Τροποποιείται η παρ. 1, αντικαθίσταται η παρ. 2 και προστίθεται παρ. 4 στο άρθρο 42 του ν. 4042/2012 (Α’ 24) και το άρθρο διαμορφώνεται ως ακολούθως:
«Άρθρο 42
Καταχώριση – Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων
1. Καθιερώνεται Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ), για τη συστηματική συλλογή και επεξεργασία στοιχείων παραγωγής και διαχείρισης των αποβλήτων, καθώς και την καταχώριση κάθε οργανισμού ή επιχείρησης που παράγει απόβλητα ή πραγματοποιεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α’ του ν. 4014/2011 (Α’ 209) ή συλλέγει και μεταφέρει απόβλητα σε επαγγελματική βάση σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 36. Υποχρέωση καταχώρισης στο ΗΜΑ έχουν και οι έμποροι ή οι μεσίτες, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α’ βαθμού, καθώς και οι οργανισμοί ή εταιρίες για τις οποίες εφαρμόζονται εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις αδειοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 36α.
Στο ΗΜΑ εισάγονται υποχρεωτικά, μέσω διαδικτύου, από κάθε ως άνω οργανισμό ή επιχείρηση, στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων για όλα τα είδη των αποβλήτων του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ), σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στην κοινή απόφαση της παρ. 4, ιδίως δε εισάγονται η ποσότητα, ο τύπος αποβλήτου, η προέλευση, οι ημερομηνίες αποστολής/παραλαβής, ο προορισμός, η εγκατάσταση παραλαβής και επεξεργασίας των αποβλήτων, καθώς και οι εργασίες διάθεσης ή αξιοποίησης.
2. Σε τυποποιημένες ηλεκτρονικές φόρμες των οποίων διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα με το ΗΜΑ εισάγονται:
α. τα Τοπικά Σχεδία Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) της παρ. 4 του άρθρου 41, από τους οικείους Ο.Τ.Α.,
β. η πορεία υλοποίησης των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) από τους οικείους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), σύμφωνα με την περ. δ της παρ. 2 του άρθρου 41,
γ. οι φορείς ή εγκαταστάσεις που παράγουν υποπροϊόντα και τα απόβλητα τα οποία πληρούν κριτήρια αποχαρακτηρισμού σε εφαρμογή του άρθρου 38,
δ. οι συλλέκτες μεταφορείς μη επικινδύνων αποβλήτων ,
ε. τα οργανικά απόβλητα τροφίμων σύμφωνα με τη μεθοδολογία της παρ. 8 του άρθρου 9 της Οδηγίας (ΕΕ) 2008/98 (L 312).
στ. στοιχεία για τη διαχείριση των Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων (ΕΑΥΜ) από τις ΥΜ της παρ. 5 του άρθρου 16Α.
3. Το ΗΜΑ συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες και τα πρότυπα σχεδιασμού, ανάπτυξης και λειτουργίας διαδικτυακών τόπων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην υπό στοιχεία ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989/10.4.2012 απόφαση του Υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Β΄ 1301) και ιδίως διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητά του με το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) του άρθρου 18 του ν. 4014/2011.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα λειτουργίας του ΗΜΑ. Έως την έκδοση της ως άνω κοινής απόφασης, ισχύει η κοινή απόφαση 43942/4026/2016 των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2992).».
Τροποποίηση Άρθρου 42 του Ν. 4042/2012
Δεν υπάρχει καμία αναφορά για υποχρέωση υποβολής στοιχείων υποπροϊόντων στο ΗΜΑ, όπως προβλέπεται ανωτέρω στο άρθρο 6 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου. Σε κάθε περίπτωση, τα υποπροϊόντα δεν θα πρέπει να δηλώνονται στο ΗΜΑ. Τα υποπροϊόντα δεν συνιστούν απόβλητα (άρθρο 12 του Ν. 4042/2012) και δεν εμπίπτουν στο νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα, αλλά στον Κανονισμό 1907/2006/ΕΚ (REACH).
Η καταγραφή/καταχώριση της ημερομηνίας παραλαβής φορτίων αποβλήτων, ιδιαίτερα στην περίπτωση ΜΕΑ ή/και ΧΥΤΥ, αφενός πολλαπλασιάζει τον όγκο των καταχωρίσεων σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα (δεδομένου ότι για τις προηγούμενες χρήσεις η καταχώρηση γινόταν ανά φορέα/Δήμο και συγκεντρωτικά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, δηλ. συνολικές ποσότητες εισερχόμενων αποβλήτων φορέα/Δήμου ανά έτος). Δηλαδή μια ΜΕΑ που εξυπηρετεί μια Περιφέρεια της επικράτειας και εξυπηρετεί για παράδειγμα 20 δήμους θα πρέπει να καταχωρήσει 20 Χ 365 = 7.300 καταχωρήσεις αν κάθε δήμος παραδίδει μόνον ένα φορτίο την ημέρα στην εγκατάσταση.
Αφετέρου δε, δεν προσδίδει κάποια σημαντική πληροφορία στο σύστημα καταγραφών καθόσον πρόκειται (στην πλειονότητα των εισερχόμενων ποσοτήτων) για ίδιας φύσεως φορτία (ανάμικτα δημοτικά απόβλητα, κωδ. ΕΚΑ 20.03.01).
Συμπερασματικά καθημερινά παραλαμβάνονται από τον ίδιο δήμο απορριμματοφόρα δημοτικών αποβλήτων. Οι ξεχωριστές εγγραφές κάθε απορριμματοφόρου προσθέτουν απλώς όγκο καταχωρίσεων αλλά όχι περισσότερη αξιοποιήσιμη πληροφορία.
Αυτό που επιδιώκεται από το νομοσχέδιο είναι δυνατό εφόσον το ΗΜΑ αποκτήσει δυνατότητα upload αλλά και πάλι αυτό θα αφορά μόνο τον παραλήπτη των φορτίων και όχι τους Δήμους, οι οποίοι θα πρέπει να βρουν άλλο τρόπο να κάνουν τη σχετική αντιστοίχιση χιλιάδων δρομολογίων.
Με την ευκαιρία της επαναθεσμοθέτησης των διεργασιών τήρησης και ενημέρωσης του ΗΜΑ, σημειώνεται ότι η υφιστάμενη πλατφόρμα είναι εξαιρετικά δύσχρηστη και οι εταιρίες χρειάζεται να αφιερώσουν πολύ χρόνο για να κάνουν τις απαραίτητες εγγραφές (μία – μία ξεχωριστά και διαδοχικά). Στο πλαίσιο της εξουσιοδοτικής ΚΥΑ της παρ. 4 θα πρέπει να προβλεφθεί η εξέλιξη της μεθοδολογίας καταχώρισης ηλεκτρονικών στοιχείων σύμφωνα με τις υφιστάμενες τεχνολογικές δυνατότητες όπως:
• Το σύστημα θα μπορούσε να επιτρέψει την «γεφύρωση» εγγραφών μεταξύ της έκθεσης «Εγκατάστασης» και «Δραστηριότητας Συλλογής-Μεταφοράς», όταν ανήκουν στην ίδια «Επιχείρηση/ Οργανισμό».
• Το σύστημα θα μπορούσε να ταυτοποιεί -εγκρίνει-ελέγχει τους ΕΚΑ που μπορεί να δηλώσει κάποιος κάνοντας εγγραφή ως Δραστηριότητα Συλλογής-Μεταφοράς ή Εγκατάσταση σύμφωνα με την αδειοδότησή του. Για παράδειγμα, η ενεργοποίηση του εκάστοτε λογαριασμού θα μπορούσε να λαμβάνει χώρα, αφότου ολοκληρωνόταν ο εν λόγω έλεγχος και σε περίπτωση δήλωσης ΕΚΑ που δεν είναι για εκείνους αδειοδοτημένη η Επιχείρηση, αυτοί να απορρίπτονται.
• Με δεδομένο ότι υπάρχει η δυνατότητα να βλέπει ανά έτος μία «Εγκατάσταση» ή/και μία «Δραστηριότητα Συλλογής-Μεταφοράς» τους «Συνεργάτες» της, δηλ. τις «Εγκαταστάσεις» ή/και άλλη «Δραστηριότητα Συλλογής/Μεταφοράς» που έχουν δηλώσει συνεργασία για το ίδιο έτος ΧΩΡΙΣ να είναι ορατά ο δηλωμένος ΕΚΑ και η ποσότητα, το σύστημα θα μπορούσε να δίνει την δυνατότητα στην «Εγκατάσταση» να βλέπει και να αποδέχεται τον δηλωμένο ΕΚΑ και την ποσότητα και στη συνέχεια η εγγραφή να θεωρείται καταχωρημένη.
Τροποποίηση Άρθρου 42 του Ν. 4042/2012
Δεν υπάρχει καμία αναφορά για υποχρέωση υποβολής στοιχείων υποπροϊόντων στο ΗΜΑ, όπως προβλέπεται ανωτέρω στο άρθρο 6 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου. Σε κάθε περίπτωση, τα υποπροϊόντα δεν θα πρέπει να δηλώνονται στο ΗΜΑ. Τα υποπροϊόντα δεν συνιστούν απόβλητα (άρθρο 12 του Ν. 4042/2012) και δεν εμπίπτουν στο νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα, αλλά στον Κανονισμό 1907/2006/ΕΚ (REACH).
Το παρόν άρθρο είναι εξέχουσας σημασίας για την διαχείριση ΕΑΥΜ καθώς θα αποτελέσει τη βάση για τη σύννομη διαχείριση από το σύνολο των μικρών παραγωγών. Λόγω αυτού προτείνεται να αναφερθούν επακριβώς τα στοιχεία που θα πρέπει να καταχωρούνται καθώς και να αποτυπωθεί η μορφή της φόρμας καταχώρισης.
Κατ’ ελάχιστο θα πρέπει να καταγράφονται από τον συλλέκτη & την μονάδα τελικής διάθεσης τα ακόλουθα:
Α. ΑΦΜ Παραγωγού
Β. Ημερομηνία & Τόπος Συλλογής
Γ. Ημερομηνία & Τόπος Τελικής Διάθεσης
Δ. Είδος (κωδ. ΕΚΑ) & Ποσότητα Αποβλήτων
Η φόρμα καταχώρισης θα πρέπει να περιλαμβάνει βάση δεδομένων με καταγεγραμμένους όλους τους ενεργούς παραγωγούς ΕΑΥΜ μέσω του ΑΦΜ.
Προτείνεται η καταχώριση να γίνεται μηνιαίως και αυτομάτως την πρώτη του εκάστοτε μηνός να εκδίδεται αναφορά με τους παραγωγούς που δεν κατεχωρήθησαν τον προηγούμενο λόγω του ότι δεν προχώρησαν σε διαχείριση και η λίστα να αποστέλλεται αυτόματα στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Με αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθούν υψηλά ποσοστά συμμόρφωσης ιδίως στους μικρούς παραγωγούς και σημαντικές ποσότητες ΕΑΥΜ που έως σήμερα τυγχάνουν αμφιβόλου διαχείρισης θα διατεθούν σύννομα σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις.
Πρέπει να γραφτεί ξεχωριστό άρθρο στο νομό για τα τηγανέλαια και τα υπολείμματα λιποσυλλέκτη καθώς και για όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος διότι είναι παραγωγοί τους.
Το τηγανέλαιο είναι η βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοντίζελ, βιοντίζελ που ο οποιοσδήποτε μπορεί να παράξει στο σπίτι του διαβάζοντας συνταγές από το ιντερνέτ και χρησιμοποιώντας το στο αυτοκίνητο του αναγκάζοντας όλους τους υπολοίπους πεζούς και οδηγούς να εισπνέουν τα καρκινογόνα καυσαέρια του καθώς τις διάφορες οσμές όπως καλαμαράκι, πατάτες ή κεφτέδες που αναδύουν στο πέρασμα του και πιστέψτε με δεν υπερβάλω. Όμως αυτό δεν είναι το σοβαρότερο πρόβλημα, τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται πιο σοβαρά όταν κάποιος επιτήδειος αποφασίσει είτε γιατί παράγει ο ίδιος μεγάλες ποσότητες τηγανελαίων (Εστιατόριο, ξενοδοχείο και γενικα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος) είτε γιατί μπορεί να αγοράσει παράνομα τηγανέλαια (από Εστιατόρια, ξενοδοχεία, και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος), να παράξει μαζικά βιοντίζελ σε παράνομες εγκαταστάσεις και στη συνέχεια να το διοχετεύσει και να το πουλήσει στη μαύρη αγορά κάνοντας λαθρεμπορία καυσίμων.
Τα υπολείμματα λιποσυλλεκτών (βούτυρα) παρότι υπάρχει ειδική μνεία στο υγειονομικό κανονισμό για την χωριστή συλλογή τους από τα τηγανέλαια, δεν αναφέρεται πουθενά ποιοι είναι οι φορείς διαχείρισης, που πρέπει να καταλήγουν καθώς και ποιες είναι οι υποχρεώσεις των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος σχετικά με τον τύπο και μέγεθος του λιποσυλλέκτη, το αρχείο καθαρισμού του και συντήρησης του αλλά και τον συνεργασμένο φορέα παραλαβής αυτών των υπολειμμάτων. Εάν ο λιποσυλλέκτης δεν είναι ο κατάλληλος, τότε δεν λειτουργεί καθόλου διότι το υπόλειμμά – λύμα δεν προλαβαίνει να έρθει σε κατάσταση ηρεμίας προκειμένου να συγκρατηθεί από αυτόν, με αποτέλεσμα να καταλήγει στο δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων, με συνέπεια την έμφραξη των αγωγών αποχέτευσης, την αύξηση του κόστους καθαρισμού των δικτυών και των αντλιοστασίων, την αύξηση της πιθανότητας ρύπανσης του περιβάλλοντος και κατά συνέπεια την μείωση της ποιότητας ζωής .
Για τους παραπάνω λογούς όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα πρέπει να εγγράφονται στο ΗΜΑ και να καταχωρούν τις ποσότητες τηγανελαίων και υπολειμμάτων λιποσυλλέκτη που παράγουν αλλά και που τις παραδίδουν.
Επίσης καλό θα ήταν αλλά μάλλον πολύ εξεζητημένο να υπάρχει ΗΜΑ τρόπος καταχώρησης ισοζύγιού από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος μεταξύ αγορασθέντων ποσοτήτων σπορέλαιων και παραγόμενου τηγανελαίου.
Στον ίδιο νομοσχέδιο βλέπουμε δυο αντικρουόμενα πράγματα, παρακάτω βλέπουμε
τον ορισμό του παραγωγού αποβλήτων (Άρθρο 3).
Ταυτόχρονα ενώ οι παραγωγοί αποβλήτων οφείλουν να κάνουν εγγραφή στο ΗΜΑ, στην ίδια παράγραφο αυτό αναιρείτε καθώς εντέλει οφειλή εγράφης έχουν μόνο οι επιχείρησης του κεφαλαίου Α του 4014/2011, δηλαδή όλες εκείνες που έχουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα και άρα ΜΠΕ ή ΠΠΔ.
Όμως πχ όλες οι ταβέρνες είναι παραγωγοί αποβλήτων (τηγανέλαια, υπολείμματα λιποσυλλέκτη, στερεά απόβλητα) δεν έχει υποχρέωση έκδοσης ΠΠΔ ή ΜΠΕ γιατί δεν εντάσσεται στις επαγγελματίες κατηγορίες του κεφαλαίου Α του Ν. 4014/11
Ως εκ των παραπάνω θα πρέπει να υποχρεωθούν όλες οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος να ενταχθούν ως παραγωγοί αποβλήτων στο νομοσχέδιο και να έχουν υποχρέωση εγράφης στο ΗΜΑ
Για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξει ο ορισμός του άρθρου 41
Άρθρο 3 Ορισμοί – Τροποποίηση του άρθρου 11 του ν. 4042/2012 (παρ. 2 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)
5. παραγωγός αποβλήτων: κάθε πρόσωπο, του οποίου οι δραστηριότητες παράγουν απόβλητα, δηλαδή αρχικός παραγωγός αποβλήτων, ή κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί εργασίες προεπεξεργασίας, ανάμειξης ή άλλες οι οποίες οδηγούν σε μεταβολή της φύσης ή της σύνθεσης των αποβλήτων αυτών
Άρθρο 41 – Καταχώριση – Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων – Τροποποίηση του άρθρου 42 του ν. 4042/2012
1. Καθιερώνεται Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ), για τη συστηματική συλλογή και επεξεργασία στοιχείων παραγωγής και διαχείρισης των αποβλήτων, καθώς και την καταχώριση κάθε οργανισμού ή επιχείρησης που παράγει απόβλητα ή πραγματοποιεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α’ του ν. 4014/2011 (Α’ 209) ή συλλέγει και μεταφέρει απόβλητα σε επαγγελματική βάση σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 36. Υποχρέωση καταχώρισης στο ΗΜΑ έχουν και οι έμποροι ή οι μεσίτες, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α’ βαθμού, καθώς και οι οργανισμοί ή εταιρίες για τις οποίες εφαρμόζονται εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις αδειοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 36α.
Αφορά στην παρ. στ. του παρόντος Άρθρου.
Το παρόν άρθρο είναι εξέχουσας σημασίας για την διαχείριση ΕΑΥΜ καθώς θα αποτελέσει τη βάση για τη σύννομη διαχείριση από το σύνολο των μικρών παραγωγών. Λόγω αυτού προτείνεται να αναφερθούν επακριβώς τα στοιχεία που θα πρέπει να καταχωρούνται καθώς και να αποτυπωθεί η μορφή της φόρμας καταχώρισης.
Κατ’ ελάχιστο θα πρέπει να καταγράφονται από τον συλλέκτη & την μονάδα τελικής διάθεσης τα ακόλουθα:
Α. ΑΦΜ Παραγωγού
Β. Ημερομηνία & Τόπος Συλλογής
Γ. Ημερομηνία & Τόπος Τελικής Διάθεσης
Δ. Είδος (κωδ. ΕΚΑ) & Ποσότητα Αποβλήτων
Η φόρμα καταχώρισης θα πρέπει να περιλαμβάνει βάση δεδομένων με καταγεγραμμένους όλους τους ενεργούς παραγωγούς ΕΑΥΜ μέσω του ΑΦΜ.
Προτείνεται η καταχώριση να γίνεται μηνιαίως και αυτομάτως την πρώτη του εκάστοτε μηνός να εκδίδεται αναφορά με τους παραγωγούς που δεν κατεχωρήθησαν τον προηγούμενο λόγω του ότι δεν προχώρησαν σε διαχείριση και η λίστα να αποστέλλεται αυτόματα στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Με αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθούν υψηλά ποσοστά συμμόρφωσης ιδίως στους μικρούς παραγωγούς και σημαντικές ποσότητες ΕΑΥΜ που έως σήμερα τυγχάνουν αμφιβόλου διαχείρισης θα διατεθούν σύννομα σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις.
Καλό είναι να ενσωματωθούν τα στοιχεία που πρέπει να καταγράφονται και να δημιουργηθεί βάση με τους υπόχρεους ώστε να διευκολύνονται οι διασταυρώσεις στοιχείων. Ερώτημα αν θα γίνεται σε ξεχωριστή πλατφόρμα σε διαλειτουργική συνεργασία με το ΗΜΑ.
Το ΗΜΑ να γίνει ΗΜΑΠ και να μπορούν κάποια στιγμή να δηλώνονται και δεδομένα Πρόληψης, ώστε να μπορεί να μετριέται και η Πρόληψη στην Ελλάδα.
θα πρέπει να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα του ΗΜΑ τόσο με το ΗΠΜ (που ήδη αναφέρεται), όσο και με το Εθνικό Μητρώο Παραγωγών Αποβλήτων (ΕΜΠΑ), το taxisnet, αλλά και με τα αποτελέσματα των ελέγχων από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Επίσης, θα πρέπει να αναφερθεί ρητά ότι τα εγκεκριμένα ΣΣΕΔ διαθέτουν πρόσβαση στο ΗΜΑ, για τις κατηγορίες αποβλήτων που διαχειρίζονται/εποπτεύουν, ώστε να καθίσταται δυνατή η διασταύρωση της ακρίβειας των παρεχόμενων στοιχείων.
§1
Η καταχώρηση στοιχείων στο ΗΜΑ είναι ιδιαίτερα επίπονη για τις επιχειρήσεις διαχείρισης αποβλήτων γιατί υποχρεούνται να «ανεβάσουν» το σύνολο των εμπορικών τους κινήσεων -έστω και ομαδοποιημένες.
Η νέα πρόβλεψη για καταχώρηση και της ημερομηνίας, οδηγεί αυτομάτως σε «ανέβασμα» κάθε διακριτής φόρτωσης/μεταφοράς.
ΔΕΝ μπορεί να γίνει, εκτός εάν το ΗΜΑ εμπλουτισθεί με δυνατότητα upload αρχείων, όπως έχει το TAXIS πχ για τα τιμολόγια Προμηθευτών-Πελατών.