ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (άρθρα 11-15)

Άρθρο 11
Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000»
1. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της φύσης της περ. α’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 (Α’160), επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92):
(1) Κατοικία για προσωπικό ασφαλείας και εργαζομένους μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου.
(11) Επιστημονική έρευνα για την προστατευόμενη περιοχή.
(26.12) Γραμμικές υποδομές μεταφορών, ιδίως οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων, με τον αναγκαίο εξοπλισμό και τις συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής ως προς τις οικολογικές της λειτουργίες.
2. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Προστασίας της Φύσης της περ. β’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(1) Κατοικία για προσωπικό ασφαλείας και εργαζομένους.
(7) Διοίκηση μόνο για τις ανάγκες της Ζώνης ή της προστατευόμενης περιοχής.
(11) Kέντρα έρευνας και επιστημονική έρευνα που αφορούν τη Ζώνη.
(13) Αναψυκτήρια μέχρι πενήντα (50) τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.).
(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014 (Α’ 155), ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά μια ή περισσότερες μορφές θεματικού τουρισμού των άρθρων 4, 6, 13, 14, 15, 19 και 20 του ν. 4582/2018 (Α΄ 208), υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις:
α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν πέντε (0,05) της επιφάνειας του γηπέδου, και
β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020 (Α’ 245).
Τα τουριστικά καταλύματα, οι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και οι λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).
(16) Υπαίθρια στάθμευση μόνο για τη ζώνη.
(24) Αγροτικές εκμεταλλεύσεις εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες ανάλογα με τη ζώνη.
(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες που διενεργούνται υπόγεια υπό την προϋπόθεση ότι η είσοδος της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκεται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης.
(26) Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(34) Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
(47) Κατασκηνώσεις – Παιδικές εξοχές.
(48.1) Κατασκευές για: α) τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων,
β) τον εξωραϊσμό και την αισθητική τους αναβάθμιση, τον εξοπλισμό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών,
γ) λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
δ) τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
(49) Περίπτερα ενημέρωσης και έργα ερμηνείας περιβάλλοντος, ιδίως πινακίδες, αποχωρητήρια, περίπτερα και στέγαστρα.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
(54) Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
Οι χρήσεις των ειδικών κατηγοριών (1), (7) και (49) επιτρέπονται μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου.
Επιτρέπονται επίσης τα ορειβατικά καταφύγια της περ. ηη) της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014, καθώς και δραστηριότητες τύπου αναρρίχησης, η ιππασίας, περιήγησης σε σπήλαια, η κατάβαση ποταμού, ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμός.
3. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και ειδών της περ. γ’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(1) Κατοικία.
(4.1) Μικρές αθλητικές εγκαταστάσεις (κατηγορίες Α1, Α2, Β1, Δ, Ε1).
(4.3) Ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις.
(5) Θρησκευτικοί χώροι.
(8.3). (Περίθαλψη) Εξωνοσοκομειακές Μονάδες Ψυχικής Υγείας.
(8.4) (Περίθαλψη) Μονάδες Πρόληψης και Καταπολέμησης των Εξαρτήσεων.
(12) Εστίαση.
(13) Αναψυκτήρια.
(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014, υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις:
α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν εφτά (0,07) της επιφάνειας του γηπέδου, και
β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020.
Τα τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011.
(16) Υπαίθρια στάθμευση μόνο για τη ζώνη.
(22) Επαγγελματικά Εργαστήρια για την επεξεργασία τοπικών προϊόντων του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α’ 143).
(24) Αγροτικές εκμεταλλεύσεις, εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες ανάλογα με τη Ζώνη.
(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες, ιδίως ορυχεία, λατομεία, μεταλλεία, αμμοληψία και ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
(26) Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες.
(30) Γωνιές ανακύκλωσης και πράσινα σημεία.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(34) Εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
(35) Πάρκα κεραιών τηλεπικοινωνιών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών.
(47) Κατασκηνώσεις – Παιδικές εξοχές.
(48.1) Κατασκευές για: α) τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων,
β) τον εξωραϊσμό και την αισθητική τους αναβάθμιση, τον εξοπλισμό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών,
γ) λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
δ) τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
(48.2) Εγκαταστάσεις: α) κατασκευές δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, μετά των παραρτημάτων αυτών, υπέργειων και υπόγειων,
β) εγκατάσταση σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό τους,
στ) εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης και λοιπών συστημάτων επεξεργασίας νερού για την υδροδότηση δημοτικών δικτύων, μετά των συνοδών έργων που απαιτούνται, για την πλήρη λειτουργία αυτών.
(49) Περίπτερα ενημέρωσης και έργα ερμηνείας περιβάλλοντος, ιδίως πινακίδες, αποχωρητήρια, περίπτερα και στέγαστρα.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
(54) Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
Επιτρέπονται επίσης δραστηριότητες τύπου αναρρίχησης, ιππασίας, περιήγησης σε σπήλαια, κατάβαση ποταμού, ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμός.
4. Στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων της περ. δ’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι ειδικές κατηγορίες χρήσεων του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, με εξαίρεση τις εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(23) Βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής όχλησης.
(43) Πίστες αγώνων αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων.
Επιτρέπονται ιδίως η αναρρίχηση, η ιππασία, η περιήγηση σε σπήλαια, η κατάβαση ποταμού, η ανεμοπορία με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμό.
5. Για το σύνολο των ζωνών της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 επιτρέπονται:
α) δράσεις και παρεμβάσεις αποκλειστικά για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου,
β) δράσεις και παρεμβάσεις που σχετίζονται με αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, όπως ανασκαφές και εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης,
γ) Η ειδική χρήση (52) Ήπια θαλάσσια αναψυχή, η οποία περιλαμβάνει ιδίως κολύμβηση, ιστιοσανίδα, καταδύσεις και υποβρύχια φωτογράφηση.
δ) Η πεζοπορία και η ορειβασία.
5. Οι ειδικές χρήσεις γης των παρ. 1 έως 4, που επιτρέπονται στις προστατευόμενες ζώνες των παραγράφων αυτών, επιλέγονται και εξειδικεύονται ανά προστατευόμενη περιοχή, βάσει της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης της παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, με το προεδρικό διάταγμα της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986.
6. Οι φάροι και οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις δεν υπόκεινται σε περιορισμούς χρήσεων γης και χωροθετούνται όπου απαιτείται για την εξυπηρέτηση της ναυσιπλοΐας και της εθνικής άμυνας αντίστοιχα.

Άρθρο 12
Ζώνες προστασίας και διαχείρισης που περιλαμβάνονται στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες – Τροποποίηση παρ. 4 και 5 άρθρου 19 ν. 1650/1986
Τα δύο τελευταία εδάφια των περ. α, β, γ και δ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί επιτρεπόμενων ειδικών κατηγοριών χρήσεων προστατευόμενων περιοχών, καταργείται, η παρ. 5 αντικαθίσταται και οι παρ. 4 και 5 διαμορφώνονται ως εξής:
«4. Στις περιοχές των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος ορίζονται, με το προεδρικό διάταγμα της παρ. 3 του άρθρου 21, μία ή περισσότερες ζώνες προστασίας και διαχείρισης από τις παρακάτω:
α. Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης: ως ζώνες απόλυτης προστασίας της φύσης ορίζονται εκτάσεις με εξαιρετικά ευαίσθητους τύπους φυσικών οικοτόπων, ή/ και με ενδιαιτήματα εξαιρετικά ευαίσθητων ειδών, των οποίων η παρουσία και αντιπροσωπευτικότητα εκτιμάται ως πολύ υψηλή ή η κατάσταση των οποίων επιτάσσει εξαιρετικά αυστηρή προστασία.
β. Ζώνη προστασίας της φύσης: ως ζώνες προστασίας της φύσης ορίζονται εκτάσεις με τύπους φυσικών οικοτόπων, ή/και με ενδιαιτήματα ειδών, των οποίων η παρουσία και αντιπροσωπευτικότητα εκτιμάται ως υψηλή ή η κατάσταση των οποίων επιτάσσει αυστηρή προστασία. Στις ζώνες αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από δραστηριότητες ή επεμβάσεις που μπορούν να μεταβάλουν ουσιωδώς προς το χειρότερο τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν η άσκησή τους έχει επιπτώσεις που υπονομεύουν τους στόχους διαχείρισης ή την αποτελεσματικότητα των μέτρων διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής.
γ. Ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών: ως ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών ορίζονται εκτάσεις που υπόκεινται σε κατάλληλη διαχείριση για τη διασφάλιση ικανοποιητικού βαθμού διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων (τύπων φυσικών οικοτόπων και ειδών ενωσιακής σημασίας ή/και εθνικού ενδιαφέροντος) που αυτές φιλοξενούν. Στις Ζώνες Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν αυτές είναι σε θέση μεμονωμένα, σωρευτικά με άλλες ή σε συνέργεια με άλλες, να υποβαθμίσουν τον βαθμό διατήρησης προστατευτέου αντικειμένου και ειδικά όταν η υποβάθμιση αυτή δρα αρνητικά στην κατάσταση διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο.
δ. Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων: ως ζώνες βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων ορίζονται εκτάσεις προστατευόμενων περιοχών, στις οποίες είναι δυνατό να συνυπάρχει το προστατευτέο αντικείμενο μαζί με σχετικές πολιτισμικές αξίες ή/και ανθρωπογενείς δραστηριότητες που προάγουν τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων ή/και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αυτή, δηλαδή, που υπηρετεί την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ανθρωπογενείς δραστηριότητες εντός της ζώνης αυτής, όταν μπορούν να οδηγήσουν σε υποβάθμιση του βαθμού διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου στην προστατευόμενη περιοχή και ιδιαιτέρως της κατάστασης διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο, υπόκεινται σε κατάλληλες ρυθμίσεις βάσει των σχετικών προβλέψεων της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης.
5. Στις ζώνες του παρόντος περιλαμβάνονται και περιοχές που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως αρχαιολογικοί χώροι και οι ζώνες προστασίας Α’ και Β’ αυτών, Περιοχές Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων. Στις ζώνες του παρόντος δεν περιλαμβάνονται περιοχές που βρίσκονται εκτός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών ζωνών των προστατευόμενων περιοχών που έχουν ορισθεί ως οικολογικοί διάδρομοι.».

Άρθρο 13
Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, σχέδια διαχείρισης και καθορισμός χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 1650/1986
Στο άρθρο 21 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί σχεδίων διατήρησης των περιοχών προστασίας: α) στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 2 προσδιορίζεται ότι οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης δεν είναι προτεινόμενες, αλλά συνδέονται με τις αντίστοιχες ζώνες προστασίας και προστίθεται νέο πέμπτο εδάφιο, β) προστίθενται παρ. 2α, υποπερ. εε στην περ. α της παρ. 3 και παρ. 9, 10 και 11, γ) στην υποπερ. γγ της περ. α της παρ. 3 εξειδικεύεται ότι οι περιορισμοί άσκησης δραστηριοτήτων γίνονται κατ’ εξουσιοδότηση του οικείου προεδρικού διατάγματος, δ) στην παρ. 4 αφαιρούνται οι αναφορές για τα διαλαμβανόμενα, στο προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού, σχέδια διαχείρισης και τον καθορισμό γειτονικών εκτάσεων, ε) η προθεσμία του τελευταίου εδαφίου της παρ. 6 παρατείνεται, στ) η παρ. 7 αντικαθίσταται, και το άρθρο 21 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 21
Χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου
1. Για την προστασία και τη διατήρηση των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας και των Εθνικών Πάρκων καταρτίζονται τα σχέδια διαχείρισης της παραγράφου 3 και εκδίδονται τα προεδρικά διατάγματα της παραγράφου 4, κατόπιν της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης της παραγράφου 2.
2. Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη αποτελεί την επιστημονική μελέτη τεκμηρίωσης του Προεδρικού Διατάγματος μιας ή περισσότερων προστατευόμενων περιοχών και του Σχεδίου Διαχείρισης κάθε προστατευόμενης περιοχής. Ειδικότερα εστιάζει στον χαρακτηρισμό των προστατευόμενων περιοχών, στις ζώνες που ορίζονται εντός αυτών, στην αναγκαιότητα ή μη θεσμοθέτησης περιφερειακών ζωνών, οικολογικών διαδρόμων, καθώς και στην πρόταση ρύθμισης δραστηριοτήτων και λειτουργιών και πρόβλεψης κατάλληλων μέτρων και δράσεων για τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου κάθε προστατευόμενης περιοχής. Η ειδική περιβαλλοντική μελέτη εκπονείται για μία ή περισσότερες προστατευόμενες περιοχές και τίθεται υποχρεωτικά σε δημόσια διαβούλευση. Εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχουν στο περιβάλλον και ειδικότερα στο προστατευτέο αντικείμενο οι όροι και περιορισμοί δραστηριοτήτων που προτείνει, σε συνδυασμό με τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες, όπως αυτές θα προκύπτουν από τις χρήσεις γης ανά ζώνη. Στις ζώνες αυτές λαμβάνονται υπόψη οι υφιστάμενες δραστηριότητες και η γειτνίαση με οικισμούς και υπάρχει μέριμνα για την εξυπηρέτηση των λειτουργιών που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον πολεοδομικό ή οικιστικό χαρακτήρα των περιοχών αυτών, καθώς και οι κατευθύνσεις του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου της οικείας περιφέρειας και των ειδικών χωρικών πλαισίων. Επιπλέον, εξετάζει τις συνέπειες εναλλακτικών λύσεων, περιλαμβανομένης και της μηδενικής λύσης.
Η περιοχή που καλύπτει κάθε ειδική περιβαλλοντική μελέτη, η διαδικασία σύνταξης και έγκρισης, όπως και οι προδιαγραφές των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών ορίζονται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
2α. Το αντικείμενο της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του προεδρικού διατάγματος περιλαμβάνει το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών, εκτός των περιοχών:
α. για τις οποίες έχουν εκδοθεί Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, σύμφωνα με τον ν. 4447/2016 (Α’ 241),
β. εντός ορίων οικισμών ή σχεδίου πόλης ή οικισμών προ του 1923, και
γ. εντός οργανωμένων υποδοχέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, ιδίως Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων ή Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων.
3. α. Τα σχέδια διαχείρισης περιλαμβάνουν:
αα. τους στόχους διατήρησης και την πιθανή ιεράρχηση προτεραιοτήτων διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής,
ββ. διαχειριστικές δράσεις, παρεμβάσεις και μέτρα που είναι απαραίτητα για να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί η ικανοποιητική διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου. Οι σχετικές δράσεις και τα σχετικά μέτρα δύνανται να εξειδικεύονται για επιμέρους στοιχεία του προστατευτέου αντικειμένου ανάλογα με τις οικολογικές τους απαιτήσεις, τον βαθμό διατήρησής τους και τις πιέσεις ή απειλές που αντιμετωπίζουν,
γγ. την εξειδίκευση των όρων και περιορισμών άσκησης δραστηριοτήτων και εκτέλεσης έργων που είναι απαραίτητα για την ικανοποιητική διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου κατ’ εξουσιοδότηση του σχετικού προεδρικού διατάγματος καθώς και, όπου είναι αναγκαίο, τις ειδικότερες μελέτες που πρέπει να εκπονηθούν για την εξειδίκευση ή/και οριστικοποίηση του περιεχομένου προτεινόμενων διαχειριστικών δράσεων και μέτρων,
δδ. τις κατευθύνσεις και τις προτεραιότητες για την υλοποίηση έργων, δράσεων και μέτρων που απαιτούνται για την αποτελεσματική προστασία, διαχείριση και αποκατάσταση των αντικειμένων που προστατεύονται κατά περίπτωση, καθώς και τα κατάλληλα προγράμματα παρακολούθησης του προστατευτέου αντικειμένου και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας του Σχεδίου Διαχείρισης, και
εε. τον προσδιορισμό των έργων και δραστηριοτήτων που δεν ανήκουν στις κατηγορίες Α’ και Β’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209). Για την έγκρισή αυτών δύναται να προβλέπεται στην απόφαση της περ. β της παρούσας, η διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων της παρ. 10 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, σύμφωνα με την παρ. 11 του παρόντος.
Στα σχέδια διαχείρισης περιλαμβάνονται σχέδια δράσης στα οποία εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα, δράσεις, έργα και προγράμματα, οι φάσεις, το κόστος, οι πηγές και οι φορείς χρηματοδότησής τους, καθώς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης τους και οι φορείς εφαρμογής τους.
β. Τα σχέδια διαχείρισης εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα σχέδια διαχείρισης των περιοχών στις οποίες περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στη γεωργική, αλιευτική και υδατοκαλλιεργητική δραστηριότητα, εγκρίνονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
γ. Όπου απαιτείται, με τις αποφάσεις αυτές εξειδικεύονται τα γενικά και ειδικά μέτρα που προβλέπονται στα άρθρα 5 και 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Τοπίου που κυρώθηκε με το ν. 3827/2010 (Α’ 30).
4. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και μετά από γνώμη της Επιτροπής Φύση 2000, βάσει της αντίστοιχης ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης, γίνεται ο χαρακτηρισμός των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας και των εθνικών πάρκων, η οριοθέτησή τους, καθώς και ο καθορισμός χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα στις ανωτέρω προστατευόμενες περιοχές, ανά ζώνη. Με το ως άνω προεδρικό διάταγμα γίνεται ο χαρακτηρισμός περιοχών του Εθνικού Καταλόγου Περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 που περιλαμβάνονται στην προστατευόμενη περιοχή ως ειδικών ζωνών διατήρησης, ζωνών ειδικής προστασίας ή/και τόπων ενωσιακής σημασίας, εφόσον αυτές δεν έχουν ήδη χαρακτηρισθεί με προηγούμενη πράξη. Όταν στην προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνονται και αγροτικές περιοχές (χερσαίες και υδάτινες) υψηλής φυσικής αξίας, το προεδρικό διάταγμα εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα μπορούν να οριοθετούνται οικολογικοί διάδρομοι της περίπτωσης 11 του άρθρου 2 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).
5. Αν η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος αφορά σε περιοχές ενδιαφέροντος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των νομικών προσώπων που εποπτεύονται από αυτό, οι οποίες περιλαμβάνουν στρατιωτικές υποδομές και εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για σκοπούς εθνικής άμυνας και ασφάλειας, το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 4 προτείνεται και από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας.
6. Για περιοχές, στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, για τα οποία αρχίζει η διαδικασία χαρακτηρισμού με προεδρικό διάταγμα και έως ότου εκδοθεί η πράξη χαρακτηρισμού, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζει όρους και περιορισμούς για επεμβάσεις και δραστηριότητες που είναι δυνατόν να έχουν βλαπτική επίδραση στις παραπάνω περιοχές, στοιχεία ή σύνολα και να υλοποιεί τα σχέδια δράσης της υποπαραγράφου α’ της παραγράφου 3 και συγκεκριμένες διαχειριστικές δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση και διατήρηση της κατάστασης των προστατευτέων αντικειμένων. Η ισχύς της υπουργικής αυτής απόφασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη. Αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η προθεσμία αυτή μπορεί να παρατείνεται, με όμοια υπουργική απόφαση, για τρία (3) ακόμη έτη.
7. Οι χαρακτηρισμοί των καταφυγίων άγριας ζωής και των προστατευομένων τοπίων και φυσικών σχηματισμών, όταν αυτές δεν εμπίπτουν σε περιοχές προστασίας της βιοποικιλότητας και εθνικά πάρκα, γίνεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι δυνατή η επιβολή όρων και περιορισμών στις δραστηριότητες που ασκούνται εντός των περιοχών αυτών.
8. Ειδικά ο χαρακτηρισμός και ο καθορισμός των ορίων και των ζωνών σε προστατευόμενες περιοχές, που περιλαμβάνονται σε ζώνη οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ), γίνεται με την πράξη καθορισμού της ΖΟΕ και με τη διαδικασία του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33), όπως ισχύει.
9. Οι εθνικοί δρυμοί του άρθρου 78 του ν. δ. 86/1969 (Α’ 7) και οι υγρότοποι διεθνούς ενδιαφέροντος του άρθρου 2 της Σύμβασης Ραμσάρ, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 191/1974 (Α’ 350), χαρακτηρίζονται ως εθνικά πάρκα με τη διαδικασία της παρ. 3.
10. Με τα προεδρικά διατάγματα της παρ. 3 προβλέπεται ότι:
α. εξακολουθούν να λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες είναι νομίμως αδειοδοτημένες και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους της άδειάς τους, υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011,
β. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, εάν διαθέτουν Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), μετά από υποβολή και έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που συνοδεύεται από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ), υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011,
γ. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, όταν διαθέτουν ΑΕΠΟ, μετά από υποβολή και έγκριση ΜΠΕ, που δεν συνοδεύεται από ΕΟΑ, υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011, κατόπιν υποβολής συμπληρωματικής ΕΟΑ, εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από τη θέση σε ισχύ του προεδρικού διατάγματος,
δ. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως, εντός των προστατευόμενων περιοχών, έργα ή δραστηριότητες που δεν ανήκουν στην κατηγορία Α’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, εάν η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής. Η διαπίστωση αυτή γίνεται μέσω ΕΟΑ που εγκρίνεται από την αρμόδια Διεύθυνση της οικείας περιφέρειας και περιλαμβάνει τα στοιχεία που ορίζονται στην παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, εντός ενός (1) έτους από τη θέση σε ισχύ του προεδρικού διατάγματος. Τα ανωτέρω έργα και οι δραστηριότητες των περ. α’ έως δ’ δύνανται να εκσυγχρονίζονται και να επεκτείνονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
11. Κάθε έργο ή δραστηριότητα που δεν ανήκει στις κατηγορίες Α’ και Β’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, αλλά για την έγκρισή του, ενδέχεται να απαιτείται διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων της παρ. 10 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, σύμφωνα με την υποπερ. εε’ της περ. α’ της παρ. 3 του παρόντος, υποβάλλεται σε διαδικασία προελέγχου από τη Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προκειμένου να εκτιμηθεί αν επηρεάζει σημαντικά την προστατευόμενη περιοχή καθαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησης της εν λόγω περιοχής. Για τον σκοπό αυτό, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας υποβάλλει στη Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συνοπτική περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας. Η Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, αποφασίζει αν απαιτείται διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων, άλλως τεκμαίρεται ότι το έργο ή η δραστηριότητα δεν επηρεάζει σημαντικά την προστατευόμενη περιοχή. Η δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων υποβάλλεται στη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενης Περιοχής (ΜΔΠΠ) του άρθρου 34 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), βάσει των προδιαγραφών της υπό στοιχεία 52983/1952/23.9.2013 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β’ 2436). Εάν προκύπτει από την ΕΟΑ ότι ενδέχεται να κινδυνεύει η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής, η ΜΔΠΠ, με απόφαση του προϊσταμένου της, εκδίδει όρους για την υλοποίηση του εξεταζόμενου έργου ή δραστηριότητας, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.».

Άρθρο 14
Απλοποίηση ειδικών κατηγοριών χρήσεων γης – Τροποποίηση άρθρων 1, 2, 4, 6, 7, 14 και 15 π.δ. 59/2018
1. Οι ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης της περ. «26.12» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και των άρθρων 2, 4, 6, 7, 14 και 15 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), όπως προστέθηκαν με την παρ. 2γ του άρθρου 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), εξειδικεύονται και διαμορφώνονται ως εξής:
«(26.12) Γραμμικές υποδομές μεταφορών, ιδίως οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι.».
2. Η ειδική κατηγορία χρήσεων γης «33» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, όπως προστέθηκε με την παρ. 2δ του άρθρου 44 του ν. 4685/2020, επικαιροποιείται και διαμορφώνεται ως εξής:
«33. Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, εγκαταστάσεις ύδρευσης συμπεριλαμβανομένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις.».

Άρθρο 15
Καταργούμενες διατάξεις
1. Η παρ. 4 του άρθρου 18 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί οργάνωσης μέτρων προστασίας της βιοποικιλότητας, ανά ζώνες, καταργείται.
2. Καταργούνται οι κάτωθι ειδικές κατηγορίες χρήσεων του π.δ. 59/2018, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92):
α) 26.12.1. έως και 26.12.7. της περίπτωσης ΙΙ του άρθρου 1, όπως προστέθηκαν με την περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
β) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 2, όπως προστέθηκαν με την περ. α της παρ. 3 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
γ) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 4, όπως προστέθηκαν με την περ. β της παρ. 5 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
δ) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 6, όπως προστέθηκαν με την παρ. 7 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
ε) (26.12.1) έως και (26.12.5) της παρ. 2 του άρθρου 7, όπως τέθηκαν με την περ. α της παρ. 8 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
στ) (26.12.1) έως και (26.12.7) του άρθρου 14, όπως προστέθηκαν με την περ. α της παρ. 15 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020 και
ζ) (26.12.1) έως και (26.12.7) του άρθρου 15, όπως προστέθηκαν με την παρ. 16 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020.
3. Η ειδική κατηγορία χρήσεων «(36) Στρατιωτικές εγκαταστάσεις» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και του άρθρου 13 του π.δ. 59/2018, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020, καταργείται.
4. Η ειδική κατηγορία χρήσεων «(55) Φάροι» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,καταργείται.
5. Τα άρθρα 14α, 14β, 14γ και 14δ του π.δ. 59/2018, περί προστατευτικών ζωνών, όπως προστέθηκαν με την παρ. 18 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020, καταργούνται.
6. Τα άρθρα 1 έως και 11 και 21 του ν. 4519/2018 (Α’ 25), περί διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, καταργούνται.