1. Αντικαθίσταται η περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ, ν. 2859/2000 (Α’ 248) και οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 7 διαμορφώνονται ως εξής:
«Άρθρο 7
Πράξεις θεωρούμενες ως Παράδοση αγαθών
1. Θεωρείται ως Παράδοση αγαθών, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2, η διάθεση από υποκείμενο στο φόρο αγαθών της επιχείρησής του για τις ανάγκες της, εφόσον πρόκειται για αγαθά που προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 30, για τα οποία δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου σε περίπτωση απόκτησής τους από άλλον υποκείμενο στο φόρο.
2. Επίσης, ως Παράδοση αγαθών θεωρούνται οι ακόλουθες πράξεις, εφόσον η απόκτηση των αγαθών ή κατά περίπτωση των υλικών ή των υπηρεσιών, από τα οποία έχουν παραχθεί αυτά, παρέχει στον υποκείμενο δικαίωμα έκπτωσης του φόρου:
α) η διάθεση αγαθών από υπαγόμενη στο φόρο δραστηριότητα σε άλλη μη υπαγόμενη του ίδιου υποκειμένου,
β) η ανάληψη από υποκείμενο στον φόρο αγαθών της επιχείρησής του για την ικανοποίηση αναγκών του ή του προσωπικού της επιχείρησης και γενικά η δωρεάν διάθεση αγαθών για σκοπούς ξένους προς την άσκηση της επιχείρησης. Εξαιρούνται τα δώρα μέχρι αξίας δέκα (10) ευρώ και τα δείγματα που διαθέτει ο υποκείμενος στον φόρο για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησής του.
Στο πλαίσιο της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, της περιβαλλοντικής προστασίας, υπό την έννοια της αποτροπής της διάθεσης των προϊόντων προς υγειονομική ταφή πριν αυτά καταστούν απόβλητα, καθώς και της ανακούφισης των κοινωνικά ευπαθών και ευάλωτων ομάδων και αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, ως δώρα, που επίσης εξαιρούνται, θεωρούνται:
αα) Τα τρόφιμα, φάρμακα, ρούχα ή άλλα αγαθά, πλην εκείνων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, που διατίθενται δωρεάν σε υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, καθώς και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν συσταθεί νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν αποδεδειγμένα φιλανθρωπικό ή κοινωφελή σκοπό ή σε Οργανισμούς Τοπικούς Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ή στα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, καθώς και στα ν.π.ι.δ. ή στις οντότητες που εποπτεύονται από τους παραπάνω φορείς, προκειμένου να διανεμηθούν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα, εφόσον τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Ως τέτοια αγαθά θεωρούνται αυτά τα οποία δεν είναι κατάλληλα προς πώληση ή αξιοποίηση, ιδίως λόγω λαθών ή ελαττωμάτων ή ελλείψεων στη συσκευασία, την επισήμανση ή το βάρος, ή λόγω απόσυρσης από την αγορά ή λόγω εγγύτητας προς την ημερομηνία λήξης ή λόγω αστοχιών σε σχέση με τις προδιαγραφές του παρασκευαστή ή του πελάτη (ιδίως διαφοροποίηση ως προς το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση) ή λόγω ακύρωσης παραγγελιών και αδυναμίας εξεύρεσης άλλου αγοραστή.
Ο περιορισμός του προηγούμενου εδαφίου δεν ισχύει για την αντιμετώπιση καταστάσεων που κηρύσσονται ως έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω φυσικών καταστροφών.
ββ) Τα αγαθά που παραδίδονται στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, στους Ο.Τ.Α., στα ν.π.δ.δ., όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), στα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, καθώς και στα ν.π.δ.δ. ή τις οντότητες, που εποπτεύονται από τους παραπάνω φορείς, προκειμένου να διατεθούν για την κάλυψη των αναγκών των προσφύγων, ανεξαρτήτως της αξίας και των προδιαγραφών κατασκευής αυτών.
γγ) Τα είδη σίτισης που παραδίδονται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, προκειμένου να διανεμηθούν περαιτέρω άνευ ανταλλάγματος για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης.
δδ) Τα αγαθά που παραδίδονται στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, στους Ο.Τ.Α. και στα ν.π.δ.δ., όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, προκειμένου να διατεθούν για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από ακραία φυσικά φαινόμενα, ανεξαρτήτως της αξίας και των προδιαγραφών κατασκευής αυτών.
γ) η ιδιοκατοίκηση, η παράδοση σε μη φορολογητέα δραστηριότητα του ιδίου υποκειμένου, η μίσθωση, η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ή η χρησιμοποίηση για οποιονδήποτε σκοπό ξένο προς την επιχείρηση, των ακινήτων που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 6,
δ) η ανάληψη μερίδας σε αγαθά από εταίρο, μέτοχο ή κληρονόμο, σε περίπτωση διακοπής των εργασιών, λύσης της εταιρείας, αποχώρησης ή θανάτου εταίρου.
ε) η περιέλευση στον υποκείμενο στο φόρο ή στους κληρονόμους του αγαθών της επιχείρησής του, κατά την παύση των εργασιών της ή κατά το θάνατο του υποκειμένου. Προκειμένου για πάγια περιουσιακά στοιχεία του υποκειμένου, όπως ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 33, οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται, εφόσον δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού του φόρου αυτών».
2. Δύναται να συστήνεται Εθνικό Μητρώο Δωρεοδόχων, για τους σκοπούς της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000 (Α’ 248), στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά οι δωρεοδόχοι της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000. Το μητρώο συστήνεται και τηρείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Είναι πολύ σημαντική και χρήσιμη η προωθούμενη ρύθμιση για απαλλαγή από φ.π.α. των τροφίμων κλπ που δωρίζονται σε φιλανθρωπικά και κοινωφελή ιδρύματα, όπως προβλέπεται στη διάταξη αυτή.
Θα ήταν πολύ σημαντικό να περιληφθεί και η δωρεά ζωοτροφών σε φιλοζωικές οργανώσεις κάθε είδους, οι οποίες καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια αφιλοκερδώς και μέσω εράνων, δωρεών και εθελοντικής εργασίας για τη συγκέντρωση και διανομή τέτοιων τροφών σε καταφύγια ζώων και σε αδέσποτα ζώα.
Στο πλαίσιο της ενθάρρυνσης δωρεάς τροφίμων, όπως προβλέπει και η Οδηγία 2018/851 «κάνοντας χρήση οικονομικών εργαλείων και κινήτρων προς διευκόλυνση της δωρεάς τροφίμων», κρίνεται απαραίτητη η βελτίωση της ισχύουσας διάταξης περί απαλλαγής δωρεών τροφίμων από τον ΦΠΑ, και ειδικότερα:
Είναι σημαντική η διεύρυνση περιπτωσιολογίας μη εμπορικά αξιοποιήσιμων τροφίμων προκειμένου να καλύπτονται οι διάφορες αιτίες δημιουργίας αδιάθετων πλεονασμάτων τροφίμων, και να αποτρέπεται η καταστροφή των κατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση προϊόντων (και οι δυσμενείς περιβαλλοντικές της επιπτώσεις), ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύεται η επισιτιστική στήριξη κοινωφελών φορέων και ανθρώπων που βιώνουν επισιτιστική ανασφάλεια.
Όπως, επίσης, έχει εισηγηθεί η «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων» στην Ελλάδα, η σύσταση ηλεκτρονικού Μητρώου Δωρεοδόχων, πέραν ότι θα συμβάλει στην απλοποίηση της ισχύουσας διαδικασίας και άρση της αβεβαιότητας (υποχρέωση δωρητών να «εξακριβώνουν τη νόμιμη σύσταση στην Ελλάδα, τον αποδεδειγμένα μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και τον κοινωφελή ή φιλανθρωπικό σκοπό των δωρεοδόχων»), θα διασφαλίσει την εν γένει στην αξιοπιστία του συστήματος δωρεών.
Εκ της Γρηγόρης ΑΒΕΕ: Παρόλο που διευρύνθηκε η λίστα, δεν λύνεται το πρόβλημα της γραφειοκρατίας, ενώ υποχρεώνεται ο δωρητής να ψάχνει κάθε φορά τη νομική σύσταση του κάθε δωρεοδόχου.
Επίσης, βάσει του ισχύοντος νόμου για κάθε παράδοση αγαθού που γίνεται με σκοπό τη δωρεάν διάθεση (δωρεά), πρέπει να εκδίδεται και να καταχωρείται στα λογιστικά βιβλία του δωρητή ένα ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης , με την αξία των χορηγούμενων αγαθών και του αντίστοιχου ΦΠΑ αυτών για λογιστική τακτοποίηση τόσο της δαπάνης όσο και του ΦΠΑ.
Επισημαίνεται ως πολύπλοκη η ισχύουσα διαδικασία με τη σύνταξη πρωτοκόλλων παράδοσης -παραλαβής κατά την παράδοση των δωρεών και προτείνεται η απλοποίησή της για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων.
Στην παρ. 2 αναγράφεται «Δύναται να συστήνεται Εθνικό Μητρώο Δωρεοδόχων, για τους σκοπούς της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000 (Α’ 248), στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά οι δωρεοδόχοι της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000. Το μητρώο συστήνεται και τηρείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας».
Αυτή η διατύπωση δε διασφαλίζει ρητώς ότι θα συσταθεί. Επιπλέον οι λέξεις υποχρεωτικά και συστήνεται και τηρείται είναι λίγο αντιφατικές με το δύναται.
Η πρότασή μας είναι αντί για «Δύναται να συστήνεται» να διατυπωθεί «Θα συσταθεί».
Αντλώντας γνώση και εμπειρίες από την ενασχόληση μας με τη σύσταση ΣΣΕΔ στο χώρο των φαρμάκων, έχουμε ενημερωθεί ότι δεν συνιστάται η «χορήγηση» φαρμάκων, στο πλαίσιο κοινωνικής δωρεάς και τούτο διότι δεν είναι πάντα γνωστές και ασφαλείς οι συνθήκες φύλαξης και προστασίας οικιακών φαρμάκων που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί.