Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), ως προς την άσκηση των αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προστίθενται περ. (ια) και (ιβ) ως εξής:
«(ια) Να διασφαλίζονται αποτελεσματικές και διαφανείς διαδικασίες για την παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενώ παράλληλα να επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή ποιότητά τους, μέσα από ένα σαφές και διαφανές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης, στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.
(ιβ) Να ελέγχεται η τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος.».
Με το παρόν νομοσχέδιο επιδιώκεται η υπαγωγή των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στον έλεγχο ρυθμιστικής αρχής. Οι ρυθμιστικές, όμως, αρχές έχουν ρόλο και λόγο ύπαρξης σε μία απελευθερωμένη αγορά με ιδιωτικές εταιρείες, ώστε να τη ρυθμίζουν (ή να προσπαθούν να τη ρυθμίσουν, ενίοτε όχι επιτυχώς, βλ. ενέργεια) υπερ του δημοσίου συμφέροντος. Όμως, όπως έχει ήδη αποφανθεί η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ήδη από το 2014 (βλ. ΟλΣτΕ 1906/2014 και ακολούθως ΟλΣτΕ 190, 191/2022), οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης δύνανται εκ του Συντάγματος να παρέχονται μόνο από νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από το Δημόσιο τουλάχιστον κατά την πλειοψηφία του μετοχικού τους κεφαλαίου. Εν προκειμένω, δηλ., με απλά λόγια, ο τομέας των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης απαγορεύεται εκ του Συντάγματος (και ευλόγως προς προστασία ενός δημόσιου αγαθού ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των ανθρώπων) να «απελευθερωθεί» και «ιδιωτικοποιηθεί» παραδιδόδεμενος (και αυτός) στους αδυσώπητους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Και ναι μεν μπορεί και αυτός ο νόμος (εφόσον ψηφιστεί) να καταπέσει ως αντισυνταγματικός στο ΣτΕ, καλόπιστα, όμως, ο πολίτης προβληματίζεται: γιατί η Κυβέρνηση (α) αντί να κατανοήσει τις κρίσεις των συνεχών αποφάσεων του ΣτΕ περί της αναγκαιότητας της δημόσιας διαχείρισης του νερού, (β) αντί να μάθει από τις ανεπιτυχείς ή καταστροφικές προσπάθειες ολίγων κρατών ή δήμων, σε διεθνές επίπεδο, να «απελευθερώσουν» την «αγορά» νερού και (γ) αντί να διδαχτεί από τη σκανδαλώδη, σε βάρος των πολιτών, εμπειρία της «απελευθέρωσης» της αγοράς ενέργειας, επιμένει να κινείται προς την κατεύθυνση «να κάνει και το νερό σαν το ρεύμα» ;
Γίνεται αναφορά στο άρθρο στην τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων ύδατος. Αυτό σημαίνει ότι θα ελέγχονται όλες οι υποχρεώσεις, π.χ. ποιότητα νερού?
«Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), ως προς την άσκηση των αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προστίθενται περ. (ια) και (ιβ) ως εξής:
(ια) Να διασφαλίζονται αποτελεσματικές και διαφανείς διαδικασίες για την παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενώ παράλληλα να επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή ποιότητά τους, μέσα από ένα σαφές και διαφανές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης, στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.
(ιβ) Να ελέγχεται η τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος».
Ουσιαστικά μέσω των ανωτέρω εμφανίζονται οι φορείς ύδατος και ειδικότερα οι ΔΕΥΑ να μην εφαρμόζουν διαφανείς διαδικασίες και να μην έχουν διαφανές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης.
Θεωρώ ότι οι εκφράσεις αυτές υποτιμούν τις ίδιες τις ΔΕΥΑ και το έργο που έχουν επιτελέσει όλα τα προηγούμενα έτη, που ως αποτέλεσμα είχαν και έχουν να ολοκληρωθούν και να λειτουργούν σήμερα έργα άνω των 20 δις €, έχοντας προσφέρει πολλά στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Περιφέρειας στις οποίες δραστηριοποιούνται. Οι ΔΕΥΑ διαθέτουν ΔΣ, οι αποφάσεις τους ελέγχονται (ειδικά της τιμολόγησης από τους δήμους), υπάρχουν υπερκείμενες αρχές ελέγχου (Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Ελεγκτικό Συνέδριο, Ορκωτοί ελεγκτές), με αποτέλεσμα να υφίσταται και διαφάνεια και ελεγκτικό σύστημα.
Στο Ν. 1069/80 των ΔΕΥΑ και ειδικότερα στα άρθρα 25 και 26 περί τιμολόγησης γίνεται σαφής αναφορά. Παράλληλα η Οδηγία Πλαίσιο στο άρθρο 9 αλλά και στο άρθρο 12 του Ν. 3199/2003, όπως επίσης και το ΠΔ 51/2007 περιέχουν όλα όσα πρέπει να αναφέρονται στο σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης.
Επομένως θεωρούμε ότι η εν λόγω παράγραφος πρέπει να τροποποιηθεί ως ακολούθως:
Να διασφαλίζονται αποτελεσματικές διαδικασίες για την παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενώ παράλληλα να επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή ποιότητά τους, μέσα από ένα σαφές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης, όπως αυτό προσδιορίζεται από τα άρθρα 25 και 26 του Ν. 1069/80, το άρθρο 9 της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ, το άρθρο 12 του Ν. 3199/2003, καθώς επίσης και το ΠΔ 51/2007, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», να συνεκτιμά τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα της ανάκτησης, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της οικείας περιοχής στη βάση των αρχών της οικονομικής επιστήμης.
Η διατύπωση του άρθρου είναι κατ’ ελάχιστον προσβλητική για τους φορείς του τομέα ύδατος. Αφήνει ανεπίτρεπτες αιχμές για ύπαρξη αδιαφάνειας στις διαδικασίες και το σύστημα κοστολόγησης που έρχεται να θεραπεύσει η νέα Ρυθμιστική Αρχή.
«24 Φεβρουαρίου 2023, 10:37 | Δημοπούλου Αργυρή, ΜΟΔ αε/Ομάδα Τεχνικής Υποστήριξης Περιβάλλοντος
Μόνιμος Σύνδεσμος
όπου αναφέρεται «παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων » προτείνω να διευκρινισθεί ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά την διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων. Ορθά στην αιτιολογική έκθεση της παρούσας ρύθμισης αναφέρεται ότι η παροχή υπηρεσιών ύδατος περιλαμβάνει ύδρευση και αποχέτευση, άρα περιλαμβάνει και την διαχείριση αστικών υγρών αποβλήτων-λυμάτων και επομένως πρέπει να γίνεται διάκριση ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά τα αστικά στερεά απόβλητα».
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΟΣ
Το πρόβλημα ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΗ είναι ότι ΟΛΟ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ αναφέρεται ΑΣΑΦΩΣ στα αντικείμενα διαχείρισης υδάτων / αποβλήτων.
ΔΗΛΑΔΗ ΓΟΥΡΟΥΝΙ ΣΤΟ ΣΑΚΙ με τη σφραγίδα του ΥΠΕΝ.
Το μόνο που θέλουν από εσένα και από εμένα, είναι «συναίνεση» με τον Α ή Β τρόπο και να δουλεύεις για να τους πληρώνεις.
Το αν η «διαχείριση» τέτοιων πόρων είναι χρηστή ή άχρηστη, αυτό δεν στο ξεκαθαρίζει. Ούτε και επιβάλλει κριτήρια με τα οποία ο όποιος πάροχος θα ελέγχεται. Ουτε εξασφαλίζει αντικειμενικότητα για τους ελέγχους. Και – το βασικότερο – δεν εξασφαλίζει τους πολίτες από ασυδωσία για να μπορεί «ο λαός να πληρώνει το μάρμαρο» στο παρελθόν, το παρόν και στο μέλλον.
Αλλά ακόμα και αν σου δώσει «χρηστή διαχείριση» δεν σου ξεκαθαρίζει αν αυτή θα στη δώσει σε τιμή κόστους (που θα έπρεπε) ή αν θα στη φουσκώσει καμιά 40ριά φορές για να βάλει κάτι στην άκρη για τα τρισέγγονα του ο πάροχος.
Αν πάλι την διαχείριση στην δώσει στην τιμή κόστους, δεν σου εξασφαλίζει ότι η αυτή θα είναι χρηστή για να μπορεί να σε κλέψει στην ποιότητα.
Στο μεταξύ όμως, να μην ξεχάσεις να δουλεύεις για να τους πληρώνεις.
οι αναφερόμενες «… διαφανείς διαδικασίες» ήδη διασφαλίζονται από τις ΔΕΥΑ καθώς οι αποφάσεις αναρτώνται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Υπάρχουν αόριστες αναφορές: «… στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.» — ποια είναι αυτά;
Η διατύπωση του άρθρου αφήνει ανεπίτρεπτες αιχμές για ύπαρξη αδιαφάνειας στις διαδικασίες και το σύστημα κοστολόγησης που έρχεται να θεραπεύσει η νέα Ρυθμιστική Αρχή.
όπου αναφέρεται «παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων » προτείνω να διευκρινισθεί ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά την διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων. Ορθά στην αιτιολογική έκθεση της παρούσας ρύθμισης αναφέρεται ότι η παροχή υπηρεσιών ύδατος περιλαμβάνει ύδρευση και αποχέτευση, άρα περιλαμβάνει και την διαχείριση αστικών υγρών αποβλήτων-λυμάτων και επομένως πρέπει να γίνεται διάκριση ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά τα αστικά στερεά απόβλητα.
όπου αναφέρεται «παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων » προτείνω να διευκρινισθεί ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά την διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων. Ορθά στην αιτιολογική έκθεση της παρούσας ρύθμισης αναφέρεται ότι η παροχή υπηρεσιών ύδατος περιλαμβάνει ύδρευση και αποχέτευση, άρα περιλαμβάνει και την διαχείριση αστικών υγρών αποβλήτων-λυμάτων και επομένως πρέπει να γίνεται διάκριση ότι η διαχείριση αστικών αποβλήτων αφορά τα αστικά στερεά απόβλητα.
Στο σημείο αυτό επειδή αναφέρεται κυρίως σε ΔΕΥΑ όταν ο συντάκτης του Νομοσχεδίου αναγράφει διαφανές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης, στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων, η διατύπωση θα πρέπει να αλλάξει και να αναγραφεί ότι θα οριστούν οι ενιαίοι κανόνες για την κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδατος
«Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), ως προς την άσκηση των αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προστίθενται περ. (ια) και (ιβ) ως εξής:
(ια) Να διασφαλίζονται αποτελεσματικές και διαφανείς διαδικασίες για την παροχή υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενώ παράλληλα να επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή ποιότητά τους, μέσα από ένα σαφές και διαφανές σύστημα κοστολόγησης – τιμολόγησης, στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.
(ιβ) Να ελέγχεται η τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος».
ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ:
Κάτι ξεχάσατε…
1. για ποιόν λόγο δεν γίνεται αναφορά στον έλεγχο όλων των προηγούμενων βαθμίδων διαχείρισης υδάτων (ΥΠΕΝ, ΡΑΕ, κερδοσκοπικά / βιομηχανικά / επιχειρηματικά / επενδυτικά συμφέροντα) παρά αναφέρεται μόνο η τήρηση υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος; Για ποιόν/ους λόγους ο συντάκτης δεν τους συμπεριέλαβε αυτούς στο κείμενο;
2. Με ποιόν τρόπο θα μεταβιβάσει το ΥΠΕΝ ουσιαστικές ελεγκτικές εξουσίες στους Ελληνες πολίτες, προκειμένου να εξασαφαλισθεί η παράγραφος (ιβ), καθότι είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα γενικά οι ελεγκτικές υπηρεσίες του δημοσίου ΔΕΝ λειτουργούν (π.χ. ο έλεγχος εφαρμογής του net-metering από τους παρόχους ηλ. ενέργειας).
Εναλλακτικά, με ποιόν τρόπο εξασφαλίζει ο συντάκτης την λειτουργία και επάρκεια των δημόσιων ελεγκτικών μηχανισμών;;;