Άρθρο 12 Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος – Προσθήκη άρθρου 12Β στον ν. 4001/2011

«Έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) υποβάλλει στους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών πρόταση ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων, συνοδευόμενη από ανάλυση οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών, για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συνόλου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του βέλτιστου προτεινόμενου αριθμού τους και του καταμερισμού του γεωγραφικού πεδίου άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων παρόχων υπηρεσιών ύδατος με συνενώσεις ή συγχωνεύσεις, προς ενίσχυση της διαχειριστικής τους ικανότητας.

Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.

Με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δύνανται να θεσπίζονται κριτήρια αξιολόγησης της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και τα ελάχιστα επίπεδα πλήρωσης των κριτηρίων αυτών, για την πιστοποίηση της επάρκειάς τους, ως προς το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών στους οικείους καταναλωτές».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ

1. Ο συντάκτης να αιτιολογήσει την αδιαφορία του ΥΠΕΝ από το 2019 εώς και σήμερα σε ότι αφορά τα «κριτήρια αξιολόγησης της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και τα ελάχιστα επίπεδα πλήρωσης των κριτηρίων αυτών, για την πιστοποίηση της επάρκειάς τους, ως προς το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών στους οικείους καταναλωτές» των νυν παρόχων υπηρεσιών ύδατος.

2. Το συγκεκριμένο εδάφιο να μετονομαστεί από «Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος – Προσθήκη άρθρου 12Β στον ν. 4001/2011» σε «Προετοιμασία ιδιωτικοποίησης παρόχων υπηρεσιών ύδατος».

στην ΛΑΘΟΣ προσθήκη και της άρδευσης στο νομοσχέδιο δεν είναι εφικτό να ληφθούν υπόψιν οι ιδιαιτερότητες των αρδευτικών έργων αλλά και οι ιδιαιτερότητες των παρόχων αρδευτικού ύδατος (ΟΕΒ). Η διασύνδεση της διαχειριστικής επάρκειας με τις χρηματοδοτήσεις των παρόχων, (κυρίως για τους ΤΟΕΒ), για «την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων» ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε υλοποιούμενα ή προγραμματισμένα έργα ιδίως λόγω του σύντομου χρονικού πλαισίου (μέχρι 31.12.2024) για την πιστοποίησή τους ως προς τη διαχειριστική τους επάρκεια, δεδομένου άλλωστε ότι δεν είναι ήδη γνωστά και τα κριτήρια που θα θεσπιστούν.

ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΡΗΤΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΕΧΟΝ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΒΛΨΗ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΘΕΙ ΣΕ ΜΕΤΑΓΕΝΣΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΘΟΥΝ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΡΚΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΚΥΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ.

Στο Άρθρο αυτό προβλέπεται εκπόνηση σχεδίου, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, συγχωνεύσεων παρόχων βάσει κυρίως των οικονομικών τους αποτελεσμάτων, με στόχο την επίτευξη διαχειριστικής τους επάρκειας. Όσον αφορά την προσθήκη της άρδευσης στο νομοσχέδιο θα πρέπει να λάβετε υπόψην σας ότι κάθε αρδευτικό έργο και κάθε ΟΕΒ (πάροχος αρδευτικού ύδατος) έχουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες. Για το λόγο αυτό δεν είναι εφικτή η συγχώνευσή τους. Επίσης η διασύνδεση της διαχειριστικής επάρκειας με τις χρηματοδοτήσεις των παρόχων (και αναφέρομαι στους ΟΕΒ), για «την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων» θα δημιουργήσει προβλήματα σε ήδη υλοποιούμενα ή και προγραμματισμένα έργα εξαιτίας και του σύντομου χρονικού πλαισίου (μέχρι 31.12.2024) για την πιστοποίησή τους ως προς τη διαχειριστική τους επάρκεια, δεδομένου άλλωστε ότι δεν είναι ήδη γνωστά και τα κριτήρια που θα θεσπιστούν.
Το αρδευτικο νερό και οι ΟΕΒ πρέπει να εξαιρεθούν από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και να εξετασθούν σε μεταγενέστερο χρόνο με θέματα που ταλανίχουν τους αγρότες και τους ΟΕΒ για να αποφευχθεί οποιαδήποτε διακύβευση του πρωτογενούς τομέα.

Οι συγχωνεύσεις και συνεννώσεις των φορέων δεν θεραπεύουν τα προβλήματα. Ειδικότερα όσον αφορά τις ΔΕΥΑ, τις αδυναμίες των μικρότερων ΔΕΥΑ δεν θεραπεύει η συνένωσή τους, αλλά οι κοινές υπηρεσίες και η διαδημοτική συνεργασία τους.
Άλλωστε το Υπουργείο Εσωτερικών, που έχει μεγαλύτερη εμπειρία από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης νομοθέτησε πρόσφατα με το άρθρο 83 του Ν.5021/2023 (Α΄31) μια τέτοια λύση για τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ). Δηλαδή Κοινή Υπηρεσία Δόμησης στους μεγαλύτερους Δήμους (συνήθως τις πρωτεύουσες και τις μεγάλες πόλεις των Νομών) και Σύμβαση διαδημοτικής συνεργασίας του άρθρου 99 του Ν.3852/2010 με τους μικρότερους.
Προβλέπεται ότι οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος, προκειμένου να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικό πρόγραμμα, θα πρέπει να διαπιστωθεί η διαχειριστική επάρκειά τους από τη Ρυθμιστική Αρχή. Η διάταξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τη διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και εμπλέκει τη Ρυθμιστική Αρχή με μια ανοίκεια σχέση με τα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Σχετικά με την παρ. 2 «Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.» σημειώνω τα εξής:

Οι πάροχοι που λειτουργούν έργα ύδρευσης -αποχέτευσης είναι καλό να είναι εξοικειωμένοι με τα έργα από το στάδιο της υλοποίησής τους. Αυτό προϋποθέτει να έχουν διαχειριστική επάρκεια ώστε να είναι οι ίδιοι φορείς υλοποίησης. Η διαχειριστική επάρκεια για να είναι ουσιαστική και όχι τυπική προϋποθέτει στελέχωση με μόνιμο τεχνικό προσωπικό. Το προσωπικό 8μηνων συμβάσεων, οι σύμβουλοι και οι φορείς υλοποίησης που αποχωρούν με την λήξη των έργων δεν συνεισφέρουν στην τεχνογνωσία των παρόχων. Η εφαρμογή οικονομίας κλίμακας τόσο στην υλοποίηση όσο και στην λειτουργία υπηρεσιών ύδρευσης δεν αποκλείει την δημιουργία ευρύτερων σχημάτων παρόχων.

Ζητούμε την εξαίρεση του αρδευτικού νερού από το τρέχον νομοσχέδιο και την εξέτασή του σε μεταγενέστερο χρόνο, προκειμένου να διερευνηθούν τα θέματα για τις ιδιαιτερότητες των αρδευτικών έργων αλλά και των παρόχων αρδευτικού ύδατος (ΟΕΒ) επαρκώς, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε επιπλέον επιβάρυνση του πρωτογενούς τομέα.

Ζητούμε την εξαίρεση του αρδευτικού νερού από το τρέχον νομοσχέδιο και την εξέταση του σε μεταγενέστερο χρόνο, προκειμένου να διερευνηθούν τα θέματα για τις ιδιαιτερότητες των αρδευτικών έργων αλλά και των παρόχων αρδευτικού ύδατος (ΟΕΒ) επαρκώς, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε επιπλέον επιβάρυνση του πρωτογενούς τομέα.

Διαφαίνεται εδώ πως η σύνδεση της διαχειριστικής επάρκειας με τις χρηματοδοτήσεις των παρόχων ύδατος, όσον αφορά τους Ο.Ε.Β., για «την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων» ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στα υπό υλοποίηση ή προγραμματισμένα έργα ιδίως λόγω του σύντομου χρονικού πλαισίου, μέχρι 31.12.2024 δηλαδή, για την πιστοποίησή τους ως προς τη διαχειριστική τους επάρκεια, πολλώ δε μάλλον επειδή δεν είναι γνωστά και τα κριτήρια που θα θεσπιστούν.

Στην ισχύουσα νομοθεσία, οι Ο.Ε.Β. δεν κατασκευάζουν τα έργα, δεν υποβάλλουν μελέτες κατασκευής τους, ούτε επιβαρύνονται με αποσβέσεις, με σκοπό την αντικατάστασή τους, αλλά το κόστος αυτό το επωμίζεται η πολιτεία. Για κατασκευή έργων ως 20.000 στρέμματα δύναται να τα κατασκευάζει το ΥΠΑΑΤ και για μεγαλύτερα, το Δημοσίων Έργων.

Για ποιον λοιπόν λόγο η διαχειριστική επάρκεια, από την ώρα που μας έχει ανατεθεί μόνον η Διοίκηση, Συντήρηση και Λειτουργία των έργων. Μήπως θα κληθούν οι αγρότες να πληρώσουν από την τσέπη τους τα νέα έργα?

Να δώσουμε μια τάξη μεγέθους κόστους αυτών, με τρέχουσες τιμές, απαιτούνται 1700 ευρώ ανά στρέμμα κατασκευή νέων σύγχρονων δικτύων.

Αν υπάρχουν αυτά τα χρήματα, γιατί εμπλέκονται οι Ο.Ε.Β.;

Δυστυχώς με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν επιλύονται τα κυριότερα προβλήματα των Οργανισμών, όπως το εισπρακτικό, το κόστος της ενέργειας κ.λ.π.

H σύνδεση της διαχειριστικής επάρκειας με τις χρηματοδοτήσεις των παρόχων ύδατος, όσον αφορά τους Ο.Ε.Β., για «την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων» αφ’ ενός ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στα υπό υλοποίηση ή προγραμματισμένα έργα ιδίως λόγω του σύντομου χρονικού πλαισίου, μέχρι 31.12.2024 δηλαδή, για την πιστοποίησή τους ως προς τη διαχειριστική τους επάρκεια, αφ’ ετέρου δεν προβλέπεται από την νομοθεσία η χρηματοδότηση των Ο.Ε.Β. για κατασκευή έργων. Μας αφορά μόνον η Διοίκηση Συντήρηση και Λειτουργία τους, μια και νόμος προβλέπει πως τα έργα κατασκευάζονται από το Κράτος.

Σχετικά με την παρ. 2 «Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.» σημειώνω τα εξής:Οι πάροχοι που λειτουργούν έργα ύδρευσης -αποχέτευσης είναι καλό να είναι εξοικειωμένοι με τα έργα από το στάδιο της υλοποίησής τους. Αυτό προϋποθέτει να έχουν διαχειριστική επάρκεια ώστε να είναι οι ίδιοι φορείς υλοποίησης. Η διαχειριστική επάρκεια για να είναι ουσιαστική και όχι τυπική προϋποθέτει στελέχωση με μόνιμο τεχνικό προσωπικό. Το προσωπικό 8μηνων συμβάσεων, οι σύμβουλοι και οι φορείς υλοποίησης που αποχωρούν με την λήξη των έργων δεν συνεισφέρουν στην τεχνογνωσία των παρόχων. Η εφαρμογή οικονομίας κλίμακας τόσο στην υλοποίηση όσο και στην λειτουργία υπηρεσιών ύδρευσης δεν αποκλείει την δημιουργία ευρύτερων σχημάτων παρόχων.

«Άρθρο 12Β
Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος – Διαχειριστική επάρκεια – Εξουσιοδότηση
Έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) υποβάλλει στους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών πρόταση ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων, συνοδευόμενη από ανάλυση οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών, για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συνόλου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του βέλτιστου προτεινόμενου αριθμού τους και του καταμερισμού του γεωγραφικού πεδίου άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων παρόχων υπηρεσιών ύδατος με συνενώσεις ή συγχωνεύσεις, προς ενίσχυση της διαχειριστικής τους ικανότητας.
Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.
Με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δύνανται να θεσπίζονται κριτήρια αξιολόγησης της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και τα ελάχιστα επίπεδα πλήρωσης των κριτηρίων αυτών, για την πιστοποίηση της επάρκειάς τους, ως προς το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών στους οικείους καταναλωτές.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Άρθρου 12

Είναι εύλογο το ερώτημα:
Αν η Αρχή έχει τις παραπάνω αρμοδιότητες σε σχέση με τους παρόχους ύδατος, γιατί δεν τις έχει σε σχέση με τους ΦοΔΣΑ;

στο άρθρο περιλαμβάνονται γενικότητες και ασάφειες και πρέπει να αποσυρθεί πλήρως.
Επιπλέον με την παράγραφο 2 «Η διαπίστωση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των προτάσεων των παρόχων … μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων…» η Ρυθμιστική Αρχή καθίσταται διαχειριστής χρηματοδοτικών προγραμμάτων, θέτοντας η ίδια τα κριτήρια και αποφασίζοντας ποιος δικαιούται χρηματοδότησης.

ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΡΗΤΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΕΧΟΝ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΒΛΨΗ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΘΕΙ ΣΕ ΜΕΤΑΓΕΝΣΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΘΟΥΝ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΡΚΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΚΥΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ.

Διαφωνούμε απολύτως με το άρθρο αυτό.
Ειδικότερα: Στην παρ. 1 δίνεται η αρμοδιότητα στην ΡΑΕΕΥ να προτείνει στο ΥΠΕΝ και το ΥΠΕΣ την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων παρόχων ύδατος με συνενώσεις ή συγχωνεύσεις προς ενίσχυση της διαχειριστικής τους ικανότητας. Πέρα από το ότι προκρίνονται οι συγχωνεύσεις ή οι συνενώσεις των παρόχων ως μοναδική μέθοδος για την αναδιοργάνωση του τομέα, ενώ θα μπορούσαν να εξετασθούν και άλλοι τρόποι όπως π.χ. η διαδημοτική συνεργασία, η παραπάνω αρμοδιότητα προσκρούει ευθέως σε ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. Οι Δ.Ε.Υ.Α., σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο όπως ισχύει σήμερα (ν. 1069/80), είναι δημοτικές επιχειρήσεις, ιδρύονται από τους Δήμους, ανήκουν στους Δήμους και βρίσκονται σε εξάρτηση από αυτούς. Επομένως οι Δήμοι είναι αποκλειστικά αρμόδιοι να αποφασίσουν για την ύπαρξη και την λειτουργία τους.
Στην παρ. 2 του άρθρου αναφέρεται ότι η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος. Η διάταξη αυτή προτείνεται ενώ στο ΕΣΠΑ έχει καταργηθεί η πιστοποίηση διαχειριστικής ικανότητας και κάθε φορά που υποβάλλουν οι φορείς αιτήσεις προς χρηματοδότηση οφείλουν να πιστοποιούν τη διαχειριστική τους επάρκεια μέσα από την συμπλήρωση συγκεκριμένων εντύπων. Δεν αντιλαμβανόμαστε τον λόγο που δίνεται στην ΡΑΑΕΥ αυτή η αρμοδιότητα.

Δεδομένου ότι στην περίπτωση 1(α) αναφέρεται ότι ο Πρόεδρος της Αρχής «Προΐσταται της Γραμματείας και όλων των υπηρεσιών της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και διευθύνει το έργο τους, πλην όσων οργανικών μονάδων συναρτώνται αποκλειστικώς και αντιστοιχούν κατά τον Οργανισμό στους επί μέρους θεματικούς κλάδους της Αρχής, οι οποίες υπάγονται στους οικείους Αντιπροέδρους», αντιλαμβανόμαστε ότι η βούληση του νομοθέτη είναι η σύσταση διακριτών θεματικών οργανικών μονάδων. Θεωρούμε ότι η ρύθμιση είναι ατελής και ασαφής και θα έπρεπε να προβλεφθεί στο νόμο ρητά η δυνατότητα σύστασης Γενικών Διευθύνσεων (τροποποίηση του αρθ.40 του ν.4001/2011), μία εκ των οποίων θα είναι η Γενική Διεύθυνση της Ενέργειας, η οποία θα στελεχωθεί από τους υφιστάμενους εργαζόμενους της ΡΑΕ (πλην όσων τυχόν αιτηθούν εξαιρετικώς τη μεταφορά τους σε άλλη Γενική Διεύθυνση). Επομένως, στη Γενική Διεύθυνση της Ενέργειας, θα πρέπει να τοποθετηθούν τόσο οι ΙΔΑΧ και οι Έμμισθοι Δικηγόροι, όσο και οι ΙΔΟΧ (των οποίων οι συμβάσεις να μετατραπούν σε συμβάσεις αορίστου χρόνου με κάλυψη οργανικών θέσεων), οι μετακλητοί υπάλληλοι αλλά και οι προσληπτέοι μόνιμοι υπάλληλοι βάσει του Οργανισμού της Αρχής (ΦΕΚ Β΄ 57/12.01.2023).

Σημειώνουμε ενδεικτικά ότι, στην Ιταλική ARERA, η οποία αποτελεί περίπτωση ευρωπαϊκής Αρχής που είναι επιφορτισμένη με τη ρύθμιση ενέργειας, υδάτων και αποβλήτων (και η οποία παρόλα αυτά αποκαλείται Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Δικτύων και Περιβάλλοντος) υφίστανται διακριτές γενικές διευθύνσεις για κάθε κλαδική αρμοδιότητα.

Άλλωστε η αναγκαιότητα διακριτών γενικών διευθύνσεων απορρέει και από το γεγονός της ύπαρξης τριών κλαδικών ολομελειών, στοιχείο που δυσχεραίνει υπέρμετρα -υπό όρους διοικητικής οικονομίας- τον προγραμματισμό των εργασιών, την προτεραιοποίηση των αναθέσεων και την εισήγηση της Γραμματείας. Επιπλέον, αν η δομή της Ολομέλειας δεν αντανακλάται στη δομή της Γραμματείας, περιπλέκονται τα ζητήματα της υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων.

Η προτεινόμενη αναδιοργάνωση του τομέα παροχής υπηρεσιών ύδατος με συγχωνεύσεις και συνενώσεις των παρόχων ως αποκλειστική λύση για τη βελτίωσή του τομέα παροχής νερού, δημιουργεί έντονη ανησυχία, αλλά και υποψία ότι με τη θέσπιση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. σχεδιάζονται παρεμβάσεις στον τομέα υπηρεσιών ύδατος που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα σε αντίθεση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ υπέρ της δημόσιας διαχείρισης του νερού (190/2022, 191/2022 της Ολομέλειας και 1886/2022 του Δ’ τμήματος του ΣτΕ).

Η υποχρέωση έως 31/12/2024 της νέας ρυθμιστικής αρχής να προτείνει συγχωνεύσεις και συνενώσεις των παρόχων ως αποκλειστική λύση για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας των υφιστάμενων ΔΕΥΑ (άρθρο 12 του σχεδίου νόμου), που μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα, θέτει σε κίνδυνο και τις ΔΕΥΑ που λειτουργούν μέχρι σήμερα χωρίς προβλήματα και αποτελούν πρότυπα Δημοτικών Επιχειρήσεων. Θεωρούμε δε ότι θα έπρεπε αρχικά να προβλεφθεί με το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των ΔΕΥΑ, η προσπάθεια εξυγίανσης όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα των παρόχων ύδατος, είναι η υποστελέχωσή τους, καθώς και η μη αντιμετώπιση της μεγάλης αύξησης του ενεργειακού κόστους στις ΔΕΥΑ τα τελευταία δύο έτη. Εξάλλου η ίδια αρχή η ΡΑΕ, ήταν και είναι αρμόδια για της ρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου Ακόμη και σε ενδεχόμενο πιθανής συγχώνευσης θεωρούμε ότι θα πρέπει να προβλέπονται τέτοιες προϋποθέσεις και εχέγγυα, που δεν θα καθιστούν προβληματικές και τις μη προβληματικές συγχωνευθείσες ΔΕΥΑ.
Επιπλέον η αρμοδιότητα αναδιοργάνωσης των Δ.Ε.Υ.Α προσκρούει ευθέως σε ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. Οι Δ.Ε.Υ.Α., σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο όπως ισχύει σήμερα (ν. 1069/80), είναι δημοτικές επιχειρήσεις, ιδρύονται από τους Δήμους, ανήκουν στους Δήμους και βρίσκονται σε εξάρτηση από αυτούς. Επομένως οι Δήμοι είναι αποκλειστικά αρμόδιοι να αποφασίσουν για την ύπαρξη και την λειτουργία τους. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι ότι με τρόπο τελείως αντιθεσμικό το Υπουργείο Εσωτερικών σχεδόν απουσιάζει από το νομοσχέδιο, ενώ αυτό είναι το καθ΄ύλην αρμόδιο για τις Δ.Ε.Υ.Α., αφού οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι επιχειρήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ανήκουν στις τοπικές κοινωνίες.
Η Δ.Ε.Υ.Α. Λάρισας θεωρεί ότι αντί της θέσπισης Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων θα μπορούσε να ενισχυθεί και να αναβαθμισθεί η υφιστάμενη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ώστε να επιτελέσει αποτελεσματικά το έργο για το οποίο συστάθηκε δηλ. να συμβάλει στην ορθολογική διαχείριση των υδάτων στη χώρα μας και σε μια σύγχρονη υδατική διακυβέρνηση, ενώ οι Δ.Ε.Υ.Α. θα πρέπει να ενισχυθούν οργανωτικά και διοικητικά για να διαχειρισθούν αποτελεσματικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όπως αυτά έχουν καταγραφεί σε μελέτη που ανέθεσε η DG Regio της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ολοκληρώθηκε πρόσφατα, ώστε να μετεξελιχθούν σε σύγχρονες και υγιείς επιχειρήσεις προς όφελος των τοπικών κοινωνιών που υπηρετούν.
Για όλα αυτά δεν υπήρξε μέχρι και σήμερα καμία ουσιαστική διαβούλευση με τα θεσμικά μας όργανα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα σχετικά με την ορθή διαχείριση των υδάτων.
Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε αναγκαίο άμεσα να αποσυρθεί και να επαναδιατυπωθεί το Σχέδιο Νόμου μετά από ειδική διαβούλευση στην οποία θα συμμετέχουν κατ’ ελάχιστο ΥΠΕΝ – ΥΠΕΣ – ΚΕΔΕ – ΕΔΕΥΑ – D.G.Regio.

Διαφωνούμε απολύτως με άρθρο αυτό.

Η προτεινόμενη αναδιοργάνωση του τομέα παροχής υπηρεσιών ύδατος με συγχωνεύσεις και συνενώσεις των παρόχων ως αποκλειστική λύση για τη βελτίωσή του τομέα παροχής νερού, δημιουργεί έντονη ανησυχία, αλλά και υποψία ότι με τη θέσπιση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. σχεδιάζονται παρεμβάσεις στον τομέα υπηρεσιών ύδατος που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα σε αντίθεση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ υπέρ της δημόσιας διαχείρισης του νερού (190/2022, 191/2022 της Ολομέλειας και 1886/2022 του Δ’ τμήματος του ΣτΕ). Οι ΔΕΥΑ είναι δημοτικές επιχειρήσεις, ιδρύονται από τους Δήμους, ανήκουν στους Δήμους και βρίσκονται σε εξάρτηση από αυτούς. Επομένως οι Δήμοι είναι αποκλειστικά αρμόδιοι να αποφασίσουν για την ύπαρξη και την λειτουργία τους. Το συγκεκριμένο άρθρο έρχεται σε άμεση σύγκρουση με τον ιδρυτικό νόμο των ΔΕΥΑ αλλά αποτελεί και παρέμβαση στον ρόλο και την λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, (περιορισμός αρμοδιοτήτων των δήμων).

Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει:
Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος – Διαχειριστική επάρκεια – Εξουσιοδότηση
Έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) υποβάλλει στους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών πρόταση ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων, συνοδευόμενη από ανάλυση οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών, για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συνόλου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του βέλτιστου προτεινόμενου αριθμού τους και του καταμερισμού του γεωγραφικού πεδίου άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων παρόχων υπηρεσιών ύδατος με συνενώσεις ή συγχωνεύσεις, προς ενίσχυση της διαχειριστικής τους ικανότητας.
Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.
Με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δύνανται να θεσπίζονται κριτήρια αξιολόγησης της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και τα ελάχιστα επίπεδα πλήρωσης των κριτηρίων αυτών, για την πιστοποίηση της επάρκειάς τους, ως προς το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών στους οικείους καταναλωτές.

Θεωρούμε το εν λόγω άρθρο άστοχο στην παρούσα στιγμή και πρέπει άμεσα να αποσυρθεί.
Αν κάποια στιγμή κινήσει η διαδικασία θα πρέπει προηγουμένως:
1. να έχει προηγηθεί αλλαγή του θεσμικού – νομικού πλαισίου των επιχειρήσεων
2. να δοθεί μεγάλο χρονικό διάστημα (10ετές πλάνο τουλάχιστον) για την επιτυχία ώστε να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας
3. να δοθούν χρήματα σε πολύ μεγάλο βαθμό και
4. να προσληφθεί προσωπικό για την επιτυχία του εγχειρήματος.
Ακόμη όμως και με αυτά τα δεδομένα δεν είναι σίγουρο ότι το εγχείρημα της μεγέθυνσης θα φέρει θετικό αποτέλεσμα.
Δεν σημαίνει ότι οι συγχωνεύσεις και μεγεθύνσεις θα φέρουν το θεμιτό αποτέλεσμα. Ενδεχομενως τα προβλήματα των μικρών δήμων και ΔΕΥΑ να αποτελέσουν στο τέλος και πρόβλημα της διευρυμένης ΔΕΥΑ, αναδεικνύοντας περισσότερο τις αδυναμίες και λιγότερο τα όποια θετικά σημεία.
Ενδεχόμενα ο συντονισμός από την Κεντρική ΔΕΥΑ (πρωτεύουσα του Νομού), στον σχεδιασμό, υλοποίηση και παρακολούθηση των έργων, λόγω της διαχειριστικής επάρκειας που διαθέτουν να λειτουργούσε καλύτερα.
Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι αλλαγές δεν γίνονται εν μέσω προγραμματικών περιόδων όπου έχουν ενταχθεί έργα δις, γιατί την ίδια στιγμή θα χαθούν έργα και χρήματα, αν οι ΔΕΥΑ κινηθούν προς πολλές κατευθύνσεις και όχι προς την επίτευξη του στόχου που είναι η απορρόφηση των κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Αντώνη Τρίτση κλπ. Όλα τα ανωτέρω με την ταυτόχρονη πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού

Άρθρο 12 Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος – Προσθήκη άρθρου 12Β στον ν. 4001/2011

Με την περίπτ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 3 του σχεδίου νόμου ορίζονται οι “πάροχοι υπηρεσιών ύδατος”. Καθότι η παροχή υπηρεσιών ύδατος (όπως αυτές ορίζονται στην οδηγία 2000/60/ΕΚ και το ν. 3199/2003) αφορά σε περισσότερους φορείς, προτείνεται για λόγους διαφάνειας η δημιουργία ενός μητρώου των παρόχων για την συγκεντρωτική απεικόνιση και την καλύτερη παρακολούθηση της συμμόρφωσης των φορέων αυτών με την κείμενη νομοθεσία.

Η αναδιοργάνωση (συνενώσεις ή συγχωνεύσεις) των παρόχων υπηρεσιών νερού ύδρευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) θα πρέπει να γίνει με τη συναίνεση των Δ.Ε.Υ.Α., οι οποίες έχουν υποστεί ήδη αναδιοργάνωση δύο φορές (σχέδια Καποδίστριας και Καλλικράτης). Η ενεργός και ουσιαστική διαβούλευση με τις Δ.Ε.Υ.Α. είναι απαραίτητη για την αναδιοργάνωσή τους, δεδομένου ότι συνενώσεις των ΔΕΥΑ των μεγάλων δήμων με αυτές των μικρότερων δήμων θα δυσκολέψει περισσότερο την αποτελεσματική λειτουργία τους λόγω των πολλών και μικρών δικτύων ύδρευσης, των περιορισμένων ανθρώπινων πόρων, κλπ.

Με το άρθρο γίνεται αντιληπτή η ανικανότητα της Ρυθμιστικής Αρχής στα περιγραφόμενα πεδία, που χωρίς προηγούμενη ειδική γνώση και εμπειρία στον κύκλο του νερού και με γραμματειακό προσωπικό μόλις τριών (3) ατόμων, θα θεσπίζει κριτήρια ικανότητας και αποδοτικότητας των πάνω από εκατό (100) στον αριθμό (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΥΑ) ΤΟΠΙΚΩΝ παρόχων ύδρευσης της Χώρας, απόλυτα εξειδικευμένων και με μεγάλη εμπειρία που με πλήθος εξειδικευμένου προσωπικού ασχολούνται αποκλειστικά στην ύδρευση και αποχέτευση πολλές δεκαετίες, και τους οποίους θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί την επάρκειά τους.