχής σε αυτή σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σύμβαση Aarhus, σχετικές οδηγίες ΕΕ και την εθνική νομοθεσία. Ενδεικτικά, υπάρχει αδυναμία σύγκλισης συλλόγων, κινημάτων πολιτών, περιβαλλοντικών ΜΚΟ κλπ, αλλά και οργάνων των οποίων οι απόψεις είναι καίριες για το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο όπως πχ Επιτροπή Φύση 2000. Η απομακρυσμένη επαφή μέσω διαδικτύου δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις διαδικασίες ζωντανού διαλόγου εντός των συλλογικοτήτων και οργάνων τα οποία αδυνατούν να συγκληθούν ώστε να λάβουν αποφάσεις.
Ζητάμε λοιπόν να πράξετε το αυτονόητο και να αποσύρετε το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» και τη σχετική διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης τουλάχιστον έως ότου επανέλθει η χώρα στην κανονικότητα.
Δεδομένου όμως ότι η δημόσια διαβούλευση κακώς μέχρι σήμερα δεν έχει αποσυρθεί, υποβάλλουμε τις παρακάτω σύντομες παρατηρήσεις και επιφυλασσόμαστε για πιο αναλυτικές παρατηρήσεις και προτάσεις, ύστερα από μια πιο εκ βάθους μελέτη και σύγκλιση των οργάνων μας προκειμένου να παρθούν συλλογικές αποφάσεις:
Οι αποκαλούμενες «οικιστικές πυκνώσεις», κρίθηκαν από την ολομέλεια του ΣτΕ (ΣτΕ 685/2019) ως αντικείμενες στο αρθ. 24 παρ.1 του Συντάγματος.
Από το προτεινόμενο νομοσχέδιο προβάλλεται, μία παράλληλη και ξέχωρη διαδικασία από την ανάρτηση του Δασικού Χάρτη, εντός των ιωδών περιγραμμάτων, η οποία προβλέπει την τακτοποίηση των κατοικιών και των συνοδών κατασκευών για διάστημα 30 ετών. Για την υπαγωγή στην εν λόγω ρύθμιση ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλλει αίτημα με παράβολο και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ενώ στη συνέχεια καταρτίζεται οικονομοτεχνική μελέτη σε επίπεδο περιφέρειας (εξαιρέσεις ισχύουν για Αττική, Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική), η οποία αποφαίνεται ως προς τις συνέπειες διατήρησης ή κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών. Οι προδιαγραφές των μελετών, η διαδικασία ανάθεσης και έγκρισης τους θα είναι αντικείμενο σχετικής ακόλουθης Υπουργικής Απόφασης. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω μελέτες, για να μοιάζει η όλη διαδικασία σύννομη με τις επιταγές του ΣτΕ, προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος που θα καθορίζει, τις περιοχές όπου εφαρμόζεται η τακτοποίηση, τα πρόστιμα, η αναστολή των ήδη ληφθέντων διοικητικών κυρώσεων, οι δράσεις του δασικού ισοζυγίου, κ.λ.π. (βλπ. αρθ. 54 «Περιεχόμενο του προεδρικού διατάγματος»)
Η παράλληλη αυτή διαδικασία τακτοποίησης των αυθαιρέτων, η οποία καταργεί την αξία του Δασικού Χάρτη και του Δασολογίου, δεν προσδίδει κανένα αίσθημα δικαίου, ενώ τιμωρεί ουσιαστικά όσους δεν πρόλαβαν ή δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να οικοδομήσουν. Κανονικά αυτή η διαδικασία τακτοποίησης θα έπρεπε να ακολουθεί τη διαδικασία εξέτασης των αντιρρήσεων του αρθ.18 του ν.3889/2010 και όχι να προηγείται ή να γίνεται παράλληλα, πόσο δε μάλλον να γίνεται ανεξάρτητα και παραβλέποντας τον ισχύοντα νόμο (3889/10) και το ίδιο το Σύνταγμα (απόφαση ΣτΕ 685/19).
Το νομοσχέδιο, με τα άρθρα 50 έως 55, προσθέτει έναν ακόμη τρόπο διευθέτησης (και ενθάρρυνσης) της αυθαίρετης δόμησης. Η αντίστοιχη αντιμετώπιση των κατασκευών και ιδιοκτησιών εντός μη εγκεκριμένων οικισμών της παρ. 2β του αρθ. 23 του ν. 3889/2010, όπως ορίζεται στο αρθ. 24 του ίδιου νόμου, προβλέπει μία πολύ πιο διαφορετική διαδικασία από αυτή της τακτοποίησης. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι, πώς γίνεται μία αυθαίρετη κατασκευή εντός δασικής έκτασης να αντιμετωπίζεται με πολύ πιο ευνοϊκούς όρους, όταν υπάγεται μέσα στα αμφιλεγόμενα όρια μιας οικιστικής πύκνωσης και με αυστηρότερους όρους όταν υπάγεται μέσα σε ένα μη εγκεκριμένο Σχέδιο Πόλης. Πρόκειται ξεκάθαρα για άνοιγμα ενός ακόμη παραθύρου παρανομίας στην, ήδη διάτρητη από τις πολιτικές λαθροχειρίες και σκοπιμότητες του παρελθόντος, περιβαλλοντική νομοθεσία.
Στο πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ 685/2019 εξάλλου, επικρίνεται όχι μόνο η εξαίρεση της ανάρτησης των οικιστικών πυκνώσεων, αλλά και η ίδια η διαδικασία οριοθέτησή τους και εφαρμογής των κριτηρίων από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων. Το παρόν νομοσχέδιο όμως, δεν εξετάζει τα κριτήρια προσδιορισμού των οικιστικών πυκνώσεων, ούτε τροποποιεί σε καμία περίπτωση τα συγκεκριμένα όρια και περιορίζεται στην παρ. 1α του αρθ. 51 όπου «Οικιστικές πυκνώσεις ορίζονται οι συγκεντρώσεις κατοικιών, οι οποίες παρουσιάζουν εν τοις πράγμασι λειτουργική ενότητα λόγω της εγγύτητας μεταξύ τους και της εξυπηρέτησής τους από κοινά δίκτυα (όδευση, ενέργεια, ύδρευση κ.λπ.).» Ο νομοθέτης δηλαδή, περιορίζεται να συμμορφωθεί με τις επιταγές του ΣτΕ, μόνο ως προς το τυπικό κομμάτι της έκδοσης ΠΔ και της ανάρτησης των εκτάσεων των οικιστικών πυκνώσεων.
Η επίλυση ενός υπαρκτού διαχρονικού προβλήματος δεν μπορεί να γίνει εν νυκτί με όρους τακτοποίησης, απαιτεί συναίνεση, αποφασιστικότητα και μακροχρόνιες διαδικασίες που πρέπει να βασίζονται σε ένα εγκεκριμένο γενικό σχεδιασμό. Οι προτεινόμενες μελέτες θα πρέπει να εξαρτώνται από το χωρικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό της εκάστοτε περιοχής, να αποτελούν μέρος Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ΓΠΣ, κλπ. και να εγκρίνονται από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και ειδικότερα της Δασικής. Καμία όμως λύση για την αυθαίρετη δόμηση δεν μπορεί να σταθεί αν δεν εξασφαλίζει το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Η τακτοποίηση των 30 ετών δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επίλυση αυτού του σοβαρού προβλήματος.
Προτείνεται η πλήρης διαγραφή των άρθρων 50-55 και η εξέταση του ζητήματος σε ένα ευρύτερο πλάνο, το οποίο θα αποτυπώνεται σε ένα νέο ρυθμιστικό σχέδιο το οποίο θα συνταχθεί σε συνεργασία με τη δασική υπηρεσία και τα σχέδια διαχείρισης και προστασίας των δασών και δασικών εκτάσεων τα οποία εκπονεί. Αν απαιτηθεί, για την εφαρμογή επιτέλους, αληθινής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, οι αυθαίρετες κατασκευές (οικίες, αποθήκες, ναΐσκοι, ναοί κλπ) να απομακρυνθούν αφού απαλλοτριωθούν προς αποζημίωση των ιδιοκτητών που έχουν καταβάλλει φόρους, τέλη κλπ, και να εφαρμοστεί ένας σοβαρός και απαράβατος πλέον, σχεδιασμός.
Προτείνουμε στη παράγραφο 3 του άρθρου 53 να προστεθεί ότι:
«οι Πολεοδομίες ή οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Ο.Τ.Α. είναι υποχρεωμένες να παραδώσουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή και όσα στοιχεία έχουν για την ολοκλήρωση των μελετών.».
Διότι οι Ο.Τ.Α. γνωρίζουν καλύτερα τα στοιχεία των οικιστικών πυκνώσεων που βρίσκονται στην επικράτειά τους.
Προτείνω στη παράγραφο 3 του άρθρου 53 να προστεθεί ότι:
«και οι Πολεοδομίες ή οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων οφείλουν να παράσχουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή για την ολοκλήρωση των μελετών.».
Προτείνουμε στη παράγραφο 3 του άρθρου 53 να προστεθεί ότι:
«και οι Πολεοδομίες ή οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων οφείλουν να παράσχουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή για την ολοκλήρωση των μελετών.».
Αιτιολογία
Σκοπός της πρότασής μας είναι η πληρέστερη σύνταξη των οικονομοτεχνικών μελετών με την συνδρομή των Δήμων, διότι αυτοί γνωρίζουν καλύτερα τα στοιχεία των οικιστικών πυκνώσεων που βρίσκονται στην επικράτειά τους και με τον διοικητικό τους μηχανισμό δύνανται να συλλέξουν επιπλέον στοιχεία από τους Δημότες τους.
Προτείνω στη παράγραφο 3 του άρθρου 53 να προστεθεί ότι:
«και οι Πολεοδομίες ή οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων οφείλουν να παράσχουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή για την ολοκλήρωση των μελετών.».
Αιτιολογία
Σκοπός της πρότασης είναι η πληρέστερη σύνταξη των οικονομοτεχνικών μελετών με την συνδρομή των Δήμων, διότι αυτοί γνωρίζουν καλύτερα τα στοιχεία των οικιστικών πυκνώσεων που βρίσκονται στην επικράτειά τους και με τον διοικητικό τους μηχανισμό δύνανται να συλλέξουν επιπλέον στοιχεία από τους Δημότες τους.
Προτείνουμε στη παράγραφο 3 του άρθρου 53 να προστεθεί ότι:
«και οι Πολεοδομίες ή οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων οφείλουν να παράσχουν στους μελετητές κάθε αναγκαία συνδρομή για την ολοκλήρωση των μελετών.».
ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ
ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΣΙΡΚΑΣ