Η παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), περί υπαγωγής στη διαιτησία, επικαιροποιείται ως προς την επωνυμία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, προστίθενται περ. δ), ε) και στ), και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Με τον παρόντα νόμο οργανώνεται μόνιμη Διαιτησία στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), στην οποία υπάγονται προς επίλυση:
(α) οι διαφορές μεταξύ προσώπων που δραστηριοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο στον τομέα της ενέργειας,
(β) οι διαφορές μεταξύ Πελατών, όπως αυτοί προσδιορίζονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και των επιχειρήσεων που ασκούν Ενεργειακές Δραστηριότητες,
(γ) κάθε διαφορά που αναφύεται μεταξύ των ανωτέρω προσώπων από την εφαρμογή της σχετικής κείμενης εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας,
δ) οι διαφορές μεταξύ προσώπων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ύδατος,
ε) οι διαφορές μεταξύ των πελατών/καταναλωτών και των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, καθώς και μεταξύ παρόχων,
στ) οι διαφορές μεταξύ Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού.».
Άρθρο 19 Διαιτησία – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 37 ν. 4001/2011
Στο άρθρο 19 του σχεδίου νόμου, προβλέπεται η οργάνωση μόνιμης Διαιτησίας, στην οποία υπάγονται προς επίλυση, μεταξύ άλλων, οι διαφορές μεταξύ των πελατών/καταναλωτών και των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, καθώς και μεταξύ παρόχων (στ. ε).
Η εν λόγω διάταξη αντιβαίνει στις επιταγές για πρόσβαση για δικαιοσύνη, όπως αυτή κατοχυρώνεται στη Σύμβαση του Άαρχους, ενώ σύμφωνα με δελτίο πολιτικής των Ηνωμένων Εθνών (UN Water)[9]:
«States must ensure that effective remedies are in place for alleged violations of all economic, social and cultural rights, and the principles of non-discrimination and equality, at the local, national, regional and international levels.
Both judicial and quasi-judicial mechanisms must be available.
States are obliged to set up a legal and institutional framework that secures access to justice without discrimination, including violations by non-State actors».
Επιπρόσθετα, η οδηγία (ΕΕ) 2020/2184 επανέλαβε ότι “Η αποτελεσματικότητα της παρούσας οδηγίας και ο σκοπός της, δηλαδή η προστασία της ανθρώπινης υγείας στο πλαίσιο της πολιτικής περιβάλλοντος της Ένωσης, απαιτεί τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή, κατά περίπτωση, οι νομίμως συσταθείσες οργανώσεις τους, να έχουν τη δυνατότητα να στηρίζονται σε αυτήν ενώπιον των δικαστηρίων και τα εθνικά δικαστήρια να μπορούν να λαμβάνουν υπόψη την παρούσα οδηγία ως στοιχείο του ενωσιακού δικαίου, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εξετάζουν αποφάσεις εθνικών αρχών κατά περίπτωση” (προοίμιο 47).
[9] Eliminating discrimination and inequalities in access to water and sanitation