Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Τροποποιούνται οι παρ. 3 11, 13, 14, 16 και 17 και προστίθεται παρ. 18 στο άρθρο 4Α του ν. 2939/2001  και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 4Α

Ρυθμίσεις για τους Φορείς ΣΣΕΔ και ΑΣΕΔ

1. Οι φορείς ΣΣΕΔ έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την οργάνωση και λειτουργία ΣΣΕΔ εγκεκριμένου από τον Ε.Ο.ΑΝ. Επιτρέπεται η λειτουργία περισσοτέρων του ενός φορέων ΣΣΕΔ για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας ή για κάθε ρεύμα αποβλήτων άλλων προϊόντων.
2. Μέτοχοι ή εταίροι φορέα ΣΣΕΔ μπορούν να είναι αποκλειστικά:

α) οι παραγωγοί συσκευασίας ή οι παραγωγοί ή διαχειριστές άλλων προϊόντων ή τα νομικά πρόσωπα, τα οποία οργανώνονται αποκλειστικά από παραγωγούς συσκευασίας ή παραγωγούς ή διαχειριστές άλλων προϊόντων με σκοπό την οργάνωση φορέα ΣΣΕΔ και για τα οποία ισχύουν κατ’ αντιστοιχία οι όροι και περιορισμοί των παραγράφων 3, 4, 5, 7 και 8 που ισχύουν για τους φορείς ΣΣΕΔ,

β) οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και η ΚΕΔΕ σε συνεργασία με τους παραγωγούς ή διαχειριστές της περίπτωσης α΄. Οι μετοχές του φορέα ΣΣΕΔ που λειτουργεί υπό τον τύπο ανώνυμης εταιρείας είναι υποχρεωτικά ονομαστικές.

3. Η ιδιότητα του μετόχου ή εταίρου φορέα ΣΣΕΔ είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του μετόχου, του μέλους οργάνου διοίκησης ή στελέχους που κατέχει θέση ευθύνης και προΐσταται σε τμήμα, διεύθυνση ή γενική διεύθυνση επιχείρησης, η οποία εκτελεί εργασίες επεξεργασίας ή συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων ή εν γένει εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων συσκευασιών ή άλλων προϊόντων. Το ασυμβίβαστο του προηγουμένου εδαφίου δεν ισχύει:

α) για τους Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και την ΚΕΔΕ,

β) για τις περιπτώσεις μετόχου ή εταίρου φορέα ΣΣΕΔ, στις οποίες το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου εργασιών της επιχείρησης αφορά σε δραστηριότητες που τον καθιστούν υπόχρεο παραγωγό.

4. Απαγορεύεται η κατοχή μετοχών ή μερίδων φορέα ΣΣΕΔ από πρόσωπα που:

α) τελούν σε πτώχευση, παύση εργασιών, αναγκαστική διαχείριση ή αναστολή εργασιών ή έχει κινηθεί σε βάρος τους διαδικασία κήρυξης σε πτώχευση, εκκαθάριση, αναγκαστικής διαχείρισης, αναστολής εργασιών ή παρόμοια διαδικασία,

β) έχουν καταδικαστεί αμετάκλητα για αδίκημα του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 (Α΄ 43) ή του άρθρου 66 του ν. 4174/2013 (Α΄ 170) ή του άρθρου 157 του ν. 2960/2001 (Α΄ 265) ή του άρθρου 405 του Ποινικού Κώδικα ή για παράβαση των διατάξεων που προστατεύουν από τον αθέμιτο ανταγωνισμό ή προστατεύουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό ή για αδίκημα της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 4042/2012 ή του άρθρου 28 του ν. 1650/1986 (Α΄ 160).

5. Το ασυμβίβαστο της παραγράφου 3 και τα κωλύματα της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 4 ισχύουν και για την ιδιότητα μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή άλλου οργάνου διοίκησης ή στελέχους που κατέχει θέση ευθύνης και προΐσταται σε τμήμα, διεύθυνση ή γενική διεύθυνση του φορέα ΣΣΕΔ. Το ασυμβίβαστο της παραγράφου 3 για μέλη διοικητικού συμβουλίου ή άλλου οργάνου διοίκησης ή στελέχους που κατέχει θέση ευθύνης και προΐσταται σε τμήμα, διεύθυνση ή γενική διεύθυνση φορέα ΣΣΕΔ ισχύει και όταν σύζυγος ή συγγενής εξ αίματος σε ευθεία γραμμή και σε πλάγια γραμμή μέχρι και δευτέρου βαθμού ή εξ αγχιστείας μέχρι και δευτέρου βαθμού των ανωτέρω προσώπων είναι και μέτοχος, μέλος οργάνου διοίκησης ή στέλεχος που κατέχει θέση ευθύνης και προΐσταται σε τμήμα, διεύθυνση ή γενική διεύθυνση επιχείρησης, η οποία αναλαμβάνει εργασίες επεξεργασίας ή συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων. Η εξαίρεση της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 3 δεν ισχύει για τα ασυμβίβαστα της παρούσας παραγράφου.
6. Αν συντρέξει κάποιο από τα ασυμβίβαστα της παραγράφου 3 ή από τα κωλύματα της παραγράφου 4 στο πρόσωπο μετόχου ή εταίρου φορέα ΣΣΕΔ, το πρόσωπο αυτό υποχρεούται να μεταβιβάσει τις μετοχές ή τα μερίδια που κατέχει σε πρόσωπα των περιπτώσεων α΄ ή β΄ της παραγράφου 2, τα οποία εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον, μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από το χρόνο που γεννάται το ασυμβίβαστο ή το κώλυμα. Αν συντρέξει κάποιο από τα ασυμβίβαστα ή τα κωλύματα της παραγράφου 5 στο πρόσωπο μέλους διοικητικού συμβουλίου ή άλλου οργάνου διοίκησης ή διευθυντικού στελέχους ή στελέχους με θέση ευθύνης που προΐσταται σε τμήμα, διεύθυνση ή γενική διεύθυνση φορέα ΣΣΕΔ, ο φορέας ΣΣΕΔ οφείλει μέσα σε ένα (1) μήνα να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για τη συμμόρφωσή του με τις παραγράφους 3, 4 και 5. Για τους υφιστάμενους φορείς οι προθεσμίες των προηγούμενων εδαφίων ξεκινούν από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
7. Οι φορείς ΣΣΕΔ απαγορεύεται να εκτελούν οι ίδιοι εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης και να διαθέτουν σχετικές για το σκοπό αυτόν άδειες. Αν εξαιτίας έλλειψης επιχειρηματικού ενδιαφέροντος από τον ιδιωτικό ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα καθίσταται αδύνατη η συλλογή-μεταφορά ή η επεξεργασία αποβλήτων, η εκτέλεση τέτοιων εργασιών επιτρέπεται ύστερα από προηγούμενη έγκριση του Ε.Ο.ΑΝ. Η έγκριση του Ε.Ο.ΑΝ. δίνεται με απόφαση του Δ.Σ. μέσα σε τρεις (3) μήνες από την υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος, μετά την άπρακτη πάροδο της οποίας το αίτημα θεωρείται εγκεκριμένο. Εξαιρούνται της απαγόρευσης τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), τα οποία έχουν υλοποιηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
8. Η διανομή κερδών από τον φορέα ΣΣΕΔ στους μετόχους ή τους εταίρους του απαγορεύεται.
9. Με την επιφύλαξη της παρ.1 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), η προμήθεια αγαθών, η λήψη ή η ανάθεση υπηρεσιών και η ανάθεση έργων και μελετών από τους φορείς ΣΣΕΔ διενεργούνται σύμφωνα με Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών του φορέα, ο οποίος καταρτίζεται σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδει ο Ε.Ο.ΑΝ.. Οι κατευθυντήριες οδηγίες αναρτώνται στο διαδικτυακό τόπο του Ε.Ο.ΑΝ. και διέπονται από τις αρχές της δημοσιότητας, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων.

Οι φορείς ΣΣΕΔ έχουν την υποχρέωση να υποβάλουν προς έγκριση στον Ε.Ο.ΑΝ. τον Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών και Έργων και Μελετών, το αργότερο μέσα σε δύο (2) μήνες από την ανάρτηση των ανωτέρω κατευθυντήριων οδηγιών, καθώς και ύστερα από κάθε σχετική τροποποίησή τους. Η έγκριση του Ε.Ο.ΑΝ. δίνεται με απόφαση του Δ.Σ. μέσα σε δύο (2) μήνες από την υποβολή του Κανονισμού Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών. Αν ο Ε.Ο.ΑΝ. δεν απαντήσει εντός της ανωτέρω προβλεπόμενης προθεσμίας, ο Κανονισμός θεωρείται εγκεκριμένος. Μέχρι την κατάρτιση των ανωτέρω κατευθυντήριων οδηγιών από τον Ε.Ο.ΑΝ., οι φορείς ΣΣΕΔ οφείλουν να εφαρμόζουν Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών που καταρτίζουν οι ίδιοι, ο οποίος εγκρίνεται από τον Ε.Ο.ΑΝ. μέσα σε τρεις (3) μήνες από την υποβολή του, άλλως θεωρείται εγκεκριμένος.

10. Ο φορέας ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ υποχρεούται να υποβάλει στον Ε.Ο.ΑΝ. για αξιολόγηση έκθεση ετήσιου προγραμματισμού για το επόμενο έτος, στην οποία περιλαμβάνονται κατ’ ελάχιστο:

α) αναλυτικός προϋπολογισμός,

β) προγραμματισμός των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης, ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι του ΣΕΔ για το επόμενο έτος, με αναφορά στη γεωγραφική ανάπτυξη, τις απαιτούμενες επενδύσεις και συνεργασίες και τις εκτιμώμενες ανακτηθείσες ποσότητες.

γ) αναλυτικό ετήσιο πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, που περιλαμβάνει τουλάχιστον τις δράσεις, το σκοπό, τα μέσα υλοποίησης και τον προϋπολογισμό του κόστους. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης ο Ε.Ο.ΑΝ. μπορεί να αξιώσει την από κοινού διεξαγωγή ενημερωτικών δράσεων και προγραμμάτων ευαισθητοποίησης με άλλους φορείς ΣΣΕΔ, λαμβάνοντας υπόψη τις ενδεχόμενες συνέργειες ή επικαλύψεις με άλλα προγράμματα ενημέρωσης ή ευαισθητοποίησης.

Η έκθεση υποβάλλεται στον Ε.Ο.ΑΝ. έως την 30ή Νοεμβρίου του προηγούμενου έτους.

Το ειδικότερο περιεχόμενο της έκθεσης, ο τρόπος αξιολόγησης και δημοσιοποίησής της και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή της παρούσας μπορεί να εξειδικεύονται με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.ΑΝ., η οποία δημοσιεύεται στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

11. Ο φορέας ΣΕΔ υποχρεούται να υποβάλει στον Ε.Ο.ΑΝ. για αξιολόγηση λεπτομερή ετήσια απολογιστική έκθεση κατ’ αντιστοιχία με το εγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο, στην οποία περιλαμβάνονται κατ’ ελάχιστο στοιχεία σχετικά με:

α) τον φορέα ΣΕΔ, ιδίως αναφορικά με τη μετοχική και εταιρική του σύνθεση, αλλαγές στο καταστατικό, διαχείριση τυχόν ασυμβιβάστων και κωλυμάτων, σχετική οργανωτική διάρθρωση και στελέχωση,

β) τον βαθμό ανάπτυξης της εμβέλειας του ΣΕΔ σε σχέση με τα απόβλητα που διαχειρίζεται και τη γεωγραφική του κάλυψη,

γ) τις εφαρμοζόμενες μεθόδους εναλλακτικής διαχείρισης, τις σχετικές με κάθε μέθοδο υφιστάμενες υποδομές και εξοπλισμό και την απόδοση κάθε μεθόδου, ιδίως τις ποσότητες που ανακτώνται ή/και συλλέγονται,

δ) την επίδοση του ΣΕΔ σε σχέση με τους στόχους που υποχρεούται να πετύχει και το μερίδιο συμμετοχής των διαφορετικών μεθόδων εναλλακτικής διαχείρισης,

ε) τις εφαρμοζόμενες μεθόδους παρακολούθησης και επιβεβαίωσης των δηλούμενων ποσοτήτων και τον τρόπο διασφάλισης της αξιοπιστίας αυτών,

στ) τους συμβεβλημένους παραγωγούς,

ζ) τους συνεργάτες του φορέα ΣΕΔ για την εκτέλεση των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης, ανά εργασία και μέθοδο,

η) τις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και ανά δράση, το κοινό στο οποίο απευθύνεται, το είδος της, το κόστος υλοποίησης και την αποτελεσματικότητά της, και

θ) τα οικονομικά στοιχεία, ιδίως τα έσοδα από εισφορές υπόχρεων και από άλλες πηγές, το επενδυτικό και λειτουργικό κόστος ανά μέθοδο εναλλακτικής διαχείρισης, τα στοιχεία των αυτοελέγχων, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών ανεξάρτητων ελέγχων που υποστηρίζουν τους αυτοελέγχους, το συνολικό κόστος ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, το διοικητικό κόστος και λοιπά έξοδα.

Η έκθεση υποβάλλεται στον Ε.Ο.ΑΝ. έως την 30ή Απριλίου του επόμενου έτους με βάση τα έως τότε διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία και αναρτάται αμελλητί, με την ένδειξη «υπό αξιολόγηση» στην ιστοσελίδα του φορέα ΣΕΔ και στην ιστοσελίδα του Ε.Ο.ΑΝ.. Με την οριστικοποίηση των οικονομικών αποτελεσμάτων του φορέα, υποβάλλονται αμελλητί στον Ε.Ο.ΑΝ. και τα οικονομικά αυτά στοιχεία. Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της έκθεσης, η αξιολόγηση αυτή αναρτάται αμελλητί στην ιστοσελίδα του φορέα ΣΕΔ και στην ιστοσελίδα του Ε.Ο.ΑΝ..

Το ειδικότερο περιεχόμενο της έκθεσης, ο τρόπος υποβολής, αξιολόγησης και δημοσιοποίησής της και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή της παρούσας δύναται να εξειδικεύονται με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.ΑΝ., η οποία δημοσιεύεται στον διαδικτυακό τόπο  «ΔΙΑΥΓΕΙΑ».

12. Ο φορέας ΣΕΔ υποχρεούται να υποβάλει αληθή και τεκμηριωμένα στοιχεία στον ΕΟΑΝ αναφορικά με τις ποσότητες των αποβλήτων, ανά είδος και κατηγορία αυτών, που οδηγήθηκαν προς επεξεργασία στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, καθώς και τη μεθοδολογία συγκέντρωσης των στοιχείων αυτών.
13. Το διοικητικό κόστος των φορέων ΣΣΕΔ δεν υπερβαίνει το αναγκαίο ποσό για την επίτευξη του σκοπού τους με τρόπο οικονομικά αποδοτικό. Ο Ε.Ο.ΑΝ. ελέγχει και αξιολογεί το διοικητικό κόστος λειτουργίας των φορέων ΣΣΕΔ κατά την εξέταση των επιχειρησιακών τους σχεδίων, κατά τη διαδικασία έγκρισης, ανανέωσης ή τροποποίησης των ΣΣΕΔ και κατά την υποβολή των ετήσιων εκθέσεων των φορέων. Ως «διοικητικό κόστος» θεωρείται ιδίως:

α) το κόστος μισθοδοσίας,

β) η αποζημίωση μελών του διοικητικού συμβουλίου,

γ) τα μισθώματα και τα κοινόχρηστα,

δ) το κόστος αναλωσίμων,

ε) τα αναγκαία έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας, και

στ) το κόστος λήψης αναγκαίων υπηρεσιών, όπως λογιστικής υποστήριξης, νομικές και συμβουλευτικές, φύλαξης και καθαριότητας.

Στο διοικητικό κόστος δεν περιλαμβάνεται το έκτακτο κόστος για δικαστικές υποθέσεις, το κόστος των σχετικών δικηγορικών αμοιβών και το κόστος των αυτοελέγχων, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών ανεξάρτητων ελέγχων που υποστηρίζουν τους αυτοελέγχους.

Κατά την εξέταση του διοικητικού κόστους αξιολογείται ιδίως η διάθεση χωρίς αιτιολογία υψηλών ποσών σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες διοικητικού κόστους και οι χωρίς αιτιολογία μεγάλες διακυμάνσεις  ανά κατηγορία κόστους μεταξύ των ετών.

Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του Ε.Ο.ΑΝ. που αναρτάται στον διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» δύναται να καθορίζεται ανώτατο επιτρεπτό ποσοστό διοικητικού κόστους για κάθε κατηγορία ΣΣΕΔ.

14. Το ειδικό αποθεματικό φορέα ΣΣΕΔ, κατά το άρθρο 5 του ν. 3220/2004 (Α΄ 15), ο οποίος έχει συμπληρώσει τριετή λειτουργία, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει στο τέλος του έτους το τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των εσόδων του προηγούμενου έτους λειτουργίας, χωρίς προηγούμενη απόφαση του Ε.Ο.ΑΝ., με την οποία εγκρίνεται τεκμηριωμένο αίτημα του φορέα. Ο Ε.Ο.Α.Ν. αποφασίζει για το αίτημα εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών, με την άπρακτη πάροδο της οποίας το αίτημα θεωρείται εγκεκριμένο. Αν το ειδικό αποθεματικό υπερβαίνει το ανωτέρω ποσοστό χωρίς προηγούμενη έγκριση του Ε.Ο.ΑΝ., ο φορέας ΣΣΕΔ υποχρεούται να το χρησιμοποιήσει για τους σκοπούς και σύμφωνα με τους όρους και το χρονοδιάγραμμα που καθορίζει ο Ε.Ο.ΑΝ. με απόφασή του. Στον υπολογισμό του ειδικού αποθεματικού δεν περιλαμβάνεται η διαφορά της τρέχουσας αξίας των παγίων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων από την αναπόσβεστη αξία τους.

Με απόφαση του Ε.Ο.ΑΝ. που αναρτάται στον διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» δύναται να καθορίζεται χαμηλότερο ποσοστό επιτρεπτού ειδικού αποθεματικού για κάθε κατηγορία ΣΣΕΔ.

15. Οι φορείς ΣΣΕΔ υποχρεούνται να ελέγχουν αν οι συμβεβλημένοι με αυτούς παραγωγοί προϊόντων τηρούν τους όρους των συμβάσεων ένταξής τους στο ΣΣΕΔ.
16. Εφόσον ανακληθεί ή δεν ανανεωθεί η απόφαση έγκρισης λειτουργίας του ΣΣΕΔ από τον Ε.Ο.ΑΝ., ο φορέας ΣΣΕΔ λύεται και τίθεται σε εκκαθάριση. Στην περίπτωση αυτή, το ποσό που απομένει, μετά από την εξόφληση των οφειλών του συστήματος προς τρίτους, περιέρχεται στον Ε.Ο.ΑΝ., ο οποίος υποχρεούται να το αποδώσει σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών ή άλλων προϊόντων. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται ο τρόπος κατανομής του ποσού της παρούσας μεταξύ των υφιστάμενων και νέων συστημάτων, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
17. Οι παρ. 3 και 5 δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση των φορέων ΣΣΕΔ αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ).
18. Οι φορείς ΣΣΕΔ διασφαλίζουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο ΣΕΔ των ενδιαφερομένων παραγωγών, οι οποίοι πληρούν τους όρους και τις απαιτήσεις του συστήματος, που απορρέουν από τον παρόντα και την απόφαση έγκρισης του συστήματος.