Άρθρο 12 – Οριοθέτηση οικισμών – Τροποποίηση του ν. 4447/2016

Ορθότερη για τους οικισμούς είναι η πραγματική κατάσταση (κτίσματα, δρόμοι κλπ) όπως είχε διαμορφωθεί κατά την ημερομηνία ψήφισης του οικιστικού νόμου 1337/1983 (δηλαδή την 14.3.1983)

Θα πρέπει να ορισθεί ότι οι δήμοι υποχρεωτικά δημοσιεύουν σε ΦΕΚ τα υφιστάμενα όρια όλων των οικισμών τους, με συντεταγμένες από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων ΕΓΣΑ87.

Σχετικά με τους οριοθετημένους οικισμούς, έχω να πω ότι είναι η μοναδική ευκαιρία να γίνουν επιτέλους σωστά, αρκεί να ασχοληθούμε σοβαρά. Με την ακρίβεια των τευταίων ΑΦ, μπορούμε να φτάσουμε στην ακρίβεια των 50 εκατοστών. Το πιο βασικό όμως από όλα είναι να διορθωθούνε τα λάνθασμένα ονόματα στις κορυφές ή η λάθος τοποθέτηση των κορυφών. Ή είναι σωστό το σχέδιο και διορθώνουμε τα ονόματα ή είναι σωστά τα ονόματα και διορθώνουμε το σχέδιο. Μην πάτε με τα όρια που έχετε περάσει στους δσικούς χάρτες, είναι αντιγραφή και σε πολλές περιπτώσεις πολύ κακή αντιγραφή (προχειρη δουλειά). Επι την ευκαιρία και επειδή η οριοθετηση είχε γίνει απο το 1985 ~1993 στους πιο πολλους οικισμούς, καλό είναι να περαστούνε και τα νέα ονόματα των ιδιοκτητών και φυσικά όλες οι κορυφες να έχουν συντεταγμένες ΕΓΣΑ 87. Εαν δεν μπούνε συντεταγμένες ΕΓΣΑ 87… ΑΠΟΤΥΧΑΤΕ!!!!!!!!!!!!!

θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η 14η -3- 1983 ή η ημερομηνία θέσης σε ισχύ του συγκεκριμένου νομοσχεδίου για τα όρια οικισμών

Δεδομένης της ανάγκης για την οριοθέτηση βάσει της πραγματικής κατάστασης των ορίων των οικισμών, κρίνεται κατά τη γνώμη του υπογράφοντος απαραίτητος ο ακριβής προσδιορισμός τους, ώστε να θεραπευθεί το φαινόμενο της πολεοδομικής κατάτμησης των γεωτεμαχίων, τμήμα των οποίων βρίσκεται εντός των ορίων του οικισμού και τμήμα τους εκτός των ορίων.
Ειδικότερα, ενώ προβλέπεται με την υπ’ αρ. 48228/15-12-2008 απάντηση της ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ του ΥΠΕΧΩΔΕ ότι «…δεν τροποποιείται το όριο του οικισμού και δεδομένου του ενιαίου του γηπέδου και του γεγονότος ότι η γραμμή του ορίου του οικισμού δεν δημιουργεί κατάτμηση, αλλά χωρίζει την ιδιοκτησία σε δύο τομείς (εντός οικισμού και εκτός σχεδίου),…εφαρμόζονται όλοι οι όροι, περιορισμοί δόμησης και χρήσεις, που ισχύουν στον τομέα αυτόν..», εντούτοις παρουσιάζεται το φαινόμενο της σύστασης καθέτων ιδιοκτησιών στο εντός σχεδίου τμήμα, οι οποίες όμως στη συνέχεια κρίνονται μη σύννομες, καθώς το ενιαίο του γηπέδου περιλαμβάνει και το εκτός σχεδίου τμήμα στο οποίο δεν επιτρέπεται η σύσταση καθέτων. Αυτό προκαλεί πρόβλημα στις συναλλαγές, οι οποίες λαμβάνουν αρνήσεις από τους Προϊσταμένους των Κτηματολογικών Γραφείων και τους Υποθηκοφύλακες. Επομένως, θεωρείται απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός των ορίων ειδικά στις περιπτώσεις αυτές, ώστε είτε να θεωρούνται και τα εκτός σχεδίου τμήματα ότι νόμιμα περιλαμβάνονται στις κάθετες ιδιοκτησίες λόγω της ιδιαίτερης μορφής του γεωτεμαχίου είτε κατόπιν πρόσκλησης των ιδιοκτητών τέτοιων γεωτεμαχίων να επαναδηλωθούν στο πλαίσιο του καθορισμού των ορίων των οικισμών και να ενταχθούν εντός αυτών.

ΑΠΑΛΛΑΓΗ από τον ΕΝΦΙΑ όλων των οικοπέδων έως την οριοθέτηση των οικισμών ή και την σύνταξη Πράξης Εφαρμογής (στις περιπτώσεις ύπαρξης εγκεκριμμένης Πολεοδομικής Μελέτης- στις περιπτώσεις οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων εκκρεμούν για ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ με ευθύνη των Δήμων πλέον).

Διότι η πλήρης οικοδομική εκμετάλλευση εξαρτάται και προυποθέτει τον εάν τελικώς τα οικόπεδα θα βρεθούν εντός των ορίων εν όλω ή εν μέρει και ιδίως από το πρόσωπο επί των κοινοχρήστων χώρων.

Δεν μπορεί με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣΤΕ οι οικισμοί (ακόμη και οι νομίμως οριοθετημένοι από τη δεκαετία του 1980) να θεωρούνται πλέον ως ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ περιοχές αλλά ταυτόχρονα το Υπουργείο Οικονομικών να επιβάλει ΕΝΦΙΑ στα (υποτιθέμενα) οικόπεδα.
Παρόμοια θα πρέπει να υπάρξει απαλλαγή και από τον ΤΑΠ που καταβάλλεται προς τους Δήμους.

Θα ήταν πιο λειτουργικό αν η οριοθέτηση γινόταν με βάση δρόμους και όχι κτίσματα. Θα λυνόταν ένα μεγάλο πρόβλημα για γεωτεμάχια που έχουν τμήμα εντός και τμήμα εκτός σχεδίου. Επίσης Θα πρέπει να υπάρχει σαφής οριοθέτηση με συντεταγμένες x,y σε ΕΓΣΑ, λαμβάνοντας υπόψιν τη σημερινή – πραγματική κατάσταση.

Άμεσα να επικαιροποιηθούν πάνω στις σύγχρονες αεροφωτογραφίες τα όρια των οικισμών όπως αυτά περιγράφηκαν κατά την οριοθέτησή τους. Δεν είναι δυνατόν κάποιο σπίτι που σαφώς περιγράφεται ως όριο οικισμού να βρίσκεται σήμερα εκτός οικισμού και αντίθετα τεράστιες αδόμητες εκτάσεις να εμφανίζονται ως εντός οικισμού επειδή κάποιος έκανε ζωγραφική στα διαγράμματα ΓΥΣ

Σαφής οριοθέτηση με συντεταγμένες ΕΓΣΑ, λαμβάνοντας υπόψιν τη σημερινή πραγματική κατάσταση και απλοποίηση των διαδικασιών διόρθωσης των σφαλμάτων τόσο γραφικών όσο και λεκτικών ΠΡΙΝ τη δημιουργία δασικών χαρτών και σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη κύρωση του οδικού δικτύου των οικισμών με σύγχρονες προδιαγραφές (πλάτος , κοινόχρηστα , διαφυγή , αναστροφή …..)
Τα προβλήματα που προκύπτουν από την αντιπαραβολή των δυο θα είναι μεγάλα καθώς υπάρχουν λάθη στο 90% των χαρτών οριοθέτησης.

Η έννοια «οικισμός προϋφιστάμενος του 1923» σήμερα για τις περισσότερες περιπτώσεις των οικισμών της Ελλάδας δεν έχει επί της ουσίας αντίκρισμα. Για προφανείς πολεοδομικούς, κοινωνικούς και οικιστικούς λόγους. Οι περισσότερες από τις μέχρι τώρα οριοθετήσεις αυτών των οικισμών δεν είχαν -και είναι δύσκολο να έχουν- κάποια σχέση με τους οικιστικούς ιστούς του 1923. Βέβαια υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα οι παραδοσιακοί οικισμοί, οι οποίες όμως δε μπορεί να είναι ο κανόνας. Συνεπώς με διαφορετικό τρόπο θα έπρεπε να συντάσσεται το άρθρο 12 του σχεδίου Νόμου. Για την ιδιαίτερη επιμέλεια του τμήματος ή των τμημάτων του οικισμού που αποδεδειγμένα αναφέρονται στην εποχή προ του έτους 1923 και παράλληλα για τη διασφάλιση της διακριτής απαίτησης σε ότι αφορά τη με σύγχρονους όρους διαχείριση του υπάρχοντος ανά περιοχή οικιστικού συνόλου.

Να αναθεωρηθεί όλο το παρόν σχέδιο και να ληφθεί σοβαρά υπόψη η άποψη του νέου αναπληρωτή υπουργού και συναδέλφου Νικολάου Ταγαρά, που γνωρίζει τουλάχιστον καλύτερα όλα αυτά τα ζητήματα και διαθέτει λόγω εμπειρίας και θέσεων υπηρεσίας, κοινωνικό αισθητήριο.

Για τον προσδιορισμό των ορίων των οικισμών πρέπει να ληφθεί υπόψη η πραγματική κατάσταση, και ειδικότερα οι υπάρχοντες δρόμοι, κατά το έτος της απόφασης οριοθέτησης του Νομάρχη ή σύμφωνα με τη παρούσα κατάσταση .
Διαφορετικά το Δημόσιο έχει εξαπατήσει τους πολίτες που βασίστηκαν στις οδηγίες των Πολεοδομικών γραφείων περί οριοθέτησης του οικισμού.

Α.ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ της 2/13-3-81 ΦΕΚ Δ’ 138
Άρθρο 1
1. Η ύπαρξις των υφισταμένων προ της 16-8-1923 οικισμών των στερουμένων εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου δέον να αποδεικνύεται δια συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων, ως λ.χ. απογραφής, αποφάσεως περί χαρακτηρισμού οικισμού ως προϋφισταμένου του 1923, πράξεως της Διοικήσεως, συμβόλαια.
2. Τα όρια των κατά τα ανωτέρω οικισμών δέον:
α) Να περιλαμβάνουν οικοδομάς, οικόπεδα αδόμητα, κοινωφελείς, κοινοχρήστους εγκαταστάσεις,εκκλησίας κ.λπ.
Άπαντα τα ανωτέρω δέον να συναρτώνται άμεσα με την έννοιαν και την λειτουργικότητα του οικισμού
β) Να προσδιορίζουν ενιαίαν έκτασιν ή και τμήματα μη συνεχόμενα εάν ο οικισμός είναι διαμορφωμένος εις διακεκριμένας οικιστικάς ενότητας (ως συνοικισμοί, συστάδες οικοδομών).
γ) Να ακολουθούν κατά το δυνατόν φυσικά ή τεχνητά όρια.
3. Κατά τον καθορισμό των ορίων δέον να λαμβάνεται υπ` όψιν και τυχόν προγενεστέρα πράξις της Διοικήσεως περί καθορισμού των ορίων του οικισμού.

Β. Εγκύκλιος 35/1998 Y.ΠΕ.ΧΩ.Δ.E./Δ/νση Πολ. Σχεδιασμού με αρ. πρωτ. 16280/5386/16-6-1998 Ζώνες του άρθρου 14 του N.Δ. 17-7-1923 οικισμών προϋφισταμένων του έτους 1923, οριοθετημένων κατ εφαρμογή του Π.Δ. 24-4-1985
Σχετικά με την εφαρμογή των ορίων στους προ του 23 οικισμούς, είχαν δοθεί οδηγίες βάσει της εγκυκλίου 124/82 (αρ. πρωτ. 27433/7753/5.7.82). H εγκύκλιος αυτή ρύθμιζε σχετικά θέματα με τη χορήγηση οικοδομικών αδειών στους οικισμούς αυτούς, που το όριό τους δεν είχε καθορισθεί κατ εφαρμογή των διατάξεων του ΠΔ. 2.3.81 (ΦΕΚ. 138Δ). Με τη διαδικασία που προβλέπει η εγκύκλιος αυτή μπορεί να θεωρηθεί ότι είχαν τμηματικά προσδιορισθεί τα πρό του έτους 1923 όρια των οικισμών, για τους οποίους δεν είχε γίνει ποτέ καθορισμός ορίων με αντίστοιχη διοικητική πράξη. Επειδή δε κατά κανόνα, η περιοχή που δομούνταν με τις διατάξεις των οικισμών προ του 23 παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην πυκνότητα δόμησης, από το υπόλοιπο τμήμα εντός των ορίων των οικισμών που οριοθετήθηκαν με τις διατάξεις του ΠΔ. 24.4.85 είναι θεωρητικά αποδεκτή η υπόθεση που διατυπώνετε στο γ) σχετικό έγγραφο – ύστερα και από κρίση και της αρμόδιας πολ/κής υπηρεσίας – ότι δηλαδή τα ήδη καθορισθέντα συνεκτικά τμήματα εντός των καθορισθέντων ορίων με τις διατάξεις του ΠΔ. 24.4.85 να θεωρηθούν ότι αποτελούν την περιοχή στην οποία εφαρμόζονταν οι διατάξεις των οικισμών προ του 23.
Θεωρούμε δε εφεξής σκόπιμο, για την αποφυγή παρόμοιων προβλημάτων μελλοντικά, ύστερα και από κρίση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, κατά την οριοθέτηση οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923, βάσει των διατάξεων του ΠΔ. 24.4.85, να προσδιορίζεται το όριο του συνεκτικού τμήματός τους ως όριο περιοχής εφαρμογής των διατάξεων των προ του έτους 1923 οικισμών.

Για τους λόγους αυτούς θεωρώ ότι η πραγματική διαμορφωθείσα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την έκδοση οικοδομικών αδειών σύμφωνα με την εγκύκλιο 124/82, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και ειδικότερα τα υπάρχοντα κτίσματα και οι υπάρχοντες δρόμοι, κατά το έτος 1981, βάσει χαρτογραφικών υποβάθρων.

Όταν το 1985 ξεκίνησε η οριοθέτηση των οικισμών της χώρας κάτω των 2.000 κατ. η σημασία του εγχειρήματος αυτού έγινε ελάχιστα ή καθόλου γνωστή στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού της υπαίθρου λόγω ελλιπούς ενημέρωσης από την πλευρά της διοίκησης. Έτσι οριοθετήθηκαν οι οικισμοί σύμφωνα με τις χοντρικές κατευθυντήριες γραμμές που προέβλεπε το σχετικό Π.Δ. αλλά χωρίς την ουσιαστική ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών. Όσοι (λίγοι) ήταν ενημερωμένοι έκαναν κάποιες ενστάσεις σχετικά με τα όρια των οικισμών αλλά οι περισσότεροι δεν είχαν καταλάβει την επερχόμενη απαξίωση της περιουσίας τους εφόσον αυτή θα βρισκόταν έξω από την γραμμή του ορίου του οικισμού (κάτι αντίστοιχο δηλ. με αυτό που επιχειρείται σήμερα με το παρόν υπό διαβούλευση νομοσχέδιο που ενώ ουσιαστικά προτίθεται να καταργήσει την εκτός σχεδίου δόμηση τίθεται προς ενημέρωση και σχολιασμό εν μέσω Αυγούστου και για διάστημα εικοσιπέντε μόνο ημερών).Επιπλέον το Π.Δ. δεν έδινε οδηγίες αντιμετώπισης ειδικών καταστάσεων όπως επι παραδείγματι στην περιοχή μου (βόρεια Κεφαλονιά) όπου μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953 πολλοί οικισμοί εγκαταλείφθηκαν καθώς υπήρξε μεγάλο κύμα εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης. Το αποτέλεσμα ήταν οτι δεν συμπεριελήφθησαν οι μικροί (αλλά εγκαταλελειμμένοι) αυτοί οικισμοί) στις οριοθετήσεις οικισμών αλλά αφέθηκαν στη τύχη τους.
Η μη οριοθέτηση των οικισμών αυτών σε συνδυασμό με την τραγική πολιτική που άσκησαν επί σειρά ετών οι κυβερνήσεις σχετικά με την δασική νομοθεσία οδήγησαν στο συστηματικό χαρακτηρισμό άλλοτε καλλιεργούμενης και κατοικούμενης γής (όπως αποδεικνύουν τα εκατοντάδες χιλιόμετρα ξηρολιθιών για την συγκράτηση του γόνιμου χώματος αλλά και οι παλαιές κατοικίες) ως «δασικών εκτάσεων» ή «δάσους». Αποτέλεσμα αυτής της διαχείρισης είναι να οδηγούνται σε καταστροφή και εξαφάνιση αξιολογότατα παραδοσιακά οικιστικά σύνολα της περιοχής η οποία συγκεντρώνει σχεδόν το σύνολο των παραδοσιακών οικισμών του νησιού.
Από την μία πλευρά δηλ. η πολιτεία αναγνωρίζει την μοναδική αρχιτεκτονική ταυτότητα των οριοθετημένων οικισμών και τους θωρακίζει με ειδικά Π.δ/τα και από την άλλη αφήνει να χαθούν άλλοι οικισμοί που διαθέτουν εξίσου μεγάλη αρχιτεκτονική αξία μόνο και μόνο επειδή κάποτε δεν συμπεριελήφθησαν στις οριοθετήσεις οικισμών.
Πρόταση: ο Δήμος σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία να προχωρήσει σε οριοθέτηση των παλαιών και ξεχασμένων αυτών οικισμών.

Στην ευρύτερη περιοχή της Μάνης, οπότε φαντάζομαι και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, οι μοναδικές χαρακτηρισμένες οδοί είναι οι Επαρχιακές.Με το νέο Νομοσχέδιο μετατρέπονται όλα τα γήπεδα σε μη άρτια.
Νομιμοποιήθηκαν τα αυθαίρετα και πλέον στο νομοταγή πολίτη, που έχει επενδύσει τα λεφτά του σε κάποιο άρτιο γήπεδο, διαπράττεται κλοπή.
Δεν εξισώσατε το νόμιμο με τον παράνομο, αλλά επιβραβεύσατε το παράνομο και ΞΕΦΤΙΛΙΣΑΤΕ το νομοταγή.

Η μέχρι στιγμής πολεοδομική νομοθεσία γύρω από τους οικισμούς είτε κάτω των 2.000 κατοίκων, κυρίως, είτε προ του 1923 έχει να παρουσιάσει πλήθος προβλημάτων εφαρμογής της, τα οποία χονδρικά και επιγραμματικά αναφέρουμε παρακάτω.
• Αρχικά και άμεσα σχετιζόμενη με τις διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου, η γνωστή και δεδομένη ασάφεια προσδιορισμού της ακριβούς θέσης των κορυφών των πολυγώνων και των πολυγωνικών γραμμών, που προκύπτει από τις αποφάσεις οριοθέτησης των οικισμών, οδηγεί σε προβλήματα αρτιότητας και οικοδόμησης των οικοπέδων, ακόμη και ένταξης ενός οικοπέδου στον οικισμό ή όχι, έστω ενός μικρού τμήματος του.
• Στις περιπτώσεις που οι κορυφές αυτές αντιστοιχούν σε τοποσταθερά σημεία που υφίστανται ακόμα, την ευθύνη για την εφαρμογή αυτών των ορίων, την έχει ο εκάστοτε ιδιώτης μηχανικός και την πραγματοποιεί δίχως να ακολουθεί συγκεκριμένες προδιαγραφές εργασιών (σύστημα αναφοράς, μεθοδολογία κλπ), με κίνδυνο να προσδιορίζεται πολλές φορές η ίδια κορυφή αλλά σε διαφορετική θέση ανάλογα με την κάθε περίπτωση.
• Στις περιπτώσεις που είτε αποφάσεις οριοθέτησης ή διαγράμματα που τις συνοδεύουν δεν υπάρχουν είτε κάποια κορυφή πολυγωνικής γραμμής αντιστοιχεί σε τοποσταθερό σημείο που πλέον δεν υπάρχει (π.χ. κτίσμα που κατέρρευσε, μαντρότοιχος που ανακατασκευάστηκε, προσκυνητάρι που άλλαξε η θέση του κλπ), ακολουθεί απαραίτητα και πάλι αυτοψία επιτροπής του Τμήματος Πολεοδομίας κάθε Δήμου, διαδικασία η οποία εμπεριέχει ιδιαίτερο κίνδυνο παρερμηνείας της αναγνώρισης του εκάστοτε ορίου κατά περίπτωση.
• Oι συμβολαιογραφικές πράξεις παραχώρησης τμημάτων οικοπέδων σε κοινή χρήση για την οικοδόμηση των οικοπέδων, με τον τρόπο που έγιναν, οδήγησαν εκτός των συνήθων προστριβών μεταξύ ιδιοκτητών και μεταξύ ιδιοκτητών και Δήμων στη διαμόρφωση δρόμων ακανόνιστου σχήματος και μεταβλητού πλάτους.
• Οι κατατμήσεις οικοπέδων με τις χαράξεις νέων δρόμων, που κρίθηκαν παράνομες με αποφάσεις του ΣτΕ, που με τη σειρά τους οδήγησαν στον Ν. 3937/2011 ο οποίος τελικώς ακυρώνει μια ήδη διαμορφωμένη κατάσταση, χωρίς από την άλλη να δίνει μια βατή λύση για το πραγματικό δίκτυο κοινόχρηστων δρόμων και το χρόνο διαμόρφωσής του.
• Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί το προβληματικό νομοθετικό πλαίσιο των διοικητικών πράξεων των οριοθετήσεων των οικισμών, που προσφάτως οδήγησε σε νέες αποφάσεις του ΣτΕ που ουσιαστικά ακυρώνουν τις ίδιες τις αποφάσεις οριοθέτησης οικισμών.

Όσον αφορά το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο πιστεύουμε ότι φυσικά και θα πρέπει να οριοθετηθούν οικισμοί που υφίστανται νομίμως και δεν έχουν οριοθετηθεί. Σ΄ αυτούς θα προσθέταμε τους «οριοθετημένους» οικισμούς με ακτίνα 800 μ. και οικισμούς που έχουν οριοθετηθεί αλλά υπάρχει χονδρική ασάφεια από την απόφαση οριοθέτησης τους ως προς τον προσδιορισμό των ορίων ή σοβαρή διοικητική αμέλεια (π.χ. παράλειψη δημοσίευση απόφασης ή του διαγράμματος στο ΦΕΚ).
Πλην όμως για να αποφευχθούν οι παραπάνω δυσλειτουργίες θεωρούμε, κατά πρώτον και στην παρούσα φάση, απαραίτητο τον ψηφιακό προσδιορισμό των κορυφών των πολυγωνικών γραμμών που αποδίδουν τα όρια των παραπάνω οικισμών, στο κρατικό σύστημα ΕΓΣΑ’87 ως αποτέλεσμα Τοπογραφικής Μελέτης με συγκεκριμένες προδιαγραφές (χρήση αεροφωτογραφιών διαφόρων ετών και δορυφορικών εικόνων, μετρήσεις μέσω HEPOS κλπ) και κανόνες για τον καθορισμό των ορίων των οικισμών έτσι ώστε να επιτευχθεί η μονοσήμαντη ερμηνεία της περιγραφής του ορίου. Με αυτό τον τρόπο θα εφαρμόζονται τα όρια με τον ίδιο τρόπο από όλους και δεν θα υπάρχουν διαφορές όπως συμβαίνει σήμερα σε πολλά διαγράμματα οικισμών στα οποία πολλές φορές η εφαρμογή τους είναι υποκειμενική.
Θα πρέπει όμως επιπλέον να υπάρξει σοβαρή προσπάθεια από πλευράς της διοίκησης είτε με το παρόν νομοσχέδιο είτε με τυχόν συνέχειά του, ώστε να αντιμετωπιστούν τα χρονίζοντα και στοιβαζόμενα προβλήματα της πολεοδομικής νομοθεσίας περί οικισμών. Εξάλλου δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι οι οριοθετήσεις των οικισμών ήταν πρόδρομος για την πολεοδόμηση τους.

Ως εκ τούτων προτείνουμε τη διαμόρφωση της παραγράφου 2 του άρθρου 12 ως εξής:
2. Για τον προσδιορισμό των ορίων των οικισμών, βάσει της παρ. 1, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση, και ειδικότερα τα υπάρχοντα κτίσματα και οι υπάρχοντες δρόμοι, η κατάσταση κατά το χρόνο προσδιορισμού της οριοθέτησης του οικισμού με αεροφωτογραφίες ή δορυφορικές εικόνες και αποτύπωση των κορυφών των πολυγώνων με σύγχρονες μεθόδους δορυφορικής Γεωδαισίας στο κρατικό σύστημα συντεταγμένων ΕΓΣΑ’87 χρησιμοποιώντας το σύστημα γεωδαιτικού εντοπισμού HEPOS του Ελληνικού Κτηματολογίου και αποδίδονται επί των πλέον πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών του Ελληνικού Κτηματολογίου. Η ίδια διαδικασία θα πραγματοποιείται για τον προσδιορισμό των κορυφών και των ήδη οριοθετημένων οικισμών που παρουσιάζουν γεωμετρικά ή άλλης μορφής προβλήματα (π.χ. διοικητικά) ή θα προταθούν για να ενταχθούν στον παρόντα νόμο από τους οικείους Δήμου ή τις Περιφέρειες ».

Παρέμβαση του Συλλόγου μας στη Δημόσια Διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας».

Άρθρο 12- Οριοθέτηση οικισμών- Τροποποίηση του ν.4447/2016.

Ο Σύλλογός μας επί δεκαετίες αγωνίζεται για την ολοκλήρωση της οριοθέτησης του Οικισμού «ΣΤΑΜΑΤΑ-ΣΠΑΤΑ-ΠΑΛΑΙΑ ΣΤΑΜΑΤΑ» της Κοινότητας Σταμάτας, που ενώ αποδεδειγμένα και με πάσα βεβαιότητα προϋφίσταται του 1923, δεν έχει τελεσφορήσει ακόμα η οριοθέτησή του, με αποκλειστική ευθύνη της Διοίκησης.

Ευελπιστούμε, με τις νομοθετικές παρεμβάσεις του εν λόγω σχεδίου νόμου να δοθεί επιτέλους οριστική και δίκαιη λύση στο οικιστικό και δασικό πρόβλημα που ταλαιπωρεί χιλιάδες δημότες του Δήμου Διονύσου.

ΠΡΟΤΑΣΗ :

• Στο άρθρο 9α «οριοθέτηση οικισμών», να προστεθεί το παρακάτω εδάφιο στην παράγραφο 2: « Ο καθορισμός των ορίων των εν λόγω οικισμών γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ.2.3/13.3.1981 (ΦΕΚ 138/Δ), επικαιροποιημένο ως προς τις ονομασίες των φορέων υλοποίησης όπως ισχύουν σήμερα και πρωτίστως πριν την ανάρτηση των δασικών χαρτών της περιοχής. Ειδικά για τους μη οριοθετημένους οικισμούς τους προϋφιστάμενους του 1923, θα ληφθεί υπόψη η υφιστάμενη κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Π.Δ.2.3/13.3.1981.».

• Ως γνωστόν και σύμφωνα με αρκετές Αποφάσεις του ΣτΕ (π.χ. η Απόφαση ΣτΕ 4454/2005 παρ.3) : «δεν έχουν τον χαρακτήρα δάσους και δασικής έκτασης, μεταξύ άλλων, εκτάσεις συμπεριλαμβανόμενες εντός ορίων οικισμών προϋφισταμένων του 1923. Ως οικισμοί δε προϋφιστάμενοι του έτους 1923 νοούνται όχι μόνο εκείνοι που έχουν νομίμως οριοθετηθεί, αλλά και εκείνοι, για τους οποίους προκύπτει ότι πράγματι προϋπήρχαν του 1923, έστω και αν δεν έχουν νομίμως οριοθετηθεί ή αν η οριοθέτησή τους με διοικητική πράξη δεν είναι νόμιμη».

• Ο καθορισμός των χώρων πρασίνου και λοιπών χώρων κοινής ωφελείας (πάρκα, άλση, πλατείες, παιδικές χαρές κ.λπ.), καθώς και τυχόν υφισταμένων δασικών θυλάκων εντός τέτοιων οικισμών, να καθορίζονται από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των οικείων ΟΤΑ, με απλές και σύντομες διαδικασίες, διότι ο κάθε Δήμος γνωρίζει καλύτερα «τα του οίκου του». Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι, σε περίπτωση καθορισμού των πράσινων θυλάκων με τη διαδικασία του άρθρου 24 του ν. 4389/2016 θα προκύψει μια απίστευτα χρονοβόρα διαδικασία, δεδομένου του ήδη τεράστιου φόρτου εργασιών των δασικών υπηρεσιών (επιτροπές εξέτασης πολλών χιλιάδων υποβληθέντων αντιρρήσεων για τους δασικούς χάρτες, αναμόρφωση και συμπλήρωση των δασικών χαρτών κ.λπ.).

• Συνεπώς, στο ίδιο άρθρο 9α, που προστίθεται στο σχέδιο νόμου, πρέπει να προστεθεί νέο εδάφιο, κάτω από το προαναφερθέν εδάφιο, στην παράγραφο 2, ως ακολούθως: «Ο καθορισμός των χώρων πρασίνου και των λοιπών χώρων κοινής ωφελείας (πάρκα, άλση, πλατείες κλπ.), καθώς και τυχόν υφισταμένων δασικών θυλάκων εντός τέτοιων οικισμών, υλοποιείται από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των οικείων ΟΤΑ με απλές διαδικασίες, ώστε να ελαχιστοποιηθεί κατά το δυνατό ο απαιτούμενος χρόνος για την υλοποίηση/ ολοκλήρωση/ εφαρμογή τους».

Εκ μέρους του Δ.Σ.

Ο Πρόεδρος

Αλέξανδρος Γκίνης

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 12 ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
Κατ΄αρχήν διευκρινίζουμε ότι η παρέμβαση μας βασίζεται στις μέχρι σήμερα συζητήσεις στα πλαίσια των συλλογικών οργάνων του Δήμου (ΔΣ και ΕΠΖ) καθώς επίσης και της Διαπαραταξιακής Επιτροπής που έχει συσταθεί για το θέμα.
Στην περιοχή του Δήμου Διονύσου, μια περιοχή φυσικού κάλλους, ιδιαίτερα σημαντική, υφίστανται εκτεταμένες περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα χωροταξικής και πολεοδομικής οργάνωσης, όπως:
Α. Οικισμοί προ ΄23 στερούμενοι ρυμοτομικών σχεδίων, για τους οποίους οι Αποφάσεις Νομάρχη που καθόρισαν τα όρια των κρίθηκαν ως παράτυπες.
Β. Οικισμοί, που η διαδικασία καθορισμού ορίων ενώ προχώρησε αρκετά, για διάφορους λόγους ποτέ δεν ολοκληρώθηκε/
Γ. Οικιστικές συγκεντρώσεις, χωρίς πολεοδομική ρύθμιση.
Μέσω της παρέμβασης αυτής, ο Δήμος φιλοδοξεί να προσεγγίσει τα προβλήματα των δύο πρώτων περιπτώσεων, χωρίς να παραλείπει την προσπάθεια για λύσεις και στη περίπτωση των οικιστικών συγκεντρώσεων, αξιοποιώντας τα πολεοδομικά εργαλεία των Τ.Π.Σ. και Ε.Π.Σ., όπως εκσυγχρονίζονται με το παρόν Σχέδιο Νόμου.
Συγκεκριμένα, λοιπόν:
Α. Για την περίπτωση Α (Άγιος Στέφανος, Άνοιξη, καθώς και ο οικισμός της Ραπεντώσας της Κοινότητας Διονύσου), ισχύουν τα εξής:
Τα προβλήματα βασικά ανέκυψαν, όταν οι διατάξεις σειρά νόμων για την κατάρτιση δασολογίου, αγνόησαν και στην ουσία υποτίμησαν τις επιπτώσεις εφαρμογής για μια μακρά περίοδο συγκεκριμένων πρακτικών της Διοίκησης για τις περιπτώσεις οικισμών προυφισταμένων του 1923, όπως οι παραπάνω, όπου οι Νομαρχιακές Αποφάσεις καθορισμού των ορίων των, είχαν κριθεί ως παράτυπες από το ΣΤΕ.

Όμως οι οικισμοί αυτοί είναι πολύ παλιοί, (πολύ πριν το έτος 1883), διαμορφώθηκαν σε πόλεις σε διάστημα πάνω από 100 χρόνια και έχουν μετατραπεί σταδιακά, (βλ. περιπτώσεις Αγ. Στεφάνου και Άνοιξης), σε αστικές περιοχές χιλιάδων πληθυσμού.

Αυτό δεν έγινε παράνομα και αυθαίρετα, αλλά με βάση, όπως προαναφέρθηκε, πλήθος πρακτικών, που δημιούργησαν με τη σειρά τους βεβαία κοινωνική πεποίθηση για απόλυτη νομιμότητα ενεργειών.
Συγκεκριμένα όλο αυτό το διάστημα:
• Το σύνολο των Διοικητικών Υπηρεσιών, έχει εκδώσει μέγα πλήθος Πράξεων, όπως:
o Αποφάσεις αρμοδίων οργάνων της Διοίκησης για τον καθορισμό ορίων κατ΄ εξουδιοδότηση του ΝΔ του 1923.
o Νομαρχιακές Αποφάσεις, επίσης για τον καθορισμό ορίων.
o Αναρίθμητες οικοδομικές άδειες, που ουδέποτε ανακλήθηκαν.
o Αποφάσεις αδειών κατατμήσεων, κοπής δένδρων με δικαίωμα οικοδόμησης των αρμοδίων Δασικών Υπηρεσιών.
o Αποφάσεις επιβολής τελών από το Δήμο.
o Αποφάσεις καθορισμού αντικειμενικών αξιών υψηλών επιπέδου αστικής περιοχής από το Υπ. Οικονομικών.
o Εγκρίσεις ΓΠΣ, που έχουν συμπεριλάβει τα καθορισθέντα όρια των οικισμών για τις περιπτώσεις του Αγ. Στεφάνου και της Άνοιξης.
o Καθορισμός ποσοστού κάλυψης και ύψους οικοδομών απ΄ ευθείας με το ΠΔ προστασίας του Πεντελικού (ΦΕΚ 755 Δ΄/1988), ειδικά για την περίπτωση της Ραπεντώσας, δηλ. ίδιας αντιμετώπισης με τις περιπτώσεις των περιοχών που διαθέτουν ρυμοτομικό σχέδιο.
o Ενέργειες πολεοδόμησης, για τις περιπτώσεις του Αγ. Στεφάνου και της Άνοιξης, που όμως κατέρρευσαν, λόγω του προβλήματος.
• Το σύνολο των Οργανισμών που έχουν σχέση με υποδομές (Περιφέρεια, Δήμος, ΟΤΕ, ΔΕΗ), προχώρησαν σε κατασκευές έργων υποδομών (ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, ηλεκτρικό, ύδρευση, τηλέφωνο κλπ, μάλιστα δε με ορισμένα εξ αυτών να χρηματοδοτούνται με κοινοτικούς πόρους.
• Το σύνολο των Φορέων διακπεραίωσης πράξεων μεταβίβασης, όπως Συμβολαιογράφοι, Υποθηκοφυλάκιο, Τράπεζες κανονικά, προχωρούσαν σε μεταβιβάσεις, μεταγραφές, υποθηκεύσεις ακινήτων, κλπ.
• Εκδόθηκαν δικαστικές αποφάσεις σε προσφυγές πολιτών κατά των προσωρινών Κτηματικών Χαρτών (1983) του τότε Υπουργείου Γεωργίας, που αναγνώριζαν αφενός το υπάρχον ιδιωτικό καθεστώς και αφετέρου την ύπαρξη οικισμού και οι οποίες ενώ δεν προσβλήθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο, εν τούτοις αυτές δεν λήφθηκαν υπ΄όψη, με διόρθωση των ως άνω Χαρτών, για να υπάρξει η δυνατότητα σύνταξης αξιόπιστων Δασικών Χαρτών, στη συνέχεια.

Όμως οι Κοινωνικές, οικονομικές και Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη διαιώνιση του προβλήματος είναι πολύ μεγάλες και μάλιστα με συνέπειες τέτοιου βαθμού που είναι σαφές ότι πλήττεται καθαρά, το Δημόσιο συμφέρον, όπως:

• Της αδυναμίας οικοδόμησης πολλών οικοπέδων, σε σχέση με εντελώς παρόμοια στην ίδια περιοχή. Επισημαίνεται ότι η κάμψη της οικοδομικής δραστηριότητας, λόγω της κρίσης της τελευταίας 10ετίας, δεν επέτρεψε να διαφανεί το πρόβλημα σε όλη του, την έκταση.
• Της απαξίωσης περιουσιών, που ξαφνικά έχουν βρεθεί σε κατάσταση εκτός σχεδίου, την ώρα που αντιμετωπίζονται φορολογικά, ως ζώνες υψηλής αξίας.
• Της αδυναμίας των περιοχών αυτών, να ακολουθήσουν και να αξιοποιήσουν τις διαφαινόμενες νέες αναπτυξιακές συνθήκες.
• Της αδυναμίας ολοκληρωμένης πολεοδομικής οργάνωσης, προκειμένου να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον και ο πολεοδομικός ιστός από την ασχεδίαστη οικιστική ανάπτυξη. Επισημαίνεται ότι οι μέχρι σήμερα προσπάθειες Πολεοδομικού σχεδιασμού των Κοινοτήτων Αγ. Στεφάνου και Άνοιξης, κατέρρευσαν και μάλιστα με μεγάλες οικονομικές συνέπειες για το Δήμο (επιβολή Δημοσιονομικής διόρθωσης, για την περίπτωση της Άνοιξης, ύψους 800.000 Ευρώ).
• Της αδυναμίας μεταβιβάσεων πολλών ακινήτων, λόγω δυσκολίας σύνταξης σχετικών επαρκών δηλώσεων Μηχ/κών, επί του τοπογραφικού.
• Της αδυναμίας δημιουργίας και αυτό επισημαίνεται, κατάλληλου οδικού δικτύου (οι δρόμοι παραμένουν στενοί, πολλές φορές αδιέξοδοι και κυκλοφοριακά ακατάλληλοι), για την ασφαλή διαφυγή του πληθυσμού σε περίπτωση πυρκαγιάς.
• Της κατάθεσης ήδη δεκάδων προσφυγών στην Δικαιοσύνη, για τη διεκδίκηση υψηλών ποσών, από πολίτες αρχικά θεωρηθέντες, κατά τη Διοίκηση, νομοταγείς, αλλά εκ των υστέρων και μετά από πολλά έτη, χαρακτηρισθέντες βάση νόμου ’’παραβατικοί’’.

Είναι φανερό ότι η κατάσταση αυτή δεν πρέπει να διαιωνισθεί και είναι ευκαιρία με το παρόν σχέδιο νόμου να ρυθμισθεί, αφού πρώτα ληφθούν υπ΄όψη, όλα τα προαναφερθέντα. Δηλ.:
• Οι επί μακρόν χρονικό διάστημα, ευθύνες της Διοίκησης, μέσα από την παραγωγή πλήθους Διοικητικών Πράξεων, που έχουν δημιουργήσει κατάσταση, τυχόν ανατροπή της οποίας, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις για το Δημόσιο συμφέρον,
• Η ύπαρξη ειδικά των Διοικητικών Πράξεων που σχετίζονται με εγκρίσεις ΓΠΣ και τα οποία έχουν ενσωματώσει τα επίμαχα όρια των οικισμών,
• Η ανάγκη άμεσης πολεοδομικής οργάνωσης, πέραν των άλλων και για λόγους δημιουργίας ασφαλούς διαβίωσης και προστασίας από προφανείς κινδύνους φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί).
• Η ανάγκη δίκαιης και ισότιμης αντιμετώπισης της Πολιτείας έναντι των πολιτών, γεγονός που δεν έλαβαν υπ΄ όψη οι ισχύουσες σχετικές διατάξεις.
Συγκεκριμένα όλες οι ιδιοκτησίες, πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα, ανεξάρτητα από το αν έχουν οικοδομηθεί ή όχι, από το χρόνο οικοδόμησης, από το αν το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους, προέρχεται από επαχθή αιτία ή από δωρεά ή γονική παροχή, κλπ, ενώ πρέπει να αίρεται κάθε πρόβλημα γεωμετρικής απροσδιοριστίας στην έκταση των, ως προς το όριο αρτιότητας, κλπ.
• Η ανάγκη ανάπτυξης των περιοχών μας, εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους, κλπ.
• Η ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης του προβλήματος σωρείας διεκδικήσεων πολιτών από το Δήμο μας, με αφορμή το γεγονός ότι θεωρήθηκαν από τη Διοίκηση αρχικά, ως νομοταγείς και πολύ αργότερα, ως ’’παραβατικοί’’.

Θεωρώντας δε βάσιμα ότι σήμερα υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία (πολεοδομικά κλπ) με τα οποία μπορεί να θωρακισθεί η σχετική ρύθμιση, σύμφωνα με τη νομολογία του ΣΤΕ, αυτή πρέπει να προβλέπει:
• Την αναγνώριση των ορίων των, όπως αυτά καθορίσθηκαν με τις πράξεις Νομαρχών και περιελήφθηκαν στη συνέχεια στα εγκεκριμένα ΓΠΣ και συγχρόνως να μην εφαρμόζονται, επί των εκτάσεων εντός των ως άνω ορίων, οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, εξαιρώντας τους από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, εκτός βέβαια από περιπτώσεις δασικών θυλάκων που θα εξαιρεθούν ως άλση.
• Την ταχύρρυθμη πολεοδομική οργάνωση των, με το κατάλληλο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, σύμφωνα με προδιαγραφές που θα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, αξιοποιώντας και μάλιστα κατά προτεραιότητα, τα πολεοδομικά εργαλεία που το παρόν σχέδιο νόμου εκσυγχρονίζει (Τ.ΠΣ. ή Ε.Π.Σ.,κλπ).

Β. Για την περίπτωση Β (οικισμοί Σταμάτα-Σπάτα-Παλαιά Σταμάτα και Πευκόφυτο ή Σπατατζίκι), ισχύουν τα εξής:
• Προυφίστανται του έτους 1923, όπως προκύπτει από στοιχεία υφιστάμενα πολύ προ του 1920, όπως απογραφών, αποφάσεων για μετονομασίες και προσαρτήσεις των οικισμών σε διαφορετικούς Δήμους της περιοχής, κλπ.
• Υφίστανται συγκεκριμένες πράξεις της Διοίκησης, όπως:
o Η Διαπιστωτικές πράξεις Νομάρχη ως νομίμως προϋφισταμένων του 1923.
o Σχετικά έγγραφα των αρμοδίων Πολεοδομικών Αρχών.
o Αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου για καθορισμό ορίων, (σύμφωνα με τις διατάξεις του ΠΔ 1981 (ΦΕΚ 138 Δ)΄).
Όμως για τους οικισμούς αυτούς ποτέ δεν ολοκληρώθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία καθορισμού ορίων, με συνέπεια, κατά την κατάρτιση των δασικών χαρτών, να θεωρούνται ως περιοχές εκτός σχεδίου με ότι αυτό συνεπάγεται για τον δασικό ή μη χαρακτήρα τους.
Έτσι επί μισό αιώνα, οι περιοχές αυτές, ενώ πιέζονται οικιστικά, καθίσταται αδύνατον να οργανωθούν πολεοδομικά, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται σοβαρά προβλήματα.

Προτείνεται λοιπόν, για την περίπτωση οικισμών, όπως οι παραπάνω, να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία αφού λάβει υπ΄ όψη ότι αυτοί:

• Προϋφίστανται, του έτους 1923, όπως θα διαπιστώνεται από στοιχεία όπως απογραφές, αποφάσεις για μετονομασίες και προσαρτήσεις σε διαφορετικούς ΟΤΑ, τίτλους κυριότητας και ειδικά σχετικές διαπιστωτικές αποφάσεις Νομάρχη,
• Έχουν καθορισμένα όρια, με αποφάσεις των οικείων ΟΤΑ, , αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία,

Θα προβλέπει για τους εν λόγω οικισμούς:

• Την ολοκλήρωση της διαδικασίας οριοθέτησης των σύμφωνα με το Π.Δ. 2/13-3-81 (ΦΕΚ 138 Δ) και συγχρόνως να μην εφαρμόζονται, επί των εκτάσεων εντός των ως άνω ορίων, οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, εξαιρώντας τους από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, εκτός βέβαια από περιπτώσεις δασικών θυλάκων που θα εξαιρεθούν ως άλση.
• Την πολεοδομική οργάνωση των, με το κατάλληλο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, σύμφωνα με προδιαγραφές που θα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, αξιοποιώντας και για την περίπτωση αυτή κατά προτεραιότητα, τα πολεοδομικά εργαλεία που το παρόν σχέδιο νόμου εκσυγχρονίζει (Τ.ΠΣ. ή Ε.Π.Σ.,κλπ).

Ο Δήμος Διονύσου παραμένει στη διάθεση του ΥΠΕΝ, ώστε να συμβάλει με τις επεξεργασμένες θέσεις του.

Παπαβασιλείου Χρήστος
Τοπογράφος και Πολιτικός Μηχανικός
Ομότιμο μέλος ΤΕΕ
Τηλ: 6944 692925
Email: ^[1]

ΠΡΟΣ :
Κύριο Δημήτριο Οικονόμου
Υφυπουργό Περιβάλλοντος

ΘΕΜΑ: Διαβούλευση του υπό ψήφιση οικιστικού νομοσχεδίου

Αξιότιμε Κε. Υπουργέ

Οι νόμοι Ν. 4685/2020 όπως και οι Ν. 3889/2010 και Ν 4389/2016 καταργούν εκ των υστέρων νόμιμες πράξεις καθορισμού ορίων οικισμού προ του 1923 προ του συντάγματος 1975 όπως προβλέπεται από το άρθρο 14 παράγραφος 5 του νομοθετικού διατάγματος 1923 και 44130 του 1939 όπως η απόφαση 12033 που αφορά τον Άγιο Στέφανο και την Άνοιξη ( άρα υπάρχει πρόβλημα συνταγματικότητας) επίσης υπάρχει συμπληρωματική μεταγενέστερη της 44130/ 10.08.1939 απόφασης με αριθμό 22314/1964 που συνεχίζουν να οριοθετούν οικισμούς προ του 1923 μέχρι την έκδοση της απόφασης 35400/1975 μετά την ψήφιση του συντάγματος το 1975 που έχει εξουσιοδοτήσει τον νομάρχη βάση του νομοθετικού διατάγματος ΝΔ. 532/1970 να καθορίζει όρια οικισμών προ του 1923. Ανεξάρτητα από αυτά από το 1979 που ψηφίστηκε ο Ν.998/1979 και το προεδρικό διάταγμα ΠΔ ΦΕΚ 138Δ/13.03.81 που προβλέπει τον νέο τρόπο καθορισμού ορίων οικισμών προ του 1923 που ισχύει μέχρι και σήμερα έχουν περάσει 40 χρόνια και έχουν γίνει εκατοντάδες χιλιάδων διοικητικές πράξεις οπότε λόγο δημοσίου συμφέροντος δεν είναι δυνατόν να αλλάξουν τα όρια των οικισμών καθιστώντας παράνομους όλους τους πολίτες που προέβησαν σε αγορές και οικοδομήσαν νομιμά μέσα σε αυτά τα όρια βλέπε Απόφαση ΣτΕ 2285/2016.
Εν πάση περίπτωση Κύριε Οικονόμου προσπαθείτε δήθεν να θωρακίσετε συνταγματικά τον προς ψήφιση νόμο από περιβαλλοντικές αίτιες με νομικές ακροβασίες όμως ξεχνάτε ότι το σύνταγμα προστατεύει και την ιδιοκτησία οπότε με μια προσφυγή ο νομός που προωθείτε θα έχει πρόβλημα συνταγματικότητάς.
Πρέπει να σας επισημάνω για τους δασικούς χάρτες την διαφορά των ιδιοκτησιών εκτός σχεδίου και εντός των ορίων του οικισμού προ το 1923 που οροθετήθηκαν με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι το 1981 (ΦΕΚ 138Δ). Για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα που ήταν δασικά και οικοδομήσαν με κάποια άδεια (δηλαδή ιδιωτικά δάση) δεν θα μπορούσαν να οικοδομήσουν. Επόμενος ο Ν4685/2020 τους νομιμοποιεί το κτίσμα και το οικόπεδο που αντιστοιχεί στο κτίσμα που υπάρχει βάση τον ορών δομήσεως της εποχής που εκδόθηκε η άδεια το δε υπόλοιπο οικόπεδο αφού οροθετηθεί το δεσμεύει υποθέτω σαν ιδιωτικό δάσος.
Αν για κάποιο λόγο ένας ιδιώτης αγόρασε ένα δασοτεμάχιο και δεν μπόρεσε να το οικοδομήσει ούτε τότε που το αγόρασε ούτε σήμερα η αξία του δεν μειώνεται αφού δάσος το αγόρασε και σαν ιδιωτικό δάσος δεσμεύεται και σήμερα. Για τα οικόπεδα όμως που αγοραστήκαν σαν εντός οικισμών και που οικοδομούσαν κανονικά τόσο για αυτά που δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης όσο και για αυτά που παραμένουν αδόμητα τα δεσμεύουν ουσιαστικά σαν ιδιωτικά δάση ενώ αγοραστήκαν σαν οικόπεδα και μηδενίζουν τις αξίες τους. Επόμενος ο νόμος στρέφεται κατά της ιδιοκτησίας που προστατεύεται από το σύνταγμα (άρα ο νόμος είναι αντισυνταγματικός) για αυτό προτείνεται σε πρώτη φάση να ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες στην εκτός σχέδιού περιοχή και σε δεύτερη φάση να λύσουμε το προβλήματα των οικισμών με τον οικιστικό νόμο που συζητείται. Πρέπει να αξιοποιήσετέ και να εφαρμόσετε το άρθρο 31 του Ν. 4280/14 και να το βελτιώσετε λύνοντας πρόσθετα προβλήματα που παρουσιαστήκαν από το 2014 και μετά (Πήλιο κλπ.).
Για τις οδούς μέσα στους οικισμούς που προϋπάρχουν του Ν. 651/1977 να θεωρούνται δημοτικοί όπως προβλέπεται και από την σημερινή νομοθεσία.

Αθήνα 3 Σεπτεμβρίου 2020

Η πολιτεία επιλέγει να προχωρήσει στην οριοθετήση οικισμών εξαιρώντας απο την διαδικασία το πρώτο βαθμό αυτοδιοικησησ . θεωρώ οτι απαιτείται τροποποίηση του αρθρου και οι οριοθετήσεις να γίνονται κατόπιν αποφάσεως των δημοτικών συμβουλίων. επίσης στο παρον αρθρο ορίζεται ωσ χρονικό σημείο που θα καθορίσει τα όρια το έτος 1981. Ενα νομοθέτημα πρεπει να λαμβάνει υπόψιν του την πραγματική υφιστάμενη κατασταση και ως εκτουτου τα όρια θα πρεπει να καθοριστουν απο υφιστάμενα κτίσματα σήμερα ανεξαρτητα με το αν κατασκευαστηκαν νόμιμα η εχουν δηλωθεί ωσ αυθαίρετα

Στο άρθρο 12, με το οποίο δημιουργείται νέο άρθρο (9α) στο ν.4447/2016 και εισάγεται καινούργια εξουσιοδοτική διάταξη, για την έκδοση Π.Δ. που θα ρυθμίσει τις εκκρεμότητες που έχουν δημιουργηθεί με την οριοθέτηση των οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2.000 κατοίκους, συμπεριλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του έτους 1923, πρέπει να σημειωθεί ότι είναι κρίσιμης σημασίας να συσχετιστεί με την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 12 του ν.4447/2016, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η «προσαρμογή» του άρθρου 19 του ν.2508/1997 στην «ορολογία» και τις διατάξεις του νόμου αυτού. Είναι δύο, διαφορετικές εξουσιοδοτικές διατάξεις με το ίδιο αντικείμενο που θα πρέπει να συσχετιστούν.

Πρόταση επί του άρθρου 12 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, σε τροποποίηση του νόμου 4447/2016.
3. Σε περιπτώσεις μη οριοθέτησης οικισμών από το ΓΠΣ, ΤΧΣ, ή το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, η οριοθέτηση του οικισμού προ του 1923 να γίνεται με ειδική μελέτη που θα έχει ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΆ ολοκληρωθεί ΠΡΙΝ την έκδοση πολεοδομικής μελέτης ή ειδικού πολεοδομικού σχεδίου.
4. Κατά την έκδοσή της οριοθέτησης του οικισμού, να ολοκληρώνεται στην μελέτη οριοθέτησης του οικισμού και η οριοθέτηση των πολεοδομικά προβληματικών περιοχών προς αναμόρφωση , σύμφωνα με το άρθρο 50, του κώδικα πολεοδομικής νομοθεσίας, ΦΕΚ, 580Δ/1999, άρθρο 50, αλλά και το ν. 2508/1997, άρθρο 15.
5. Κατά τον χαρακτηρισμό των πολεοδομικά προβληματικών περιοχών προ του 1923, να λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση των οικισμών κατά το χρόνο έκδοσης της ειδικής μελέτης χαρακτηρισμού των περιοχών ως πολεοδομικά προβληματικών, σύμφωνα με το άρθρο το άρθρο 50, του κώδικα πολεοδομικής νομοθεσίας, ΦΕΚ, 580Δ/1999, αλλά και το ν. 2508/1997, άρθρο 15.

Ο γραμματέας
Σπύρος Κάβουρας

Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τους οικισμούς που έχουν οριοθετηθεί με ακτίνα 800 μέτρων. Υπάρχει μία αόριστη απόφαση του νομάρχη που ορίζει ως όριο του οικισμού μία ακτίνα γύρω από ένα σημείο που δεν είναι σαφώς ορισμένο με συντεταγμένες ΕΓΣΑ ’87, αλλά περιγράφεται. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει μεγάλες αποκλίσεις. Παράλληλα συνήθως εξαιρεί η απόφαση τις δασικές εκτάσεις από την οριοθέτηση αυτή, με αποτέλεσμα οι πολίτες να πρέπει να ταλαιπωρούνται να απευθύνονται στο δασαρχείο, ενώ ο οικισμός φαίνεται τυπικά οριοθετημένος! Το πρόβλημα αυτό μεγενθύνεται από το γεγονός ότι από τις αναρτήσεις των δασικών χαρτών έχουν εξαιρεθεί οι οικισμοί αυτοί. Δηλαδή η διοίκηση θεωρεί σε σχέση με τους δασικούς χάρτες ότι δεν πρέπει να εκπονούνται εντός της ακτίνας των 800 μέτρων, ενώ εκεί ακριβώς είναι κρίσιμη η ανάρτησή τους, καθώς διαμορφώνουν το πραγματικό όριο της εντός οικισμού έκτασης.
Με βάση τα παραπάνω είναι πολύ κρίσιμη η παρατήρηση του συλλόγου των τοπογράφων ότι πρέπει να αλλάξει η διατύπωση του νόμου ώστε η υποχρέωση οριοθέτησης να συμπεριλαμβάνει και τους οικισμους αυτούς.

Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος
Πολιτικός Μηχανικός

Θέλω να αναφερθώ σε μία ειδική περίπτωση.
Για τους οικισμούς Αγ. Στέφανος, Άνοιξη και Αγ. Άγγελοι (Φασίδερι) του Δήμου Διονύσου που, βάσει νομαρχιακών αποφάσεων, προϋφίστανται του έτους 1923, υπάρχουν Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) βάσει των οποίων οι πιο πάνω οικισμοί, σε ολόκληρη την έκτασή τους, προβλέπονται και καθορίζονται ως περιοχές αστικής αναμόρφωσης – ανάπλασης του ν. 1337/83.
Βάσει πάγιας σχετικής νομολογίας του Σ.τ.Ε., τα εν λόγω ΓΠΣ, κατά το μέρος τους που προβλέπουν τις εν λόγω αναμορφώσεις – αναπλάσεις, αποτελούν γενικές ατομικές διοικητικές πράξεις, όπως ακριβώς γενικές ατομικές διοικητικές πράξεις είναι και οι πράξεις υπαγωγής μιάς περιοχής σε σχέδιο πόλης.
Βάσει πάγιας σχετικής νομολογίας του Σ.τ.Ε. επίσης, οι γενικές ατομικές διοικητικές πράξεις αυτές, εφ’ όσον δεν έχουν ακυρωθεί ή ανακληθεί (όπως συμβαίνει για τα συγκεκριμένα ΓΠΣ), φέρουν το τεκμήριο της νομιμότητας (η οποία μάλιστα νομιμότητα αυτή δε μπορεί καν να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως, εν όψει ελέγχου νομιμότητας μεταγενέστερων πράξεων που στηρίζονται σ’ αυτές).
Από τα πιο πάνω συνάγεται ότι, από πλευράς νόμου, το πολεοδομικό καθεστώς των εν λόγω οικισμών ως περιοχών αστικής αναμόρφωσης – ανάπλασης είναι νομικά κατοχυρωμένο εξ ίσου προς αυτό περιοχών εντός σχεδίου πόλης.
Παρά ταύτα, στη μέχρι σήμερα κείμενη πολεοδομική νομοθεσία δεν έχει ληφθεί πρόνοια για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις οικισμών, με συνέπεια π.χ. να εξαιρούνται της δασικής νομοθεσίας ακόμη και γήπεδα εκτός σχεδίου με έρεισμα την ύπαρξη μίας απλής οικοδομικής άδειας (ειδική ατομική διοικητική πράξη) αλλά όχι τα οικόπεδα μέσα στους πιο πάνω οικισμούς, τα οποία καταλαμβάνονται από τις ως άνω γενικές διοικητικές πράξεις υπαγωγής τους σε περιοχές αστικής αναμόρφωσης – ανάπλασης, νομικής ισχύος, κατά τα ήδη προεκτεθέντα, αντίστοιχης αυτής των πράξεων υπαγωγής μιάς περιοχής σε σχέδιο πόλης.
Κατόπιν τούτων, θεωρώ εύλογο και αυτονόητο ότι οι εν λόγω περιπτώσεις οικισμών προϋφισταμένων του έτους 1923, που έχουν χαρακτηριστεί ως άνω περιοχές αστικής αναμόρφωσης – ανάπλασης, πρέπει να τύχουν ίσης μεταχείρισης με τους οικισμούς που τα όριά τους έχουν αναγνωριστεί με έρεισμα προεδρικά διατάγματα και, κατά συνέπεια, τα όριά τους να θεωρηθούν ως έγκυρα ισχυρά και απρόσβλητα, αφού έγκυρες ισχυρές και απρόσβλητες είναι οι ως άνω πράξεις καθορισμού τους ως περιοχών αναμόρφωσης – ανάπλασης.

1. και 2. Για να γίνει οριοθέτηση των οικισμών πρέπει να υπάρχουν τα κατάλληλα χαρτογραφικά υπόβαθρα όπως ορίζονται στην παρ 2. Η μελέτη για την οριοθέτηση πρέπει να γίνει σε κλίμακα τουλάχιστον 1:1000 και να βασίζεται εκτός των υποβάθρων της παρ 2. και σε κτηματολογικό διάγραμμα.

Κρητικός Αθανάσιος
Εντεταλμένος Σύμβουλος Δήμου Διονύσου, Πολιτικής Προστασίας, Δημοτικής Αστυνομίας
Τηλ. 6979982394
E-mail: ^[2]

Προς:
Κύριο Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κο Χατζιδάκη Κωνσταντίνο
Υπουργό Περιβάλλοντος κο Οικονόμου Δημήτριο

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ και Υφυπουργέ,

Ενόψει της επικείμενης προσπάθειας που κινείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να δώσει λύση εις τα θέματα που αφορούν τα οικιστικά προβλήματα τα οποία συνεχίζουν να παραμένουν άλυτα, για περισσότερο των 2 αιώνων λόγω αναλγησίας της κεντρικής διοίκησης. Πρέπει επιτέλους να δοθούν οριστικές λύσεις για τους πολίτες αυτής της χώρας. Το ελληνικό Σύνταγμα ορίζει το δικαίωμα του κάθε πολίτη τόσο για την ιδιοκτησία του όσο και την εξάσκηση του δικαιώματος αυτού επί αυτής. Ενδεικτικά σας αναφέρω τις περιπτώσεις των Οικισμών Πευκοφύτου ή Σπατατζίκι – Σταμάτας – Παλαιάς Σταμάτας.

Στην Αρχική σύσταση του Δήμου Μαραθώνος με το Β. Δ. της 1 (13) Οκτωβρίου 1835 (ΦΕΚ 17) «Περί σχηματισμού των δήμων της επαρχίας Αττικής» κατατάχθηκε στην Γ’ τάξη με πλυθησμό 1026 κατοίκους και έδρα τον Μαραθώνα. Ο δημότης ονομάσθηκε Μαραθώνιος.
Το Σπατατζίκι με 102 κατοίκους, και η Σταμάτα αποτέλεσαν συστατικό μέρος του τότε ιδρυθέντος Δήμου Μαραθώνος. Με Β.Δ. στις 31/8/1919, ο οικισμός Σπατατζίκι αποσπάται από τον Δήμο Μαραθώνος και αποτελεί για δεύτερη φορά συστατικό μέρος στην νεοσύστατη Κοινότητα Καπανδριτίου.
Στις 20/8/1927 με Β.Δ. ΦΕΚ 119 το Σπατατζίκι μετονομάζεται σε «Πευκόφυτο» και στις 11/11/1968 με Π.Δ. ΦΕΚ 227 αποσπάται από την Κοινότητα Καπανδριτίου και προσαρτάται στην Κοινότητα Αγίου Στεφάνου.
Από το 1835 μέχρι και την πρόσφατη απογραφή του 2002 κατεγράφη αξιόλογη πληθυσμιακή εξέλιξη που αριθμούσε 191 κατοίκους.
Παρά την απόλυτα τεκμηριωμένη παρουσία τους σαν οικισμοί που προϋπήρχαν πριν το 1835, στις 26/8/1988 (ΦΕΚ 755 Δ 21/10/88) «για τον καθορισμό ζωνών προστασίας του Όρους Πεντέλης χρήσεων και ορών δόμησης αυτών» βρέθηκαν μέσα σε ζώνες προστασίας χωρίς να εξαιρούνται όπως έπρεπε για τους οικισμούς προ του 1923. Και όλα αυτά οφείλονταν αποδεδειγμένα σε αβλεψία η οποία καταδίκασε τους κατοίκους των Οικισμών αυτών μέχρι σήμερα.
Απογραφές, αποφάσεις – μετονομασίες, προσαρτήσεις αλλά και οριοθετήσεις των οικισμών αυτών που έγιναν από την Κεντρική Διοίκηση του Κράτους έμειναν για πολλές δεκαετίες στα συρτάρια των Υπηρεσιών. Ενδεικτικά αναφέρομαι στον καθορισμό ορίων του Πευκοφύτου (Σπατατζίκι) στις 24/10/1986 που έγινε από την Κοινότητα Αγίου Στεφάνου και κοινοποιήθηκε στην Γ2 Διεύθυνση του ΥΠΕΧΩΔΕ και δεν ασχολήθηκε κανείς. Με αποτέλεσμα το 1988 το Π.Δ. Πεντέλης 755 Δ να συμπεριλάβει λανθασμένα τον οικισμό. Στις 22/12/1997 με το ΦΕΚ 1109 Δ’ και αφού έλαβε υπόψιν του πληθώρα στοιχείων, το Νομαρχιακό συμβούλιο Αττικής εξέδωσε μέσω του νομάρχη Διαπιστωτική πράξη για τους οικισμούς Πευκόφυτο – Σπατατζίκι – Σταμάτα – Παλαιά Σταμάτα ως νομίμως προϋφισταμένως του 1923.
Σχετικές αποφάσεις Δημοτικών συμβουλίων του δήμου Αγίου Στεφάνου ή 82/2002 με ολοκληρωμένες προτάσεις οριοθέτησης για το Πευκόφυτο αλλά και τη Σταμάτα με ανάλογες αποφάσεις του Δήμου Διονύσου 258/2012 και 259/2012 επικύρωσης ορίων από την πολεοδομία του Δήμου Διονύσου αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν σχετικών εγγράφων της Διεύθυνσης Νομοθετικού έργου και Πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικό 7524/1704/3070/2001.
Παρόλα αυτά η διαδικασία δεν ολοκληρωθηκε. Το ΣΤΕ σε 195/1991 πρακτικό του αναγνωρίζει ότι ειδικά και κατ’ εξαίρεση τα όρια της περιοχής των προ του 1923 οικισμών του Αγίου Στεφάνου αναφέρονται σε γεωργική γη και όχι δασική.
Επί σχεδόν δύο αιώνες οι οικισμοί αυτοί ταλαιπωρούνται με όλες τις παρενέργειες που υπάρχουν: σε θέματα οικιστικά και πολεοδομικά ενώ καθίσταται αδύνατον να οργανωθούν, αποτελέσματα συσσώρευσης τεράστιων προβλημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί δε, ότι σχετικά με το Διάταγμα της Πεντέλης 26/8/88 ΦΕΚ 755/Δ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2017 με απόφαση του. Ύστερα από αγωγή πολίτη τιμώρησε το Ελληνικό Δημόσιο με πρόστιμο 55.000 ευρώ και του επέβαλε την άρση της δέσμευσης για ιδιοκτησία που επιτηδευμένα είχε συμπεριλάβει εις την περιοχή Αλώνια Κηφισιάς. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα προστατεύονται και δεν πρέπει να περιέχονται σε Δ/τα ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
Προτείνεται λοιπόν για την περίπτωση των οικισμών αυτών να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία η οποία αφού λάβει υπόψιν: ότι οι οικισμοί προϋφίστανται προ του 1923 όπως διαπιστώνεται από τα στοιχεία που υπάρχουν εδώ και δύο αιώνες (απογραφές, μετονομασίες, βασιλικά διατάγματα, προσαρτήσεις κτλ). Σειρά αδιάκοπων τίτλων κυριότητας και σχετικές πράξεις της κεντρικής διοίκησης (νομαρχίας, ΥΠΕΧΩΔΕ, χάρτες και άλλα).
1) Να προβλέπει την ολοκλήρωση της διαδικασίας οριοθέτησης σύμφωνα με το Π.Δ. 2/13-3-81 (ΦΕΚ 138Δ) όπου δε και την αναγνώριση των πιο πάνω οικισμών προ του 1923 όπως και την εξαίρεση τους από τους περιορισμούς που λανθασμένα επιβλήθηκαν σύμφωνα με το Π.Δ. της 26/8/88 ΦΕΚ 755Δ.
2) Την πολεοδομική οργάνωση τους με το κατάλληλο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, σύμφωνα με προδιαγραφές που θα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος.
3) Για τους οικισμούς αυτούς να ισχύουν οι όροι δόμησης και οι κείμενες διατάξεις των προ του 1923 οικισμών. Εξαιρώντας τους από την ανάρτηση των δασικών χαρτών όπου θα εμφανίζονται με πορτοκάλι περίβλημα.

Άγιος Στέφανος, 4/9/2020

Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: ^[3] URL: ^[4]

Αρ. Πρωτ.: 8275 Αθήνα, 4/9/2020

ΘΕΜΑ: Παρατηρήσεις στο «Σχέδιο Νόμου για τον Εκσυγχρονισμό της Χωροταξικής και πολεοδομικής Νομοθεσίας»

Κύριοι,
Το παρόν ν/σ επιχειρεί να δημιουργήσει ένα νέο νόμο που θα περιλαμβάνει τροποποιήσεις και αλλαγές τριών βασικών προγενέστερων αυτού νόμων, που αναφέρονται στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό (ν.4447/16), τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (ν.4546/18) και το δομημένο περιβάλλον (ν.4495/17), οι οποίοι παραμένουν σε ισχύ. Παράλληλα επιχειρεί να τροποποιήσει σημαντικά Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.) , όπως αυτό της εκτός σχεδίου δόμησης και αυτό των χρήσεων γης που έχουν επηρεάσει και διαμορφώσει εν τέλει το χώρο της Ελλάδας τα τελευταία 100 χρόνια. Δύσκολο εγχείρημα, το οποίο δε μας πείθει όλους εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου για την αποτελεσματικότητά του.
Η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ εκπροσωπεί το σύνολο των Διπλωματούχων Μηχανικών που υπηρετούν σε όλες τις δομές του Δημοσίου. Ειδικότερα με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας ασχολείται ένας πολύ μεγάλος αριθμός Διπλωματούχων Μηχανικών σε όλες τις βαθμίδες της Διοίκησης (ΥΠΕΝ, ΔΙΠΕΧΩΣΧ Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ΔΙΠΕΧΩΣΧ Περιφερειών, ΥΔΟΜ Δήμων). Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι θα έπρεπε θεσμικά να συμμετέχουμε στην διαδικασία διαβούλευσης, να κληθούμε, να παραστούμε στην συζήτηση και να καταθέσουμε τις απόψεις μας, που είναι βασισμένες στην τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε συσσωρεύσει επάνω στα πολεοδομικά ζητήματα ως καθ’ ύλην αρμόδιοι. Εκτιμούμε μάλιστα ότι κάτι τέτοιο θα πρόσφερε και στην αποτελεσματικότητα του όλου εγχειρήματος ώστε να μην αποτελέσει ένα ακόμα ευχολόγιο χωρίς εφαρμοσιμότητα.
Μια γενική παρατήρηση, είναι η παντελής αναφορά για στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες, το οποίο έχουμε επισημάνει επανειλημμένα σε έγγραφά μας προς το Υπουργείο σας. Τουναντίον επιχειρείται τόσο στο παρόν νομοσχέδιο, όσο και στο προτεινόμενο από το Υπουργείο Εσωτερικών, η ενίσχυση των Υπηρεσιών σε όλες τις δομές του Δημοσίου που ασχολούνται με θέματα πολεοδομικά-χωροταξικά-δόμησης με εξωτερικούς συνεργάτες για την υποβοήθηση του έργου των υπαλλήλων, κυρίως των Υπηρεσιών Δόμησης. Η δημιουργία Μητρώου πιστοποιημένων αξιολογητών χωρικών μελετών, που προτείνεται στο παρόν σχέδιο νόμου θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα «περιστρεφόμενης πόρτας», όπου «Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα εναλλάσσονται ανά μελέτη. Η πρόσφατη εμπειρία της ανάθεσης της έκδοσης και του Ελέγχου Δόμησης σε ιδιώτες μηχανικούς εκτιμούμε ότι έχει οδηγήσει σε πληθώρα έκδοσης λανθασμένων αδειών, που θα δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον, τα οποία τελικά θα κληθούν να διαχειριστούν οι Δημόσιες Τεχνικές Υπηρεσίες.

Αναλυτικότερα οι προτάσεις μας αφορούν:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ – Απλούστευση, επιτάχυνση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού
Τα Ειδικά (Άρθρο 7), Περιφερειακά (άρθρο 8) Χωρικά Σχέδια καθώς και τα Τοπικά Πολεοδομικά (Άρθρο 10) πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη της Αυτοδιοίκησης. Ομοίως και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Άρθρο 11) και τα Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής πρέπει να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ –Ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και τους οργανωμένους υποδοχείς-
Παρατηρούμε εν πρώτοις, ότι εισάγονται διατάξεις που αφορούν στην εκτός σχεδίου και οικισμών δόμηση, σε ότι αφορά κυρίως γήπεδα σε τουριστικές περιοχές κι όπου καθορίζεται εκ νέου η αρτιότητα – οικοδομησιμότητα αυτών. Κατ’ ουσία, μετά την παρέλευση της διετίας που αναφέρεται στο σ/ν, το άρθρο 28 χαρακτηρίζει άρτιο το γήπεδο – αγροτεμάχιο που θα έχει ≥4.000™, πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή ή δημοτική οδό (με πλάτος ≥6μ.), αλλά για να οικοδομηθεί δεν θα είναι αρκετή η έκδοση Π.Δ. της οδού, αλλά θα είναι απαιτητέα και η διάνοιξη της. Έτσι, θα είναι πιο «εύκολη» και πιο φτηνή η αγορά του εν λόγω γηπέδου από επιχειρηματικούς ομίλους τουριστικών επενδύσεων και σε συνδυασμό με τις παροχές και τα κίνητρα που περιγράφονται στο άρθρο 29 για τις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.), είναι δεδομένο ότι η επιφάνεια των 800 στρεμμάτων που προϋποθέτει, θα εξασφαλιστεί από την εκμετάλλευση των ιδιοκτητών των νέων μη άρτιων γηπέδων τους. Αξιοσημείωτο είναι βέβαια, ότι στις ΠΟΤΑ στο 20% της έκτασης των 800 στρεμμάτων δύναται να συμπεριλαμβάνονται αρχαιολογικοί χώροι, δάση, περιοχές προστασίας της φύσης και του τοπίου! (ν.2545/1997 όπως τροποποιήθηκε με το ν.4688/2020). Επίσης, ειδικές ζώνες προστασίας περιμετρικά της ΠΟΤΑ εξασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση την «τουριστική επένδυση και τη βιωσιμότητα του προγράμματος ανάπτυξης» (άρ.29, παρ. 2β & παρ.4 δδ). Είναι προφανές λοιπόν, πως με τις παραπάνω διατάξεις συνδυαστικά με τις προηγούμενες νομοθεσίες (κυρίως το ν.4688/20), το περιβάλλον το προστατεύουμε από τη δόμηση εκτός σχεδίου, αλλά το «ξεχνάμε» αν πρόκειται και ανεγερθούν τουριστικές εγκαταστάσεις ή ΑΠΕ, κλπ και με κριτήριο το κέρδος των ντόπιων και εγχώριων κεφαλαίων.
Ως μηχανικοί θα συμφωνούσαμε ακόμη και στην παντελή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, υπό την προϋπόθεση ότι έχει καταρτιστεί σαφέστατη πολεοδομική νομοθεσία, έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια πόλης, υπάρχουν όλα τα υπόβαθρα χαρτών (δασικοί, κτηματολόγιο), απαλλοτριώσεων, διοικητικών γραμμών (ακτογραμμές, ρέματα, οδοί), έχουν οριστεί σαφείς χρήσεις γης για όλες τις δραστηριότητες. Ειδάλλως, θα λειτουργήσει ως μηχανισμός απαξίωσης (και δήμευσης λόγω χρεών) της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας, ώστε αυτή να συγκεντρωθεί σε μεγάλα κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα κυρίως του Τουριστικού Τομέα που είναι τα μόνα που θα μπορούν να συγκεντρώσουν ευνοϊκές προϋποθέσεις δόμησης. Η κρίση του Τουρισμού διεθνώς και εγχώρια λόγω πανδημίας, θα όφειλε να προβληματίσει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’ -Έλεγχος και Προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος
Γενικά και όπως έχουμε επισημάνει πολλάκις και μάλιστα πρόσφατα με πρόσφατο Δελτίο Τύπου μας με αφορμή την έκδοση 100.000 αδειών, η έκδοση διοικητικής πράξης (οικοδομική άδεια εν προκειμένω) που δεν ελέγχει η διοίκηση (ΥΔΟΜ), δημιουργεί πληθώρα θεσμικών και διοικητικών θεμάτων και το χειρότερο, δημιουργεί νέα γενιά αυθαιρέτων εις βάρος του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος που ΟΥΤΕ κατασταλτικά έχουν ελεγχθεί από τις Υ.ΔΟΜ. Ο υποχρεωτικός έλεγχος, αφού έχουν εκδοθεί οι οικοδομικές άδειες κατ.3, σε ποσοστό 30% (που αντιγράφεται από το ν.4495/17), δεν επαρκεί στο ελάχιστο για να μη δημιουργηθούν μη αναστρέψιμες οικοδομές. Εξάλλου, ουδέποτε εκδόθηκε η σχετική Υ.Α από το 2017 έως σήμερα και ούτως ή άλλως θέτει 6μηνη διάρκεια ελέγχου των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών. Πρέπει να είναι σαφές σε όλους, ότι το αυθαίρετο κτίσμα ενδέχεται να είναι και επικίνδυνο από άποψη στατική, Η/Μ εγκαταστάσεων και πυροπροστασίας, χώρια που μπορεί να τοποθετηθεί μη σύννομα στο οικόπεδο ή σε μη άρτιο οικόπεδο ή σε ρυμοτομούμενο τμήμα, κλπ. Το παρόν ν/σ αντιγράφει τα κακώς κείμενα του 4495/17 καθώς και εισάγει νέα, που αν μάλιστα εξεταστούν και συνδυαστικά με το ΝΟΚ και τον Κτιριοδομικό Κανονισμό, θα διαπιστώσουμε «αντικρουόμενες διατάξεις», όπως για παράδειγμα, η τοποθέτηση στον ακάλυπτο χώρο αποθήκης 8™ (αρ.43 που τροποποιεί το αρ.29 του 4495/17, παρ. 2 λγ, σε συνδυασμό με το άρ.14 του 4067/12). Αξίζει εδώ να επαναλάβουμε πως σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, η Διοίκηση αδυνατεί να ανακαλέσει διοικητικές πράξεις που δεν έλεγξε και δεν εξέδωσε (έγγραφο της ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής αρ. πρ.4812/17-1-19).
Με έκπληξη διαπιστώσαμε στην προτεινόμενη τροποποίηση του άρ. 35 του ν.4495/17,(άρ.45 στο σ/ν), ότι είναι υποχρεωτική η προέγκριση της οικοδομικής άδειας στις κατηγορίες 1 και 2 και ΟΧΙ στην κατηγορία 3, η οποία εξακολουθεί να εκδίδεται χωρίς έλεγχο από τις ΥΔΟΜ (όπως άλλωστε και οι Εργασίες Μικρής Κλίμακας). Η υποχρεωτική προέγκριση επιβαρύνει όλους, γιατί αν για παράδειγμα υπάρχουν αλλαγές στο διάγραμμα κάλυψης από τους φορείς που υποχρεωτικά περνάνε για έγκριση οι κατηγορίες 1 και 2, τότε θα πρέπει να επανελεγχθεί κι έτσι δεν έχει καμία ισχύ η προέγκριση.
Εισάγονται με το σ/ν πιο ασφυκτικές προθεσμίες στον έλεγχο των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών και τις 30 μέρες του ν.4495/17, τις τροποποιεί σε 15 μέρες, με τις 2 μέρες να είναι ως υποχρεωτικές για τον έλεγχο σε κάθε στάδιο, εκτός από το διάγραμμα κάλυψης. Δηλαδή, κατ’ ουσία, απαγορεύεται ο υπάλληλος της ΥΔΟΜ να απουσιάζει από την Υπηρεσία του για οποιοδήποτε λόγο, αφού δεν έχει αντικαταστάτη μιας και η υποστελέχωση των ΥΔΟΜ είναι σε όλους γνωστή, άλλως ο υπάλληλος ελέγχεται πειθαρχικά (τροποποίηση του άρ.38, παρ. 5 του 4495/17). Καλούμε το Υπουργείο να επαναφέρει τις 30 ημέρες, με αντίστοιχη αύξηση των ενδιάμεσων σταδίων (ειδικά για τον έλεγχο τοπογραφικού κλπ). Αντίστοιχα να αυξηθούν οι προβλεπόμενοι χρόνοι διενέργειας ελέγχων από τις ΥΔΟΜ των αποδεικτικών καταβολής των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου ή να νομοθετηθεί μία ενιαία οδηγία υποβολής των σχετικών στοιχείων ούτως ώστε να διευκολύνει στο βέλτιστο δυνατόν τους σχετικούς ελέγχους.
Μας προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι στο παρόν σχέδιο νόμου απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στα θεσμοθετημένα με το Ν.4495/17 Παρατηρητήρια Δόμησης καθώς και η αδυναμία συνεννόησης με τα συναρμόδια Υπουργεία (Εσωτερικών που έχουν την αρμοδιότητα λειτουργίας των ΥΔΟΜ και συνεχίζουν να νομοθετούν αυτοτελώς για θέματα λειτουργίας και στελέχωσης τους). Τουναντίον σχετικά με την στελέχωση των ΥΔΟΜ επινοούνται συνεχώς νέα όργανα και επιτροπές που δεν συστήνονται ποτέ και όσα συστήνονται αδυνατούν κατά κανόνα να λειτουργήσουν. Ενδεικτικό παράδειγμα η επινόηση σύστασης μιας νέας Γενικής Διεύθυνσης Δόμησης στο ΥΠΕΝ, στην οποία όλες οι ΥΔΟΜ οφείλουν να κοινοποιούν όλες τις διοικητικές πράξεις που θα εκδίδουν, χωρίς ωστόσο να δίνεται εξουσιοδοτική διάταξη για τη σύστασή της.
Επίσης, το σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από φωτογραφικές διατάξεις που εξυπηρετούν ‘’ημέτερους’’, όπως π.χ. η πρόβλεψη του άρθρου 10 Α στο ΝΟΚ, περί κινήτρων για απομείωση ύψους σε υπάρχοντα κτήρια η οποία φωτογραφίζει περιπτώσεις όπως αυτές πλησίον της Ακρόπολης που κατέπεσαν στο ΣτΕ.
Υπενθυμίζουμε όσα αναφέραμε πρόσφατα: Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι τα επιχειρήματα της διαφάνειας και της επιτάχυνσης των διαδικασιών στην έκδοση των οικοδομικών αδειών αποδομούνται όταν εξετάσουμε όλους τους παράγοντες και όταν ως κοινωνία και κράτος ορίσουμε τις προτεραιότητές μας. Δηλαδή, πώς εξασφαλίζεται η διαφάνεια όταν ο ιδιώτης μηχανικός μελετά, αυτοελέγχεται και εκδίδει μόνος του την οικοδομική άδεια στην κατηγορία 3 και στις ΕΕΜΚ; Η ασφάλεια του Δικαίου της Διοικητικής πράξης επαφίεται στην καταρχήν υπευθυνότητα – επαγγελματισμό του ιδιώτη Μηχανικού και στις γνώσεις του. Και, σίγουρα αυτός είναι ο ΜΟΝΟΣ τρόπος για να βγαίνει «γρήγορα» η οικοδομική άδεια: ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΓΧΟ. Παραβλέπεται επίσης ο εξής βασικός παράγοντας: η πολυδαίδαλη πολεοδομική νομοθεσία, που πρέπει ΟΛΟΙ να εφαρμόζουμε και για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται αυτό το στοιχείο που θεωρείται ότι έρχεται σε σύγκρουση με τις «επενδύσεις, την ανάπτυξη και την οικονομία»: ΧΡΟΝΟΣ, ο οποίος δε δόθηκε καν για επαρκή διαβούλευση του παρόντος πολυσύνθετου Νομοσχεδίου.
Εξάλλου, γιατί το ΥΠΕΝ δεν εκδίδει την Υπουργική Απόφαση του άρθρου 38, παρ. 4 του ν. 4495/17, για 30% δειγματοληπτικό έλεγχο των οικοδομικών αδειών της κατηγορίας 3 από τις ΥΔΟΜ; (προβλεπόταν ότι θα εκδιδόταν μετά από 2 μήνες, ήτοι από τον 12ο του ’17). Αν δε γίνουν αυτοί οι έλεγχοι όπως και οι αντίστοιχοι στις «τακτοποιήσεις – υπαγωγές» του Ν.4178/2013 και του Ν.4495/2017 που επίσης πρέπει να ελεγχθούν δειγματοληπτικά, πώς θα αξιολογηθεί η πορεία των εν λόγω νομοθετημάτων ώστε να δούμε που και πώς χρειάζεται να αλλάξουν; Η αξιολόγηση είναι μονάχα για τους Υπαλλήλους αλλά όχι για τη Νομοθεσία;
Πως τα δικαιώματα των πολιτών και των μηχανικών (Δημοσίων Υπαλλήλων και Ελεύθερων Επαγγελματιών) προασπίζονται όταν:
– η μη ελεγμένη οικοδομική άδεια ενέχει τον κίνδυνο να μην είναι σύννομη, άρα, αφενός οι συνάδελφοι ιδιώτες να έχουν πειθαρχικές, ποινικές και οικονομικές επιπτώσεις και αφετέρου, οι δημόσιοι μηχανικοί να διώκονται για πράξεις της διοίκησης που ΔΕΝ έλεγξαν και δεν εξέδωσαν οι ίδιοι;
– ο εμπλεκόμενος πολίτης θα μπλέξει σε ένα κυκεώνα προστίμων διατήρησης, ή κατεδάφισης, αδυναμία μεταβίβασης της περιουσίας του αλλά και ενδεχομένως νομικών συνεπειών;
– Θα έχουν δημιουργηθεί μη αναστρέψιμες βλάβες στο Δομημένο Περιβάλλον και ενδεχομένως μια ολόκληρη «νέα γενιά αυθαιρέτων», αυτά του Ν.4495/17, οπότε από το «τέλος στην αυθαίρετη δόμηση» θα περάσουμε ξανά σε νέες ρυθμίσεις αυθαιρέτων;
Κεφάλαιο Η – Ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις
Εδώ θεσπίζεται η αυτοδίκαιη άρση απαλλοτρίωσης αν έχουν παρέλθει μόνο 5 χρόνια από την κύρωση σχετικής πράξης εφαρμογής ή αναλογισμού ή 15 χρόνια από την πρώτη έγκριση ρυμοτομικού σχεδίου ή 18 μήνες από τον καθορισμό τιμής μονάδας! Τούτο συνεπάγεται βεβαίως ότι προκύπτει αυτοδίκαιη άρση για ΟΛΑ σχεδόν τα ρυμοτομούμενα τμήματα ιδιοκτησιών ή τα χαρακτηρισμένα κοινόχρηστα, κοινωφελή, αν δεν έχουν αποζημιωθεί. Εξαιρούνται μόνον οι περιπτώσεις ρυμοτόμησης λόγω ρεμάτων, αιγιαλών, ζωνών προστασίας και αστικών αλσών. Δεν εξαιρούνται κοινόχρηστες οδοί, χώροι πρασίνου και κοινωφελείς χρήσεις (σχολεία κλπ), εκτός αν οι οδοί παρέχουν αποκλειστικό πρόσωπο σε ιδιοκτησίες. Τεράστια προβλήματα θα δημιουργηθούν στη ρυμοτομία των πόλεων, αλλά και κωλύματα στην εκτέλεση αναγκαίων έργων υποδομής.
Γνώμη μας είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να μειώνονται οι κοινωφελείς – κοινόχρηστοι χώροι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την αρχική ένταξη του σχεδίου. Σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός του Δήμου δεν μπορεί να καλύψει το κόστος της απαλλοτρίωσης, το κράτος οφείλει να εξασφαλίσει τους πόρους από το Πράσινο Ταμείο. Σε περίπτωση που ο σκοπός της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης εξυπηρετεί ανάγκες υπερτοπικού χαρακτήρα, του Δήμου και όχι μόνο, οι οποίες αιτιολογούνται με βάση τον υπερκείμενο σχεδιασμό, μπορούν να ενταχθούν στην παραπάνω περίπτωση. Να γίνει πρόβλεψη για τη δυνατότητα αποζημίωσης ιδιοκτήτη από την τράπεζα γης του Δήμου από οποιαδήποτε Πολεοδομική Ενότητα, εντός των ορίων του ιδίου Δήμου, εφόσον έχουν εκπληρωθεί οι ανάγκες αποζημίωσης, με προτεραιότητα τους ιδιοκτήτες εντός της ίδιας Πολεοδομικής Ενότητας.
Το Πράσινο Ταμείο θα χρηματοδοτεί απαλλοτριώσεις μόνο για ένα έτος ακόμη! Μετά την παρέλευση ενός έτους θα απαιτείται σχετική απόφαση Υπουργού. Προφανώς η χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο θα πρέπει να είναι στο διηνεκές και μέχρι εξάντλησης των αποθεματικών του. Τα δε αποθεματικά του, που στο μεγαλύτερο μέρος τους αναλώθηκαν για την αποπληρωμή των δανείων της χώρας, να επιστραφούν σταδιακά σε αυτό. Εξ άλλου στο νόμο θεσπίζεται ειδικό πρόσθετο τέλος 5% στην έκδοση οικοδομικών αδειών για γήπεδα εκτός σχεδίου. Το τέλος αυτό θα πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις μεγάλες επενδύσεις και να διατεθεί στο Πράσινο Ταμείο ως αντιστάθμισμα της ανάλωσης των κονδυλίων του, για λόγους αλλότριους της περιβαλλοντικής αναβάθμισης. Να σημειωθεί ότι στο Πράσινο Ταμείο διατίθενται όλα τα τέλη αυθαιρέτων και αποτελεί συνταγματική υποχρέωση η αντισταθμιστική περιβαλλοντική ωφέλεια προκειμένου να διατηρούνται οι αυθαίρετες κατασκευές.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι οι κυβερνήσεις στην ανάγκη τους να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλο–επενδυτών, βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν ! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των ΥΔΟΜ (εκκρεμούν ακόμα οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις για στελέχωση και λειτουργία ΥΔΟΜ και Παρατηρητηρίων), να διαιωνίζουν το καθεστώς της διοικητικής υποστήριξης και τέλος, για να διευκολύνουν τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις πολεοδομίες (ΥΔΟΜ), στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ και την έκδοση των Διοικητικών Πράξεων στους Δημάρχους, σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος.

Κρητικός Αθανάσιος
Εντεταλμένος Σύμβουλος Δήμου Διονύσου, Πολιτικής Προστασίας, Δημοτικής Αστυνομίας
Τηλ. 6979982394
E-mail: ^[2]

Προς:
Κύριο Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κο Χατζιδάκη Κωνσταντίνο
Υπουργό Περιβάλλοντος κο Οικονόμου Δημήτριο

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ και Υφυπουργέ,
Ενόψει της επικείμενης προσπάθειας που κινείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να δώσει λύση εις τα θέματα που αφορούν τα οικιστικά προβλήματα τα οποία συνεχίζουν να παραμένουν άλυτα, για περισσότερο των 2 αιώνων λόγω αναλγησίας της κεντρικής διοίκησης. Πρέπει επιτέλους να δοθούν οριστικές λύσεις για τους πολίτες αυτής της χώρας. Το ελληνικό Σύνταγμα ορίζει το δικαίωμα του κάθε πολίτη τόσο για την ιδιοκτησία του όσο και την εξάσκηση του δικαιώματος αυτού επί αυτής. Ενδεικτικά σας αναφέρω τις περιπτώσεις των Οικισμών Πευκοφύτου ή Σπατατζίκι – Σταμάτας – Παλαιάς Σταμάτας.

Στην Αρχική σύσταση του Δήμου Μαραθώνος με το Β. Δ. της 1 (13) Οκτωβρίου 1835 (ΦΕΚ 17) «Περί σχηματισμού των δήμων της επαρχίας Αττικής» κατατάχθηκε στην Γ’ τάξη με πλυθησμό 1026 κατοίκους και έδρα τον Μαραθώνα. Ο δημότης ονομάσθηκε Μαραθώνιος.
Το Σπατατζίκι με 102 κατοίκους, και η Σταμάτα αποτέλεσαν συστατικό μέρος του τότε ιδρυθέντος Δήμου Μαραθώνος. Με Β.Δ. στις 31/8/1919, ο οικισμός Σπατατζίκι αποσπάται από τον Δήμο Μαραθώνος και αποτελεί για δεύτερη φορά συστατικό μέρος στην νεοσύστατη Κοινότητα Καπανδριτίου.
Στις 20/8/1927 με Β.Δ. ΦΕΚ 119 το Σπατατζίκι μετονομάζεται σε «Πευκόφυτο» και στις 11/11/1968 με Π.Δ. ΦΕΚ 227 αποσπάται από την Κοινότητα Καπανδριτίου και προσαρτάται στην Κοινότητα Αγίου Στεφάνου.
Από το 1835 μέχρι και την πρόσφατη απογραφή του 2002 κατεγράφη αξιόλογη πληθυσμιακή εξέλιξη που αριθμούσε 191 κατοίκους.
Παρά την απόλυτα τεκμηριωμένη παρουσία τους σαν οικισμοί που προϋπήρχαν πριν το 1835, στις 26/8/1988 (ΦΕΚ 755 Δ 21/10/88) «για τον καθορισμό ζωνών προστασίας του Όρους Πεντέλης χρήσεων και ορών δόμησης αυτών» βρέθηκαν μέσα σε ζώνες προστασίας χωρίς να εξαιρούνται όπως έπρεπε για τους οικισμούς προ του 1923. Και όλα αυτά οφείλονταν αποδεδειγμένα σε αβλεψία η οποία καταδίκασε τους κατοίκους των Οικισμών αυτών μέχρι σήμερα.
Απογραφές, αποφάσεις – μετονομασίες, προσαρτήσεις αλλά και οριοθετήσεις των οικισμών αυτών που έγιναν από την Κεντρική Διοίκηση του Κράτους έμειναν για πολλές δεκαετίες στα συρτάρια των Υπηρεσιών. Ενδεικτικά αναφέρομαι στον καθορισμό ορίων του Πευκοφύτου (Σπατατζίκι) στις 24/10/1986 που έγινε από την Κοινότητα Αγίου Στεφάνου και κοινοποιήθηκε στην Γ2 Διεύθυνση του ΥΠΕΧΩΔΕ και δεν ασχολήθηκε κανείς. Με αποτέλεσμα το 1988 το Π.Δ. Πεντέλης 755 Δ να συμπεριλάβει λανθασμένα τον οικισμό. Στις 22/12/1997 με το ΦΕΚ 1109 Δ’ και αφού έλαβε υπόψιν του πληθώρα στοιχείων, το Νομαρχιακό συμβούλιο Αττικής εξέδωσε μέσω του νομάρχη Διαπιστωτική πράξη για τους οικισμούς Πευκόφυτο – Σπατατζίκι – Σταμάτα – Παλαιά Σταμάτα ως νομίμως προϋφισταμένως του 1923.
Σχετικές αποφάσεις Δημοτικών συμβουλίων του δήμου Αγίου Στεφάνου ή 82/2002 με ολοκληρωμένες προτάσεις οριοθέτησης για το Πευκόφυτο αλλά και τη Σταμάτα με ανάλογες αποφάσεις του Δήμου Διονύσου 258/2012 και 259/2012 επικύρωσης ορίων από την πολεοδομία του Δήμου Διονύσου αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν σχετικών εγγράφων της Διεύθυνσης Νομοθετικού έργου και Πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικό 7524/1704/3070/2001.
Παρόλα αυτά η διαδικασία δεν ολοκληρωθηκε. Το ΣΤΕ σε 195/1991 πρακτικό του αναγνωρίζει ότι ειδικά και κατ’ εξαίρεση τα όρια της περιοχής των προ του 1923 οικισμών του Αγίου Στεφάνου αναφέρονται σε γεωργική γη και όχι δασική.
Επί σχεδόν δύο αιώνες οι οικισμοί αυτοί ταλαιπωρούνται με όλες τις παρενέργειες που υπάρχουν: σε θέματα οικιστικά και πολεοδομικά ενώ καθίσταται αδύνατον να οργανωθούν, αποτελέσματα συσσώρευσης τεράστιων προβλημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί δε, ότι σχετικά με το Διάταγμα της Πεντέλης 26/8/88 ΦΕΚ 755/Δ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2017 με απόφαση του. Ύστερα από αγωγή πολίτη τιμώρησε το Ελληνικό Δημόσιο με πρόστιμο 55.000 ευρώ και του επέβαλε την άρση της δέσμευσης για ιδιοκτησία που επιτηδευμένα είχε συμπεριλάβει εις την περιοχή Αλώνια Κηφισιάς. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα προστατεύονται και δεν πρέπει να περιέχονται σε Δ/τα ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
Προτείνεται λοιπόν για την περίπτωση των οικισμών αυτών να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία η οποία αφού λάβει υπόψιν: ότι οι οικισμοί προϋφίστανται προ του 1923 όπως διαπιστώνεται από τα στοιχεία που υπάρχουν εδώ και δύο αιώνες (απογραφές, μετονομασίες, βασιλικά διατάγματα, προσαρτήσεις κτλ). Σειρά αδιάκοπων τίτλων κυριότητας και σχετικές πράξεις της κεντρικής διοίκησης (νομαρχίας, ΥΠΕΧΩΔΕ, χάρτες και άλλα).
1) Να προβλέπει την ολοκλήρωση της διαδικασίας οριοθέτησης σύμφωνα με το Π.Δ. 2/13-3-81 (ΦΕΚ 138Δ) όπου δε και την αναγνώριση των πιο πάνω οικισμών προ του 1923 όπως και την εξαίρεση τους από τους περιορισμούς που λανθασμένα επιβλήθηκαν σύμφωνα με το Π.Δ. της 26/8/88 ΦΕΚ 755Δ.
2) Την πολεοδομική οργάνωση τους με το κατάλληλο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, σύμφωνα με προδιαγραφές που θα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος.
3) Για τους οικισμούς αυτούς να ισχύουν οι όροι δόμησης και οι κείμενες διατάξεις των προ του 1923 οικισμών. Εξαιρώντας τους από την ανάρτηση των δασικών χαρτών όπου θα εμφανίζονται με πορτοκάλι περίβλημα.

Άγιος Στέφανος, 4/9/2020

Στο άρθρο 9α «Οριοθέτηση οικισμών» προστίθεται το παρακάτω εδάφιο στην παράγραφο 2.

Ειδικότερα για τους μη οριοθετημένους οικισμούς τους προϋφιστάμενους του έτους 1923 θα ληφθεί υπόψη η υφιστάμενη κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Π.Δ. 2-3-1981(ΦΕΚ 138Δ/13-3-1981).
Η ύπαρξή τους θα αποδεικνύεται σωρευτικά από τα παρακάτω στοιχεία:
– απογραφή πληθυσμού ή διαπιστωτικές πράξεις Νομάρχη ή άλλης αρμόδιας διοικητικής αρχής
– αποφάσεις των οικείων ΟΤΑ περί καθορισμού των ορίων τους, θεωρημένες από τις αρμόδιες Πολεοδομικές Αρχές
– τίτλοι κυριότητας
– κτίσματα, που εξυπηρετούν την κατοικία ή την εργασία, έργα υποδομής
– κοινόχρηστες – κοινωφελείς εγκαταστάσεις, αδόμητα οικόπεδα, όπου η μορφή και η θέση τους συνδέεται με την έννοια και την λειτουργικότητα του οικισμού
Η οριοθέτηση θα προσδιορίζει ενιαία έκταση ή σύνολο διακεκριμένων οικιστικών ενοτήτων στην εξεταζόμενη περιοχή (περιοχή επέμβασης). Οι κορυφές της πολυγωνικής γραμμής της οριοθέτησης θα δίνονται με συντεταγμένες στο κρατικό σύστημα αναφοράς ΕΓΣΑ’87.
Εφόσον οι γραμμές οριοθέτησης τέμνουν ιδιοκτησίες, όπως είναι διαμορφωμένες μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Π.Δ. 2-3-1981(ΦΕΚ 138Δ/13-3-1981), οι ιδιοκτησίες αυτές θα θεωρούνται ότι βρίσκονται πλήρως εντός του οικισμού και κατά την διαδικασία σύνταξης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου οι γραμμές οριοθέτησης θα επανακαθορίζονται για να συμπεριλάβουν τις ιδιοκτησίες αυτές.
Η ολοκλήρωση της οριοθέτησης θα γίνεται με την σύνταξη Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου το οποίο στην συνέχεια θα εντάσσεται στο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο της αντίστοιχης Δημοτικής Ενότητας.
H παραπάνω οριοθέτηση θα εντάσσεται στα περιγράμματα της περίπτωσης α’ (χρώμα πορτοκαλί) της παρ.2 του άρθρου 23 του ν.3889/2010 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Στο άρθρο 9α «Οριοθέτηση οικισμών» προστίθεται η παρακάτω παράγραφος 3

3. Κυρώνονται δια του παρόντος, λαμβάνοντας υπόψη τις ενέργειες της Διεύθυνσης Δασών και της Διεύθυνσης Χωροταξίας και Πολεοδομικού Σχεδιασμού της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τα όρια των οικισμών των προϋφιστάμενων του 1923, όπως αυτά περιγράφονται, είτε στις πράξεις της κατά νόμο (αρθρ. 14 παρ. 5 Ν.Δ. 1923) αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας του πρώην Υπουργείου Συγκοινωνιών, Γραφείο Σχεδίου Πόλεων, βάσει του άρθρου 14 παρ. 4 του Ν.Δ. 17-7/16-8-1923 είτε στις αντίστοιχες αποφάσεις των Νομαρχών «περί καθορισμού ορίων οικισμών νομίμως υφισταμένων του έτους 1923» δυνάμει του Ν.Δ. 532/1970 (103 Α’), οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί στις περιοχές, όπου υφίστανται εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή γίνεται αναφορά των όρων δόμησής τους σε συγκεκριμένα Π.Δ. και για τουλάχιστον χρονικό διάστημα 40 ετών οι πράξεις οριοθέτησης έχουν παράξει πλήθος διοικητικών πράξεων.

Στην συνέχεια τα παραπάνω όρια εντάσσονται στα περιγράμματα της περίπτωσης α’ (χρώμα πορτοκαλί) της παρ.2 του άρθρου 23 του ν.3889/2010 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Τα όρια, που αναφέρονται στις παραπάνω αποφάσεις νομίμως δημοσιευμένες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πρέπει εντός 2μηνου από την ημερομηνία ισχύος του παρόντος νόμου, να αποτυπωθούν επακριβώς σε διαγράμματα – κατάλληλα χαρτογραφικά υπόβαθρα στο κρατικό σύστημα συντεταγμένων ΕΓΣΑ’87 και να σταλούν θεωρημένα από τις αντίστοιχες ΥΔΟΜ με συνημμένο πίνακα μη ανακλυμένων ή μη ακυρωμένων οικοδομικών αδειών, στην ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.

Επί των ως ανω εκτάσεων, πλην των περιπτώσεων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, πάρκων και αλσών, τυχόν πράξεις της διοίκησης αναφερόμενες στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, ανακαλούνται αυτοδικαίως.

Οι πιο πάνω οικιστικές περιοχές εντάσσονται στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια πολεοδομούνται άμεσα σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις λαμβάνοντας υπόψη και υλοποιώντας το ανάλογο περιβαλλοντικό ισοζύγιο με ανταποδοτική συμμετοχή εκτάσεων εκτός σχεδίου, στην εξεταζόμενη περιοχή (περιοχή επέμβασης) του Τ.Π.Σ.
Σε περιπτώσεις αλληλοκάλυψης με υφιστάμενα Π.Δ., αυτά επικαιροποιούνται με τα νέα δεδομένα.

Στον ν. 3889/2010 στο άρθρο 23 και στην παράγραφο 2 περίπτωση α, προστίθενται τα κάτωθι:
.., όπως επίσης και τα όρια των οικισμών που επικυρώνονται με βάση την παράγραφο 3 του άρθρου 12 του νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας» έτους 2020.
Στον ν. 998/1979 στο άρθρο 3, παράγραφο 6 περίπτωση ζ, προστίθενται τα κάτωθι:
.., ή έχουν επικυρωθεί με βάση την παράγραφο 3 του άρθρου 12 του νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας» έτους 2020.