ΜΕΡΟΣ Δ’ – Πλαίσιο ανάπτυξης πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών

Ok Bravo

Στην παρ. 3 του άρθρου 94 αναφέρεται ότι, οι χερσαίες εκτάσεις που μπορεί να παραχωρηθούν για τους σκοπούς της παρ. 2 (εγκατάσταση και λειτουργία Π.Θ.Π.Φ.Σ.) είναι μεταξύ άλλων και οι δασικές εκτάσεις.
Η προαναφερόμενη ρύθμιση θα πρέπει να συνοδευθεί με αντίστοιχη προσθήκη σχετικής διάταξης στη δασική νομοθεσία και συγκεκριμένα στις διατάξεις του ν.998/1979, περί επιτρεπτών επεμβάσεων, προφανώς στο άρθρο 53 «Έργα Υποδομής».

Άρθρο 90
Πρόκειται για ένα αδιανόητο και προκλητικό άρθρο που, αν μη τι άλλο, θέτει ισχυρό αρνητικό προηγούμενο για το μέλλον της προστασίας του περιβάλλοντος και του ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού. Η καθολική απαλλαγή από την υποχρέωση περιβαλλοντικής και όχι μόνο αδειοδότησης οποιουδήποτε έργου και οι επιτρεπόμενες παρεκκλίσεις από την ισχύουσα νομοθεσία προστασίας περιβάλλοντος δεν συνάδει με τις αρχές ευνομούμενης πολιτείας γενικά.
Δεν είναι σαφές με τι κριτήρια (πέραν των στενών υπηρεσιακών) θα γίνεται η γνωμοδότηση των υπηρεσιών που αναφέρονται στο άρθρο και κυρίως πως θα γίνεται η σύνθεση των διαφορετικών γνωμοδοτήσεων για τη λήψη απόφασης.
Δεν είναι σαφές με τι κριτήρια επιλέγονται οι ‘επενδυτές’ ενδιαφερόμενοι και τι εγγυήσεις παρέχονται ότι θα εξασφαλίσουν τα ελάχιστα απαιτούμενα για την προστασία του θαλάσσιου, παράκτιου και χερσαίου περιβάλλοντος.
Οι θαλάσσιοι φωτοβολταϊκοί σταθμοί προκαλούν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο αλλά και στο παράκτιο και χερσαίο περιβάλλον. Επιπλέον το παράκτιο περιβάλλον της χώρας αντιμετωπίζει ήδη σοβαρά προβλήματα από την ανεξέλεγκτη χρήση του από οχλούσες και συγκρουόμενες δραστηριότητες και χρήσεις γης. Η περαιτέρω επιβάρυνση του θα συμβάλλει στην επιδείνωση του ισοζυγίου του φυσικού κεφαλαίου της χώρας, στον αποκλεισμό χρήσης των πόρων για άλλες αρμόζουσες δραστηριότητες και στην ακύρωση των αναπτυξιακών προοπτικών πολλών παράκτιων περιοχών.
Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα που προβλέπει το άρθρο εγείρουν πρόσθετα ζητήματα και προβληματισμό με δεδομένα όλα τα παραπάνω και επιπλέον τα γνωστά προβλήματα των βεβαρυμένων δημόσιων υπηρεσιών.

Άρθρο 93
Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για το (αρκετά μεγάλο και δεσμευτικό) διάστημα των 22 ετών;

Άρθρο 95
Η πρόβλεψη για προώθηση της τεχνολογίας των πλωτών ΦΒ σταθμών κάθε άλλο παρά εφησυχάζει… το μέγεθος των επεμβάσεων σε θάλασσα, ακτές και στεριά και το μέγεθος των συγκρούσεων που θα ακολουθήσουν δεν δικαιολογούν την εκποίηση του περιβαλλοντικού πλούτου της χώρας όταν υπάρχουν άλλες βιώσιμες εναλλακτικές κάλυψης των ενεργειακών αναγκών.

ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΑ ΠΛΩΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Ενώ το σχέδιο νόμου αφιερώνει επτά άρθρα για την προώθηση έως δέκα μικρών πιλοτικών πλωτών φωτοβολταϊκών στη θάλασσα, δεν περιλαμβάνει καμία ρύθμιση για τα πλωτά φωτοβολταϊκά σε λίμνες και ταμιευτήρες για τα οποία εκκρεμούν ήδη αιτήσεις ισχύος εκατοντάδων μεγαβάτ και για τα οποία δεν υπάρχουν κατευθύνσεις ως προς τη χωροθέτηση και την περιβαλλοντική αδειοδότησή τους. Για το σκοπό αυτό, προτείνουμε τις εξής ρυθμίσεις, οι οποίες θεσπίστηκαν πρόσφατα στην Ισπανία και βάζουν αντικειμενικούς κανόνες για την ανάπτυξη των πλωτών συστημάτων.

Η κρίσιμη παράμετρος που εξετάζουμε αφορά στο ποσοστό της επιφάνειας μιας λίμνης ή ταμιευτήρα που μπορεί να καλυφθεί από πλωτά φωτοβολταϊκά, ανάλογα με την ποιότητα του νερού και τον βαθμό ευτροφισμού του ταμιευτήρα. Προτείνουμε λοιπόν τις εξής κατηγορίες:

Α. Ολιγοτροφικά-Μεσοτροφικά ύδατα: κάλυψη με φωτοβολταϊκά έως 5% της υδάτινης επιφάνειας.
Β. Ευτροφικά ύδατα: κάλυψη με φωτοβολταϊκά έως 15% της υδάτινης επιφάνειας.
Γ. Υπερτροφικά-Δυστροφικά ύδατα: κάλυψη με φωτοβολταϊκά έως 20% της υδάτινης επιφάνειας.

Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης, οι «στόχοι της αξιολογούμενης ρύθμισης» περιλαμβάνουν: «Ως προς το Μέρος Δ΄ Η δημιουργία κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την περιβαλλοντικά ασφαλή και ενεργειακά βιώσιμη εγκατάσταση και λειτουργία, σε πιλοτικό επίπεδο και περιορισμένο αριθμό έργων, της καινοτόμου τεχνολογίας των θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών.».
Όμως σύμφωνα με το Άρθρο 90 ‘Διαδικασία χωροθέτησης και αδειοδότησης», «Οι Π.Θ.Π.Φ.Σ. απαλλάσσονται από: β) περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων.», οπότε η ρύθμιση δεν επιτυγχάνει το στόχο για την περιβαλλοντικά ασφαλή λειτουργία.
Ταυτόχρονα, θα απαλλάσσονται από τη δημόσια διαβούλευση (καθώς στην περιβαλλοντική αδειοδότηση περιλαμβάνεται) και από την εκπόνηση άλλων μελετών για την προστασία του περιβάλλοντος και των ακτών (όπως π.χ. της ακτομηχανικής μελέτης για την αγκύρωση στον πυθμένα).

ΑΡΘΡΟ 94
Η παρ. 3 του Άρθρου 94 να συμπληρωθεί και με τις «δημοτικές γαίες υπό τη σύμφωνη γνώμη του ΟΤΑ Α’Βαθμού. Συνεπώς να διαμορφωθεί ως ακολούθως:
«3. Οι χερσαίες εκτάσεις που μπορεί να παραχωρηθούν για τους σκοπούς της παρ. 2 είναι ο αιγιαλός και η παραλία, οι δημόσιες γαίες, οι δημοτικές γαίες με τη σύμφωνη γνώμη του ΟΤΑ Α’ Βαθμού, οι δασικές εκτάσεις και τα ακίνητα που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύμφωνα με τον ν. 4061/2012 (Α ́66)»
Επιπρόσθετα για τα Πιλοτικά Θαλάσσια Πλωτά Φωτοβολταϊκά Συστήματα να προβλεφθεί ρητά η καταβολή ειδικού τέλους (κατά αντιστοιχία με τις ισχύουσες διατάξεις) στον ΟΤΑ Α’ Βαθμού που γειτνιάζει η θαλάσσια έκταση στην οποία θα χωροθετούνται τα αναφερόμενα πιλοτικά έργα. Επίσης, ειδικό τέλος (αντισταθμιστικἀ) προς τους ΟΤΑ Α’Βαθμού θα πρέπει να προβλεφθεί γενικότερα και για τα υπεράκτια έργα ΑΠΕ (π.χ. υπεράκτιος Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας).

Σύμφωνα με το σχέδιο:
«Το μίσθωμα που δικαιούται το Ελληνικό Δημόσιο για τις μισθώσεις θαλάσσιων εκτάσεων για εγκατάσταση και λειτουργία Π.Θ.Π.Φ.Σ., ορίζεται ως χρηματικό ποσό σε ευρώ ανά στρέμμα και έτος. Το ύψος του μισθώματος ορίζεται ως αντίτιμο που αντιστοιχεί στην παραχώρηση χρήσης ενός (1) στρέμματος, ήτοι χιλίων (1.000) τετραγωνικών μέτρων, θαλάσσιας έκτασης για ένα (1) έτος και καθορίζεται σε τριάντα (30) ευρώ.»
Θεωρώ ότι το μίσθωμα θα πρέπει να μην είναι σταθερό και να υπολογίζεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως η θέση του έργου (π.χ. σε Natura 2000 ή όχι, σε δασική γη ή όχι, σε τουριστικό μέρος ή όχι, κλπ). Επίσης, πρέπει να προβλεφθεί η ασφάλιση των έργων από τον ενδιαφερόμενο φορέα, ώστε σε περίπτωση ρύπανσης, να έχει τη δυνατότητα της άμεσης πληρωμής για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.

ΜΕΡΟΣ Δ’

Άρθρο 90, παρ. 6:
-Προτείνουμε να προστεθεί η διάρκεια της βεβαίωσης που θα χορηγεί το ΚΕ.ΧΥ.ΧΩ.ΘΑ.
Άρθρο 90, παρ. 7:
-Η χωροθέτηση Π.Θ.Π.Φ.Σ. εντός Ζωνών Προστασίας και Διαχείρισης του Ν. 1650/1986 χωρίς να απαιτούνται περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, εφόσον δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής είναι προβληματική για τους εξής λόγους:
1. Η διάταξη προσκρούει στις επιταγές του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος (άρθρο 24), καθώς και στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ για, μεταξύ άλλων, τον καθορισμό ζωνών προστασίας.
2. Η κατασκευή Π.Θ.Π.Φ.Σ. εντός τέτοιων ζωνών δύνανται να επιφέρει αλλοιώσεις στο προστατευόμενο φυσικό περιβάλλον, ρύπανση και κινδύνους για τη θαλάσσια ζωή και τα ενδιαιτήματα.
3. Πέραν της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, θα πρέπει να ορίζεται ότι θα ακολουθεί δημόσια διαβούλευση κατά τη διαδικασία που ισχύει για τη χωροθέτηση σταθμών ΑΠΕ σε τέτοιες περιοχές, προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμετοχή στη διαδικασία όλων των παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών κοινοτήτων που επηρεάζονται.
Τα παραπάνω ενισχύονται ενόψει της μακράς διάρκειας της εγκατάστασης των σταθμών, καθώς προβλέπεται στο άρθρο 91, παρ. 3 ότι η διάρκεια της σύμβασης σύνδεσης θα είναι 20 έτη, καθώς και στο άρθρο 94 παρ. 1, η παραχώρηση της χρήσης των θαλασσίων και χερσαίων εκτάσεων θα έχει διάρκεια 22 ετών. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξετάζονται οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον από την εγκατάσταση τέτοιων σταθμών. Περαιτέρων, ο χαρακτηρισμός των σταθμών ως «πιλοτικών» δεν συνάδει με την 20ετή διάρκεια λειτουργίας τους.

Άρθρο 90, παρ. 8:
-Προτείνουμε να αναφέρεται στη διάταξη ότι η βεβαίωση θα ακυρώνεται εφόσον δεν έχουν προσκομιστεί όλα τα απαραίτητα έγγραφα και πληροφορίες στον αρμόδιο διαχειριστή. Διαφορετικά δεν υπάρχει ασφάλεια του αιτούντα σε περίπτωση που καθυστερήσει η χορήγηση της οριστικής προσφοράς σύνδεσης πέραν του ενός έτους. Επιπλέον, προτείνουμε να διατυπώνεται ρητά ότι η νέα βεβαίωση για άλλον Π.Θ.Π.Φ.Σ. θα εκδίδεται κατά χρονική προτεραιότητα των αιτήσεων για λόγους ασφάλειας των αιτούντων.

Άρθρο 91, παρ. 2, περ. β:
– Λόγω της επέμβασης στο θαλάσσιο περιβάλλον, σε αιγιαλούς και, ενδεχομένως, σε δασικές εκτάσεις, θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο η διάταξη συνάδει με τη συνταγματική επιταγή για την προστασία του περιβάλλοντος (άρθρο 24).

Άρθρο 91, παρ. 2, περ. γ:
-Η χορήγηση προτεραιότητας σε Π.Θ.Π.Φ.Σ. αναδρομικά και κατά παρέκκλιση του ειδικού πλαισίου προτεραιότητας του άρθρου 8α του Ν. 3468/2006, ακόμα και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως κορεσμένα δίκτυα, θίγει δικαιώματα άλλων σταθμών Α.Π.Ε. αναδρομικά. Η διάταξη δημιουργεί προβληματισμό καθώς την ανασφάλεια δικαίου για τους συμμετέχοντες στην αγορά.

Άρθρο 93, παρ. 2:
-Προτείνεται να δοθεί μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο για την υποβολή αίτησης ενιαίας άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας.

Άρθρο 93, παρ. 7:
-Προτείνεται να μεταφερθεί η υποχρέωση τεκμηρίωσης για τη νόμιμη χρήση της χερσαίας γης σε προγενέστερο στάδιο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή εξέλιξη του έργου (π.χ. κατά το στάδιο της αίτησης για την Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας) εάν αυτά πρόκειται να εγκατασταθούν σε ιδιωτική έκταση.

Άρθρο 93:
-Παρατηρούμε ότι λείπουν προβλέψεις για κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων των κατόχων Π.Θ.Π.Φ.Σ. (π.χ. ανάκληση της Ενιαίας Άδειας Εγκατάστασης και Λειτουργίας).

Άρθρο 94, παρ. 8:
-Το αντίτιμο της παραχώρησης είναι ιδιαίτερα χαμηλό, ιδίως αν συγκριθεί με το μέγεθος της παρέμβασης ή των επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ενδεχομένως να ήταν χρήσιμο να προβλέπεται ότι οι κάτοχοι των σταθμών θα εισφέρουν στις τοπικές κοινότητες ένα ποσοστό υπολογιζόμενο επί των κερδών από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας, κατ’ αναλογία των διατάξεων που ισχύουν για τους υπόλοιπους σταθμούς ΑΠΕ (π.χ. 3%)

Άρθρο 95:
-Παρατηρούμε ότι λείπουν προβλέψεις για κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων των κατόχων Π.Θ.Π.Φ.Σ. (π.χ. ανάκληση της Ενιαίας Άδειας Εγκατάστασης και Λειτουργίας, λύση της Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης)

Άρθρο 95, παρ. 3:
-Προτείνεται να προβλέπεται ότι η τοποθέτηση αγκυροβολίων θα γίνεται και εφόσον συντρέχουν λόγοι ασφάλειας πλοών.

Άρθρο 89, παρ. 3
1. Στο (γ) θα πρέπει να διευκρινισθεί αν τα καλώδια σύνδεσης των πλωτών φωτοβολταϊκών με τον οικίσκο στέγασης εξοπλισμού είναι εναέρια ή υποβρύχια. Στο (δ), στα συνοδά έργα, θα πρέπει να καταγράφεται επακριβώς τι περιλαμβάνει και ιδίως να αναφερθεί με σαφήνεια ότι εδώ περιλαμβάνονται δρόμοι και λιμενικές εγκαταστάσεις.

‘Αρθρο 90, παρ. 4
1. Η Δ/νση Χωροταξίας του ΥΠΕΝ θα πρέπει να διαβιβάζει την αίτηση για ΠΘΠΦΣ και στην αρμόδια ΜΔ του ΟΦΥΠΕΚΑ αν ο σχεδιαζόμενος ΠΘΠΦΣ χωροθετείται εντός Προστατευόμενης Περιοχής ή αν κριθεί ότι επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο μια ΠΠ (π.χ. αν βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτήν).
Αρθρο 90, παρ 7
Ι. Πρέπει να εξαιρεθούν οι Προστατευόμενες Περιοχές από την χωροθέτηση ΠΘΠΦΣ. Η χωροθέτηση ΠΘΠΦΣ εντός ΠΠ παραβιάζει την αρχή της πρόληψης αφού, ως πιλοτικά, δεν διαθέτουν ακόμη επαρκώς μελετημένες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον. Συνεπώς, εφόσον πρόκειται για πιλοτική λειτουργία, πρέπει να ξεκινήσουμε με εγκατάσταση ΕΚΤΟΣ προστατευόμενων περιοχών. Η χωροθέτηση εκτός ΠΠ θα κάνει ευκολότερη την πιλοτική λειτουργία αφού περιορίζονται οι απρόβλεπτες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Έτσι θα προχωρήσει γρηγορότερα και ευκολότερα η πιλοτική λειτουργία και θα συλλεχθούν τα επιθυμητά δεδομένα για την λειτουργία των κανονικών ΘΠΦΣ ώστε να προχωρήσουμε στην πλήρη εφαρμογή τους. Άλλωστε, εφόσον είναι ΠΙΛΟΤΙΚΑ, δεν συντρέχουν λόγοι υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος ώστε να χωροθετηθούν εκεί που απαγορεύονται αντίστοιχης κλίμακας και τύπου επεμβάσεις.
ΙΙ. Δεν έχει νόημα η διατύπωση ότι δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση και έκδοση ΠΠΔ αφού υποβάλλεται ΕΟΑ.
ΙΙΙ. Από τη στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη οι ΕΠΜ, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα όσα προβλέπονται σε αυτές (ζώνωση, ειδικές διατάξεις κ.λπ.)

Άρθρο 93 γενικά:
Η κάθε Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας θα πρέπει να αναρτάται στο ΗΠΜ ή στην ειδική ιστοσελίδα, στην οποία αναρτώνται οι Άδειες Εγκατάστασης και Λειτουργίας που εκδίδονται από τις αρμόδιες αδειοδοτούσες αρχές. A priori αποκλεισμός χωροθέτησης πάνω από και σε απόσταση διπλάσια του μέσου βάθους από τα όρια χαρτογραφημένων λειμώνων Ποσειδωνίας.
Να προβλεφθεί ώστε οι ΠΘΠΦΣ να χωροθετηθούνται κατά προτεραιότητα στα όρια Περιοχών οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) ώστε να αξιοποιούν την υφιστάμενη υποδομή σε συνοδά εργα (λιμενικές εγκαταστάσεις, δρόμοι, έργα επί του αιγιαλού κ/λπ.). Ιδιαίτερα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε οι ΠΘΠΦΣ αλλά και ΘΠΦΣ στο μέλλον να χωροθετούνται στις θέσεις παλαιότερων υδατοκαλλιεργειών που αλλάζουν θέση (πάγια τακτική στις ΥΔ ώστε να μην επιβαρύνουν συνεχώς το ίδιο σημείο), έτσι ώστε να αξιοποιούν τα συνοδά έργα, την πάκτωση αλλά και να ικανοποιούν την ευρύτερα επιθυμητή πρόβλεψη της «Πράσινης Συμφωνίας» για κυκλική οικονομία ώστε ως νέα επενδύσεις να καταλαμβάνουν μια ήδη εντατικά χρησιμοποιημένη θαλάσσια έκταση.

Άρθρο 93 παρ. 4
Για την αίτηση για Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας θα πρέπει να προσκομίζεται ΚΑΙ τεχνική έκθεση για τα έργα επί της χερσαίας ζώνης και του αιγιαλού (δεν αρκούν όσα προβλέπει η περ. 7 – είναι πολύ αργά τότε).
Άρθρο 93 παρ. 7
Να αναφερθεί με σαφήνεια ότι στα έγγραφα που υποχρεούται να προσκομίσει ο ενδιαφερόμενος πριν την έναρξη των εργασιών είναι και η τυχόν περιβαλλοντική αδειοδότηση που απαιτείται για τα συνοδά έργα επί της χερσαίας έκτασης και του αιγιαλού (αλλιώς μπορεί να προχωρήσουν τα έργα και να βρεθούμε προ τετελεσμένων αν διαπιστωθεί ότι τα έργα στο χερσαίο τμήμα προκαλούν περιβαλλοντική υποβάθμιση)

Το σύνολο των στοιχείων ενός έργου θα πρέπει να είναι διαθέσιμο για το κοινό, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών αιτήσεων, εγκρίσεων και λοιπών αποφάσεων, ώστε να μπορεί να γίνει ο σχετικός έλεγχος κατά την υλοποίηση και τη λειτουργία.

(α) Εξαιρετικά προβληματική είναι η πρόβλεψη για την εξαίρεση από τις υφιστάμενες διοικητικές διαδικασίες για τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των συνοδών τους έργων (άρθ. 89 παρ. 2 και άρθ. 90 παρ. 1 του νομοσχεδίου). Οι εγκαταστάσεις αυτές, όπως περιγράφονται, είναι δυνατόν να επηρεάσουν ευπαθή οικοσυστήματα, καθώς καταλαμβάνουν θαλάσσιο, χερσαίο παράκτιο χώρο και τον πυθμένα (άρθ. 80 παρ. 3 και άρθ. 90 παρ. 2 του νομοσχεδίου). Απουσία μάλιστα θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (μολονότι οι σχετικές προθεσμίες που θέτει το ενωσιακό δίκαιο έχουν εκπνεύσει), αλλά και χωροταξικού σχεδιασμού για τον παράκτιο χώρο, η επιλογή εξαιρετικών και fast track διαδικασιών (ασφυκτικά σύντομες προθεσμίες διατύπωσης γνώμης από τις υπηρεσίες για τη χωροθέτηση και χορήγησης βεβαίωσης περί του επιτρεπτού της χωροθέτησης από το ΚΕΣΥΧΩΘΑ) δεν παρέχει επαρκή εχέγγυα προστασίας των οικοσυστημάτων.

(β) Από πρακτική άποψη, χωρίς σχεδιασμό για τον θαλάσσιο και παράκτιο χώρο, δεν είναι σαφές με ποια νομική βάση το ΚΕΣΥΧΩΘΑ θα εκδώσει την σχετική βεβαίωση, και τι θα περιλαμβάνει η τελευταία (άρθ. 90, παρ. 6). Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πάγια νομολογία, η χωροθέτηση έργων στον ευαίσθητο παράκτιο χώρο απαιτεί προεδρικό διάταγμα, και σίγουρα δεν μπορεί να υλοποιηθεί με βεβαιώσεις περί επιτρεπτού και γνωμοδοτήσεις.

(γ) Για λόγους συνέπειας του νομοθετικού πλαισίου, σημειώνεται ότι η ηλεκτροπαραγωγή από φωτοβολταϊκούς σταθμούς υπάγεται, καταρχήν, σε περιβαλλοντική αδειοδότηση (κατηγορίας Α2 ή Β), και το ίδιο ισχύει για πολλά συναφή έργα (όπως μεμονωμένες προβλήτες ή εξέδρες).

(δ) Ειδικής μνείας χρήζει η ιδιαίτερα ανησυχητική πρόβλεψη του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου ότι επιτρέπεται η χωροθέτηση των πιλοτικών πλωτών Φ/Β σε Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης του ν. 1650/1986 (άρθ. 90 παρ. 7 του νομοσχεδίου). Η πρόβλεψη αυτή αντίκειται στο άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους σχετικά με την υποχρέωση δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων έργων και σχεδίων μη άμεσα συνδεόμενων ή αναγκαίων για τη διαχείριση του τόπου. Η πρόβλεψη ότι επιτρέπεται η χωροθέτηση «εφόσον δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα του τόπου» και κατόπιν υποβολής ΕΟΑ για “αξιολόγηση” από την αρμόδια ΔΙΠΕΧΩΣ της οικείας περιφερειακής ενότητας, δεν πληροί τις προϋποθέσεις της δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων καθώς ούτε προβλέπεται κάποια αιτιολογημένη πράξη της αρμόδιας αρχής με το απαραίτητο περιεχόμενο, ούτε περιγράφεται κάποια διαδικασία λήψης απόφασης από αυτή. Η βεβαίωση του ΚΕΣΥΧΩΘΑ, η οποία υποκαθιστά την περιβαλλοντική αδειοδότηση (πρβλ. άρθ. 94, παρ. 4), δεν αποτελεί, φυσικά, παρόμοια πράξη, καθώς το ΚΕΣΥΧΩΘΑ δεν έχει την παραμικρή σχέση με την διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, και την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων σε αυτές. Η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί από το ΔΕΕ για την παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 και 2, ενώ η ΕΕ έχει κινήσει διαδικασία PILOT κατά της χώρας μας λόγω μη ορθής ενσωμάτωσης του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους.

Συνοψίζοντας, το Μέρος Δ΄ του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου χρήζει ριζικής επανεξέτασης και οριοθέτησης συγκεκριμένων ζητημάτων και ειδικότερα των περιβαλλοντικών απαλλαγών που προσπαθεί να εισάγει.

Άρθρο 90
Παρ. 1β Η εξ αρχής δήλωση για απαλλαγή των Π.Θ.Π.Φ.Σ. από περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, δεν προκαταβάλλει θετικά τον πολίτη ως προς τη διασφάλισή του έναντι τυχόν απρόβλεπτων επιπτώσεων. Θα πρέπει σε «πιλοτική βάση» να γίνει κατ΄ελάχιστον επεξεργασία Π.Π.Δ. ώστε σταδιακά να αποτελέσει την βάση μελλοντικών Περιβαλλοντικών Όρων για πιο σύνθετες επενδύσεις
Παρ. 3β Η συνοπτική τεχνική έκθεση του προς ανάπτυξη έργου προτείνεται να είναι αναλυτική με υποκεφάλαια στοιχείων και εκτιμήσεων αντίστοιχων του αντικειμένου των υπηρεσιών στις οποίες απευθύνεται
Παρ. 5 Οι απαντήσεις των υπηρεσιών / φορέων κλπ να είναι υποχρεωτικές. Για το λόγο αυτό η προθεσμία να ορίζεται σε 40 αντί 20 ημερών
Παρ. 6 Οι πιεστικές προθεσμίες των 3 ή/και 10 ημερών να διπλασιασθούν
Παρ. 7: Αφού τα πιλοτικά θαλάσσια φωτοβολταϊκά θα είναι 10 όλα κι όλα (και μέχρι ενός MW), γιατί θα πρέπει να επιτρέπεται η κατασκευή τους και μέσα σε θαλάσσιες ζώνες Natura 2000; Βασική θέση της ΕΛΛΕΤ για τις περιοχές Natura 2000 είναι ότι μεγάλες επενδύσεις μπορούν να γίνονται μόνο αν έχουν ολοκληρωθεί οι ΕΠΜ, έχουν τεθεί οι στόχοι διατήρησης, ώστε να ελέγξει η ΜΠΕ αν το έργο έρχεται σε σύγκρουση με αυτούς τους στόχους. Ειδικά, επειδή πρόκειται για θαλάσσια οικοσυστήματα, με αυξημένες απαιτήσεις προστασίας και ελλιπή εμπειρία στην χωροθέτηση έργων, θα μπορούσε να τεθεί ακόμα αυστηρότερο όρος, όπως να έχουν εγκριθεί και τα σχέδια διαχείρισης. Επιπλέον δεν είναι δυνατή η εφαρμογή ΕΟΑ σε μια θαλάσσια περιοχή όπου σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άρθρου 90 έχουν εφαρμογή ζώνες χρήσεων γης του ΠΔ 59/18. Πέραν των άλλων προβλημάτων που έχουν οι ζώνες του άρθρου 59 για τις περιοχές NATURA, δεν ανταποκρίνονται για εφαρμογή σε ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες σε θαλάσσιες περιοχές αφού παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις και χρήζουν βελτίωσης.

Αρθρο 91
Παρ. 2α και 2β Να επανεξετασθεί η εξαίρεση από το να προ-απαιτείται αδειοδότηση σύμφωνη με την περιβαλλοντική νομοθεσία, καθώς έτσι αφαιρείται αφενός η υποχρεωτική εφαρμογή της οδηγίας περί έγκαιρης αντιμετώπισής των περιβαλλοντικών επιπτώσεων μέσω της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αφετέρου παρακάμπτεται η υποχρέωση δημοσιοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών και φορέων.
Παρ. 3 Θα ήταν χρήσιμο να μεσολαβεί ένας έλεγχος μετά τα πρώτα 10 χρόνια λειτουργίας

Αρθρο 92. Παρ. 3. Ο αριθμός συμμετοχής σε πολλαπλές εγκαταστάσεις να καθορισθεί από το υφιστάμενο πλαίσιο ανταγωνισμού και διαφάνειας

Άρθρο 93
Παρ. 6. Επαναλαμβάνεται η υποχρέωση ελέγχου στο μεσοδιάστημα, δηλαδή με την παρέλευση των πρώτων 10 ετών
Παρ. 7. Για τις χερσαίες εγκαταστάσεις να υπάρχει αδειοδότηση με συγκεκριμένη διάρκεια, τόσο για το στάδιο κατασκευής όσο και λειτουργίας και ιδιαίτερα εφόσον βρίσκονται στη ζώνη αιγιαλού. Η αδειοδότηση θα περιλαμβάνει και θα τεκμηριώνεται και από τις απόψεις υπηρεσιών/ φορέων όπως αυτές έχουν ήδη διατυπωθεί
Παρ. 8. Να δοθεί έμφαση στην Πυροπροστασία και Πυρασφάλεια, λόγω των ανέμων στις παράκτιες περιοχές και αυτή να εναρμονίζεται με υφιστάμενο είτε προς διαμόρφωση πλαίσιο της Πυροσβεστικής νομοθεσίας/ υπηρεσίας

Άρθρο 94, Παρ. 4 Η περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι σημαντική για τον αιγιαλό αλλά και για την ισονομία των πολιτών έναντι της Πολιτείας και της προστασίας του περιβάλλοντος

Άρθρο 95
Παρ. 1. Η προβλεπόμενη έως την 31/ 3ου ετήσια έκθεση δεν ακυρώνει την πρότασή μας για ενδιάμεσο έλεγχο εύρυθμης λειτουργίας μετά την πρώτη δεκαετία για λόγους εκσυγρονισμού και ενδεχόμενης διαφοροποίησης του πλαισίου λειτουργίας και προστασίας του περιβάλλοντος
Παρ. 3 Εφόσον «η τοποθέτηση των αγκυροβολίων μπορεί να γίνει και εκτός των ορίων της μισθωμένης θαλάσσιας έκτασης, σε απόσταση, από τα όρια αυτής, που δεν υπερβαίνει, στην επιφάνεια της θαλάσσιας έκτασης, το τριπλάσιο του μέγιστου βάθους αυτής» να υπάρχει δυνατότητα ακύρωσης από μέρους των φορέων ελέγχου της εγκατάστασης εφόσον δεν τεκμηριώνεται ο περιορισμός των επιπτώσεων στα όρια και μόνο της αρχικής εγκατάστασης (πχ ζητήματα ναυσιπλοϊας, πανίδας, φυσικών ρευμάτων κ.α.)