Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) (Τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 11 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί από την περ. β’ της παρ. 12 του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

Με το άρθρο αυτό τα μεγάλα έργα που παράγουν τα πολλά απόβλητα, αφήνονται στην ευχέρεια του κατασκευαστή και του μελετητή του. Ο εργολάβος τα διαχειρίζεται μόνος του, τα δηλώνει μόνος του, και χωρίς να το καταλάβει κανείς, μπορεί και να γεμίσει με απόβλητα εκσκαφών μια παράνομη εξόρυξη υλικού ή αμμοληψία! Με τις ρυθμίσεις του άρθρου το Υπουργείο γίνεται πλυντήριο των παράνομων απολήψεων υλικών.

Στο άρθρο 30 του Σχεδίου Νόμου εξακολουθεί να προβλέπεται η κατάργηση της εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ μέσω εγκεκριμένου συστήματος για όλα τα έργα ή δραστηριότητες κατηγορίας Α1 (κατάταξη για περιβαλλοντική αδειοδότηση) και των έργων κατηγορίας Α2 που εντάσσονται στις ομάδες Οδοποιίας, Υδραυλικών και Λιμενικών έργων, δηλαδή σε εκείνα που παράγουν τις μεγαλύτερες ποσότητες ΑΕΚΚ ή/και κατασκευάζονται σε προστατευόμενες περιοχές.
Α.
Θεωρούμε θετικές τις διατάξεις του άρθρου, παρ. 8, 9 και 10, για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των επιχειρήσεων επεξεργασίας ΑΕΚΚ και των επιχειρήσεων συλλογής μεταφοράς. Το μέτρο εντάσσεται στην ανάγκη της ορθής καταγραφής και ιχνηλάτησης των αποβλήτων, όπως έχει προταθεί και από την σχετική μελέτη που παρέδωσε η GIZ στο ΥΠΕΝ.
Β.
Στον αντίποδα, όμως, βρίσκονται οι προβλέψεις των παρ. 2 και 3, οι οποίες όχι μόνο δεν εξυπηρετούν τις παραπάνω αρχές – καταγραφή και ιχνηλάτηση- αλλά δημιουργούν συγχύσεις και κινδύνους αναζωπύρωσης του φαινομένου της ανεξέλεγκτης διάθεσης στο περιβάλλον.
Άλλωστε, η επί τόπου διαχείριση των ΑΕΚΚ των έργων προβλέπεται ήδη από το νόμο και γίνεται με την συμμετοχή των ΣΣΕΔ με το μηδαμινό κόστος των 0,20€/tn. Παράδειγμα καλής πρακτικής οι εργασίες κατεδάφισης του «Ελληνικού», προϋπολογισμού τάξης εκατομμυρίων με κόστος επεξεργασίας ΑΕΚΚ το ποσό των 16.000€.
Με τις συγκεκριμένες διατάξεις:
1. Καταργείται ο θεμελιώδης Ν. 2939/11 για την εναλλακτική διαχείριση, που προβλέπει ότι οι παραγωγοί ΑΕΚΚ οργανώνουν συστήματα ή συμβάλλονται με συστήματα.
2. Καταργείται κάθε δυνατότητα ελέγχου – εποπτείας (ακόμα και από τις πλέον αρμόδιες υπηρεσίες) με αποτέλεσμα την επιστροφή στο παρελθόν, με τα ΑΕΚΚ να καταλήγουν στα ρέματα και τα δάση. Η δήλωση του αναδόχου στο ΗΜΑ πραγματοποιείται εκ των υστέρων και δεν μπορούν, εφόσον δεν υπάρχει δεύτερος εμπλεκόμενος, να διασταυρωθούν τα στοιχεία. Η πρόβλεψη της ευθύνης του υπεύθυνου μηχανικού του έργου είναι έωλη και δεν λαμβάνει υπόψη τις ειδικότητες των μηχανικών ούτε διαδικασίες ορισμού επιβλεπόντων.
3. Αυξάνεται η ανεργία, καθώς θα απωλεσθεί έως και το 50% των εσόδων των επιχειρήσεων ανακύκλωσης ΑΕΚΚ δίχως να μειώνονται οι ανάγκες ανακύκλωσης.
4. Καταλύεται η ισονομία, διότι οι κατασκευαστές θα ανακυκλώνουν ΑΕΚΚ χωρίς την ειδική περιβαλλοντική αδειοδότηση (Ν. 4014/11), την οποία ακολουθούν οι λοιπές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης.
5. Καταλύονται οι κανόνες της επιστήμης, με τον τεμαχισμό των έργων στις περιβαλλοντικές κατηγορίες και ομάδες στις οποίες κατατάσσονται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη (κατά το νόμο) η παραγωγή αποβλήτων από την κατασκευή τους.
6. Οι ασάφειες ως προς την εφικτότητα εφαρμογής, η σύγκρουση με άλλες νομοθετικές διατάξεις και ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τις μονάδες ανακύκλωσης θα οδηγήσει σε καταγγελίες και πολλά έργα θα αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις.
Γ.
Για την περίσσεια χωμάτων και τα δευτερογενή υλικά προτείνονται τα εξής:
1. Για την περίσσεια εκσκαφών (χώματα και πέτρες) να μπορεί να καθορίζεται στην ΑΕΠΟ του έργου συγκεκριμένος χώρος διάθεσης, αλλά με παράλληλη κατάταξη του έργου στην ομάδα 4η (περιβαλλοντικές υποδομές)
2. Να εισαχθεί δεσμευτικός στόχος χρήσης δευτερογενών υλικών στα δημόσια έργα. Προτείνεται η υποχρεωτική χρήση δευτερογενών υλών από επεξεργασία ΑΕΚΚ με πρωτογενείς ιδιότητες, σε ποσοστό τουλάχιστον 5% επί του συνόλου των αδρανών υλικών που χρειάζεται το έργο.
Δ.
Η διάταξη «Σε περίπτωση συνεργασίας της εγκατάστασης με άνω του ενός ΣΕΔ, το οικονομικό αντάλλαγμα καθορίζεται με ενιαίο τρόπο για όλα τα συνεργαζόμενα ΣΕΔ» στην παράγραφο 6 είναι ανεφάρμοστη.
Παραθέτουμε ορισμένα, ενδεικτικά, ερωτήματα:
1. Ο ενιαίος τρόπος καθορισμού του οικονομικού ανταλλάγματος μεταφράζεται σε ενιαία τιμή αποζημίωσης του κόστους επεξεργασίας ΑΕΚΚ; Αν όχι, τι εννοείται;
2. Εάν ναι, ποια είναι τα κριτήρια προσδιορισμού της ενιαίας τιμής;
3. Σε περίπτωση που η αποζημίωση για την επεξεργασία ΑΕΚΚ που καταβάλλει ένα ΣΣΕΔ στις μονάδες για κάποιο ρεύμα αποβλήτου είναι μεγαλύτερη από την τιμή εισφοράς που έχει ένα άλλο συνεργαζόμενο με την ίδια μονάδα ΣΣΕΔ, αν βρεθεί τρόπος καθορισμού ενιαίας τιμής, τότε ή το ένα ΣΣΕΔ θα ζημιώνεται ή το άλλο ΣΣΕΔ θα εισπράττει μεγαλύτερο του προβλεπόμενου ποσού για το λειτουργικό του κόστος
4. Θα καταβάλλεται διαφορετική αποζημίωσης από το ίδιο ΣΣΕΔ για την ίδια εργασία στις κατά τόπους συνεργαζόμενες μονάδες, ανάλογα με το αν η μονάδα επεξεργασίας είναι συμβεβλημένη και με άλλο ΣΣΕΔ;
5. Με ποιες διαδικασίες θα καθορίζεται ο ενιαίος τρόπος, ποιες οι υποχρεώσεις των ΣΣΕΔ ως προς την τροποποίηση του επιχειρησιακού τους σχεδίου και με ποιες διαδικασίες θα εξετάζονται οι σχετικές εγκρίσεις από τον ΕΟΑΝ;
6. Τίθεται θέμα εναρμόνισης τιμών και μπορεί να εγερθούν προβλήματα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού;

1. Το κριτήριο της περιβαλλοντικής κατάταξης και του διαχωρισμού μεταξύ Α1 και Α2 κατηγορίας και επιπλέον του εσωτερικού της Α2 σε ομάδες έργων, για την συνεργασία ή όχι με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ δεν έχει βάση και τεκμηρίωση. Η καταγραφή των αποβλήτων από τρίτους (ΣΣΕΔ) που ελέγχονται με την σειρά τους από τον ΕΟΑΝ και η βεβαίωση του Συστήματος στο τέλος των εργασιών έχει δημιουργήσει μια ομαλή διαδικασία που τώρα αρχίζει και αποδίδει. Η εξαιρέσεις μόνο σύγχυση θα αποφέρουν και ζημία στο έργο και το περιβάλλον.

2. Στην παρ. 2 του άρθρου προβλέπεται ότι «Ο υπεύθυνος μηχανικός φέρει την ευθύνη για την υλοποίηση των προβλέψεων της ΑΕΠΟ αναφορικά με την διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ». Δεν προσδιορίζονται διαδικασίες ορισμού επιβλεπόντων μηχανικών για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στα ιδιωτικά έργα όπως με ποια διαδικασία θα ορίζεται ο υπεύθυνος και ποια ειδικότητα πρέπει να έχει; Μπορεί ένας πολιτικός Μηχανικός ή ένας Αρχιτέκτονας ,υπεύθυνος για κάποιο έργο, να φέρει και την ευθύνη για την επεξεργασία αποβλήτων; Σε δημόσιο έργο ο επιβλέπων μηχανικός, θα είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη και της διαχείρισης των αποβλήτων; και για την επίβλεψη του εργοταξίου, στο οποίο θα είναι εγκατεστημένη και μεταποιητική μονάδα;

Σχετικά με το Ν/σχέδιο που αναρτήθηκε για 2η !!! φορά για διαβούλευση , όσο αφορά τα ΑΕΚΚ πάλι προκύπτουν οι ίδιες απορίες σχετικά με την σκοπιμότητα των διατάξεων του. Πιο συγκεκριμένα παρέχεται η δυνατότητα εξαίρεσης των έργων κατηγορίας Α από την, υποχρεωτική σήμερα, συνεργασία με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ. Με πρόσχημα τη δυνατότητα ανακύκλωσης εντός εργοταξίου. Στην παράγραφο 3 δε του άρθρου 30 λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα έργα κατηγορίας Α2 από τη 4η έως και την 12η ομάδα (υποχρεούνται να συμβληθούν με ΣΣΕΔ) εδώ βέβαια προκύπτει ένα εύλογο ερώτημα. Τα έργα της 1ης – 3ης ομάδας τα οποία ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ της υποχρέωσης για συνεργασία με ΣΣΕΔ, είναι έργα ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ, ΛΙΜΕΝΙΚΑ, ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ. Όπως φαίνεται ξεκάθαρα είναι το 90% των παραγόμενων ΑΕΚΚ της χώρας. Αφορά τις παραπάνω 3 κατηγορίες. Άρα με το νομοσχέδιο αυτό ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΤΡΓΕΙΤΑΙ Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ στην Ελλάδα, με την μορφή που την ξέρουμε

Μερικά σχόλια επί του άρθρου.

– Δημιουργείται αναιτιολόγητη διάκριση στη διαχείριση των ΑΕΚΚ που προέρχονται από έργα Κατ. Α’ και Κατ. Β’ και ειδικότερα σε αυτά που προέρχονται από τις Ομάδες 1η έως 3η της ΚΥΑ 37674 (Μεταφορές, Υδραυλικά, Λιμενικά), τα οποία προφανώς παράγουν και τις μεγαλύτερες ποσότητες ΑΕΚΚ ενώ είναι αυτά που το άρθρο εξαιρεί.
– Πρακτικά δημιουργείται η αίσθηση ότι επιχειρείται η ευνοϊκότερη αντιμετώπιση των εν λόγω έργων έναντι όλων των υπολοίπων (δηλ. των Κατ. Α2, 4ης έως 12ης Ομάδας και όλων της Κατ. Β) αφού πλέον αυτά δεν θα υπόκεινται σε σύμβαση με ΣΣΕΔ με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
– Καταργείται κάθε έλεγχος από τρίτο μέρος, δηλ. ΣΣΕΔ και κάθε υποχρέωση καταγραφής στο ΗΜΑ σχετικά με τον κωδικό ΕΚΑ 17 05 04 ο οποίος είναι κατά κανόνα και ο μεγαλύτερος σε όγκο, ακόμα και για τα απόβλητα που οδηγούνται εκτός του έργου. Πλέον θα είναι ακόμα πιο εύκολη η εμπορία χωρίς παραστατικά και χωρίς καμία άδεια, δομικών υλικών προς τρίτους, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό προς νόμιμες επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας δομικών υλικών (λατομεία, μονάδες Ανάκτησης ΑΕΚΚ και λοιπές σχετικές δραστηριότητες).
– Ευνοούνται οι Ανάδοχοι των έργων Κατ. Α1 διότι διότι θα αξιοποιούν τα υλικά που θα παράγονται από τα απόβλητα με ΕΚΑ 17 05 04 του έργου, χωρίς καν να καταβάλλουν εισφορά σε ΣΣΕΔ και ΕΟΑΝ και χωρίς να προβλέπεται κάποια πιστοποίηση καταλληλότητας των υλικών ενώ αντιθέτως, στα έργα Α2 και Β απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ και δήλωση στο ΗΜΑ για όλες τις κατηγορίες ΑΕΚΚ (και τα 17 05 04) του έργου ενώ απαιτείται και πιστοποίηση των παραγομένων υλικών σύμφωνα με την ΚΥΑ 36259/10.
– Αναφέρεται ότι η διαχείριση των ΑΕΚΚ στα εν λόγω έργα θα γίνεται σύμφωνα με την ΜΠΕ και την ΑΕΠΟ, πράγμα που ήδη ισχύει και εφαρμόζεται, απλώς τώρα η διαχείριση των ΑΕΚΚ γίνεται ως συνοδό έργο «Μονάδας Ανάκτησης ΑΕΚΚ» (4η Ομάδα, Α/Α 16) με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις (ύπαρξη άδειας λειτουργίας, σύμβαση με ΣΣΕΔ, καταβολή εισφοράς κ.ο.κ.). Η πρόβλεψη αυτή θα δημιουργήσει σύγχυση και στους μελετητές και στις ΔΙΠΕΧΩΣ που θα εγκρίνουν τις ΜΠΕ. Στα έργα Α1 η διαχείριση των ΑΕΚΚ θα γίνεται χωρίς κατάλληλη περιβαλλοντική κατάταξη ενώ στα Α2 και Β θα γίνεται κατάταξη και θα θεωρείται συνοδό έργο;
– Η αναφορά στην Ανάληψη Ευθύνης για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ από τον «υπεύθυνο μηχανικό για την κατασκευή του έργου» είναι γενική και μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει αφού δεν καθορίζεται σαφώς ποιος θεωρείται «υπεύθυνος μηχανικός», βάσει ποιου νόμου, με ποια διαδικασία ορίζεται αυτός κ.ο.κ.
– Τέλος, η πρόβλεψη ότι «σε περίπτωση συνεργασίας της εγκατάστασης με άνω του ενός ΣΕΔ, το οικονομικό αντάλλαγμα καθορίζεται με ενιαίο τρόπο για όλα τα συνεργαζόμενα ΣΕΔ» αν και είναι ορθή προς τη λογική της, είναι πρακτικά αδύνατον να υλοποιηθεί δεδομένου ότι κάθε ΣΣΕΔ λειτουργεί σύμφωνα με το δικό του εγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο που προβλέπει συγκεκριμένες εισφορές ανά είδος αποβλήτου και συγκεκριμένα οικονομικά ανταλλάγματα προς τις μονάδες Ανάκτησης ανά είδος αποβλήτου, ενώ δεν προβλέπεται καμία διαδικασία για το πώς θα εφαρμοστεί αυτό.
– Στα θετικά σημειώνεται η θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών προς τις μονάδες ανάκτησης και στους συλλέκτες μεταφορείς (χρήση πιστοποιημένων ζυγών, τήρηση ιχνηλασιμότας μέσω λογισμικού, τοποθέτηση GPS στα φορτηγά, δημιουργία μητρώου κάδων συλλογής) αν και δημιουργείται πάλι άνιση μεταχείριση σε σχέση με την ανυπαρξία αντίστοιχων απαιτήσεων στα έργα που προαναφέρθηκαν. Μειώνεται πλέον το κίνητρο για δημιουργία μονάδων Ανάκτησης ενώ σίγουρα θα δημιουργηθούν εντάσεις μεταξύ Μονάδων Ανάκτησης και Εργοληπτικών Εταιρειών που εκτελούν τέτοια έργα οδηγώντας σε καταγγελίες, απώλειες χρηματοδοτήσεων στις περιπτώσεις που θα καταγγέλλονται και θα διαπιστώνονται περιβαλλοντικές παραβάσεις σε Έργα, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωσή τους και άλλα αντίστοιχα προβλήματα.

Το Υπουργείο δημιουργεί μια νέα κατηγορία εγκαταστάσεων επεξεργασίας ΑΕΚΚ, κατ’ εξαίρεση όσων προβλέπει ο Ν. 2939/2001 και η ΚΥΑ 36259/2010. Οι μονάδες επεξεργασίας ΑΕΚΚ έχουν την εποπτεία και τον καταγραφικό ρόλο των ΣΣΕΔ, περνούν από την μέγγενη των υπηρεσιών για την αδειοδότηση τους, υποχρεώνονται με το παρόν άρθρο να πιστοποιηθούν με συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης. Με το ίδιο άρθρο θεσπίζεται η γρήγορη και χωρίς κανέναν έλεγχο εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ του αναδόχου ενός έργου, με μόνη υποχρέωση να δηλώνει μόνος του στο ΗΜΑ τις ποσότητες που διαχειρίζεται, χωρίς την δυνατότητα διασταύρωσης των δηλούμενων στοιχείων. Δεν βρίσκουμε την λογική της εξαίρεσης της υποχρέωσης σύμβασης των εγκαταστάσεων των έργων με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ώστε να υπάρχει πλήρης καταγραφή της παραγόμενης ποσότητας, της επιτόπου επεξεργασίας και της μεταφοράς των υπολοίπων σε μονάδα ανακύκλωσης. Διαβάσαμε την αιτιολογική έκθεση για να βρούμε απαντήσεις, αλλά δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου πρέπει να καταργηθούν.

Η διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών με κωδικό ΕΚΑ 17 05 04 (υλικά εκσκαφών τα οποία διαχειρίζονται εκτός εργοταξίου) γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΑΕΠΟ του οικείου έργου. Για τα ανωτέρω υλικά εκσκαφών, καθώς και για τα ΑΕΚΚ που διαχειρίζονται εντός του εργοταξίου, δεν απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ ή δημιουργία ΑΣΕΔ εκτός εάν αυτό προβλέπεται στη σχετική ΑΕΠΟ και με την επιφύλαξη της παρ. 3.

Θα πρέπει οι επιλογές διαχείρισης που αναφέρονται σε κάθε απόφαση να είναι εν δυνάμει υλοποιήσιμες. Για αυτό το λόγο η λύση της διαχείρισης μέσω ΣΣΕΔ πρέπει να δίνεται σε κάθε αδειοδότηση.

Το ερώτημα είναι όμως τι γίνεται σε έργα που δεν έχουν αδειοδότηση?

Τα ακόλουθα τελευταίας τεχνολογίας ζητούνται και σε άλλα ρεύματα? Ζητούνται επίσης και στους εργολάβους που με το νόμο αυτό εξαιρούνται από την υποχρέωση διαχείρισης μέσω ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ για τη διασφάλιση καταγραφής των ποσοτήτων που παρήχθησαν και επαναχρησιμοποιήθηκαν ή αφήνονται να χαθούν η να δηλωθούν κατά βούληση?

Από 1ης.1.2023, το σύστημα παρακολούθησης, διαχείρισης και καταγραφής ζυγίσεων κάθε εγκατάστασης επεξεργασίας και αξιοποίησης ΑΕΚΚ διαθέτει:
α) ζυγιστικό μηχάνημα που να έχει λάβει Πιστοποιητικό Έγκρισης του συστήματος ποιότητας του κατασκευαστή κατά Ενότητα Δ (Module D) σύμφωνα με την υπό στοιχεία Οικ. ΔΠΠ1417/2016 κοινή απόφαση του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης και του Υπουργού Τουρισμού (Β’ 1230), όπως εκάστοτε ισχύει,
β) καταγραφικό που να έχει Πιστοποιητικό Εξέτασης Τύπου κατά Ενότητα Β (Module B) (Type Examination Certificate-TEC) σύμφωνα με την υπό στοιχεία Οικ. ΔΠΠ1417/2016 κοινή απόφαση του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης και του Υπουργού Τουρισμού και
γ) λογισμικό καταγραφής των δεδομένων, το οποίο έχει τη δυνατότητα ιχνηλασιμότητας των αλλαγών (audit trail).
9. Από 1ης.1.2023 επιβάλλεται η τοποθέτηση ηλεκτρονικού συστήματος εντοπισμού θέσης (GPS) σε όλα τα οδικά μέσα μεταφοράς ΑΕΚΚ, στο οποίο έχουν πρόσβαση οι αρμόδιες αρχές ελέγχου του άρθρου 61. Ο συλλέκτης μεταφορέας υποχρεούται να τηρεί τα στοιχεία για διάστημα ενός (1) έτους κατ’ ελάχιστον.
10. Η επιχείρηση συλλογής και μεταφοράς ΑΕΚΚ καταχωρεί κάθε κάδο συλλογής με τα ειδικά χαρακτηριστικά του σε αρχείο που τηρεί και του αποδίδει μοναδικό αριθμό. Κάθε κάδος συλλογής ΑΕΚΚ φέρει σε ευκρινές σημείο κατ’ ελάχιστον την επωνυμία, το τηλέφωνο επικοινωνίας, τον αριθμό καταχώρισης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων της εταιρείας συλλογής και μεταφοράς και τον μοναδικό αριθμό καταχώρισης του προηγούμενου εδαφίου.

Τα χώματα που προκύπτουν από μεγάλα κατασκευαστικά έργα ιδιαιτέρως στις νησιωτικές περιοχές πωλούνται από τους εργολάβους που αναλαμβάνουν την εκσκαφή σε διόλου ευκαταφρόνητες τιμές χωρίς νόμιμα παραστατικά. Αντιλαμβάνεστε τι ελευθερία θα δώσει η εφαρμογή του συγκεκριμένου νομοσχέδιου? Τεράστια ποσά θα διακινούνται εις βάρος του ελληνικού κράτους.

Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α1 ΚΑΙ Α2 ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ ΣΕ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΕΚΚ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ.ΟΙ ΑΝΑΔΟΧΟΙ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΘΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΕΚΤΕΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ ΑΠΟ ΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΕΠΙΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΕΚΚ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΠΟΛΛΕΣ ΝΑ ΟΔΗΓΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΝΑ ΑΠΕΝΤΑΣΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΕΣΩ ΣΣΕΔ

Σε μικρούς περιφερειακους Δήμους όπου υπάρχει εντονη δραστηριοτητα από έργα ΑΠΕ, είναι επιτακτική η ανάγκη διαχείρισης της περίσσειας εκσκαφών και των λοιπών αποβλήτων, διότι όυτως ή άλλως είναι μεγάλη η καταστροφή από τις αρχικές διανοίξεις των δρόμων, δημιουργώντας και μεγαλύτερα επιχώματα για να «χωνευτούν» τα πλεονάζοντα, η οπτική και πραγματική περιβαλλοντική οχληση είναι τεράστια.
Επιπλέον, είναι συνμαντικό και στα μεγάλα δημόσια έργα να υπάρχει ορθή διαχείριση των αποβλήτων, διότι θα καταλήξουν να πληρώνουν οι περιφέρειες, τους ίδιους (τους ρυπαίνοντες) να ξεμπαζώνουν τους χώρους που οι ίδιοι υπέδειξαν ως χώρο απόθεσης (ρέμματα, παρόχθια οικόπεδα, παράνομες χωματερες των ΟΤΑ κλπ.).
Τέλος, από οικονομικής άποψης δεν θα είναι λιγες οι μονάδες ΑΕΚΚ οι οποίες θα οδηγηθούν στο να κλείσουν λόγω μικρού κύκλου εργασιών, μιας που οι οικοδομική δραστηριότητα είναι υποτονική.

Γίνεται μια τεχνητή διάκριση μεταξύ των έργων και δραστηριοτήτων που κατατάσσονται περιβαλλοντικά στις κατηγορίες Α1 και Α2, και ακόμη περισσότερος τεμαχισμός των έργων και δραστηριοτήτων στην κατηγορία Α2, χωρίς αιτιολόγηση.

Το σχέδιο νόμου δηλαδή, θεσπίζει επί τόπου εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ σε μια ξενοδοχειακή μονάδα μέσα σε προστατευόμενη περιοχή natura 2000 (A1 κατηγορία) χωρίς την καταγραφή και εποπτεία ενός ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ και τις αναγκαίες άδειες, και διαχείριση της περίσσειας των χωμάτων εκσκαφής σύμφωνα με τις προβλέψεις των μελετητών της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων! Αν ξενοδοχείο με παρόμοια χαρακτηριστικά εγκαθίσταται σε μη προστατευόμενη περιοχή και κατατάσσεται στην Α2 κατηγορία, διαχειρίζεται (ορθώς) τα ΑΕΚΚ στο σύνολο τους μέσω ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ.

Πως τεκμηριώνει το Υπουργείο την επιλογή του να εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση ΑΕΚΚ τα έργα κατηγορίας Α2, αλλά να εξαιρούνται τα έργα με την μεγαλύτερη παραγωγή αποβλήτων, δηλαδή τα έργα οδοποιίας, τα υδραυλικά και τα λιμενικά έργα; Παίρνοντας για παράδειγμα ένα έργο αγωγών αποχέτευσης που εκτείνεται σε μήκος 25-30 χιλιομέτρων. Θα υπάρχει μεταφορά των εκσκαφών και των καθαιρούμενων δομικών στοιχείων στο εργοτάξιο; Ποιο σημείο θεωρείται κατάλληλο και για εργοτάξιο και για εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ; Θα χρησιμοποιούνται όλα τα παραγόμενα υλικά από την ανακύκλωση στο έργο; Εφόσον υπάρχει μεταφορά, γιατί δεν μεταφέρονται σε μονάδα ώστε να υπάρχει πλήρης καταγραφή των αποβλήτων που εισέρχονται και των τυχόν ανακυκλωμένων υλικών που προμηθεύεται ο ανάδοχος για το έργο;

Με τις διατάξεις αυτές το Υπουργείο δημιουργεί την απαραίτητη σύγχυση ώστε να μην υπάρχει τελικά κανένας έλεγχος και να ξαναφουντώσει η ανεξέλεγκτη διάθεση. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά εξαίρεση.

Το «Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) – Αντικατάσταση του άρθρου 40 του ν. 4042/2012 (παρ. 10 και 12 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)» με την παρούσα του μορφή εξαιρεί τα έργα των κατηγοριών Α1 δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και Α2 δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (ομάδες 1 έως 4) από τις υποχρεώσεις τους στη διαφανή διαχείριση των ΑΕΚΚ.
Από περιβαλλοντικής άποψης η αυτοδιαχείριση των ΑΕΚΚ θα πρέπει να είναι πρώτη επιλογή σε κάθε έργο όταν αυτό είναι εφικτό. Παρόλα αυτά η συλλογική διαχείριση των αποβλήτων πρέπει επίσης να θεωρείται μια υγιής επιλογή και οι μηχανισμοί που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως ελεγκτικοί μηχανισμοί και στις περιπτώσεις αυτοδιαχείρισης.
Η εξαίρεση των μεγάλων δημοσίων έργων από την υποχρέωση τους να συνάψουν σύμβαση με Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) παρόλο που μειώνει τη διαφάνεια της τήρησης των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτή καθώς το δημόσιο παραμένει υπεύθυνος για την ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Η εξαίρεση όμως των μεγάλων ιδιωτικών έργων από τη σύναψη σύμβασης με ΣΣΕΔ φαίνεται ανοίγει τον δρόμο σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέρονται για τη μη ορθή διαχείριση των αποβλήτων καθώς μειώνονται οι μηχανισμοί εποπτείας. Επομένως, τα ΣΣΕΔ τα οποία έχουν εμπειρία χρόνων και έχουν βελτιώσει τον τρόπο διαχείρισης των ΑΕΚΚ στη χώρα μας αντί να απομονωθούν, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη διαφανή και ορθή διαχείριση των έργων μεγάλης κλίμακας.
Ακόμα το άρθρο 30 ουσιαστικά εξαιρεί την υποχρέωση διαχείρισης των αποβλήτων εκσκαφών (κωδικού ΕΚΑ 17 04 05) από τα μεγάλα έργα. Τα απόβλητα εκσκαφών μπορεί να μην έχουν τον ίδιο περιβαλλοντικό αντίκτυπο σε σχέση με άλλα ΑΕΚΚ όμως ο τεράστιος όγκος τους σε συνδυασμό με τη τυχόν μη ορθή διαχείριση τους μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές σε προστατευμένα οικοσυστήματα και κατοικημένες περιοχές. Για παράδειγμα η απόθεση τους σε λανθασμένο σημείο μπορεί να εκτρέψει ρέματα βάζοντας σε κίνδυνο ακόμα και ανθρώπινες ζωές.
Θα σας παρακαλούσα λοιπόν να αναδιατυπώσετε το άρθρο 30 ώστε να μην εξαιρείτε κανείς από τις υποχρεώσεις του για την ορθή, διαφανή και συλλογική διαχείριση των ΑΕΚΚ που παράγει ανεξαρτήτως του μεγέθους των δραστηριοτήτων τους.

Με εκτίμηση,
Βασιλειάδης Στυλιανός
Πολιτικός Μηχανικός, Απόφοιτος ΑΠΘ, Μέλος ΤΕΕ

Θα ήθελα να διατυπώσω τις επιφυλάξεις μου αναφορικά με το «Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) – Αντικατάσταση του άρθρου 40 του ν. 4042/2012 (παρ. 10 και 12 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)» που εξαιρεί τα έργα μεγάλης κλίμακας των κατηγοριών Α1 και Α2 (ομάδες 1 έως 4) από τη σύναψη σύμβασης με Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) διατηρώντας όμως την υποχρέωση αυτή σε μικρότερα έργα.
Φαίνεται λοιπόν ο νομοθέτης να μεροληπτεί υπέρ των ισχυρότερων με πρόσχημα την αύξηση των επενδύσεων αλλά εις βάρος του περιβάλλοντος. Είναι υποχρέωση όλων να διαχειρίζονται τα απόβλητα τους με συλλογικό τρόπο αλλά και με την έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης. Ακόμα και στις περιπτώσεις αυτοδιαχείρισης των ΑΕΕΚ τα ΣΣΕΔ μπορούν να λειτουργήσουν ως εποπτικοί μηχανισμοί με χαμηλό κόστος για τον επενδυτή, διαφυλάσσοντας τα οικοσυστήματα μας από τυχόν ασυδοσίες.
Τέλος το Άρθρο 30 φαίνεται να παίρνει την ευθύνη της ορθής διαχείρισης των ΑΕΚΚ από τον παραγωγό τους και να την δίνει εξ ολοκλήρου στον μηχανικό, χωρίς όμως να διευκρινίζονται οι γνώσεις, τα διαπιστευτήρια, η εμπειρία αλλά και νομικές ευθύνες που ο συγκεκριμένος μηχανικός θα πρέπει να έχει.

Αναφορικά με το «Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) – Αντικατάσταση του άρθρου 40 του ν. 4042/2012 (παρ. 10 και 12 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)» θα ήθελα να διατυπώσω την αντίθεση μου καθώς αυτό φαίνεται να μην λαμβάνει υπόψη του τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που έχει η ανορθόδοξη διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών. Τα οποία λόγο του μεγάλου όγκου τους μπορούν να αλλοιώσουν τα οικοσυστήματα μας.
Ακόμα το Άρθρο 30 εξαίροντας τα έργα μεγάλης κλίμακας των κατηγοριών Α1 και Α2 (ομάδες 1 έως 4) φαίνεται να μην στηρίζει τις προσπάθειες που γίνονται για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και την μείωση των αναγκών σε πρώτες ύλες. Η αυτοδιαχείριση θα πρέπει να αποτελεί την πρώτη επιλογή για όλα τα έργα όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό και η συλλογική διαχείριση θα πρέπει να αποτελεί επιλογή για όλα τα ΑΕΚΚ συμπεριλαμβανομένων και των αποβλήτων εκσκαφών.

Στο υπό συζήτηση Νομοσχέδιο πάλι επιχειρείται η μετάθεση ευθυνών στους επιβλέποντες μηχανικούς. Συγκεκριμένα στο άρθρο 30 του νομοσχεδίου αναφέρει χαρακτηριστικά «ο υπεύθυνος μηχανικός για την κατασκευή του έργου φέρει την ευθύνη για την υλοποίηση των προβλεπόμενων της ΑΕΠΟ αναφορικά με την διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ». Πάλι ένα Νομοσχέδιο δίνει ευθύνες, και μάλιστα σημαντικές, στις πλάτες των επιβλεπόντων μηχανικών. Η διαχείριση αποβλήτων προϋποθέτει γνώση, εμπειρία και το κυριότερο εξειδίκευση για να μπορεί να επιβλεφθεί από τους μηχανικούς των έργων. Τί ειδικότητα θα είναι ο μηχανικός; Πώς θα πιστοποιεί την ορθή περιβαλλοντική διαχείριση, χωρίς την απαραίτητη εξειδίκευση, λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός ότι η ΑΕΠΟ του έργου παραπέμπει σε άλλες νομοθεσίες αλλά και σε πρακτικές που ο μηχανικός οφείλει να γνωρίζει; Δεν είναι δυνατόν ο επιβλέπον μηχανικός ενός έργου να είναι υπεύθυνος για την διαχείριση αποβλήτων

Για ακόμη μια φορά γινόμαστε μάρτυρες ενός νομοθετικού πισωγυρίσματος και ειδικά για ένα τόσο σοβαρό θέμα, όπως αυτό της διαχείρισης των ΑΕΚΚ. Στο τέλος της ημέρας θα πρέπει να σκεφτούμε αν πραγματικά οι αλλαγές που προωθούνται με το άρθρο αυτό είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ή αν αποσκοπούν σε κάτι άλλο…

Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω και να ρωτήσω τους συντάκτες της αιτιολογικής έκθεσης, ποιο είναι το νόημα της αιτιολόγησης του άρθρου 30 ; Δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: 1) ή δεν έχουν καταλάβει τι έχουν γράψει, 2) ή δεν είχαν τι να γράψουν.

Η αιτιολόγηση, λοιπόν, του άρθρου 30 και με τα όσα αυτό αναφέρει στις διατάξεις του, στερείται επιχειρημάτων τεκμηρίωσης και δεν υπάρχει εμφανής συνάφεια ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα άρθρα 2, 3 και 4.

Κατά τη γνώμη μου το εν λόγω άρθρο προσβάλλει κατάφορα το θεσμό της ανακύκλωσης εν γένει, καθώς από τη μια μεριά «πετάει στο καλάθι των αχρήστων» τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια από τα ΣΣΕΔ και από την άλλη θέτει εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος (βιωσιμότητα ΣΣΕΔ, μονάδων διαχείρισης ΑΕΚΚ, επιχειρήσεων συλλογής-μεταφοράς ΑΕΚΚ κλπ).

Ο διαχωρισμός των έργων σε υπόχρεα και μη υπόχρεα ως προς τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, προφανώς και δημιουργεί ανισότητες παρά να αμβλύνει τις ήδη υπάρχουσες. Δεν είναι δυνατόν έργα της Υποκατηγορίας Α1, τα οποία βάσει της παρ. 1, του άρθρου 1 του Ν. 4014/2011 ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, να εξαιρούνται από τις διατάξεις της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων και πιο συγκεκριμένα των ΑΕΚΚ. Το μέγεθος αυτών των έργων και η μεγάλης κλίμακας εργασίες κατασκευής τους, συν το γεγονός ότι συνδυάζονται σε πολλές των περιπτώσεων χωρικά με προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, θα έπρεπε να αποτελούν τον ορισμό των έργων, τα οποία απαραίτητα θα πρέπει να τηρούν το σύνολο των διατάξεων της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων και πιο συγκεκριμένα των ΑΕΚΚ.

Επιπλέον, αντίστοιχη απορία δημιουργεί και ο αυθαίρετος διαχωρισμός των έργων της Υποκατηγορίας Α2 (τα οποία βάσει της παρ. 1, του άρθρου 1 του Ν. 4014/2011 ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), ως προς την απαίτηση για διαχείριση των παραγόμενων ποσοτήτων ΑΕΚΚ μέσω των ΣΣΕΔ.

Είναι δυνατόν να εξαιρούνται έργα οδοποιίας, ύδρευσης, αντιπλημμυρικά και λιμενικά, όταν αυτά στο σύνολό τους παράγουν πολύ μεγάλες (αν όχι τις μεγαλύτερες) ποσότητες ΑΕΚΚ ;

Είναι δυνατόν η διαχείριση των μεγάλων αυτών ποσοτήτων AEKK να γίνεται χωρίς την εποπτεία των αρμόδιων ΣΣΕΔ, τα οποία είναι και τα μόνα που μπορούν να διαφυλάξουν την ορθή διαχείριση αυτών ;

Είναι δυνατόν ο κάθε «υπεύθυνος» μηχανικός ενός έργου να μπορεί να υποκαθιστά το ρόλο του ελεγκτή, ως προς τη χρηστή διαχείριση των ΑΕΚΚ, ρόλο τον οποίο κατέχει το κάθε αδειοδοτημένο ΣΣΕΔ από τον ΕΟΑΝ ;

Είναι δυνατόν ο παραγωγός και διαχειριστής των ΑΕΚΚ ενός έργου να είναι παράλληλα και ελεγκτής του εαυτού του ;

Σε ό,τι αφορά τις ΑΕΠΟ και τα όσα αυτές αναφέρουν στις διατάξεις τους σχετικά με τη διαχείριση των ΑΕΚΚ και της περίσσειας των υλικών εκσκαφών, έχει διαπιστωθεί σε πολλές των περιπτώσεων ότι αυτές από μόνες τους δεν είναι σε θέση να επιβάλλουν τη σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ.

Το κακό ξεκινάει από την απαράδεκτη Εγκύκλιο με αρ. πρωτ. οικ. 4834/25-1-2013, η οποία δυστυχώς δεν έχει καταργηθεί ακόμα και που εξαιρεί ουσιαστικά τη διαχείριση της περίσσειας των υλικών εκσκαφών που προέρχονται από δημόσια έργα μέσω εγκεκριμένων ΣΣΕΔ. Η αναφορά στην Εγκύκλιο ότι «Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση της περίσσειας των εκσκαφών θα πρέπει γίνεται με ορθό περιβαλλοντικά τρόπο», προσβάλει την ίδια την έννοια της ανακύκλωσης και της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων.

Υπάρχει μια συνεχόμενη παρανόηση για το ποιος είναι αυτός ο «ορθός περιβαλλοντικά τρόπος» διαχείρισης των υλικών (αποβλήτων) αυτών. Η παρανόηση αυτή ενισχύεται ακόμα περισσότερο με την αναφορά στην παρ. 2 του άρθρου 30 ότι «Η διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών με κωδικό ΕΚΑ 17 05 04 (υλικά εκσκαφών τα οποία διαχειρίζονται εκτός εργοταξίου) γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΑΕΠΟ του οικείου έργου» και «Για τα ανωτέρω υλικά εκσκαφών, καθώς και για τα ΑΕΚΚ που διαχειρίζονται εντός του εργοταξίου, δεν απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ ή δημιουργία ΑΣΕΔ εκτός εάν αυτό προβλέπεται στη σχετική ΑΕΠΟ και με την επιφύλαξη της παρ. 3.».

Στο σημείο αυτό, προτείνω τη διαγραφή του συνόλου των διατάξεων που αφορούν στη διαχείριση των ΑΕΚΚ και της περίσσειας των υλικών εκσκαφών και την προσθήκη της κάτωθι ξεχωριστής και ξεκάθαρης παραγράφου:

«Για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ και της περίσσειας υλικών εκσκαφών που προέρχονται από κάθε είδους δημόσια και ιδιωτικά έργα, απαιτείται σύναψη σύμβασης με τα αρμόδια εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, σύμφωνα με την ΚΥΑ Αριθμ. 36259/1757/Ε103/2010, εφόσον τα έργα βρίσκονται στη γεωγραφική εμβέλεια των Συστημάτων αυτών. Η εποπτεία και ο έλεγχος της όλης διαδικασίας διενεργείται αποκλειστικά και μόνο από τα εν λόγω αρμόδια εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ.
Η υποχρέωση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως περιβαλλοντικής κατηγοριοποίησης του έργου και ανεξαρτήτως εάν για το έργο έχει εκδοθεί ή όχι ΑΕΠΟ. Σε κάθε περίπτωση, ο ορθός περιβαλλοντικά τρόπος διαχείρισης θα καθορίζεται μετά από σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις τοπικές συνθήκες της περιοχής του έργου.».

Στο άρθρο 30 και συγκεκριμένα στην παράγραφο 2 φαίνεται να μην υπάρχει καμία διάθεση να διορθωθεί η απελπιστική κατάσταση που αντικρίζουμε καθημερινά σχετικά με την παράνομη απόθεση ΑΕΚΚ στη χώρα. Με μοναδικό σκοπό τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των ΑΕΚΚ για τις ανάγκες των έργων κατηγορίας Α και Α2 ομάδες 1η έως 3η μετατίθενται ευθύνες και υποχρεώσεις σε επιβλέποντες μηχανικούς και φορείς των έργων χωρίς καμία πρόβλεψη για τις γνώσεις και την εξειδίκευση που απαιτείται για την υλοποίηση της διαχείρισης των ΑΕΚΚ. Πολύ φοβάμαι πως εδώ ρισκάρουμε τη μη σωστή διαχείριση των συγκεκριμένων αποβλήτων και ελπίζω να μην εμπλουτίσουμε την ποικιλία των υλικών που «θαυμάζουμε» ως ένα άλλο αξιοθέατο μέσα σε ρέματα και πέριξ των αυτοκινητόδρομων

Σχετικά με τα έργα που πραγματοποιούνται μέσα στον αστικό ιστό των πόλεων, η διαχείριση εντός εργοταξίων ακόμη και όταν αυτό είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί δεν θεωρείτε ότι υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών; Κάτοικοι των μεγάλων πόλεων όπως παράδειγμα της Θεσσαλονίκης γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα που δημιουργούνται από την κατασκευή έργων (βλ. μετρό), για πιο λόγο να επιβαρύνουμε την κατάσταση με τη δημιουργία επιπλέον εγκαταστάσεων για την διαχείριση των ΑΕΚΚ των έργων και να μην οδηγούνται σε μονάδες μέσω ΣΣΕΔ;

Η αιτιολογική έκθεση του Σχεδίου Νόμου, σχετικά με το άρθρο 30 αναφέρει ότι «Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται σε συμμόρφωση με τα άρθρα 9 και 11 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/851, με σκοπό την προώθηση της επιλεκτικής κατεδάφισης, προκειμένου να είναι δυνατή η απομάκρυνση, καθώς και ο ασφαλής χειρισμός των επικίνδυνων ουσιών.»

Οι διατάξεις, όμως, των παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 30 κάθε άλλο παρά εξυπηρετούν τον σκοπό που περιγράφεται στην αιτιολογική έκθεση και προκαλεί εντύπωση γιατί δεν αιτιολογούνται οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Μάλλον, γιατί δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι θέλουν να λύσουν.

Είμαι Πολ. Μηχανικός και τα τελευταία 12 χρόνια εργάζομαι ως μηχανικός κατασκευής σε τεχνική εταιρεία που ασχολείται με δημόσια έργα. Απορώ με ποιον τρόπο θα είμαι εγώ υπεύθυνος για την διαχείριση των παραγομένων ΑΕΚΚ. Ο μηχανικός κατασκευής στην Ελλάδα καλύπτει καθημερινά όλες τις θέσεις που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία ενός εργοταξίου οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν από τον εργοδότη, λόγω της διαρκούς κρίσης που περνάει ο κλάδος, χωρίς φυσικά να ανταμείβεται.
Τώρα επιφορτίζεται με έναν επιπλέον ρόλο…
Εύχομαι να μην ξεπηδήσουν πάλι ιδιωτικά σεμινάρια το κόστος των οποίων θα βαραίνει εμάς, προκειμένου να εξυπηρετήσουμε έναν ακόμη τίτλο. Τα ίδια ζήσαμε, με τους ενεργειακούς, επιθεωρητές, με τους εκτιμητές, με τους ελεγκτές δομήσεις κ.ο.κ.

Πώς θα διασφαλίζεται η περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ;

Παράγραφος 6: Πρέπει να εφαρμοσθεί το eco-modulation και στις μονάδες ΑΕΚΚ να εισπράττουν από τα ΣΣΕΔ κάποια χρηματική εισφορά σε €/t με βάση τις εισερχόμενες ποσότητες ανά ΚΑΔ και άλλη χρηματική εισφορά σε €/t για κάθε είδους εξερχόμενα υλικά, ανάλογα την ποιότητά τους, ώστε να έχουν κίνητρα οι μονάδες ΑΕΚΚ να παράγουν ποιοτικά δομικά προϊόντα ως εξερχόμενα από τις μονάδες τους και όχι υλικά που δεν έχουν κάποια καλή χρήση και τελικά θα διατεθούν σε χώρους διάθεσης. Ο ΕΟΑΝ μπορεί να επεξεργαστεί μία πολύ καλή τέτοια πρόταση.

Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα στους Δήμους είναι η ανεξέλεγκτη διάθεση μπαζών και ογκωδών απορριμμάτων. Η διάθεσή τους και η διαχείρισή τους, πρέπει να είναι υποχρεωτικό μέλημα της Πολιτείας. Ο έλεγχος πρέπει να είναι υποχρεωτικός και να ακολουθεί το απόβλητο από την στιγμή της παραγωγής του. Μεγάλες ποσότητες υλικών εκσκαφών παράγονται από τα έργα υποδομών τα οποία επιβλέπονται από μηχανικούς του δημοσίου. Συνεπώς, πρωταρχικό αίτημά μας είναι η νομοθετική ρύθμιση μιας ενιαίας και ξεκάθαρης πρότασης, αντιμετώπισης του θέματος. Το παρών άρθρο δεν διευκολύνει αλλά περιπλέκει την διαχείριση και τον έλεγχο με αποτέλεσμα, την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, την αδυναμία ελέγχου των αποβλήτων και την προώθηση παρανομίας.
Το γεγονός ότι διαχωρίζονται σε κατηγορίες τα έργα για τα οποία απαιτείται ο έλεγχος διαχείρισής των αποβλήτων κατεδάφισης, το γεγονός ότι καταργείται η υποχρέωση σύναψης σύμβασης των εργολάβων (εγκαταστάσεων των έργων) με τα ΣΣΕΔ (συστήματα διαχείρισης) για τα ΑΕΚΚ με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον ολοκληρωμένη καταγραφή της παραγόμενης ποσότητας αποβλήτων εκσκαφών της επιτόπου επεξεργασίας και της μεταφοράς των υπολοίπων σε μονάδα ανακύκλωσης, το γεγονός ότι δεν θα μπορεί να ελέγχεται ο τελικός αποδέκτης των μπαζών (με οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο), όλα αυτά μας κινούν την περιέργεια. Αναρωτιόμαστε τον στόχο του περιεχομένου του άρθρου.
Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνει το γεγονός ότι το παρών Αρθρο, «θολώνει τα νερά» στο αντικείμενο των αποβλήτων έργων υποδομής, αντικείμενο για το οποίο οι επιβλέποντες μηχανικοί σερνόμαστε συχνά και με το παραμικρό, στα δικαστήρια. Η φράση που προστίθεται στο άρθρο «Ο υπεύθυνος μηχανικός για την κατασκευή του έργου φέρει την ευθύνη για την υλοποίηση των προβλέψεων της ΑΕΠΟ αναφορικά με τη διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ.» μας βρίσκει αντίθετους καθώς είναι γενικό χωρίς προσδιορισμούς, αφήνοντας «παράθυρα». Για να θεωρείται υπεύθυνος ένας μηχανικός θα πρέπει να έχει εργαλεία δουλειάς τα οποία θα προστατεύει τόσο το δημόσιο συμφέρον όσο και τον εαυτό του.

Με ποια λογική εξαιρούνται όλα τα υλικά κατηγορίας 17 05 04 από σύμβαση με ΣΣΕΔ? Πως είναι δυνατόν να εξαιρείται το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των υλικών ΑΕΚΚ ιδιαίτερα στα μεγάλα έργα υποδομών από τη διαχείριση τους από πιστοποιημένες μονάδες? Με τον τρόπο αυτό οι περισσότερες ΣΣΕΔ θα αντιμετωπίσουν μεγάλο οικονομικό ζήτημα ενώ ταυτόχρονα ευνοούνται οι κατασκευαστές σε βάρος του περιβάλλοντος….

Στο άρθρο γίνεται πρόβλεψη με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια για τα συστήματα συλλογής και μεταφοράς ΑΕΚΚ από τις αντίστοιχες επιχειρήσεις, κάτι που είναι πολύ σωστό και θέτει σταθερούς κανόνες και πλαίσια. Ταυτόχρονα όμως αυτοαναιρείται όλη η παραπάνων λογική όταν αφήνεται ανεξέλεγκτο το σύστημα για τις μεγάλες κατασκευές και εργοτάξια που δεν ελέγχονται σχεδόν πουθενά για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ που προκύπτουν στα εγοτάξιά τους.

1. Για ποιο λόγο εντός εργοταξίου είναι ελεύθερη η διαχείριση των ΑΕΚΚ χωρίς τον έλεγχο των απαιτούμενων ΣΣΕΔ? Με ποια κριτήρια θα γίνει διαλογή, χρήση και ανακύκλωση των υλικών με σωστό τρόπο αν δεν μετέχουν οι πιστοποιημένοι φορείς που είναι οι κατάλληλοι για την παραπάνω διαδικασία; Ποιος εγγυάται πως τα εργοτάξια δεν θα καταλλήξουν σε χώρους απόθεσεις όλων των ΑΕΚΚ;
2. Ο Μηχανικός Κατασκευής που είναι υπεύθυνος Έργου πως θα μπορεί να διαχειριστεί σωστά τα ΑΕΚΚ αν δεν έχει τις κατάλληλες γνώσεις; Για τον λόγο αυτό υπάρχουν οι αντίστοιχοι Μηχανική Περιβαλλοντικών Ζητημάτων ιδιαίτερα στα μεγάλα έργα για να έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία και εμπειρία στα αντίστοιχα ζητήματα.

Διαφαίνεται μια οπισθοδρόμηση σε ότι έχει να κάνει με την διαχείριση των ΑΕΚΚ, σύμφωνα με τις διατάξεις που περιγράφονται στο συγκεκριμένο άρθρο.
Γνωρίζουμε όλοι τις δυσκολίες που υπάρχουν στην ανακύκλωση αυτού του ιδιαίτερου αποβλήτου και ταυτόχρονα γινόμαστε διαρκώς μάρτυρες παράνομων αποθέσεων τόσο από ιδιωτικά, όσο και από δημόσια έργα. Με ποιον τρόπο βάσει του νέου νομοσχεδίου θα αποτραπεί αυτό? Πως διασφαλίζεται ο έλεγχος των κατασκευαστών πρακτικά? Μέχρι σήμερα ο εποπτικός ρόλος των ΣΣΕΔ συνέβαλε ενεργά ελέγχοντας τις παραγόμενες και τις παραδοθείσες ποσότητες. Από εδώ και στο εξής με ποιον τρόπο θα αποτρέπονται οι παράνομες αποθέσεις των τεράστιων ποσοτήτων χώματος και ΑΕΚΚ που παράγονται από τις κατασκευές χερσαίων, λιμενικών και υδραυλικών έργων? Ποιος ελεγκτικός μηχανισμός θα είναι αρμόδιος για τον έλεγχο του μηχανικού του έργου, όπως ορίζεται στην παρ.2.
Εντύπωση και ασαφές κλίμα προκαλεί ο διαχωρισμός των έργων και των δραστηριοτήτων σχετικά με την υποχρέωση σύναψης σύμβασης με ΣΣΕΔ για την διαχείριση ΑΕΕΚ και υλικών εκσκαφής, εντός και εκτός του εργοταξίου. Εξαιρούνται της υποχρέωσης όλα τα έργα υποκατηγορίας Α1 & Α2 των Ομάδων 1,2,3, δηλαδή έργα που κατά κανόνα παράγουν μεγάλες ποσότητες χώματος & ΑΕΚΚ, καθώς και όλα τα έργα υποκατηγορίας Α1 των Ομάδων 4-12, ενώ ταυτόχρονα ο φορέας έργου ή δραστηριότητας της κατηγορίας Β, δηλαδή έργου πολύ μικρότερης έκτασης, διατηρεί την συγκεκριμένη υποχρέωση.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω ως πολύ θετική την διάταξη περί τοποθέτησης GPS σε όλα τα οδικά μέσα μεταφοράς ΑΕΚΚ, η οποία όμως δυστυχώς δεν μπορεί πάρα να αποτελεί μεμονωμένο μέτρο ελέγχου, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Μεγάλες ποσότητες ΑΕΚΚ μεταφέρονται με τα οχήματα των κατασκευαστών, πολλοί από τους οποίους έως και σήμερα είναι μη αδειοδοτημένοι/μη εγγεγραμμένοι στο ΗΜΑ. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την αποδέσμευση από την υποχρέωση σύναψης σύμβασης με ΣΣΕΔ, θεωρώ πως οδηγεί προς την αντίθετη κατεύθυνση από την επιθυμητή.

Οι παρατηρήσεις, ενστάσεις ή και προτάσεις για το άρθρο 30 του υπό διαβούλευση νόμου παρατίθενται παρακάτω:

1. Στην Αιτιολογική Έκθεση γίνεται αναφορά ότι σχετικά με τα ΑΕΚΚ το άρθρο 30 του υπό διαβούλευση νόμου αποσκοπεί στην προώθηση της επιλεκτικής κατεδάφισης, προκειμένου να είναι δυνατή η απομάκρυνση, καθώς και ο ασφαλής χειρισμός των επικίνδυνων ουσιών. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι για το θέμα της εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ υπάρχει ήδη ως υφιστάμενο το πλαίσιο που τίθεται από την ΚΥΑ 36259/1717/Ε103/2010 και την εγκύκλιο οικ. 4834/25-01-2013 θα περίμενε κανείς η Αιτιολογική Έκθεση να εστιάζει στην αναγκαιότητα των αλλαγών που το εν λόγω άρθρο 30 φέρνει στο υφιστάμενο πλαίσιο εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ.

2. Δεν γίνεται κατανοητή η αναγκαιότητα του διαφορετικού χειρισμού αναφορικά με την διαχείριση-επεξεργασία των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) που προκύπτουν από τα έργα και τις δραστηριότητες υποκατηγορίας Α2 του ν. 4014/2011 που κατατάσσεται στην 4η έως και 12η Ομάδα από τις λοιπές ομάδες (1η έως 3η ) της υποκατηγορίας Α2 καθώς και από το σύνολο των ομάδων της υποκατηγορίας Α1, και όπως αυτό αποτυπώνεται στις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 30 του υπό διαβούλευση νόμου. Το σκεπτικό αυτού του διαχωρισμού θα έπρεπε να αναλυθεί στην Αιτιολογική Έκθεση εστιάζοντας στην αναγκαιότητα των αλλαγών που το εν λόγω άρθρο 30 φέρνει στο υφιστάμενο πλαίσιο εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ. Τίθεται το ερώτημα εάν λόγου χάριν επιχειρείται να διαμορφωθεί ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο, όπως με την εισαγωγή της δυνατότητας που ίσως υπάρχει σε ορισμένα έργα για την απευθείας επεξεργασία σε εργοτάξιο (που εμπεριέχει μονάδα ασφαλτομίγματος) και την ενσωμμάτωση του στο ίδιο το έργο, του υλικού που προκύπτει από την απόξεση της ασφάλτου στα πλαίσια ιδίως της εκτέλεσης συντηρήσεων στα οδικά έργα. Σε μια τέτοια ή ανάλογη περίπτωση αυτή, απαιτείται καλύτερη επεξεργασία και σηφήνεια και εξειδίκευση επί αυτών των θεμάτων ώστε να μην αποτελέσει ο υπό διαβούλευση νόμος ένα πλαίσιο που θα επιτείνει έτι περαιτέρω τη σύγχυση και θα δυσκολέψει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που αφορά τη διαχείριση των ΑΕΚΚ.

3. Για τα απόβλητα που είναι γαιώδη υλικά εκσκαφών δηλαδή χώματα και πέτρες (κωδικός ΕΚΑ 17 05 04) προβλέπεται ήδη η δυνατότητα αξιοποίησης τους, μέρους ή και όλης της προκύπτουσας ποσότητας, για τις ανάγκες των έργων από τα οποία παράγονται (ΚΥΑ 36259/1717/Ε103/2010 και εγκύκλιος οικ. 4834/25-01-2013) και εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό. Επιπλέον καθώς για την περίσσεια των γαιωδών υλικών εκσκαφών που προκύπτουν από Δημόσια έργα είναι δυνατόν η διαχείριση τους να γίνεται σύμφωνα με την ΑΕΠΟ του έργου, επίσης δίνονται πολλές ευκαιρίες και δυνατότητες για την αξιοποίηση τους για αποκαταστάσεις τραυματισμένων τοπίων και χώρων, μη αποκαταστημένων λατομείων κλπ, ή και για την απόθεση τους σε αποθεσιοθαλάμους ακόμα. Εφόσον επιχειρείται να δοθεί η δυνατότητα και για την περίσσεια των γαιωδών υλικών εκσκαφών που προκύπτουν από Ιδιωτικά έργα και για αυτά να ισχύσουν τα ίδια σε σχέση με τα Δημόσια έργα αυτό θεωρείται ότι είναι προς την σωστή κατεύθυνση, αρκεί να προβλέπεται για τα Ιδιωτικά αυτά έργα έκδοση ΑΕΠΟ και η διαχείριση τους να γίνεται σύμφωνα με την ΑΕΠΟ του έργου, διασφαλίζοντας όμως ότι δεν θα αποτελέσει τον Δούρειο Ίππο για την κατάργηση των υποχρεώσεων που έχουν οι παραγωγοί και οι διαχειριστές των, απορριπτόμενα τα εν λόγω απόβλητα ιδίως σε κοινόχρηστους χώρους και ορισμένες εξ αυτών στα πρανή χειμάρρων ακόμα και εντός της κοίτης αυτών και συμβάλλοντας στην δημιουργία νέων πολυάριθμων εστίων απόρριψης και αστικών αποβλήτων μαζί, με αποτέλεσμα πέρα από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την ρύπανση/μόλυνση των χώρων αυτών. Σε συνέχεια των ανωτέρω που αφορούν την διαχείριση της περίσσειας των γαιωδών υλικών εκσκαφών θα πρέπει να υπάρξει η αναγκαία τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου (ΚΥΑ 36259/1717/Ε103/2010 και εγκύκλιος οικ. 4834/25-01-2013).

4. Κλείνοντας θεωρώ ότι για την προώθηση της ανακύκλωσης στα ΑΕΚΚ πολύ πιο χρήσιμο θα ήταν να θεσπιστούν κανόνες και να δοθούν κίνητρα, να υπάρξουν και υποχρεώσεις ακόμα για τη χρήση δευτερογενών (ανακυκλωμένων) υλικών στα έργα (ποσοστά, ποιότητα, πιστοποιήσεις). Αυτό πραγματικά θα μπορούσε να αποσυμφορήσει τις μονάδες επεξεργασίας τους, να μειώσει το κόστος επεξεργασίας των ΑΕΚΚ και να μειώσει και τις ανάγκες για την δημιουργία και άλλων επιπλέον λατομείων αδρανών υλικών, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των οποίων είναι σε όλους γνωστό. Επίσης η μείωση του κόστος επεξεργασίας των ΑΕΚΚ θα συμβάλει στην προσπάθεια για την εξάλειψη της ανεξέλεγκτης απόρριψης απορριμμάτων και αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων σε κοινόχρηστους χώρους σε όλη τη χώρα.

Κιατίπης Χρήστος

Το εδάφιο της παρ. 2
«Για τα ανωτέρω υλικά εκσκαφών, καθώς και για τα ΑΕΚΚ που διαχειρίζονται εντός του εργοταξίου, δεν απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ ή δημιουργία ΑΣΕΔ εκτός εάν αυτό προβλέπεται στη σχετική ΑΕΠΟ και με την επιφύλαξη της παρ. 3.»
να τροποποιηθεί ως
«Για τα ανωτέρω υλικά εκσκαφών, καθώς και για τα ΑΕΚΚ που διαχειρίζονται εντός του εργοταξίου, δεν απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ ή δημιουργία ΑΣΕΔ και με την επιφύλαξη της παρ. 3»
Παρ. 3
Αναφορικά με τα έργα της Α2 υποκατηγορίας η υποχρεώση του φορέα για σύναψη σύμβασης με εγκεκριμένο ΣΣΕΔ ως διαχειριστής ΑΕΚΚ να περιορίζεται μόνο στην περίπτωση που τα ΑΕΚΚ υφίστανται διαχείριση εκτός εργοταξίου, δεδομένου του ότι η διαχείριση εντός εργοταξίου δεν καθιστά τα εν λόγω υλικά «απόβλητα» και και δεν μεσολαβεί κανενός είδους παροχή υπηρεσιών από τα ΣΣΕΔ.
Επιπλέον, αυτού του είδους η διαχείριση συμβαδίζει απόλυτα με το πνεύμα του νόμου για τον περιορισμό του όγκου των αποβλήτων, μέσω της επαναξιοποίησής τους στο ίδιο το έργο και εντός του χώρου του έργου.

Παρ.2 & 3: Αδυνατούμε να κατανοήσουμε, τη διάκριση ως προς τη διαχείριση των ΑΕΚΚ αναλόγως της κατάταξης του έργου σε Α’ και Β’ κατηγορία και ιδίως την εξαίρεση από την υποχρέωση σύμβασης με ΣΕΔ των ομάδων 1-3 συνολικά της κατηγορίας Α’, τα οποία και αποτελούν τα έργα με την παραγωγή των μεγαλύτερων ποσοτήτων αποβλήτων.
Η μη υποχρέωση σύμβασης με ΣΕΔ, ουσιαστικά καταργεί τον ελεγκτικό μηχανισμό, καθιστώντας τον εκάστοτε εργολάβο και ελεγκτή του εαυτού του. Πέραν των ανωτέρω τίθεται και θέμα βιωσιμότητας των μονάδων ανακύκλωσης ΑΕΚΚ, καθώς μεγάλο μέρος των υλικών που διαχειρίζονται μέχρι σήμερα, προκύπτουν από έργα των ανωτέρω κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένων και των υλικών του κωδικού ΕΚΑ 17 05 04, που πλέον εξαιρούνται διαχείρισης. Με την καθολική ουσιαστικά εξαίρεση των αποβλήτων του κωδικού 17 05 04, πλέον δε θα πραγματοποιείται καμία καταγραφή τους, δίδοντας το περιθώριο παράνομης διαχείρισης τους. Πως θα διασφαλίζεται πλέον η ορθή περιβαλλοντικά διαχείριση των ΑΕΚΚ και θα αποτραπεί η ανεξέλεγκτη διάθεση τους; Η ασάφεια των εν λόγω παραγράφων, αποτελεί βήμα προς τα πίσω, εξυπηρετώντας εν τέλει ορισμένες κατηγορίες έργων σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος.

Παρ.6: Έκαστο ΣΕΔ ΑΕΚΚ, διαθέτει εγκεκριμένο από τον ΕΟΑΝ τιμοκατάλογο με τις εισφορές των υπόχρεων διαχειριστών, στον οποίο περιλαμβάνεται και το οικονομικό αντάλλαγμα που καταβάλλεται στη μονάδα επεξεργασίας. Το οικονομικό αντάλλαγμα προκύπτει κατόπιν τεχνικοοικονομικής μελέτης και είναι διαφορετικό για τα διάφορα ΣΕΔ. Στην περίπτωση συνεργασίας της μονάδας με άνω του ενός ΣΕΔ, θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολος, έως αδύνατος ο καθορισμός ενιαίου οικονομικού ανταλλάγματος όπως αναφέρεται. Γεννώνται ερωτήματα ως προς τον τρόπο εφαρμογής της διάταξης, όπως το εάν είναι δυνατόν τα ΣΕΔ να τροποποιούν κατά βούληση τους τιμοκαταλόγους τους, τον τρόπο καθορισμού του ενιαίου οικονομικού ανταλλάγματος κλπ

Στην παρ.2 του Άρθρου 2 αναφέρεται ότι «Ο υπεύθυνος μηχανικός για την κατασκευή του έργου φέρει την ευθύνη για την υλοποίηση των προβλέψεων της ΑΕΠΟ αναφορικά με τη διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ».
Για την συγκεκριμένη διάταξη απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις. Ποιας ειδικότητας μηχανικός ο οποίος είναι αρμόδιος για την κατασκευή έργων υποδομής διαθέτει εκτεταμένες γνώσεις σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων? Μήπως με ένα άρθρο πολλές ειδικότητες μηχανικών αποκτούν νέες αρμοδιότητες, ενώ ταυτόχρονα ο ρόλος του Μηχανικού Περιβάλλοντος υποβαθμίζεται, εφόσον εξ’ ορισμού δεν δύναται να επιτελέσει τα καθήκοντα του μηχανικού κατασκευής?
Ελπίζω για μια ακόμη φορά να μην υπάρξει η γνωστή ανακολουθία μεταξύ ελληνικής νομοθεσίας και προγραμμάτων σπουδών των Ελληνικών Πανεπιστημίων.

παρ. 2
Στο τέλος της παρ. 2, να προστεθούν τα εξής:
«Η διαχείριση υλικών κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών δημόσιων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων κατηγορίας Α’ του ν. 4014/2011(Α’ 209) αποσκοπεί, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 29, στη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους για τις ανάγκες του έργου ή της δραστηριότητας, ακολουθεί τα προβλεπόμενα στην παρ. 6 και δύναται να γίνεται κατά προτεραιότητα εντός του χώρου του έργου ή της δραστηριότητας του παραγωγού από τον ίδιο τον παραγωγό ή σε όμορο χώρο ιδιοκτησίας του παραγωγού εφόσον αυτό προβλέπεται από σχετική ΑΕΠΟ.
Στην περίπτωση που στην ΑΕΠΟ του Έργου ή της δραστηριότητας δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη, είναι δυνατή η υποβολή Τεχνικής Έκθεσης, για ενημέρωση των αρμοδίων αρχών. Για τα υλικά κατεδαφίσεων, κατασκευών ή εκσκαφών η διαχείριση των οποίων γίνεται εκτός των χώρων του παραγωγού, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας συμμορφώνεται με τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (Β’ 1312)».
Με την προτεινόμενη προσθήκη, ικανοποιείται απόλυτα η αρχή της εγγύτητας, ενώ θα αποφευχθεί και σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση λόγω αποφυγής μετακίνησης πολύ μεγάλων ποσοτήτων υλικών σε άλλους πιο απομακρυσμένους χώρους.

παρ. 3
Να διαγραφεί η φράση:
«Ο φορέας έργου ή δραστηριότητας υποκατηγορίας Α2 του ν. 4014/2011 που κατατάσσεται στην 4η έως και 12η Ομάδα της απόφασης υπ’ αρ. 37674/2016 (Β’ 2471) του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας υποχρεούται να συνάπτει σύμβαση συνεργασίας με εγκεκριμένο ΣΣΕΔ ως διαχειριστής ΑΕΚΚ για το σύνολο των ΑΕΚΚ, συμπεριλαμβανομένου του κωδικού ΕΚΑ 17 05 04».
Θα πρέπει να δίνεται και στα εν λόγω έργα υποκατηγορίας Α2 η δυνατότητα για αξιοποίηση των ΑΕΚΚ για τις ανάγκες του έργου, κατά προτεραιότητα εντός του χώρου του έργου, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό.

Όπως έχει προταθεί από την ΠΕΔΜΕΔΕ-ECO, η σύναψη σύμβασης με Διαχειριστές ΑΕΚΚ που επιλέγουν τη διαχείριση ΑΕΚΚ εντός του εργοταξίου, με καταβολή μικρής εισφοράς για την υποβοήθηση τους στην διαδικασία αυτή και την καταγραφή αυτών των ποσοτήτων ως μέτρο Πρόληψης από το ΣΕΔ.
Αυτό θεωρούμε ότι είναι σωστό και αποδοτικό τόσο για τους διαχειριστές όσο και για την χώρα που χρειάζεται αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα για να τα καταθέτει στην Eurostat.

Πολύ θετικό θεωρούμε ότι το οικονομικό αντάλλαγμα που καταβάλλεται από τα ΣΕΔ στις μονάδες επεξεργασίας, να προσδιορίζεται όχι μόνο ανάλογα με την απαιτούμενη επεξεργασία των εισερχομένων στην εγκατάσταση ΑΕΚΚ, αλλά και με το είδος και την ποσότητα των ανακτημένων υλικών που διατίθενται από την εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ στην αγορά ή σε περαιτέρω εργασίες διαχείρισης.

Επίσης αναφέρεται ότι σε περίπτωση συνεργασίας της εγκατάστασης με άνω του ενός ΣΕΔ, το οικονομικό αντάλλαγμα καθορίζεται με ενιαίο τρόπο για όλα τα συνεργαζόμενα ΣΕΔ.
Πώς ακριβώς θα γίνεται αυτό, όταν τα ΣΕΔ έχουν εγκριθεί με διαφορετικές χρηματικές εισφορές;

Πως τεκμηριώνει το Υπουργείο την επιλογή του να εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση ΑΕΚΚ τα έργα κατηγορίας Α2, αλλά να εξαιρούνται τα έργα με την μεγαλύτερη παραγωγή αποβλήτων, δηλαδή τα έργα οδοποιίας, τα υδραυλικά και τα λιμενικά έργα; Στις Κυκλάδες τα μπάζα από τα έργα αυτά είναι άγνωστο που καταλήγουν… Η Τήνος είναι ένα νησί που δεν έχει καν ΧΥΤΑ, με ό,τι αποτέλεσμα έχει αυτό για το περιβάλλον του νησιού και την τουριστική ανάπτυξη που όλοι θέλουμε. Εάν υποβαθμίσουμε και την ανακύκλωση μπαζών που πρόσφατα άρχισε να λειτουργεί σε κάποιο βαθμό, μην απορήσουμε εάν ο τουρισμός ψάξει εναλλακτικές λύσεις.
Οι επενδύσεις που έγιναν τόσα χρόνια σε ίδρυση μονάδων ΑΕΚΚ θα πάνε επίσης χαμένες.

Δεν μπορεί να γίνει κατανοητό και να έχει καμία λογική πως ο υπεύθυνος μηχανικός για την κατασκευή του έργου μπορεί και πρέπει να έχει τις γνώσεις και την εξειδίκευση ώστε να φέρει την ευθύνη για την υλοποίηση των προβλεπόμενων της ΑΕΠΟ αναφορικά με την διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ όπως αναφέρει στο άρθρο 30 του νομοσχεδίου.

Η Σύρος αποδείχθηκε πρωτοπόρος και αποτέλεσε υπόδειγμα στον τομέα της Ανακύκλωσης μπαζών τα τελευταία χρόνια στις Κυκλάδες, αποδεικνύοντας ότι όταν θέλεις, όλα γίνονται.
Το Σχέδιο Νόμου αποτελεί οπισθοδρόμηση και θα οδηγήσει σε χάος. Εάν το Υπουργείο δε θέλει την ανακύκλωση ας μας το πει να ξέρουμε τι θα κάνουμε και εμείς από εδώ και πέρα.

Η εμμονή του Υπουργείου να δημιουργήσει μια νέα κατηγορία εγκαταστάσεων επεξεργασίας ΑΕΚΚ, χωρίς την εποπτεία και τον καταγραφικό ρόλο των ΣΣΕΔ όπως προβλέπει ο Ν. 2939/2001, δεν είναι κατανοητό τι προσφέρει. Ο ανάδοχος ενός έργου θα ασκεί δραστηριότητα επεξεργασίας ΑΕΚΚ, αλλά δεν θα υπακούει σε ένα πλαίσιο με σαφείς ρόλους, ελέγχους, αναφορές, λογοδοσία και δυνατότητα διασταύρωσης δηλούμενων στοιχείων, όπως γίνεται με τις αδειοδοτημένες μονάδες ανακύκλωσης ΑΕΚΚ.
Τόσα χρόνια ζητάμε καθαρά νησιά από σκουπίδια και μπάζα, ώστε να μπορούμε να δεχόμαστε ποιοτικό τουρισμό και το κυριότερο να προστατεύουμε την υγεία μας. Η κατάσταση στα νησιά τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη και ειδικότερα κατά την καλοκαιρινή περίοδο που η επιβάρυνση από τον τουρισμό είναι πολλαπλάσια.
Με το νομοσχέδιο αυτό η κατάσταση θα περιπλακεί εκ νέου με ανεξέλεγκτες συνέπειες για το περιβάλλον, τις επενδύσεις που κάναμε τόσα χρόνια σε μονάδες ΑΕΚΚ και τουριστικές επιχειρήσεις και βραχυπρόθεσμα στην ποιοτική τουριστική ανάπτυξη.

Με ποιον τρόπο θα γίνεται η παρακολούθηση των αποβλήτων μέσω ΗΜΑ; Ηδη σχεδόν κάθε χωματουργός διαθέτει παράνομο χώρο αποθήκευσης αποβλήτων. Προβλέπεται κάποιος επιπλέον έλεγχος για αυτούς τους χώρους;