1. Στον υπόχρεο που παραβαίνει την παρ. 1 του άρθρου 11 επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ίσο με τις ελάχιστες χρηματικές εισφορές της περ. β) της παρ. 3 του άρθρου 13, που ισχύουν κατά την διαπίστωση της παράβασης, τις οποίες θα κατέβαλε σε ΣΣΕΔ για το χρονικό διάστημα των τελευταίων πέντε (5) ετών. Σε περίπτωση που ο παραγωγός συμμορφώνεται αυτοβούλως με την υποχρέωση της παρ. 1 του άρθρου 11 εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, το χρηματικό πρόστιμο περιορίζεται στο ποσό που αντιστοιχεί στις χρηματικές εισφορές του τελευταίου ημερολογιακού έτους.
2. Στον υπόχρεο που παραβαίνει την παρ. 5 του άρθρου 11 επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από εκατό (100) ευρώ έως πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ.
3. Στο διακινητή συσκευασμένων προϊόντων και τον διακινητή προϊόντων για τα οποία έχει εγκριθεί ΠΔΕΠ, που παραβαίνει το άρθρο 14, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ.
4. Στον υπόχρεο, που παραβαίνει την υποχρέωση της παρ. 7 του άρθρου 11, επιβάλλεται πρόστιμο από εκατό (100) ευρώ έως πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ.
5. Στους φορείς ΣΕΔ που παραβαίνουν τις παρ. 1, 2, 6, 8 έως και 9 και 12 του άρθρου 12 ή όρο που έχει τεθεί στην απόφαση έγκρισης ή ανανέωσης ΣΕΔ, επιβάλλεται πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, την υποτροπή και το βαθμό υπαιτιότητας του φορέα.
6. Σε περίπτωση υποβολής των εκθέσεων των παρ. 10 και 11 μετά την παρέλευση της προθεσμίας επιβάλλεται στους φορείς ΣΕΔ πρόστιμο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης για τους πρώτους τρεις (3) μήνες και δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για κάθε επόμενο μήνα καθυστέρησης. Σε περίπτωση που η καθυστέρηση υπερβεί τους έξι (6) μήνες η μη υποβολή θεωρείται οριστική και επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.
7. Στους φορείς ΣΣΕΔ που παραβαίνουν την παρ. 18 του άρθρου 12 επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το προβλεπόμενο ποσό της εγγύησης.
8. Στους φορείς ΣΕΔ που δεν εξοφλούν το τιμολόγιο προς τον Ε.Ο.ΑΝ., μέσα σε δύο (2) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του, επιβάλλεται προσαύξηση 10% επί του οφειλόμενου ποσού.
9. Για τους φορείς ΣΕΔ που δεν συμμορφώνονται με την παρ. 7 του άρθρου 9 επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 10% του ύψους των χρηματικών εισφορών, όπως αυτές τιμολογήθηκαν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ετήσιας διαχειριστικής περιόδου.
10. Στον παραγωγό συσκευασιών, στον παραγωγό προϊόντων ή στον διαχειριστή ΑΕΚΚ που, από πρόθεση, δεν δηλώνει προς το ΣΣΕΔ και τον Ε.Ο.ΑΝ. τις πραγματικές ποσότητες συσκευασιών ή άλλων προϊόντων και στον Φορέα ΣΕΔ που παραβαίνει την υποχρέωση της παρ. 6 του άρθρου 12 επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
11. Στον παραγωγό συσκευασιών και στον παραγωγό ή διαχειριστή άλλων προϊόντων, στον διακινητή συσκευασιών ή στον διακινητή άλλων προϊόντων, καθώς και στον φορέα ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ που παρεμποδίζει ή με οποιονδήποτε τρόπο αποφεύγει τη διενέργεια ελέγχων που αποφασίστηκαν από τον Ε.Ο.ΑΝ., σύμφωνα με το άρθρο 67, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
12. Στους φορείς διαχείρισης αποβλήτων, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 3 του ν. 4042/2012 (Α 24), που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το παρόν κεφάλαιο και τα ΠΔΕΠ, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ.
13. Στους φορείς ΣΕΔ που ενεργούν κατά παράβαση της παρ. 2 του άρθρου 5, της παρ. 2 του άρθρου 6 και της παρ. 1 του άρθρου 10 της υπ’ αρ. 892/2017 (Β’ 538) κοινής απόφασης του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ.
14. Στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) για την παραβίαση της παρ. 3 του άρθρου 31 επιβάλλεται από τον Ε.Ο.ΑΝ. πρόστιμο ύψους πέντε (5) ευρώ ανά τόνο εισερχόμενων αποβλήτων.
15. Στον υπόχρεο της παρ. 1 του άρθρου 38, σε περίπτωση καταβολής μετά την παρέλευση της προθεσμίας που ορίζεται στην παρ. 4 του άρθρου 38, επιβάλλεται από τον Ε.Ο.ΑΝ. πρόστιμο ίσο με το 2% του τέλους ταφής που αντιστοιχεί στο οφειλόμενο σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 38 ποσό, το οποίο ανατοκίζεται με επιτόκιο 2% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
16. Οι κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του Ε.Ο.ΑΝ., ύστερα από κλήση του καθ’ ου να εκθέσει τις απόψεις του μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών. Αν η παράβαση βεβαιώθηκε κατόπιν ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 67, η σχετική έκθεση κοινοποιείται στον ελεγχόμενο μαζί με την κλήση του σε παροχή εξηγήσεων Για την επιμέτρηση της κύρωσης λαμβάνονται υπόψη ιδίως η σοβαρότητα της παράβασης, η συμμόρφωση ή μη στις υποδείξεις των αρμόδιων οργάνων μετά τη διαπίστωση της παράβασης, οι παρόμοιες παραβάσεις στο παρελθόν και ο βαθμός υπαιτιότητας, το όφελος που έχει αποκομίσει ο παραβάτης από την παράβαση και τα οικονομικά του μεγέθη. Με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 86, με απόφαση του δ.σ. του Ε.Ο.ΑΝ., που αναρτάται στο διαδικτυακό τόπο που τηρεί ο Ε.Ο.ΑΝ., μπορεί να καθορίζονται αναλυτικές μεθοδολογίες προσδιορισμού των διοικητικών κυρώσεων ανά διαφορετική κατηγορία παραβάτη του παρόντος νόμου και ανά είδος παράβασης, με βάση κατ’ ελάχιστο τα προαναφερόμενα κριτήρια.
17. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται σύμφωνα με τον παρόντα, βεβαιώνονται από τον Ε.Ο.ΑΝ., εισπράττονται σύμφωνα με τον ΚΕΔΕ και αποδίδονται στον Ε.Ο.ΑΝ..
Άρθρο 69.
Παράγραφος 12 και 15. Δεν έχει καμία αρμοδιότητα ο ΕΟΑΝ να επιβάλλει πρόστιμα και διοικητικές κυρώσεις στους ΦοΔΣΑ. Πρόστιμα υποβάλλονται από ελεγκτικές αρχές και ο ΕΟΑΝ δεν αποτελεί τέτοια.
Παράγραφος 17. Κατά τρόπο αυθαίρετο και ασυνήθιστο μεταβιβάζονται σε ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που δεν ανήκει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ούτε καν στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, οικονομικοί πόροι και έσοδα των ΟΤΑ που εισπράττονται από τους πολίτες και αφορούν στα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας. Περαιτέρω δε, από την διατύπωση της παραγράφου 17, δημιουργούνται ερωτηματικά ως προς τον τρόπο αξιοποίησης των οικονομικών αυτών πόρων από τον ΕΟΑΝ και πόσο μάλλον όταν οι πόροι αυτοί προέρχονται από ανταποδοτικού χαρακτήρα έσοδα, τα οποία οι ΟΤΑ θα πρέπει να αποδίδουν στους πολίτες με αντίστοιχες υπηρεσίες. Ο ΕΟΑΝ θα υποκαταστήσει την αρμοδιότητα αυτή των ΟΤΑ;
παρ. 6: Υπερβολικά πρόστιμα καθαρώς εισπρακτικού χαρακτήρα
παρ. 7 : Να απαλοιφθεί
παρ. 13:Στην ουσία αναφέρονται στις διατάξεις της υπ’ αριθμ. οικ. 181504/2016 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2454). Παραπέμπουν λανθασμένα σε τροποποιητική αυτής ΥΑ.
Η ρύθμιση της παρ. 1 πρέπει να αναθεωρηθεί καθώς η κύρωση, την οποία η διάταξη επιχειρεί να επιβάλει στους παραγωγούς που δεν συμβάλλονται με ΣΣΕΔ ή δεν οργανώνουν ΑΣΕΔ είναι ασαφής και πρακτικά φαίνεται να καταλήγει σε ατιμωρησία των παραγωγών που παραβαίνουν την υποχρέωση επί μακρό χρονικό διάστημα. Ειδικώτερα σύμφωνα με τη διάταξη η κύρωση ισούται με το ποσό των χρηματικών εισφορών που ο παραγωγός θα κατέβαλε στο ΣΣΕΔ την τελευταία 5ετία. Ας υποθέσουμε ότι ελέγχονται 2 παραγωγοί, ο 1ος εκ των οποίων παραβαίνει την υποχρέωση για μία 5ετία και ο 2ος για μία 2ετία. Βάσει της διάταξης η κύρωση που μπορεί να επιβληθεί είναι οι χρηματικές εισφορές των 5 τελευταίων ετών (όχι το 5πλάσιο των οφειλόμενων εισφορών). Εξ όσων αντιλαμβανόμαστε, στον 1ο παραγωγό θα επιβληθεί ως κύρωση το ποσό των 5 ετών, που θα όφειλε ούτως ή άλλως στο ΣΣΕΔ και μάλιστα χωρίς καμία προσαύξηση εκπροθέσμου καταβολής. Στον 2ο παραγωγό με βάση τη διάταξη πάλι επιβάλλονται εισφορές 5 ετών, χωρίς όμως να καθορίζεται ποια είναι η βάση υπολογισμού τους (το τελευταίο έτος, ο μέσος όρος; ). Με το σκεπτικό αυτό στην περίπτωση του 1ου παραγωγού δεν βλέπουμε ποια είναι κατ’ ουσίαν η κύρωση, καθώς ούτως ή άλλως όφειλε τις εισφορές που επιβάλλονται ως πρόστιμο. Στην περίπτωση του 2ου παραγωγού, δεν είναι σαφές πώς θα επιβληθεί το πρόστιμο, επί ποιας δηλ. βάσης.
Το τελευταίο εδάφιο περιέχει μεταβατική διάταξη, η οποία επίσης γεννά θέματα ερμηνείας. Για να καλυφθεί ο υπόχρεος από τη διάταξη αυτή θα πρέπει να κάνει αναδρομική σύμβαση με το ΣΣΕΔ για όσο χρόνο διαρκούσε η παράβαση ή αρκεί να συμβληθεί για το μέλλον; Σε περίπτωση που αρκεί η σύμβαση για το μέλλον, είναι δίκαιο να «νομιμοποιηθεί» η μη εκπλήρωση νόμιμων υποχρεώσεων ετών με μόνη την είσοδο του υπόχρεου σε ΣΣΕΔ για το μέλλον και την καταβολή ως προστίμου των εισφορών ενός έτους;
Η προϊσχύουσα ρύθμιση ήταν θεωρούμε ορθότερη καθώς επέβαλε πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο των χρηματικών εισφορών που είχε την υποχρέωση ο παραγωγός να καταβάλει σε ΣΣΕΔ κατά το χρονικό διάστημα που είχε διαρκέσει η παράβαση. Προτείνουμε το ίδιο πρόστιμο να προβλεφθεί και για την περίπτωση που ο παραγωγός παραβαίνει την υποχρέωση καταβολής χρηματικών σύμφωνα με το άρθρο 9 (Γενικές ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά τα Προγράμματα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (ΠΔΕΠ).
Στην παράγραφο 14 του άρθρου σχετικά με την επιβολή προστίμου σε ΚΔΑΥ, θεωρούμε ότι το ΚΔΑΥ που θα αναλάβει το δύσκολο έργο υπολογισμού της ποσότητας των αποβλήτων συσκευασιών και των λοιπών ανακτώμενων υλικών που συλλέγονται χωριστά, μετά τη διαλογή ανά ο.τ.α. α’ βαθμού ότι θα πρέπει να αμείβεται / επιβραβεύεται για την υπηρεσία αυτή και όχι να τιμωρείται.
Η διαδικασία είναι ανεφάρμοστη στα ΚΔΑΥ των μεγάλων αστικών κέντρων, όπως εξηγήθηκε με σχετικό σχόλιο της εταιρείας μας στο άρθρο 31 παράγραφος 3.
Η ρύθμιση της παρ. 1 πρέπει να αναθεωρηθεί καθώς η κύρωση, την οποία η διάταξη επιχειρεί να επιβάλει στους παραγωγούς που δεν συμβάλλονται με ΣΣΕΔ ή δεν οργανώνουν ΑΣΕΔ είναι ασαφής και πρακτικά φαίνεται να καταλήγει σε ατιμωρησία των παραγωγών που παραβαίνουν την υποχρέωση επί μακρό χρονικό διάστημα. Ειδικώτερα σύμφωνα με τη διάταξη η κύρωση ισούται με το ποσό των χρηματικών εισφορών που ο παραγωγός θα κατέβαλε στο ΣΣΕΔ την τελευταία 5ετία. Ας υποθέσουμε ότι ελέγχονται 2 παραγωγοί, ο 1ος εκ των οποίων παραβαίνει την υποχρέωση για μία 5ετία και ο 2ος για μία 2ετία. Βάσει της διάταξης η κύρωση που μπορεί να επιβληθεί είναι οι χρηματικές εισφορές των 5 τελευταίων ετών (όχι το 5πλάσιο των οφειλόμενων εισφορών). Εξ όσων αντιλαμβανόμαστε, στον 1ο παραγωγό θα επιβληθεί ως κύρωση το ποσό των 5 ετών, που θα όφειλε ούτως ή άλλως στο ΣΣΕΔ και μάλιστα χωρίς καμία προσαύξηση εκπροθέσμου καταβολής. Στον 2ο παραγωγό με βάση τη διάταξη πάλι επιβάλλονται εισφορές 5 ετών, χωρίς όμως να καθορίζεται ποια είναι η βάση υπολογισμού τους (το τελευταίο έτος, ο μέσος όρος; ). Με το σκεπτικό αυτό στην περίπτωση του 1ου παραγωγού δεν βλέπουμε ποια είναι κατ’ ουσίαν η κύρωση, καθώς ούτως ή άλλως όφειλε τις εισφορές που επιβάλλονται ως πρόστιμο. Στην περίπτωση του 2ου παραγωγού, δεν είναι σαφές πώς θα επιβληθεί το πρόστιμο, επί ποιας δηλ. βάσης.
Το τελευταίο εδάφιο περιέχει μεταβατική διάταξη, η οποία επίσης γεννά θέματα ερμηνείας. Για να καλυφθεί ο υπόχρεος από τη διάταξη αυτή θα πρέπει να κάνει αναδρομική σύμβαση με το ΣΣΕΔ για όσο χρόνο διαρκούσε η παράβαση ή αρκεί να συμβληθεί για το μέλλον; Σε περίπτωση που αρκεί η σύμβαση για το μέλλον, είναι δίκαιο να «νομιμοποιηθεί» η μη εκπλήρωση νόμιμων υποχρεώσεων ετών με μόνη την είσοδο του υπόχρεου σε ΣΣΕΔ για το μέλλον και την καταβολή ως προστίμου των εισφορών ενός έτους;
Η προϊσχύουσα ρύθμιση ήταν θεωρούμε ορθότερη καθώς επέβαλε πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο των χρηματικών εισφορών που είχε την υποχρέωση ο παραγωγός να καταβάλει σε ΣΣΕΔ κατά το χρονικό διάστημα που είχε διαρκέσει η παράβαση. Προτείνουμε το ίδιο πρόστιμο να προβλεφθεί και για την περίπτωση που ο παραγωγός παραβαίνει την υποχρέωση καταβολής χρηματικών σύμφωνα με το άρθρο 9 (Γενικές ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά τα Προγράμματα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (ΠΔΕΠ).
Οι κυρώσεις πρέπει να έχουν αποτρεπτικό και συμμορφωτικό χαρακτήρα για πιθανά παραπτώματα και όχι απλά τιμωρητικό ή εισπρακτικό χαρακτήρα. Εάν κάποιος υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα θα πρέπει να έχει σημαντικό κίνητρο να συμμορφωθεί άμεσα. Οπότε με αυτό το σκεπτικό για όλες τις κυρώσεις των άρθρων 66, 68 και 69 προτείνεται το εξής:
Εάν κάποιος εμπλεκόμενος στην εναλλακτική διαχείριση (ΟΤΑ, ΣΕΔ, υπόχρεος παραγωγός, διαχειριστής κ.α.) υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα, εάν συμμορφωθεί μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. 2-3 μήνες,) τότε το πρόστιμο που προβλέπεται να μειώνεται στο 1/10. Εάν δεν συμμορφωθεί μέσα στο εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. 2-3 μήνες) τότε το πρόστιμο διεκδικείται ολόκληρο και ταυτόχρονα ο ΕΟΑΝ αποφασίζει εάν θα δημοσιοποιήσει το θέμα προς τα μέλη, τα άτομα ή τους οικονομικούς παράγοντες που λογοδοτεί ο εμπλεκόμενος που υπέπεσε στο παράπτωμα.
Ορισμένες από τις διοικητικές κυρώσεις είναι άδικες και εξοντωτικές.
Παράδειγμα οι κυρώσεις για καθυστέρηση στην υποβολή απολογιστικών και προϋπολογιστικών εκθέσεων (που δύναται να φτάσει τις 200.000 ευρώ!), καθώς και η μη τροποποίηση του φακέλου για συμμόρφωση με τον Νόμο, η οποία όμως πρέπει να γίνει από το ΣΣΕΔ μόνο «εφόσον απαιτείται». Τίθεται κατά συνέπεια το ερώτημα ποιος κρίνει το «εάν απαιτείται». Με δεδομένο ότι τελικός κριτής θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι είναι ο ΕΟΑΝ, θα πρέπει, μετά την παρέλευση της προθεσμίας, αν κρίνει ότι κάποιο ΣΣΕΔ όφειλε να υποβάλλει τροποποιητικό φάκελο και δεν το έπραξε να το ενημερώσει γραπτώς, τάσσοντας προθεσμία (πχ. τριών μηνών) για την υποβολή του. Οι κυρώσεις θα πρέπει τότε να επιβάλλονται μετά την εκπνοή της τασσόμενης προθεσμίας.
Επίσης πρέπει να προβλεφθούν κυρώσεις, τόσο διοικητικές όσο και ποινικές, για παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το Άρθρο 15 παρ. 2 σχετικά με την εγγραφή στο ΕΜΠΑ και την διασύνδεση με το ΓΕΜΗ.