Σκοπός του παρόντος διατάγματος, είναι η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της βιοποικιλότητα, της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου, ώστε να διασφαλίζονται οι φυσικές διεργασίες, η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, η λειτουργία και η εξέλιξη των οικοσυστημάτων καθώς και η ποικιλομορφία, η ιδιαιτερότητα και η μοναδικότητά τους στην:
υδάτινη, χερσαία και ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων), νομού Ιωαννίνων, η οποία υπέκειται σε ενεργό διαχείριση για τη διασφάλιση της διατήρησης των προστατευόμενων τύπων οικοτόπων και ειδών που απαντώνται σ΄αυτήν και που διακρίνονται για την ιδιαίτερη αξία και ενδιαφέρον λόγω της ποιότητας των φυσικών και πολιτιστικών τους χαρακτηριστικών, με σημαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη έργων και δραστηριοτήτων εναρμονισμένες με την προστασία της βιοποικιλότητας, της φύσης και του τοπίου, με το χαρακτηρισμό της ως περιοχή «Οικοανάπτυξης».
Για τις εντός της χαρακτηριθείσας με το παρόν περιοχής οικοανάπτυξης, Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) για την άγρια ορνιθοπανίδα καθώς και Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (Τ.Κ.Σ.) με την επωνυμία:
- «Ευρύτερη περιοχή πόλης Ιωαννίνων» με κωδικό GR 2130012 που αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) για την άγρια ορνιθοπανίδα,
- «Λίμνη Ιωαννίνων (Παμβώτιδα)» με κωδικό GR 2130005 η οποία αποτελεί ταυτόχρονα Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) για την άγρια ορνιθοπανίδα καθώς και Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (Τ.Κ.Σ.) ο οποίος χαρακτηρίζεται με το παρόν και ως «Ειδική Ζώνη Διατήρησης», και
- «Όρος Μιτσικέλλι» με κωδικό GR 2130008 η οποία είναι Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (Τ.Κ.Σ.), όπου το μεγαλύτερο μέρος της εμπίπτει στην χαρακτηρισμένη με το παρόν περιοχή οικοανάπτυξης,
- «Κεντρικό Ζαγόρι και Ανατολικό Τμήμα Όρους Μιτσικέλλι» με κωδικό 2130011, που αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) για την άγρια ορνιθοπανίδα, όπου μικρό τμήμα της εμπίπτει στην χαρακτηρισμένη με το παρόν περιοχή οικοανάπτυξης,
σε συμμόρφωση με την οδηγία 79/409/ΕΟΚ, την οδηγία 92/43/ΕΟΚ και την οδηγία 97/62/ΕΟΚ, επιδιώκεται κυρίως η λήψη αναγκαίων και ενδεδειγμένων μέτρων για την προστασία της βιοποικιλότητας, ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση ή η αποκατάσταση σε ικανοποιητικό βαθμό διατήρησης των τύπων οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος, καθώς και της άγριας ορνιθοπανίδας που αναφέρονται στην παρ. Α του παραρτήματος ΙΙ, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παρόντος.
Για τη λήψη και εφαρμογή των ανωτέρω μέτρων, λήφθηκαν υπόψη και συνεκτιμήθηκαν οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και τοπικές ιδιομορφίες της περιοχής, όπως αυτές αναπτύχθηκαν στην εγκεκριμένη «Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Ανάπλασης Ανάδειξης και προστασίας της Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων και της περιμετρικής αυτής περιοχής», καθώς και οι απόψεις των αρμόδιων υπηρεσιών Υπουργείων (Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Πολιτισμού και Τουρισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων), Περιφέρειας Ηπείρου, Δημοτικών Συμβουλίων (Ιωαννιτών, Δωδώνης, Ζίτσας), Φορέα Διαχείρισης Λ. Παμώτιδας, που αναφέρονται στο σκεπτικό του παρόντος.
Ειμαι κάτοικος της περιοχής Λίμνης Βρέλλη όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και σας ενημερώνω οτι η περιοχή αυτή όντως κατακλύζεται από νερά αλλά για πεντέμισυ μήνες το χρόνο και στη συνέχεια παράγει πρωτογενή γεωργικό πλούτο.
Στη ζώνη Β2 που προβλέπεται στο υπόψη Σχέδιο ΠΔ περιλαμβάνεται το 90% των εκτάσεων κατεχόμενης γής από μικροιδιοκτήτες κατοίκους της Τοπ. Κοινότητας Επισκοπικού του Δήμου Δωδώνης.
Το Επισκοπικό ήδη έχει δεχθεί ένα μεγάλο πλήγμα με την οριστική χάραξη της Ιόνιας οδού στην περιοχή σύμφωνα με την οποία ο οικισμός του εγκλωβίζεται νότια προς το βουνό.Η μόνη προοπτική λοιπόν ανάπτυξης είναι η βόρεια -Βορειοανατολική περιοχή μετά την Ιόνια οδό, πράγμα που τώρα σε περίπτωση εφαρμογής του ΠΔ ως έχει,αυτό,το καθιστά αδύνατο.
Αλήθεια λαμβάνονται υπόψη καθόλου οι προτάσεις -ρυθμίσεις του ρυθμιστικού του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων; Προφανώς όχι.
Ειναι αδιανόητο ,μια αποθήκη γεωργικών προϊόντων 65 τμ να οχλεί την ορνιθοπανίδα και να μην την ενοχλούν τα ήδη υπάρχοντα κτίρια μεγαλοκαταστημάτων που πρόσφατα κτίστηκαν στην περιοχή ή άλλων βιομηχανικών
ή βιοτεχνικών επιχειρήσεων που λειτουργούν εδώ και χρόνια.
Ειναι αδιανόητο η γη στην περιοχή αυτή να προστατεύει την ορνιθοπανίδα για 5 μήνες το χρόνο και να διώχνει τη νέα γενιά της περιοχής μας.
Προφανώς δεν είμαστε αντίθετοι με την προστασία αλλά ας ληφθεί υπόψη οτι στην περιοχή μόνο γλαροπούλια υπάρχουν.
Ειναι για μας αδιανόητο να ταυτίζεται η ευρύτερη περιοχή του Επισκοπικού με την Λίμνη Παμβώτιδα. Η παμβώτις ουσιαστικά ακριβώς λόγω του φυσικού της τοπίου και κάλλους παράγει πλούτο αφού εντός αυτής αλλά και σ όλη την περίμετρό της δραστηριοποιούνται δεκάδες επιχειρήσεις τουριστικές και οχι μόνο με εκατοντάδες εργαζομένους,σε αντίθεση με την περιοχή αυτή που μόνο γλάρους έχει.
Μελέτησε κανείς τι δυνατότητες υπάρχουν σήμερα στον οικισμό του Επισκοπικού;
Mήπως υπάρχει κάτι που δεν είναι γνωστό στους κατοίκους της περιοχής,πέραν της πράσινης ανάπτυξης;
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω πρέπει η Διοίκηση να επανεξετάσει το θέμα
και στην περίπτωση που προωθήσει το σχέδιο για ψήφιση να περιορίσει
κυρίως τά όρια της Β2 Ζώνης στο maximum μέχρι 200 μέτρα από τον άξονα της Εθνικής οδού Ιωαννίνων -Αρτας νότια και όχι βεβαίως με την γραμμή χάραξης της Ιόνιας οδού.
Θωμάς Απ Τασιούλας Κοιν.Σύμβουλος ΤΚ Επισκοπικού Δήμου Δωδώνης Ιωαννίνων.
Περικοπές από το κείμενο προτάσεων που θα σας αποστείλουμε εντός των ημερών:
Με μεγάλη ικανοποίηση ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων χαιρετίζει την απόφαση της Κυβέρνησης να συστήσει Προεδρικό Διάταγμα για τη σωτηρία της λίμνης Παμβώτιδας η σύσταση του οποίου καθυστέρησε για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο Σύλλογός μας επιδιώκοντας να βοηθήσει στις προσπάθειες για τη σωτηρία της λίμνης μας καταθέτει τις κατωτέρω επισημάνσεις και προτάσεις του, ελπίζοντας ότι συμβάλλει στην πληρέστερη επίτευξη του σκοπού του Π.Δ.
Α. ΓΕΝΙΚΑ
Οι Λίμνες Παμβώτιδα και Λαψίστα ήταν ένα σπάνιο οικοσύστημα ο μεγαλύτερος και πλουσιότερος υγρότοπος της Ηπείρου.
Η Λίμνη Λαψίστα ήταν το φυσικό εκκολαπτήριο και ο τόπος αναπαραγωγής των ψαριών και πουλιών. Από αυτή εμπλουτίζονταν συνεχώς η Παμβώτιδα με όλα τα είδη.
Η Παμβώτιδα ήταν μοναδικό υδρογεωλογικό σύστημα με πολύπλοκους κύκλους νερού, που σενέδεε τις κορφές του Μιτσικελίου με τη Λίμνη Λαψίστα και τους ποταμούς Καλαμά και Άραχθο. Το υδροσύστημα αυτό ήταν ενιαίο και λειτουργούσε κάτω από φυσικούς μηχανισμούς τέτοιους, που η διατάραξη όποιας από τις δύο Λίμνες, θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα και για την άλλη.
Το Υπουργείο Γεωργίας τη δεκαετία του 1960 προκειμένου να προσφέρει στη γεωργία καλλιεργούμενες εκτάσεις προέβηκε στην αποξήρανση της Λίμνης Λαψίστα. Το 1970-72 κατασκεύασε αναχώματα πέριξ της Παμβώτιδας μεταβάλλοντάς την σε κλειστή δεξαμενή για τις ανάγκες της άρδευσης.
Τα αναχώματα αυτά απέκλεισαν την επικοινωνία της Λίμνης με τις αμφίδρομες πηγές του Μιτσικελίου και τους υδροβιότοπους, καταστρέφοντας φυσικά καταφύγια της άγριας φύσης. Η Παμβώτιδα στερήθηκε πολλών εκατομμυρίων m3 πηγαίων υδάτων, της δυνατότητας αυτοκαθαρισμού της και των χώρων εκκόλαψης και αναπαραγωγής (υγρολίβαδα), τα οποία φιλοξενούσαν σπάνια είδη.
Συνέπεια: η εξαφάνιση της ιχθυοπανίδας της (τσίμες, γλίνια, μαρίτσια κυπρίνοι κλπ) των χελιών, καραβίδων, βατράχων, νερόφιδων, βίδρων κλπ και της πλουσιότατης ορνιθοπανίδας της. Ακόμη και οι πελαργοί εξαφανίσθηκαν αφού δεν εύρισκαν τροφή στους αποξηραμένους υγρότοπους.
Η Παμβώτιδα με μειωμένη έκταση και υδροχωρητικότητα κατά 10-15% χωρίς το φυσικό ανάγλυφο του τοπίου της, χωρίς υδρόβια πανίδα και ορνιθοπανίδα έγινε Λίμνη λεκάνη χωρίς ζωή και χωρίς μέλλον.
Β. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Αυτό το πολυδύναμο, ζωντανό και πολυσύνθετο βιολογικό σύστημα που φιλοξενούσε θαυμάσιες και σπάνιες μορφές ζωής, σήμερα είναι διαταραγμένο. Έχει όμως μέσα του φοβερή δυναμική ανάκαμψης.
Από τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ.1 του Συντάγματος προβλέπεται η υποχρέωση του Κράτους όπως λαμβάνει όλα τα ενδεδειγμένα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για την πλήρη και αποτελεσματική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών στην περίπτωση ευπαθών οικοσυστημάτων όπως οι υγροβιότοποι και οι λίμνες (Σ.τ.Ε. 1183/96) βεβαρημένων από την ανθρώπινη δραστηριότητα, ο στόχος των υποχρεωτικώς ληπτέων μέτρων για την προστασία των δεν μπορεί παρά να συνίσταται των μεν προληπτικών στην αποφυγή οποιασδήποτε περαιτέρω επιβάρυνσης του οικοσυστήματος των δε κατασταλτικών στην άμεση κατά το δυνατόν αποκατάσταση αυτού, τουτέστιν στην εξάλειψη των συνθηκών που προκαλούν την υποβάθμισή του (Π.Ε. 306/1992, Π.Ε. 296/1993, ΕΑ 134/1998, Σ.τ.Ε. 5235/1996, Σ.τ.Ε. 4633/1977).
Η υπό την ανωτέρω έννοια συνταγματική υποχρέωση καθίσταται ακόμη εντονότερη στην περίπτωση οικοσυστήματος του οποίου η φέρουσα ικανότητα τελεί υπό συνθήκες κατάρρευσής, διότι στην περίπτωση αυτή επίκειται φυσική καταστροφή (κατάρρευση του οικοσυστήματος) της οποίας τις οδυνηρές συνέπειες θα υποστεί αμέσως κατ’ αρχήν το ανθρωπογενές σύστημα (π.χ. πόλη) που στηρίζεται στο οικοσύστημα αυτό.
Σημειωτέων ότι στο ευπαθές οικοσύστημα της λίμνης Παμβώτιδα συναντώνται τέσσερα (4) είδη, (ιχθυοπανίδα, ασπόνδυλα και ορνιθοπανίδα) που απειλούνται παγκοσμίως με εξαφάνιση, καθιστώντας εξαιρετικά κρίσιμη τη διατήρηση της βιοποικιλότητας
Από τις παραπάνω ιδιαιτερότητες και το γεγονός ότι το υδάτινο στοιχείο της Λίμνης αποτελεί μέρος ενός θαυμαστού φυσικού υδραυλικού συστήματος του οποίου τα υπόλοιπα στοιχεία είναι οι πηγές, οι καταβόθρες και ο υδροφόρος ορίζοντας τελούν μεταξύ τους σε σχέση αμφίδρομης τροφοδοσίας, ενώ η φυσική αυτή λειτουργία δεν ενδυναμώνεται από ποταμούς που να εκβάλλουν στη Λίμνη, καθιστούν την Παμβώτιδα εξόχως ευαίσθητο και ευπαθές οικοσύστημα με χρόνο ανανέωσης των νερών μεγαλύτερο των 11 μηνών.
Επομένως η Διοίκηση έχει απόλυτη επίγνωση του υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου της περιοχής τον οποίο κίνδυνο οφείλει υποχρεωτικά (εκ του συντάγματος) να διαχειρισθεί ορθολογικά και να εισάγει στο Π.Δ. ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν τη αποκατάσταση του διαταραχθέντος οικοσυστήματος της Παμβώτιδας, διότι είναι ο μόνος τρόπος που θα ανακόψει την καταστροφική πορεία της Λίμνης και θα διασφαλίσει την επιβίωσή της.
Επιβάλλεται λοιπόν δια του Π.Δ. να εξασφαλισθεί η διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας και των φυσικών αυτών οικοτόπων για την ασφαλή μεταβίβαση στις μέλλουσες γενεές της φυσικής κληρονομιάς σε συμμόρφωση προς τις διεθνείς συμβάσεις που υπέγραψε το Ελληνικό Κράτος και τις διατάξεις των νόμων 1126/81, 1335/83, 1650/86 και 2204/94.
Το ανασυνταχθέν σχέδιο Π.Δ. δυστυχώς δεν ανταποκρίνεται στον σκοπό τον οποίο καλείται να υπηρετήσει. Αφ. Ενός δεν τίθενται όροι δεσμευτικοί για την ουσιαστική προστασία της φύσης και αφ΄ ετέρου δεν ορίζονται συγκεκριμένα μέτρα αποκατάστασης του διαταραχθέντος οικοσυστήματος. Θα έπρεπε λοιπόν στο Σχέδιο Π.Δ. να περιληφθεί διάταξη απομακρύνσεων των αναχωμάτων ώστε να αποκατασταθεί η ελεύθερη και ανεμπόδιστη επικοινωνία της Παμβώτιδας με τις αμφίδρομες πηγές του Μιτσικελίου, τους υδροβιότοπους Αμφιθέας, Ανατολής και Κατσικά και τα μεγάλης οικολογικής αξίας υγρολίβαδα τα οποία έχουν σχεδόν αποξηρανθεί. Οι οικότοποι αυτοί φιλοξενούσαν σπάνια είδη ορνιθοπανίδας και πανίδας και αποτελούσαν φυσικά καταφύγια της άγριας φύσης.
Οι όροι προστασίας, οι χρήσεις και οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς και με σαφήνεια στο Π.Δ. και όχι να παραπέμπονται στο 5ετές σχέδιο διαχείρισης. Η εμπειρία από την τύχη του συνταγέντος τον Αύγουστο του 2004 Σχεδίου Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας δεν πείθει για καλύτερη τύχη του προτεινόμενου πενταετούς σχεδίου διαχείρισης.
Τα 5ετή Σχέδια Διαχείρισης θα συντάσσουν προγράμματα δράσης κλπ.. Βάση όμως της προσπάθειας για τη σωτηρία της Παμβώτιδας είναι η αποκατάσταση του οικοσυστήματος, και τούτο πρέπει να προσδιορίζεται με δεσμευτικό όρο και με σαφήνεια στο Π.Δ. και με συγκεκριμένα μέτρα όπως:
1. Καθολική απομάκρυνση των τεχνητών αναχωμάτων της Παμβώτιδας ώστε να ξαναλειτουργήσουν οι αποξηραμένοι υδροβιότοποι και τα υγρολίβαδα.
2. Μερική αποκατάσταση της λίμνης Λαψίστας και
3. Οριοθέτηση της υδάτινης επιφάνειας της Παμβώτιδας στα φυσικά της όρια όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί πριν την κατασκευή των αναχωμάτων. Ν.2742/άρθρο 16 παρ. 2 (ΦΕΚ 207/99)
Αν δεν διασφαλισθούν τα μέτρα αυτά τότε η δημιουργία Ζ.Ε.Π. στην Παμβώτιδα τη στιγμή που οι παραδοσιακοί φυσικοί οικότοποι είναι ανενεργοί ή αποξηραμένοι μετά την αποκοπή της επικοινωνίας των με τη Λίμνη από τα αναχώματα θα είναι άνευ αξίας.
Εξ άλλου η οριοθέτηση της υδάτινης περιοχής της Παμβώτιδας (Ζώνη Α1) μέχρι τα αναχώματα Ανατολής – Κατσικά, όπως ακριβώς τα είχε ορίσει η ακυρωθείσα 22943/2003 ΚΥΑ σε τι αποσκοπεί; Μήπως στη μόνιμη διατήρηση των υδροβιοτόπων σε κατάσταση αποξηραμένων περιοχών με τελικό προορισμό την μετατροπή τους σε οικοδομήσιμη έκταση; Τα όρια της Παμβώτιδας είναι καταγεγραμμένα σε επίσημα διαγράμματα, στους χάρτες Γ.Υ.Σ ετών 1932 και 1933 και σε αεροφωτογραφίες. Πρόσφατα με τις πλημμύρες του παρελθόντος Δεκεμβρίου η Παμβώτιδα έδειξε τα φυσικά της όρια.
Συνεπώς εάν σκοπός του Π.Δ. είναι πράγματι η διατήρηση και λειτουργία της Παμβώτιδας ως Λίμνη-οικοσύστημα θα πρέπει να διασφαλισθεί αποκατάσταση της ελέυθερης και ανεμπόδιστης λειτουργίας της με τους υδροβιότοπους τις πηγές και τα υγρολίβαδα με την απομάκρυνση των αναχωμάτων και την υιοθέτηση της υδάτινης περιοχής στα φυσικά όρια της Λίμνης χωρίς να λαμβάνεται υπ΄ όψη η ύπαρξη των αναχωμάτων.
Γ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ
1. Την αλλαγή του τίτλου του Π.Δ. ως εξής: Χαρακτηρισμός της υδάτινης, χερσαίας και ευρύτερης περιοχής της λίμνης Παμβώτιδας ως «Περιοχή Προστασίας της Φύσης» με περιφερειακή ζώνη Οικοανάπτυξης και καθορισμό χρήσεων γης, όρων και περιορισμούς δόμησης.
Λαμβανομένου υπ΄ όψη ότι κύριος σκοπός σύσταση του Π.Δ. είναι η προστασία της λίμνης και της ευρύτερης περιοχής, της βιοποικιλότητας, του δασικού τοπίου, των φυσικών σχηματισμών, τον πολιτισμικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, κρίνουμε ότι ο προτεινόμενος τίτλος του Π.Δ. συνάδει απόλυτα με τον σκοπό σύστασης του Π.Δ.
2. Την τροποποίηση του άρθρου 1 ως εξής: Σκοπός του παρόντος διατάγματος, είναι η αποκατάσταση του καταστραφέντος και υπό κατάρρευση οικοσυστήματος των Λιμνών Παμβώτιδα και Λαψίστα και η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της βιοποικιλότητας, της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου, ώστε να διασφαλίζονται η ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης των αυτοχθόνων ειδών, οι φυσικές διεργασίες, οι οικολογικές υπηρεσίες, η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, η λειτουργία και η φυσική εξέλιξη των οικοσυστημάτων καθώς και η ποικιλομορφία, η ιδιαιτερότητα και η μοναδικότητά τους στην υδάτινη, χερσαία και ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων), νομού Ιωαννίνων. Η περιοχή αυτή θα υπόκειται σε προστασία, σε αποκατάσταση και σε ενεργό διαχείριση, με στόχο τη διασφάλιση της διατήρησης των προστατευόμενων τύπων οικοτόπων και της ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των προστατευόμενων ειδών που απαντώνται σ΄αυτήν, με το χαρακτηρισμό της ως «Περιοχή Προστασίας της Φύσης».
3. Την τροποποίηση του άρθρου 2 ώστε στη ζώνη Α1 να συμπεριληφθεί και ο υδροβιότοπος της περιοχής Ανατολής – Κατσικά όπως συμπεριλήφθηκε ο υδροβιότοπος Αμφιθέας. Είναι ανεπίτρεπτο να οριοθετείται η υδάτινη επιφάνεια μέχρι τα αναχώματα παραβλέποντας το φυσικό ανάγλυφο που δημιούργησε η φύση πριν εκατοντάδες χιλιάδες έτη. Τα αναχώματα κατασκευάσθηκαν το 1970-72 προκειμένου να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένο σκοπό ο οποίος εξέλειπε προ πολλού.
Σύμφωνα με την δικαστηριακή νομολογία (Α.Π. 18/1911) και το άρθρο 26α του Ν.2386/1996 «η μεγάλη λίμνη και ο αιγιαλός αυτής, ήτοι τα παραλίμνια εδάφη τα οποία κατακλύζονται από τις συνήθεις της λίμνης πλημμύρες (αναβάσεις των υδάτων τους) είναι κτήματα κοινόχρηστα και ανήκουν στο Δημόσιο, επομένως αναπαλλοτρίωτα και απαράγραπτα μη δυνάμενα να γίνουν αντικείμενα ιδιοκτησίας ή Νομής.»
Συνεπώς επιβάλλεται να γίνει τακτοποίηση του σημερινού ιδιοκτησιακού καθεστώτος των παραλίμνιων περιοχών της Παμβώτιδας υπέρ του Δημοσίου σύμφωνα προς τους ισχύοντας νόμους, και απελευθέρωση αυτών εκ τυχόν καταπατήσεων
Συνεπώς στη Ζώνη Α1 στο χάρτη θα πρέπει να διαφαίνεται η υδάτινη περιοχή όπως ορίζεται από την παλαιά όχθη σύμφωνα προς τις διατάξεις του Ν.2971/2001 και αποτυπώνεται σε επίσημα διαγράμματα στους χάρτες της Γ.Υ.Σ. ετών 1932 και 1933 και αεροφωτογραφίες της Γ.Υ.Σ. πριν την κατασκευή των αναχωμάτων.
Το ανωτέρω επιβάλλεται και από το υφιστάμενο Διαχειριστικό Σχέδιο Λίμνης Παμβώτιδας που η Πολιτεία οφείλει να εφαρμόσει όπου αναφέρεται:
( http://sppi1976-study.blogspot.com/2004/12/2004.html )
«7.1.2.2 Προτάσεις διαχείρισης της πανίδας
Α. Αποκατάσταση και προστασία παραλίμνιων ενδιαιτημάτων
Μέτρα
Οριοθέτηση της λίμνης Παμβώτιδας και χάραξη αιγιαλού με βάση το φυσικό ανάγλυφο της Λίμνης, με οδηγό ορθοφωτοχάρτες και φωτογραφίες παλαιοτέρων ετών. Θεσμική θωράκιση της οριοθέτησης με νέο Προεδρικό Διάταγμα ή Κοινή Υπουργική Απόφαση (όπως ο Νόμος ορίζει), ώστε να ενταχθούν στο υδάτινο στοιχείο της λίμνης οι εκτάσεις που καλύπτονται από το υδάτινο στοιχείο, παροδικά ή μη, χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη επιχωματώσεις ή άλλα τεχνητά έργα.»
Στο Σ.τ.Ε. εκκρεμεί αίτηση του Συλλόγου μας (συζητείται μετά από αναβολή στις 12.10.2011) για ακύρωση της από 03.04.2007 αποφάσεως της επιτροπής καθορισμού ορίων αιγιαλού και παραλίας του άρθρου 3 Ν. 2971/2001 με την οποία ορίσθηκαν οι οριογραμμές της όχθης, ο αιγιαλός και η παλαιά όχθη της Παμβώτιδας στη περιοχή από ιχθυολεκάνες του δήμου Ιωαννιτών μέχρι και τον Δήμο Παμβώτιδας (περιοχή υδροβιότοπου Ανατολής – Κατσικά) στο όριο του Αναχώματος.
4. Ως υδάτινη επιφάνεια να λαμβάνεται η περιοχή που ορίζεται ως πολυγωνική περιβάλλουσα γραμμή της ισοϋψούς καμπύλης η οποία ταυτίζεται με το ύψος της στάθμης του υπερχειλιστή 469,54 (οριογραμμή της όχθης) και να λαμβάνεται η κατάσταση της όχθης όπως αυτή είχε διαμορφωθεί από τις συνήθεις πλημμύρες πριν την κατασκευή των τεχνητών αναχωμάτων.
5. Για την ουσιαστική προστασία και αποκατάσταση του υπό κατάρρευση ευαίσθητου και ευπαθούς οικοσυστήματος της Παμβώτιδας την θέσπιση διάταξης απομακρύνσεως των τεχνητών αναχωμάτων ώστε στους ανενεργούς και αποξηραμένους υδροβιότοπους δημιουργηθούν συνθήκες επαναφοράς της απολεσθείσης βιοποικιλότητας.
6. Άρθρο 2 παράγραφος 2.ΙΙ.: Στη Ζώνη Β3 περιοχή «Προστατευόμενων Φυσικών Σχηματισμών» να προστεθούν οι χωνεύτρες (καταβόθρες) .
7. Άρθρο 2 παράγραφος 2.ΙΙ.: Στη Ζώνη Β5 περιοχή «Προστατευόμενου Τοπίου»
Το Αισθητικό Δάσος Ιωαννίνων (Π.Δ. 837/1976, ΦΕΚ 306/Α/1976) έκτασης 864 στρ. περιλαμβάνει τα τμήματα Μεϊντάνι, Τζέμ και Προφήτης Ηλίας-Προσκύνηση. Από αυτά μόνο τα τμήματα Τζέμ έκτασης 114,00 στρέμματα και Προφήτης Ηλίας-Προσκύνηση έκτασης 535,28 στρέμματα έχουν περιληφθεί στη ζώνη Β5. Επιβάλλεται να προστεθεί στη ζώνη Β5 και το τμήμα του Αισθητικού Δάσους Ιωαννίνων θέση Μεϊντάνι έκτασης 215 στρέμματα.
Επιπλέον σύμφωνα με τη Μελέτη Διαχείρισης και Προστασίας των Δασυλλίων Λόφων Ιωαννίνων, Δ/νση Δασών Ιωαννίνων, Δασαρχείο Ιωαννίνων, Σεπτέμβριος 2001 πρέπει να προστεθούν στη ζώνη Β5 και τα δασύλλια:
Δασύλλιο Περιβλέπτου έκτασης 82 στρέμματα. Κηρύχθηκε αναδασωτέα με την αριθ. 66058/1936 απόφαση της Γενικής Διοίκησης Ηπείρου.
Λόφος Ψιλής Γορίτσας, δημοτική έκταση περί τα 550 στρέμματα. Κηρύχθηκε αναδασωτέα με την υπ’ αριθμ. 20065/25.04.1940 απόφαση της Γενικής Διοίκησης Ηπείρου έκταση 320 στρεμμάτων (Δασύλλιο Ψιλής Γορίτσας). Μέχρι σήμερα και μετά από την καταστροφή της πρώτης αναδάσωσης την περίοδο της κατοχής και επαναδημιουργία της από το έτος 1952 και μετέπειτα, έχουν αναδασωθεί μόνο τα 127 στρέμματα.
8. Άρθρο 2 παράγραφος 2.ΙΙ.: Προσθήκη νέας Ζώνης Β6 η οποία θα περιλαμβάνει όλους τους περιφερειακούς υγροτόπους.
9. Τη δημιουργία Περιβαλλοντικού-Υγροτοπικού Πάρκου στην παρόχθια περιοχή του οικισμού Κατσικά.
10. Την επαναδημιουργία και αποκατάσταση των υγρότοπων της Λίμνης Λαψίστας, στα σημεία εκείνα όπου υπάρχουν ακόμη οι παλιές πηγές με αρκετά κατάλοιπα υδροχλωρίδας και υδροπανίδας, ώστε να ξαναγίνει φυσικό εκκολαπτήριο και τόπος αναπαραγωγής.
Ακολουθούν και άλλες προτάσεις
Για τον Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων
Ο Γραμματέας
Σακκάς Κων/νος
Το παρών Π.Δ. δεν μπορεί να εκπληρώσει τους σκοπούς που αναφέρονται διότι δεν καλύπτει το σύνολο της λεκάνης απορροής της λίμνης Παμβώτιδας, αλλά μόνο ένα τμήμα αυτής. Κάθε χερσαίο υδάτινο οικοσύστημα (λίμνες, ποτάμια, δέλτα ποταμών κτλ ) χαρακτηρίζεται από την λεκάνη απορροής του και κάθε διαχειριστικό μέτρο που λαμβάνεται για την προστασία του πρέπει να την λαμβάνει υπόψη ως σύνολο αυτής.
Τα προβλήματα της λίμνης Παμβώτιδας είναι γνωστά εδώ και χρόνια (ευτροφισμός, φερτά υλικά, εισβολή ξενικών ειδών, κτλ) και το παρών Π.Δ. δεν αντιμετωπίζει κανένα από αυτά, ούτε συνολικά αλλά ούτε κατά περίπτωση.
1. Ο τίτλος του Π.Δ. θα πρέπει να τροποποιηθεί, καθώς δεν υφίσταται πλέον η έννοια της «περιοχής οικοανάπτυξης», λαμβάνοντας υπ΄ όψη το νέο Νομοσχέδιο για την προστασία της βιοποικιλότητας, και ιδιαίτερα το άρθρο 3.2 «Περιφερειακά Πάρκα» (Regional parks)
Ο τίτλος θα μπορούσε να τροποποιηθεί ως: «Χαρακτηρισμός της ευρύτερης περιοχής της λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων), ν. Ιωαννίνων, ως περιφερειακό πάρκο» . Πιστεύω πως με βάση τη νέα κατάταξη που ορίζει το Νομοσχέδιο για τη Βιοποικιλότητα που έχει κατατεθεί προς ψήφιση για τις προστατευόμενες περιοχές, η έννοια του Περιφερειακού Πάρκου είναι η πλέον δόκιμη, η οποία ορίζει ένα χαλαρό μεν αλλά υπαρκτό καθεστώς προστασίας για ημιαστική περιοχή, όπως η Λίμνη Παμβώτιδα. Η παρούσα παρατήρηση θα πρέπει να έχει οριζόντια ισχύ σε όλα τα άρθρα του Π.Δ.
• Στο άρθρο αυτό θα πρέπει να εναρμονίσετε και να επικαιροποιήσετε την πρώτη παράγραφο εισάγοντας την έννοια της «ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης των αυτόχθονων ειδών», (favourable conservation status με βάση όλες τις Ευρωπαϊκές νομοθεσίες και τις νομοθεσίες άλλων χωρών),
• Θα πρέπει να εντάξετε την έννοια «Οικολογικές υπηρεσίες» (eco-services) η οποία δεν αναφέρεται.
• Τέλος θα πρέπει να διορθώσετε την «περιοχή οικοανάπτυξης» προς «Περιφερειακό Πάρκο», και να αναφέρετε το αντίστοιχο χωρίο του Νομοσχεδίου της Βιοποικιλότητας για τα αστικά περιφερειακά πάρκα.
Πρόταση τροποποίησης ως: « Σκοπός του παρόντος διατάγματος, είναι η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της βιοποικιλότητας, της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου, ώστε να διασφαλίζονται η ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης των αυτοχθόνων ειδών, οι φυσικές διεργασίες, οι οικολογικές υπηρεσίες, η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, η λειτουργία και η φυσική εξέλιξη των οικοσυστημάτων καθώς και η ποικιλομορφία, η ιδιαιτερότητα και η μοναδικότητά τους στην υδάτινη, χερσαία και ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων), νομού Ιωαννίνων. Η περιοχή αυτή θα υπόκειται σε προστασία, σε αποκατάσταση και σε ενεργό διαχείριση, με στόχο τη διασφάλιση της διατήρησης των προστατευόμενων τύπων οικοτόπων και της ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των προστατευόμενων ειδών που απαντώνται σ΄αυτήν, με το χαρακτηρισμό της ως Περιφερειακό Πάρκο (regional park).
Παρά τις απόψεις που έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα ΜΜΕ για το θέμα, πολλά πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα για το τι ίσχυε και τι θα αλλάξει.
Θα ήθελα να συμμετέχω με έκφραση γνώμης για το σχέδιο Π.Δ. όμως επειδή δεν μπόρεσα να βρω αναρτημένα τα Τυποποιημένα Δελτία Δεδομένων για τους τόπους Κοινοτικής Σημασίας της ευρύτερης περιοχής, ούτε το περιεχόμενο της Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) Ανάπλασης Ανάδειξης και Προστασίας της λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων και της περιμετρικής αυτής περιοχή, εντός της περιοχής Οικοανάπτυξης, δεν μπορώ να ξέρω τι ίσχυε, τι αλλάζει ούτε το λόγο που επικαλούνται οι μελετητές για τις αλλαγές και καθορισμό αλλαγών σε δόμηση ή άσκηση δραστηριοτήτων.
Αν ισχύει το παρακάτω, ενδεχομένως να ήταν επιβεβλημένη και η δημόσια ανάρτηση της ΕΜΠ στο διαδίκτυο κατά τη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιείται για τη λίμνη Ιωαννίνων για τη διευκόλυνση όλων (φορέων και πολιτών).
“H ελεύθερη πρόσβαση του κοινού σε κάθε διαθέσιμη πληροφορία για το περιβάλλον αποτελεί υποχρέωση της Διοίκησης, όπως απορρέει από τη Διεθνή Σύμβαση Άαρχους και τη νομοθεσία της Ε.Ε. Αντίστοιχη υποχρέωση διευκόλυνσης της πρόσβασης των πολιτών σε σχετικές με την ποιότητα του περιβάλλοντος δημοσιευμένες πληροφορίες επιβάλλονται για κάθε φορέα συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων για την κατάσταση του περιβάλλοντος, όπως είναι τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και οι περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις”.
Χαίρετε.
Ειναι πολύ ενθαρρυντικό που επιτέλους γίνεται κάποια προσπάθεια να προστατευθεί ότι έχει απομείνει από την χλωρίδα και πανίδα της χώρας μας και εύχομαι να μην υποκύψετε μπροστά στα όποια προβλήματα προκύψουν.
θα ήθελα το προεδρικό διάταγμα να προστατεύσει την Λίμνη έτσι ώστε να μην αφήνει περιθώριο για οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση.
Επιτέλους ας σταματήσει η καταστροφή του φυσικου μας πλούτου
Ο συνδυασμός της ομορφιάς της Παμβώτιδας, με τους βιοτόπους της, η χρήση της για προπονήσεις και αγώνες κωπηλασίας, η ίδια η πανέμορφη πόλη των Ιωαννίνων που διαθέτει και αεροδρόμιο, η γειτνίαση με το Μέτσοβο, τα Ζαγοροχώρια, την Δωδώνη και πολλά άλλα αξιόλογα μέρη, είναι ένα κοκτέϊλ μοναδικό, για την ανάπτυξη του αγρο-, οικο-, αθλητικού, θρησκευτικού κτλ. τουρισμού, που θα είναι ένα εφαλτήριο, για την ανάπτυξη γενικά της περιοχής, η οποία είναι από τις φτωχότερες της ΕΕ, χωρίς να το αξίζει!
Αυστηρότατη προϋπόθεση, κάτω τα χέρια από την χλωροπανίδα όλης της περιοχής! Τίποτε να μην γίνει, που θα είναι εις βάρος του Περιβάλλοντος!
Πρόσφατη επίσκεψη μου στην περιοχή των Ιωαννίνων είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση του ιδιαιτέρου κάλλους της περιοχής και της χρησιμότητας όλου του οικοσυστήματος της Παμβώτιδας λίμνης και της ευρύτερης περιοχής του Ζαγορίου. Είναι καταληπτό ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν επιδείξει ζήλο και φροντίδα για την περιοχή. Είναι επίσης σαφές ότι το σχέδιο του προεδρικού διατάγματος και το επικείμενο προεδρικό διάταγμα θα συμβάλλει με την εφαρμογή του στην επιπλέον υπεράσπιση του οικοσυστήματος και την περαιτέρω ανάδειξη της περιοχής, που σημειωτέον έχει ήδη αρχίσει να ωφελείται τα μέγιστα από την κατασκευή και λειτουργία της Εγνατίας οδού.
Επιτέλους μια μελέτη για την περιοχή της Παμβώτιδας.
Μια λίμνη εξαιρετικού φυσικού κάλλους και με πλούσιο οικοσύστημα.
Είναι ένα μοναδικό περιβάλλον που χρειάζεται προσεκτική μελέτη ώστε να μπορεί να προστατευθεί αποτελεσματικά αλλά παράλληλα να συνεχίσει να συμβάλλει στην ανάδειξη της πόλης των Ιωαννίνων. Μια λεπτή ισσοροπία που οι ιθύνοντες θα πρέπει να κατανοήσουν.
Χαίρετε.
Θέλω να κάνω μία πρόταση που αφορά όχι μόνο την εν λόγω λίμνη και περιοχή, αλλά και όλης της ελληνικής επικράτειας.
Να περιέλθουν όλες οι λίμνες και τα ποτάμια στην κυριότητα του κράτους, το οποίο εν συνεχεία να τα διατηρήσει ως περιοχές φυσικής κληρονομιάς.
Είναι απαράδεκτο να κατέχονται τέτοιες περιοχές και τοπία από κάθε είδους μεμονομένα συμφέροντα.
Πραγματικα ειναι πολυ βασικο να δημιουργηθουν τετοια προτυπα,δειχνοντας σεβασμο επιτελους στο περιβαλλον και ελπιζοντας πως τελικα μπορουμε να καλυτερεψουμε τον τοπο μας κανοντας κινησεις που με τη σωστη μελετη μπορουν να αντλησουν το ενδιαφερον του κοινου,ωστε να συμβαλλουν στην μειωση της ανεργιας και των χρεων μας.
Η κάθε λίμνη και σε όποια χώρα κι αν βρίσκεται, αποτελεί ένα βιότοπο, στον οποίο αναπτύσσονται και επιβιώνουν διάφορα είδη της παγκόσμιας πανίδας και χλωρίδας.
Οι περισσότερες είναι μάλιστα χαρακτηρισμένες, ως προστατευμένοι υδροβιότοποι και εμείς οι άνθρωποι, δεν έχουμε το δικαίωμα να αναπτύξουμε δραστηριότητες, που πλήττουν την ισορροπία και την διατήρηση της ποιότητας ζωής, σ’ αυτούς τους χώρους.
Μπορούμε λοιπόν να πούμε, ότι η λίμνη Παμβώτιδα του νομού Ιωαννίνων, χρειάζεται προστασία από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και
Κλιματικής Αλλαγής, με τρόπο ώστε να μην κινδυνεύσει σε καμία περίπτωση αυτός ο ωραίος υδροβιότοπος, από άστοχες ενέργειες και ανθρώπινες δραστηριότητες που τελικά μόνο κακό μπορούν να της προκαλέσουν.
Νόμοι υπάρχουν σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος, όμως εμείς οι άνθρωποι, είτε από αμέλεια, είτε από σκοπιμότητα, τους αγνοούμε και τότε οι καταστροφικές επιπτώσεις είναι αναπόφευκτες.
Αυτό λοιπόν που χρειάζεται, είναι να δοθεί έμφαση στην τήρηση των κανόνων προστασίας και ανάπτυξης αυτής της περιοχής, δίνοντας ίσως και την δυνατότητα σε εθελοντικές ομάδες κατοίκων, να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο.