Άρθρο 13 Απόσταση χωροθέτησης για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών σε όρια λατομικών περιοχών – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 48 ν. 4512/2018

Στο άρθρο 48 παρ. 2 του ν. 4512/2018 προστίθεται ή διάταξη ότι για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ορίζεται η απόσταση των 100 μέτρων ως ελάχιστη απόσταση χωροθέτησης από μία λατομική περιοχή.
Αυτό θεωρείται ιδιαίτερα προβληματικό διότι εγείρονται σοβαρότατο θέμα ασφάλειας εργαζομένων και εγκαταστάσεων. Πρέπει η ελάχιστη απόσταση όχι μόνο για τα φωτοβολταϊκά αλλά και για τις ανεμογεννήτριες να διατηρηθεί στα 500 μέτρα, ανεξάρτητα αναγλύφου και συνθηκών, ως μία ικανοποιητική και ασφαλής απόσταση από τις εξορυκτικές δραστηριότητες.
Τίθεται το ερώτημα, ένα νέο λατομείο μπορεί αντιστρόφως να αδειοδοτηθεί σε αποστάσεις 100 ή 150 μέτρων από προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις ΑΠΕ; Εάν όχι τότε εύλογα τίθεται θέμα διαφορετικής μεταχείρισης ενάντια στο πνεύμα ισονομίας. Άρα σε περίπτωση που δεν αναγνωρίζεται το πρόβλημα ασφάλειας που αναφέρθηκε προηγούμενα τότε στην τροποποίηση του άρθρου 48 παρ. 2 του ν. 4512/2018, πρέπει να τεθεί και η δυνατότητα αντιστροφής, δηλαδή το λατομείο να μπορεί να πλησιάσει ΑΠΕ σε απόσταση 100-150 μέτρων

Η πρόβλεψη του άρθρου αυτού είναι σε πολύ σωστή κατεύθυνση, καθώς δίνεται η δυνατότητα εκμετάλευσης πολλών και μεγάλων περιοχών ανά την ελληνική επικρατεια για την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ. Οι εν λόγω περιοχές είναι ως επί το πλείστον άγονες ή ακόμη και ορεινές, που σαφώς είναι προτιμότερες για αυτή την χρήση από γόνιμες εκτάσεις με αγροτικές καλλιέργειες. Ταυτόγχρονα δεν δημιουργείται κανένα θέμα ασφάλειας καθώς, όπως είναι γνωστό, στις εγκαταστάσεις ΑΠΕ δεν υπάρχει μόνιμη ανθρώπινη παρουσία κατά την λειτουργία τους, παρά μόνο για ελάχιστες ώρες τον χρόνο κατά την συντήρηση (τακτική και έκτακτη) των έργων αυτών.

Θεόδωρος Παπαδόπουλος
Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΑΠΘ, MSc
EUREM / Ενεργειακός Ελεγκτής / Ενεργειακός Επιθεωρητής

Η παρούσα διάταξη έρχεται να διορθώσει την ανισότητα που υπήρχε στο θεσμικό πλαίσιο, καθώς ο νομοθέτης είχε θέσει για τα Φωτοβολταϊκά Πάρκα δυσμενέστερες αποστάσεις από τις λατομικές περιοχές (>500μέτρα) από τις αντίστοιχες των πυλώνων των ανεμογεννητριών, παρόλο που τα Φ/Β έργα έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά (απουσία κτιρίων και ανθρώπινης παρουσίας) και μάλιστα είναι και εγκαταστάσεις εξαιρετικά περιορισμένου ύψους σε σχέση με τις ανεμογεννήτριες και χωρίς κινητά μέρη.
Επομένως, η διάταξη προωθεί την άρση των περιορισμών ως προς την ανάπτυξη Φ/Β έργων, η οποία κρίνεται βαρύνουσας σημασίας στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί από την Πολιτεία για ενεργειακή επάρκεια της χώρας και την πλήρη απανθρακοποίησή της μέχρι το 2050.

Επιτέλους η νομοθεσία αντιμετωπίζει ισότιμα τις δυο τεχνολογίες. Τα φωτοβολταϊκά πάρκα, τα οποία δεν έχουν κανένα κτίριο, δεν απαιτείται για τη λειτουργία τους προσωπικό και είναι πολύ απλές και πολύ ελαφριές κατασκευές, η ελληνική νομοθεσία τα αντιμετώπιζε όπως όλες τις άλλες κτιριακές εγκαταστάσεις και επέβαλε απόσταση 500μ από το όριο του λατομείου.

Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις με στόχο την πράσινη μετάβαση. Αναχρονιστικοί περιορισμοί, όπως η απόσταση των Φωτοβολταϊκών Πάρκων από τις λατομικές περιοχές, που όχι μόνο δεν ωφελούν, αλλά περιορίζουν την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ και την προάσπιση του περιβάλλοντος τίθενται σταδιακά στη σωστή βάση.

Δεδομένου ότι κατά τη φάση λειτουργίας των φωτοβολταϊκών σταθμών δεν είναι απαραίτητη η ανθρώπινη παρουσία και δεδομένου ότι δεν υφίστανται κτιριακές εγκαταστάσεις, παρά μόνο ελαφριές σχετικά υποδομές χαμηλού ύψους, η μείωση της απόστασης χωροθέτησης των Φ/Β σταθμών από στις λατομικές περιοχές στα 100m είναι πολύ σωστή και ισότιμη με την αντίστοιχη απόσταση για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών.

Δούκισσα Κούκα
Γεωλόγος – Περιβαλλοντολόγος, MsC

Η συγκεκριμένη διάταξη είναι προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς διευκολύνει την ανάπτυξη Φ/Β σταθμών σε περιοχές που ως επί τω πλείστον δεν αποτελούν γαίες υψηλής παραγωγικότητας συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της χώρας.
Επίσης, στους Φ/Β σταθμούς δεν υπάρχει παρουσία εργαζομένων για να τίθεται θέμα τήρησης απόστασης λόγω της ασφάλειας τους

Εμμανουήλ Ιορδανίδης
Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΔΠΘ

Αναλογιζόμενοι τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), εθνικός στόχος της χώρας μας, είναι η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας σε ποσοστό ≥ 35% μέχρι το 2030. Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη ΑΠΕ, αποτελεί εθνική πρόκληση, προτεραιότητα και υποχρέωση όλων μας απέναντι στις επόμενές γενιές.
Δεδομένου ότι, οι εκτάσεις πλησίον λατομικών χώρων, είναι εξ’ ορισμού ακατάλληλες για αστικές χρήσεις και τείνουν να αντιμετωπίζονται ως επιβαρυμένες αισθητικά, ενδείκνυνται για την αξιοποίηση τους με σκοπό την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ.
Επιπλέον, με την εν λόγω διάταξη διαφαίνεται ένας, εν γένει, εξ ορθολογισμός του περιορισμού της ελάχιστης απόστασης από λατομεία για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων– καθώς δεν είναι να λογικό δραστηριότητες με σαφώς συχνότερη ανθρώπινη παρουσία (όπως υδατοκαλλιεργητικές εγκαταστάσεις, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, κλπ) να επιτρέπεται να αναπτύσσονται σε αποστάσεις ≥ 500m και ο ίδιος περιορισμός να ισχύει και για τις ΑΠΕ με μηδαμινή ανθρώπινη λειτουργία κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους.

Οι περιοχές περιμετρικά των λατομικών περιοχών θα πρέπει να αξιοποιούνται για την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ καθώς βρίσκονται ως επί το πλείστων σε απόσταση από οικιστικές περιοχές, ενώ πρόκειται για μη καλλιεργήσιμες εκτάσεις συμβάλλοντας έτσι στην σωστή αξιοποίηση των εύφορων εκτάσεων προς καλλιέργεια. Επιπλέον, καθώς τα έργα ΑΠΕ δεν απαιτούν μόνιμες κτιριακές κατασκευές καθώς και την παρουσία ανθρώπινου προσωπικού πέρα από την φάση κατασκευής και τις λίγες ώρες τον χρόνο κατά την λειτουργία του έργου δεν τίθεται θέμα ασφάλειας. Επομένως, η παρούσα τροποποίηση στοχεύει προς την σωστή κατεύθυνση καθώς οι Χώροι περιμετρικά των λατομικών περιοχών παραμένουν ανεκμετάλλευτες.

Πλούγαρλης Αναστάσιος
Γεωλόγος, PhD

Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι πλέον:
Η ελάχιστη απόσταση χωροθέτησης από τα όρια της λατομικής περιοχής, όταν πρόκειται α) για πυλώνες ανεμογεννητριών ορίζεται στα εκατόν πενήντα (150) μέτρα, και β) για εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών σταθμών ορίζεται στα εκατό (100) μέτρα.

Σαν αποτέλεσμα, τακτοποιείται νομοθετικά, το παράλογο να παρέμενε στα 500 μέτρα, με την παλιά νομοθεσία, η εγκατάσταση Φ/Β σταθμών, που δεν έχουν προσωπικό, κτίρια ή ψηλές κατασκευές, ενώ ήδη είχε ορθά θεσμοθετηθεί η απόσταση για τα αιολικά να μειωθεί στα 150 μέτρα και εκ παραδρομής προφανώς δεν είχαν συμπεριληφθεί και άλλες εγκαταστάσεις Α.Π.Ε..

Ταυτόχρονα, άγονες και «άχρηστες», από εναλλακτικές χρήσεις, εκτάσεις (πλησίον λατομείων), θα μπορούν πλέον να αξιοποιούνται για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε., αντικαθιστώντας αντίστοιχες εκτάσεις, άλλων πιο χρήσιμων μορφών γεωργικής γης, όπως τις γαίες υψηλής παραγωγικότητας.

Κωτσίδης Παύλος,
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός, Μ.Β.Α.

Το συγκεκριμένο άρθρο δίνει επιτέλους δυνατότητα εκμετάλλευσης εκτάσεων γης κοντά σε λατομικές περιοχές, μέσω της εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών, που με το υπάρχον πλαίσιο παραμένουν χωρίς ουσιαστική χρήση. Εξάλλου οι Φ/Β σταθμοί δεν απαιτούν μόνιμο προσωπικό ώστε να τίθεται θέμα ασφαλείας, ενώ ταυτόχρονα διορθώνεται και το παράδοξο που ισχύει σήμερα σε σύγκριση με τις ανεμογεννήτριες, οι οποίες έχουν όριο ελάχιστης απόστασης από λατομεία μόλις τα 150 μέτρα.

Συμεών Καλογιάννης,
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ

Είναι πολύ σημαντικό να προβλέπεται και να ενθαρρύνεται από τη νομοθεσία η εγκατάσταση Φ/Β Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε εκτάσεις με περιορισμένες δυνατότητες αξιοποίησης για άλλες δραστηριότητες (π.χ γεωργικές), οπότε και η συγκεκριμένη διάταξη αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Άλλωστε, αποτελεί παράλογο να συνεχίσει να υφίσταται το όριο της απόστασης των 500 μέτρων για τη χωροθέτηση Φ/Β Σταθμών πλησίον λατομικών περιοχών, όταν επιτρέπεται η εγκατάσταση έργων ΑΠΕ με ψηλά κινητά μέρη (όπως οι πυλώνες ανεμογεννητριών) σε πολύ μικρότερη απόσταση.

Τέλος, είναι γνωστό ότι οι Φ/Β Σταθμοί δεν απαιτούν την ύπαρξη μόνιμης ανθρώπινης παρουσίας για την καθημερινή λειτουργία τους, άρα και δεν υφίσταται το οποιοδήποτε ζήτημα ασφαλείας.

Σωτήριος Κιντζονίδης
Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΑΠΘ

Bravo

Οι ελάχιστες αποστάσεις χωροθέτησης από τα όρια λατομικής περιοχής σε περιπτώσεις ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών φαίνονται αρκετά οριακές και επισφαλείς. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να προβλεφθεί και το αντίστροφο, δηλαδή η ελάχιστη απόσταση χωροθέτησης λατομικών περιοχών από έργα ΑΠΕ είτε εν λειτουργία είτε που βρίσκονται στο στάδιο αδειοδότησης μετά την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού.