1. Για την έναρξη των οικοδομικών εργασιών επιβάλλεται με ευθύνη του ενδιαφερόμενου:
α. θεώρηση της μελέτης ασφάλειας και υγείας του έργου από την αρμόδια Επιθεώρησης Εργασίας.
β. θεώρηση της άδειας δόμησης από το οικείο Αστυνομικό Τμήμα.
2. Με την έκδοση της άδειας δόμησης τοποθετείται σε πλαίσιο, πινακίδα του έργου από κατάλληλο σταθερό υλικό, στην οποία αναγράφεται με ευκρίνεια ο αριθμός και η χρονολογία έκδοσης της αδείας, η εκδούσα Αρχή, τα στοιχεία των μελετητών και των επιβλεπόντων μηχανικών καθώς και στοιχεία επικοινωνίας τους. Η πινακίδα ελάχιστων διαστάσεων 0.50Χ0.70μ. τοποθετείται σε εμφανές σημείο του ακινήτου, σε ύψος άνω του 1.20μ. από το έδαφος.
Στο εργοτάξιο επιβάλλεται η διατήρηση αντιγράφων της άδειας δόμησης και των μελετών, σύμφωνα με τις οποίες εκτελούνται οι εργασίες.
Η μη τήρηση των παραπάνω αποτελεί λόγο άμεσης διακοπής οικοδομικών εργασιών από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου, η οποία ενημερώνει άμεσα και την αρμόδια αστυνομική αρχή.
3. Καθιερώνονται υποχρεωτικοί έλεγχοι για κάθε έργο που εκτελείται με άδεια δόμησης. Οι έλεγχοι διενεργούνται από διαφορετικό κάθε φορά Ελεγκτή Δόμησης του Κεφαλαίου Β’ με αυτοψία και έλεγχο της εφαρμογής των μελετών βάσει των οποίων εκδόθηκε η άδεια δόμησης.
4. Οι έλεγχοι διενεργούνται στα εξής στάδια:
α) Αμέσως μετά την ολοκλήρωση ξυλοτύπων, οπλισμού θεμελίωσης και τοιχίων υπογείου.
Ο έλεγχος αφορά στην τήρηση του ξυλοτύπου, του χρησιμοποιημένου οπλισμού και των υλικών, του βάθους θεμελίωσης, της θέσης, των πλαγίων αποστάσεων και των διαστάσεων του κτιρίου.
β) Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του φέροντα οργανισμού και της τοιχοποιίας.
Ο έλεγχος αφορά στις εξωτερικές διαστάσεις, το ύψος, τη θέση του κτιρίου, το είδος της τοιχοποιίας, της επαρκούς θερμομόνωσης του κτιρίου, την τήρηση του εύρους του αντισεισμικού αρμού, τις διαστάσεις των εξωστών και την υποδομή εγκαταστάσεων.
γ) Μετά την ολοκλήρωση του κτιρίου.
Ο έλεγχος αφορά στις εξωτερικές διαστάσεις, τις όψεις, το συνολικό ύψος, τις διαστάσεις των ημιυπαιθρίων χώρων, τις τελικές στάθμες, την διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου και τις προβλεπόμενες εγκαταστάσεις.
5. Ο αριθμός των ελέγχων καθορίζεται ανάλογα με το είδος των εργασιών που προβλέπονται από την άδεια δόμησης. Σε κάθε περίπτωση γίνεται τουλάχιστον ένας έλεγχος μετά την ολοκλήρωση των εργασιών.
Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζεται ο αριθμός των ελέγχων ανά κατηγορία και είδος έργου, η διενέργεια των ελέγχων ανά ειδικότητα Μηχανικού και έργο, καθώς και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.
6. Ο Γενικός Επιβλέπων βάσει της άδειας δόμησης υποχρεούται να ενημερώνει δέκα (10) ημέρες πριν την ολοκλήρωση κάθε σταδίου την Υ.ΔΟΜ. Οι έλεγχοι διενεργούνται το αργότερο εντός πέντε (5) ημερών από την ορισθείσα ημερομηνία ολοκλήρωσης κάθε σταδίου.
7. Η Υ.ΔΟΜ. ενημερώνει ηλεκτρονικά την ΕΥΕΔΕΝ του ΥΠΕΚΑ, η οποία ορίζει αυθημερόν με ηλεκτρονική κλήρωση τον Ελεγκτή Δόμησης και τον ενημερώνει σχετικά, καθώς και τον κύριο του έργου και τον Γενικό Επιβλέποντα.
8. Οι υποχρεωτικοί έλεγχοι διενεργούνται από τον ορισθέντα Ελεγκτή Δόμησης με την παρουσία του Επιβλέποντα Μηχανικού και αφού προηγουμένως έχουν συμπληρωθεί από αυτόν τα προβλεπόμενα στοιχεία για τη δημιουργία της Ταυτότητας Κτιρίου.
9. α. Στην περίπτωση που:
i) οι υποβαλλόμενες μελέτες δεν εκπονήθηκαν σύμφωνα με τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις ή σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης, επιβάλλεται σε βάρος του μελετητή μηχανικού η κύρωση της απαγόρευσης εκπόνησης και υπογραφής μελετών για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης και η κύρωση της απαγόρευσης επίβλεψης οικοδομικών εργασιών από 3 έως 12 μήνες ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
ii) οι οικοδομικές εργασίες δεν εκτελέστηκαν σύμφωνα με τις μελέτες που υποβλήθηκαν ή σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης επιβάλλεται σε βάρος του επιβλέποντος μηχανικού η κύρωση της απαγόρευσης εκπόνησης και υπογραφής μελετών για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης και η κύρωση της απαγόρευσης επίβλεψης οικοδομικών εργασιών από 3 έως 12 μήνες ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
β. Κύρωση σε βάρος του επιβλέποντος μηχανικού δεν επιβάλλεται στην περίπτωση που είχε ο ίδιος προηγουμένως ενημερώσει εγγράφως την αρμόδια υπηρεσία δόμησης και τον ελεγκτή δόμησης για τις σχετικές παραβάσεις των οικοδομικών εργασιών.
γ. Οι παραπάνω κυρώσεις επιβάλλονται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, μετά από εισήγηση του Εποπτικού Συμβουλίου του άρθρου 17 και κατόπιν προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερόμενου, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 2690/1999, καταγράφονται στο μητρώο του άρθρου 8 και κοινοποιούνται στις ΥΔΟΜ, οι οποίες τηρούν μητρώο των μηχανικών, στους οποίους επιβάλλονται οι ποινές της παρούσας παραγράφου και μεριμνούν για την εκτέλεσή τους.
δ. Σε περίπτωση υποτροπής για δεύτερη φορά καθώς και όταν οι παραπάνω παραβάσεις αφορούν οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε περιοχές NATURA τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται.
ε. Σε περίπτωση υποτροπής για τρίτη φορά οι παραπάνω κυρώσεις είναι οριστικές.
στ. Οι αρμόδιοι ελεγκτές δόμησης και οι υπάλληλοι των υπηρεσιών δόμησης υποχρεούνται αμελλητί να ενημερώσουν εγγράφως το Εποπτικό Συμβούλιο του άρθρου 17 μόλις διαπιστώσουν την τέλεση παραβάσεων της παρούσας παραγράφου.
10. Για μικρές παραβάσεις στη δόμηση επιβάλλεται σε βάρος του επιβλέποντος μηχανικού χρηματικό πρόστιμο ύψους από 1.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Οι παραπάνω κυρώσεις επιβάλλονται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, μετά από εισήγηση του Εποπτικού Συμβουλίου του άρθρου 17 και κατόπιν προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερόμενου
Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζονται οι παραβάσεις που χαρακτηρίζονται μικρές κατά την έννοια του προηγούμενου εδαφίου. Με όμοια απόφαση αναπροσαρμόζεται κάθε δύο έτη το ύψος των προστίμων του πρώτου εδαφίου.
11. Οι Επιβλέποντες Μηχανικοί σφραγίζουν το πιστοποιητικό πληρότητας κατά το Άρθρο 3 του Ν. 3843/2010 και διενεργείται η τελευταία αυτοψία.
Μετά την τελευταία αυτοψία, εκδίδεται από την Υ.ΔΟΜ. το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.) και ενημερώνεται ηλεκτρονικά η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ και ο κύριος του έργου για να διατυπώσει τυχόν αντιρρήσεις.
12. Μετά την έκδοση του Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής, για τη σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφελείας υποβάλλεται από τον ιδιοκτήτη αίτηση στην Υ.ΔΟΜ., η οποία ελέγχει τα αποδεικτικά κατάθεσης αμοιβών και κρατήσεων των επιβλέψεων των μηχανικών και εκδίδει σχετική βεβαίωση.
13. Η οικοδομή ή τμήμα της με αυτοτελή λειτουργία θεωρούνται περατωμένα αν υπολείπονται εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια δόμησης, σύμφωνα με τον ισχύοντα οικοδομικό κανονισμό.
14. Θεώρηση της αδείας δόμησης μπορεί να γίνει και για περατωμένο τμήμα της οικοδομής, εφόσον αποτελείται από χώρους με αυτοτελή λειτουργία.
Μετά την θεώρησή της, η έγκριση και η άδεια δόμησης παύουν να ισχύουν για το τμήμα το οποίο αποπερατώθηκε.
ΑΡΘΡΟ 7, παρ.9
Εάν ο βασικός στόχος είναι να περιοριστεί η αυθαίρετη δόμηση, γιατί πρέπει οι αυτοψίες να μπαίνουν σε τέτοια λεπτομέρεια ελέγχου π.χ. οπλισμών των κτιρίων, των υλικών, του πάχους της θερμομόνωσης και ιδίως των εγκαταστάσεων;Σε περίπτωση πρόβλεψης εξωτερικής θερμομόνωσης σε κτίριο, η αυτοψία εκτελείται μετά την τοποθέτησή της και πριν το επίχρισμα;
Κατά τη γνώμη μου διακρίνεται μια ασάφεια στην πρόθεση του νομοθέτη όσον αφορά τον έλεγχο των μελετών. Ενώ πρακτικά καταργείται από τις Υ.ΔΟΜ. κατά τη φάση της άδειας δόμησης επανέρχεται αυτός κατά τη φάση του ελέγχου των εργασιών (βλ.αρ. 9αi) Εδώ πιστεύω ότι ανοίγει ένα τεράστιο παράθυρο συναλλαγής. Ποιος μπορεί να είναι αυτός ο σπουδαία καταρτισμένος και τίμιος συνάδελφος που θα τον εξουσιοδοτήσουμε όχι μόνο να ελέγξει εάν οι οικοδομικές εργασίες είναι σύμφωνες με τις εγκεκριμένες μελέτες αλλά και εάν αυτές οι ίδιες είναι γενικά σύμφωνες με όλο το ισχύον νομικό πλαίσιο; Εν πάσει περιπτώσει κάτι τέτοιο δεν είναι λογικό να γίνεται στο τέλος της κατασκευής αλλά πριν αυτή ξεκινήσει. Αλλιώς είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθεί ταχύτατα ένα νέο πεδίο πλούσιας συναλλαγής και διαφθοράς, ειδικά εάν η αυτοψία δεν εκτελείται από κλιμάκιο αλλά από ένα συνάδελφο μόνο.
Το θεσμικό πλαίσιο για τους Μηχανικούς Επιβλέποντες σε ότι αφορά το βασικό μέρος των υποχρεώσεων τους είναι καθορισμένο από το 1924.
Όμως στην οικοδομή οι διάφορες εργασίες εκτελούνται από συνεργεία όπως π.χ. η κατασκευή των φερόντων στοιχείων από μπετόν κ.λ.π.
Θα πρέπει να γίνεται καταμερισμός των ευθυνών και για το λόγο αυτό ο επικεφαλής του κάθε συνεργείου θα πρέπει για να εκτελεί τις εργασίες που αναλαμβάνει να του έχει δοθεί σχετική άδεια οπότε θα αναλαμβάνει και αυτός την αναλογούσα ευθύνη.
Σε γενικές γραμμές δεν είναι δυνατό ο Επιβλέπων Μηχανικός να είναι και εργοδηγός του έργου που εκτελείται, αφού αυτό αφ’ ενός μεν θα επιβαρύνει σημαντικά τα οικονομικά του έργου , αφ’ ετέρου δε θα μεταφέρει όλες τις ευθύνες στον ίδιο .
Ένας άλλος σημαντικός λόγος που συνηγορεί στον καταμερισμό των ευθυνών είναι το γεγονός ότι ο κάθε ιδιοκτήτης της ανεγειρόμενης οικοδομής επιλέγει αυτός τα συνεργεία με κριτήρια δικά του χωρίς την γνώμη του Επιβλέποντα Μηχανικού.
Θα πρέπει επίσης να γίνεται διαχωρισμός των έργων ανάλογα με τον όγκο τους και να είναι δεσμευτική η επιλογή Εργολάβου Δημοσίων έργων για μεγάλα έργα.
Ν.Ζαχαριάς
ΑΤΜ