Άρθρο 1
Σκοπός
Σκοπός του παρόντος νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς και της παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπροσθέτως, επιδιώκονται η ανάπτυξη πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών, καθώς και η ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος.
Άρθρο 2
Αντικείμενο
Αντικείμενο του παρόντος νόμου είναι η ενιαία και συνεκτική διαμόρφωση της λεγόμενης Β’ φάσης αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η οποία άρχεται με την υποβολή αίτησης στον αρμόδιο Διαχειριστή για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και ολοκληρώνεται με την έκδοση της Άδειας Λειτουργίας, σε συνέχεια της αντίστοιχης Α’ φάσης του ν. 4685/2020 (Α’ 92). Επίσης, ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα για την παραγωγή και αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και τίθεται το πρώτον το πλαίσιο για την ανάπτυξη θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών, με την παράλληλη ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που αφορούν στην αγορά ενέργειας, καθώς και την προστασία του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Πανελλαδικό Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια
Παρέμβαση στη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου, με τίτλο:
«Εκσυγχρονισμός της Αδειοδοτικής Διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ Φάση, Aδειοδότηση Παραγωγής και Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, Πλαίσιο Ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και Ειδικότερες διατάξεις για την Ενέργεια και την Προστασία του Περιβάλλοντος»
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με το -υπό διαβούλευση- σχέδιο νόμου, η κυβέρνηση αντί να δει το ζήτημα της ενεργειακής -και όχι μόνο- κρίσης ως μια αφετηρία για ενεργειακό σχεδιασμό προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της χώρας, όπως κάνουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, εντείνει την αδιέξοδη πορεία του νόμου 4001/2011, που ορίζει ότι μακροπρόθεσμος προγραμματισμός είναι «ο προγραμματισμός των επενδυτικών αναγκών όσον αφορά το δυναμικό παραγωγής, μεταφοράς και διανομής σε μακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου να καλύπτεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα και να εξασφαλίζεται ο εφοδιασμός των πελατών», με αποτέλεσμα να λειτουργεί ως τροχονόμος των «επενδυτών», για την εξυπηρέτηση πελατών και όχι πολιτών.
Το νομοσχέδιο προσθέτει στο σύστημα παραγωγής ενέργειας της χώρας,
• ακόμα περισσότερες μονάδες ΑΠΕ, καθορίζοντας δυνατότητα περικοπών ενέργειας σε σταθμούς ΑΠΕ στη φάση της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης προκειμένου να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση περισσότερων σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (άρθρα 5 & 10),
• μια νέα κατηγορία ενεργειακών έργων, τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, εξομοιώνοντας τους κανόνες χωροθέτησης έργων που δεν είναι έργα ΑΠΕ με αυτούς των έργων ΑΠΕ (άρθρο 4 & 11) και καθορίζοντας εκ των υστέρων τους όρους αδειοδότησης έργων που κατέχουν ήδη άδειες παραγωγής σε θέσεις που έχουν επιλέξει (άρθρα 71, 76, & 78-80),
• νέες μονάδες φυσικού αερίου, ντίζελ και μαζούτ, αναιρώντας τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί ότι τα έργα αποθήκευσης θα τις υποκαταστήσουν.
Αυξάνει έτσι, ακόμα περισσότερο τα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά κόστη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αναδεικνύοντας τη σπατάλη ενεργειακών πόρων που συντελείται στην «απελευθερωμένη» αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
1. ΜΕΡΟΣ Α & Β
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – Β’ ΦΑΣΗ
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει απίστευτες λεπτομέρειες και θέτει ασφυκτικές προθεσμίες, που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν είναι δυνατόν να τηρηθούν, θωρακίζοντας τη θέση των «επενδυτών» έργων ΑΠΕ έναντι όσων αντιδρούν στο σχεδιασμό αυτό.
• Εξομοιώνει τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας που δεν είναι έργα ΑΠΕ, με τα έργα ΑΠΕ, ως προς τη χωροθέτησή τους σε δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, αιγιαλό, παραλία και θάλασσα και επικαιροποιεί το θεσμικό πλαίσιο για αναγκαστικές απαλλοτριώσεις του γηπέδου εγκατάστασης «εφόσον ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού». (άρθρο 4 & 11)
• Καθορίζει δυνατότητα περικοπών ενέργειας σε σταθμούς ΑΠΕ στη φάση της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης προκειμένου να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση σε περισσότερους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. σε περιοχή του δικτύου, η οποία, ή είναι κορεσμένη, ή παρουσιάζει περιορισμένη δυνατότητα απορρόφησης. (άρθρα 5 & 10)
• Καθιερώνει ευνοϊκά μέτρα για ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, αστικούς συνεταιρισμούς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με τον όρο να μην μεταβιβάσουν τους σταθμούς μόνο μέχρι τη θέση των εν λόγω σταθμών σε λειτουργία, αδιαφορώντας για την προοπτική τους μετά τη λειτουργία τους. (άρθρο 6)
• Διατηρεί μια αδιαφανή διαδικασία αδειοδότησης για το κοινό, από την άδεια εγκατάστασης μέχρι και την άδεια λειτουργίας και τις προθεσμίες υλοποίησης έργων. Η διαφάνεια αφορά μόνο σε διαπιστευμένους χρήστες (υπηρεσίες, επενδυτές). (άρθρα 17-31 & 39-41)
• Αδιαφορεί για την εξασφάλιση συμβατότητας για τροποποιήσεις των έργων που γίνονται στο στάδιο της άδειας εγκατάστασης, σε σχέση με την περιβαλλοντική αδειοδότηση που έχει προηγηθεί και ειδικά σε σχέση με τον έλεγχο των κριτηρίων του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου που καθορίζουν αποστάσεις από οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους, τουριστικές περιοχές, υποδομές, τοπίο, κλπ. (άρθρο 20)
• Προβλέπει δυνατότητα μεταφοράς θέσης εγκατάστασης σταθμού σε λειτουργία αλλά και υπό αδειοδότηση, λόγω «Μεταβολής του νομοθετικού ή κανονιστικού πλαισίου της χωροθέτησης και περιβαλλοντικής αδειοδότησης του σταθμού». (άρθρο 24)
• Επιτρέπει την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών σε μικρές αποστάσεις από φυσικούς και τεχνητούς ταμιευτήρες πόσιμου νερού και σε προστατευόμενες με υγειονομικές διατάξεις περιοχές. (άρθρο 43 )
• Προαναγγέλλει αύξηση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών των δασικών δρόμων. (άρθρο 51)
2. ΜΕΡΟΣ Γ΄
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2019/944 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΤΗ ΣΩΡΕΥΤΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ Ν. 4001/2011, 4067/2012, 3468/2006, 2367/1998 ΚΑΙ 4685/2020
Με το νομοσχέδιο που ενσωματώνει διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, και παρά τη φιλολογία περί καθυστερήσεων, η Ελλάδα σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι η πρώτη χώρα μεταξύ των χωρών της ΕΕ που κοινοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού καθεστώς ενίσχυσης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρ’ όλο που προβλέπεται έως το τέλος της δεκαετίας να έχουν τεθεί σε λειτουργία σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας 3,5 GW, η ΡΑΕ έχει εκδώσει (Δεκέμβριος 2021) άδειες παραγωγής για 181 έργα αποθήκευσης συνολικής ισχύος 14,3 GW, τα 120 για μονάδες «καθαρής αποθήκευσης» ισχύος 9,64 GW και τα 47, ισχύος 1,67 GW, για μονάδες αποθήκευσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ και συνεχίζει να εκδίδει, πριν καν καθοριστεί νομοθετικά ο ορισμός της αποθήκευσης ενέργειας (άρθρο 59) και παρά το γεγονός ότι η χωροθέτηση των σταθμών αποθήκευσης, αποτελεί σημαντική τεχνική παράμετρο, σε αντιδιαστολή με τυχαίες θέσεις που επιλέγονται από τους «επενδυτές» με άλλα κριτήρια.
Το νομοσχέδιο, λοιπόν, έρχεται εκ των υστέρων να καθορίσει ότι:
• οι άδειες για μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας εκδίδονται από τη ΡΑΕ, η οποία λαμβάνει υπ’ όψη μεταξύ άλλων, επιχειρηματικό σχέδιο, του συνόλου των αιτήσεων που έχει υποβάλλει ο αιτών για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σταθμούς αποθήκευσης και σταθμούς παραγωγής ειδικών έργων Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και εκδίδονται αποκλειστικά για έργα που συνδέονται στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα ή Διασυνδεδεμένο Δίκτυο (άρθρο 71),
• οι κάτοχοι αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και όσοι έχουν εκκρεμείς αιτήσεις, θα υποβάλλουν σε συγκεκριμένες προθεσμίες το σύνολο των εγγράφων και στοιχείων που προβλέπονται από το νομοσχέδιο για έκδοση άδειας αποθήκευσης (άρθρο 76),
• η ταξινόμηση για σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς δυνατότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το δίκτυο, στους οποίους χορηγείται Βεβαίωση Παραγωγού, είναι άλλη από αυτή για τους σταθμούς παραγωγής Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και δυνατότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το δίκτυο, στους οποίους χορηγείται Βεβαίωση Ειδικών Έργων (άρθρα 78-80).
Το νομοσχέδιο, εν τέλει, δημιουργεί σύγχυση με την αναφορά σε παραγράφους 12 και 13 του άρθρου 10 του ν. 4685/2020, επειδή τέτοιοι παράγραφοι δεν υπάρχουν ούτε στον ισχύοντα νόμο, ούτε στην τροποποίησή του με το νομοσχέδιο. (άρθρα 81-86)
Το νομοσχέδιο επίσης:
• Δεν επιτρέπει στους διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ), να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, παρά μόνο αν αυτές αποτελούν στοιχεία πλήρως ενσωματωμένα στο δίκτυο ή αν δεν υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον. (άρθρα 64-65)
• Επιτρέπει την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Ενώ στις συνέπειες της ρύθμισης ισχυρίζεται ότι επιβάλλει τους ίδιους περιορισμούς για την εγκατάστασή τους με τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, στην πραγματικότητα επιβάλλει ευμενέστερη μεταχείριση για τους σταθμούς αποθήκευσης, επειδή τους συμπεριλαμβάνει στις εξαιρέσεις της γενικής απαγόρευσης. (άρθρο 87)
Πλήρη επιφυλακτικότητα για τα αχαρτογράφητα νερά της αποθήκευσης ενέργειας, σηματοδοτεί η επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου χορήγησης αδειών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα που, αποκλείοντας τα στερεά καύσιμα (λιθάνθρακα και λιγνίτη), επιτρέπει την αδειοδότηση μονάδων φυσικού αερίου για χρονικό διάστημα έως και τριάντα πέντε (35) χρόνια και μονάδων μαζούτ και ντίζελ έως είκοσι (20) χρόνια, που μπορούν να παραταθούν για ίσο χρόνο, με την αίρεση τροποποίησης της μέγιστης διάρκειας ισχύος των αδειών παραγωγής αν έτσι αποφασίσει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας «σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους για την ενέργεια και το κλίμα…». (άρθρα 66, 67 & 77)
3. ΜΕΡΟΣ Δ’
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΠΛΩΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ
Το νομοσχέδιο επιτρέπει κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία μέχρι δέκα (10) Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (ΠΘΠΦΣ) ισχύος 0.5 MW – 1 MW έκαστο (άρθρο 89), με σύμβαση σύνδεσης για χρονικό διάστημα είκοσι (20) ετών (άρθρο 91). Στόχος είναι η προώθηση της τεχνολογίας σε μεγαλύτερη κλίμακα, στη βάση εκθέσεων που υποβάλλονται σε ετήσια βάση από τους κατόχους των έργων και αξιολογούνται από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). (άρθρο 95)
Οι χαριστικές διατάξεις του νομοσχεδίου συνιστούν ένα κακό προηγούμενο, αφού οι Πιλοτικοί Θαλάσσιοι Πλωτοί Φωτοβολταϊκοί Σταθμοί εντελώς αναιτιολόγητα:
• Απαλλάσσονται από α) την υποχρέωση λήψης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, β) περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, γ) την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας. (άρθρο 90)
• Αδειοδοτούνται από τη Διεύθυνση Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνωμοδοτήσεις υπηρεσιών και απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.). (άρθρο 90)
• Επιτρέπεται η εγκατάστασή τους ακόμα και στις Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης του Δικτύου Natura 2000 χωρίς να απαιτούνται περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων, αλλά μόνο με την υποβολή Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της αντίστοιχης Περιφερειακής Ενότητας κι αυτό μόνο σε περίπτωση που έχει εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ). (άρθρο 90)
• Η Οριστική Προσφορά Σύνδεσης και το αίτημα σύναψης Σύμβασης Σύνδεσης διεκπεραιώνεται κατά προτεραιότητα σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο αίτημα (άρθρο 91)
• Εξαιρούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών και μπορούν να συνάπτουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης του ν. 4414/2016 χωρίς τη μείωση που προβλέπεται όταν μια μονάδα έχει λάβει επενδυτική ενίσχυση. (άρθρο 92)
• Λαμβάνουν Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας από τη Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με την ίδια απόφαση εγκρίνεται η παραχώρηση χρήσης του θαλάσσιου χώρου. Οι χερσαίες εκτάσεις που μπορεί να παραχωρηθούν για τα συνοδά έργα, είναι ο αιγιαλός και η παραλία, οι δημόσιες γαίες, οι δασικές εκτάσεις και τα ακίνητα που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (άρθρο 93-94)
4. ΜΕΡΟΣ Ε’
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το Ε’ Μέρος περιλαμβάνει ζητήματα ανομοιογενή μεταξύ τους. Ανάμεσα σ΄ αυτά ξεχωρίζει το γεγονός ότι χρειάστηκε να φτάσουμε το 2022 για να προβλεφθεί:
• η διάθεση αποκλειστικού ηλεκτρικού χώρου από τα περισσεύματά του, σε νοικοκυριά, αγρότες και δευτερογενή τομέα (άρθρο 96)
• ότι μπορεί να γίνει συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΥΘΥΑ των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, με την ενέργεια που καταναλώνεται σε υποδομές δικής τους αρμοδιότητας κοινωφελούς χαρακτήρα. Σημειώνεται ότι η δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ από ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού για κάλυψη ενεργειακών αναγκών υποδομών με κοινωφελή χαρακτήρα, είχε νομοθετηθεί μόλις το 2019 (ν. 4602/2019)!
10.5.2022
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
energynetwork2020.wordpress.com – energynetwork2020@gmail.com
f/b: Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
• Και σε αυτό το νομοσχέδιο παρατηρούμε διατάξεις με αναδρομικό χαρακτήρα εφαρμογής, όπως πχ η εκ των υστέρων επιβολή εγγυητικής επιστολής στα αιτήματα χορήγησης όρων σύνδεσης που έχουν ήδη υποβληθεί. Η αναδρομική ισχύς οποιουδήποτε νόμου θεωρούμε ότι είναι απαράδεκτη καθώς οι επενδυτές με άλλο καθεστώς καταθέτουν τα αιτήματα τους και με άλλο καθεστώς θα κληθούν να συνεχίσουν. Είναι μία πρακτική που δεν μπορεί να συνεχιστεί.
• Το νομοσχέδιο εισάγει για πρώτη φορά ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΩΝ, έστω και προσωρινή. Αντιλαμβανόμαστε τη χρησιμότητα του μέτρου στις περιπτώσεις κορεσμένων υποσταθμών. Προτείνουμε σε υποσταθμούς που βεβαιωμένα έχουν περιθώριο ισχύος, να μην ισχύσει ούτε η προσωρινή αναστολή αδειοδοτήσεων. Άλλωστε τα στοιχεία για τη χωρητικότητα των υποσταθμών είναι δημόσια και ενημερωμένα.
• Θετικό σημείο η Επιστροφή του 50 % του κόστους Όρων Σύνδεσης που έχουν καταβληθεί από το 2021 και μετά από τους Φωτοβολταικούς Παραγωγούς κάτι για το οποίο η Ομοσπονδία μας κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια .
Κατά άρθρο:
ΑΡΘΡΟ 5
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 11
Πρέπει οπωσδήποτε να προβλέπεται ποινή στους Διαχειριστές σε Περίπτωση που εντός 2 μηνών δεν χορηγηθούν όροι Σύνδεσης .
Σε καμμία Περίπτωση δε θα πρέπει η Ποινή να έχει εκδικητικό χαρακτήρα αλλά θα πρέπει να επιλεγεί μία ποινή που να έχει το διαρκέστερο αποτέλεσμα στη σκέψη και στη βούληση του υπαίτιου και πιθανών άλλων υποτρόπων .
ΑΡΘΡΟ 6
ΕΓΓΥΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Οι Αιτήσεις που έχουν ήδη κατατεθεί μέχρι τη ψηφιση του Παρόντος Νόμου δε θα απαιτηθεί να προσκομίσουν Εγγυητικές Επιστολές παρά μόνο μετά τη χορήγηση Ορων Σύνδεσης . Σε αντίθετη Περίπτωση πρόκειται για να αναδρομική Ισχύ του Νόμου .
ΑΡΘΡΟ 8
ΣΥΜΒΑΣΗ ΣΥΝΔΕΣΗΣ .
Πρέπει να προβλέπεται ποινή στον Διαχειριστή αν η Σύμβαση Σύνδεσης με το Διαχειριστή δεν υπογραφεί εντός 2 μηνών .
AΡΘΡΟ 10
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΕΓΧΥΣΗΣ .
Προκειται ξεκάθαρα για αναδρομική παρέμβαση στις υφιστάμενες συμβάσεις . Θα πρεπει να αποσυρθεί . Εχει τονιστεί εκτενώς από πολλους στα πλαίσια της Διαβούλευσης .
Ελπίζουμε να κάνουμε λάθος και το άρθρο να μην αφορά τα υφιστάμενα πάρκα .
Άρθρο 12
Παρ. 2
Εκπρόσωπος Ιδιωτικού Δικτύου ΜΤ ορίζεται ένας εκ των παραγωγών .
Κατά την άποψή μας θα πρέπει να μπορεί να ορίζεται ως Εκπρόσωπος Ιδιωτικού Δικτύου ΜΤ και ένας ανεξάρτητος Φορέας/ εταιρία, που θα έχει την τεχνογνωσία αλλά και τους πόρους να εκτελέσει όλες τις ενέργειες και αρμοδιότητες που αναφέρονται στις παραγράφους 3-11, καθώς πρόκειται για λειτουργίες που απαιτούν τεχνογνωσία, πόρους και χρόνο.
Άρθρο 18
Τεκμηρίωση Νόμιμης Χρήσης
παράγραφος 1.
υποπαράγραφος β)
Στην συγκεκριμένη υποπαράγραφο αναφέρει ότι:
<>
Προς το παρόν ισχύει αυτό αλλά συμπληρωματικά σ αυτό η διευκρινιστική εγκύκλιος επί του άρθρου 160 του ν. 4759/2020 (ΦΕΚ Α΄245), του άρθρου 135 του ν. 4685/2020 (ΦΕΚ Α΄ 92) και λοιπών θεμάτων η οποία αναφέρει:
<< Προκειμένου μια αίτηση να χαρακτηριστεί πλήρης, θα πρέπει να έχουν υποβληθεί τα στοιχεία κυριότητας ή νόμιμης χρήσης της έκτασης όπου εγκαθίσταται ο σταθμός. Ειδικά η έγκριση επέμβασης σε δημόσιες δασικές εκτάσεις που διέπονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας δύναται να μην προσκομιστεί κατά το στάδιο της αίτησης για χορήγηση οριστικής προσφοράς αλλά κατά την υπογραφή της Σύμβασης σύνδεσης.
Σχόλιο 1: Άρα πρέπει να ενσωματωθεί το κείμενο της ερμηνευτικής στον παραπάνω νόμο. Διότι αν παραμείνει ως έχει, τότε ο χρόνος καθυστέρησης για την έκδοση έγκρισης επέμβασης είναι απαγορευτικός για να γίνουν αιτήσεις για φωτοβολταϊκά κάτω του 1 MW.
Σχόλιο 2: Μας δόθηκε παράταση μέχρι τις 30/6/2022 στις περιοχές απολιγνιτοποίησης να καταθέσουμε αιτήσεις και μπήκαμε στην διαδικασία, ξοδέψαμε χρήματα και χρόνο και πριν λήξει η προθεσμία θα ακυρώσετε τον εαυτό σας και εμάς μαζί?
————————————————————————————————————————————————————————————
Άρθρο 33
Σταθμοί που εξαιρούνται από βεβαίωση ή βεβαίωση ειδικών έργων
παράγραφος 4.
Στην συγκεκριμένη παράγραφο αναφέρει:
<>
Σχόλιο 1: Η συγκεκριμένη παράγραφος πρέπει να αφαιρεθεί διότι κατά την άποψή μου δεν ευσταθεί νομικά, γιατί η δημόσια δασική έκταση δεν έχει τίτλο ή έχει έναν τίτλο σε όλη την επικράτεια. Με την λογική αυτή σε όλη την επικράτεια θα πρέπει να γίνει μόνο ένα έργο. Γιατί μ αυτή την λογική αν κάποιος κάνει ένα έργο στα Σέρβια σε δημόσια δασική και προσπαθήσει να κάνει ακόμη ένα στην Κοζάνη ή στην Λάρισα το δεύτερο θα θεωρηθεί κατάτμηση.
Σχόλιο 2: Θα δημιουργήσει χάος στις υπηρεσίες κυρίως Δασαρχείο και Αποκεντρωμένη διότι στα είδη υπάρχοντα κατατεθειμένα αιτήματα μπορεί και να μην υπογράφουν ή να μας τα επιστρέψουν πίσω και η όλη δουλειά που κάναμε μέχρι σήμερα να πάει χαμένη συν το ότι έχουν δαπανηθεί πάρα πολλά χρήματα από τους πολίτες. Να φανταστείς ότι μόνο εγώ έχω γύρω στις 110 τέτοιες υποθέσεις πελατών από την περιοχή μας.
Τέλος εάν δεν αφαιρεθεί τουλάχιστον να ξεκαθαρίζει ότι δεν ισχύει για τις εκκρεμείς αιτήσεις και για αυτές που θα κατατεθούν μέχρι 30/6/2022 διότι μέχρι τότε μας δώσατε την δυνατότητα να υποβάλλουμε αιτήσεις στην Δυτική Μακεδονία.
Άρθρο 34
Οριστική Προσφορά Σύνδεσης για εξαιρούμενους Σταθμούς
παράγραφος 3.
Στην συγκεκριμένη παράγραφο αναφέρει:
<>
Σχόλιο 1: Και εδώ βλέπουμε την εμμονή του νομοθέτη να αποκλείσει τα μικρά έργα από τις δασικές εκτάσεις διότι η προσκόμιση της έγκρισης επέμβασης προϋποθέτει χρονικό διάστημα 1 έτους περίπου με τα σημερινά δεδομένα και ακόμη 1 έτος να απαντήσει ο ΑΔΜΗΕ τότε είναι απαγορευτικοί οι χρόνοι για τις επενδύσεις που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι μικρότεροι και τοπικοί επενδυτές.
Σχόλιο 2: Τέλος όλοι οι μεγάλοι επενδυτές έχουν την δυνατότητα να αναπτύξουν έργα:
1. Σε Δημοτικές εκτάσεις
2. Σε εκτάσεις του υπουργείου Γεωργίας
3. Σε ιδιωτικές εκτάσεις
Θέλουν και αποκλειστικότητα στις μοναδικές εκτάσεις που έχουν την δυνατότητα να αναπτυχθούν τα κοινά αιτήματα των μικροεπενδυτών?
Τέλος και η συγκεκριμένη παράγραφος πρέπει να αφαιρεθεί!!!
—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
ΑΡΘΡΟ 48 .
Σε Πάρα πολλά πάρκα η απόδοση των Φωτοβολταικών πάνελ υπολείπεται της Παραγωγικής τους Δυναμικότητας . Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες δεν αποζημιώνουν γιατί τα πάνελ έχουν Εγγύηση . Κατασκευάστριες Εταιρείες Επικαλούνται ανωτέρα Βία, γιατί το φαινόμενο PID δεν ήταν στη σφαίρα της Τεχνολογικής Γνώσης της περιόδου εκείνης !! Ο λόγος διαφορετικός αλλά το αποτέλεσμα το ίδιο. Ο Παραγωγός δεν αποζημιώνεται ούτε αντικαθίστανται ο Βεβλαμένος Εξοπλισμός .
Και με ποια λογική αν κάποιος Φωτοβολταικός Παραγωγός αλλάξει το χαλασμένο εξοπλισμό του δε θα λαμβάνει τη συμφωνηθείσα τιμή για το σύνολο της Παραγόμενης Ποσότητας του Φωτοβολταικού του Σταθμού όπως προτείνεται από το Ενεργειακό Νομοσχέδιο που βρίσκεται σήμερα υπό διαβούλευση ;
Φωτοβολταικοί Παραγωγοί είχαν την ατυχία να επιλέξουν άμορφα φωτοβολταικά Πάνελ για την Εγκατάσταση τους. Λίγο η Οικονομικότερη λύση, λίγο το Ελληνικό Εργοστάσιο Κατασκευής λίγο η ελλιπής Βιβλιογραφία επιλέχτηκε ως Φωτοβολταική Γεννήτρια αυτή της τεχνολογίας του άμορφου πυριτίου. Μετά τα πρώτα χρόνια, ίσως μήνες, τα άσχημα νέα της χαμηλής παραγωγής ήταν γεγονός. Φωτοβολταικοί σταθμοί 100 KW/p αποδίδουν 100.000 kw/h αντί για 150.000. Τα δάνεια είναι δάνεια και κάνουν πάνω από 12 χρόνια να εξοφληθούν .
Το Φωτοβολταικό Σταθμό έκτος από τον Άνεμο και τις κακουχίες έχουν χτυπήσει Έκτακτες Εισφορές, Μείωση ταρίφας με το Ν 4254, έκτακτη εισφορά 6 % λόγω covid 19, τέλος διακοψιμότητας επί σειράς ετών .
Μόλις αποπληρώνεται το δάνειο το Πρώτο μέλημα του Φωτοβολταικού Παραγωγού να αλλαχτούν τα Πάνελ. Όχι για να αποδώσουν ότι θα έπρεπε να είχαν τα πρώτα 10 χρόνια αλλά για να αφήσουν κάτι για την επόμενη δεκαετία .
Δεν είναι δυνατόν η όποια επιπλέον Παραγωγή να μην αποζημιώνεται σύμφωνα με τη Σύμβαση . !!!!!
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΘΕΙ .
Είναι φανερό σε όλη την Ελλάδα ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ ειδικά εν μέσω των τελευταίων γεγονότων είναι μονόδρομος για να γίνει τελικά η Ελλάδα ανεξάρτητη ενεργειακά καθώς και για να χαμηλώσουν οι λογαριασμοί στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά μόνιμα χωρίς περαιτέρω μηνιαία κρατική ενίσχυση.
Οι ΑΠΕ εκ φύσεως είναι στοχαστικές ενώ οι ανάγκες ηλεκτρισμού δεν είναι. Για να επιτευχθεί το πάντρεμα των δύο αυτών συνθηκών χρειάζεται να ενισχυθούν οι επενδύσεις σε αποθήκευση ενέργειας όπως οριοθετεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση με πληθώρα οδηγιών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως θέλει τον πολίτη στο επίκεντρο αυτών των εξελίξεων και θέλει οι ΑΠΕ και η αποθήκευση να είναι διάσπαρτες, ευέλικτες, να μπορούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να επενδύουν σε αυτές με ίσους και διαφανείς όρους. Θέλει το κάθε σπίτι αν είναι δυνατόν να παράγει και να καταναλώνει την δική του ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ και αποθήκευση ενεργείας σε όλες τις κατηγορίες των καταναλωτών-παραγωγών. Επίσης οι ανάγκες του δικτύου για την απορρόφηση πράσινης ενέργειας δεν υπάρχουν μόνο στα κεντρικά σημεία του δικτύου αλλά ακόμα και στις πιο απομονωμένες περιοχές που συνήθως αντιμετωπίζουν και τα πιο έντονα προβλήματα αστάθειας του δικτύου. Στην Γερμανία για παράδειγμα δόθηκαν σημαντικά κίνητρα στην αποθήκευση ενεργείας σε όλη την γκάμα των καταναλωτών. Πιο συγκεκριμένα στο τέλος του 2020 η συνολική χωρητικότητα των οικιακών συστημάτων αποθήκευσης (1-30KWh) ήταν 1400MWh με ισχύ 930MW και μέσο όρο χωρητικότητας της μπαταρίας ανά σύστημα 8,5kWh. Στο τμήμα εμπορικής αποθήκευσης ενέργειας (31kWh-1MWh) η αθροιστική χωρητικότητα φτάνει τις 117MWh με ισχύ 61MW. Στο τμήμα αποθήκευσης μεγάλης κλίμακας (>1MWh) η αθροιστική χωρητικότητα φτάνει τις 448MWh με ισχύ τα 414MW κατατάσσοντας την 2η από πλευράς χωρητικότητας μετά τα οικιακά συστήματα.
Με δεδομένο λοιπόν ότι για να μπορέσει να αυξηθεί η επάρκεια του δικτύου σε όλη την Ελλάδα σύντομα, πρέπει να δοθούν άμεσα κίνητρα για επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας στην Χαμηλή Τάση και στην Μέση Τάση. Οι προτάσεις της συγκεκριμένης διαβούλευσης σχετικά με τον κορεσμό των δικτύων και την αποθήκευση ενέργειας παρότι δίνουν την σωστή κατεύθυνση εν τούτοις δεν βοηθούν καθόλου την διείσδυση της αποθήκευσης ενέργειας αναλογικά σε όλη την γκάμα των καταναλωτών και σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ελλάδας. Η ενίσχυση των επενδυτών μέσω χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ με σκοπό την βελτίωση του χρόνου απόσβεσης των επενδύσεων αποθήκευσης ενέργειας κρίνεται αναγκαία είτε πρόκειται για οικιακή χρήση είτε για εμπορική. Παρακάτω θα βρείτε κάποιες παρατηρήσεις επί των προτεινομένων άρθρων.
Άρθρο 61 Παρ.2 : Συμφωνούμε με την πρόταση οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας να μην χρεώνονται για την απορροφούμενη ενέργεια των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Με βάση όμως την οδηγία (ΕΕ) 2019/44 και το Άρθρο 33 «Ένταξη της ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας» έχοντας ως βασικό στόχο την διευκόλυνση των συστημάτων φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέσω ΑΠΕ ελαχιστοποιώντας την χρήση του δικτύου αφού βρίσκεται σε πολλές περιοχές να είναι ήδη κορεσμένο. Προτείνουμε οι ΥΚΩ να μην χρεώνονται για την παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ στους σταθμούς ταχυφόρτισης με αποθήκευση ενέργειας χωρίς δικαίωμα έγχυσης στο δίκτυο ή και χωρίς αποθήκευση. Αυτό το μέτρο θα ισχύει μόνο για την ενέργεια από ΑΠΕ που κατέληξε είτε απευθείας στην φόρτιση των αυτοκινήτων χωρίς την μετατροπή της από συνεχές ρεύμα (DC) σε εναλλασσόμενο (AC) είτε αποθηκεύτηκε για να χρησιμοποιηθεί σε άλλη χρονική στιγμή και πάλι στην φόρτιση οχημάτων με συνεχές ρεύμα χωρίς να έχει μεσολαβήσει μετατροπή.
Άρθρο 132 Παρ. 3 (θ) Συμφωνούμε οι σταθμοί αυτοπαραγωγών ΑΠΕ οι οποίοι δεν θα εγχέουν ενέργεια στο δίκτυο να μην προσμετρώνται στα περιθώρια ισχύος από τον αρμόδιο διαχειριστή. Αυτή η πρόταση σίγουρα θα βοηθήσει πολλές εταιρείες και ιδιώτες να προχωρήσουν άμεσα σε τέτοιες επενδύσεις σε περιοχές που τα δίκτυα είναι κορεσμένα. Λόγω όμως τους στοχαστικού τρόπου παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ θεωρείται δεδομένο ότι ένα μεγάλο μέρος της παραγόμενης ενέργειας αυτών των σταθμών παραγωγής θα χάνεται λόγω έλλειψης της δυνατότητας ταυτοχρονισμού των φορτίων με την παραγωγή. Αυτό οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα χαμηλής επιστροφής του επενδεδυμένου κεφαλαίου στους ιδιοκτήτες των σταθμών αυτών. Η χρήση της αποθήκευσης ενέργειας σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να βελτιώσει έως ένα σημείο τον βαθμό απορρόφησης της ενεργείας από ΑΠΕ χρειάζεται όμως ακόμα μεγαλύτερη επένδυση από τους αυτοπαραγωγούς. Προτείνουμε με σκοπό την ενίσχυση της αυτοπαραγωγής από ΑΠΕ χωρίς την επιβάρυνση του δικτύου και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα Δίκτυα (διείσδυση ηλεκτροκίνησης με ταυτόχρονη ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας) να επιδοτηθούν έως ένα βαθμό ή να δοθούν διευκολύνσεις σε αυτοπαραγωγούς με μηδενική έγχυση που εγκαθιστούν συστήματα αποθήκευσης ενέργειας εντός του σταθμού παραγωγής. Ένα πρώτο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση θα ήταν να αφαιρεθούν οι ΥΚΩ από τις χρεώσεις των αυτοπαραγωγών με μηδενική έγχυση στο δίκτυο είτε κάνουν χρήση αποθήκευσης είτε όχι μόνο για την παραγόμενη ενέργεια τους η οποία δεν θα δοθεί και ποτέ στο δίκτυο. Ένα 2ο βήμα θα ήταν η επιδότηση μέρους του κόστους του εξοπλισμού της αποθήκευσης ενέργειας για τους αυτοπαραγωγούς με μηδενική έγχυση που θα εγκαταστήσουν αποθήκευση ενέργειας. Τα χρήματα της επιδότησης θα μπορούσαν να αντληθούν από τo ταμείο ανάκαμψης RFF που διαθέτει και χρήματα για την αποθήκευση ενέργειας
Αξιότιμοι κ.κ.
Η εταιρεία μας, καταθέτει παρακάτω τις προτάσεις τις επί του νομοσχεδίου:
Α. ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Η παρ. 11 του ‘Άρθρου 3 όπως και το Άρ. 25, θα πρέπει να τροποποιηθούν λαμβάνοντας υπόψη την παράγραφο 4 του άρθρου 12Α του ν. 4414/2016 (Α’ 147) σύμφωνα με την οποία οι κάτοχοι σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν στην διαγωνιστική διαδικασία με μέρος της εγκατεστημένης ή μέγιστης ισχύος παραγωγής ως αναφέρεται στην άδεια παραγωγής και να λαμβάνουν Λειτουργική Ενίσχυση για αυτό το μέρος της ισχύος.
Β. ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ
‘Αρθρο 4
Η παρ.5 του ‘Αρθρου 4 θα πρέπει να εναρμονιστεί με την σχετική επικοινωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το REPowerEU στο πλαίσιο της οποίας τα έργα ΑΠΕ συνολικά (και ανεξαρτήτως ύπαρξης συνοδών έργων και έργων δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας) καθώς και τα συνοδά έργα τους χαρακτηρίζονται ως έργα δημόσιας ωφέλειας και ως έργα που εξυπηρετούν την δημόσια ασφάλεια.
Γ. ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
Η παρ.20 του ‘Αρθρου 5 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να εξασφαλιστεί πως ο ειδικός όρος που προβλέπει τον περιορισμό στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας αφορά νέες επενδύσεις και όχι όσες έχουν ήδη αιτηθεί Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, επομένως βρίσκονται σε ώριμο αδειοδοτικά στάδιο.
Δ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Οι Εγγυητικές Επιστολές αποτελούν προφανώς ένα σημαντικό μέτρο για την δέσμευση του επενδυτή να υλοποιήσει το έργο του και είναι αποδεκτό. Στα πλαίσια μεγαλύτερης ευελιξίας των επενδυτών, θα προτείναμε την προσθήκη της παρακάτω παρ. 9, το οποίο διευκολύνει εταιρείες για τις οποίες η περίπτωση κατάπτωσης δεν είναι επιθυμητή αν πρόκειται να συμβεί, και οι οποίες είναι διατεθειμένες να πληρώσουν όλο το κόστος όταν αυτό απαιτηθεί. Η παρακάτω προτεινόμενη προσθήκη της παρ. 9 στο Άρθρο 6 λειτουργεί σε αυτή την κατεύθυνση:
«9. Ο επενδυτής ενημερώνεται τουλάχιστον 10 εργάσιμες ημέρες προ της κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής και διατηρεί το δικαίωμα να την ανακτήσει καταβάλλοντας απευθείας προ της σχετικής προθεσμίας το τίμημα υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α’ 179). Η ίδια παράγραφος ισχύει αναλογικά και για την περίπτωση Εγγυητικής Επιστολής που κατατίθεται στα πλαίσια έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικού Έργου.»
Επιπλέον προτείνονται οι κάτωθι τροποποιήσεις της παραγράφου 8 του άρθρου 6 κατόπιν βελτίωσης της του τελευταίου εδαφίου:
«καθώς και για τους σταθμούς των οποίων η γη εξασφαλίζεται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών».
Ε. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΣΗ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
Η παρ.8 του ‘Άρθρου 8 θα πρέπει να τροποποιηθεί κατόπιν διαγραφής της τελευταίας πρότασης του εδαφίου δ) ώστε να περιοριστεί ο όγκος των απρόβλεπτων απαιτούμενων απαιτήσεων και των προδιαγραφών εντείνοντας την πολυπλοκότητα και το ρίσκο της επένδυσης. Επίσης η παρ.13 του ‘Άρθρου 8 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να εξασφαλίζεται η ανάπτυξη του συστήματος στους προβλεπόμενους συμβατικούς χρόνους κατόπιν προσθήκης του τελευταίου εδαφίου.
«Η υλοποίηση των έργων σύνδεσης εντός των παραπάνω χρόνων συνεπάγεται πρόβλεψη μηχανισμών στα πλαίσια δέσμευσης για αποπεράτωση των σχετικών έργων από την πλευρά του Διαχειριστή.»
ΣΤ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΓΧΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΟΥ
Η παρ.1 του ‘Άρθρου 10 θα πρέπει να βελτιωθεί καταλλήλως ώστε να διασφαλίζεται η επενδυτική ασφάλεια και η προβλεψιμότητα, κατόπιν προθήκης της παρακάτω πρότασης:
«Εφόσον τέτοιος ειδικός όρος δεν περιλαμβάνεται στην οριστική προσφορά σύνδεσης που έχει αποδεχθεί ο φορέας του σταθμού, δεν μπορεί να περιληφθεί στην σύμβαση σύνδεσης ή σε οποιαδήποτε άλλη σύμβαση, άδεια ή έγκριση εκτός εάν έχει προηγουμένως συναινέσει εγγράφως ο φορέας του σταθμού.»
Επίσης προτείνεται η προθήκη της παρακάτω παραγράφου 7 προκειμένου να διασαφηνίζεται πως το άρθρο και κατ’ επέκταση οι περικοπές αφορούν μόνο έργα που θα υποβάλουν αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης μετά την ισχύ του νομοσχεδίου, ώστε να διασφαλίζεται επενδυτική ασφάλεια και προβλεψιμότητα.
«7. Το συγκεκριμένο άρθρο αφορά μόνο περιπτώσεις έργων για τα οποία θα γίνουν αιτήσεις για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης μετά την δημοσίευση του παρόντος Νόμου.»
Ζ. ΘΕΜΑΤΑ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΩΝ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
Η παρ.1 του ‘Αρθρου 12 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να επιτρέπεται η ένταξη δεύτερου χρήστη στο ίδια γραμμή δικτύου. Επίσης προτείνεται η προσθήκη νέας παρ.12 ώστε να παρέχεται η δυνατότητα επέκτασης του ιδιωτικού δικτύου Μέσης Τάσης ακόμη και κατόπιν της κατασκευής του.
12. Τα δίκτυα ΜΤ του παρόντος δύναται να επεκτείνονται και αφού έχει παρέλθει η κατασκευή τους. Στην περίπτωση αυτή, οι λοιπές Συμβάσεις Σύνδεσης ενδέχεται τροποποιούνται βάσει του παρόντος άρθρου.
Η. ΑΔΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Η παρ.5 του ‘Αρθρου 17 θα πρέπει τροποποιηθεί κατόπιν προθήκης πρότασης ώστε να διασαφηνιστεί η θεωρούμενη ημερομηνία υποβολής πλήρους φακέλου σε περίπτωση μη απαίτησης συμπληρωματικών στοιχείων από τον διαχειριστή:
Σε περίπτωση μη απαίτησης διευκρινίσεων η ημερομηνία αίτησης θεωρείται και ημερομηνία υποβολής πλήρους αιτήματος.
Η παρ.8 του ‘Αρθρου 17 θα πρέπει να τροποποιηθεί όπως παρακάτω ώστε να εξαιρεί και το δίκτυο διασύνδεσης, αφού η υπόγεια γραμμή Μέσης Τάσης οδεύει παράλληλα με την οδοποιία:
8. Κατά το στάδιο έκδοσης της Άδειας Εγκατάστασης, δεν ελέγχεται η εξασφάλιση του δικαιώματος χρήσης για την οδοποιία και τα έργα διασύνδεσης. Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται, εντός της διάρκειας ισχύος αυτής και σε κάθε περίπτωση πριν την υποβολή αίτησης περί χορήγησης Άδειας Λειτουργίας, να προβεί σε ενημέρωση φακέλου και να γνωστοποιήσει στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή την εξασφάλιση δικαιώματος χρήσης της νέας οδοποιίας και των έργων διασύνδεσης.
Θ. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΕΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Θεωρούμε πως η συγκεκριμένη πρόβλεψη του Ν/Σ είναι χρήσιμη υπό προϋποθέσεις. Προτείνουμε να υπάρξει πρόβλεψη έτσι ώστε να αποφεύγονται περιπτώσεις που η μεταφορά αυτή επηρεάσει τους Όρους Σύνδεσης και την σειρά εξέτασης εκκρεμών αιτημάτων για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης έργων από τον Διαχειριστή.
Ι. ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ – ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ
Η διατύπωση της παρ.2 του ‘Αρθρου 27 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να συμπεριλαμβάνει την περίπτωση που η ανάπτυξη των έργων είναι υπ’ ευθύνη άλλου παραγωγού.
1. Ο κάτοχος του σταθμού, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών εγκατάστασης του σταθμού και των έργων σύνδεσης τα οποία έχει αναλάβει να υλοποιήσει ο ίδιος ή άλλος παραγωγός, υποβάλλει αίτηση στον αρμόδιο Διαχειριστή για την ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο και λαμβάνει τη Βεβαίωση Ηλέκτρισης εφόσον έχει εκδοθεί Βεβαίωση Ενεργοποίησης Λειτουργίας για τα κοινά έργα σύνδεσης.
Κ. ΡΙΖΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ
Η ριζική ανανέωση έργων ΑΠΕ κατόπιν αποξήλωσης και αντικατάστασης του παραγωγικού εξοπλισμού δύναται να απελευθερώσει ένα ανεκμετάλλευτο δυναμικό που θα μπορούσε να συνεισφέρει σημαντικά στους στόχους ΑΠΕ. Οδηγεί αποδεδειγμένα σε αύξηση της παραγωγής και ακόμη σε τριπλασιασμό της ισχύος έργων λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης του παραγωγικού εξοπλισμού ΑΠΕ. Να σημειώσουμε επίσης πως τα έργα αυτά έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι νέων έργων, λειτουργούν αρκετές φορές σε περιοχές υψηλού δυναμικού ΑΠΕ, έχουν λάβει ήδη την κοινωνική αποδοχή και οι επενδυτές μπορούν να εκμεταλλευτούν υφιστάμενες υποδομές όπως έργα σύνδεσης, οδοποιία κλπ. Το Ν/Σ περιλαμβάνει κάποια σημαντικά σημεία για την βελτιστοποίηση του σχετικού πλαισίου, τα οποία θεωρούμε πως χρήζουν απαραίτητης βελτίωσης με σκοπό την μεγιστοποίηση του οφέλους. Είναι απαραίτητο για την προώθηση τέτοιων επεμβάσεων να προβλεφθεί α) πλαίσιο αποζημίωσης της πρόσθετης εγκατεστημένης ισχύος κατά το διάστημα που υπολείπεται ώστε η αρχική ΣΠΗΕ ή ΣΕΣΤ ή ΣΕΔΠ με τον ΔΑΠΕΕΠ να λήξει και β) η παροχή κατάλληλων κινήτρων όπως αυτού της προτεραιότητας για την εξασφάλιση χώρου στο δίκτυο στην περίπτωση που η ριζική ανανέωση οδηγήσει σε αύξηση ισχύος του σταθμού. Οι τροποποιήσεις του παρακάτω άρθρου βρίσκονται σε αυτή την κατεύθυνση:
2. Η αίτηση για χορήγηση νέας Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης λόγω αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος, εξετάζεται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων εφόσον δεν προκύπτει ότι τα νέα τεχνικά χαρακτηριστικά επιβαρύνουν περισσότερο το δίκτυο, συγκρινόμενα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά βάσει των οποίων χορηγήθηκε αρχικά η προσφορά σύνδεσης. Στην περίπτωση ριζικής ανανέωσης εξοπλισμού έργου ΑΠΕ, δύναται η εγκατάσταση μονάδας αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και η μετατροπή του σταθμού Αποθήκευσης που συνδυάζεται με ΑΠΕ με δυνατότητα απορρόφησης από το δίκτυο.
Λ. ΕΥΘΥΝΗ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5Α ΤΟΥ Ν. 4414/2016
Η παρ.2 του ‘Άρθρου 46 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να παρέχεται η δυνατότητα επιλογής ΦΟ.ΣΕ. για την κατηγορία αυτή των έργων που θα επιβαρυνθεί με την ευθύνη εξισορρόπησης σύμφωνα με τον Κώδικα ΔΑΠΕΕΠ και το ‘Άρθρο 5 του ν. 4414/2014 κατόπιν προσθήκης:
«Οι σταθμοί της παρ. 1 δύναται να μπορούν να συνάψουν σύμβαση εκπροσώπησης με ΦΟ.ΣΕ. σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπεται στον Κώδικα ΔΑΠΕΕΠ και το Αρ. 5 του Ν.4414/2014. Οι λεπτομέρειες για τον μηχανισμό εφαρμογής του συγκεκριμένου άρθρου για την περίπτωση έργων με σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας του άρθρου 12 του ν. 3468/2006 (Α’ 129), θα πρέπει να καθοριστούν με σχετική Υπουργική Απόφαση.»
Μ. ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ – ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ – ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΡΘΡΟΥ 6Α ΣΤΟΝ Ν. 4412/2016
Η παρ. 2 θα πρέπει να τροποποιηθεί καταλλήλως. Για σκοπούς ορθής ανάλυσης των δεδομένων όπως προβλέπεται στο Ν/Σ, είναι εύλογο ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το δυναμικό κάθε χρονιάς και ο υπολογισμός της «μέγιστης παραγωγής» να γίνεται με όρους «ενεργειακής διαθεσιμότητας». Επειδή όμως αυτό είναι πρακτικά μη εφαρμόσιμο για τον Διαχειριστή, προτείνεται ο έλεγχος να γίνει σε βάθος 10 έτιας ώστε να υπάρξει πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός μεγάλων βλαβών σταθμών ΑΠΕ μεγάλης διάρκειας σε περιόδους υψηλού δυναμικού ΑΠΕ που ενδέχεται να επηρεάσουν εικονικά το αποτέλεσμα της ανάλυσης.
Ν. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ.
Η παρακάτω διατύπωση θα πρέπει να τροποποιηθεί κατόπιν προσθήκης παρ.4 στο Άρθρο 88, προς αποφυγή διακρίσεων μεταξύ τεχνολογιών αποθήκευσης με δυνατότητα απορρόφησης από το δίκτυο και ως αντιστάθμισμα στην τουλάχιστον 10-μήνη αναστολή αδειοδότησης των σταθμών της παραγράφου 2 του Άρθρου 130 του Ν.4819/2021 όπως ισχύει. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παρ. 4, 5 του Άρθρου 86 οι οποίες δίνουν την δυνατότητα σε σταθμούς ΑΠΕ ή Ειδικά Έργα να μετατραπούν σε έργα «Αποθήκευσης με ΑΠΕ με δυνατότητα απορρόφησης από το δίκτυο». Αυτοί οι σταθμοί ΑΠΕ ή τα Ειδικά Έργα δεν είχαν υποστεί αναστολή αδειοδότησης συνεπώς κατόπιν της αλλαγής τεχνολογίας θα βρεθούν ξαφνικά αδειοδοτικά μπροστά από τους σταθμούς της παραγράφου 2 του Άρθρου 130 του Ν.4819/2021 οι οποίοι και είχαν υποστεί αυτή την αναστολή. Για τον λόγο αυτό η παρακάτω ρύθμιση είναι ακόμη πιο δίκαιη να συμπεριληφθεί:
«4. Οι σταθμοί «Αποθήκευσης με ΑΠΕ με δυνατότητα απορρόφησης από το δίκτυο» όπως ορίζονται σύμφωνα με το Αρ.10, παρ.(ι) του Ν.4685/2020, για τους οποίους έχουν χορηγηθεί Άδειες Παραγωγής πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4819/2021, και οι οποίοι δεν δεσμεύουν χώρο στο δίκτυο για την μονάδα ΑΠΕ, δύναται να αιτηθούν για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση Απόφασης Περιβαλλοντικών Όρων, και εξετάζονται από τον Διαχειριστή κατά απόλυτη προτεραιότητα.»
Ξ. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥΣ «ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ Α.Π.Ε. ΜΕ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ»:
Το άρθρο 86 θα πρέπει να τροποποιηθεί λαμβάνοντας υπόψη την παροχή εύλογου χρονικού διαστήματος 6 μηνών για έναρξη των προθεσμιών του άρθρου 12 της παρ. 1 του άρθρου 86, λόγω αναγκαίας επανεκκίνησης επενδυτικών πλάνων και αδειοδοτικής προετοιμασίας των σταθμών για τους οποίους έχει εφαρμοστεί μια τουλάχιστον 10-μήνη αναστολή βάση της παραγράφου 2 του Άρθρου 130 του Ν.4819/2021 όπως ισχύει.
Επιπλέον προτείνουμε την εναρμόνιση των μεταβατικών διατάξεων στα πλαίσια συμβατότητας με την έννοια της απλοποίησης και επιτάχυνσης αδειοδότησης. Συγκεκριμένα δεν θα πρέπει να προβλέπεται επανυποβολή και επανεξέταση των ίδιων δικαιολογητικών για σταθμούς που έχουν λάβει άδεια από την ίδια Αρχή βάση των ίδιων δικαιολογητικών, πάρα μόνο μιας Εγγυητικής Επιστολής η οποία θα πρέπει να υπολογίζεται βάση της ισχύος που ο σταθμός δεσμεύει στο σύστημα ή το δίκτυο.
Τέλος θα πρέπει να εξαιρεθεί η Κρήτη από την παρακάτω παρ. 2 (β) δεδομένου ότι έχει διασυνδεθεί προσφάτως και δεν αποτελεί κορεσμένο Νησί το οποίο θα πρέπει να το διέπουν ειδικές μεταβατικές διατάξεις.
Ο. ΟΡΙΣΜΟΙ :
Οι σχετικοί ορισμοί των «Σταθμών Αποθήκευσης» που υπάρχουν στο Ν/Σ απαιτείται να τροποποιηθούν ώστε να συμπεριλάβουν τις περιπτώσεις σταθμών «Αποθήκευσης με ΑΠΕ με δυνατότητα φόρτισης από το δίκτυο» και να είναι σε συμφωνία με την Οδηγία 944/2016, Άρθρο 2 (60).
Άρθρο 3:
40. Σταθμός αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: Το σύνολο των εγκαταστάσεων που συνδέονται με το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών αντλησιοταμίευσης, Αποθήκευσης με ΑΠΕ με δυνατότητα φόρτισης από το δίκτυο και των υβριδικών σταθμών, και επιτελούν λειτουργία αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Άρθρο 59
(λια) Σταθμός αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: το σύνολο των εγκαταστάσεων που συνδέονται με το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και επιτελούν λειτουργία Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τον ορισμό που της αποδίδεται στην περ. (λε).
Άρθρο 78
11Β. Σταθμός παραγωγής Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και δυνατότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το δίκτυο: Σταθμός παραγωγής Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που περιλαμβάνει διατάξεις αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας εγκατεστημένες κατάντη του μετρητή οι οποίος δεν δεσμεύει χώρο στο δίκτυο για την μονάδα ΑΠΕ, ο οποίος έχει δυνατότητα να αποθηκεύει ηλεκτρική ενέργεια την οποία απορροφά από το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στο οποίο συνδέεται, σύμφωνα με το άρθρο 19Α.
Π. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ Α.Π.Ε. ΚΑΙ Σ.Η.Θ.Υ.Α. ΜΕ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΟΦΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ.
Στα πλαίσια ορθής αποτύπωσης στους όρους λειτουργίας, του γεγονότος ότι οι σταθμοί αυτοί δεν δεσμεύουν χώρο στο δίκτυο για την μονάδα ΑΠΕ, απαιτείται να υπάρξει η ακόλουθη τροποποίηση της παρ. 1, σημείο ε του Άρθρου 85:
ε) η Μέγιστη Ισχύς Έγχυσης σταθμού παραγωγής Α.Π.Ε. με διατάξεις αποθήκευσης ισούται με τη μέγιστη ισχύ έγχυσης από τις διατάξεις αποθήκευσης του σταθμού.
Ρ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΆΔΕΙΑΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ
Αιτιολόγηση: Στα περιεχόμενα της Άδειας Αποθήκευσης θα πρέπει να αναγράφεται μόνο η μέγιστη ισχύς (MW) έγχυσης και απορρόφησης και όχι η χωρητικότητα σε MWh της εγκατάστασης. Αν η άδεια ή η βεβαίωση αφορά μεικτές εγκαταστάσεις ΑΠΕ και αποθήκευσης πέραν της ισχύος των συσσωρευτών θα πρέπει να αναγράφεται και η ισχύς των ΑΠΕ. Η αναγραφή της χωρητικότητας παρότι αναντίρρητης σημασίας και σπουδαιότητας αναμένεται να δημιουργήσει περιττό διοικητικό φορτίο στη ΡΑΕ και «γραφειοκρατία» για την αγορά λόγω της ανάγκης πιθανών τροποποιήσεων που θα προκύψουν μέχρι την οριστική παραγγελία των συσσωρευτών από τον επενδυτή. Άλλωστε, η χωρητικότητα δεν αποτελεί στοιχείο που είναι αναγκαίο για την σύνδεση στο Δίκτυο Διανομής ή στο Σύστημα Μεταφοράς αλλά είναι απαραίτητη ως μέρος των τεχνικών όρων που πρέπει να υποβάλει μία μονάδα για τη συμμετοχή της στην αγορά. Ως εκ τούτου θα πρέπει να τροποποιηθεί κατάλληλα η παρ. 11 του άρθρου 71 κατόπιν διαγράφης των σημείων (ε) και (στ) της παρ. 11 του Άρθρου 71.
Με εκτίμηση
Enel Green Power Hellas
Επί της Αρχής.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) με αγωνία και προβληματισμό παρακολουθεί τις ρυθμίσεις που εισάγει το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός της Αδειοδοτικής Διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ Φάση, Aδειοδότηση Παραγωγής και Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, Πλαίσιο Ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και Ειδικότερες διατάξεις για την Ενέργεια και την Προστασία του Περιβάλλοντος», ιδίως όσον αφορά τις ρυθμίσεις που εισάγονται για τη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικά ευνοϊκού και φιλικού περιβάλλοντος, στο οποίο θα προωθούνται οι ΑΠΕ και παράλληλα όμως θα εξασφαλίζεται η ομότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών και θα διασφαλίζονται οι στόχοι της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
Για την ΕΛΛΕΤ ο πρωταρχικός στόχος οφείλει να είναι η μείωση του συλλογικού οικολογικού αποτυπώματος κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω:
• του περιορισμού τη ζήτησης κάθε είδους ενέργειας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των παλαιότερων κτιρίων και το βιοκλιματικό σχεδιασμό νέων, τις αστικές αναπλάσεις με στόχο τη μείωση του φαινομένου της θερμικής νησίδας, την ενθάρρυνση της βιώσιμης κινητικότητας εντός και εκτός των πόλεων, την αλλαγή των διατροφικών προτύπων, καθώς και τη μετάβαση σε ένα πρότυπο κυκλικής οικονομίας.
• της επιτακτικής πλέον ανάγκης για εκμηδενισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων και της αύξησης της ενεργειακής παραγωγής από ΑΠΕ. Η επίτευξη των ενεργειακών στόχων, όπως έχουν καθοριστεί στο ΕΣΕΚ, θα οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου και επομένως στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος των ανθρώπινων κοινωνιών.
• της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης της απειλούμενης βιοποικιλότητας και της διαφύλαξης του φυσικού περιβάλλοντος. Με δεδομένη τη συνεχώς επιδεινούμενη περιβαλλοντική κρίση, η ολοκλήρωση ενός πλαισίου αποτελεσματικής προστασίας των προστατευόμενων περιοχών αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την προστασία και τη διατήρηση σημαντικών και ευαίσθητων οικοτόπων και ειδών και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών.
• της αποκέντρωσης της ευθύνης για την διαχείριση των προβλημάτων αυτών από συγκεντρωτικά κέντρα εξουσίας που καταναλώνουν ενέργεια παραγόμενη σε περιφέρειές τους. Η κάθε περιφέρεια, βάσει των αρχών της αειφορίας, οφείλει να έχει την ευθύνη της καθαρής ενεργειακής παραγωγής για την κάλυψη των τοπικών κυρίως αναγκών και του αποτελεσματικού μετριασμού της ενεργειακής κατανάλωσης.
Επί της αρχής, το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου αποτυγχάνει να θέσει τους όρους εκείνους που είναι ικανοί να συμβάλλουν στην καθιέρωση της αρχής μίας «ενεργειακής δημοκρατίας», καθώς προκύπτει η τάση διαμόρφωσης ενός ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος για τους μεγαλύτερους επενδυτές, ενώ τα έργα μικρότερης κλίμακας τίθενται στο περιθώριο.
Αναφορικά με τα ζητήματα του περιβάλλοντος και της εκτίμησης των επιπτώσεων των διαφόρων έργων ΑΠΕ σε αυτό, η αντιμετώπιση που προκύπτει θεωρεί ότι το περιβάλλον αντιμετωπίζεται ως πρόσκομμα που πρέπει να ξεπεραστεί. Ακόμα και από τον τίτλο του νομοσχεδίου διακρίνεται η τάση να απλουστευτούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες, δίχως να επισημαίνεται ότι το περιβάλλον και ο πολιτισμός αποτελούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Πιο ειδικά, βασική θέση της ΕΛΛΕΤ για τις περιοχές Natura 2000 είναι ότι μεγάλες επενδύσεις μπορούν να γίνονται μόνο αν έχουν ολοκληρωθεί οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) και έχουν τεθεί οι στόχοι διατήρησης. Το παραπάνω ισχύει και πρέπει να ισχύει και για το χερσαίο και το θαλάσσιο χώρο. Είναι βέβαιο ότι η προωθούμενη αντιμετώπιση, πως η επικρατούσα ανασφάλεια δικαίου μπορεί να επιλυθεί με νέες εξαιρέσεις, θα επιφέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Σημειώνεται ότι βασική θεώρηση στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός βιώσιμου πρότυπου χωρικής οργάνωσης για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα οφείλει να έχει ως αφετηρία την αναθεώρηση του παρωχημένου Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (εφεξής Χωροταξικό για τις ΑΠΕ), το οποίο εγκρίθηκε το 2008 και είναι ιδιαίτερα προβληματικό, καθώς έχει ως κύριο κριτήριο χωροθέτησης το αιολικό δυναμικό μη λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικές παραμέτρους και την κείμενη Ευρωπαϊκή νομοθεσία ως προς τους στόχους του δικτύου NATURA 2000. H βιοποικιλότητα σήμερα παραμένει αθωράκιστη απέναντι στις αρνητικές επιπτώσεις των λανθασμένα χωροθετημένων και πλημμελώς μελετημένων ΑΣΠΗΕ. Σχεδόν 13 χρόνια μετά, και ενώ η αναθεώρηση του Χωροταξικού για τις ΑΠΕ έχει σημειώσει δραματική καθυστέρηση. Η ΕΛΛΕΤ έχει επανειλημμένα ζητήσει με επιστολές προς τους συναρμόδιους Υπουργούς να δοθεί στην δημοσιότητα και διαβούλευση η μελέτη του Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, της οποίας η πρώτη φάση έχει παραδοθεί ήδη προ 18μήνου.
Σκοπός.
Θα πρέπει να προστεθεί ότι σκοπός του νόμου είναι η εκπόνηση, εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου, κοινής μελέτης από ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ στην οποία θα αποτυπώνεται η παρούσα συνδυασμένη ικανότητα του Συστήματος και του Δικτύου ηλεκτρισμού να απορροφήσουν ενέργεια από κυμαινόμενες ΑΠΕ (δηλαδή αιολικά και φωτοβολταϊκά). Η μελέτη αυτή θα πρέπει να επικαιροποιείται ανά διετία.
Προς:
1. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
2. Γενική Γραμματέα Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών
ΑΠ. ΕΛΕΤΑΕΝ: 2022/285
Αθήνα, 10 Μαΐου 2022
Θέμα: Σχέδιο νόμου για τη Β’ φάση της αδειοδοτικής διαδικασίας Α.Π.Ε.
Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ, Αξιότιμη Κυρία Γενική,
Με την παρούσα επιστολή καταθέτουμε τα σχόλια, τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το εν θέματι σχέδιο νόμου.
Το σχέδιο νόμου κινείται στη σωστή κατεύθυνση με γνώμονα την επιτάχυνση της διείσδυσης των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό μίγμα της χώρας και την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για το 2030. Περιέχει θετικές διατάξεις για τις διαδικασίες έκδοσης και τροποποίησης των αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας, σύνδεσης στο δίκτυο και επέμβασης κατά τη δασική νομοθεσία.
Αναγνωρίζουμε και εκφράζουμε την ευαρέσκειά μας για τη δέσμευση και τον κόπο υμών, των συνεργατών σας και των υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΕΝ για την προετοιμασία του εκτενούς κειμένου που τέθηκε σε διαβούλευση.
Υπογραμμίζουμε ότι πρέπει να υπάρξουν ακόμα πιο θαρραλέα βήματα και πρόσθετες ριζικές παρεμβάσεις σε τομείς που δεν καλύπτει το υπό διαβούλευση σχέδιο. Το πιο επιτακτικό παράδειγμα είναι η ανάγκη για απλοποίηση και ορθή εφαρμογή της διαδικασίας τροποποίησης των υφιστάμενων Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), η οποία έχει πλέον φθάσει να προϋποθέτει την επανάληψη εξ αρχής του συνόλου της αρχικής περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ακόμα και για την περίπτωση μείωσης του πλήθους των εγκεκριμένων ανεμογεννητριών και αντικατάστασής τους με λιγότερες, με μεγαλύτερα γεωμετρικά χαρακτηριστικά, εντός του αδειοδοτημένου πολυγώνου).
Σε σχέση με το υπό διαβούλευση σχέδιο, σας υποβάλουμε με μορφή συγκεκριμένων λεκτικών αλλαγών και σχολίων επί του κειμένου τις αναλυτικές παρατηρήσεις μας για τα Μέρη Α και Β και το άρθρο 102.
Στην παρούσα συνοδευτική επιστολή, επιλέγουμε να αναφερθούμε σε ορισμένες από αυτές που έχουν στρατηγικό χαρακτήρα ή είναι γενικά ιδιαίτερης σημασίας λόγω των πιθανών συνεπειών τους:
1. Με σκοπό την βέλτιστη επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ, απαιτείται κατηγοριοποίηση των εκκρεμών αιτημάτων για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης ανά τεχνολογία και είδος και παράλληλα εξέταση των αιτημάτων κάθε κατηγορίας. Για αυτό έχουμε εισάγει κατάλληλη διατύπωση στο άρθρο 5 ώστε οι Διαχειριστές να χορηγούν νέες Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογία ανανεώσιμης ενέργειας του κάθε σταθμού, με σκοπό οι χορηγούμενες και οι εν ισχύ Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης ανά τεχνολογία να συνάδουν με το μίγμα τεχνολογιών που προβλέπει για το 2030 το ΕΣΕΚ.
2. Το άρθρο 10 εισάγει τη δυνατότητα επιβολής λειτουργικών περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας και ισχύος μέχρι ενός ορίου χωρίς αποζημίωση.
2.1. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για λόγους επενδυτικής ασφάλειας, τέτοιοι περιορισμοί να έχουν ήδη καθορισθεί με την Οριστική Προσφορά Σύνδεσης που θα έχει αποδεχθεί ο παραγωγός και σε αντίθετη περίπτωση, να μην μπορούν να επιβληθούν μονομερώς στην σύμβαση σύνδεσης η οποία υπογράφεται σε πολύ ώριμο στάδιο, όταν επί της ουσίας ο παραγωγός έχει οριστικοποιήσει το επιχειρηματικό σχέδιο και την χρηματοδότησή του.
2.2. Περαιτέρω οι προϋποθέσεις για τη θέση τέτοιων περιορισμών πρέπει να εμπλουτισθούν ώστε να τεκμηριώνεται ότι με αυτούς επιτυγχάνεται: (α) αύξηση της συνολικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που εγχέεται ετησίως σε μια περιοχή του δικτύου και (β) συμμόρφωση με το μίγμα των τεχνολογιών Α.Π.Ε. που προβλέπεται στο ΕΣΕΚ. Οι τεκμηριώσεις αυτές είναι απαραίτητες, για να αποκλειστεί ο κίνδυνος να επιτυγχάνεται ίδια (ή μόνο λίγο περισσότερη) παραγωγή καθαρής ενέργειας με περισσότερες εγκαταστάσεις που θα υφίστανται περιορισμούς.
2.3. Η προτεινόμενη παράγραφος 4 πρέπει να διαγραφεί. Κατανοούμε ότι επιδιώκει να ρυθμίσει το ενδιάμεσο διάστημα έως την οριστική απόφαση της ΡΑΕ για τη μεθοδολογία των περιορισμών, ώστε να μη σταματήσει η χορήγηση προσφορών. Όμως τα σχετικά ζητήματα είναι πάρα πολύ σημαντικά για να ρυθμίζονται χωρίς την αναλυτική μελέτη που θα προηγηθεί της απόφασης της ΡΑΕ. Είναι δε ορατός ο κίνδυνος να διαμορφωθεί μια μακρά «ημι-μόνιμη» κατάσταση χωρίς την απόφαση της ΡΑΕ και όταν αυτή εκδοθεί να δημιουργήσει μεγάλες ανατροπές και αναστάτωση.
3. Το άρθρο 21 για τα νέα όρια αποστάσεων ασφαλείας, σε συνδυασμό με τις σχετικές μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 55, μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα. Όπως εξηγούμε αναλυτικά στο συνημμένο, υφίστανται περιπτώσεις όπου τα νέα όρια οδηγούν σε μεγαλύτερο γήπεδο ασφαλείας από αυτό που προβλέπουν τα υφιστάμενα όρια. Το γεγονός ότι τα νέα όρια δεν καταλαμβάνουν τις ΑΕΠΟ δεν είναι επαρκές, διότι υπάρχουν όλα τα άλλα έργα που είναι σε διαδικασία ωρίμανσης και δεν έχουν ακόμα λάβει ΑΕΠΟ. Επομένως, οι σχετικές διατάξεις πρέπει οπωσδήποτε να τροποποιηθούν κατά τις προτάσεις μας. Μην παροράται άλλωστε το γεγονός ότι το άρθρο 21 επιδιώκει να αλλάξει ρυθμίσεις που ισχύουν και εφαρμόζομαι επί της ουσίας από το 1995 και δεν υφίσταται προφανής λόγος αλλαγής τους.
4. Στο άρθρο 24 προτείνεται να επανέλθει η διάταξη για την ισχύ των εγκρίσεων επέμβασης σε περίπτωση εκ των υστέρων νόμιμης αναγνώρισης τρίτου ιδιοκτήτη. Η προτεινόμενη διάταξη είναι ουσιαστική αντιγραφή της ανάλογης διάταξης που ισχύει για τα λατομεία και επαναλαμβάνεται διαρκώς στη λατομική νομοθεσία (με τελευταία το άρ. 44 του ν.4512/2018). Η ίδια διάταξη είχε επαναληφθεί και για τις Α.Π.Ε. με την παρ. 2 του άρ. 19 του ν. 3377/2005 που αντικατέστησε την τότε παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 998/1979. Όμως με τις διαδοχικές τροποποιήσεις του ν. 998/1979 κάποια στιγμή απαλείφθηκε. Η επαναφορά της είναι απαραίτητη για λόγους επενδυτικής ασφάλειας αλλά και για λόγους μη δυσμενέστερης αντιμετώπισης των Α.Π.Ε. από τα λατομεία.
5. Οι προθεσμίες που θέτει το άρθρο 31 για τη διασφάλιση υλοποίησης έργων είναι μη ρεαλιστικές για την περίπτωση μη δημόσιων δασικών εκτάσεων. Κατά συνέπεια θα πρέπει να αναστέλλονται για όσο χρόνο διαρκούν οι διαδικασίες διασφάλισης του δικαιώματος χρήσης εκτάσεων που δεν είναι δημόσιες δασικές. Για αυτό οι προτεινόμενες αλλαγές που έχουμε ενθέσει στο συνημμένο είναι απολύτως απαραίτητες. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να οριστεί ότι οι εισαγόμενες προθεσμίες ισχύουν μόνο αν το σύνολο των απαραίτητων εκτάσεων είναι δημόσιες δασικές και δεν εφαρμόζονται σε καμία άλλη περίπτωση.
Ακόμα όμως και στην περίπτωση των δημοσίων δασικών εκτάσεων, η 12μηνη προθεσμία μεταξύ αποδοχής των όρων σύνδεσης και αίτησης για έκδοση άδειας εγκατάστασης είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα, εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι για να αιτηθεί ο φορέας άδεια εγκατάστασης είναι επιτακτικό να έχει «κλειδώσει» τιμή για το έργο του. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι με το παρόν καθεστώς των ανταγωνιστικών διαδικασιών, τα τελευταία 2 χρόνια κανένα αιολικό έργο δεν έχει εξασφαλίσει τιμή. Προτείνεται λοιπόν ο χρόνος να διπλασιαστεί τουλάχιστον.
6. Οι θετικές διατάξεις των άρθρων 17, 18 και 28 για την έκδοση των αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας θα πρέπει να μπορούν να καταλάβουν και τα εκκρεμή αιτήματα. Για αυτό έχουμε επιφέρει σχετικές αλλαγές στο άρθρο 53, όπου δεν είναι κατανοητό γιατί αυτό αποκλείεται με το υπό διαβούλευση σχέδιο.
Στο ακόλουθο link επισυνάπτεται αρχείο με προτεινόμενες αλλαγές με track changes και σχόλια (στο πίνακα περιεχομένων έχουν σημειωθεί με πορτοκαλί τα άρθρα στα οποία προτείνονται αλλαγές)
https://eletaen-my.sharepoint.com/:b:/g/personal/info_eletaen_gr/EYqEBe_E-_xCm-RQ9DjSkAgBFxIXERpGlECCJ2jVX-EPiw?e=NhSdXs
Σχόλιο επί της διαδικασίας διαβούλευσης
Ως θέση αρχής, το WWF Ελλάς παγίως υποστηρίζει την ουσιαστική και χρονικά επαρκή διαβούλευση επί του νομοθετικού έργου κάθε κυβέρνησης. Το νομοσχέδιο τίθεται σε περιορισμένου χρόνου διαβούλευση, μόλις 14 ημερών. Το πλήθος και η πολιτική σημασία των αλλαγών που το νομοσχέδιο προωθεί καθιστά εξαιρετικά περιορισμένο το διαθέσιμο χρονικό διάστημα για την κατάθεση σχολίων.
Γενικά σχόλια
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) με τίτλο «Κλιματική αλλαγή 2022: Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής», οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά την περίοδο από το 2010 έως και το 2019 ήταν υψηλότερες από κάθε άλλη δεκαετία στην ανθρώπινη ιστορία και τα περιθώρια για να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C εξαντλούνται. Η δυστυχής πολιτική συγκυρία της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και η συνεπακόλουθη ενεργειακή κρίση, καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για απεξάρτηση από ρυπογόνες πηγές παραγωγής ενέργειας και τη μετάβαση σε μία κοινωνία όπου η παραγόμενη ενέργεια προέρχεται εξ’ ολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, αποτελεί κομβικής σημασίας ζήτημα η μετάβαση αυτή να πραγματοποιηθεί με κοινωνικά και οικονομικά δίκαιο τρόπο, παρέχοντας επαρκείς εγγυήσεις διαφάνειας και λογοδοσίας, συμμετοχής του κοινού στη λήψη αποφάσεων, και τήρησης του περιβαλλοντικού κεκτημένου.
Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο εισάγει καταρχήν προβλέψεις σχετικά με την απλοποίηση της Β΄ φάσης αδειοδότησης των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (από το στάδιο της οριστικής προσφοράς σύνδεσης έως αυτό της άδειας λειτουργίας). Η Α΄ φάση αδειοδότησης (από το στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης έως αυτό της Βεβαίωσης και της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων), ρυθμίστηκε με το νόμο 4685/2020 (Α΄ 92) (άρθρα 10 επ.). Επί του τελευταίου νόμου το WWF Ελλάς είχε καταθέσει ήδη από το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης, αλλά και μετά την ψήφιση του νόμου με επιστολή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις έντονες επιφυλάξεις του σχετικά με τη συμμόρφωση των διατάξεων αυτών με την ενωσιακή νομοθεσία.
Η σημασία της απλοποίησης των διαδικασιών με στόχο την ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της παραγόμενης ενέργειας στην Ευρώπη έχει αναδειχθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εντούτοις, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να διακυβεύεται η εφαρμογή των κανόνων του περιβαλλοντικού ενωσιακού δικαίου.
Ως θετικές συμβολές του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου παρουσιάζονται η εισαγωγή ρύθμισης για την αποθήκευση (Μέρος Γ΄ του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου) και οι προβλέψεις για τη ριζική ανανέωση και την αναβάθμιση ηλεκτροπαραγωγικού εξοπλισμού (άρθ. 42 και 48 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου), ενισχύοντας την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ (μερική αύξηση εγκατεστημένης ισχύος) αξιοποιώντας υφιστάμενες εγκαταστάσεις δικτύου, δίχως να απαιτείται η κατάληψη νέου χώρου. Ωστόσο, εξαιρετικά ανησυχητική παρουσιάζεται η πρόβλεψη ειδικού καθεστώτος απαλλαγής από περιβαλλοντική αδειοδότηση για τα πιλοτικά θαλάσσια πλωτά φωτοβολταϊκά.
Το WWF Ελλάς, επιθυμώντας να συμβάλει στο δημόσιο διάλογο για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, συνέταξε πρόταση για την αναμόρφωση του συστήματος χωρικής ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι υποδομές ΑΠΕ θεωρούνται περιβαλλοντικού σκοπού και ως εκ τούτου η όποια περιβαλλοντική υποβάθμιση από τις υποδομές αυτές θα πρέπει να αποτρέπεται. Έτσι, στην αναφερόμενη πρόταση παρουσιάζεται η διαβάθμιση της χωρικής αποτύπωσης ζωνών καταλληλότητας, σε περιοχές: α) προτιμητέες, β) αποφευκτέες, και γ) ζώνες εκ των προτέρων αποκλεισμού, με στόχο τη διαμόρφωση ενός επί της ουσίας ειδικού χωροταξικού πλαισίου, σκοπός του οποίου θα είναι η διασφάλιση της πορείας της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα.
Η πρόταση βρίσκεται διαθέσιμη εδώ: https://wwfeu.awsassets.panda.org/downloads/epistoli_protasi_gia_anamorfosi_systimatos_anaptiksis_ape.pdf
ΜΕΡΟΣ Α’
Άρθρο 1:
-Με δεδομένες τις εξαγγελίες περί υιοθέτησης ρυθμίσεων για τα πλωτά φωτοβολταϊκά επί λιμνών, προκαλεί εντύπωση ότι το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καθόλου ρυθμίσεις προς την κατεύθυνση αυτή, παρότι μάλιστα σχετικές αιτήσεις έχουν για έκδοση βεβαιώσεων παραγωγού έχουν ήδη υποβληθεί και οι εν λόγω βεβαιώσεις έχουν εκδοθεί. Με δεδομένο το επενδυτικό ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί θεωρούμε ότι τα σχετικά ζητήματα (πχ περιβαλλοντική αδειοδότηση) θα πρέπει να εξειδικευθούν στα πλαίσια του παρόντος νομοσχεδίου.
Σε ένα εκτενές Ν/Σ με 112 Άρθρα συμπεριλαμβάνονται όλες οι ΑΠΕ (5) και η συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά και τεχνολογίες, και ιδιαίτερα με αναφορές και τροποποιήσεις άρθρων/παραγράφων προηγούμενων και ενίοτε παρωχημένων νόμων. Αντιθέτως, θα μπορούσε για κάθε μορφή ΑΠΕ και για την συμπαραγωγή να υπάρχει για εφαρμογή ένα ξεχωριστό και αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο κατά την ευρωπαϊκή πρακτική και ιδιαίτερα για τα αιολικά και φωτοβολταϊκά που αποτελούν και τον κύριο όγκο των εφαρμογών ΑΠΕ. Κατά την ίδια πρακτική και για τις μονάδες αποθήκευσης.
Επίσης, δεν φαίνεται ότι αυτό το Ν/Σ μειώνει τη γραφειοκρατία. Αναλύει την γραφειοκρατία με λεπτομερείς διαδικασίες σε πολλά βήματα θέτοντας και χρονικά όρια, τα οποία εύκολα παραβιάζονται, αντί να περιορίσει εκ των προτέρων τις διαδικασίες. Πολλές διαδικασίες τεχνικής φύσεως υπεισέρχονται στο Ν/Σ λεπτομερώς που καθιστά δύσχρηστη την εφαρμογή του (χωρίς να είναι βέβαιο ότι είναι και οι καλύτερες), ενώ θα μπορούσε να γίνει επεξεργασία με βέλτιστες λύσεις και να προσαρμόζονται στις εκάστοτε αλλαγές καταστάσεων από τα αρμόδια ρυθμιστικά όργανα, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά η αλλαγή του νόμου.
Επιπλέον, το Ν/Σ φαίνεται να οδηγεί σε μια χαώδη κατάσταση, καθώς είναι έκδηλο το ενδιαφέρον για πολλές ΑΠΕ και πολλές μονάδες αποθήκευσης, πολλά δίκτυα και πολλοί υποσταθμοί, κυνηγώντας τους φιλόδοξους στόχους και αγνοώντας το τελικό κόστος που θα διαρκεί. Δεν ενθαρρύνονται καινοτόμες ιδέες και λύσεις με σύγχρονα συστήματα διαχείρισης σε όλα τα επίπεδα, με ενσωμάτωση των ΑΠΕ στη λειτουργία και διαχείριση αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες.
Χρειάζονται ειδικές μελέτες ώστε τα συμπεράσματα να ενσωματώνονται στο θεσμικό πλαίσιο και να επιτυγχάνονται οι στόχοι με ασφάλεια και με το χαμηλότερο κόστος. Για την μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό και με προσιτό κόστος σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, δεν υπάρχουν έτοιμες ή εύκολες λύσεις, απαιτούνται πολλές μελέτες και εφαρμογή νέων ιδεών και καινοτόμων τεχνολογιών, που θα συμβάλλουν σε ένα σύγχρονο και ελκυστικό στην εφαρμογή θεσμικό πλαίσιο και θα οδηγήσει σε ένα πολύ αποδοτικό ηλεκτρικό σύστημα με κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη με μεγάλη διάρκεια. Τέλος, το Ν/Σ είναι γραμμένο βιαστικά και πρόχειρα με αδικαιολόγητα λάθη για να εισαχθεί στη βουλή προς συζήτηση.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα σήμερα που αυξάνει τον χρόνο αναμονής αλλά και το κόστος για τον επενδυτή είναι ότι ο διαχειριστής συνήθως δεν ανταποκρίνεται στην καθορισμένη προθεσμία των 2 μηνών από την ημερομηνία υποβολής πλήρους φακέλου για την έκδοση της Προσφοράς Σύνδεσης. Όπως είναι γνωστό, η προθεσμία μέχρι σήμερα στον ΔΕΔΔΗΕ είναι 4 μήνες, στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, δεν τηρείται διαχρονικά, ενώ ο χρόνος αναμονής μπορεί να φθάσει ακόμη και το ένα έτος. Κατά την άποψή μας, πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένο οικονομικό αντικίνητρο σε βάρος του διαχειριστή, το οποίο και να συνεπάγεται καταβολή οικονομικής αποζημίωσης στον αιτούντα για την καθυστέρηση που υπέστη.
Με γνώμονα να αποφευχθεί η προσοχή του διαχειριστή σε συγκεκριμένο μέγεθος έργων που τυχόν τον ευνοεί στο να επιτύχει ετησίως γρηγορότερα το οριζόμενο κατώφλι προσφορών σύνδεσης που θα ικανοποιήσουν τους στόχους του ΕΣΕΚ, θα πρέπει ο στόχος να επιμερίζεται και σε επιμέρους υποκατηγορίες έργων.
Ένα πρόβλημα που προστίθεται στην αυξημένη ζήτηση σύνδεσης για έργα ΑΠΕ που ξεπερνούν τις δυνατότητες του δικτύου είναι το «παράθυρο» που αφήνει η νομοθεσία που αφορά στις ενεργειακές κοινότητες σε εκείνους που θέλουν να το εκμεταλλευτούν. Οι ενεργειακές κοινότητες έχουν προτεραιότητα έναντι άλλων αιτημάτων στην επεξεργασία από τον διαχειριστή, ενώ δεν υποχρεούνται να περνούν από διαγωνιστικές διαδικασίες ή να παίρνουν περιβαλλοντική αδειοδότηση, μία διαδικασία που απαιτεί σημαντικό χρόνο. Διατηρείται ακόμα πλαίσιο προτεραιότητας χορήγησης προσφοράς Σύνδεσης στον διαχειριστή του συστήματος με το άρθρο 136 του Ν.4819/2021 για τις ενεργειακές κοινότητες που τελικά καταλήγουν να εξαντλούν τον ενεργειακό χώρο την ώρα που επενδυτές που κατέθεσαν τα αιτήματά τους ακόμα και νωρίτερα καταλήγουν να περιμένουν στην ουρά. Η διαφορετική μεταχείριση οδηγεί σε στρεβλώσεις στην αγορά, ευνοώντας κάποιους και αδικώντας τους υπόλοιπους. Το πρόβλημα, στην ουσία, προκύπτει από επιχειρηματικά σχήματα που προβάλλονται ως ενεργειακές κοινότητες ώστε να επωφεληθούν από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις. Θα μπορούσε να καθιερωθεί υποχρέωση προσκόμισης εγγυητικής επιστολής προς τους διαχειριστές κατά την αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (για όλα τα έργα), η οποία μάλιστα θα πρέπει να έχει αναδρομικό χαρακτήρα για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, δεδομένου του μεγάλου όγκου συσσωρευμένων αιτήσεων.
Παράλληλα, θα πρέπει να εμπίπτουν στην υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με βάση την αθροιστική ισχύ τους, και οφείλουν να υποβάλλουν κοινή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων κοινών έργων σύνδεσης (κατασκευή νέου υποσταθμού, κλπ.) και επειδή τα έργα αυτά καταλαμβάνουν αθροιστικά ενιαίες ή γειτονικές εκτάσεις σημαντικού μεγέθους, δεν μπορούν να εξαιρούνται από περιβαλλοντική αδειοδότηση, αφού οι τυχόν επιπτώσεις τους στο περιβάλλον είναι ισοδύναμες με αυτές από τα ενιαία έργα ιδίου μεγέθους.
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με το -υπό διαβούλευση- σχέδιο νόμου, η κυβέρνηση αντί να δει το ζήτημα της ενεργειακής -και όχι μόνο- κρίσης ως μια αφετηρία για ενεργειακό σχεδιασμό προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της χώρας, όπως κάνουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, εντείνει την αδιέξοδη πορεία του νόμου4001/2011,που ορίζει ότι μακροπρόθεσμος προγραμματισμός είναι «ο προγραμματισμός των επενδυτικών αναγκών όσον αφορά το δυναμικό παραγωγής, μεταφοράς και διανομής σε μακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου να καλύπτεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα και να εξασφαλίζεται ο εφοδιασμός των πελατών», με αποτέλεσμα να λειτουργεί ως τροχονόμος των «επενδυτών», για την εξυπηρέτηση πελατών και όχι πολιτών.
Το νομοσχέδιο προσθέτει στο σύστημα παραγωγής ενέργειας της χώρας,
• ακόμα περισσότερες μονάδες ΑΠΕ, καθορίζοντας δυνατότητα περικοπών ενέργειας σε σταθμούς ΑΠΕ στη φάση της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης προκειμένου να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση περισσότερων σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (άρθρα 5 & 10),
• μια νέα κατηγορία ενεργειακών έργων, τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, εξομοιώνοντας τους κανόνες χωροθέτησης έργων που δεν είναι έργα ΑΠΕ με αυτούς των έργων ΑΠΕ (άρθρο 4& 11) και καθορίζοντας εκ των υστέρων τους όρους αδειοδότησης έργων που κατέχουν ήδη άδειες παραγωγής σε θέσεις που έχουν επιλέξει (άρθρα 71, 76, &78-80),
• νέες μονάδες φυσικού αερίου, ντίζελ και μαζούτ, αναιρώντας τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί ότι τα έργα αποθήκευσης θα τις υποκαταστήσουν.
Αυξάνει έτσι, ακόμα περισσότερο τα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά κόστη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αναδεικνύοντας τη σπατάλη ενεργειακών πόρων που συντελείται στην «απελευθερωμένη» αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
1. ΜΕΡΟΣ Α & Β
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – Β’ ΦΑΣΗ
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει απίστευτες λεπτομέρειες και θέτει ασφυκτικές προθεσμίες, που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν είναι δυνατόν να τηρηθούν, θωρακίζοντας τη θέση των «επενδυτών» έργων ΑΠΕ έναντι όσων αντιδρούν στο σχεδιασμό αυτό.
• Εξομοιώνει τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας που δεν είναι έργα ΑΠΕ, με τα έργα ΑΠΕ, ως προς τη χωροθέτησή τους σε δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, αιγιαλό, παραλία και θάλασσα και επικαιροποιεί το θεσμικό πλαίσιο για αναγκαστικές απαλλοτριώσεις του γηπέδου εγκατάστασης «εφόσον ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού». (άρθρο 4& 11)
• Καθορίζει δυνατότητα περικοπών ενέργειας σε σταθμούς ΑΠΕ στη φάση της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης προκειμένου να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση σε περισσότερους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. σε περιοχή του δικτύου, η οποία, ή είναι κορεσμένη, ή παρουσιάζει περιορισμένη δυνατότητα απορρόφησης. (άρθρα 5 & 10)
• Καθιερώνει ευνοϊκά μέτρα για ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, αστικούς συνεταιρισμούς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με τον όρο να μην μεταβιβάσουν τους σταθμούς μόνο μέχρι τη θέση των εν λόγω σταθμών σε λειτουργία, αδιαφορώντας για την προοπτική τους μετά τη λειτουργία τους. (άρθρο 6)
• Διατηρεί μια αδιαφανή διαδικασία αδειοδότησης για το κοινό, από την άδεια εγκατάστασης μέχρι και την άδεια λειτουργίας και τις προθεσμίες υλοποίησης έργων. Η διαφάνεια αφορά μόνο σε διαπιστευμένους χρήστες (υπηρεσίες, επενδυτές). (άρθρα 17-31& 39-41)
• Αδιαφορεί για την εξασφάλιση συμβατότητας για τροποποιήσεις των έργων που γίνονται στο στάδιο της άδειας εγκατάστασης, σε σχέση με την περιβαλλοντική αδειοδότηση που έχει προηγηθεί και ειδικά σε σχέση με τον έλεγχο των κριτηρίων του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου που καθορίζουν αποστάσεις από οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους, τουριστικές περιοχές, υποδομές, τοπίο, κλπ.(άρθρο 20)
• Προβλέπει δυνατότητα μεταφοράς θέσης εγκατάστασης σταθμού σε λειτουργία αλλά και υπό αδειοδότηση, λόγω «Μεταβολής του νομοθετικού ή κανονιστικού πλαισίου της χωροθέτησης και περιβαλλοντικής αδειοδότησης του σταθμού». (άρθρο 24)
• Επιτρέπει την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών σε μικρές αποστάσεις από φυσικούς και τεχνητούς ταμιευτήρες πόσιμου νερού και σε προστατευόμενες με υγειονομικές διατάξεις περιοχές. (άρθρο 43 )
• Προαναγγέλλει αύξηση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών των δασικών δρόμων.(άρθρο 51)
2. ΜΕΡΟΣ Γ΄
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2019/944 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΤΗ ΣΩΡΕΥΤΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ Ν. 4001/2011, 4067/2012, 3468/2006, 2367/1998 ΚΑΙ 4685/2020
Με το νομοσχέδιο που ενσωματώνει διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, και παρά τη φιλολογία περί καθυστερήσεων, η Ελλάδα σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι η πρώτη χώρα μεταξύ των χωρών της ΕΕ που κοινοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού καθεστώς ενίσχυσης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρ’ όλο που προβλέπεται έως το τέλος της δεκαετίας να έχουν τεθεί σε λειτουργία σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας 3,5 GW, η ΡΑΕ έχει εκδώσει (Δεκέμβριος 2021) άδειες παραγωγής για 181 έργα αποθήκευσης συνολικής ισχύος 14,3 GW, τα 120 για μονάδες «καθαρής αποθήκευσης» ισχύος 9,64 GW και τα 47, ισχύος 1,67 GW, για μονάδες αποθήκευσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ και συνεχίζει να εκδίδει, πριν καν καθοριστεί νομοθετικά ο ορισμός της αποθήκευσης ενέργειας (άρθρο 59) και παρά το γεγονός ότι η χωροθέτηση των σταθμών αποθήκευσης, αποτελεί σημαντική τεχνική παράμετρο, σε αντιδιαστολή με τυχαίες θέσεις που επιλέγονται από τους «επενδυτές» με άλλα κριτήρια.
Το νομοσχέδιο, λοιπόν, έρχεται εκ των υστέρων να καθορίσει ότι:
• οι άδειες για μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας εκδίδονται από τη ΡΑΕ, η οποία λαμβάνει υπ’ όψη μεταξύ άλλων, επιχειρηματικό σχέδιο, του συνόλου των αιτήσεων που έχει υποβάλλει ο αιτών για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σταθμούς αποθήκευσης και σταθμούς παραγωγής ειδικών έργων Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και εκδίδονται αποκλειστικά για έργα που συνδέονται στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα ή Διασυνδεδεμένο Δίκτυο (άρθρο 71),
• οι κάτοχοι αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και όσοι έχουν εκκρεμείς αιτήσεις, θα υποβάλλουν σε συγκεκριμένες προθεσμίες το σύνολο των εγγράφων και στοιχείων που προβλέπονται από το νομοσχέδιο για έκδοση άδειας αποθήκευσης (άρθρο 76),
• η ταξινόμηση για σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς δυνατότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το δίκτυο, στους οποίους χορηγείται Βεβαίωση Παραγωγού, είναι άλλη από αυτή για τους σταθμούς παραγωγής Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και δυνατότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το δίκτυο, στους οποίους χορηγείται Βεβαίωση Ειδικών Έργων (άρθρα 78-80).
Το νομοσχέδιο, εν τέλει, δημιουργεί σύγχυση με την αναφορά σε παραγράφους 12 και 13 του άρθρου 10 του ν. 4685/2020, επειδή τέτοιοι παράγραφοι δεν υπάρχουν ούτε στον ισχύοντα νόμο, ούτε στην τροποποίησή του με το νομοσχέδιο. (άρθρα 81-86)
Το νομοσχέδιο επίσης:
• Δεν επιτρέπει στους διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ), να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, παρά μόνο αν αυτές αποτελούν στοιχεία πλήρως ενσωματωμένα στο δίκτυο ή αν δεν υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον. (άρθρα 64-65)
• Επιτρέπει την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Ενώ στις συνέπειες της ρύθμισης ισχυρίζεται ότι επιβάλλει τους ίδιους περιορισμούς για την εγκατάστασή τους με τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, στην πραγματικότητα επιβάλλει ευμενέστερη μεταχείριση για τους σταθμούς αποθήκευσης, επειδή τους συμπεριλαμβάνει στις εξαιρέσεις της γενικής απαγόρευσης. (άρθρο 87)
Πλήρη επιφυλακτικότητα για τα αχαρτογράφητα νερά της αποθήκευσης ενέργειας, σηματοδοτεί η επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου χορήγησης αδειών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα που, αποκλείοντας τα στερεά καύσιμα(λιθάνθρακα και λιγνίτη), επιτρέπει την αδειοδότηση μονάδων φυσικού αερίου για χρονικό διάστημα έως και τριάντα πέντε (35) χρόνια και μονάδων μαζούτ και ντίζελ έως είκοσι (20) χρόνια, που μπορούν να παραταθούν για ίσο χρόνο, με την αίρεση τροποποίησης της μέγιστης διάρκειας ισχύος των αδειών παραγωγής αν έτσι αποφασίσει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας «σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους για την ενέργεια και το κλίμα…».(άρθρα 66, 67 & 77)
3. ΜΕΡΟΣ Δ’
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΠΛΩΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ
Το νομοσχέδιο επιτρέπει κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία μέχρι δέκα (10) Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (ΠΘΠΦΣ) ισχύος 0.5 MW – 1 MW έκαστο (άρθρο 89), με σύμβαση σύνδεσης για χρονικό διάστημα είκοσι (20) ετών (άρθρο 91). Στόχος είναι η προώθηση της τεχνολογίας σε μεγαλύτερη κλίμακα, στη βάση εκθέσεων που υποβάλλονται σε ετήσια βάση από τους κατόχους των έργων και αξιολογούνται από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). (άρθρο 95)
Οι χαριστικές διατάξεις του νομοσχεδίου συνιστούν ένα κακό προηγούμενο, αφού οι Πιλοτικοί Θαλάσσιοι Πλωτοί Φωτοβολταϊκοί Σταθμοί εντελώς αναιτιολόγητα:
• Απαλλάσσονται από α) την υποχρέωση λήψης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, β) περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, γ) την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας. (άρθρο 90)
• Αδειοδοτούνται από τη Διεύθυνση Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνωμοδοτήσεις υπηρεσιών και απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.). (άρθρο 90)
• Επιτρέπεται η εγκατάστασή τους ακόμα και στις Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης του Δικτύου Natura 2000 χωρίς να απαιτούνται περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων, αλλά μόνο με την υποβολή Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της αντίστοιχης Περιφερειακής Ενότητας κι αυτό μόνο σε περίπτωση που έχει εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ). (άρθρο 90)
• Η Οριστική Προσφορά Σύνδεσης και το αίτημα σύναψης Σύμβασης Σύνδεσης διεκπεραιώνεται κατά προτεραιότητα σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο αίτημα (άρθρο 91)
• Εξαιρούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών και μπορούν να συνάπτουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης του ν. 4414/2016 χωρίς τη μείωση που προβλέπεται όταν μια μονάδα έχει λάβει επενδυτική ενίσχυση. (άρθρο 92)
• Λαμβάνουν Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας από τη Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με την ίδια απόφαση εγκρίνεται η παραχώρηση χρήσης του θαλάσσιου χώρου. Οι χερσαίες εκτάσεις που μπορεί να παραχωρηθούν για τα συνοδά έργα, είναι ο αιγιαλός και η παραλία, οι δημόσιες γαίες, οι δασικές εκτάσεις και τα ακίνητα που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (άρθρο 93-94)
4. ΜΕΡΟΣ Ε’
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το Ε’ Μέρος περιλαμβάνει ζητήματα ανομοιογενή μεταξύ τους. Ανάμεσα σ΄αυτά ξεχωρίζει το γεγονός ότι χρειάστηκε να φτάσουμε το 2022 για να προβλεφθεί:
• η διάθεση αποκλειστικού ηλεκτρικού χώρου από τα περισσεύματά του, σε νοικοκυριά, αγρότες και δευτερογενή τομέα (άρθρο 96)
• ότι μπορεί να γίνει συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΥΘΥΑ των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, με την ενέργεια που καταναλώνεται σε υποδομές δικής τους αρμοδιότητας κοινωφελούς χαρακτήρα. Σημειώνεται ότι η δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ από ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού για κάλυψη ενεργειακών αναγκών υποδομών με κοινωφελή χαρακτήρα, είχε νομοθετηθεί μόλις το 2019 (ν. 4602/2019)!
Για την επιτυχή εκσυγχρονισμό του πλαισίου αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς και της παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας απαιτείται από πλευράς πολιτείας και διαχεριστών η άμεση αναβάθμιση του δικτύου τόσο σε επίπεδο γραμμών όσο και υποσταθμών. Δεν νοούνται ΑΠΕ χωρίς δίκτυα και υποδομές. Οι επιδοτήσεις που δόθηκαν μέσω ΤΕΜ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναβάθμιση σημαντικού μέρους του δικτύου και θα μπορούσαν να υλοποιηθούν ενεργειακά έργα άμεσα που να λύνουν το πρόβλημα της ενεργειαακής φτώχειας ριζικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Οι επιδοτήσεις δεν αποτελούν λύση παρά μόνο πολιτική διαχείριση του προβλήματος. Πρέπει επιτέλους να υπάρξει όραμα για τη χώρα ώστε να βελτιώσουμε την κατάσταση για όλους.
To Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece υιοθετεί τα σχόλια, τις επιφυλάξεις και τις προτάσεις της κας Ελένης Καπετανάκη-Μπριασούλη, ομ. Καθηγήτρια Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Το σχέδιο νόμου θα πρέπει να είναι εναρμονισμένο με το Ενωσιακό Δίκαιο όσον αφορά την πρόσβαση στο σύστημα, βλτ. Άρθρο 40 Οδηγίας 2019/944 που κατ’ ουσίαν επαναλαμβάνει τις ρυθμίσεις της παλαιότερης Οδηγίας 200/72 για τη χορήγηση και διαχείριση της πρόσβασης τρίτων στο σύστημα μεταφοράς και την παροχή αιτιολογημένων εξηγήσεων σε περίπτωση άρνησης πρόσβασης, οι οποίες παρακολουθούνται από τις ρυθμιστικές αρχές. Περαιτέρω κατά το άρθρο 42 παρ. 2 της Οδηγίας 2019/944 ο διαχειριστής δεν έχει δικαίωμα να αρνηθεί τη σύνδεση νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής ή αποθήκευσης ενέργειας λόγω πιθανών μελλοντικών περιορισμών στις διαθέσιμες δυναμικότητες του δικτύου, π.χ. συμφόρηση στα απομακρυσμένα σημεία του συστήματος μεταφοράς. Όσον αφορά στη δυνατότητα περιορισμού της εγγυημένης ικανότητας σύνδεσης, το παρόν δεν φαίνεται να εκπληροί τους όρους του εν λόγω άρθρου, καθόσον παρέχονται σχετικές αρμοδιότητες στον διαχειριστή χωρίς προηγούμενη έγκριση της ΡΑΕ. Θα πρέπει επομένως να γίνει εναρμόνιση του παρόντος σχεδίου νόμου με τις σαφείς διατάξεις του ενωσιακού δικαίου.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να οριστούν σαφώς όλα τα χρονικά περιθώρια/περιορισμοί για την έκδοση, χορήγηση, σύναψη σύμβασης και έγκριση από τους αρμόδιους Διαχειριστές. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν τίθενται σαφή δεσμευτικά όρια για την απόκριση των διαχειριστών, ενδεικτικά για την εκ νέου χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, την τροποποίηση Σύμβασης Σύνδεσης.
Σε όλη την έκταση του σχεδίου νόμου αναφέρονται χρονικά περιθώρια που θα πρέπει να τηρούνται από τους αρμόδιους Διαχειριστές. Θα πρέπει να οριστούν σαφώς οι συνέπειες που θα υπάρξουν προς τους Διαχειριστές σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών αυτών.
Όλες οι υποδείξεις, πράξεις και αποφάσεις των αρμόδιων Διαχειριστών πρέπει να αναφερθεί πως θα πρέπει να είναι ειδικώς αιτιολογημένες. Το σχέδιο νόμου θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι το άρθρο 6 της Οδηγίας 2019/944 τηρείται.
Το σχέδιο νόμου περιέχει πληθώρα διατάξεων για τις οποίες ο ΣΕΦ έχει τοποθετηθεί την τελευταία διετία “ωρίμανσης” του νέου θεσμικού πλαισίου. Σε γενικές γραμμές, το σχέδιο νόμου ενσωματώνει αρκετές από τις προτάσεις που είχαν υποβάλει οι φορείς της αγοράς και μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση του απαιτούμενου χρόνου αδειοδότησης που είναι και το ζητούμενο.
Σημειώνουμε πάντως ότι ο ΣΕΦ είχε προτείνει πιο δραστικές λύσεις σε ότι αφορά στις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας ώστε να απλοποιηθούν περαιτέρω οι διαδικασίες αδειοδότησης, προτάσεις που δεν υιοθετήθηκαν. Συγκεκριμένα, ο ΣΕΦ είχε προτείνει ότι και ο ΟΟΣΑ (ήδη από το 2014), “όπως διαπιστώνεται μέσω των μεμονωμένων βημάτων της διαδικασίας και της απαιτούμενης τεκμηρίωσης για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης, πρόκειται για μια άδεια απεριόριστης εφαρμογής με τη μορφή μιας λίστας ελέγχου που κυρίως πιστοποιεί την κατάλληλη έγκριση από όλες τις αρμόδιες αρχές. Έτσι, η άδεια αυτή (Άδεια Εγκατάστασης) θεωρείται άνευ αντικειμένου και συνιστάται να καταργηθεί εξ ολοκλήρου”. Είχαμε επισημάνει επίσης πως “η διαδικασία του Ν.4736Α’/2020 (Δήλωση Ετοιμότητας και Βεβαίωση Ολοκλήρωσης) καθιστά πλέον μη αναγκαία την έκδοση Άδειας Λειτουργίας η οποία και θα πρέπει να καταργηθεί”.
Στα θετικά του σχεδίου νόμου περιλαμβάνονται μια σειρά από ρυθμίσεις, όπως ενδεικτικά: η εμπροσθοβαρής κατάθεση εγγυητικής επιστολής με την κατάθεση της αίτησης για προσφορά όρων σύνδεσης, μέτρα επαύξησης του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου ώστε να εξυπηρετηθούν περισσότερα έργα ΑΠΕ, ρυθμίσεις για την αποθήκευση ενέργειας για να διευκολυνθούν οι σχετικές επενδύσεις, η δημιουργία ενός σημείου επαφής για τους επενδυτές με πλήρη ψηφιοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας, ο περιορισμός των απαιτούμενων δικαιολογητικών σε κάθε στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας, η διαδικασία Απλής Κοινοποίησης για σύνδεση σταθμών μικρής ισχύος στο δίκτυο, αλλά και μέτρα προώθησης της αυτοπαραγωγής από ΟΤΑ. Παρακάτω εστιάζουμε κυρίως σε ρυθμίσεις που πιστεύουμε πως θα έπρεπε να αποτελούν τμήμα του νέου θεσμικού πλαισίου αλλά δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου και προτείνουμε επίσης βελτιώσεις σε ορισμένα άρθρα του.
Α. ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
Α1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων τα οποία υποβάλλουν από κοινού αίτημα προς τον αρμόδιο Διαχειριστή
Με σχετική νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 135 του Ν.4685/2020), δόθηκε ορθώς η δυνατότητα υποβολής κοινού αιτήματος για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης στον ΑΔΜΗΕ από έργα μικρότερα του 1 MW. Ορθώς επίσης, η σχετική νομοθεσία (ΥΑ Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/17185/1069, ΦΕΚ 841Β, 24.2.2022) εξαιρεί τα μικρής ισχύος έργα έως 1 MW από περιβαλλοντική αδειοδότηση λόγω των αμελητέων επιπτώσεων που έχουν αυτά.
Εκείνο όμως που δεν προβλέφθηκε είναι ότι παρόλο που ορθώς τα μεμονωμένα έργα μέχρι 1 MW απαλλάσσονται από περιβαλλοντική αδειοδότηση, όταν έργα που βρίσκονται στην ίδια περιοχή ομαδοποιούνται για να αιτηθούν για κοινή προσφορά όρων σύνδεσης καταλαμβάνουν αθροιστικά ενιαίες ή γειτονικές εκτάσεις σημαντικού μεγέθους , οπότε οι τυχόν επιπτώσεις τους στο περιβάλλον είναι ισοδύναμες με αυτές από τα ενιαία έργα ιδίου μεγέθους.
Έργα τα οποία υποβάλλουν από κοινού αίτημα προς τον αρμόδιο Διαχειριστή, για έκδοση όρων σύνδεσης, με την κατασκευή κοινών έργων αναβάθμισης του Δικτύου ή του Συστήματος, σύμφωνα με το άρθρο του Ν.4685/2020, θα πρέπει να εμπίπτουν στην υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με βάση την αθροιστική ισχύ τους -και σύμφωνα με τις πρόνοιες της ΥΑ Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/17185/1069 (ΦΕΚ 841Β, 24.2.2022)-, και οφείλουν να υποβάλουν κοινή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων κοινών έργων σύνδεσης (κατασκευή νέου υποσταθμού κ.λπ.). Επειδή τα έργα αυτά καταλαμβάνουν αθροιστικά ενιαίες ή γειτονικές εκτάσεις σημαντικού μεγέθους, δεν μπορούν να εξαιρούνται από περιβαλλοντική αδειοδότηση, αφού οι τυχόν επιπτώσεις τους στο περιβάλλον είναι ισοδύναμες με αυτές από τα ενιαία έργα ιδίου μεγέθους. Η υποχρέωση αυτή θα πρέπει να αφορά αναδρομικά και τις υφιστάμενες εκκρεμείς αιτήσεις προς τον Διαχειριστή, οι οποίες θα πρέπει να λογιστούν ως ανενεργές και οι υπόχρεοι θα πρέπει να επανυποβάλουν πλήρη αίτηση μαζί με το απαιτούμενο περιβαλλοντικό παραστατικό.
Α2. Βελτίωση των ρυθμίσεων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό
Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο διαχωρίζει έργα αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό τα οποία εγκαθίστανται επί στεγών από αυτά που εγκαθίστανται επί εδάφους ακόμη κι αν η εγκατάσταση γίνεται εντός του ίδιου οικοπέδου που βρίσκεται ένα κτίριο. Στη μεν πρώτη περίπτωση, τα συστήματα επί του κτιρίου απαλλάσσονται από περιβαλλοντική αδειοδότηση (δεν απαιτείται οποιοδήποτε παραστατικό περιβαλλοντικής αδειοδότησης) ενώ στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται σε ορισμένες περιπτώσεις βεβαίωση απαλλαγής από ΠΠΔ/ΕΠΟ ή εναλλακτικά η κατατεθείσα αίτηση στην αρμόδια περιβαλλοντική αρχή για την έκδοση βεβαίωσης απαλλαγής από ΠΠΔ/ΕΠΟ εφόσον έχει παρέλθει το 20-ήμερο από την σχετική υποβολή της. Το μόνο που προσφέρει η ρύθμιση αυτή είναι (στην καλύτερη περίπτωση) μια επιπλέον αναίτια καθυστέρηση τριών εβδομάδων για μικρά συστήματα αυτοπαραγωγής (κυρίως του οικιακού τομέα).
Συγκεκριμένα, η απαλλαγή ισχύει για φωτοβολταϊκούς σταθμούς “που εγκαθίστανται σε κτίρια και άλλες δομικές κατασκευές ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων ή επί του εδάφους εντός γηπέδων υφιστάμενων βιομηχανικών ή λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων”. Η πρότασή μας είναι η επέκταση της απαλλαγής και σε συστήματα που εγκαθίστανται στον ελεύθερο χώρο γηπέδων στα οποία υπάρχει κτίριο κατοικίας ή άλλη δομική κατασκευή.
B. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ
Β1. Απαλλαγή αυτοπαραγωγών από ΥΚΩ
Σήμερα, οι αυτοπαραγωγοί επιβαρύνονται με Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) στο σύνολο της ενέργειας που καταναλώνουν, ακόμη και επί αυτής που παράγουν οι ίδιοι και ιδιοκαταναλώνουν επί τόπου πριν αυτή εγχυθεί στο δίκτυο. Κάτι τέτοιο εκτός από αντιπαραγωγικό, είναι και εξαιρετικά άδικο.
Στις υπόλοιπες ρυθμιζόμενες χρεώσεις (τέλη χρήσης δικτύου και συστήματος, ΕΤΜΕΑΡ), ο αυτοπαραγωγός επιβαρύνεται μόνο για την απορροφώμενη από το δίκτυο ενέργεια και όχι για το σύνολο της καταναλισκόμενης ενέργειας.
Αν οι ΥΚΩ υπολογίζονται επί της απορροφώμενης ενέργειας και όχι επί του συνόλου της καταναλισκόμενης ενέργειας, μειώνεται έως και κατά ένα έτος ο χρόνος απόσβεσης για ένα οικιακό σύστημα.
Σύμφωνα με το άρθρο 21 της Κοινοτικής Οδηγίας για τις ΑΠΕ (2018/2001) … τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεμονωμένα ή μέσω φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης, να δικαιούνται:
…
i) σε σχέση με την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που παραμένει στις εγκαταστάσεις τους, σε μεροληπτικές ή δυσανάλογα επαχθείς διαδικασίες και σε οποιαδήποτε επιβάρυνση ή τέλος.
…
3. Τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν αμερόληπτες και αναλογικές χρεώσεις και τέλη σε αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σχέση με την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική τους ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, η οποία παραμένει στις εγκαταστάσεις τους, σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
…
γ) εάν η αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές παράγεται σε εγκαταστάσεις με δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής που υπερβαίνει τα 30 kW.
Θα πρέπει συνεπώς να καταργηθεί η ρυθμιζόμενη χρέωση των ΥΚΩ, τουλάχιστον για συστήματα <30 kW (αν και η λογική λέει πως θα έπρεπε να απαλλαγούν πλήρως οι αυτοπαραγωγοί από οποιαδήποτε επιβάρυνση ή τέλος για το ποσοστό της ενέργειας που ιδιοκαταναλώνουν). Δεδομένου μάλιστα ότι το όριο των 30 kW είναι δυνητικό και επαφίεται στο κράτος μέλος, κάτι τέτοιο θα έδινε ώθηση στην αυτοπαραγωγή.
Β2. Αυτοπαραγωγή με πώληση της περίσσειας ενέργειας
Με βάση τους Ν.3468/2006, Ν.4414/2016 και Ν.4643/2019, οι αυτοπαραγωγοί (εκτός ενεργειακού συμψηφισμού) μπορούν να διαθέτουν προς πώληση στο Σύστημα ή το Δίκτυο πλεόνασμα της ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο μπορεί να ανέλθει μέχρι ποσοστό 20% της συνολικά παραγόμενης, από τους σταθμούς αυτούς, ηλεκτρικής ενέργειας, σε ετήσια βάση (είτε μέσω συμμετοχής στις χονδρεμπορικές αγορές είτε μέσω διμερών εμπορικών συμβάσεων). Εφόσον μάλιστα οι ως άνω σταθμοί παραγωγής εξυπηρετούν αποκλειστικά αγροτική εκμετάλλευση, το μέγιστο ποσοστό ανέρχεται στο 75%.
Με εξαίρεση τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, το ποσοστό 20% είναι πολύ μικρό και προϋποθέτει ένα ιδιαίτερο προφίλ κατανάλωσης από τους αυτοπαραγωγούς, αποκλείοντας την πλειονότητα των επιχειρήσεων από τη χρήση του πολύτιμου αυτού θεσμικού εργαλείου. Ακόμη και η προσθήκη αποθήκευσης για να αμβλυνθεί το πρόβλημα δεν είναι πάντα επαρκής αφού συχνά προϋποθέτει την εγκατάσταση συστημάτων μεγάλης χωρητικότητας και υψηλού κόστους αρχικής επένδυσης. Απαιτείται λοιπόν μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση (με ή χωρίς αποθήκευση ενέργειας).
Η πρότασή μας είναι να αυξηθεί το μέγιστο ποσοστό της εν δυνάμει πωλούμενης ενέργειας στο 50% της συνολικά παραγόμενης, από τους σταθμούς αυτούς, ηλεκτρικής ενέργειας, σε ετήσια βάση.
Γ. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΟΡΩΝ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
Γ1. Προσφορά όρων σύνδεσης με βάση την AC δυναμικότητα των σταθμών και όχι την ονομαστική ισχύ (DC)
Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες, στην Ελλάδα όλη η αδειοδότηση γίνεται στη βάση της ονομαστικής ισχύος του εξοπλισμού. Ενώ αυτό έχει νόημα για τη Βεβαίωση Παραγωγού, δεν είναι ο δόκιμος τρόπος για την προσφορά όρων σύνδεσης από τους Διαχειριστές, αφού έτσι δεσμεύεται χωρίς λόγο επιπλέον ηλεκτρικός χώρος ο οποίος στην πραγματικότητα είναι ελεύθερος και θα μπορούσε να διατεθεί για επιπλέον έργα.
Η πρότασή μας είναι οι προσφορές όρων σύνδεσης να δίνονται με βάση την εγκατεστημένη ισχύ σε AC.
Γ2. Διασφάλιση θέσης εγκατάστασης στο στάδιο της προσφοράς όρων σύνδεσης
Σήμερα, η διασφάλιση της θέσης εγκατάστασης γίνεται στο στάδιο της Άδειας Εγκατάστασης (για μη απαλλασσόμενα έργα). Επειδή, το στάδιο αυτό βρίσκεται αρκετά πίσω στην όλη αδειοδοτική διαδικασία και συχνά ο Διαχειριστής απασχολείται με αιτήσεις που επί της ουσίας δεν έχουν εξασφαλίσει τη θέση εγκατάστασης, θα πρέπει αυτό να γίνεται ήδη κατά την κατάθεση της αίτησης προς τον Διαχειριστή προκειμένου ο φάκελος της αίτησης να θεωρηθεί πλήρης.
Συγκεκριμένα (και για να μην επιβαρύνονται υπέρμετρα οι υπηρεσίες του Διαχειριστή) θα πρέπει να κατατίθεται βεβαίωση τεκμηρίωσης νόμιμης χρήσης, η οποία εκδίδεται από δικηγόρο της επιλογής του ενδιαφερόμενου, έπειτα από έλεγχο της νόμιμης χρήσης του γηπέδου ή του χώρου εγκατάστασης του σταθμού ΑΠΕ. Η νόμιμη χρήση του γηπέδου ή του χώρου εγκατάστασης πιστοποιείται ως εξής:
Για εγκατάσταση του σταθμού σε ιδιόκτητο χώρο από τον κύριο του χώρου αυτού:
Με τίτλο κυριότητας (αντίγραφο συμβολαιογραφικής πράξης και πιστοποιητικού μεταγραφής της στο υποθηκοφυλακείο) ή αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου στην περίπτωση λειτουργούντος κτηματολογικού γραφείου)
Για εγκατάσταση του σταθμού σε ιδιόκτητο χώρο από άλλον, πλην του ιδιοκτήτη, έχοντα τη νόμιμη χρήση του χώρου:
Με τίτλο νόμιμης χρήσης (αντίγραφο του ιδιωτικού συμφωνητικού μακροχρόνιας μίσθωσης και η απόδειξη ηλεκτρονικής υποβολής του στη ΔΟΥ, ή αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης μίσθωσης και του πιστοποιητικού μεταγραφής της στο υποθηκοφυλακείο).
Για εγκατάσταση του σταθμού σε δημόσιες εκτάσεις που διαχειρίζεται ο ενδιαφερόμενος κατά τη δασική νομοθεσία:
Με έγκριση επέμβασης του Ν.998/1979.
Για εγκατάσταση του σταθμού σε δημόσιες εκτάσεις που δεν διαχειρίζεται ο ενδιαφερόμενος κατά τη δασική νομοθεσία (περιλαμβανομένων αυτών που διαχειρίζεται η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, Κτηματικές Υπηρεσίες ή το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων):
Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί έγκρισης της μίσθωσης ή την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης ή, αν δεν έχει ακόμη εκκινήσει ή ολοκληρωθεί η διαδικασία μίσθωσης/παραχώρησης, με βεβαίωση του αρμόδιου οργάνου ότι η εν λόγω έκταση δεν έχει ήδη μισθωθεί/παραχωρηθεί σε τρίτο και παραμένει εν δυνάμει διαθέσιμη για την εγκατάσταση σταθμού ΑΠΕ.
Η διαβούλευση ΣΝ «Εκσυγχρονισμός της Αδειοδοτικής Διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ Φάση, Aδειοδότηση Παραγωγής και Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, Πλαίσιο Ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και Ειδικότερες διατάξεις για την Ενέργεια και την Προστασία του Περιβάλλοντος» γίνεται σε μια κρίσιμη περίοδο. Τρεις από τις πολλές κρίσεις (ή, καλύτερα, απειλές) – επισιτιστική, κλιματική και ενεργειακή – θέτουν κρίσιμα διλήμματα για την προστασία χρήση των χερσαίων και θαλάσσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων της χώρας. Ως εκ τούτου, πέραν των αναμενόμενων ατελειών του ΣΝ που χρήζουν βελτίωσης, όλο το ΣΝ θα πρέπει να επαναξιολογηθεί υπό το πρίσμα αυτών των κρίσιμων διλημμάτων, ιδιαίτερα επειδή προέρχεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει στη δικαιοδοσία του τόσο θέματα περιβάλλοντος όσο και θέματα χωροταξικού σχεδιασμού …
Τα κύρια προβλήματα του ΣΝ είναι:
1. Η επιλεκτική κατάργηση των απαιτήσεων για περιβαλλοντική αδειοδότηση (ΜΠΕ, Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, κ.λπ.). Ανεξάρτητα από τεκμηρίωση και αιτιολογία η κατάργηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης … καταργεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
2. Ο περιβαλλοντικός δανεισμός και το κόστος ευκαιρίας των πόρων που αυτή η κατάργηση συνεπάγεται. Πιο συγκεκριμένα, το ΣΝ προτρέπει στον ‘δανεισμό’ φυσικών πόρων από το μέλλον για να χρησιμοποιηθούν στο παρόν για την άμεση εξυπηρέτηση ενεργειακών δραστηριοτήτων. Έτσι μειώνεται η δυνατότητα χρήσης αυτών των πόρων σε παρόντα και μελλοντικό χρόνο για την κάλυψη άλλων, εξίσου σημαντικών, αναγκών.
3. Ο εμβαλωματικός χαρακτήρας του σχεδιασμού και της διαχείρισης πόρων που υιοθετείται, και η ταυτόχρονη εξασθένηση, παρά την αδήριτη ανάγκη, ορθολογικού, ολοκληρωμένου σχεδιασμού και προσαρμοστικής διαχείρισης χερσαίων και θαλάσσιων πόρων.
4. Η αύξηση των εστιών περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στο χερσαίο και θαλάσσιο χώρο ως απόρροια των ανωτέρω – διάφορες μορφές ΑΠΕ και συνοδά έργα, πολλά από τα οποία θα προκαλέσουν μεγαλύτερη κατάτμηση του χώρου και περιβαλλοντική επιβάρυνση.
5. Οι πολλές, πολλαπλές και σύνθετες γραφειοκρατικές απαιτήσεις που πρέπει να επωμιστούν οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί και λοιποί άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι. Εκτιμάται ότι θα ευνοηθούν οι μεγάλοι επενδυτές που διαθέτουν τους υλικούς και ανθρώπινους πόρους για να ανταποκριθούν σ’ αυτές τις απαιτήσεις. Συνεπώς, το ΣΝ ενδέχεται να οδηγήσει σε ανισότητες με κυρίαρχες τις συγκεντρωτικές αντί για αποκεντρωμένες (άρα περισσότερο ευέλικτες, δικαιότερες και ανθεκτικές) δομές παραγωγής και διάθεσης ενέργειας.
6. Ο βαρύς διοικητικός φόρτος που συνεπάγεται για τις ήδη βεβαρυμένες, υποστελεχωμένες και μη συντονισμένες δημόσιες υπηρεσίες.
7. Ιδιαίτερα βαρύς και κρίσιμος είναι ο φόρτος και ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας αλλά και όλων των υπηρεσιών που διαχειρίζονται έγγειους και θαλάσσιους/παράκτιους πόρους. Οι προβλεπόμενες (αντισταθμιστικές) αναδασώσεις ενδέχεται να είναι αδύνατον να εφαρμοσθούν (λόγω έλλειψης χώρου, σχεδιασμού και πόρων).
8. Το ΣΝ φαίνεται να αγνοεί ότι η απώλεια γεωργικής γης (όχι μόνο υψηλής παραγωγικότητας που τείνει να είναι μια παρωχημένη έννοια παγκόσμια) είναι εξίσου σημαντική όσο και η απώλεια δασών και δασικών εκτάσεων, ιδιαίτερα στην τρέχουσα (πλην διαρκή) συγκυρία της ισχυρής επισιτιστικής ανασφάλειας. Προβλέψεις αντιστάθμισης απωλειών γεωργικής γης (που είναι και η πλέον ευάλωτη στις αλλαγές χρήσεις γης), στο πρότυπο των αναδασώσεων, είναι στοιχειωδώς απαραίτητες…
9. Απαιτείται τεράστιος μηχανισμός περιβαλλοντικής και διοικητικής παρακολούθησης ιδιαίτερα γιατί προβλέπονται πολλές και τμηματικές επεμβάσεις στο χώρο από τα έργα ΑΠΕ
10. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε εξειδικευμένο διοικητικό προσωπικό για να διασφαλισθεί η πληρότητα και ακεραιότητα των απαιτούμενων ελέγχων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που καταργούνται οι προβλέψεις για περιβαλλοντική αδειοδότηση.
11. Ο υπερβολικά μεγάλος βαθμός απαιτούμενου συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων διοικητικών υπηρεσιών για τη διεκπεραίωση των προβλέψεων του ΣΝ.
12. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε εξειδικευμένο προσωπικό του ιδιωτικού τομέα (π.χ. γραφεία μελετών) για να ανταποκριθούν ουσιαστικά στις νέες καταστάσεις.
13. Η αύξηση της πολυπλοκότητας της περιβαλλοντικής και χωροταξικής νομοθεσίας που καταγράφεται στο ΣΝ.
14. Τα αναμενόμενα νέα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και οι ανάγκες σε τεχνογνωσία και δεδομένα που αυτά συνεπάγονται.
15. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίπτωση των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (ΠΘΠΦΣ) που (α) θα επηρεάσουν εκτός από τις χερσαίες, τις θαλάσσιες και τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες παράκτιες ζώνες και (β) θα δημιουργήσουν πλήθος συγκρούσεων μεταξύ οικονομικών δραστηριοτήτων αλλά και χρήσεων γης (τουριστική, οικιστική, προστασία περιβάλλοντος, ναυτιλιακή). Η άνευ όρων αδειοδότηση τους εκλαμβάνεται σαν ένα κακόγουστο αστείο και όχι σαν μια έκφραση πολιτικής βούλησης από Υπουργείο Περιβάλλοντος.
16. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε πληροφορίες και δεδομένα για την αξιόπιστη και επιστημονικά τεκμηριωμένη εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων από υφιστάμενες και νέες δραστηριότητες.
Το ΣΝ δεν πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή αν δεν αντιμετωπισθούν τα παραπάνω προβλήματα και αν δεν ικανοποιηθούν οι παρακάτω βασικές προϋποθέσεις για τη στοιχειώδη εφαρμογή του:
1. Εξασφάλιση επαρκούς, άρτιας και συντονισμένης διοικητικής δομής, στελεχωμένης με καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό.
2. Εναρμόνιση της οριζόντιας και τομεακής νομοθεσίας και αποσαφήνιση πολλών κριτηρίων (βλέπε τα αναλυτικά σχόλια) για την αποφυγή δυσλειτουργιών και συγκρούσεων μεταξύ των προτεινόμενων δράσεων. Ιδιαίτερα ενδελεχής πρέπει να είναι η εξέταση των ζητημάτων που άπτονται της διάθεσης και διαχείρισης της δημόσιας γης και περιουσίας η οποία δεν είναι ελεύθερος πόρος στη διάθεση της εκάστοτε εξουσίας αλλά ένα διαγενεακό «κοινό».
3. Εξασφάλιση των απαιτούμενων γεωχωρικών και λοιπών δεδομένων και πληροφοριών (όπως, π.χ. χαρτογράφηση γης υψηλής παραγωγικότητας η οποία δεν υπάρχει).
4. Αποσαφήνιση των απαιτήσεων για λήψη άδειας Πιστοποιημένου Αξιολογητή Χωρικών μελετών.
5. Η αντικατάσταση του χρονικού ορίου των 20 ημερών μετά το οποίο αυτοδίκαια τεκμαίρεται η απαλλαγή από την υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (άρθρο 3) με μεγαλύτερο διάστημα (π.χ. τριών έως έξη μηνών). Το ίδιο ισχύει οπουδήποτε αλλού χρησιμοποιείται αυτός ο αριθμός ημερών. Οι λόγοι είναι ευνόητοι.
Σε περίπτωση που δεν αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που προαναφέρθησαν και δεν ικανοποιηθούν οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις, θα προκύψει λογικά το συμπέρασμα ότι ο πραγματικός σκοπός του ΣΝ πόρρω απέχει αυτού που δηλώνεται στο Άρθρο 1.
Επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά η βραδυπορία μας.
Πότε θα ενημερωθούν οι επιχειρήσεις για τις ευκαιρίες και τα ρίσκα που έχουν να αντιμετωπίσουν σχετικά με τις ενεργειακές αγορές, όταν οι ευρωπαϊκές οδηγίες εντάσσονται στην εθνική νομοθεσία με διαφορά φάσης 3-4 χρόνια?
Πότε θα προλάβουν να προετοιμαστούν για την ανάπτυξη των κατάλληλων ενεργειακών χαρτοφυλακίων που απαιτούνται για να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα?
Πότε τα 5 βήματα Μετράω-Εξοικονομώ-Ιδιοπαράγω-Αποθηκεύω-Αποκρίνομαι στη ζήτηση θα γίνουν κατανοητά από τις επιχειρήσεις που είναι απροετοίμαστες απέναντι στο χρηματιστήριο ενέργειας?
Πότε θα πει κάποιος στον επιχειρηματικό κόσμο ότι θα πρέπει να πάψει να σχεδιάζει ως απλός καταναλωτής, αλλά ως Prosumer?
Και φυσικά ο COVID-19 και ο Πούτιν δεν έχουν καμία σχέση με αυτό.
Θαρρείς ότι μάλλον τελικά κάποιος θέλει τον τόπο αυτό, μόνιμα ουραγό των εξελίξεων.
Για αλλη μια φορά ενθαρρύνονται οι μεγάλοι και αποθαρρυνονται οι μικροί παραγωγοί με πολυ βαριες αρνητικές επιπτώσεις τόσο για το περιβάλλον όσο και για την κοινωνία.
1) Σε μέρη οπως η Δυτική Μακεδονία, ενθαρρύνετε τους μεγάλους επενδυτές που δεν πλήτονται απο την απολιγνιτοποίηση και αφήνετε απ εξω τους μικρούς ντοπιους επενδυτες που αυτοί θα κληθούν συντομα να πληρώσουν τις συνεπειες της απολιγνιτοποίησης. Εχετε συνείδηση του τι κανετε κυριοι;
2) Εχουμε εκατομμύρια, εντελώς αναξιοποίητα στρέμματα στις ΣΚΕΠΕΣ των κτιρίων που δεν μπορούν να παραξουν κατι αλλο εκτος απο ρευμα, και αντι να ενθαρρυνουμε την παραγωγή ρευματος σε αυτά, βαζουμε τα φωτοβολταϊκά σε χωράφια, με αποτέλεσμα να χάνουμε και ενα μερος της αγροτικης παραγωγής με όλην την επιβάρυνση στην οικονομική αλυσίδα που επερχεται απο αυτήν την απωλεια.
3) Καιμε δάση, κοβουμε δεντρα για να φερουμε ανεμογεννητριες, ενω αν διναμε ωθηση στις μικρες οικιακές καθετες ανεμογεννητριες θα μπορούσαμε να τα βαλουμε σε αυλές, δρόμους (ωστε να αξιοποιούν και τις ριπες ανεμου απο τα αυτοκινητα), ακομα και ταρατσες.
4) Δωστε κινητρα να μπορέσει να κερδίσει και ο μικρός γιατι θα τους βρίσκετε συνεχεια μπροστα σας απο τις λαικές αντιδρασεις. Σκεφτειτε μονο ποσες ανεμογεννητριες δεν εχουν μπει απο τις αντιδρασεις του κοσμου.
5) Μικρες καθετες ανεμογεννητριες μπορούμε πολύ ευκολα να παραξουμε στην Ελλαδα χωρις να δινουμε συνεχεια χρηματα φερουμε στην Ελλαδα.