Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) – Αντικατάσταση του άρθρου 40 του ν. 4042/2012 (παρ. 10 και 12 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

§ 1-2-3
Αντλαμβάνομαι ότι ο Νομοθέτης έχει κατά νου τα μεγάλα Δημόσια Έργα.
Ωστόσο επειδή η §1 αναφέρει και «…δραστηριότητες …», θα ήθελα να θυμίσω ότι υπάρχουν και βιομηχανίες κατ Β με ικανοποιητικού μεγέθους βιομηχανοστάσια, ή που χωροθετούνται σε γήπεδα με σημαντικές ανάγκες σε χωματουργικές εργασίες (σ.σ. παραγωγή 17.05.04).
Προτείνω οι υποχρεώσεις/προβλέψεις των δραστηριοτήτων κατ Α να ισχύουν και για τις κατ Β.

§6
– Πολλές εταιρίες επιθυμούν την αποξήλωση παλαιών μεταλλικών κτιρίων (σ.σ. συνήθως υπόστεγα).
– Το τότε κόστος κατασκευής είχε συμπεριληφθεί στα Πάγια της εταιρίας.
– Τα προκύπτοντα υλικά (17.04.ΧΧ) έχουν σημαντική εμπορική αξία, από την οποία καμία εταιρία να παραιτηθεί.
– Τα μεταλλικά δομικά υλικά ενός τέτοιου σκελετού, πέραν της ανακύκλωσης, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για την κατασκευή νέου (σ.σ. μετά από κοπή κλπ)
Να ορισθεί ότι:
«Για τα μεταλλικά υλικά (σ.σ. σκελετοί) από την «επιλεκτική αποξήλωση προ της κατεδάφισης» μεταλλικών κτιρίων οι Κάτοχοι δεν υποχρεούνται να συνάπτουν Σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, είτε αυτά παραδίδονται για ανακύκλωση είτε για επαναχρησιμοποίηση».
(σ.σ. η διαφορά των δύο λύσεων είναι στην επιβολή ΦΠΑ)

Δεν προβλέπεται για άλλη μία φορά γενική ρύθμιση όλων των θεμάτων των ΑΕΚΚ.

Ο ΕΟΑΝ θα πρέπει να δει ολοκληρωμένα τα μεγάλα προβλήματα της Εναλλακτικής Διαχείρισης των ΑΕΚΚ με συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία. Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης έχει επανειλημμένα καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση. Στο παρόν νομοσχέδιο και σε προηγούμενα πάντα εξαιρούνται τα ΑΕΚΚ και φθάνουμε στο σημείο να νομιμοποιούμε συστηματικά τις αδυναμίες της σημερινής διαχείρισης των ΑΕΚΚ.

Προκύπτει νέα υποχρέωση για έργα συνολικής επιφάνειας μεγαλύτερης των 5.000 m2, καταχώρισης σχετικών στοιχείων στο ΗΜΑ, κατά τη φάση της κατασκευής. Μέχρι σήμερα η υποχρέωση για υποβολή εκθέσεων αποβλήτων στο ΗΜΑ αφορούσε τη φάση λειτουργίας. Υπάρχει ασάφεια.

Πως είναι δυνατόν ο ανάδοχος ενός μεγάλου δημόσιου έργου που εκτελείται εντός οικισμών ( οικοδομικό, υδραυλικό, οδοποιίας κλπ) να έχει το δικαίωμα να επεξεργάζεται τα ΑΕΚΚ όταν οι αντίστοιχες μονάδες για να το κάνουν χρειάζονται κατάλληλη χρήση γής που να το επιτρέπει;
Τι σημαίνει άραγε χώρος εργοταξίου για ένα υδραυλικό έργο που περιλαμβάνει ολόκληρους οικισμούς;
Πως διαχωρίζονται τα χώματα (κωδ ΕΚΑ 17.05.04) από τα υλικά οδοστρωσίας όταν τα αντίστοιχα τιμολόγια των δημοσίων έργων επιβάλλουν ταυτόχρονη εκσκαφή;
Ποιος κάνει το διαχωρισμό αυτό και κάτω από ποιες συνθήκες;
O ανάδοχος του έργου θεωρείται ικανός για την επεξεργασία των ΑΕΚΚ και με ποιο τρόπο και από ποιον πιστοποιείται και ελέγχεται αυτή η ικανότητα;
Επειδή προφανώς η επεξεργασία των ΑΕΚΚ πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένες και αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις, οι οποίες να ελέγχονται για την ορθότητα της επεξεργασίας τους, δεν είναι σωστός ο διαχωρισμός των έργων ώστε σε άλλα να επιβάλλεται να συνάπτουν συμβάσεις με ΣΣΕΔ και σε άλλα όχι. Άλλωστε αυτό εναντιώνεται και στην αρχή της ισονομίας και ισοπολιτείας.

Όσον αφορά στα αναφερόμενα στην παρ. 1, χρήσιμο θα ήταν να προβλεφθεί ένας τρόπος ελέγχου του βαθμού ανακύκλωσης και της ποιότητας των υλικών που προκύπτουν από την ανακύκλωση εντός του εργοταξίου. Υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε στην «εικονική» ανακύκλωση εντός του εργοταξίου, ενώ στην πράξη τα απόβλητα θα «θάβονται» σε ρέματα και δάση, και μάλιστα τα απόβλητα από έργα κατηγορίας Α. Προφανώς και είναι καλό να προωθείται η επί τόπου επεξεργασία και διαχείριση των ΑΕΚΚ, υπό τη σωστή αδειοδότηση όμως και έλεγχο από τους αρμόδιους φορείς.

Η εντύπωση που αποκομίζω για το νομοσχέδιο και συγκεκριμένα το αρθρο 30 ειναι οτι γτια μια ακομη φορά ευνοούνται οι μεγάλοι σε βάρος των μικρών.
Εξ οσων γνωρίζω τα έργα κατηγορίας Α ειναι μεγάλα έργα. Σε αυτά κατα την γνωμη οχι μονο την δική μου αλλα του καθε πολίτη θα έπρεπε ο ελεγχος του κράτους να είναι ουσιαστικότερος μεσω ανεξάρτητων φορέεων.
Αντι για αυτό όμως βλέπω ότι μπορεί πλέον ο μεγαλοεργολάβος να εξαιρεθεί απο την επίβλεψη της ανακύκλωσης ., συμπληρώνοντας απλά μια δήλωση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο αποβλήτων ότι τα ανακύκλωσε μέσα στο έργο του
Είναι δυνατόν ποτέ να είναι ένα έργο σε απόλυτο ισοζύγιο? Θα ήταν παγκόσμια πρωτοτυπία να το επικαλεστούμε αυτό!!!
Αρα παλι θα προκύψουν υπολοίματα τα οποία ποίος θα επιβλέψει που θα οδηγηθούν? Απο ότι φαίνεται απο το νομοσχέδιο ο ΊΔΙΟΣ ο εργολάβος με την δήλωση στο ΗΜΑ. Αρα ελεγκτής και ελεγχόμενος ο ίδιος
Στα μικρότερα έργα αυτό δεν θα μπορεί να συμβεί ,συμφωνα πάντα με το νομοσχέδιο
Αρα επιλεκτική μεταχείρηση για μια ακομη φορά ?
Αρα ενα ακομη πισογύρισμα

Πιστεύω ότι το συγκεκριμένο άρθρο του Νομοσχεδίου θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα τόσο στην προστασία του περιβάλλοντος όσο και στη βιωσιμότητα των ΣΣΕΔ.
Ειδικότερα:
1) Η εύκολη λύση των εργολάβων, δηλαδή η διάθεση των ΑΕΚΚ σε ρέματα και τρύπες ανεξέλεγκτα, επανέρχεται στο προσκήνιο με την ψήφιση του νομοσχεδίου και μάλιστα για τα μεγάλα έργα.
2) Απαλλάσσεται ένας σημαντικός αριθμός έργων και μάλιστα των μεγαλύτερων, από τον έλεγχο και τις πιέσεις που τους ασκούνται από τα ΣΣΕΔ για ανακύκλωση. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου ποιος θα ασκεί αυτό τον έλεγχο, όχι στα χαρτιά αλλά στην ουσία;
3) Τα ΣΣΕΔ για να εγκριθούν έπρεπε να είναι βιώσιμα. Με το νομοσχέδιο αυτό, εξαιρετικά σημαντικό ποσοστό ΑΕΚΚ θα καταλήγουν σε «μαύρες τρύπες», αλλάζοντας σημαντικά τους τεχνοοικονομικούς παράγοντες με βάση τους οποίους μελετήθηκαν και εγκρίθηκαν τα συστήματα αυτά.
4) Στην 4ετή λειτουργία του ΗΜΑ έχω διαπιστώσει ότι, επί του παρόντος, από μόνο του δεν μπορεί να διασφαλίσει την ορθή διαχείριση και πλήρη ιχνηλασιμότητα των ΑΕΚΚ.
Σε κάθε περίπτωση των εν λόγω άρθρο πιστεύω ότι πρέπει να αποσυρθεί στο σύνολό του, διότι δεν αποσκοπεί στην βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ και δεν διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος.

Μερικά σχόλια επί της παρ. 1:

1. Για τη διαχείριση της περίσσειας αποβλήτων εκσκαφών, θεωρώ πως ενσωματώνεται η εγκύκλιος υπ.αρ.πρ. 4834/25-01-2013 περί «Διαχείρισης περίσσειας υλικών εκσκαφών που προέρχονται από δημόσια έργα…». Η εν λόγω εγκύκλιος έχει δημιουργήσει σύγχυση ως προς «τον ορθό περιβαλλοντικά τρόπο» με τον οποίο ορίζει ότι πρέπει να τυγχάνουν διαχείρισης τα ΑΕΚΚ με ΕΚΑ 17 05 04, δημιουργώντας προβλήματα και καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων και αρκετές φορές ανεξέλεγκτη διάθεση των παραγομένων ΑΕΚΚ. Η ενσωμάτωσή της σε νόμο θεωρώ πως θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση.

2. Η απλή καταγραφή ποσοτήτων στο ΗΜΑ δεν αποδεικνύει ότι η διαχείριση έγινε ορθώς περιβαλλοντικά, αφού δεν καθορίζεται εναλλακτικός μηχανισμός ελέγχου από τα ΣΣΕΔ ο ρόλος των οποίων καταργείται.

3. Δεδομένου ότι απουσιάζει πλέον εποπτικός μηχανισμός, δημιουργούνται συνθήκες δυνατότητας «εμπορίας» των αποβλήτων εκσκαφών που αποτελούνται από χρήσιμα σε πολλές περιπτώσεις πετρώματα (ασβεστόλιθοι, ελαφρόπετρα, μάρμαρα, λοιποί διακοσμητικοί λίθοι κ.ο.κ.), χωρίς έκδοση παραστατικών, με απώλεια εσόδων για το Δημόσιο.

4. Με τη χρήση αδρανών υλικών που παράγονται από ΑΕΚΚ επιτόπου στα έργα χωρίς εποπτικό μηχανισμό και αδειοδότηση λειτουργίας, δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στα λατομεία αδρανών υλικών, μαρμάρου κλπ τα οποία συνήθως λειτουργούν σε δημόσιες εκτάσεις, πληρώνοντας μισθώματα στο Δημόσιο, ενώ διέπονται από πολύ αυστηρές περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Αντίστοιχες αδειοδοτήσεις ισχύουν και για τις μονάδες Ανάκτησης ΑΕΚΚ (κατ’ εκτίμηση λειτουργούν >100 στη χώρα) οι οποίες παράγουν αδρανή υλικά από ανακύκλωση ΑΕΚΚ.

5. Με την παραγωγή αδρανών υλικών από ΑΕΚΚ εντός του έργου, οι ανάδοχοι των έργων καθίστανται «κατασκευαστές» κατά τον Κανονισμό 305/11/ΕΚ για τα «Πρόϊόντα Δομικών Κατασκευών». Θεωρώ πως πρέπει να ελεγχθεί η συμβατότητα του άρθρου με τον Κανονισμό, ο οποίος ορίζει συγκεκριμένους μηχανισμούς ελέγχου για τα αδρανή υλικά που ενσωματώνονται κατά διαρκή και μόνιμο τρόπο στα τεχνικά έργα. Επίσης πρέπει να ελεγχθεί η συμβατότητα και με την εθνική νομοθεσία (ΚΤΣ 2016, ΕΤΕΠ, ΚΥΑ 27421/20 κ.α.). Στο άρθρο δεν αναφέρεται κάποια απαίτηση για τήρηση προδιαγραφών ή κανονισμών στα αδρανή που θα παραχθούν επί τόπου στο έργο και θα χρησιμοποιηθούν σε αυτό. Αντιθέτως, λατομεία και μονάδες ανάκτησης ΑΕΚΚ είναι υποχρεωμένα (ορθώς) σύμφωνα με τις άδειές τους, να τηρούν αυστηρές προδιαγραφές ελέγχου ποιότητας των αδρανών υλικών που παράγουν (είτε από πρωτογενές υλικό, είτε από ΑΕΚΚ) με ό,τι έξοδα αυτό συνεπάγεται (πιστοποιήσεις CE, εργαστηριακοί έλεγχοι κλπ).

Η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου κατά την καύση σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ καθώς και χιλιάδες πολιτών που διαδηλώσαμε στον Βόλο κατά της καύσης σκουπιδιών και κατά της κατασκευής του εργοστασίου παραγωγής SRF κι έχουμε υπογράψει στο avaaz ( ^[1]) είμαστε αντίθετοι σε πολλά σημεία του νομοσχεδίου που αυτοαποκαλείται ψευδώς “για την ανακύκλωση”.

Αρχικώς να καταγγείλουμε τη σύνθετη μορφή του νομοσχεδίου που το καθιστά δυσνόητο για τους πολίτες, που θα ήθελαν να εκφράσουν την άποψή τους. Επιπλέον, καταγγέλουμε το γεγονός ότι εν μέσω καραντίνας τίθεται σε διαβούλευση για τόσο μικρό χρονικό διάστημα ένα τόσο σοβαρό νομοσχέδιο.

Κατά δεύτερον, θεωρούμε ότι πρόκειται για μία κατ’ επίφαση προσπάθεια της κυβέρνησης να προωθήσει την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υιοθετώντας κάποια στοιχεία της παγκόσμιας πρακτικής του Zero Waste. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την νομιμοποίηση της καύσης αποβλήτων πασπαλισμένη με ολίγη χρυσόσκονη προκειμένου οι πολίτες να καταπιούμε αμάσητο το καταστρεπτικό χάπι της καύσης αποβλήτων. Η αντίθεσή μας στηρίζεται στα εξής επιχειρήματα αναφορικά με το συνολικό νομοσχέδιο και τα συγκεκριμένα άρθρα:

ΑΡΘΡΟ 4: Αναφέρεται ότι στη διαχείριση των αποβλήτων ισχύει κατά προτεραιότητα η γνωστή ιεράρχηση όσον αφορά στα απόβλητα:α) πρόληψη,β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση,γ) ανακύκλωση,δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, καιε) διάθεση και ότι κατά την εφαρμογή της λαμβάνονται μέτρα, τα οποία προωθούν εναλλακτικές δυνατότητες που παράγουν το καλύτερο, από περιβαλλοντικής απόψεως, αποτέλεσμα. Για το σκοπό αυτόν, ενδέχεται να απαιτείται η παρέκκλιση από την ιεράρχηση για ορισμένα ειδικά ρεύματα αποβλήτων, εφόσον αυτό δικαιολογείται από τον κύκλο ζωής των προϊόντων, λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές αρχές περί προστασίας του περιβάλλοντος, της προφύλαξης και της αειφορίας, του τεχνικώς εφικτού και της οικονομικής βιωσιμότητας, της προστασίας των πόρων, καθώς και ο συνολικός αντίκτυπος στο περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία, την οικονομία και την κοινωνία
Η βασική ένσταση που δημιουργείται είναι: Πώς γίνεται η κυβέρνηση να δηλώνει ότι προωθεί την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίησή τους και παράλληλα να φτιάχνει μονάδες ή να προωθεί την καύση των απορρριμμάτων και μάλιστα με οικονομικά κίνητρα; Είναι γνωστό τοις πάσοι ότι η καύση αποβλήτων, όπου εφαρμόζεται, ακυρώνει ή μειώνει τα ποσοστά της ανακύκλωσης. Επιπροσθέτως, η αναφορά στην παρέκκλιση αφήνει “παραθυράκια” για την κατάργηση της ιεραρχίας και την νομιμοποίηση της καύσης ξεκάθαρα. Ακόμη, πώς προστατεύεται η υγεία και το περιβάλλον όταν:

α. Πολλές επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν επιπτώσεις στην υγεία όσων κατοικούν κοντά σε αποτεφρωτήρες, ενώ συγκεκριμένες διοξίνες και φουράνια, που αποδεδειγμένα εκλύονται από την καύση σκουπιδιών είναι καρκινογόνες ουσίες σύμφωνα με την International Agency for Research on Cancer του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Agents Classified by the IARC Monographs, Volumes 1–127); Σύμφωνα με την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, “Η έκθεση του πληθυσμού στις εκπομπές εργοστασίων καύσης απορριμμάτων γίνεται είτε απευθείας μέσω της αναπνευστικής οδού και με τη μεταφορά των αερολυμάτων τόσο σε κοντινές όσο και σε πιο μακρινές περιοχές ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του εργοστασίου και τις μετεωρολογικές συνθήκες, αλλά και μέσω της διατροφικής οδού από την επιμόλυνση των γύρω υδάτινων περιοχών και καλλιεργειών. Οι επιδημιολογικές μελέτες που έχουν γίνει ειδικά σε περιοχές που λειτουργούν εργοστάσια καύσης απορριμμάτων είναι λίγες, και διερευνούν κυρίως τη σχέση με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου και προβλήματα στη κύηση και στα νεογνά (Hu et al 2001, Tait et al 2020). Επιπρόσθετα, οι καλής ποιότητας, διαθέσιμες μελέτες υποστηρίζουν επιβαρυντικές σχέσεις με την εμφάνιση γενετικών ανωμαλιών (Ashworth et al 2014). Σε κάθε περίπτωση η έλλειψη δεδομένων, δεν συνεπάγεται την απουσία βλαπτικών επιδράσεων και η πολιτεία οφείλει να προχωράει με γνώμονα την «αρχή της προφύλαξης» της δημόσιας Υγείας (precautionary principle), εφόσον είναι γνωστό ότι οι εκπεμπόμενοι ρύποι έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στην υγεία όπου απαντώνται ακόμα και σε χαμηλές συγκεντρώσεις.Για τους παραπάνω λόγους, η Ελληνική Εταιρεία Υγείας και Περιβάλλοντος θεωρεί ότι η προώθηση της καύσης απορριμμάτων ως το μέσο διαχείρισης των αποβλήτων αποτελεί επισφαλή λύση για τη Δημόσια Υγεία, ιδιαίτερα όταν δεν έχει δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή άλλων τρόπων διαχείρισης των αποβλήτων, που συμβαδίζουν και με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας (όπως πρόληψη, ανακύκλωση, κομποστοποίηση στην πηγή). Ακόμη,

Το 1989 στη Σουηδία, καταγράφηκε αυξημένη θνησιμότητα στους εργαζόμενους των καμίνων καύσης σκουπιδιών και 3,5 φορές παραπάνω πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.

Το 1998 στο Τέξας των ΗΠΑ καταγράφηκαν οι επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων κοντά σε τσιμεντοκαμίνους. Την ίδια χρονιά (1998) σε μελέτη Ayres J.G. παρατηρήθηκαν οι επιδράσεις των αερίων ρύπων, η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα προβλήματα υγείας στην περιβαλλοντική επιστήμη και την τεχνολογία.

Το 2000 στην Ιαπωνία η συγκέντρωση διοξινών στους εργαζόμενους σε καμίνους καύσης σκουπιδιών κυμαινόταν (range 13.3 to 805.8 ppt TEQ).

Το 2001 στις ΗΠΑ παρατηρήθηκαν παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, άσθμα και βρογχίτιδα σε περιοίκους τσιμεντοβιομηχανιών που έκαναν καύση απορριμμάτων.

Το 2003 στη Γαλλία παρατηρήθηκε αύξηση κινδύνου κατά 2-3 φορές για εμφάνιση λεμφώματος μη Ηοdgking.

Το 2007, στην Ιταλία, υπήρξε αύξηση του σαρκώματος 3,3 φορές και συσχέτισή του με τις διοξίνες από καύση σκουπιδιών σε αποτεφρωτήρες στην επαρχία της Βενετίας.

Το 2008 στη Γαλλία καταγράφηκε αύξηση καρκίνων και στα δύο φύλα , αύξηση καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, πολλαπλό μυέλωμα στους άνδρες, καρκίνος του ήπατος.

Το 2008 στην Ευρώπη, υπήρχαν αυξημένα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα, λεμφώματος μη Ηοdgking, σαρκώματος μαλακών ιστών και παιδικών νεοπλασματικών ασθενειών.

Το 2008 στη Γαλλία εκπονήθηκε μελέτη της συχνότητας εμφάνισης καρκίνων πλησίον των αποτεφρωτήρων αστικών στερεών αποβλήτων και το 2013 καταγράφηκαν κρούσματα θνησιμότητας από καρκίνο σε πόλεις κοντά σε αποτεφρωτήρες και εγκαταστάσεις για την αξιοποίηση ή τη διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων.

Το 2015 στην Ευρώπη παρατηρήθηκε αυξημένη πιθανότητα σε 33 τύπους καρκίνου σε κατοίκους που ζουν κοντά σε τσιμεντοβιομηχανίες και ασβεστοποιίες.

Το 2017 στην Ισπανία παρατηρήθηκε αύξηση των παιδικών καρκίνων κοντά σε βιομηχανίες παραγωγής τσιμέντου και καύσης σκουπιδιών, καθώς και αυξημένη πιθανότητα καρκίνου σε κατοίκους γύρω από εγκατάσταση καύσης σκουπιδιών.

Προφανώς συμπεραίνεται ότι, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την υγεία των πολιτών και είναι βέβαιο ότι η λειτουργία αυτών των μονάδων κοντά σε οικιστικούς ιστούς προκαλούν τεράστια προβλήματα υγείας, τα οποία αναλογούν σε πολλαπλάσιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος σε σχέση με το όποιο όφελος από τη λειτουργία τους.

β. Το ένα μετά το άλλο, τα Περιφερειακά Διοικητικά Εφετεία της Ιταλίας ακυρώνουν το άρθρο 35 του νόμου 164/2014, που προβλέπει την ενίσχυση των 40 μονάδων καύσης που λειτουργούν στη χώρα και την κατασκευή άλλων 8, ως αντίθετο στην κοινοτική οδηγία 42/2001. Οι αποφάσεις των Δικαστηρίων κρίνουν την καύση απορριμμάτων επιζήμια για την υγεία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, ενώ θεωρούν ότι η κατασκευή των μονάδων οφείλει να τίθεται σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες από την φάση του προγραμματισμού της ( ^[2]).

γ. Οι προηγμένες χώρες εγκαταλείπουν πλέον την καύση. Για παράδειγμα, η Δανία, μια χώρα που χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους πολιτικούς ταγούς ως παράδειγμα για τα υπερσύγχρονα εργοστάσια καύσης, αφήνει πίσω της την εποχή της αποτέφρωσης. Μελέτη δείχνει αύξηση διάφορων μορφών καρκίνου το 2018 ( ^[3]). Αφήνοντας πίσω αυτές τις μεμονωμένες κι απεγνωσμένες προσπάθειες να κάνει την αποτέφρωση της μόδας, προκειμένου να πουλήσει την τεχνολογία στην Ασία, η αλήθεια είναι ότι η Δανία ετοιμάζεται για μια πολύ μεγάλη πρόκληση. Η χώρα στοχεύει να ανεξαρτητοποιηθεί από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050 και αυτό σημαίνει ότι μέχρι τότε πρέπει να κλείσουν όλες οι ρυπογόνες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αποβλήτων με συμπαραγωγή ενέργειας.η καύση των απορριμμάτων στη Δανία είναι μια πρακτική του 19ου αιώνα, η οποία είναι σαφώς ακατάλληλη για τον 21ο αιώνα. Όχι μόνο επειδή η καύση των αποβλήτων είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικός τρόπος για παραγωγή ενέργειας, αλλά περισσότερο επειδή υπάρχουν ήδη άλλες ουδέτερες τεχνολογίες (από την πλευρά των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα), που τίθενται σε αναμονή για όσο χρονικό διάστημα το δυναμικό αποτέφρωσης δε μεταβάλλεται. ( ^[4])

δ.Ο Δήμος Παύλου Μελά κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αίτηση ακύρωσης κατά της αδειοδότησης του ΥΠΕΝ στον «ΤΙΤΑΝ» να καίει δευτερογενή καύσιμα υπό τη μορφή RDF-SRF για την παραγωγή ενέργειας, γιατί σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα – μελέτη του μοντέλου διασποράς των ρύπων, φάνηκε καθαρά υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων που θέτει η Ε.Ε, γεγονός που επιβεβαιώνει τη ρύπανση της περιοχής για τις παραμέτρους που μετρήθηκαν ( ^[5])

ε. Είναι ακατόρθωτο να πετύχουμε τον στόχο του 50% ως το 2020, οπότε είναι αδιανόητο να προχωράμε στην ανάκτηση που είναι το τελευταίο στάδιο της διαχείρισης. Στην Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις ΑΠΕ 2001/77/ΕΕ αναφέρεται ότι η αποτέφρωση σύμμεικτων ΑΣΑ ακόμα και για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος δεν μπορεί να υποστηριχθεί από την οδηγία στην περίπτωση που αυτή αντίκειται στην ιεραρχία βιώσιμης διαχείρισης των αποβλήτων. Γιατί η κυβέρνηση δεν υιοθετεί πρακτικές του zero waste ως μια εφαρμόσιμη λύση χωρίς ανάκτηση, που εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις ( ^[6]); Όταν μάλιστα η Ε.Ε θα παρέχει πόρους σε όσα κράτη μέλη εφαρμόζουν την κυκλική οικονομία και όχι την καύση και ενώ θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας γιατί η Ελληνική κυβέρνηση προχωρεί τα εργοστάσια καύσης;

στ.Στην καύση αποβλήτων έχει ταχθεί ενάντια ο Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας, το ΤΕΕ Μαγνησίας, ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Μαγνησίας και πολλοί άλλοι φορείς, σύλλογοι και συλλογικότητες.

ζ. Η καύση σκουπιδιών ή των λεγόμενων “εναλλακτικών” καυσίμων σύμφωνα με τον Οργανισμό

Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ( ^[7]) παράγει περισσότερο CΟ2 και αέρια του θερμοκηπίου σε σχέση με την καύση ορυκτών καυσίμων και σε σχέση με την ταφή οπότε καταρρίπτεται το κύριο επιχείρημα των υπερασπιστών της καύσης ότι πρόκειται για εναλλακτική, “πράσινη” πρακτική και αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή.

ΆΡΘΡΟ 7: Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι εάν η Ευρ. Επιτροπή καθυστερεί να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις που θα κρίνουν πότε ένα υλικό είναι απόβλητο, πότε όχι ή πότε είναι δευτερογενές καύσιμο, αυτό θα αποφασίζεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος.
Θεωρούμε ότι γίνεται κατάχρηση της εξουσίας του υπουργού, όταν νομιμοποιείται ο ρόλος του ως εκείνου που θα αποφασίζει τι θα χαρακτηρίζεται ως απόβλητο και τι όχι, και άρα θα αποφασίζει πώς θα αξιοποιείται αντίστοιχα. Η έως σήμερα πρακτική είναι η Ε.Ε. να εκδίδει οδηγίες και η Ελλάδα να καθυστερεί την ενσωμάτωσή τους, όπως συνέβη και με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο (οδηγίες Μαΐου 2018).
Tα σκουπίδια όταν πακεταριστούν προκειμένου να καούν δεν παύουν να είναι σκουπίδια, όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, επειδή θα υποστούν μια επεξεργασία. Απεναντίας, γίνονται και πιο επικίνδυνα, αφού ψεκάζονται με χημικά. Όταν καίγονται, μετατρέπονται σε μεγάλο ποσοστό σε στάχτη η οποία πρέπει να διαχειριστεί γιατί αν όπως στα τσιμεντάδικα μπαίνει στο τσιμέντο, τότε έχουμε ένα τοξικό τσιμέντο με ραδιενεργά όπως έδειξε και έρευνα του ΠΑΚΟΕ.

ΆΡΘΡΟ 19: Προκαλεί απορία καθώς δεν γίνεται σαφής μια πρόβλεψη που, αφού αναφέρει ότι «τα απόβλητα υποβάλλονται σε εργασίες προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωσης ή άλλες εργασίες ανάκτησης», αμέσως μετά λέει ότι «επιτρέπονται και παρεκκλίσεις».
Δεν αναφέρει ποιος θα επιτρέπει τις παρεκκλίσεις αλλά λέει, μεταξύ άλλων, ότι θα επιτρέπονται όταν «η χωριστή συλλογή θα είχε δυσανάλογο οικονομικό κόστος.

ΆΡΘΡΟ 32: Ορίζεται από την 1/1/21 τέλος ταφής που ξεκινά από 15 ευρώ/τόνο για κάθε δήμο που θα θάβει απόβλητα και δεν θα τα ανακυκλώνει. Το κόστος αυτό αναμένεται να μετακυλιστεί στους δημότες. Παραδόξως, για τα απόβλητα των ΚΔΑΥ αλλά και των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Βιοαποβλήτων (ΜΕΑ-ΜΕΒΑ) που θα κατασκευαστούν με ΣΔΙΤ, το τέλος ταφής θα είναι μόνο 5 ευρώ.
Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια ανορθόδοξη και κατάφωρα άδικη ενέργεια.

ΑΡΘΡΟ 38: παρακάμπτεται ο όρος «ενεργειακή αξιοποίηση» που υπάρχει στο άρθρο 31 και αναφέρεται ότι για κάθε άδεια που αφορά «αποτέφρωση ή συναποτέφρωση με ανάκτηση ενέργειας είναι προϋπόθεση να πραγματοποιείται η ανάκτηση ενέργειας με υψηλό επίπεδο ενεργειακής απόδοσης».

Άρθρο 40, παρ. 2 του Ν. 4042/2012

Στο τέλος της παρ. 2 του Άρθρου 40 του Ν. 4042/2012, να προστεθούν τα εξής:
«1. Η διαχείριση υλικών κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών δημόσιων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων κατηγορίας Α’ του ν. 4014/2011(Α’ 209) αποσκοπεί, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 29, στη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους για τις ανάγκες του έργου ή της δραστηριότητας, ακολουθεί τα προβλεπόμενα στην παρ. 6 και δύναται να γίνεται κατά προτεραιότητα εντός του χώρου του έργου ή της δραστηριότητας του παραγωγού από τον ίδιο τον παραγωγό ή σε όμορο χώρο ιδιοκτησίας του παραγωγού εφόσον αυτό προβλέπεται από σχετική ΑΕΠΟ.
Στην περίπτωση που στην ΑΕΠΟ του Έργου ή της δραστηριότητας δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη, είναι δυνατή η υποβολή Τεχνικής Έκθεσης, για ενημέρωση των αρμοδίων αρχών. Για τα υλικά κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών η διαχείριση των οποίων γίνεται εκτός των χώρων του παραγωγού, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας συμμορφώνεται με τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (Β’ 1312)».
Με την προτεινόμενη προσθήκη, ικανοποιείται απόλυτα η αρχή της εγγύτητας, ενώ θα αποφευχθεί και σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση λόγω αποφυγής μετακίνησης πολύ μεγάλων ποσοτήτων υλικών σε άλλους πιο απομακρυσμένους χώρους.

Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Α Ο Μ Ο Σ Π Ο Ν Δ Ι Α
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: ^[8] URL:www.emdydas.gr
Αρ. Πρωτ.: 8356 Αθήνα, 4-12-2020

Θέμα : Παρατηρήσεις για το Ν/Σ του Υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας
«Προώθηση της Ανακύκλωσης – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 της 30ής Μαΐου
2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα (EE L 150/109) και 2018/852 της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας (EE L 150/141)»
Με το Άρθρο 30 επέρχεται σύγχυση ως προς την διαχείριση των Αποβλήτων
Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) τόσο στο ιδιωτικό όσο και στο
δημόσιο έργο και αίρονται όλοι οι μέχρι στιγμής μηχανισμοί ελέγχου για την
επεξεργασία και διάθεση των αποβλήτων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη απόθεση.
1. Με την διάταξη προβλέπεται ότι μπορεί μέσω της ΑΕΠΟ ενός έργου να εγκρίνεται και η δραστηριότητα της ανακύκλωσης στο έργο. Πώς νοείται ο χώρος εγκατάστασης σε έργα που δεν εκτελούνται σημειακά, όπως έργα οδοποιίας και έργα δικτύων υποδομών;
Με ποια κριτήρια μπορεί μια επιβλέπουσα Υπηρεσία να δεχθεί την εγκατάσταση αυτή, χωρίς να υπάρχει περιβαλλοντική αδειοδότηση για συγκεκριμένο χώρο, με βάση τα κριτήρια που εφαρμόζονται στις δραστηριότητες επεξεργασίας αποβλήτων του Ν. 4014/2011;
2. Ποιος θα επιβλέπει την διαδικασία της ανακύκλωσης στο έργο; Αν συνδυαστεί το παρόν άρθρο με την διάταξη του άρθρου 47, αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχου από την μεριά της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Οι επιβλέποντες μηχανικοί των δημοσίων έργων δεν έχουν στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες τους την άσκηση ελέγχου ως προς την διαχείριση αποβλήτων.
3. Οι διακηρύξεις των έργων οφείλουν να είναι σαφείς και οι όροι του διαγωνισμού να είναι διατυπωμένοι με ακρίβεια. Η διάταξη καταστρατηγεί τις παραπάνω αρχές, καθώς προβλέπει ότι η διαχείριση των ΑΕΚΚ γίνεται κατά προτεραιότητα στον χώρο του έργου και ότι τα παραγόμενα υλικά χρησιμοποιούνται στο έργο, χωρίς αυτό να είναι γνωστό εκ των προτέρων. Πως θα συντάσσεται ο προϋπολογισμός του έργου και ποιες εργασίες θα προβλέπει;
4. Σύγχυση προκαλείται και όσον αφορά στην χρήση των παραγόμενων υλικών στο
έργο, καθώς δεν είναι εκ των προτέρων γνωστή η τελική ποσότητα των ανακυκλωμένων υλικών που θα πληρούν τις προδιαγραφές για χρήση.
5. Στα ιδιωτικά έργα υπάρχει ο ελεγκτής δόμησης, ο οποίος ελέγχει το έργο σε συγκεκριμένα στάδια και συγκεκριμένα στοιχεία εφαρμογής των μελετών σύμφωνα με τις οποίες εκδόθηκε η οικοδομική άδεια, βάσει του Ν. 4495/17. Συνεπώς, δεν δύναται να ασκεί έλεγχο της επεξεργασίας των ΑΕΚΚ και των παραγόμενων προϊόντων. Ούτε τα στελέχη των Υπηρεσιών Δόμησης έχουν αυτήν την αρμοδιότητα.
6. Στα ιδιωτικά έργα ο Ν. 4495/17 προβλέπει με σαφήνεια την υποχρέωση του
κυρίου του έργου ή του αναδόχου να υποβάλει Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και Σύμβαση με Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ. Προβλέπεται, επιπλέον, η έκδοση βεβαίωσης του ΣΣΕΔ μετά το πέρας των εργασιών. Με την παρούσα διάταξη, η οποία καταργεί την υποχρέωση της σύμβασης με ΣΣΕΔ, επέρχεται πλήρης σύγχυση στις αρμόδιες Υπηρεσίες δόμησης.
Σαν επιστημονικός σύλλογος με αρμοδιότητα στα τεχνικά έργα, στηρίζουμε την
κυκλική οικονομία, η μετάβαση στην οποία πρέπει να γίνει με την πλήρη διασφάλιση της ποιότητας των έργων και της ολιστικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Εκφράζουμε λοιπόν την ανησυχία μας ότι η συγκεκριμένη διάταξη θα φέρει πισωγύρισμα και θα ενθαρρύνει την παράνομη διάθεση των ΑΕΚΚ.

Κατά την γνώμη μου απαλλάσσονται χαριστικά ΜΟΝΟ τα πολύ μεγάλα έργα που ανήκουν στην Κατηγορία Α από την διαχείριση των ΑΕΚΚ ενώ τα Β υπόκεινται (Βλέπε Παράγραφο 1 και 3) .
Δηλαδή από την μια ο κάθε ιδιώτης και ένα μικρό έργο πρέπει να συμβληθεί με ένα σύστημα και να επιβαρυνθεί ορθώς με ένα κόστος ανακύκλωσης αλλά από την άλλη μεγάλα έργα όπως Οδικά , Σιδηροδρομικά , Αεροδρόμια κοκ δεν θα υποχρεούνται να συμβληθούν με Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ).
Το δε τραγικό είναι ότι η διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών (κωδικός ΕΚΑ 17 05 04) γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΑΕΠΟ , δηλαδή σύμφωνα με την θέληση του κυρίου του έργου που μπορεί να είναι ιδιώτης σε πολλές των περιπτώσεων .

Τι θα πρότεινα ως διορθωτική κίνηση στο παρόν άρθρο

Α. Να υπάρχει στην ΜΠΕ ένα ισοζύγιο των προϊόντων αυτών που θα αναφέρεται σε αυτά τα υλικά και να προσδιορίζονται από την αρχή . Ακριβώς όπως και στα λατομεία ειναι το σχέδιο διαχείρισης εξορυκτικών απόβλητων .
Β. Να απαγορεύεται η πώληση της περίσσειας των υλικών εκσκαφών ειτε επι τόπου του έργου είτε από παρακείμενο εργοτάξιο διότι αποτελεί εμπορία αδρανών υλικών χωρίς δικαιώματα .
Γ. Η παράνομη διαθεση – πώληση να μπορεί να διαπιστώνεται από την επιθεώρηση μεταλλείων και κάθε άλλη αρχη . Η παράνομη διακίνηση να έχει ως αποτέλεσμα την αφαίρεση της ΑΕΠΟ.
Δ. Η διαχείριση των υλικών εκσκαφών και της περίσσειας υλικών εκσκαφών με κωδικό ΕΚΑ 17 05 04 να γίνεται οριζόντια σε όλα τα έργα από τις μονάδες ΑΕΚΚ.

Είναι θετική η προώθηση της επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίησης -ανάκτησης στην «πηγή» δηλαδή στο εργοτάξιο(όπου επιτρέπεται λόγω χώρου και συνθηκών) Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων διαχείρισης των ΑΕΚΚ προτείνονται τα εξής::
1.Η ανάπτυξη ενός πρωτοκόλλου για τα απόβλητα κατασκευής και κατεδάφισης με υποχρεωτική αναφορά στην ηλικία , στη σύνθεση των παραγόμενων αποβλήτων και των διαφορετικών ροών αποβλήτων που παράγονται σε όλη τη φάση κατασκευής και στο τέλος ζωής. Ειδικά στα πρωτόκολλα επαναχρησιμοποίησης του εδάφους πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα διότι τις περισσότερες φορές καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ενώ θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για την ολική ανάκτησή του .Η πλήρωση ανενεργών λατομείων θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως λύση και να παρέχονται οι σχετικές αδειοδοτήσεις.
2.Να εξεταστεί το ενδεχόμενο υποχρεωτικών στόχων για την ανάκτηση ορισμένων υλικών ,οι οποίοι θα πρέπει να συνδέονται με το τέλος αποβλήτων. Βασική προϋπόθεση για να βελτιωθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης των αποβλήτων- που δεν αξιοποιούνται εντός του εργοταξίου -είναι η διαθεσιμότητα των εγκαταστάσεων και η απόσταση από το χώρο του εργοταξίου . Η μεταφορά αποβλήτων σε μεγάλες αποστάσεις αυξάνει το κόστος και την εκπομπή ρύπων και θα πρέπει να αποφεύγεται.
3.Πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη εύλογης απόστασης για τα υλικά που απαιτούν προηγμένη επεξεργασία ανακύκλωσης όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος και επαρκείς αποθηκευτικοί χώροι για την προσωρινή αποθήκευση του ανασκαμμένου εδάφους.
4.Χρειάζεται εκπαίδευση και πιστοποίηση των δεξιοτήτων του επιστημονικού και τεχνικού δυναμικού στο τομέα της αναγνώρισης, διαλογής , ταξινόμησης των αποβλήτων και των δυνατοτήτων ανακύκλωσης κι επαναχρησιμοποίησης-ανάκτησής τους ,καθώς και της τήρησης των κανόνων ασφάλειας και υγιεινής.
5.Χρήση ψηφιακής τεχνολογίας για την καταγραφή, ιχνηλάτηση και συλλογή σημαντικών δεδομένων για τις ουσίες που εμπεριέχονται στα απορρίμματα ,στα δευτερογενή υλικά και την παρακολούθηση της κυκλικότητας. Η χρήση ψηφιακών δεδομένων σε νέα κτήρια θα διευκολύνει την μελλοντική ανακαίνιση , την ανακύκλωση κι επαναχρησιμοποίηση των δομικών υλικών.

Β. Για την ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς υλικών που παράγονται απαιτείται η ισορροπία μεταξύ της αγοράς και της ζήτησης και η διασφάλιση της ποιότητας .Υπάρχει μεγάλη προσφορά δευτερογενών υλικών ανακύκλωσης και μειωμένη ζήτηση διότι δεν υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση ,γιατί υπάρχουν επιφυλάξεις για την ποιότητα και τη βιωσιμότητα των υλικών και δεν υπάρχουν κίνητρα για την ανάπτυξη της καινοτομίας και της αγοράς ανακυκλωμένων προϊόντων .Για την αύξηση της ζήτησης σημαντικό παράγοντα μπορεί να διαδραματίσει ο δημόσιος τομέας. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων και ειδικά στις πράσινες συμβάσεις θα πρέπει να ζητούνται δευτερογενή υλικά ώστε να αυξηθεί η ζήτηση. Επίσης θα πρέπει να δοθούν τα κατάλληλα φορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη της «βιομηχανίας¨» στον τομέα της ανάκτησης -επαναχρησιμοποίησης και να θεσπιστούν κανόνες και πρότυπα διασφάλισης ποιότητας (εναρμονισμένα με τα ευρωπαϊκά) για τα δευτερογενή υλικά. Επίσης χρειάζεται αναθεώρηση του κανονισμού δομικών υλικών, κάτι που έχει ήδη ανακοινωθεί στα πλαίσια της ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ (GREEN DEAL) στον οποίο θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα δευτερογενή υλικά , οι απαιτήσεις βιωσιμότητας και οι αρχές της κυκλικής οικονομίας που πρέπει να πληρούν .

Το άρθρο 30 θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα αφενός στην ορθή διαχείριση ΑΕΚΚ και αφετέρου στη βιωσιμότητα των μονάδων ανακύκλωσης Α.Ε.Κ.Κ.
Ειδικότερα:

1) Μετά από χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική και πολεοδομική αδειοδότηση της επιχείρησης μας για την ανακύκλωση Α.Ε.Κ.Κ. Οι κατασκευαστές εργολάβοι δεν θα χρειάζονται καν αδειοδότηση, άρα παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης.
2) Η ορθή διαχείριση των Α.Ε.Κ.Κ. πρέπει να εφαρμόζεται το ίδιο είτε σε μεγάλα είτε σε μικρά έργα και δε πρέπει να γίνει ο διαχωρισμός τους εξυπηρετώντας συμφέροντα τεχνικών κατασκευαστικών εταιρειών.
3) Οι εργολάβοι «ανακύκλωναν» τα απόβλητα στα έργα,τα προηγούμενα χρόνια, με την ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων (μπαζών) στο περιβάλλον, όχι μόνο υποβαθμίζοντας το φυσικό περιβάλλον αλλά και δημιουργώντας κινδύνους όπως πυρκαγιές και πλημμύρες.
4) Υποβαθμίζεται ο ρόλος του ΕΟΑΝ επειδή δεν υφίσταται εποπτικός μηχανισμός στα μεγάλα έργα κατηγορίας Α’ του ν. 4014/2011.
5) Απομακρυνόμαστε από τον στόχο της κυκλικής οικονομίας που έχουμε θέσει ως χώρα, τα οφέλη, της οποίας είναι σημαντικά και αφορούν τόσο το περιβάλλον όσο την οικονομία και την απασχόληση.

Η διαχείριση των ΑΕΚΚ πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένες και κατάλληλα αδειοδοτημένες μονάδες οι οποίες πρέπει να ελέγχονται συνεχώς.

Άρθρο 40, παρ. 2 του Ν. 4042/2012

Στο τέλος της παρ. 2 του Άρθρου 40 του Ν. 4042/2012, να προστεθούν τα εξής:
«1. Η διαχείριση υλικών κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών δημόσιων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων κατηγορίας Α’ του ν. 4014/2011(Α’ 209) αποσκοπεί, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 29, στη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους για τις ανάγκες του έργου ή της δραστηριότητας, ακολουθεί τα προβλεπόμενα στην παρ. 6 και δύναται να γίνεται κατά προτεραιότητα εντός του χώρου του έργου ή της δραστηριότητας του παραγωγού από τον ίδιο τον παραγωγό ή σε όμορο χώρο ιδιοκτησίας του παραγωγού εφόσον αυτό προβλέπεται από σχετική ΑΕΠΟ.
Στην περίπτωση που στην ΑΕΠΟ του Έργου ή της δραστηριότητας δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη, είναι δυνατή η υποβολή Τεχνικής Έκθεσης, για ενημέρωση των αρμοδίων αρχών. Για τα υλικά κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών η διαχείριση των οποίων γίνεται εκτός των χώρων του παραγωγού, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας συμμορφώνεται με τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (Β’ 1312)».
Με την προτεινόμενη προσθήκη, ικανοποιείται απόλυτα η αρχή της εγγύτητας, ενώ θα αποφευχθεί και σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση λόγω αποφυγής μετακίνησης πολύ μεγάλων ποσοτήτων υλικών σε άλλους πιο απομακρυσμένους χώρους.

Για ακόμη μια φορά γινόμαστε μάρτυρες ενός νομοθετικού πισωγυρίσματος και ειδικά για ένα τόσο σοβαρό θέμα, όπως αυτό της διαχείρισης των ΑΕΚΚ. Στο τέλος της ημέρας θα πρέπει να σκεφτούμε αν πραγματικά οι αλλαγές που προωθούνται με το άρθρο αυτό είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ή αν αποσκοπούν σε κάτι άλλο…

Κατά τη γνώμη μου το εν λόγω άρθρο προσβάλλει κατάφορα το θεσμό της ανακύκλωσης, καθώς από τη μια μεριά «πετάει στο καλάθι των αχρήστων» τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια από τα ΣΣΕΔ και από την άλλη θέτει εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος (βιωσιμότητα ΣΣΕΔ, μονάδων διαχείρισης ΑΕΚΚ, επιχειρήσεων συλλογής-μεταφοράς ΑΕΚΚ κπ).

Απόψεις του τύπου «ότι με την υιοθέτηση του άρθρου αυτού θα σταματήσει το πέρα δώθε των ΑΕΚΚ σε μεγάλες αποστάσεις», το μόνο πράγμα που προκαλούν είναι ο γέλωτας. Μα τόσα χρόνια, η όλη προσπάθεια των ΣΣΕΔ ακριβώς αυτό θέλει να σταματήσει, την κατά το δοκούν «πέρα δώθε» μεταφορά των ΑΕΚΚ σε ρέματα, δασικές εκτάσεις και λοιπούς χώρους. Και ενώ αυτή η προσπάθεια έδειχνε ότι έστω και με αργούς ρυθμούς το πρόβλημα είχε μπει στο σωστό δρόμο προς τη σταδιακή επίλυσή του, με το άρθρο αυτό το όλο εγχείρημα απλά καταρρέει…

Ο διαχωρισμός των έργων σε υπόχρεα και μη υπόχρεα ως προς τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, προφανώς και δημιουργεί ανισότητες παρά να αμβλύνει τις ήδη υπάρχουσες. Κατά τη γνώμη μου, ο διαχωρισμός αυτός είναι «εκ του πονηρού»…

Για να μην κουράζω άλλο, προτείνω το εν λόγω άρθρο να αποσυρθεί στο σύνολό του και το Υπουργείο να ζητήσει τη σύνταξη υπομνημάτων από το σύνολο των ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, προκειμένου αυτά να καθορίσουν (ως απολύτως αρμόδια βάσει γνώσης και εμπειρίας στον τομέα της διαχείρισης των ΑΕΚΚ) την πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί. Εύχομαι έστω και την τελευταία στιγμή, ειδικά τη δύσκολη αυτήν περίοδο, να επικρατήσει η λογική…

Καταθέτουμε τις σοβαρές ενστάσεις σχετικά με το συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου.

1. Οι εργολάβοι θα πραγματοποιούν εργασίες ανακύκλωσης χωρίς τη παραμικρή επίβλεψη αλλά και έλεγχο. Οι υπηρεσίες επίβλεψης τεχνικών έργων (δημόσια έργα) και οι ελεγκτές δόμησης (ιδιωτικά έργα) δεν είναι σε καμία περίπτωση καταρτισμένοι στον έλεγχο της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. Όσον αφορά στην δήλωση στο ΗΜΑ, από όσον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, μετά από τρία έτη λειτουργίας του, δεν έχει γίνει ακόμα έλεγχος και διασταύρωση στοιχείων. Άρα η δραστηριότητα αυτή των εργολάβων θα είναι ουσιαστικά χωρίς κανένα έλεγχο.
2. Με το τρόπο αυτό νομιμοποιείται η παλιά πρακτική των υπηρεσιών δημοπράτησης/ επίβλεψης δημοσίων έργων να υποδεικνύουν αυτές που θα μεταφερθούν τα απόβλητα, ενώ βέβαιο ήταν ότι αυτά κατέληγαν σε ρέματα και δάση.
3. Οι εργολάβοι τεχνικών έργων καθίστανται ανακυκλωτές ΑΕΚΚ, χωρίς την τεχνογνωσία και εμπειρία εμπόρου ανακυκλωμένων υλικών. Τα δε δάνεια δευτερογενή υλικά που θα παράγονται στα έργα, χωρίς έλεγχο θα ενσωματώνονται σε τεχνικά έργα, με αμφίβολη ποιότητα κατασκευής.
4. Ως επαγγελματίας επένδυσα σημαντικά χρηματικά ποσά και πολύτιμο χρόνο για την ίδρυση και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων Α2 κατηγορίας. Με αυτό το νομοσχέδιο θα απωλέσω ποσοστό της τάξης του 50% των εσόδων μου, θα προβώ αναγκαστικά σε απολύσεις και τελικά όπως φαίνεται στο κλείσιμο της επιχείρησης ανακύκλωσης. Ο κύκλος εργασιών μου, οι θέσεις εργασίας που προσφέρει η επιχείρησή μου και η συνεισφορά μου στην εθνική οικονομία δεν είναι ευκαταφρόνητη και θα πρέπει να είναι σεβαστή.
5. θα υπάρξουν καθυστερήσεις στα έργα λόγω καταγγελιών ως προς α) την δυνατότητα (από άποψη χρήσεων γης) εγκατάστασης επεξεργασίας ΑΕΚΚ στο έργο, β) ως προς το είδος των ανακυκλωμένων υλικών που θα χρησιμοποιούν στο έργο και θα δηλώνουν στο ΗΜΑ, γ) ως προς τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού προς τις μονάδες ανακύκλωσης.
6. Μετά από την θέσπιση και αυτού του νόμου δεν θα υπάρχει ισονομία, καθώς
• οι εργολάβοι με μία αναφορά στην ΑΕΠΟ του έργου θα κάνουν την ίδια δραστηριότητα με την επιχείρησή μας, η οποία για να αδειοδοτηθεί περνά από την βάσανο πολλών άλλων διαδικασιών.
• οι διαχειριστές μεγάλων έργων που παράγουν σημαντικές ποσότητες ΑΕΚΚ θα εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους ανακύκλωσης, ενώ αυτοί μικρότερων έργων θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν τέλη ανακύκλωσης

Στο άρθρο 30 του Σχεδίου Νόμου προβλέπεται η κατάργηση της εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ μέσω εγκεκριμένου συστήματος για έργα ή δραστηριότητες κατηγορίας Α’ (κατάταξη για περιβαλλοντική αδειοδότηση), τα οποία αποτελούν το 58% των περιπτώσεων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Συγκεκριμένα:
1. Η πρακτική που περιγράφεται αποτελεί επιστροφή στο παρελθόν, όταν μια μελέτη προέβλεπε ότι τα απόβλητα θα μεταφερθούν σε χώρο που θα υποδείξουν οι υπηρεσίες και όλα τα ΑΕΚΚ κατέληγαν στα ρέματα και τα δάση, με αποτέλεσμα την πρόκληση πλημμυρών και πυρκαγιών που πλέον μαστίζουν την Ελλάδα.
2. Δεν προβλέπεται καμιά διαδικασία ελέγχου της διαχείρισης των ΑΕΚΚ, παρά μόνο η δήλωση στοιχείων που δεν μπορούν να διασταυρωθούν στο ΗΜΑ. Οι επιβλέποντες έργων και οι ελεγκτές δόμησης δεν έχουν στην αρμοδιότητα τους τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ.
3. Οι κατασκευαστές καθίστανται παράλληλα ανακυκλωτές και έμποροι, χωρίς απόδειξη γνώσεων και εμπειρίας, χωρίς κατάλληλο έλεγχο, ενώ τα άγνωστης ποιότητας προϊόντα που θα παράγονται θα οδηγούνται στην κατασκευή έργου.
4. Αυξάνεται η ανεργία, καθώς θα απωλεσθεί έως και το 50% των εσόδων των επιχειρήσεων ανακύκλωσης ΑΕΚΚ και μειώνονται αντίστοιχα τα δημόσια έσοδα από εισφορές και φόρους.
5. Καταλύεται η ισονομία, εγκαθιδρύοντας διαφορετικά κριτήρια άσκησης της ίδιας δραστηριότητας, της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. Οι κατασκευαστές θα ανακυκλώνουν ΑΕΚΚ χωρίς ειδική περιβαλλοντική αδειοδότηση, ενώ όσοι λειτουργούν ανεξάρτητες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης υπομένουν χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες.
6. Καταλύονται οι κανόνες της επιστήμης, καθώς ένας κατασκευαστής ξενοδοχείων, για παράδειγμα, θα μπορεί ή θα αδυνατεί να ανακυκλώνει επί τόπου τα ΑΕΚΚ, με μοναδικό κριτήριο τον αριθμό δωματίων του ξενοδοχείου.
7. Καταλύεται η ισονομία, καθώς εξαιρούνται αναίτια τα μεγάλα και πλούσια σε παραγόμενα ΑΕΚΚ έργα και όχι τα μεσαίου ή μικρού μεγέθους έργα, από την υποχρέωση εισφοράς ανακύκλωσης, μέρος της οποίας καταβάλλεται στον ΕΟΑΝ.
8. Οι ασάφειες ως προς την εφικτότητα εφαρμογής, η σύγκρουση με άλλες νομοθετικές διατάξεις και ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τις μονάδες ανακύκλωσης θα οδηγήσει σε καταγγελίες και πολλά έργα θα αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις
9. Νομιμοποιούνται, με μια παράγραφο ενός άρθρου, δραστηριότητες ανακύκλωσης ΑΕΚΚ σε χώρους που δεν μπορούν να αδειοδοτηθούν βάσει του Ν. 4014/2011. Η διαχείριση της περίσσειας χωμάτων εκτός ΣΣΕΔ προβλέπεται με την εγκύκλιο (ΓΓΔΕ) 4834/13, αλλά αποδείχθηκε ανέφικτη στην συντριπτική πλειονότητα των έργων.
Εν κατακλείδι, ποιος θα ωφεληθεί από την επιχειρούμενη αλλαγή; Θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας; Θα μειωθεί το κόστος του δημόσιου ή του ιδιωτικού έργου; Θα διασφαλιστεί η ποιότητα των έργων; Θα βελτιωθεί η ανακύκλωση; Θα προστατευθεί το περιβάλλον; Τίποτε από τα παραπάνω, εκτός κι αν αποδεχθούμε ότι η φθηνότερη διαχείριση των αποβλήτων είναι η ανεξέλεγκτη διάθεση τους.
Αντιθέτως, με την ρύθμιση του σχεδίου νόμου πλήττεται ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και η δημόσια υγεία, η παραγωγή του τεχνικού έργου και η εθνική οικονομία.
Ενενήντα (90) επιχειρήσεις ανακύκλωσης ΑΕΚΚ σε τριάντα οκτώ (38) νομούς, με περισσότερους από 500 εργαζόμενους, αποτελούν το δίκτυο μόνο του ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ της ΑΝΑΚΕΜ. Τουλάχιστον άλλες τόσες επιχειρήσεις συνεργάζονται με τα άλλα Συλλογικά Συστήματα. Όλες αυτές οι μονάδες που έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις συνολικά πάνω από δεκαπέντε εκατομμύρια ευρώ και προσφέρουν έργο στην πράσινη ανάπτυξη και στην κυκλική οικονομία, εκφράζουν έντονη ανησυχία για το μέλλον των εταιριών και των εργαζομένων τους.
Αξίζει τέλος, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έκθεση της GIZ «Βελτίωση πλαισίου διαχείρισης ΑΕΚΚ στην Ελλάδα» (8/2020) που εκπονήθηκε στο πλαίσιο τεχνικής βοήθειας στο ΥΠΕΝ, διαπιστώνεται, ανάμεσα σε άλλα, ότι «Τα επόμενα χρόνια, αναμένεται ότι ο αριθμός των συνεργαζόμενων διαχειριστών (εγκαταστάσεων ανακύκλωσης) θα αυξηθεί περαιτέρω, καθώς τόσο η δραστηριοποίηση των ΣΣΕΔ, όσο και η ευαισθητοποίηση του κοινού εντείνονται επίσης» και ότι «οι σημαντικές ανεπάρκειες στην εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου δεν επέτρεψαν την σημαντική αύξηση του ρυθμού ανακύκλωσης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.»

Πρόταση
Η εμπειρία από την λειτουργία των ΣΣΕΔ και της συνολικής εναλλακτικής διαχείρισης δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις θετική. Μετά από δέκα χρόνια ισχύος της νομοθεσίας, υπάρχουν ακόμα απώλειες της τάξης του 40-50% των ΑΕΚΚ που οδηγούνται στην ανακύκλωση, λόγω ελλιπούς εφαρμογής της νομοθεσίας. Η μόνη υποστήριξη στις δημόσιες υπηρεσίες και τους υπόχρεους διαχειριστές και η καταγραφή της εφαρμογής του νόμου υλοποιείται από τα Συστήματα και τον ΕΟΑΝ, εντός του θεσμικού τους ρόλου.
Για την θεραπεία των προβλημάτων που έχουν ανακύψει και την προώθηση της κυκλικότητας της οικονομίας προτείνεται:
1. Να ενθαρρύνεται η επί τόπου στο έργο διαχείριση των ΑΕΚΚ αξιοποιώντας το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ήτοι την περιβαλλοντική αδειοδότηση της εγκατάστασης μέσω ΤΕΠΕΜ, ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ και τον καταγραφικό έλεγχο ΣΣΕΔ. Τα επί τόπου διαχειριζόμενα ΑΕΚΚ αφορούν αποκλειστικά στην παραγωγή ανακυκλωμένων υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του ίδιου του έργου και η διαδικασία περιγράφεται στα επιχειρησιακά σχέδια ορισμένων ΣΣΕΔ με τον όρο «αυτοδιαχείριση».
2. Τα ΣΣΕΔ να περιγράφουν με σαφήνεια στο επιχειρησιακό τους σχέδιο τον καταγραφικό και εποπτικό ρόλο τους στις περιπτώσεις της «αυτοδιαχείρισης».
3. Τα ΣΣΕΔ να λειτουργούν με πλήρη διαφάνεια και έλεγχο από τον ΕΟΑΝ, επιτελώντας τον συμβουλευτικό, υποστηρικτικό, καταγραφικό και εποπτικό ρόλο τους, χωρίς να υποκαθιστούν τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες ελέγχου.
4. Για την περίσσεια εκσκαφών (χώματα και πέτρες) να μπορεί να καθορίζεται στην ΑΕΠΟ του έργου συγκεκριμένος χώρος διάθεσης εκτός της εναλλακτικής διαχείρισης, αλλά με παράλληλη κατάταξη του έργου στην ομάδα 4η (περιβαλλοντικές υποδομές) για την εφαρμογή όλων των κριτηρίων / προϋποθέσεων για την διάθεση του υλικού στον συγκεκριμένο επιλεγμένο χώρο.
5. Να θεσπιστούν κανόνες για την χρήση δευτερογενών (ανακυκλωμένων) υλών στα έργα (ποσοστά, ποιότητα, πιστοποιήσεις).

Όσον αφορά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την διεκπεραίωση της διαδικασίας έγκρισης των ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ (παρ. 5 άρθρου), θεωρούμε κατ’ αρχήν το μέτρο θετικό. Παράλληλα, είναι αναγκαίο να τηρούνται αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης των συστημάτων, ως προς την ποσότητα των διαχειριζόμενων ΑΕΚΚ, το ποσοστό ανακύκλωσης των ΑΚΚ και την διάθεση ανακυκλωμένων υλικών, τις περιοχές εξυπηρέτησης, την υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης, τον ετήσιο απολογισμό τους.

Θεωρώ ότι χρειάζεται καλύτερη επεξεργασία του εν λόγω άρθρου ώστε να μην αποτελέσει τον Δούρειο Ίππο για την κατάργηση των υποχρεώσεων που έχουν οι παραγωγοί και οι διαχειριστές των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ).
Συγκεκριμένα θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για τα απόβλητα που είναι γαιώδη υλικά εκσκαφών δηλαδή χώματα και πέτρες (κωδικός ΕΚΑ 17 05 04)προβλέπεται ήδη η δυνατότητα αξιοποίησης τους, μέρους ή και όλης της προκύπτουσας ποσότητας, για τις ανάγκες των έργων από τα οποία παράγονται (ΚΥΑ 36259/1717/Ε103/2010 και εγκύκλιος οικ. 4834/25-01-2013) και εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό. Επομένως δεν έρχεται το παρόν άρθρο να προσθέσει κάτι. Επιπλέον καθώς για την περίσσεια των γαιωδών υλικών εκσκαφών που προκύπτουν από Δημόσια έργα είναι δυνατόν η διαχείριση τους να γίνεται σύμφωνα με την ΑΕΠΟ του έργου, επίσης δίνονται πολλές ευκαιρίες και δυνατότητες για την αξιοποίηση τους για αποκαταστάσεις τραυματισμένων τοπίων και χώρων, μη αποκαταστημένων λατομείων κλπ, ή και για την απόθεση τους σε αποθεσιοθαλάμους ακόμα.
Για τα υπόλοιπα υλικά που πραγματικά χρήζουν επεξεργασίας ώστε αυτά να μπορέσουν στη συνέχεια να ενσωμματωθούν σε άλλα έργα ή να αξιοποιηθούν με τον δέοντα τρόπο, θα πρέπει για τα υλικά αυτά να μην υπάρχει κερκόπορτα ώστε να θάβονται επιτόπου ή να πετιούνται σε κοινόχρηστες εκτάσεις παραρεμάτιες ή μη.
Η μόνη δυνατότητα που ίσως να υπάρχει για την απευθείας επεξεργασία σε εργοτάξιο (που εμπεριέχει μονάδα ασφαλτομίγματος)και την ενσωμμάτωση του στο ίδιο το έργο, είναι το υλικό που προκύπτει από την απόξεση της ασφάλτου στα πλαίσια εκτέλεσης συντηρήσεων στα οδικά έργα. Επομένως απαιτείται καλύτερη επεξεργασία και σηφήνεια και εξειδίκευση επί αυτών των θεμάτων ώστε να μην αποτελέσει η παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία άλλη μια προχειροδουλειά που θα επιτείνει έτι περαιτέρω τη σύγχυση και θα δυσκολέψει το θεσμικό πλαίσιο που αφορά τη διαχείριση των ΑΕΚΚ.
Κλείνοντας θεωρώ ότι για την προώθηση της ανακύκλωσης στα ΑΕΚΚ πολύ πιο χρήσιμο θα ήταν να θεσπιστούν κανόνες και να δοθούν κίνητρα, να υπάρξουν και υποχρεώσεις ακόμα για τη χρήση δευτερογενών (ανακυκλωμένων) υλικών στα έργα (ποσοστά, ποιότητα, πιστοποιήσεις). Αυτό πραγματικά θα μπορούσε να αποσυμφορήσει τις μονάδες επεξεργασίας τους, να μειώσει το κόστος επεξεργασίας των ΑΕΚΚ και να μειώσει και τις ανάγκες για την δημιουργία και άλλων επιπλέον λατομείων αδρανών υλικών, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των οποίων είναι σε όλους γνωστό.

Για την περίπτωση της ανάπτυξης τουριστικών έργων, να προβλέπεται είτε η χρήση εντός εργοταξίου, είτε η μεταφορά/ εναπόθεση/ χρήση σε διαφορετικό γήπεδο/ οικόπεδο ιδιοκτησίας (ή μίσθωσης) εντός της ίδιας Π.Ε., αλλά του ίδιου φορέα επένδυσης (ή κοινών μετόχων) όπως προβλέπεται συνήθως από της ΜΠΕ με τη χρήση δανειοθαλάμων/ αποθεσιοθαλάμων.

Η διαχείριση των ΑΕΚΚ (πλην του κωδικού ΕΚΑ 17 05 04) εντός του εργοταξίου με σκοπό τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση τους για τις ανάγκες του έργου είναι μια εποικοδομητική πρόταση. Ωστόσο εγείρονται κάποια ερωτηματικά.
Η σύσταση και η διάταξη των κοινών εργοταξίων δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να εξυπηρετήσουν και τις ανάγκες επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίησης και ενδεχομένως ανάκτησης ΑΕΚΚ.
Κατόπιν τούτου κατά τη σύνταξη της Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕ.ΠΕ.Μ.) πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και προσοχή στο προτεινόμενο «στήσιμο» των εργοταξιακών χώρων. Οπότε πρέπει να δοθούν επιπλέον οδηγίες και να συνταχθούν προδιαγραφές σύνταξης μιας σωστής ΤΕΠΕΜ.
Το μειονέκτημα της όλης διαδικασίας είναι οτι η ΤΕΠΕΜ συντάσσεται και εγκρίνεται σε στάδιο μετά την έκδοση ΑΕΠΟ.
Σε κάθε περίπτωση καλό θα ήταν να διατηρηθεί η υποχρέωση του εκάστοτε εργολάβου να συμβληθεί με κάποιο αδειοδοτημένο ΣΣΕΔ, για τη διαχείριση ΑΕΚΚ είτε εντός είτε εκτός εργοταξίου, ως ο μόνος τρόπος σωστού ελέγχου και προγραμματισμού της όλης διαδικασίας.