Προστίθεται νέο άρθρο 44β στο ν. 4042/2012 (Α’ 24) ως ακολούθως:
«Άρθρο 44β
Απόβλητα τροφίμων
1. Για την επίτευξη του σκοπού της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων θεσπίζεται ειδικό πρόγραμμα μέτρων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, το οποίο αποτελεί τμήμα του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Τα μέτρα που λαμβάνονται πρέπει να:
α) μειώνουν τη δημιουργία αποβλήτων τροφίμων κατά την πρωτογενή παραγωγή, την επεξεργασία και τη μεταποίηση, το λιανικό εμπόριο και άλλες μορφές διανομής τροφίμων, σε εστιατόρια και υπηρεσίες εστίασης και στα νοικοκυριά, καθώς και τις απώλειες τροφίμων κατά μήκος της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού μέχρι το 2030,
β) ενθαρρύνουν τη δωρεά και την αναδιανομή τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση, με προτεραιότητα στην ανθρώπινη διατροφή έναντι της χρήσης ως ζωοτροφών και στην εκ νέου μεταποίηση σε προϊόντα που δεν προορίζονται για διατροφή.
2. Η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή των μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με την παρ. 1, μέσω της μέτρησης των επιπέδων αποβλήτων, με βάση τη μεθοδολογία που ορίζεται στην κατ’ εξουσιοδότηση Απόφαση (ΕΕ) 2019/1597 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 3ης Μάϊου 2019 (L 248/77).).
3. Οι ακόλουθοι: α) οι φορείς των εγκαταστάσεων που αδειοδοτούνται περιβαλλοντικά και παράγουν απόβλητα που ανήκουν στην κατηγορία 02 του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ) όπως, μεταξύ άλλων, οι μονάδες επεξεργασίας και μεταποίησης τροφίμων ή οι κρεαταγορές, ιχθυαγορές και λαχαναγορές, β) οι επιχειρήσεις τροφοδοσίας (catering) κατά την έννοια της παρ. 5.Α του άρθρου 2 της υπό στοιχεία 47829/23.6.2017 (Β΄ 2161) απόφασης του Υπουργού Υγείας, με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 300.000€, γ) τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των 200 κλινών που αποτελούν δραστηριότητες με α/α 1 έως 4 της 6ης Ομάδας της απόφασης με αρ. 37674/2016 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2471), δ) οι μονάδες υγειονομικής περίθαλψης (νοσοκομεία, κλινικές, θεραπευτήρια κ.ά.) κατηγορίας Α’ του ν. 4014/2011, ε) οι ξενώνες (νεότητας, ειδικών ομάδων ατόμων, γηροκομεία, κλπ.) που ανήκουν στην κατηγορία Α’ του ν. 4014/2011 και αποτελούν δραστηριότητα με α/α 12 της 6ης Ομάδας της ανωτέρω απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στ) οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης παρασκευής και προσφοράς πλήρους γεύματος, κατά την έννοια της παρ. 5Δ του άρθρου 2 της υπό στοιχεία Υ1Γ/ΓΠ/ΟΙΚ47829/21.6.2017 απόφασης του Υπουργού Υγείας (Β΄ 2161), με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των εκατό χιλιάδων ευρώ (100.000 €), και ζ) οι υπεραγορές τροφίμων όπως ορίζονται στην παρ. 5.Γ του άρθρου 2 της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, υποχρεούνται να καταχωρούν σε ετήσια βάση τα παραγόμενα απόβλητα τροφίμων σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της περ. ε) της παρ. 2 του άρθρου 42.
4. Για την καταχώρηση των στοιχείων στην πλατφόρμα της παρ. 3 ακολουθείται η Απόφαση (ΕΕ) 2019/1597 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η καταχώρηση γίνεται ενιαία από τον φορέα λειτουργίας της επιχείρησης, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εγκαταστάσεων ή καταστημάτων που αυτός διαθέτει, για κάθε μία δραστηριότητα ή εγκατάσταση της παρ. 3.
Στην πλατφόρμα αυτή καταχωρούνται από τους φορείς οι ποσότητες των οργανικών αποβλήτων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των υλικών που είναι ακατάλληλα για κατανάλωση ή επεξεργασία («πρώην τρόφιμα»), ο κωδικός Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ) (συμπεριλαμβανομένων των κωδικών ΕΚΑ 20 01 08, 20 01 25 και 20 03 02) εφόσον υπάρχει, η συχνότητα συλλογής, ο προορισμός και η μέθοδος διαχείρισης σύμφωνα με την παρ. 3.
5. Για την ενθάρρυνση της δωρεάς και της αναδιανομής τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση, με προτεραιότητα στη διατροφή του ανθρώπου, καθορίζονται οι υποχρεώσεις των δωρητών και των δωρεοδόχων και οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την ασφάλεια της ανθρώπινης υγείας, ως εξής:
α) Τα πλεονάσματα τροφίμων μπορούν να αναδιανέμονται υπό την προϋπόθεση ότι είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο και συμμορφώνονται με όλες τις απαιτήσεις ασφάλειας των τροφίμων που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές.
β) Οι δωρητές διασφαλίζουν ότι τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, ενώ οι δωρεοδόχοι ως τελικοί καταναλωτές είναι υπεύθυνοι για τη σωστή συντήρηση, μεταφορά, αποθήκευση, διανομή και διάθεση των τροφίμων στους ωφελούμενους.
6. Για τις δωρεές τροφίμων, εφαρμόζεται η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρου προστιθέμενης αξίας της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 7 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ, ν. 2859/2000, Α’ 248).
7. Επιτρέπεται η δωρεάν αναδιανομή τροφίμων που αποτελούν προϊόν παραλαβής και/ή κατάσχεσης από τις αρμόδιες αρχές για λόγους που δεν σχετίζονται με την ασφάλεια των τροφίμων, για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα, εφόσον τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.».
Θα πρέπει και σε επίπεδο φορέων Δημοσίου να προβλεφθούν εσωτερικές διαδικασίες περιορισμού σπατάλης τροφίμων (όπως σε δημόσια νοσοκομεία, σχολεία-σχολικά γεύματα, φοιτητικές λέσχες, Ένοπλες Δυνάμεις κ.α.) είτε η παρασκευή γευμάτων γίνεται εντός είτε μέσω ανάθεσης παροχής γευμάτων. Αντίστοιχα, είναι σημαντικό να ενταχθεί η πρόληψη και μείωση της σπατάλης τροφίμων στο πλαίσιο των «πράσινων» δημόσιων συμβάσεων για προμήθειες τροφίμων και γευμάτων.
Προτείνεται να επιτρέπεται ρητά η δωρεά των τροφίμων στα οποία έχει παρέλθει η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, κατ’ αναλογία και σύμφωνα με τις αντίστοιχες προϋποθέσεις που ισχύουν για την εμπορική τους διάθεση (άρθρο 13 Υπουργική Απόφαση 91354/2017).
Στην παρ. 3 του παρόντος άρθρου αναφέρεται η υποχρεωτική καταχώρηση των παραγόμενων αποβλήτων τροφίμων σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Δεδομένης της υποχρεωτικότητας, θα πρέπει να είναι απολύτως σαφής η διαδικασία κατά την οποία θα επαληθεύεται/ελέγχεται η συνέπεια των επιχειρήσεων (από ποιον, με τι συχνότητα, με ποιο τρόπο) και τι επισύρει η μη συμμόρφωση (θα ενταχθεί στη λογική κινήτρων ή θα έχει κυρώσεις, όπως π.χ. πρόστιμα;).
Θεωρούμε δεδομένο ότι η υποχρέωση καταγραφής αφορά τα απόβλητα που παράγονται κατά τη διαδικασία παρασκευής φαγητού και συνεπώς μπορούν να ελεγχθούν από το κατάστημα, και όχι από απόβλητα που δημιουργούνται από τους καταναλωτές και δε μπορεί ένα κατάστημα να ελέγξει την απόρριψή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η ορθή διαχείριση προϋποθέτει την ύπαρξη πανελλαδικά επαρκούς αριθμού καφέ κάδων, σε σημεία εύκολα προσβάσιμα από τα σημεία εστίασης.
Παρ. 4: Θα πρέπει να εκδοθούν κατευθυντήριες για τον τρόπο καταγραφής των τροφίμων αποβλήτων όπως και τον τρόπο καταγραφής τους στο ΗΜΑ (Παράγραφος 5α) – Θα πρέπει να αναφερθεί το είδος του πλεονάσματος τροφίμων που μπορεί να αναδιανέμεται (νωπά / προεπεξεργασμένα ή ακόμα και σε τελική μορφή (μαγειρεμένο) ) εκτός της αναφοράς περί συμμόρφωσης με την ασφάλεια τροφίμων και την κείμενη νομοθεσία.
Παρ. 5β: θα πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια τροφίμων και η ευθύνη να μεταφερθεί στον παραλήπτη ο οποίος κάνει και τη τελική διακίνηση ή διασφάλιση ότι ο δωρητής δεν θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Στο πλαίσιο της ενθάρρυνσης της δωρεάς τροφίμων, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 2018/851, και αποτελεί έναν από τους στόχους της «Συμμαχίας για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων» στην Ελλάδα, είναι εξαιρετικά σημαντική η αποσαφήνιση υποχρεώσεων και κατανομής ευθύνης δωρητών και δωρεοδόχων ως προς την ασφάλεια & υγιεινή των προς αναδιανομή τροφίμων (σύμφωνα και με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ε.Ε. για τη δωρεά τροφίμων ως προς την εφαρμοζόμενη ενωσιακή νομοθεσία.
Εκ της Γρηγόρης ΑΒΕΕ: Παρ. 3: Να διευκρινιστεί αν υποχρεούνται σε καταχώρηση των δεδομένων για τα απόβλητα τροφίμων, οι επιχειρήσεις που δεν περιγράφονται ρητώς στα πεδία α) έως ζ).
Ως υπόχρεος καταχώρησης, θα μπορούσε να είναι κάποιος, κατ’ εξουσιοδότηση του παραγωγού αποβλήτων, όπως για παράδειγμα μία επιχείρηση που ορίζεται ως δικαιοπάροχος για το σύνολο του δικτύου των καταστημάτων frc;
στ) Η παρ. 5Δ αφορά τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης (γενικά). Η παρ. 5.Δ.1 τις ΠΛΗΡΟΥΣ γεύματος και η παρ. 5.Δ.2 ΠΡΟΧΕΙΡΟΥ γεύματος. Πρέπει να διορθωθεί η περιγραφή των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης ΠΛΗΡΟΥΣ γεύματος, και να γραφεί κατά την έννοια της παρ. 5.Δ.1 της Υ1Γ/ΓΠ/ΟΙΚ47829/23.6.2017
Παρ. 4: γίνεται αναφορά των κατηγοριών: 20 01 08 (βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα κουζίνας και χώρων ενδιαίτησης- biodegradable kitchen and canteen waste), 20 01 25 (βρώσιμα έλαια και λίπη) και 20 03 02 (απόβλητα από αγορές).
Η κατηγορία 20 03 01 (ανάμεικτα αστικά απόβλητα) δεν πρέπει να αναφερθεί;
Παρ. 5: Για την ενθάρρυνση της δωρεάς προτείνεται η «Δημιουργία ειδικού σήματος» που να χορηγείται, κατόπιν ελέγχου και συμμόρφωσης, σε όσους εντάσσονται στη σχετική διαδικασία. Το συγκεκριμένο σήμα οιονεί πιστοποίησης, στα ελληνικά και τα αγγλικά, μπορεί να υποστηριχτεί διαφημιστικά και να προσθέτει επιπλέον αξία σε ένα brand name, αναδεικνύοντας τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες εταιρείες. Κονδύλια διαφημιστικής υποστήριξης μπορούν να αναζητηθούν από το ΕΣΠΑ, με στόχο όχι μόνο την αναγνωρισιμότητα του σήματος μεταξύ των καταναλωτών, αλλά και την προσέλκυση επαγγελματιών.
1. Δεν προκύπτει ποσοτικός στόχος, σε αντίθεση με την Οδηγία (παρ. 10 άρθρου 1 2018/8514) όπου αναφέρεται: μειώνουν τη δημιουργία αποβλήτων τροφίμων κατά την πρωτογενή παραγωγή, την επεξεργασία και τη μεταποίηση, το λιανικό εμπόριο και άλλες μορφές διανομής τροφίμων, σε εστιατόρια και υπηρεσίες εστίασης καθώς και στα νοικοκυριά, ως συμβολή στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για μείωση κατά 50 % της κατά κεφαλήν παγκόσμιας σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο λιανικής πώλησης και καταναλωτή, και για μείωση των απωλειών τροφίμων κατά μήκος της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού μέχρι το 2030
2. Προκύπτει υποχρέωση για όλες τις εγκαταστάσεις της εταιρείας η καταχώριση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων των αποβλήτων τροφίμων (ενιαία καταχώριση). Για όλα τα καταστήματα θα πρέπει να υπάρχουν τα σχετικά στοιχεία.
3. Δεν διευκρινίζεται εάν οι επιμέρους ποσότητες από τις αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις, θα καταχωρούνται σε ενιαία καταχώριση ή στις εκθέσεις που αφορούν τις εγκαταστάσεις.
4. Δεν υπάρχει σαφής ορισμός των πλεονασμάτων τροφίμων. Είναι κρίσιμο να ορισθεί. Εμπεριέχονται τα ληγμένα προϊόντα στα πλεονάσματα τροφίμων και πως εξασφαλίζεται η ποιοτική κατάσταση ενός συσκευασμένου προϊόντος;
5. Θα πρέπει επίσης να διευκρινισθεί εάν η καταχώρηση των αποβλήτων τροφίμων στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα θα περιλαμβάνει και τα ζωικά υποπροϊόντα (όσα δεν εξαιρούνται σύμφωνα με το άρθρο 10).
Το βέλτιστο θα ήταν επιπρόσθετα να προσδιορισθούν στόχοι, χρονοδιαγράμματα, και χρηματοδοτικά εργαλεία.
Έχει κατατεθεί στο ΥΠΕΝ, ΕΟΑΝ από την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης και ολοκληρωμένη πρόταση για δημιουργία νέου ΣΕΔ για απόβλητα τροφίμων από εστίαση. Προτείνεται να υπάρξει κάποια αρχική ρύθμιση για ένταξη στο παρόν νομοσχέδιο και οι λεπτομερείς ρυθμίσεις να γίνουν με ΚΥΑ.
Προτείνεται να συμπεριληφθεί το εξής:
«Ο ΕΟΑΝ αναλαμβάνει μέχρι 31/12/2021 να εξετάσει και να προτείνει προς το ΥΠΕΝ τους όρους και τις προϋποθέσεις για την δημιουργία νέου ΣΣΕΔ για τα απόβλητα τροφίμων από επαγγελματικούς χώρους εστίασης με βάση την αρχή της «Ευθύνης του Παραγωγού». »
Άρθρο 13. Δύο σημεία
a.Προσθήκη παραγράφου 1.γ. Να ενταχθεί ως δευτερεύουσας η άμεση αξιοποίηση ως ζωοτροφή. Προσθήκη «1, γ. να ενθαρρύνουν, εναλλακτικά με το β, τη διαδικασία παραγωγής ζωοτροφών για παραγωγικά ζώα, με βάση και τους περιορισμούς του 1069 / 2009, για παραγωγικά ζώα που προορίζονται για παραγωγή τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση.»
b.Προσθήκη στην παράγραφο 3, «των μονάδων στρατού, στρατόπεδα, κέντρα εκπαίδευσης, πεδία βολής κοκ»
§ 4
1 Από τη σύνταξη δεν γίνεται κατανοητό εάν μία επιχείρηση:
α-θα κάνει συγκεντρωτική καταχώρηση, πχ 5 τν και για τα πχ 30 καταστήματά της ή
β-θα κάνει χωριστή καταχώρηση για καθένα από τα 30 καταστήματά της.
2 Σε αλυσίδες fast-food που εφαρμόζεται η μέθοδος του franchise, πολλά καταστήματα ανήκουν σε άλλο ΑΦΜ.
Να διευκρινισθεί ο Υπόχρεος για την καταχώρηση.
§3 Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να δημιουργηθεί ΝΕΑ πλατφόρμα. Αρκεί να επεκταθεί το ΗΜΑ, ίσως με ειδική ενότητα για τους σκοπούς του άρθρου