1. Για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης:
α) οι όροι «διατήρηση», «οικότοπος (ενδιαίτημα)», «κατάσταση της διατήρησης ενός φυσικού οικοτόπου (ενδιαιτήματος)», «οικότοπος (ενδιαίτημα) ενός είδους», «κατάσταση διατήρησης ενός είδους», «ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης» και «τόπος» ορίζονται αντίστοιχα στις παραγράφους α, β, ε, στ, θ και ι του άρθρου 2 της υπ. αριθ. ΚΥΑ 33318/3028/1998,
β) οι όροι «είδη χαρακτηρισμού», «θηρεύσιμα είδη» και «μη θηρεύσιμα είδη», ορίζονται στην παράγραφο 2 (εδάφια γ, δ και ε αντίστοιχα) του άρθρου 2 της υπ. αριθ. 37338/1807/Ε.103/2010 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 1495).
2. Επιπλέον, για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, οι ακόλουθοι όροι έχουν την εξής έννοια:
α) «Αποικιακά είδη»: τα είδη της ορνιθοπανίδας που φωλιάζουν σε μεγάλες ομάδες όπου η μια φωλιά βρίσκεται πολύ κοντά στην άλλη και σε μέρη όπου δεν υπάρχει –ή σχεδόν δεν υπάρχει- άλλος πόρος πλην του χώρου φωλιάσματος.
(β) «χωροκρατικά είδη»: τα είδη της ορνιθοπανίδας που δεν είναι αποικιακά.
γ) «κρίσιμα ενδιαιτήματα είδους (critical habitats)»: τα ενδιαιτήματα/ οικότοποι που καλύπτουν τις πλέον βασικές ανάγκες του βιολογικού κύκλου των ειδών χαρακτηρισμού και περιλαμβάνουν:
γ.α) για τα αναπαραγόμενα είδη τις θέσεις φωλιάσματος, τις περιοχές τροφοληψίας, τις περιοχές καταφυγίου και πιθανά εναλλακτικές θέσεις διανυκτέρευσης,
γ.β) για τα μεταναστευτικά/ διαχειμάζοντα είδη κυρίως τις περιοχές τροφοληψίας, καταφυγίου και διανυκτέρευσης, καθώς και τόπους που λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της ευρύτερης γεωμορφολογίας, λειτουργούν ως στενωποί, από όπου διέρχονται υποχρεωτικά τα μεταναστευτικά σμήνη.
δ) «Πυρήνας κατανομής (core area)»: το κεντρικό και πιο σημαντικό για τη διατήρηση, τμήμα της επικράτειας ενός χωροκρατικού είδους, όπου λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο μέρος (>50%) των ημερήσιων και εποχιακών δραστηριοτήτων και μετακινήσεών του ετησίως.
ε) «Επιθυμητή Τιμή Αναφοράς είδους (Favourable Reference Values for a species)»: ο πληθυσμός του είδους στη συγκεκριμένη βιογεωγραφική περιοχή ή χώρα, που θεωρείται ο ελάχιστος απαραίτητος για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης διατήρησης του είδους σε Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης.
στ) «Περιοχές Υψηλής Φυσικής Αξίας (γεωργικά συστήματα)»: Γεωργικά συστήματα χαμηλής έντασης και χαμηλών εισροών, που παρουσιάζουν συνήθως μεγάλη διαρθρωτική πολυμορφία και έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό τη χρήση ημιφυσικής βλάστησης από το ζωικό κεφάλαιο, συχνά σε συνδυασμό με την παρουσία άλλων ημιφυσικών στοιχείων έτσι ώστε να ευνοείται η βιοποικιλότητα και να ενισχύεται η παρουσία ειδών και ενδιαιτημάτων, η διατήρηση των οποίων έχει μεγάλη σημασία σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.
το σχόλιο αφορά και τα άρθρα 5 & 24
Ένα σημαντικό πρόβλημα που υπάρχει στο σχέδιο της ΚΥΑ είναι ο επικίνδυνος περιορισμός των ορνιθολογικών μελετών (που δεν θα είναι κάποιες επιπλέον μελέτες, αλλά το σχετικό με τα πουλιά τμήμα των ΜΠΕ, ΠΠΕ & ΠΕ της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων) μόνο στα λεγόμενα είδη χαρακτηρισμού. Είδη που περιέργως περιέχονται σε νομικό κείμενο, ενώ αποτελούν αντικείμενο αναθεωρήσεων μετά από νεότερες έρευνες στην κάθε ΖΕΠ ή στην περιοχή εξάπλωσης του κάθε είδους. Εκτός της παγίωσης της λίστας των ειδών χαρακτηρισμού (θα απαιτείται νέα ΚΥΑ για επικαιροποίησή της), αποδυναμώνεται το δίκτυο των ΖΕΠ από την διατήρηση μεγάλου μέρους των πληθυσμών πολλών ειδών, ενώ περιορίζεται η δυνατότητα διατήρησης των ειδών του Κόκκινου Βιβλίου που μπορεί να υπάρχουν σε μία ΖΕΠ χωρίς να είναι είδη χαρακτηρισμού.
Για να μην υπάρχει αυτό το θέμα θα πρέπει να διορθωθεί η ασυμβατότητα που υπάρχει μεταξύ των προβλέψεων των άρθρων 4 και 6 των Οδηγιών 79/409 και 92/43 αντίστοιχα και του πίνακα με τα είδη χαρακτηρισμού. Πρόκειται για βασική παραδοχή της ΚΥΑ, αφού στα είδη αυτά περιορίζονται αποκλειστικά οι προβλέψεις της ΚΥΑ και αποτελούν αντικείμενο των ορνιθολογικών μελετών του άρθρου 5.
Το πρόβλημα οφείλεται στην κατάρτιση του πίνακα στο Παράρτημα Ι του άρθρου 24 του σχεδίου ΚΥΑ βάσει του άρθρου 2 §1β που παραπέμπει στο άρθρο 2 §2γ της ΚΥΑ 37338/1807/Ε.103 (ΦΕΚ1495/Β/2010) που ορίζει ότι:
«Είδη χαρακτηρισμού»: είναι τα είδη της άγριας ορνιθοπανίδας που αναφέρονται στο παράρτημα Ι του άρθρου 14 καθώς και τα αποδημητικά που δεν περιλαμβάνονται στο εν λόγω παράρτημα των οποίων η διέλευση από τη χώρα μας είναι τακτική, τα οποία σε συνδυασμό με τα κριτήρια χαρακτηρισμού των ΖΕΠ που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Α, χρησιμοποιούνται ως δείκτες τεκμηρίωσης του ορισμού μιας περιοχής ως ΖΕΠ.». Βάσει του ορισμού αυτού το παράρτημα Ι περιλαμβάνει αποκλειστικά και μόνο τα είδη που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εφαρμογή των κριτηρίων χαρακτηρισμού ΖΕΠ σύμφωνα με το Παράρτημα Α της ΚΥΑ 37338/1807/Ε.103.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η διοίκηση εφεξής να μην υποχρεώνεται στην λήψη μέτρων που θα διασφαλίσουν τη διατήρηση ή/ και αποκατάσταση των οικοτόπων της συντριπτικής πλειοψηφίας των ειδών της ορνιθοπανίδας κάθε ΖΕΠ (είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας ή μεταναστευτικά) μια που δεν θα περιλαμβάνονται στα είδη χαρακτηρισμού της ΖΕΠ. Με συνέπεια να μην λαμβάνονται υπόψη σημαντικοί πληθυσμοί ειδών του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 79/409 κατά την αξιολόγηση των ορνιθολογικών μελετών και την εφαρμογή γενικότερα του σχεδίου ΚΥΑ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Σπιζαετός για το οποίο υπάρχει Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης, με σημαντικό πληθυσμό σε ΖΕΠ που δεν είναι είδος χαρακτηρισμού (GR4210024 NISOS TILOS KAI NISIDES όπου υπάρχουν 5 ζευγάρια του είδους, GR4220026 NAXOS 3-4 ζευγάρια, GR4220024 NISOS AMORGOS 2 ζευγ, GR4210032 NISOS NISYROS KAI NISIDES 1-2 ζευγάρια), ενώ πολλές είναι οι ΖΕΠ που έχουν ένα ζευγάρι που αποτελεί το 1% του εθνικού πληθυσμού του απειλούμενου αυτού είδους. Εάν εφαρμοστεί η ΚΥΑ όπως είναι διατυπωμένη θα έχουμε ως αποτέλεσμα τη διατήρηση εκ μέρους της Ελλάδας (πχ διαφύλαξη έναντι των αιολικών) ενός πολύ μικρού ποσοστού του είδους <20%, 16-18 ζευγάρια σε σχέση με τα 100-140 που αναπαράγονται στην Ελλάδα.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 79/409 βάσει των οποίων πρόσφατα καταδικάστηκε η Ελλάδα στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για πλημμελή κάλυψη ειδών του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας από το δίκτυο των ΖΕΠ.
Η ΚΥΑ είναι επίσης αντίθετη με τους περιορισμούς που έχουν προβλεφθεί από τις οδηγίες 92/43 και 79/409 ως προς την ευθύνη των κρατών μελών. Στο θέμα αυτό αναφέρεται το απόσπασμα του Οδηγού ερμηνείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το άρθρο 6: Διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000, http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/art6/provision_of_art6_el.pdf)
Πεδίο εφαρμογής του άρθρου 6.2 της Οδηγίας 92/43 (Παρ. 3.2, σελ 24 του Οδηγού):
«Ο νομοθέτης έχει προβλέψει ορισμένους περιορισμούς για την ευθύνη των κρατών μελών: Περιορισμός καλυπτόμενων ενδιαιτημάτων και ειδών —Τα κατάλληλα μέτρα αφορούν μόνο τα ενδιαιτήματα και τα είδη «για τα οποία οι ζώνες έχουν ορισθεί». Πιο συγκεκριμένα, τα ενδιαιτήματα και είδη που καλύπτονται από τα προς εφαρμογή μέτρα, είναι εκείνα που προσδιορίζονται στο τυποποιημένο έντυπο δεδομένων για το Natura 2000 (βλέπε σημεία 2.2 και 4.5.3). Σκοπός δεν είναι επομένως η λήψη γενικών μέτρων διατήρησης, αλλά μέτρων εστιασμένων στα ενδιαιτήματα και τα είδη που δικαιολογούν την επιλογή της εκάστοτε ειδικής ζώνης διατήρησης. Κατά συνέπεια, οι ενοχλήσεις ή/και η υποβάθμιση κρίνονται με βάση τις πληροφορίες που έχουν κοινοποιήσει τα κράτη μέλη και οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή του δικτύου για τα οικεία είδη και ενδιαιτήματα.»
Στο τυποποιημένο έντυπο δεδομένων των ΖΕΠ, καταγράφονται τα είδη του παραρτήματος Ι της Οδηγίας και τα μεταναστευτικά είδη, τα οποία αξιολογούνται ανάλογα σύμφωνα με τις οδηγίες των Επεξηγηματικών Σημειώσεων του τυποποιημένου εντύπου δεδομένου Natura 2000 (http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=RhayJdVi798%3d&tabid=504) και αποτελούν τα είδη που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαχείριση της περιοχής.
Για τα παραπάνω όταν πρόσφατα το ΥΠΕΚΑ προχώρησε στην αξιολόγηση 69 περιοχών για ένταξη στο δίκτυο των ΖΕΠ προέβλεψε και την αξιοποίηση των «ειδών οριοθέτησης» για να αυξηθεί η συνεκτικότητα του δικτύου. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα (§6 Οριοθέτηση περιοχών, σελ. 19) του Τεχνικού Αντικειμένου της προκήρυξης του προγράμματος επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας http://www.minenv.gr/9/0/69ZEP.zip:
«Στην οριοθέτηση της περιοχής μπορεί να λαμβάνεται υπόψη, χωρίς να είναι υποχρεωτικό, η ύπαρξη ειδών των κατωτέρω παραγράφων 1, 2 και 3 όταν τα είδη απαντούν σε αξιόλογους πληθυσμούς. Αξιόλογοι θεωρούνται οι πληθυσμοί των ειδών αυτών όταν συνιστούν τουλάχιστον το 1% του εθνικού αναπαραγόμενου πληθυσμού είδους του Παραρτήματος Ι ή του Εθνικού Κόκκινου Βιβλίου ή τουλάχιστον το 0,1% του βιογεωγραφικού πληθυσμού ενός αποδημητικού είδους.
1) Είδη χαρακτηρισμού του εθνικού καταλόγου τα οποία απαντούν στην περιοχή, όχι όμως σε πληθυσμούς που να δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως ΖΕΠ με βάση τα είδη αυτά.
2) Είδη ευρείας εξάπλωσης του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο των «ειδών χαρακτηρισμού» επειδή θεωρείται ότι εξαιτίας της ευρείας διασποράς τους, δεν μπορεί να προστατευθούν αποτελεσματικά εντός συγκεκριμένων και μόνο περιοχών.
3) Είδη που θεωρούνται απειλούμενα στη χώρα μας και περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο, τα οποία όμως δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας.»
– Δεν είδα πουθενά να μπαίνει κάποιος ορισμός για περιοχές που κάποτε είχαν κάποια είδη και αυτά σήμερα έχουν εξαφανιστεί από αυτές. Δηλαδή περιοχές που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν είδη (που κάποτε διέμεναν εκεί), είδη που απειλούνται και ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΧΟΥΜΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥΣ!
– Επίσης, τι θα πει «κρίσιμα ενδιαιτήματα είδους (critical habitats)» και τι θα πει «Πυρήνας κατανομής (core area)»?
Στο Δημοτικό, μας μάθαιναν πως η φύση είναι μια αλυσίδα, που εάν σπάσει ένας κρίκος, διαλύεται η αλυσίδα. Πως μπορούμε να κάνουμε τέτοιους γεωγραφικούς διαχωρισμούς? Μήπως θα βάλουμε ταμπέλες για τα ζώα (και θα τα βάλουμε να κάνουν και φροντηστήριο για να τις μάθουν) που θα τους απαγορεύουμε να βγαίνουν έξω από τα όρια των περιοχών αυτών? Μήπως εάν δούμε κάποιο λουλούδι ή δέντρο, να «μεταναστεύει» λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα στην γειτονιά του, πρέπει να το κόψουμε, γιατί έχουμε ήδη τραβήξει τις γραμμές στον χάρτη? Που πήγαν τα λόγια τα μεγάλα, για «βοήθεια στη φύση», ώστε να ξαναποκτήσουν οι κατεστραμένες (από διάφορες αιτίες) περιοχές τη χαμένη τους «φυσική αίγλη» και ΠΟΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΘΑ ΔΟΥΜΕ, ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΡΑΣΙΝΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΕΚΤΊΝΕΤΑΙ, πράγμα στο οποίο έχουμε την υποχρέωση να στοχεύουμε, εάν θέλουμε να ονομαζόμαστε «φίλοι της φύσης»?
– «για τα αναπαραγόμενα είδη τις θέσεις φωλιάσματος, τις περιοχές τροφοληψίας, τις περιοχές καταφυγίου και πιθανά εναλλακτικές θέσεις διανυκτέρευσης».
Δηλαδή πότε το Ελληνικό κράτος και οι οργανώσεις που ασχολούνται με τη φύση, μπόρεσαν να κάνουν εκτεταμμένες έρευνες για όλη την Ελληνική επικράτεια, για να εντοπίσουν κάθε πιθανή θέση? Μπορεί αυτή τη στιγμή η WWF ή η ΕΟΕ, να μου παραθέσουν αναλυτικές μελέτες ετών, για κάθε περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο NATURA? Εάν δεν έχει γίνει αυτό, πως καταθέτουμε σήμερα ένα τέτοιο νομοσχέδιο και γιατί μας πιάνει φαγούρα να «τελειώνουμε», όταν δεν έχουμε κάνει ούτε τα βασικά???? Πως τραβάμε γραμμές στον χάρτη, όταν δεν ξέρουμε καν για τι περιοχές μιλάμε?
– «Επιθυμητή Τιμή Αναφοράς είδους (Favourable Reference Values for a species)»
ΚΑΠΟΙΑ ΖΩΑ ΕΙΝΑΙ ΙΣΑ, ΑΛΛΑ ΜΕΡΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΙΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΛΛΑ???!!! Αρκεί δηλαδή να έχουμε κάποιον αριθμό ζώων για να είμαστε καλά με τη συνείδησή μας και το πλεόνασμα θα το «εξολοθρεύουμε», αφού δεν θα του έχουμε εξασφαλίσει τον απαραίτητο ζωτικό χώρο?
Μιλάμε για «μασκαρεμένο» έλεγχο του πληθυσμού ζώντων οργανισμών? Πως μπορούμε εμείς οι ταπεινοί άνθρωποι, έστω και αν κουβαλάμε μερικά πτυχία και διδακτορικά, να αντικαταστήσουμε τη «ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ»?
Φτάνουμε στη διαστροφή αυτή και δεν αντιδρά κανείς?
Κάτσε γιατί είμαι σίγουρος, στα άρθρα του νομοσχεδίου θα διαβάζω για διαχωρισμό ζώων ανά ειδών και θα τρελαθώ….
– «Περιοχές Υψηλής Φυσικής Αξίας (γεωργικά συστήματα)».
Απαντώνται στις παρυφές κάθε προστατευόμενης περιοχής και είναι καλό αυτό. Μέτρον άριστο. Πρέπει αυτές οι περιοχές να παραμείνουν ως έχουν, δεν χρειάζεται νομοθεσία γι’αυτό, αλλά θέληση που δεν υπάρχει. Η θέληση της ελληνικής πολιτείας έχει να κάνει με την περαιτέρω μείωση των αγροτικών εκτάσεων, όπως άλλωστε διαφένεται από το τι συμβαίνει τα τελευταία 50 χρόνια στη χώρα, αλλά και το πως και γιατί μοιράζονται τα χρήματα των αγροτικών επιδοτήσεων. Χρηματοδοτούμε για να καταστρέφουμε καλλιέργιες. Τι θα αλλάξετε με το νομοσχέδιο αυτό? Τι χρήσεις Γης? Γιατί αυτό φαίνεται να προσπαθείτε….
ΔΙΑΦΩΝΩ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΟΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΩ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΜΕ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΑΜΕ ΣΤΟΥΣ ΟΡΙΣΜΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ. Συνέχεια στα σχετικά άρθρα.
• ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕΤΕ ΤΑ ΕΛΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΣΚΟΤΩΣΕΤΕ ΤΑ ΑΔΕΣΠΟΤΑ