Άρθρο 60 Εξέταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης ή το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης – Προσθήκη άρθρου 31Α στον ν. 4951/2022

Bravo

Αναφορικά με το άρθρο 60 «Εξέταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης ή το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης – Προσθήκη άρθρου 31Α στον ν. 4951/2022»

Το άρθρο αυτό είναι εκ της φύσεως του προβληματικό και ανεφάρμοστο δεδομένου ότι αν λείπουν σημαντικές και ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις όπως για παράδειγμα των Αρχαιολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, του ΓΕΕΘΑ, των Δασικών Υπηρεσιών, των Υπηρεσιών για τις Προστατευόμενες Περιοχές, της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας πως είναι δυνατόν τα μέλη του ΠΕΣΠΑ ή του ΚΕΣΠΑ να γνωμοδοτήσουν για τα υπό εξέταση έργα. Η όποια Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων εκδοθεί μετά από τέτοια απόφαση του ΚΕΣΠΑ ή ΠΕΣΠΑ (χωρίς την γνωμοδότηση των φορέων που αναφέρθηκαν) θα είναι έωλη ως προς την εγκυρότητα της τόσο για τη Διοίκηση όσο και για τον Φορέα του Προτεινόμενου έργου δεδομένου και των δαπανηθέντων χρημάτων από αυτόν.

«Υπάρχουν μέχρι σήμερα αιολικοί σταθμοί που πρόκειται να συνδεθούν, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Άρθρου 5 της υπ΄ αριθμ. 155/12 Απόφασης της ΡΑΕ , για τους οποίους δεν έχει ληφθεί μέχρι σήμερα από ΠΕΣΠΑ ή ΚΕΣΠΑ απόφαση για την έκδοση ή μη της ΑΕΠΟ, και οι οποίοι εντάσσονται στους σταθμούς της περ. α) της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. Η ΜΠΕ και οι σχετικές γνωμοδοτήσεις για τους εν λόγω σταθμούς έχουν προωθηθεί για λήψη απόφασης στο αρμόδιο ΠΕΣΠΑ ή ΚΕΣΠΑ από το 2021 , χωρίς να έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα, η περιβαλλοντική αδειοδότηση των εν λόγω σταθμών.Στο παρόν άρθρο 60, τα έργα αυτά εντάσσονται στους σταθμούς της περ. γ) της παρ. 1 και συνεπώς εμπίπτουν στις προθεσμίες του άρθρου 31 του ν. 4951/2022 (Α’ 129), καθόσον διαθέτουν οριστική προσφορά όρων σύνδεσης στο έργο διασύνδεσης Πολυπόταμος -Νέα Μάκρη, χωρίς όμως να διαθέτουν μέχρι σήμερα ΑΕΠΟ,ΏΣΤΕ ΝΑ ΈΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΈΚΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.

Επειδή, λοιπόν για την καθυστέρηση στην έκδοση της ΑΕΠΟ (και συνεπακόλουθα και της Άδειας Εγκατάστασης) η εταιρεία φορέας του έργου ουδεμία ευθύνη φέρει, καθόσον έχει τηρήσει εμπρόθεσμα τις εκ του νόμου υποχρεώσεις της για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του σταθμού ΑΠΕ , συμπεραίνεται, ότι η καθυστέρηση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν έχουν τηρηθεί από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς, ΟΤΑ ή υπηρεσίες οι προθεσμίες ενεργειών των άρθρων 3 και 4 του Ν.4014/2011 ή/και έχουν ζητηθεί συμπληρωματικά στοιχεία από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή και πάλι δεν έχουν τηρηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες οι προθεσμίες ενεργειών.
Σημειώνεται ότι για τους εν λόγω σταθμούς ΑΠΕ η αποδοχή εκ μέρους του Υπουργείου των προτεινόμενων τροποποιήσεων συνεπάγεται τη διατήρηση των Αδειών Παραγωγής έργων ΑΠΕ ειδικής πολύπαθης κατηγορίας, ΤΩΝ ΟΠΟΊΩΝ Η ΑΔΕΙΟΔΌΤΗΣΗ ΈΧΕΙ ΞΕΚΙΝΉΣΕΙ πριν από περίπου 20 χρόνια, και για τα οποία, πλέον των σημαντικών οικονομικών ποσών που έχουν δαπανηθεί για την εικοσαετή ανάπτυξη των εν λόγω σταθμών,έχουν δεσμευθεί επιπλέον τα τελευταία χρόνια σημαντικά ποσά ως εγγυήσεις για τη διατήρηση των αδειών».

Αναφορικά με το άρθρο 60 «Εξέταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης ή το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης – Προσθήκη άρθρου 31Α στον ν. 4951/2022» προτείνω την παρακάτω διατύπωση, η αιτιολόγηση της οποίας έγινε σε προηγούμενη υποβολή σχολίου από «Μπέσκου Μαρία»

Άρθρο 60
Εξέταση σταθμών ΑΠΕ από ΚΕΣΠΑ ή ΠΕΣΠΑ – Προσθήκη
άρθρου 31Α στον ν. 4951/2022
Άρθρο 31 Α
Εξέταση σταθμών ΑΠΕ από το ΚΕΣΠΑ ή το ΠΕΣΠΑ
«1. Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ οι οποίοι:
α) εμπίπτουν στην παρ. 2 του άρθρο 25 του ν. 4685/2020 (Α’ 92) ή
β) επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών ή
γ) έχουν λάβει Οριστική Προσφορά Σύνδεσης και εμπίπτουν στις προθεσμίες του άρθρου 31 του ν. 4951/2022 (Α’ 129),
δύναται να προχωρήσουν στην υποβολή αιτήματος για σύγκληση του οικείου ΠΕΣΠΑ ή ΚΕΣΠΑ και εξέταση αυτών, κατά απόλυτη προτεραιότητα, αν έχουν παρέλθει οι προθεσμίες ενεργειών των άρθρων 3 και 4 του Ν.4014/2011 από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς, ΟΤΑ ή υπηρεσίες ή έχουν ζητηθεί συμπληρωματικά στοιχεία από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή και εξ αυτών των λόγων δεν έχει ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση των εν λόγω σταθμών.
2. Για τους σταθμούς της περ. α) της παρ. 1, οι Βεβαιώσεις Παραγωγού πρέπει να βρίσκονται σε ισχύ, τόσο κατά την υποβολή της αίτησης όσο και για το χρονικό διάστημα μέχρι την έκδοση απόφασης από το Συμβούλιο, ενώ το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, μέχρι την έκδοση της απόφασης από το αρμόδιο Συμβούλιο, δεν προσμετράται στην προθεσμία για την υποβολή αιτήματος για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης στον αρμόδιο Διαχειριστή.
3. Για τους σταθμούς της περ. β) της παρ. 1, το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης μέχρι την έκδοση της απόφασης από το Συμβούλιο δεν προσμετράται στις προθεσμίες για ενεργοποίηση της σύνδεσης των σταθμών ή υποβολή Δήλωσης Ετοιμότητας.
4. Για τους σταθμούς της περ. γ) της παρ. 1, η δυνατότητα για αίτηση και εξέταση κατά απόλυτη προτεραιότητα δίνεται κατά τον τελευταίο μήνα, πριν την παρέλευση των προθεσμιών του άρθρου 31 του ν. 4951/2022 και οι εν λόγω προθεσμίες αναστέλλονται από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, μέχρι και την έκδοση της απόφασης από το Συμβούλιο. Οι αιολικοί σταθμοί που συνδέονται σύμφωνα με τις προβλέψεις του Άρθρου 5 της υπ΄ αριθμ. 155/12 Απόφασης της ΡΑΕ, εντάσσονται στους σταθμούς της περ. α) της παρ. 1 του παρόντος άρθρου.
5. Σε περίπτωση απορριπτικής γνώμης του Συμβουλίου, η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων, καθώς και κάθε άδεια που έχει εκδοθεί για τον σταθμό αυτόν παύουν αυτοδικαίως και επιστρέφονται στον ενδιαφερόμενο οι εκάστοτε εγγυητικές επιστολές που έχει καταβάλλει δυνάμει του άρθρου 11Α του ν. 4685/2020 (Α’ 92) ή του άρθρου 6 του παρόντος ή της υποπαρ. Ι.1. της παρ. Ι του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α’ 107).
6. Σε περίπτωση θετικής γνώμης του Συμβουλίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες της παρ.2 για τους σταθμούς της περ. α) της παρ.1, μέχρι την τελική έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), και ο εκάστοτε σταθμός υποχρεούται να υποβάλει αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης στον αρμόδιο Διαχειριστή, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έκδοση της ΑΕΠΟ, ενώ, παρατείνεται η αναστολή των ως άνω προθεσμιών για τους σταθμούς των περ. β) και γ) της παρ. 1, μέχρι την ενεργοποίηση της σύνδεσης ή την υποβολή Δήλωσης Ετοιμότητας του εκάστοτε σταθμού.
7. Η απόφαση του Συμβουλίου κοινοποιείται στον Φορέα Αδειοδότησης του άρθρου 20 του ν. 4685/2020 ο οποίος ενημερώνει σχετικά εφόσον απαιτείται τον αρμόδιο Διαχειριστή του Δικτύου ή του Συστήματος.»

Εργα που υπόκεινται σε ΠΠΔ. Το άρθρο 60 δεν αντιμετωπίζει την αντικειμενική αδυναμία που έχει προκύψει κατά την διαδικασία υπαγωγής έργων (κυρίως αιολικών) σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ), η οποία οφείλεται στην μη έκδοση των απαιτούμενων για την ΠΠΔ γνωμοδοτήσεων από την αρμόδια υπηρεσία του ΓΕΕΘΑ (Γ’ ΚΛΑΔΟΣ-ΔΝΣΗ Γ2) του Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Για μεγάλο πλήθος αιτήσεων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων τα οποία υπάγονται σε καθεστώς ΠΠΔ και δεν περνούν μέσα από την διαδικασία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου, εκκρεμούν οι γνωμοδοτήσεις επί αιτήσεων που έχουν υποβληθεί έως και 2 έτη πριν.
Αποτέλεσμα της παραπάνω μη ανταπόκρισης του ΓΕΕΘΑ (και άλλων υπηρεσιών) είναι καταρχήν η αντικειμενική αδυναμία ολοκλήρωσης της διαδικασίας υπαγωγής σε ΠΠΔ, αφού ως γνωστόν η σχετική γνωμοδότηση είναι προαπαιτούμενη. Η σημαντικότερη όμως επίπτωση είναι ο κίνδυνος που υπάρχει να παρέλθει το διάστημα των 36 μηνών που έχει οριστεί ως η καταλυτική προθεσμία για την υποβολή αίτησης για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης, αφού ως γνωστόν προαπαιτούμενο για την υποβολή της είναι η υπαγωγή του έργου σε ΠΠΔ, με συνακόλουθο κίνδυνο είτε την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής που έχει κατατεθεί στην ΡΑΕ, είτε την απώλειας της βεβαίωσης παραγωγού του έργου.
Θα πρέπει να υπαχθούν στο συγκεκριμένο άρθρο (δηλαδή η δυνατότητα σύγκλισης ΠΕΣΠΑ) και τα έργα που υπόκεινται σε ΠΠΔ, με απόδειξη της παρέλευσης των αντίστοιχων προθεσμιών που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 4 του 4014/2011 μέσω των ημερομηνιών των αντίστοιχων αιτήσεων που έχουν υποβληθεί.
Επίσης, σε αποδεδειγμένη περίπτωση όπου γνωμοδοτούσα υπηρεσία δεν ανταποκρίνεται σε αίτημα που αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου (εν προκειμένω το ΓΕΕΘΑ) για σημαντικά εύλογο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για αντίστοιχη παράταση του χρονικού διαστήματος της παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 4685/2020 (π.χ. 36 μήνες).

ΑΡ. 60 Εξέταση Σταθμών ΑΠΕ από το ΚΕΣΠΑ ή το ΠΕΣΠΑ

Προτείνεται να αντικατασταθούν οι παράγαραφοι 1,2,3,4,5,6 του αρ. 60, ώστε να περιλαμβάνουν τις πιο κάτω τροποποιήσεις:

1. Σταθμοί Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) οι οποίοι:
α) εμπίπτουν στην υποπ. ββ) της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4685/2020 (Α’ 92) ή
β) επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών ή
γ) έχουν λάβει Οριστική Προσφορά Σύνδεσης και εμπίπτουν στις προθεσμίες του άρθρου 31 του παρόντος,
δύνανται να προχωρήσουν στην υποβολή αιτήματος για σύγκληση του
(ι) οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) για έργα περιβαλλοντικής κατηγορίας Α2 ή
(ιι) του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) για έργα περιβαλλοντικής κατηγορίας Α1 ή Α2 δυνάμει της περ. γ) της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4014/2011 ως ισχύει,
και εξέταση αυτών, κατά απόλυτη προτεραιότητα, αν έχουν παρέλθει οι προθεσμίες ενεργειών από τους δημόσιους φορείς ή υπηρεσίες και δεν έχει ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση ή η τροποποίησή της κατά περίπτωση, των εν λόγω σταθμών.
2. Για τους σταθμούς της περ. α) της παρ. 1, οι Άδειες Παραγωγής ή Βεβαιώσεις Παραγωγού πρέπει να βρίσκονται σε ισχύ κατά την υποβολή της αίτησης.
3. Για τους σταθμούς των περ. α) και β) της παρ. 1, το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης μέχρι την έκδοση της απόφασης από το Συμβούλιο δεν προσμετράται στις προθεσμίες για υποβολή αίτησης στον Διαχειριστή για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης ή στις προθεσμίες για ενεργοποίηση της σύνδεσης των σταθμών ή υποβολή Δήλωσης Ετοιμότητας κατά περίπτωση.
4. Για τους σταθμούς της περ. γ) της παρ. 1, η δυνατότητα για αίτηση και εξέταση κατά απόλυτη προτεραιότητα δίνεται κατά τον τελευταίο μήνα, πριν την παρέλευση των προθεσμιών του άρθρου 31 ή πριν τη λήξη της διάρκειας ισχύος της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και οι εν λόγω προθεσμίες του άρθρου 31 ή η διάρκεια ισχύος της της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης αντίστοιχα, αναστέλλονται από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, μέχρι και την έκδοση της απόφασης από το Συμβούλιο.
5. Σε περίπτωση απορριπτικής γνώμης του Συμβουλίου της παρ. 1, η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων, καθώς και κάθε άδεια που έχει εκδοθεί για τον σταθμό αυτόν παύουν αυτοδικαίως και επιστρέφονται στον ενδιαφερόμενο οι εκάστοτε εγγυητικές επιστολές που έχει καταβάλλει, δυνάμει του άρθρου 11Α του ν. 4685/2020 (Α΄ 92) ή του άρθρου 6 του παρόντος ή της υποπαρ. Ι.1 της παρ. Ι του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α’ 107).
6. Σε περίπτωση θετικής γνώμης του Συμβουλίου της παρ. 1, παρατείνεται η αναστολή των ως άνω προθεσμιών ή και της διάρκειας ισχύος της της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης κατά περίπτωση, για τους σταθμούς των περ. α), β) και γ) της παρ. 1, μέχρι την τελική έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή της τροποποίησής της κατά περίπτωση, για τον εκάστοτε σταθμό.
7. Η απόφαση του Συμβουλίου κοινοποιείται στον Φορέα Αδειοδότησης του άρθρου 20 του ν. 4685/2020 ο οποίος ενημερώνει σχετικά, εφόσον απαιτείται, τον αρμόδιο Διαχειριστή του Δικτύου ή του Συστήματος.».

ΑΡ. 58, Προθεσμίες για την υλοποίηση των έργων ΑΠΕ-Τροποποίηση του αρ. 31,Ν. 4651/2022

Προτείνεται η παρ.2 του αρ. 58 να αντικατασταθεί με την πιο κάτω, ώστε να περιλαμβάνει:
2. Ειδικά για σταθμούς, για τη σύνδεση των οποίων με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Μ.Η.Ε.), απαιτείται, είτε από τους ίδιους, είτε από άλλους σταθμούς, η κατασκευή υποσταθμών υψηλής ή υπερυψηλής τάσης ή γραμμής μεταφοράς υψηλής ή υπερυψηλής τάσης, οι προθεσμίες των παρ. 1 και 8 του άρθρου 31 του ν. 4951/2022, περί υποβολής πλήρους αιτήματος για τη σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης, και η διάρκεια ισχύος των οριστικών προσφορών σύνδεσης παρατείνονται κατά δώδεκα (12) μήνες. Αν έχει παύσει αυτοδικαίως, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Εργων ή η Αδεια Παραγωγής, καθώς και άλλη σχετική άδεια ή έγκριση, λόγω λήξης της προθεσμίας της παρ. 1, καθώς και της προθεσμίας της 31ης Οκτωβρίου 2023 της παρ. 8 του άρθρου 31 του ν. 4951/2022, ή έχει λήξει η διάρκεια ισχύος της της οριστικής προσφοράς σύνδεσης εφόσον πληρούνται οι προυποθέσεις του πρώτου εδαφίου, οι ανωτέρω βεβαιώσεις ή άδειες ή οριστικές προσφορές σύνδεσης αναβιώνουν και οι σχετικές προθεσμίες επανακαθορίζονται από τον αρμόδιο Διαχειριστή.

Φρονώ ότι η εν λόγω διάταξη δεν θα συντελέσει στην επίσπευση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων για τους ακόλουθους λόγους:
(α) Δεν προβλέπεται εάν/ ότι η σχετική γνώμη του ΠΕΣΠΑ/ ΚΕΣΠΑ (εφεξής το «Συμβούλιο») θα υποκαθιστά τις επιμέρους γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων αρχών
(β) Δεν προβλέπεται εάν/ ότι η θετική γνώμη του Συμβουλίου κοινοποιείται στον Φορέα Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, ο οποίος και τελικά εκδίδει την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων.
(γ) Η προτεινόμενη διάταξη δεν φαίνεται να καταλαμβάνει εκκρεμείς τροποποιήσεις των ΑΕΠΟ, καθώς και καθυστερήσεις, λόγω της κατά τα ανωτέρω υπαιτιότητας των αδειοδοτούντων φορέων, στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων της παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 4685/2020, οι οποίοι επιβαρύνονται με Τέλος Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης, κατά την παρ. 3 του άρθρου 12 του ίδιου νόμου.

Επίσης, σε περίπτωση που δεν υποκαθίστανται οι επιμέρους γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων φορέων και το αντικείμενό τους είναι ουσιώδες για την ανάπτυξη του έργου, οι τελευταίοι θα πρέπει να ενημερώνονται από το Συμβούλιο για την υποβολή αιτήματος σύγκλησής του, ώστε να μεριμνήσουν για τις υπολειπόμενες ενέργειες τους με απόλυτη προτεραιότητα έως την σύγκληση του Συμβουλίου. Ειδικά στην περίπτωση του Υπουργείου Πολιτισμού όταν εκκρεμεί απόφαση Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ή Κεντρικού Συμβουλίου Νεότερων Μνημείων, ή άλλου Συμβουλίου ή άλλης Επιτροπής, θα πρέπει η σχετική γνωμοδότηση να εκδίδεται πριν την σύγκληση του Συμβουλίου.
Επιπροσθέτως, στην παράγραφο 5 θα πρέπει να προστεθεί η επιστροφή των Εγγυητικών Καλής Εκτέλεσης που προβλέπονται στις ανταγωνιστικές διαδικασίες.
Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη και πρέπει να προβλεφθεί η αυτοδίκαιη παράταση των προθεσμιών ηλέκτρισης στα έργα που έχουν επιτύχει σε ανταγωνιστικές διαδικασίες για την σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης, κατόπιν των ανωτέρω καθυστερήσεων των αδειοδοτούντων φορέων.

Περαιτέρω, αν και στην παράγραφο 6 προβλέπεται η αναστολή των προθεσμιών δεν γίνεται αναφορά για το Τέλος Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης, το οποίο ελλείψει σχετικής αναφοράς, εξακολουθεί να επωμίζεται ο κάτοχος της Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικού Έργου (και περιορισμένη προθεσμία παράτασης της ισχύος της Βεβαίωσης για 12 μήνες), αν και η καθυστέρηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του. Ακολούθως δεν ρυθμίζεται η αντίστοιχη παράταση της Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού.

Επιπρόσθετα, προτείνεται η επαναδιατύπωση της παραγράφου 6 για χορήγηση αναστολής εφόσον η θετική γνώμη του Συμβουλίου αφορά είτε σύνολο ή τμήμα του έργου και παράταση των Αδειών Παραγωγής, Βεβαιώσεων Παραγωγού και Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων μέχρι την έκδοση της σχετικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, καθώς και την εξαίρεση των ανωτέρω έργων από την υποχρέωσης καταβολής του Τέλους Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης κατά την παρ. 3 του άρθρου 12 του ν. 4685/2020. Κατά περίπτωση και εφόσον κατόπιν της τροποποίησης της ΑΕΠΟ απαιτείται η τροποποίηση της Βεβαίωσης Παραγωγού η σχετική παράταση να παρατείνεται μεχρι και την τροποποίηση της Βεβαίωσης από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ..

Τέλος, προτείνεται να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα εξέτασης/ αξιολόγησης των αιτήσεων τροποποίησης της ΑΕΠΟ ή Φακέλων Συμμόρφωσης για τα έργα που έχουν επιτύχει σε ανταγωνιστική διαδικασία , ώστε να είναι εφικτή η τήρηση των αυστηρών ορόσημων και χρονικών ορίων που τίθενται στις Προκηρύξεις των ανταγωνιστικών διαδικασιών.

Η παρούσα τροποποίηση εισάγεται χάριν της επιτάχυνση της αξιολόγησης και της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ μεγάλης ισχύος (κατηγορίας Α1, Α2), με την εισαγωγή των αιτημάτων αξιολόγησης στα συμβούλια περιβαλλοντικής αδειοδότησης, στο πνεύμα των διατάξεων που εισάγονται με ένταση από το 2020 και στο εξής. Ήδη με το ν. 4685/2020 είχαν τεθεί νέα δεδομένα όσον αφορά τα άρθρα 3 και 4 ν. 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση (αρχική) των έργων Α1 και Α2 και τις διαδικασίες στα συμβούλια περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η προτεινόμενη τροποποίηση δεν τροποποιεί το νομοθέτημα – κορμό του 4014/2011 αλλά εκείνο που αφορά την αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ της Β’ φάσης.

Πράγματι, ο ν. 4685/2020 “Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις” επέφερε σημαντικές αλλαγές στο πεδίο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Κατά το διάστημα που το νομοσχέδιο αυτό είχε τεθεί σε (εξαιρετικά περιορισμένη για τη σημασία του) δημόσια διαβούλευση και κατά την ψήφισή του στη Βουλή, τόσο η “Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία” όσο και ένα πλήθος άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων (Καλλιστώ, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, WWF Ελλάς), είχαν επισημάνει τα προβληματικά σημεία των επιχειρούμενων τροποποιήσεων.Το τότε προτεινόμενο νομοσχέδιο στο κεφάλαιο που αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση εισήγαγε αλλαγές στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με μείωση των προθεσμιών εντός των οποίων οι δημόσιες υπηρεσίες καλούνται να γνωμοδοτήσουν, και μείωση του ελάχιστου περιεχομένου των φακέλων αδειοδότησης. Από την πρώτη στιγμή τα ενδιαφερόμενα μέρη επεσήμαναν ότι οι επιχειρούμενες αλλαγές ουσιαστικά αντιπαρατίθενται στις γενικές αρχές της διαδικασίας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την ορθή εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, ενώ έτι περαιτέρω αγνοούν την πραγματικότητα που επικρατεί στο ελληνικό διοικητικό τοπίο (ελάχιστο προσωπικό, έλλειψη πόρων κ.α.).

Ενώ κατά το προηγούμενο του ν. 4685/2020 νομοθετικό καθεστώς οι προθεσμίες που τάσσονταν στη διοίκηση προς δράση είναι ενδεικτικές (βλ. και άρθρο 10 ΚΔΔσίας), και όχι αποκλειστικές, με τις τροποποιήσεις που επέφερε ο ν. 4685/2020 φαίνεται οι προθεσμίες αυτές να είναι πια αποκλειστικές (βλ. ιδίως ισχύοντα αρ. 3 παρ. 2 και 3 παρ. 3 ν. 4014/2011).

Το ΣτΕ έχει κρίνει (2365/2022, σκέψη 17) ότι με τη διάταξη του άρθρου 13 παρ. 1 του ν. 4014/2011, στην οποία προβλέπεται ότι το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ), παρέχει, κατόπιν αιτήματος του Υπουργού ή του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, γνώμη σε περίπτωση έκδοσης, κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργου, αντικρουόμενων γνωμοδοτήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, καθιερώνεται πράγματι η διακριτική ευχέρεια, και πάντως όχι υποχρέωση του Υπουργού να παραπέμψει τα ανωτέρω ζητήματα στο ΚΕΣΠΑ. Mutatis mutandis μπορεί να ειπωθεί ότι η ερμηνεία αυτή καταλαμβάνει και την περίπτωση κατά την οποία δεν εισφέρονται εγκαίρως ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις από τους αρμόδιους φορείς και αρχές, και επομένως η σύγκληση και συνεδρίαση του ΚΕΣΠΑ εντός αποκλειστικής προθεσμίας είκοσι (20) εργάσιμων ημερών από την άπρακτη παρέλευση της αποκλειστικής προθεσμίας του αρ. 3 παρ. 2 στοιχείο β υποπερ. δδ για την συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και των απόψεων του κοινού στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ, εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του διοικητικού οργάνου.

Με την προτεινόμενη τροποποίηση, δεν καθίσταται σαφές αν η σύγκληση των συμβουλίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης για τις τρεις περιπτώσεις που αναφέρονται στο υπό κρίση άρθρο, θα είναι υποχρεωτική για τη διοίκηση ή θα συντελείται κατά διακριτική ευχέρεια. Εάν ισχύει η πρώτη περίπτωση, αυτό φαίνεται να συμβαίνει κατά παράβαση των όσων έχει κρίνει το ΣτΕ. Εάν πρόκειται για τη δεύτερη περίπτωση, τότε αυτό καλυπτόταν πλήρως από το ισχύον αδειοδοτικό καθεστώς. Ωστόσο, στο σημείο αυτό ο νομοθέτης φαίνεται να εγκαταλείπει τα κριτήρια που είχε θεσπίσει περί ελλειπουσών ουσιωδών γνωμοδοτήσεων ή αντιφατικών τέτοιων, και να κάνει λόγο για παρέλευση των προθεσμιών προς ενέργεια από τους δημόσιους φορείς ή υπηρεσίες, με συνέπεια τη μη ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων ενδιαφέροντος.

Με άλλα λόγια, φαίνεται η εξαίρεση της σύγκλησης των συμβουλίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης να τείνει να γίνει κανόνας, καθώς το κριτήριο της παρέλευσης των προθεσμιών προς ενέργεια είναι ένα ευρύτατο κριτήριο το οποίο πληρούται σχεδόν σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Επομένως, η σύγκληση των συμβουλίων φαίνεται ότι θα αποτελέσει μονόδρομο, την στιγμή βέβαια που είναι γνωστό ότι δεν πρόκειται για όργανα που εισφέρουν πλήρεις, αιτιολογημένες, εμπεριστατωμένες και επιστημονικά καταρτισμένες απόψεις επί των έργων επί των οποίων καλούντα να εισφέρουν γνώμη, και σίγουρα δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να καλύψουν τις απαιτήσεις της δέουσας εκτίμησης κατά τις επιταγές του αρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας για τους οικοτόπους για έργα που εκτελούνται εντός των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 ή εκτός αυτών αλλά δύνανται να τις επηρεάζουν.

Επομένως, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία θεωρεί ότι η εισηγούμενη ρύθμιση προτείνεται αναιτιολόγητα, και σε αντίθεση με τις γενικές αρχές και τις διατάξεις του δικαίου για την προστασία της φύσης και την περιβαλλοντική αδειοδότηση.