Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 3 Ορισμοί

Άρθρο 3 Ορισμοί

Για την εφαρμογή του παρόντος ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
1. Αέρια του θερμοκηπίου: Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το μεθάνιο (CH4), το υποξείδιο του αζώτου (N2O), οι υδροφθοράνθρακες (HFCs), οι υπερφθοράνθρακες (PFCs), το εξαφθοριούχο θείο (SF6) και άλλα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας, τόσο φυσικά, όσο και ανθρωπογενή, τα οποία απορροφούν και επανεκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία.
2. Εκπομπές: Οι εκπομπές στην ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από πηγές, υπό την έννοια της περ. 5.
3. Απορροφήσεις: Οι απορροφήσεις από την ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από καταβόθρες, υπό την έννοια της περ. 6.
3. Αποανθρακοποίηση: Η σταδιακή εξάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων από όλους τους τομείς της οικονομίας.
4. Καθαρές εκπομπές: Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από πηγές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων από καταβόθρες.
5. Πηγή: Κάθε διεργασία, δραστηριότητα ή μηχανισμός που ελευθερώνει στην ατμόσφαιρα αέριο θερμοκηπίου, αερόλυμα ή πρόδρομη ουσία αερίου θερμοκηπίου.
6. Καταβόθρες: Κάθε διεργασία, δραστηριότητα ή μηχανισμός που απορροφά από την ατμόσφαιρα αέριο θερμοκηπίου, αερόλυμα ή πρόδρομη ουσία αερίου θερμοκηπίου.
7. Κλιματική ουδετερότητα ή μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: Ο ισοσκελισμός των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από πηγές και των απορροφήσεών τους από καταβόθρες.
8. Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής: Η ανθρωπογενής παρέμβαση για τη μείωση των εκπομπών ή την αύξηση των απορροφήσεων.
9. Πράσινες υποδομές: Δίκτυο από α) χερσαίες ή παράκτιες φυσικές και ημιφυσικές περιοχές, καθώς και άλλα χαρακτηριστικά στοιχεία του περιβάλλοντος που αποσκοπούν στην παροχή ευρείας ποικιλίας οικοσυστημικών υπηρεσιών της παρ. 6 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 για την πρόληψη και διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών σε αγροτικές και αστικές περιοχές (L 317), β) το σύνολο των στοιχείων του φυσικού τοπίου, των υφιστάμενων φυσικών σχηματισμών και των διαμορφωμένων χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων, δημόσιων ή ιδιωτικών, τα οποία είναι ή μελετώνται ώστε να είναι, διασυνδεδεμένα μεταξύ τους και διαπερνούν, εισέρχονται ή βρίσκονται στον αστικό χώρο.
10. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Η προσαρμογή των φυσικών και ανθρωπογενών συστημάτων στα σημερινά ή στα αναμενόμενα κλιματικά φαινόμενα ή στις επιπτώσεις τους, η οποία μετριάζει τις ζημιές ή εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες.
11. Προϋπολογισμός άνθρακα: Η μέγιστη συνολική ποσότητα των εκπομπών που επιτρέπεται να εκλυθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων του παρόντος νόμου.
12. Τομεακός προϋπολογισμός άνθρακα: Η μέγιστη ποσότητα των εκπομπών που επιτρέπεται να εκλυθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο από έναν συγκεκριμένο τομέα της οικονομίας στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων του παρόντος νόμου.

Σχόλια
  • 28 Ιανουαρίου 2022, 12:53 | Ernst & Young (Hellas) Certified Auditors Accountants S.A.

    Στον ορισμό 1, δίνονται τα ακόλουθα Αέρια του Θερμοκηπίου: «Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το μεθάνιο (CH4), το υποξείδιο του αζώτου (N2O), οι υδροφθοράνθρακες (HFCs), οι υπερφθοράνθρακες (PFCs), το εξαφθοριούχο θείο (SF6) και άλλα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας, τόσο φυσικά, όσο και ανθρωπογενή, τα οποία απορροφούν και επανεκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία».

    Σχόλιο:
    Προτείνεται να μην εξαιρεθεί το Τριφθοριούχο Άζωτο (NF3).

  • 28 Ιανουαρίου 2022, 10:25 | Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)

    Στον ορισμό 1. Αέρια θερμοκηπίου, να αναφερθεί το σημαντικότερο εξ’ αυτών, που είναι οι υδρατμοί (κυρίως μη ανθρωπογενές).

  • 28 Ιανουαρίου 2022, 10:56 | Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ

    • 13. ΑΠΕ. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας προτείνεται να διακρίνονται σε σταθερές και στοχαστικές, ανάλογα με το αν παράγουν σταθερό ηλεκτρικό ρεύμα. Επίσης να χωρίζονται σε ΑΠΕ που προορίζονται για παραγωγή ρεύματος και ΑΠΕ για εξοικονόμηση ρεύματος.

  • 28 Ιανουαρίου 2022, 10:48 | ΔΕΣΦΑ

    1.Άρθρο 3 – Ορισμοί – «απoανθρακοποίηση: η σταδιακή εξάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων από όλους τους τομείς της οικονομίας». Θεωρούμε πως ο ορισμός είναι αυστηρός, καθώς προβλέπει εξάλειψη ακόμα και του φυσικού αερίου από όλους τους τομείς της οικονομίας κάτι που δεν εξυπηρετεί την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Προτείνεται τροποποίηση με μία πιθανή εναλλακτική πρόταση για τον ορισμό: «Απoανθρακοποίηση: η διαδικασία μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου, μέσω της σταδιακής μείωσης της χρήσης ορυκτών καυσίμων, σε όλους τους τομείς της οικονομίας.»

  • 27 Ιανουαρίου 2022, 17:33 | Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

    Στο άρθρο 3, παράγραφος 9: Με την αναφορά σε πράσινες υποδομές, στην εφαρμογή των προβλέψεων το προβάδισμα θα πρέπει να δοθεί κυρίως στις φυσικές και ημιφυσικές περιοχές και όχι σε τεχνητά διαμορφωμένους χώρους (πάρκα, πλατείες και στοιχεία του αθρωπογενούς περιβάλλοντος).

  • 27 Ιανουαρίου 2022, 11:56 | Greenpeace Greece

    Η απανθρακοποιηση δεν αφορά μόνο τη σταδιακή εγκατάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων αλλά και τη μείωση εκπομπών από όλους τους τομείς της οικονομίας και της κάθε παραγωγικής δραστηριότητας καθώς και την ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο ορισμός αυτός λοιπόν κρίνεται ανεπαρκής ιδίως για έναν κλιματικό νόμο ο οποίος θα πρέπει να περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα για όλους τους τομείς της οικονομίας ανεξαιρέτως, με έμφαση στους πιο ρυπογόνους τομείς αλλά και σε μέτρα που θα βοηθήσουν προς τη γρήγορη και κοινωνικά δίκαιη μετάβαση όπως η εξοικονόμηση ενέργειας.

  • 26 Ιανουαρίου 2022, 21:35 | ΕΛΕΝΗ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗ-ΜΠΡΙΑΣΟΥΛΗ, ομ. καθηγήτρια Π. Αιγαίου

    «3. Απορροφήσεις: Οι απορροφήσεις από την ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από καταβόθρες, υπό την έννοια της περ. 6 ….» Ο ορισμός χρειάζεται αναδιατύπωση αναδιατυπωθεί για να γίνει κατανοητός.
    Επιπλέον, πως είναι δυνατόν οι καταβόθρες, όταν απορροφούν ΑτΘ, να ‘γνωρίζουν΄ ποια είναι φυσικά και ποια ανθρωπογενή;
    «3. Αποανθρακοποίηση: …» Η αρίθμηση δεν είναι σωστή (είναι 4 και όχι 3)
    «4. Καθαρές εκπομπές: Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από πηγές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων από καταβόθρες.» Ο ορισμός των καθαρών εκπομπών αναφέρει απλά ‘πηγές’, άρα περιλαμβάνονται και οι φυσικές πηγές;
    Οι ορισμοί της πηγής και της καταβόθρας ίσως πρέπει να επαναδιατυπωθούν με βάση έγκριτους επιστημονικούς ορισμούς από έγκριτες πηγές και με σωστή μετάφραση γιατί εμφανίζονται σχεδόν ταυτόσημοι.
    Όσον αφορά την κλιματική ουδετερότητα, ο επιχειρησιακός ορισμός της χρήζει περαιτέρω επεξεργασίας, με χωρική εξειδίκευση, ώστε να οδηγήσει σε αξιόπιστες εκτιμήσεις και μελλοντικές προβλέψεις. Το μεν σκέλος των εκπομπών υπόκειται σε οικονομικές, τεχνολογικές και κοινωνικές επιδράσεις, το δε σκέλος των καταβοθρών παρουσιάζει σημαντική περιβαλλοντική ποικιλομορφία και μεταβλητότητα και οι απορροφήσεις επηρεάζονται σημαντικά από χρήσεις γης και μεταβολές χρήσεων γης, μεταξύ άλλων παραγόντων.
    «8. Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής…» Ο ορισμός είναι μάλλον απλοϊκός και δηλώνει το αυτονόητο. Ίσως μπορεί να παραληφθεί.
    «9. Πράσινες υποδομές: …» Ο όρος ‘πράσινες υποδομές’ αναφέρεται άπαξ στο κείμενο του ΣΝ. Δεν είναι σαφές γιατί αναφέρεται ειδικά στο Άρθρο 3 και πως συνδέεται με το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Γιατί αναφέρονται τα χωροκατακτητικά ξένα είδη σε αγροτικές και αστικές περιοχές; Τι σχέση έχουν με κλιματική αλλαγή;
    «10. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή…» Ασαφής και απλοϊκή διατύπωση για λήψη αποφάσεων πολιτικής. Δεν ορίζει την προσαρμογή, δεν αποσαφηνίζει ζημιές και ευκαιρίες.
    Οι ορισμοί των προϋπολογισμών άνθρακα πρέπει να επαναδιατυπωθούν επί το ορθότερο. Οι μεθοδολογίες κατάρτισης τους έχουν βαρύνουσα σημασία γιατί δεν μπορούν να αποφύγουν τη συμβολή των φυσικών πηγών τόσο στις εκπομπές όσο και στις απορροφήσεις άνθρακα.

  • 21 Ιανουαρίου 2022, 16:22 | WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων)

    Είναι πολύ αμφίβολο αν τα “φυσικά” αέρια του θερμοκηπίου (π.χ., ο υδρατμός, Η20) είναι (ή πρέπει να είναι) αντικείμενο του νόμου. Στο παρόν κείμενο, όπου αναφέρονται “αέρια του θερμοκηπίου”, υπονοούνται πάντα “ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου”. Θα ήταν πιο εύστοχο και κατανοητό να υπάρξει μία απαρίθμηση των αερίων αυτών (πιθανώς σε Παράρτημα), η οποία θα διευκόλυνε και την συσχέτιση με άλλη σχετική νομοθεσία [βλ., π.χ., Παράρτημα V μέρος 2 Κανονισμού 2018/1999].

    Στον Κανονισμό 2018/1999 η “απανθρακοποίηση” αναφέρεται ως “απαλλαγή από ανθρακούχες εκπομπές” και η ορολογική αυτή σύγχυση θα ήταν καλύτερα να αποφευχθεί. Με την έννοια αυτή, η “απανθρακοποίηση” αναφέρεται στην εξάλειψη των εκπομπών ανθρωπογενών ΑτΘ, και όχι στην εξάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων: η ‘απανθρακοποίηση” δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη αν εξακολουθούν εκπομπές που δεν προέρχονται από χρήση ορυκτών καυσίμων.

    Η απανθρακοποιηση δεν αφορά μόνο τη σταδιακή εγκατάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων, αλλά και τη μείωση εκπομπών από όλους τους τομείς της οικονομίας και της κάθε παραγωγικής δραστηριότητας, καθώς και την ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο ορισμός αυτός λοιπόν κρίνεται ανεπαρκής ιδίως για έναν κλιματικό νόμο ο οποίος θα πρέπει να περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα για όλους τους τομείς της οικονομίας ανεξαιρέτως, με έμφαση στους πιο ρυπογόνους τομείς, αλλά και σε μέτρα που θα βοηθήσουν προς τη γρήγορη και κοινωνικά δίκαιη μετάβαση, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας.

    Ο ορισμός της “πηγής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου” δεν αποδίδει με ακρίβεια των ορισμό του άρθ. 1 παρ. 9 της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή (κύρωση με τον ν. 2205/1994). Συγκεκριμένα, στην Σύμβαση-Πλαίσιο δεν αναφέρονται “μηχανισμοί”.

    Ο Κανονισμός 1143/2014 έχει ένα εξαιρετικά περιορισμένο πεδίο αναφοράς, που δεν σχετίζεται άμεσα με το παρόν νομοσχέδιο. Η παραπομπή στον Κανονισμό αυτό για την έννοια των “οικοσυστημικών υπηρεσιών” είναι ταυτολογία, και δεν συμβάλλει στην καλύτερη ερμηνεία και εφαρμογή του παρόντος νομοσχεδίου. H σύγχρονη προσέγγιση συνίσταται στην “χαρτογράφηση” (mapping) των οικοσυστημικών υπηρεσιών, η οποία είναι απαραίτητη, για να μπορέσουν να είναι αντικείμενο πολιτικών και μέτρων. Σημειώνεται ότι η έκφραση “οικοσυστημικές υπηρεσίες” χρησιμοποιείται μόνο σε ένα ακόμη σημείο του νομοσχεδίου (10 παρ. 2), χωρίς εκεί να είναι απαραίτητη. Η έννοια του “αστικού χώρου” επίσης είναι ασαφής, και πρέπει να διευκρινιστεί, κατά προτίμηση με παραπομπή στην χωροταξική, πολεοδομική ή άλλη νομοθεσία.

    Ο ορισμός της “προσαρμογής” στην κλιματική αλλαγή δεν είναι διατυπωμένος με ευκρίνεια (παρ. 10). Η έννοια του ανθρωπογενούς συστήματος (καλύτερα, ανθρώπινου, human system) δεν ορίζεται στο νόμο, και δεν φαίνεται να διαφέρει ουσιαστικά από την έννοια της “κοινωνίας” [πρβλ. σχετικές αναφορές στα άρθ. 5 παρ. 2 (β), 5 παρ. 2 (γ), 6 παρ. 2 (δ), 10 παρ. 2 (γ) και 23 παρ. 4 (β) του νομοσχεδίου]. Τα φυσικά συστήματα δεν εκμεταλλεύονται ευκαιρίες – προσαρμόζονται στα κλιματικά φαινόμενα, ενδεχομένως με την συμβολή ή υποβοήθηση ανθρώπινων παρεμβάσεων.

    Προφανώς, η λέξη “άνθρακας” (π.χ., προϋπολογισμός “άνθρακα”) χρησιμοποιείται με την έννοια του “ισοδύναμου άνθρακα” (πρβλ. παρ. 11, παρ. 12). Θα ήταν καλύτερα αυτό να διευκρινιστεί στην τελική εκδοχή του νομοσχεδίου, διότι με αυτό τον τρόπο είναι σαφές ότι καταρτίζεται οι προϋπολογισμοί άνθρακα, τομεακοί ή μη, αφορούν το σύνολο των ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου.

    Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν οι προϋπολογισμοί άνθρακα (τομεακοί ή μη, παρ. 11-12) περιλαμβάνουν τις “εκπομπές” (παρ. 2) ή (μάλλον) τις “καθαρές εκπομπές” (παρ. 4) – άρα, εμμέσως, και τις απορροφήσεις.

    Το σχόλιο υπογράφεται από συμμαχία οργανώσεων και φορέων: Γ.Σ.Ε.Ε – Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, MEDASSET, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Καλλιστώ, Νόμος & Φύση, Γιατροί του Κόσμου, Vouliwatch, Greenpeace, WWF Ελλάς

  • 14 Δεκεμβρίου 2021, 10:51 | Παναγιώτης Τριπόντικας

    Οι ορισμοί είναι καθοριστικοί για την κατανόηση του νομοθετήματος. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ορισμοί από τις Τεχνικές κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών στην κλιματική αλλαγή κατά την περίοδο 2021-2027 (2021/C 373/01) της ΕΕ (προέρχονται στην πλειονότητά τους από το γλωσσάριο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC)). Ο κύριος λόγος η χρηματοδότηση της ΕΕ για υποδομές κατά την περίοδο 2021-2027.Οι κατευθυντήριες γραμμές που περιλαμβάνονται σε αυτές τις οδηγίες θα εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από τα διάφορα ταμεία τη ΕΕ, κυρίως για το πρόγραμμα InvestEU, τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ).

    Επιπλέον σε αυτές τις οδηγίες συνιστούν, κατά περίπτωση, τη χρήση της μεθοδολογίας αποτυπώματος άνθρακα της ΕΤΕπ (για τον ποσοτικό προσδιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) και τη μέθοδο σκιώδους κόστους του άνθρακα της ΕΤΕπ (για τη χρηματική αποτίμηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου).

    Προτείνω να χρησιμοποιούν οι εξής ορισμοί

    Επιλογές προσαρμογής: Το φάσμα των διαθέσιμων και ενδεδειγμένων στρατηγικών και μέτρων για την αντιμετώπιση της προσαρμογής. Περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα δράσεων που μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως διαρθρωτικές, θεσμικές, οικολογικές ή συμπεριφορικές.

    Κλιματική ουδετερότητα: Έννοια που δηλώνει μια κατάσταση στην οποία οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν επιφέρουν καμία επίπτωση στο κλιματικό σύστημα. Η επίτευξη μιας τέτοιας κατάστασης προϋποθέτει την εξισορρόπηση των υπολειπόμενων εκπομπών με την απομάκρυνση εκπομπών (διοξειδίου του άνθρακα), καθώς και συνεκτίμηση των περιφερειακών ή τοπικών βιογεωφυσικών επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που επηρεάζουν, για παράδειγμα, την επιφανειακή λευκαύγεια ή το τοπικό κλίμα.

    Μετριασμός (της κλιματικής αλλαγής): Ανθρώπινη παρέμβαση για τη μείωση των εκπομπών ή την ενίσχυση των καταβοθρών αερίων θερμοκηπίου. Επισημαίνεται ότι εδώ περιλαμβάνονται επιλογές για την αφαίρεση διοξειδίου του άνθρακα (CDR).

    Προσαρμογή: Στα ανθρώπινα συστήματα, η διαδικασία προσαρμογής στις πραγματικές ή αναμενόμενες κλιματικές συνθήκες και στις επιπτώσεις τους, με σκοπό τον μετριασμό των βλαβών ή την αξιοποίηση επωφελών ευκαιριών. Στα φυσικά συστήματα, η διαδικασία προσαρμογής στις πραγματικές κλιματικές συνθήκες και στις επιπτώσεις τους· η ανθρώπινη παρέμβαση μπορεί να διευκολύνει την προσαρμογή στις αναμενόμενες κλιματικές συνθήκες και στις επιπτώσεις τους.

    https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.C_.2021.373.01.0001.01.ELL&toc=OJ%3AC%3A2021%3A373%3AFULL&fbclid=IwAR3B9tWpUMr5Wu1q-gCp3wYTftzWX_RwydGBGhDwQK5VuxO518qH-RVsSJ8

    https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/11/sr15_glossary.pdf

  • 4 Δεκεμβρίου 2021, 17:08 | Μιχάλης Κ. Καρασούλας

    Ο ορισμός της αποανθρακοποίησης είναι ελλιπής καθώς εκπομπές αερίων θερμοκηπίου εκλύονται και απο άλλες δραστηριότητες πέρα από την καύση των ορυκτων καυσίμων (π.χ. διεργασία παραγωγής τσιμέντου κα).

    Επομένως ο ορισμός θα πρέπει να διορθωθεί ώστε να μην εστιάζει αποκλειστικά στα ορυκτά καύσιμα.

Σχόλια