Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• 3 Ιανουαρίου 2011, 18:33 | GREENPEACE

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια και παρατηρήσεις της Greenpeace επί του Σχεδίου Νόμου: «Θαλάσσια Στρατηγική για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων-Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008.

  Η Greenpeace χαιρετίζει τις πρόσφατες πολιτικέs πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ με στόχο αφενός αφετέρου την επίτευξη των εθνικών στόχων, όπως αυτοί απορρέουν από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, αφετέρου την αποτελεσματική προστασία των ελληνικών θαλασσών και την αειφόρο χρήση τους.

  Αναγνωρίζουμε ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής, απουσιάζει μια ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για τη θάλασσα, η οποία θα στοχεύει στην προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου πλούτου. Αυτή η έλλειψη πολιτικής μεταφράζεται σε συγκεκριμένους κινδύνους και απειλές που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές θάλασσες.

  Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας γενναίας πολιτικής για τις ελληνικές θάλασσες θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για μια χώρα σαν την Ελλάδα, ενώ η ανάληψη ευθυνών και η συνεργασία όλων των συναρμόδιων φορέων αποτελεί προϋπόθεση.

  Σχόλια επί του σχεδίου νόμου:

  Τα σχόλια αφορούν δύο άξονες:
  1) Τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και την εφαρμογή υπαρχόντων κανονισμών και αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών.
  2) Την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών παραμέτρων στις διάφορες πολιτικές, συμφωνίες και νομοθετικά μέτρα που άπτονται του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

  1) Η Οδηγία 2008/56/ΕΚ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων προστατευομένων περιοχών που καλύπτουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν το θαλάσσιο περιβάλλον, ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για την εξασφάλιση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης των θαλασσών.

  Αναγνωρίζει επίσης την εφαρμογή ήδη υπαρχόντων κανονισμών και αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών ως ένα απαραίτητο βήμα για την εφαρμογή αυτής της Οδηγίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
  – Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας.
  – Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα όσον αφορά την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας καθώς και όσον αφορά τη δημιουργία ενός παγκόσμιου δικτύου θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών έως το 2012.

  Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου:
  • δεν αντικατοπτρίζει την παραδοχή ανάγκης τέτοιων περιοχών στον ίδιο βαθμό με την Οδηγία,
  • και περιορίζεται αποκλειστικά στην τυπική μεταφορά (μετάφραση) των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων της οδηγίας για το μακρινό μέλλον (που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2020) αφήνοντας έξω τρέχουσες υποχρεώσεις τις οποίες η χώρα μας καλείται να εκπληρώσει τώρα.

  Η δημιουργία θαλάσσιων καταφύγιων αγγίζει ταυτόχρονα διαφορετικές πολιτικές δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση, δημιουργώντας τέτοιες περιοχές, να εφαρμόσει υπάρχοντες κανονισμούς και οδηγίες που καλύπτουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν το θαλάσσιο περιβάλλον.

  2) Ένα σημείο κλειδί της οδηγίας είναι ο στόχος ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών παραμέτρων στις διάφορες πολιτικές, συμφωνίες και νομοθετικά μέτρα που άπτονται του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι η καλή περιβαλλοντική κατάσταση πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε όλες τις διάφορες πολιτικές.

  Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου:
  – Δεν αναφέρεται πιο αναλυτικά και ουσιαστικά με ποιο τρόπο θα εξασφαλίσει την ενσωμάτωση αυτή και την ανάληψη των υποχρεώσεων από όλους τους συναρμόδιους φορείς.

  Μέχρι σήμερα, οι διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν άμεσα το θαλάσσιο περιβάλλον υπάγονται σε διάφορους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι λειτουργούν με γνώμονα την μέγιστη οικονομική αξιοποίηση αυτών των δραστηριοτήτων και αγνοώντας σε πολλές περιπτώσεις την περιβαλλοντική τους διάσταση. Το γεγονός αυτό αποτελεί άμεση συνέπεια της έλλειψης συνεργασίας του ΥΠΕΚΑ με τα συναρμόδια υπουργεία και της μη ανάληψης του ΥΠΕΚΑ ενός ηγετικού ρόλου που θα διασφαλίζει την οριζόντια εφαρμογή κάποιων βασικών περιβαλλοντικών κριτηρίων σε όλες τις τομεακές πολιτικές.

  Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η διαχείριση της Αλιείας στην Ελλάδα, μια δραστηριότητα που έχει αναγνωριστεί ως η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες σήμερα:

  – ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Αλιεία στη Μεσόγειο (ΕΚ 1967/2006) ο οποίος υπάγεται στην ΚΑλΠ υποχρεώνει την Ελλάδα να προχωρήσει σε μέτρα προστασίας της θάλασσας από την αλιεία (όπως τη δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων). Υποχρέωση την οποία η Ελλάδα έχει καθυστερήσει δύο χρόνια για να εκπληρώσει. Η δημιουργία τέτοιων περιοχών θα αποτελούσε σίγουρα ένα καλό πρώτο βήμα προς την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και το ΥΠΕΚΑ έχει κάθε δικαίωμα και υποχρέωση να πιέσει το Υπουργείο Αλιείας προς αυτήν την κατεύθυνση.

  – Αυτή τη στιγμή και μέχρι το 2012, το ζήτημα της αλιείας επανεξετάζεται μέσα από τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ). Μέχρι στιγμής όμως δεν έχει παρατηρηθεί κάποια συνεργασία ή προτεραιότητα στις περιβαλλοντικές παραμέτρους ενόψει της μεταρρύθμισης.

  Το παρών σχέδιο νόμου, αδυνατεί να ξεκαθαρίσει με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό.

  Συμπερασματικά:

  Οι θάλασσες κινδυνεύουν από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αλιεία και η ρύπανση και η ανάγκη για υιοθέτηση μέτρων που προστατεύουν το θαλάσσιο περιβάλλον από αυτές τις απειλές είναι επιτακτική.

  Η θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και τη διαχείριση των θαλασσών θα πρέπει:

  1) Ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή των φάσεων αυτής της οδηγίας που θα ολοκληρωθούν το 2020, να υποχρεώνει τους συναρμόδιους φορείς στην υιοθέτηση άμεσων μέτρων προστασίας όπως εξάλλου είναι υποχρεωμένοι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμφωνίες.

  Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εξετασθούν άμεσα ήδη υπάρχουσες και ώριμες προτάσεις για περιοχές προστασίας, όπως για παράδειγμα η προστασία του Κορινθιακού Κόλπου (α) και των Βόρειων Κυκλάδων (β). Αυτές είναι προτάσεις που δεν προέρχονται μόνο από την Greenpeace αλλά αποτελούν απαίτηση της τοπικής κοινωνίας των περιοχών, κάποιων επιστημόνων αλλά και των ίδιων των ψαράδων οι οποίοι βλέποντας το θαλάσσιο περιβάλλον καθημερινά να υποβαθμίζεται και το ψάρι να λιγοστεύει, αποφάσισαν να δράσουν και απαίτησαν οι ίδιοι την προστασία της περιοχής τους.

  2) Να αποτυπώνει τα βασικά περιβαλλοντικά κριτήρια με τα οποία θα λειτουργούν όλες οι τομεακές πολιτικές που αφορούν το θαλάσσιο περιβάλλον, δίνοντας τον εποπτικό/ ηγετικό ρόλο, που θα εξασφαλίζει αυτή τη διαδικασία, στο αρμόδιο Υπουργείο για περιβαλλοντικά ζητήματα (ΥΠΕΚΑ).

  Υποσημειώσεις:
  α. http://www.greenpeace.org/raw/content/greece/press/118523/korinthiakos.pdf

  β. http://www.greenpeace.org/raw/content/greece/press/118523/marine-reserves-report.pdf

• 3 Ιανουαρίου 2011, 15:29 | Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS επί του σχεδίου νόμου ««Θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων» που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από το ΥΠΕΚΑ

  Χαιρετίζουμε ως θετική εξέλιξη την έκδοση του Σχεδίου Νόμου «Θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων» με το οποίο, έστω και με εξαμηνιαία καθυστέρηση, η εθνική νομοθεσία εναρμονίζεται με την Ευρωπαϊκή οδηγία 2008/56/ΕΚ, οπότε και ορίζεται δια νόμου το Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο και οι αρμόδιες υπηρεσίες και επιτροπές που θα προχωρήσουν στην εκπόνηση θαλάσσιων στρατηγικών για την επίτευξη και τη διατήρηση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης για το θαλάσσιο περιβάλλον. Η Ελλάδα, ως νησιωτική χώρα, με πλούσιο θαλάσσιο πλούτο, όφειλε εδώ και χρόνια να έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την προστασία και τη διατήρησή του.

  Παράλληλα, οφείλουμε να παρατηρήσουμε πως το υποβληθέν προς διαβούλευση νομοσχέδιο αποτελεί στην ουσία απλή αντιγραφή της οδηγίας, χωρίς να εμβαθύνει στα ζητήματα που αφορούν την ελληνική πραγματικότητα και χωρίς να εξειδικεύει. Συνεπώς, η ουσιαστική εφαρμογή και ενσωμάτωση της θαλάσσιας στρατηγικής στη χώρα μας εξαρτάται τόσο από τις Υπουργικές Αποφάσεις και τα Προεδρικά Διατάγματα που θα διασαφηνίζουν διαδικασίες και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης όσων προβλέπονται, όσο και από τη συντονισμένη συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών.

  Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ως ανακολουθία πως, ενώ στο παρόν σχέδιο νόμου η στρατηγική για τη διαχείριση διακρατικών υδάτων στην περιοχή της Μεσογείου παραπέμπει στη Σύμβαση της Βαρκελώνης, εντούτοις, η Ελλάδα αδικαιολόγητα δεν έχει ακόμη δυστυχώς επικυρώσει και συνεπώς δεν εφαρμόζει δυο πολύ σημαντικά πρωτόκολλα της Σύμβασης, και συγκεκριμένα αυτό που αφορά στην εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης, και εκείνο για τις θαλάσσιες εξορύξεις («Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου» και «Πρωτόκολλο για την προστασία της Μεσογείου από ρύπανση που προέρχεται από την εξερεύνηση και εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας και του βυθού και του υπεδάφους του», αντιστοίχως).

  Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη ολοκληρωμένου εθνικού χωροταξικού πλαισίου, αλλά και οι υπάρχουσες αντικρουόμενες πολιτικές, αναφορικά με τη διαχείριση των άρρηκτα συνδεδεμένων θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων της χώρας μας, δημιουργούν προβληματισμό ως προς τη δυνατότητα επιτυχούς εφαρμογής των διαδικασιών που προβλέπονται στο νομοσχέδιο. Στην παρούσα μάλιστα συγκυρία, η πρόβλεψη για εξαίρεση δραστηριοτήτων από τους περιορισμούς που ορίζει η θαλάσσια στρατηγική, στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για καταστρατήγηση των όποιων συγκεκριμένων μέτρων αποφασιστούν στη συνέχεια.

  Πιο συγκεκριμένα:
  • Η έλλειψη εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού με συγκεκριμένες κατευθύνσεις για ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, αλλά και ειδικών χωροταξικών σχεδίων (θαλάσσιος και παράκτιος χωροταξικός σχεδιασμός), καθιστά εξαιρετικά δυσχερή την ολοκληρωμένη προσέγγιση των προβλημάτων και των πιέσεων που υφίστανται τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ακόμα περισσότερο όταν παραμένει ενεργό, παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις της σημερινής κυβέρνησης, το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό του κ. Σουφλιά, το οποίο χαρακτηρίστηκε εξαιρετικά προβληματικό από φορείς και οργανώσεις που, στη συνέχεια, ζήτησαν την άμεση απόσυρσή του. Το Ειδικό Χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας από την άλλη, έθεσε μεν κάποιους όρους για τη χωροθέτηση και κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων, εντούτοις αναμένουμε ακόμα τον ακριβή προσδιορισμό των περιοχών που θα παραχωρηθούν προς εκμετάλλευση.
  • Η προώθηση αναπτυξιακών νόμων, όπως για την «Επιτάχυνση Μεγάλων Έργων – Στρατηγικών Επενδύσεων» (γνωστού και ως «fast track»), και για την «Απλοποίηση Αδειοδότησης Τεχνικών Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων, Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων, Επιχειρηματικών Πάρκων και Λοιπές Διατάξεις», δημιουργεί έντονο προβληματισμό, αφού στο όνομα της δημιουργίας ενός ελκυστικού επενδυτικού κλίματος, επιχειρείται η καταστρατήγηση του θεσμικού πλαισίου που δημιουργήθηκε τα προηγούμενα χρόνια για την προστασία του περιβάλλοντος και αποδεικνύεται πως υπάρχει τελικά παρερμηνεία της περίφημης «πράσινης ανάπτυξης» που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση.
  • Η μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει για την έρευνα και την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες και το νομοσχέδιο για την ίδρυση του αντίστοιχου φορέα, φαίνεται να ακυρώνει στην πράξη οποιοδήποτε σοβαρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού, αδιαμφισβήτητα, οι δραστηριότητες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού πετρελαίου ενέχουν σοβαρότατους κινδύνους για τα φυσικά οικοσυστήματα και τον ίδιο τον άνθρωπο.
  • Η μη συμμόρφωση, έως σήμερα, της Ελλάδας με τα όσα ορίζει ο Μεσογειακός Κανονισμός Αλιείας (ΕΚ 1967/2006) υποβαθμίζει, επίσης, οποιαδήποτε στρατηγική προστασίας και διατήρησης του θαλάσσιου πλούτου.
  • Τέλος, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η κατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων επιδεινώνεται λόγω της συνεχιζόμενης ρύπανσής τους από τις παράκτιες και χερσαίες δραστηριότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι παράνομες χωματερές που συχνά βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα, και τα οικιακά και βιομηχανικά λύματα που είτε καταλήγουν ανεπεξέργαστα στη θάλασσα είτε έχουν περάσει από βιολογικούς καθαρισμούς που υπολειτουργούν. Δεν μπορούμε λοιπόν να αντιμετωπίζουμε αποσπασματικά τις πιέσεις που υφίστανται τα θαλάσσια οικοσυστήματα και να επιδιώκουμε την «καλή περιβαλλοντική κατάσταση» στη θάλασσα, χωρίς τον προσδιορισμό των κατάλληλων θεσμικών και νομοθετικών εργαλείων που θα προσεγγίζουν ολιστικά τα ζητήματα διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, χερσαίου και θαλάσσιου.

  Είναι ξεκάθαρο ότι οι όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες από διαφορετικά υπουργεία δε θα πρέπει να αλληλοακυρώνονται, απεναντίας να λειτουργούν συντονισμένα στην κοινή βάση της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης του πολυτιμότερου φυσικού και πολιτισμικού μας κεφαλαίου. Όπως άλλωστε έχουμε επισημάνει πολλές φορές, από κοινού και με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι όποιες αλλαγές επιχειρούνται με βιασύνη και χωρίς σαφή περιβαλλοντικό προσανατολισμό σε μια κρίσιμη –οικονομικά και κοινωνικά- για την Ελλάδα περίοδο, αποτελούν σοβαρό κίνδυνο ανατροπής σημαντικών περιβαλλοντικών κατακτήσεων και τελικά γενικότερης οπισθοδρόμησης για την κοινωνία μας.

• 27 Δεκεμβρίου 2010, 00:54 | Σάββας Λαζόπουλος

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σας ευχαριστώ για την δυνατότητα σχολιαμού την οποία μου δίδετε. Έχοντας ως αφορμή το 1ο και βασικό άρθρο, θα΄θελα να εκφράσω την ακόλουθη απορία: Είναι δυσχερέστατο για τον νομοθέτη να θέτει κανόνες εφαρμογής και πρακτικής περί, «…πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον και, …μέτρα και διαδικασίες που αποσκοπούν στη διαμόρφωση και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων», όταν το ίδιο το κράτος μέχρι τούδε αδυνατεί να υλοποιήσει τι διεθνείς συνθήκες περί του Δικαίου της Θάλασσας, τόσον με την «φίλη(?)» και γείτονα χώρα Τουρκία, όσον και με την Αίγυπτο, Αλβανία, Κύπρο, Λιβύη. Θεωρώ ουσιαστικό και άκρως σημαντικό για τον νμοθέτη όπως, πρωτίσως οφείλει να τερματίσει χρόνιες αβεβαιότητες και «γκρίζες» πολιτικές, σε όλο τον υδάτινο χώρο που περιβάλλει την Ελλάδα, ώστε εν συνεχεία να δύναται, με ευχέρεια και άνευ αμφισήμων ερμηνειών, να εφαρμόσει ανεμπόδιστα τους νόμους και κανόνες που θα εναρμονίζονται τα, (1) Εθνικό-Διεθνές Δίκαιο με τις Οδηγίες και διατάξεις του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου καθώς και, (2) την θέσπιση κανόνων, μέτρων και διαδικασιών «στη διαμόρφωση και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για την προστασία και διαχείριση των θαλάσσιων υδάτων».
  Ειδάλλως, τα 2 προαναφερόμενα στο 1ο Αρθρο ειναι Μή Υλοποιήσιμα, καθόσον ο ετέρος/γείτονας, δεν τα αποδέχεται, ελλείψει πρότερης υπογραφείσης διμερούς ή και διεθνούς συμφωνίας.

• 21 Δεκεμβρίου 2010, 21:47 | Nikos

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Με δυο λέξεις……Λιγότερη ρύπανση(απο υπονόμους, ποτάμια,δεξαμενόπλοια….. προς Θάλασσα),και έλεγχο της αλιείας απο μηχανότραττες(στάση διαρκείας μερκών χρόνων,για αποκατάσταση θαλασσίων ειδών)….