Στον ν. 4001/2011 (Α΄ 179) προστίθεται άρθρο 12Α ως εξής:
«Άρθρο 12Α
Εποπτεία επί της παροχής υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων
- Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), στη βάση των ετήσιων εκθέσεων προγραμματισμού που υποβάλλουν προς έγκριση οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος στη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και των στοιχείων του Παραρτήματος Ι, που υποβάλλουν οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), καθώς και πάσης φύσεως στοιχείων που συλλέγει, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 27, εποπτεύει και παρακολουθεί το οικονομικό και φυσικό αντικείμενο της παροχής των υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, υποβάλλοντας ετήσια αναφορά στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., για την εφαρμογή της παρ. 1, έχει πρόσβαση σε κάθε σχετική βάση δεδομένων που τηρείται από άλλους δημόσιους φορείς. Οι φορείς αυτοί παρέχουν αμελλητί τα ζητούμενα από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. στοιχεία.
- Για την εφαρμογή της παρ. 1, η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αξιοποιεί δείκτες οικονομικούς, φυσικού αντικειμένου, καθώς και ποιότητας και αποτελεσματικότητας, οι οποίοι αναρτώνται στον ιστότοπό της. Κατ’ ελάχιστον χρησιμοποιούνται οι δείκτες του: α) Παραρτήματος ΙΙΙ για τις υπηρεσίες παροχής ύδατος, βάσει των στοιχείων του Παραρτήματος ΙΙ, και β) Παραρτήματος V της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/29.9.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών (Β’ 4514) για την υγειονομική ταφή, βάσει των στοιχείων του Παραρτήματος IV της ως άνω κοινής απόφασης.
- Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., στο πλαίσιο της εποπτείας και παρακολούθησης της παροχής υπηρεσιών ύδατος από τους παρόχους:
α) παρακολουθεί και εποπτεύει την εφαρμογή των γενικών κανόνων και αρχών διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος, ιδίως των μέτρων εξοικονόμησης, των ζωνών προστασίας, των σχεδίων ασφαλείας και των υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος,
β) προτείνει στη Γνωμοδοτική Επιτροπή της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3199/2003 (Α’ 280) τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης,
γ) εποπτεύει την εφαρμογή της ισχύουσας μεθόδου κοστολόγησης και τιμολόγησης και, αν διαπιστωθεί εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης ή μη συμμόρφωση σε γενικότερους κανόνες, προβαίνει σε συστάσεις. Με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση δύναται να ζητεί από τους αρμόδιους παρόχους υπηρεσιών ύδατος να τροποποιήσουν τα τιμολόγιά τους για τις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών και χρηστών, εφόσον κρίνει ότι δεν διασφαλίζεται η ορθή και αμερόληπτη εφαρμογή των κανόνων τιμολόγησης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, εφαρμόζεται το άρθρο 36,
δ) παρακολουθεί και εποπτεύει την ορθή εφαρμογή συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους,
ε) εγκρίνει με απόφαση πενταετούς ισχύος, η οποία εκδίδεται στο τέλος κάθε πενταετούς περιόδου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τα τιμολόγια των υπηρεσιών ύδατος των Ανωνύμων Εταιριών Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης και Θεσσαλονίκης για τις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών και χρηστών, υπό την επιφύλαξη των συμβάσεων του εκατοστού δέκατου τετάρτου άρθρου του ν. 4812/2021 (Α’ 110) και των σε εκτέλεση αυτού, από 2 Φεβρουαρίου 2022, συναφθεισών συμβάσεων, μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της Εταιρείας Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης για την ανανέωση του αποκλειστικού δικαιώματος παροχής ακατέργαστου ύδατος και της συντήρησης του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος της πρωτεύουσας. Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. επιβλέπει την εφαρμογή των άνω συμβάσεων, μη δυνάμενη να τροποποιήσει ή μεταβάλει του συμβατικούς όρους αυτών,
στ) παρακολουθεί τα επιχειρησιακά σχέδια και τα Γενικά Σχέδια Υπηρεσιών Ύδατος των υπηρεσιών ύδατος και εισηγείται τροποποιήσεις,
ζ) πιστοποιεί τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, κατά την παρ. 3 του άρθρου 12Β,
η) παρακολουθεί και εποπτεύει την απρόσκοπτη, ασφαλή, ποιοτικά αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή παροχή πόσιμου νερού προς τους καταναλωτές,
θ) παρακολουθεί τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης της γνωστοποίησης, από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, του ύψους του τιμολογηθέντος και του εισπραχθέντος περιβαλλοντικού τέλους, καθώς και του ποσού που αποδίδεται από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, στον Ειδικό Λογαριασμό του Πράσινου Ταμείου, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 138.13/2018 απόφαση του διοικητικού του συμβουλίου (ΑΔΑ: ΨΘ7Φ46Ψ844-ΛΗ1),
ι) προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών ύδατος, βάσει των δεικτών της παρ. 3 και εισηγείται μέτρα βελτιστοποίησης της επιχειρησιακής λειτουργίας στους παρόχους, που δεν παρουσιάζουν καλές αποδόσεις,
ια) ενημερώνεται από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος για τον υπολογισμό του χρηματοοικονομικού κόστους λειτουργίας τους, σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 12 του ν. 3199/2003 και για το αν υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την οικονομική τους απόδοση, σε ετήσια βάση,
ιβ) συμμετέχει στη διαμόρφωση σχετικών προγραμμάτων κατάρτισης και ενημέρωσης των καταναλωτών,
ιγ) συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οργανισμούς κοινής ωφέλειας ή άλλους οργανισμούς ή υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), για την προώθηση των σκοπών του παρόντος,
ιδ) εκπονεί, αναθέτει ή χρηματοδοτεί έρευνες και μελέτες.
- Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., στο πλαίσιο της εποπτείας και παρακολούθησης της διαχείρισης αστικών αποβλήτων από τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό την αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση των αστικών αποβλήτων από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α.:
α) ελέγχει την εφαρμογή της μεθόδου κοστολόγησης και του κανονισμού τιμολόγησης,
β) ελέγχει την τήρηση της υποχρέωσης των ΦΟ.Δ.Σ.Α., ως προς την καταβολή του τέλους ταφής και επιβάλλει κυρώσεις,
γ) ελέγχει την ενσωμάτωση του κόστους αποκατάστασης – μεταφροντίδας, στο συνολικό κόστος των υπηρεσιών αποβλήτων,
δ) αξιολογεί την επίτευξη των κριτηρίων ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών της παρ. Β του Παραρτήματος Ι και προβαίνει σε συστάσεις ή επιβάλλει κυρώσεις, σε περίπτωση μη επίτευξής τους, σύμφωνα με τις παρ. 9 και 10 του άρθρου 36,
ε) ελέγχει την οικονομική αποδοτικότητα, προβαίνοντας σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι ΦΟ.Δ.Σ.Α. και αναρτά τα στοιχεία σε ειδικό ιστότοπο,
στ) εισηγείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης για την ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων,
ζ) αποφασίζει τα ελάχιστα επίπεδα ποιότητας, για τις παρεχόμενες από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων,
η) προβαίνει σε συστάσεις που περιλαμβάνουν διορθωτικά μέτρα, τα οποία λαμβάνονται εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, αν διαπιστωθεί εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. ή για την καλύτερη εφαρμογή της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/29.9.2021 κοινής απόφασης, και επιβάλλει κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης,
θ) παρέχει κατευθύνσεις και οδηγίες σε θέματα αξιοποίησης της παραγόμενης ενέργειας από απόβλητα,
ι) αναπτύσσει ηλεκτρονική πλατφόρμα με σκοπό την καταχώριση του κόστους διαχείρισης αποβλήτων των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, ανά τόνο και ανά υπηρεσία διαχείρισης αποβλήτων, αναλύοντας το κόστος,
ια) προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και διατυπώνει προτάσεις για τον εξορθολογισμό των σχετικών χρεώσεων,
ιβ) παρακολουθεί την εφαρμογή από τους Ο.Τ.Α. του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», του άρθρου 37 του ν. 4819/2021 (Α’ 129).
- Ειδικά για την Ανώνυμη Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, η περ. ε’ της παρ. 4, ισχύει μετά τη λήξη της ισχύος της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΣΔΥΥ/26142/180/21.3.2019 απόφασης του Ειδικού Γραμματέα Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 1105).».
Παράγραφος 4. Ενώ αναφέρεται ότι η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. «παρακολουθεί και εποπτεύει την εφαρμογή των γενικών κανόνων και αρχών διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος, ιδίως των μέτρων εξοικονόμησης, των ζωνών προστασίας, των σχεδίων ασφαλείας και των υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος» δεν διευκρινίζεται πως θα γίνεται αυτό, ειδικά για την εξοικονόμηση νερού (θα τίθενται όρια για τις απώλειες?), τις ζώνες προστασίας και τα σχέδια ασφάλειας νερού.
Στο συγκεκριμένο άρθρο θεωρούμε ότι η ΡΑΑΕΥ συγκεντρώνει πολύ αυξημένες αρμοδιότητες σε βάρος άλλων Υπουργείων που τις ασκούν όπως το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Υγείας, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κ.λ.π. με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Η υπερσυγκέντρωση αυτή αρμοδιοτήτων δεν θεωρούμε ότι θα συμβάλλει στην αποδοτική διαχείριση των ζητημάτων, μιας και οι αρμοδιότητες αντί να αποκεντρώνονται συγκεντρώνονται στην Αθήνα, όπου βρίσκεται η έδρα της Αρχής, στοιχείο που δεν είναι προς την ορθή κατεύθυνση.
Επίσης προβληματική θεωρούμε την αρμοδιότητα της ΡΑΑΕΥ να έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων των φορέων οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αμελλητί τα στοιχεία που τους ζητά (παρ. 2 του άρθρου). Η διάταξη αυτή θεωρούμε ότι προσκρούει στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα και πέραν των άλλων αναγάγει την ΡΑΑΕΥ σε απόλυτο ελεγκτή.
Προβληματική θεωρούμε επίσης και την περίπτωση β της παρ. 4 του άρθρου σύμφωνα με την οποία η ΡΑΑΕΥ προτείνει στη Γνωμοδοτική Επιτροπή της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3199/2003 την μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης. Θεωρούμε ότι η μέθοδος κοστολόγησης είναι συγκεκριμένη, βάσει των αρχών της Οικονομικής Επιστήμης. Η εν λόγω διατύπωση της διάταξης είναι αόριστη, ενώ παράλληλα υποκαθιστά τις Δ.Ε.Υ.Α. και τις θεσμικά κατοχυρωμένες αρμοδιότητές τους σύμφωνα με τον ιδρυτικό τους νόμο, τον ν. 1069/80.
Με τη διάταξη της παρ. 4 περ. ζ δίνει την αρμοδιότητα στην ΡΑΑΕΥ να πιστοποιεί τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος. Με τη διάταξη αυτή η οποία εξειδικεύεται στο άρθρο 12 παρ. 3 του νομοσχεδίου δημιουργείται ένα επιπλέον πλαίσιο πιστοποίησης, πέραν των άλλων που διαθέτουν οι πλειονότητα των ΔΕΥΑ με αποτέλεσμα να δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς τις Δ.Ε.Υ.Α. που ενδεχομένως δεν θα πιστοποιηθούν με επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και προσκρούει στο δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε υγιεινό και ασφαλές πόσιμο νερό.
Τέλος, θεωρούμε ότι η αρμοδιότητα που δίνεται με την παρ. 4 περ. η του άρθρου στην ΡΑΑΕΥ να παρακολουθεί και να εποπτεύει την απρόσκοπτη, ασφαλή, ποιοτικά αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή παροχή πόσιμου νερού προς τους καταναλωτές είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ως προς την ποιότητα και άλλων υπερκείμενων αρχών ως προς την οικονομικά προσιτή.
θεωρούμε ότι πρέπει να επαναδιατυπωθούν.
Προτείνεται η απόσυρση του άρθρου καθώς περιλαμβάνει σχεδόν στο σύνολο αόριστες και ασαφείς αναφορές και έρχεται σε σύγκρουση με αρμοδιότητες που βάσει της κείμενης νομοθεσίας ασκούνται στις ΔΕΥΑ από άλλους φορείς. Με την ρύθμιση αυτού του άρθρου η ΡΑΑΕΥ συγκεντρώνει πολύ αυξημένες αρμοδιότητες στις οποίες βάσει της προτεινόμενης σύνθεσης και τρόπου λειτουργίας της δεν θεωρούμε ότι θα μπορεί να ανταποκριθεί. Αποκτά υπερεξουσίες και παρεμβαίνει άμεσα στην λειτουργία των ΔΕΥΑ και των ΔΣ αυτών με την απαίτηση μάλιστα οι ενέργειες να γίνονται «αμελλητί».
Προβληματική θεωρούμε και την αρμοδιότητα της ΡΑΑΕΥ να έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων των φορέων οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αμελλητί τα στοιχεία που τους ζητά (παρ. 2 του άρθρου). Η διάταξη αυτή προσκρούει στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα.
Επίσης, προβληματική θεωρούμε και την περίπτωση β της παρ. 4 του άρθρου σύμφωνα με την οποία η ΡΑΑΕΥ προτείνει στη Γνωμοδοτική Επιτροπή της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3199/2003 την μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης. Η διατύπωση της διάταξης είναι αόριστη αφού δεν προσδιορίζει τινος την κοστολόγηση και τιμολόγηση προτείνει, αλλά και γιατί υποκαθιστά τις Δ.Ε.Υ.Α. και τις θεσμικά κατοχυρωμένες αρμοδιότητές τους σύμφωνα με τον ιδρυτικό τους νόμο, τον ν. 1069/80.
Διαφωνούμε με τη διάταξη της παρ. 4 περ. ζ που δίνει την αρμοδιότητα στην ΡΑΑΕΥ να πιστοποιεί τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος. Με τη διάταξη αυτή η οποία εξειδικεύεται στο άρθρο 12 παρ. 3 του νομοσχεδίου δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς τις Δ.Ε.Υ.Α. που ενδεχομένως δεν θα πιστοποιηθούν με επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και προσκρούει στο δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε υγιεινό και ασφαλές πόσιμο νερό (SDGS 6).
Τέλος, θεωρούμε ότι ην αρμοδιότητα που δίνεται με την παρ. 4 περ. η του άρθρου στην ΡΑΑΕΥ να παρακολουθεί και να εποπτεύει την απρόσκοπτη, ασφαλή, ποιοτικά αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή παροχή πόσιμου νερού προς τους καταναλωτές είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Το άρθρο 11., παρ. 4.ε) αναφέρει ότι η ΡΑΑΕΥ:
«ε) εγκρίνει με απόφαση πενταετούς ισχύος, η οποία εκδίδεται στο τέλος κάθε πενταετούς περιόδου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τα τιμολόγια των υπηρεσιών ύδατος των Ανωνύμων Εταιριών Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης και Θεσσαλονίκης για τις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών και χρηστών, υπό την επιφύλαξη των συμβάσεων του εκατοστού δέκατου τετάρτου άρθρου του ν. 4812/2021 (Α’ 110) και των σε εκτέλεση αυτού, από 2 Φεβρουαρίου 2022, συναφθεισών συμβάσεων, μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της Εταιρείας Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης για την ανανέωση του αποκλειστικού δικαιώματος παροχής ακατέργαστου ύδατος και της συντήρησης του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος της πρωτεύουσας. Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. επιβλέπει την εφαρμογή των άνω συμβάσεων, μη δυνάμενη να τροποποιήσει ή μεταβάλει του συμβατικούς όρους αυτών…».
Σύμφωνα με το ν.4812/21 , και το αρθ.11 του παρόντος νομοσχεδίου, υπεγράφησαν την 2-2-2022, δύο συμβάσεις, ήτοι δύο ημέρες πριν τις αποφάσεις ΣτΕ 190-191/2022 (για την έξοδο από το Υπερταμείο των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Ειδικότερα, οι συμβάσεις του εκατοστού δέκατου τετάρτου άρθρου του ν. 4812/2021 (Α’ 110) δηλ. α) η Σύμβαση παραχώρησης του αποκλειστικού δικαιώματος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, η οποία λήγει το 2040 (συναφθείσα από τους Υπουργούς Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών, αφετέρου της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. και ως εκ τρίτου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ»), ενώ β) η σύμβαση συντήρησης και λειτουργίας του Ε.Υ.Σ. είναι 3ετούς διάρκειας (συναφθείσα από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, την «Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ») και την Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.).
Ως φυσικό και επόμενο οι συμβάσεις αυτές: α) αφορούν στο μισό πληθυσμό της χώρας και κατ΄ επέκταση εκτιμώνται σε μεγάλης οικονομικής αξίας κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος, οπότε και υπάγονται σε Προσυμβατικό Έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, β) αποτελούν αφενός μεν σύμβαση παραχώρησης ενός αποκλειστικού δικαιώματος (μονοπώλιο ύδρευσης και αποχέτευσης) αφετέρου δε δημόσια σύμβαση συντήρησης και λειτουργίας του Συστήματος υδροδότησης της πρωτευούσης (σύμβαση συντήρησης και λειτουργίας ενός δημοσίου έργου) από μια εταιρεία εισηγμένη στο ΧΑΑ, ενώ γ) εν δυνάμει αποτελούν, δεδικασμένο και κανόνα εφαρμοστέας πρακτικής και για την ΕΥΑΘ ΑΕ, δηλαδή εν τοις πράγμασι αφορούν το 50% του πληθυσμού της χώρας, ενώ δυνητικά αφορούν το 60% του πληθυσμού αυτής.
Eφόσον προβλέπεται η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. να επιβλέπει την εφαρμογή των ως άνω από 2-2-2022 συμβάσεων (έχουν ισχύ νόμου;), μη δυνάμενη να τροποποιήσει ή μεταβάλλει τους συμβατικούς όρους αυτών, εγείρονται τα εξής ζητήματα:
Δεν είναι γνωστοί οι όροι των Συμβάσεων του ν.4812/2021, ούτε η ακριβής οικονομική αξία έκαστης εξ αυτών. Ούτε είναι γνωστό σε ποιες ενέργειες έχει προβεί η Διοίκηση (Ελληνικό Δημόσιο) από το στάδιο της κατάρτισης (ποιο το σκεπτικό του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και ο χρόνος διατύπωσης, ως μείζονος οικονομικής αξίας συμβάσεις με συμβαλλόμενο το Ελληνικό Δημόσιο, γιατί οι συμβάσεις αυτές δεν κυρώθηκαν με νόμο), αλλά ούτε και τα εξαγόμενα αποτελέσματα από την ήδη ενός έτους εκτέλεση των δύο Συμβάσεων (2-2-2022 έως 2-2-2023).
Αντιθέτως προβλέπεται ότι οι όροι των συμβάσεων λαμβάνονται υπόψη για την κατάρτιση των νέων τιμολογίων της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, προφανώς έως το 2040 (!) (και όχι μονον κατά την πρώτη εφαρμογή τους), χρονολογία λήξης της σύμβαση αποκλειστικότητας της ΕΥΔΑΠ ΑΕ να παρέχει τις υπηρεσίες της σύμφωνα με αυτές.
Υπό την επιφύλαξη αποδείξεως ότι οι από 2-2-2022 συμβάσεις είναι σε ισχύ, τυπικά (τηρήθηκε ο τύπος της διαδικασίας) και ουσιαστικά (δεν περιέχουν όρους ή παραδοχές που αντίκεινται στις αποφάσεις ΣτΕ 1906/2014, ΣτΕ 190-191/2022, ΣτΕ 1886/2022 ΣτΕ 2519/2022) και δεδομένου ότι αφορούν στο μισό πληθυσμό της χώρας, δέον είναι όπως κατονομαστούν ρητά με παραπομπή στα άρθρα (και όχι γενικόλογα) οι ακριβείς όροι των συμβάσεων, ‘’υπό την επιφύλαξη’’ των οποίων εφαρμόζεται η διάταξη του άρθ. 11 του νομοσχεδίου, σύμφωνα με την οποία η ΕΥΔΑΠ ΑΕ θα διαμορφώσει τα τιμολόγιά της τα οποία σύρονται σε (αναδρομική) παράταση, ήδη από το 2018 (θεσπισμένα το 2013 με 5ετή διάρκεια) (βλ. και παρ. 5, άρθ. 114, ν.4812/21).
Μήπως επειδή με την ΚΥΑ (5830 Β’/14-12-21), προβλέπεται ότι η ‘’Η ΕΥΔΑΠ δύναται να ανακτήσει το καταβλητέο ποσό της ανωτέρω παραγράφου 4 εντός της περιόδου ισχύος της συμβάσεως του εδαφίου 2 του άρθρου εκατοστού δέκατου τέταρτου του Ν. 4812/2021 (110 Α΄)…’’. Εάν τούτο εφαρμοστεί καταστρατηγείται η Οδηγία 2000/60/ΕΚ καθότι θα μετακυληστεί εκ νέου το κόστος ύδατος (ύδρευσης και αποχέτευσης -ως ποσοστό της πρώτης-) στον πολίτη ο οποίος το έχει ήδη πληρώσει. Και το κόστος αυτό ανέρχεται σε 157 εκατομμύρια Ευρώ σύμφωνα με την ίδια ΚΥΑ.
Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. ως εισηγήτρια Αρχή στην Γνωμοδοτική Επιτροπή, των κανόνων τιμολόγησης και κοστολόγησης και εν συνεχεία διαμορφώτρια των τιμολογίων των παρόχων, εμπλέκεται σε όλο τον κύκλο των Αποφάσεων από τη γένεσή τους έως και την θεσμοθέτησή τους (επισφράγιση). Ειδικά στην περίπτωση των μεγάλων και εισηγμένων στο ΧΑΑ, παρόχων ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΑΘ ΑΕ, αλλά και στα τιμολόγια των ΕΥΔΑΠ Παγίων και ΕΥΑΘ Παγίων, το θέμα είναι μείζονος σημασίας καθότι εμπλέκεται ευθέως στο πιθανό κέρδος ή στις ζημίες αυτών, αλλά και στην διαμόρφωση του ύψους των μερισμάτων τα οποία, ως γνωστό εξυπηρετούν το Δημόσιο χρέος μέσω του Υπερταμείου (αλλά και την λειτουργία του).
Με τις διατάξεις που προτείνονται στο άρθρο 11 του νομοσχεδίου σχετικά με τις αρμοδιότητες και την εποπτεία της νέας Ρυθμιστικής Αρχής επί της παροχής υπηρεσιών ύδατος, συγκεντρώνει πολύ αυξημένες αρμοδιότητες σε βάρος άλλων Υπουργείων που τις ασκούν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, όπως το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Υγείας, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις ενώ επέρχεται πλήρης κατάργηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των ΔΣ των ΔΕΥΑ, καθώς και αρμοδιοτήτων των Δημοτικών Συμβουλίων που τα ελέγχουν, δημιουργούνται δε αντικρουόμενες διατάξεις, οι οποίες έμμεσα επιδιώκουν να καταργήσουν ισχύουσες διατάξεις.
Επιπλέον προσκρούει στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, η αρμοδιότητα της ΡΑΑΕΥ να έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων των φορέων οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αμελλητί τα στοιχεία που τους ζητά (παρ. 2 του άρθρου).
Συγκεντρώνει πολύ αυξημένες αρμοδιότητες η νέα Ρυθμιστική Αρχή η οποία (σύμφωνα με την περίπτωση β της παρ. 4 του άρθρου 11) προτείνει στη Γνωμοδοτική Επιτροπή της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3199/2003 (Α’ 280) τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης. Με το νομοσχέδιο προτείνονται αόριστα παρεμβάσεις από μία Ανεξάρτητη Αρχή η οποία καλείται να ρυθμίσει το κοινωνικό αγαθό του νερού, όταν ο σκοπός των Ανεξάρτητων Αρχών, είναι να ρυθμίζουν την ελεύθερη αγορά που λειτουργεί υπό συνθήκες ανταγωνισμού.
Αντιβαίνει στο Σύνταγμα κάθε προσπάθεια αλλοίωσης του κοινωνικού και δημόσιου χαρακτήρα διαχείρισης του ύδατος. Έχει κατοχυρωθεί ξεκάθαρα ότι το νερό ανήκει σε όλους τους πολίτες και σε καμία με περίπτωση με το πρόσχημα δήθεν τήρησης αρχών διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, δεν μπορεί κανείς να το στερήσει.
Με το εν λόγω νομοσχέδιο, εφόσον ψηφιστεί, θα τεθούν σε ισχύ αντίθετες διατάξεις, που με την πολυνομία αυτή θα δημιουργήσουν εύλογα σύγχυση και θα επιφέρουν σε δεύτερο χρόνο την πλήρη διάλυση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες επιτελούν δια νόμου κοινωφελή σκοπό και διαχειρίζονται δημόσιο αγαθό.
Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε αναγκαίο άμεσα να αποσυρθεί και να επαναδιατυπωθεί το Σχέδιο Νόμου μετά από ειδική διαβούλευση στην οποία θα συμμετέχουν κατ’ ελάχιστο ΥΠΕΝ – ΥΠΕΣ – ΚΕΔΕ – ΕΔΕΥΑ – D.G.Regio.
• Επί του αρ. 11 παρ. 5 περ. ε «ελέγχει την οικονομική αποδοτικότητα, προβαίνοντας σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι ΦΟ.Δ.Σ.Α. και αναρτά τα στοιχεία σε ειδικό ιστότοπο».
Δεν μπορεί να ελέγχεται οι οικονομική αποδοτικότητα ενός ΦοΔΣΑ σε σύγκριση με το κόστος αντίστοιχων υπηρεσιών άλλων ΦοΔΣΑ, γιατί ο κάθε φορέας έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά, μέγεθος και διαφορετικές παρεχόμενες υπηρεσίες. Δεν μπορεί να τίθεται ζήτημα σύγκρισης ανόμοιων οντοτήτων
• Επί του αρ. 11 παρ. 5 περ. ι «αναπτύσσει ηλεκτρονική πλατφόρμα με σκοπό την καταχώριση του κόστους διαχείρισης αποβλήτων των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, ανά τόνο και ανά υπηρεσία διαχείρισης αποβλήτων, αναλύοντας το κόστος».
Οι ΦοΔΣΑ παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων και σε άλλους φορείς (πλην ΟΤΑ Α’ βαθμού). Επίσης οι ΦοΔΣΑ μπορεί να παρέχουν και άλλες υπηρεσίες πέραν της διαχείρισης αποβλήτων (π.χ. υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων, υπηρεσίες παραγωγής βιοαερίου κ.α.). Με ποιόν τρόπο θα γίνεται ο διαχωρισμός των δαπανών ώστε να προσδιορίζεται διακριτά το κόστος διαχείρισης αποβλήτων προς ΟΤΑ Α’ βαθμού;
• Επί του αρ. 11 παρ. 5 περ. ια «προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και διατυπώνει προτάσεις για τον εξορθολογισμό των σχετικών χρεώσεων».
Τι είδους αντίστοιχες υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων παρέχουν οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού; Οι υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι ΦοΔΣΑ είναι αποκλειστικές.
Ως γενικό σχόλιο, παρατηρούμε πως οι νέες αρμοδιότητες στους τομείς αποβλήτων και υδάτων περιορίζονται κυρίως σε εποπτικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες και συνεπώς το ανατιθέμενο έργο -επί του παρόντος- είναι σημαντικά υποδεέστερο σε σύγκριση με το έργο του Ρυθμιστή Ενέργειας. Δεδομένης λοιπόν της προφανούς ανισοβαρούς κατανομής καθηκόντων και απαιτήσεων μεταξύ των τριών κλάδων, η αντιμετώπιση του Ρυθμιστή Ενέργειας στο νέο σχήμα, ως «ίσου» μέρους με τους Ρυθμιστές Υδάτων και Αποβλήτων, καταλήγει να υποβαθμίζει τον ρόλο της ΡΑΕ.
Στην παράγραφο 4 του άρθρου 11 θα μπορούσε να προστεθούν οι παρακάτω αναφορές για γνωμοδότηση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. επί των κανονισμών ύδρευσης και αποχέτευσης των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και για εποπτεία της εφαρμογής Ευρωπαϊκής και Ελληνικής νομοθεσίας:
«4. Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. στο πλαίσιο της εποπτείας και παρακολούθησης της παροχής υπηρεσιών ύδατος από τους παρόχους:
…κ) γνωμοδοτεί και εγκρίνει τους κανονισμούς ύδρευσης και αποχέτευσης των παρόχων υπηρεσιών ύδατος»
λ) Παρακολουθεί και εποπτεύει την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τα ύδατα (νερό και λύματα) και της αντίστοιχης Ελληνικής Νομοθεσίας από τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος»
Επίσης, θα ήταν σωστό να απαλειφθεί η αναφορά της παραγράφου 4δ) καθώς οι τρίτοι που αναλαμβάνουν υπηρεσίες ύδατος εποπτεύονται από τις επιτροπές παρακολούθησης συμβάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος.
Με την ρύθμιση αυτού του άρθρου η ΡΑΑΕΥ συγκεντρώνει πολύ αυξημένες αρμοδιότητες σε βάρος άλλων Υπουργείων που τις ασκούν όπως το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Υγείας, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κ.λ.π. με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Η υπερσυγκέντρωση αυτή αρμοδιοτήτων δεν θεωρούμε ότι θα συμβάλλει στην αποδοτική διαχείριση των ζητημάτων.
Προβληματική θεωρούμε και την αρμοδιότητα της ΡΑΑΕΥ να έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων των φορέων οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αμελλητί τα στοιχεία που τους ζητά (παρ. 2 του άρθρου). Η διάταξη αυτή προσκρούει στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα.
Επίσης, προβληματική θεωρούμε και την περίπτωση β της παρ. 4 του άρθρου σύμφωνα με την οποία η ΡΑΑΕΥ προτείνει στη Γνωμοδοτική Επιτροπή της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3199/2003 την μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης. Η διατύπωση της διάταξης είναι αόριστη αφού δεν προσδιορίζει τινος την κοστολόγηση και τιμολόγηση προτείνει, αλλά και γιατί υποκαθιστά τις Δ.Ε.Υ.Α. και τις θεσμικά κατοχυρωμένες αρμοδιότητές τους σύμφωνα με τον ιδρυτικό τους νόμο, τον ν. 1069/80.
Διαφωνούμε με τη διάταξη της παρ. 4 περ. ζ που δίνει την αρμοδιότητα στην ΡΑΑΕΥ να πιστοποιεί τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος. Με τη διάταξη αυτή η οποία εξειδικεύεται στο άρθρο 12 παρ. 3 του νομοσχεδίου δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς τις Δ.Ε.Υ.Α. που ενδεχομένως δεν θα πιστοποιηθούν με επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και προσκρούει στο δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε υγιεινό και ασφαλές πόσιμο νερό (SDGS 6).
Τέλος, θεωρούμε ότι ην αρμοδιότητα που δίνεται με την παρ. 4 περ. η του άρθρου στην ΡΑΑΕΥ να παρακολουθεί και να εποπτεύει την απρόσκοπτη, ασφαλή, ποιοτικά αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή παροχή πόσιμου νερού προς τους καταναλωτές είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
προτείνεται η απόσυρση του άρθρου καθώς:
παράγραφος 4 – στην παράγραφο περιλαμβάνονται γενικές αναφορές για παρακολούθηση και εποπτεία, γενικά με πολλές αόριστες αναφορές.
παράγραφος 4δ) « …παρακολουθεί και εποπτεύει την ορθή εφαρμογή συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους,…» — αόριστη αναφορά
«πιστοποιεί του παρόχους υπηρεσιών ύδατος …», αόριστη αναφορά.
Στον ν. 4001/2011 (Α΄ 179) προστίθεται άρθρο 12Α ως εξής:
«Άρθρο 12Α
Εποπτεία επί της παροχής υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), στη βάση των ετήσιων εκθέσεων προγραμματισμού που υποβάλλουν προς έγκριση οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος στη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και των στοιχείων του Παραρτήματος Ι, που υποβάλλουν οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), καθώς και πάσης φύσεως στοιχείων που συλλέγει, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 27, εποπτεύει και παρακολουθεί το οικονομικό και φυσικό αντικείμενο της παροχής των υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, υποβάλλοντας ετήσια αναφορά στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., για την εφαρμογή της παρ. 1, έχει πρόσβαση σε κάθε σχετική βάση δεδομένων που τηρείται από άλλους δημόσιους φορείς. Οι φορείς αυτοί παρέχουν αμελλητί τα ζητούμενα από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. στοιχεία.
Για την εφαρμογή της παρ. 1, η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. αξιοποιεί δείκτες οικονομικούς, φυσικού αντικειμένου, καθώς και ποιότητας και αποτελεσματικότητας, οι οποίοι αναρτώνται στον ιστότοπό της. Κατ’ ελάχιστον χρησιμοποιούνται οι δείκτες του: α) Παραρτήματος ΙΙΙ για τις υπηρεσίες παροχής ύδατος, βάσει των στοιχείων του Παραρτήματος ΙΙ, και β) Παραρτήματος V της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/29.9.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών (Β’ 4514) για την υγειονομική ταφή, βάσει των στοιχείων του Παραρτήματος IV της ως άνω κοινής απόφασης.
…………..
Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., στο πλαίσιο της εποπτείας και παρακολούθησης της διαχείρισης αστικών αποβλήτων από τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό την αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση των αστικών αποβλήτων από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α.:
α) ελέγχει την εφαρμογή της μεθόδου κοστολόγησης και του κανονισμού τιμολόγησης,
β) ελέγχει την τήρηση της υποχρέωσης των ΦΟ.Δ.Σ.Α., ως προς την καταβολή του τέλους ταφής και επιβάλλει κυρώσεις,
γ) ελέγχει την ενσωμάτωση του κόστους αποκατάστασης – μεταφροντίδας, στο συνολικό κόστος των υπηρεσιών αποβλήτων,
δ) αξιολογεί την επίτευξη των κριτηρίων ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών της παρ. Β του Παραρτήματος Ι και προβαίνει σε συστάσεις ή επιβάλλει κυρώσεις, σε περίπτωση μη επίτευξής τους, σύμφωνα με τις παρ. 9 και 10 του άρθρου 36,
ε) ελέγχει την οικονομική αποδοτικότητα, προβαίνοντας σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι ΦΟ.Δ.Σ.Α. και αναρτά τα στοιχεία σε ειδικό ιστότοπο,
στ) εισηγείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης για την ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων,
ζ) αποφασίζει τα ελάχιστα επίπεδα ποιότητας, για τις παρεχόμενες από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων,
η) προβαίνει σε συστάσεις που περιλαμβάνουν διορθωτικά μέτρα, τα οποία λαμβάνονται εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, αν διαπιστωθεί εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. ή για την καλύτερη εφαρμογή της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/29.9.2021 κοινής απόφασης, και επιβάλλει κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης,
θ) παρέχει κατευθύνσεις και οδηγίες σε θέματα αξιοποίησης της παραγόμενης ενέργειας από απόβλητα,
ι) αναπτύσσει ηλεκτρονική πλατφόρμα με σκοπό την καταχώριση του κόστους διαχείρισης αποβλήτων των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, ανά τόνο και ανά υπηρεσία διαχείρισης αποβλήτων, αναλύοντας το κόστος,
ια) προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που παρέχουν οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και διατυπώνει προτάσεις για τον εξορθολογισμό των σχετικών χρεώσεων,
ιβ) παρακολουθεί την εφαρμογή από τους Ο.Τ.Α. του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», του άρθρου 37 του ν. 4819/2021 (Α’ 129)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Β.
Β. Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών αξιολογείται βάσει, τουλάχιστον, των κατωτέρω:
βα) της επίτευξης ποιοτικών κριτηρίων για ρεύματα υλικών που προκύπτουν από την παραγωγική διαδικασία εγκαταστάσεων,
ββ) της αποθήκευσης παραγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών, άνω των τριών (3) ετών στην εγκατάσταση,
βγ) του ποσοστού μη επίτευξης του τιθέμενου κατώτερου ποσοστού ανακύκλωσης/ανάκτησης υλικών από την εγκατάσταση,
βδ) του ποσοστού υπέρβασης του ανώτερου ορίου υπολειμμάτων από την εγκατάσταση που οδηγούνται προς τελική διάθεση,
βε) της αποδοχής ανεπεξέργαστων αστικών αποβλήτων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α΄ βαθμού, από Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, εφόσον υφίσταται Μ.Ε.Α. που τους εξυπηρετεί,
βστ) του βαθμού επίτευξης ξεχωριστών ρευμάτων υλικών, μη συμπεριλαμβανομένου του υπολείμματος, όπως διαφανές, πράσινο και καφέ γυαλί,
βζ) των ποσοστών του ρεύματος «compost/compost» τύπου Α΄ που διατίθενται:
βζα) ως επικάλυψη σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής,
βζβ) για ανάπλαση περιοχών, ιδίως ανενεργών λατομείων,
βζγ) για οποιασδήποτε αγροτική/γεωπονική χρήση,
βζδ) για ανάκτηση ενέργειας,
βη) του ποσοστού του υπολείμματος που καταλήγει σε ίδια ή εξωτερική μονάδα παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων, ιδίως τύπου «RDF»,
βθ) του αριθμού παραπόνων ή καταγγελιών για περιβαλλοντικές οχλήσεις ανά έτος,
βθα) του βαθμού συμμόρφωσης επί καταγεγραμμένων περιβαλλοντικών παραβάσεων από ελεγκτές περιβάλλοντος,
βθβ)του βαθμού ικανοποίησης του Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού για την παρεχόμενη από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. εξυπηρέτηση.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Άρθρου 11
α) Από το σχέδιο νόμου, σε συνδυασμό με το Παράρτημα Ι, προκύπτει ότι η Αρχή δύναται να εποπτεύει μόνο τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ. Από το σχέδιο απουσιάζει οποιαδήποτε δυνατότητα της Αρχής να ελέγξει παραμέτρους επίτευξης των στόχων που καλούνται να υλοποιήσουν οι ΦοΔΣΑ, όπως η προσήκουσα εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Πολιτείας σε ζητήματα αξιολόγησης, αδειοδότησης και χρηματοδότησης έργων διαχείρισης αστικών αποβλήτων και προτάσεων προμήθειας εξοπλισμού, η προσήκουσα εκπλήρωση των υποχρεώσεων των ΣΣΕΔ ανακυκλώσιμων ως προς την προμήθεια εξοπλισμού, κλπ.
Το αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης είναι το εξής: ή όντως οι ΦοΔΣΑ δεν επιτελούν το έργο τους επιμελώς παρά το γεγονός ότι δεν υφίστανται ευθύνες τρίτων, οπότε οι ΦοΔΣΑ ορθώς υπόκεινται σε κυρώσεις, ή υφίστανται ευθύνες τρίτων, τις οποίες η Αρχή δεν δύναται ούτε να ελέγξει ούτε να αξιολογήσει. Στην περίπτωση αυτή, ή οι ΦοΔΣΑ υπόκεινται σε κυρώσεις, ή δεν υπόκεινται σε κυρώσεις, χωρίς ταυτόχρονα να προβλέπεται οποιοσδήποτε μηχανισμός επίλυσης των προβλημάτων που προκαλούνται εξ υπαιτιότητας τρίτων. Τίθεται το ερώτημα : ποιός ο λόγος ύπαρξης της Αρχής αν δεν έχει την αρμοδιότητα εποπτείας του τομέα το σύνολό του ;
β) Ειδικά σε σχέση με το εδάφιο β: «ελέγχει την τήρηση της υποχρέωσης των ΦΟ.Δ.Σ.Α., ως προς την καταβολή του τέλους ταφής και επιβάλλει κυρώσεις» δημιουργείται εύλογα το ερώτημα : αν υφίσταται Ανεξάρτητη Αρχή με αρμοδιότητα την εποπτεία του τομέα διαχείρισης αστικών αποβλήτων, η οποία μάλιστα εποπτεύει συγκεκριμένα την τήρηση της νομοθεσίας περί καταβολής του τέλους ταφής και έχει την αρμοδιότητα επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησής της, για ποιο λόγο το τέλος καταβάλλεται σε άλλη αρχή, και συγκεκριμένα τον ΕΟΑΝ, ο οποίος αφ’ ενός ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος όχι μόνο δεν έχει τα εχέγγυα της Ανεξάρτητης Αρχής αλλά δεν αποτελεί καν όργανο διοίκησης, και αφ’ ετέρου δεν έχει καμία αρμοδιότητα επί της επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων, πέραν των δράσεων ανακύκλωσης ; Για ποιο λόγο προτείνεται η σύσταση μιας Ανεξάρτητης Αρχής, η οποία δεν θεωρείται ικανή ούτε καν για να επιτελέσει το ρόλο του εισπράκτορα του τέλους ταφής ;
γ) Σε σχέση με το ανωτέρω (ζ) εδάφιο (.. «ζ) αποφασίζει τα ελάχιστα επίπεδα ποιότητας, για τις παρεχόμενες από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων..») τίθεται το ερώτημα : πώς δύναται η Αρχή να αποφασίζει τα ελάχιστα επίεπδα ποιότητας για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι ΦοΔΣΑ, αν δεν έχει τη δυνατότητα ελέγχου των παραμέτρων που καθορίζουν τη δυνατότητα παροχής των υπηρεσιών αυτών ; Πώς δύναται να ελέγξει, να επιβάλει ή έστω να προτείνει τρόπους επίτευξης της απαιτούμενης επάρκειας από πλευράς στελέχωσης των ΦοΔΣΑ, ή από πλευράς επάρκειας των απαιτούμενων υποδομών, ή του απαιτούμενου εξοπλισμού ; Αν οι ΦοΔΣΑ αδυνατούν να παράσχουν ποιοτικές υπηρεσίες εξ αιτίας ελλείψεων στους τομείς αυτούς, ποιος διαπιστώνει τις ελλείψεις, ποιος ελέγχει τα αίτια ύπαρξης των ελλείψεων, ποιος επιβάλλει ή έστω επιβλέπει την επίλυση των προβλημάτων αυτών ;
Το αποτέλεσμα:
Αν η Πολιτεία συνεχίσει να απαγορεύει την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού στους ΦοΔΣΑ, η Αρχή θα μπορεί μόνο να διαπιστώνει την ανεπάρκειά τους, και η μόνη λύση θα είναι η παραχώρηση της διαχείρισης των αποβλήτων σε ιδιώτες.
Αν η Πολιτεία καθυστερεί την ολοκλήρωση των διαδικασιών αξιολόγησης, ένταξης, χρηματοδότησης και αδειοδότησης των έργων ή της προμήθειας εξοπλισμού, η Αρχή θα μπορεί μόνο να διαπιστώνει την ανεπάρκεια των ΦοΔΣΑ, και η μόνη λύση θα είναι η παραχώρηση της διαχείρισης των αποβλήτων σε ιδιώτες.
Αν τα ΣΣΕΔ δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους και δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι της ανάκτησης των ανακυκλώσιμων, η Αρχή θα μπορεί μόνο να διαπιστώνει την ανεπάρκεια των ΦοΔΣΑ, και η μόνη λύση θα είναι η παραχώρηση της διαχείρισης των αποβλήτων σε ιδιώτες.
να προστεθούν στο τέλος του α):
Ειδικότερα:
– γνωμοδοτεί για την προτεραιοποίηση των απαιτούμενων έργων από πλευράς κεντρικής διοίκησης και τον ορθολογικό σχεδιασμό τους με βάση τα εγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια λυμάτων και πόσιμου νερού,
– εισηγείται μέτρα καλής λειτουργίας και εξοικονόμησης ενέργειας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, προς όφελος των καταναλωτών, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος,
– εποπτεύει τα μέτρα που εφαρμόζουν οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για τον περιορισμό των απωλειών νερού από τα δίκτυα ύδρευσης και την παροχή επαρκούς και υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού,
– εισηγείται μέτρα ανάκτησης υδάτων και επανάχρησης εκροής επεξεργασμένων λυμάτων σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και τα Γενικά Σχέδια ΄Υδρευσης των παρόχων υπηρεσιών ύδατος,
– εισηγείται μέτρα ώστε η ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης και των υπηρεσιών αποχέτευσης να οδηγεί διακριτά στη βιωσιμότητα των αντίστοιχων υπηρεσιών,
να προστεθούν στο τέλος του α):
Ειδικότερα:
– γνωμοδοτεί για την προτεραιοποίηση των απαιτούμενων έργων από πλευράς κεντρικής διοίκησης και τον ορθολογικό σχεδιασμό τους με βάση τα εγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια λυμάτων και πόσιμου νερού,
– εισηγείται μέτρα καλής λειτουργίας και εξοικονόμησης ενέργειας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, προς όφελος των καταναλωτών, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος,
– εποπτεύει τα μέτρα που εφαρμόζουν οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για τον περιορισμό των απωλειών νερού από τα δίκτυα ύδρευσης και την παροχή επαρκούς και υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού,
– εισηγείται μέτρα ανάκτησης υδάτων και επανάχρησης εκροής επεξεργασμένων λυμάτων σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και τα Γενικά Σχέδια ΄Υδρευσης των παρόχων υπηρεσιών ύδατος,
– εισηγείται μέτρα ώστε η ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης και των υπηρεσιών αποχέτευσης να οδηγεί διακριτά στη βιωσιμότητα των αντίστοιχων υπηρεσιών,