Προσαρτώνται* και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας Απόφασης τα Παραρτήματα Ι έως και ΧΙΙ που ακολουθούν. Ειδικότερα:
Α)
- Παράρτημα Ι: Περιλαμβάνει την Ομάδα 1η «Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών»
- Παράρτημα ΙΙ: Περιλαμβάνει την Ομάδα 2η «Υδραυλικά έργα »
- Παράρτημα ΙΙΙ: Περιλαμβάνει την Ομάδα 3η «Λιμενικά έργα»
- Παράρτημα ΙV: Περιλαμβάνει την Ομάδα 4η «Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών»
- Παράρτημα V: Περιλαμβάνει την Ομάδα 5η «Εξορυκτικές δραστηριότητες»
- Παράρτημα VI: Περιλαμβάνει την Ομάδα 6η «Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής»
- Παράρτημα VII: Περιλαμβάνει την Ομάδα 7η «Πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις»
- Παράρτημα VIII: Περιλαμβάνει την Ομάδα 8η «Υδατοκαλλιέργειες»
- Παράρτημα IX: Περιλαμβάνει την Ομάδα 9η «Βιομηχανικές και συναφείς εγκαταστάσεις»
- Παράρτημα X: Περιλαμβάνει την Ομάδα 10η «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας»
- Παράρτημα XI: Περιλαμβάνει την Ομάδα 11η «Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών»
- Παράρτημα ΧΙΙ: Περιλαμβάνει την Ομάδα 12η «Ειδικά έργα και δραστηριότητες»
Καθένα από τα Παραρτήματα Ι έως ΧΙΙ αναφέρεται σε μία Ομάδα έργων και δραστηριοτήτων, σύμφωνα με το άρθρο 3 της παρούσας Απόφασης και περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες που εντάσσονται στην Ομάδα αυτή, καθώς και την αντίστοιχη κατάταξή τους σε Κατηγορία και Υποκατηγορία, εφόσον εμπίπτουν στην Κατηγορία (Α), όπως ορίζει το άρθρο 1 παράγραφος 1 του ν.4014/2011 και 4 παράγραφος 1 της παρούσας Απόφασης.
Β) Το Παράρτημα ΧΙΙΙ περιλαμβάνει έργα και δραστηριότητες που υπάγονται στην πρώτη (Α) Κατηγορία (Υποκατηγορίες Α1 και Α2) του άρθρου 1 του ν.4014/2011, για τις οποίες απαιτείται ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης, καθώς και συνολική εκτίμηση των επιπτώσεών τους στον αέρα, στο νερό και στο έδαφος, προκειμένου να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας.
(* Κατεβάστε τα παραρτήματα σε μορφή *.pdf απο εδώ)
ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ:
1. Εκτιμώ ότι για να μπορέσει κάποιος να σχολιάσει επαρκώς την υπαγωγή ενός έργου ή μίας δραστηριότητας στην Κατηγορία Β, οπότε για την κατασκευή και λειτουργία του θα εφαρμόζονται Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.) που θα επιβληθούν ανά περίπτωση με μεταγενέστερες ΚΥΑ των οποίων η έκδοση προβλέπεται στην παρ.3 του αρ.8 του Ν.4014/2011 (αναμένονται εντός 9 μηνών), θα έπρεπε να έχει εικόνα των Π.Π.Δ που τελικά θα επιβληθούν ώστε να μπορεί να κρίνει αν οι γενικοί όροι που θα περιλαμβάνονται στις κατά περίπτωση Π.Π.Δ. είναι επαρκείς για την προστασία του περιβάλλοντος ή αν τελικά θα απαιτείται η εκπόνηση Μ.Π.Ε. για την εκτίμηση των επιπτώσεων και την επιβολή συγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων. Συνεπώς κρίνω ότι θα έπρεπε οι Π.Π.Δ και η υπό διαβούλευση ΚΥΑ να εκδοθούν παράλληλα ώστε το θέμα να μπορεί να εξεταστεί ενιαία.
2. Κρίνω σωστή τη διάκριση των έργων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε ξεχωριστή κατηγορία – ομάδα.
3. Συμφωνώ με το από Κυριακή, 23 Οκτωβρίου 2011, 2:57:21 μμ κατατεθειμένο σχόλιο του Κου Νίκου Γούναρη (Μελετητή Λιμενικών Έργων) αναφορικά με την αναγκαιότητα διευκρίνησης της απαίτησης συνυποβολής Μελέτης Ακτομηχανικής Συμπεριφοράς στις περιπτώσεις της 3ης Ομάδας.
4. Τα όρια που τέθηκαν στην 9η Ομάδα είναι πολύ υψηλά, σε μερικές περιπτώσεις αναρωτήθηκα πόσες περιπτώσεις είναι δυνατόν να υπάρχουν στην Ελλάδα που να απαιτούν την υποβολή μελέτης. Παραθέτω παρακάτω τις πιο χτυπητές περιπτώσεις.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Στην 1η Ομάδα:
a. Α/Α 9: Η κατάταξη των αγροτικών οδών συνολικά στην κατηγορία Β, δεν λαμβάνει υπόψη της την περίπτωση διάνοιξης οδών μέσα σε περιοχές του δικτύου Natura 2000 που είναι χαρακτηρισμένες ως ΕΖΔ με το Ν.3937/2011 (ΦΕΚ 60Α 31-03-2011), που περιλαμβάνουν και τύπους οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος που σημαίνονται με αστερίσκο (*) στην ΚΥΑ Η.Π. 14849/853/Ε103/2008 (ΦΕΚ 645 B 11-04-2008), δηλαδή αποτελούν οικότοπους προτεραιότητας σε Κοινοτικό Επίπεδο. Η διάνοιξη αγροτικών οδών (ανεξαρτήτου μήκους) σε τέτοιους οικοτόπους π.χ. αμμοθίνες με κεδροδάση (2250 * Θίνες των παραλίων με Juniperus spp.) ή λόχμες με σκληροφυλλική βλάστηση (5220 * Δενδροειδή matorrals με Zyziphus) που εντοπίζονται συχνά ιδιαίτερα σε νησιωτικές περιοχές της χώρας θα επέφερε σημαντική αλλοίωση των οικοτόπων αυτών.
Προτείνεται υπαγωγή της Α/Α 9 παρόμοια με αυτή της Α/Α 8.
b. Α/Α 10 και Α/Α 11: Για τους ίδιους με το 1a αναφερόμενους λόγους, προτείνεται υπαγωγή παρόμοια με αυτή της Α/Α 8.
2. Στην 4η Ομάδα:
a. Α/Α 16: Κάπου πρέπει να μπει το «ίσον» (μάλλον στην κατηγορία Α2),
b. Α/Α 11 και Α/Α 16: Οι παρατηρήσεις αναφέρονται σε ημερήσια δυναμικότητα. Ισχύει για αυτές η παρατήρηση με Α/Α 3 του διευκρινιστικού υπομνήματος του Πίνακα 1 του Παραρτήματος IX;
3. Στην 5η Ομάδα:
a. Α/Α 4: Απαιτείται αναδιατύπωση, (ιδιαίτερα στην κατηγορία Α2)
b. Α/Α 9: Οι πυθμένες θαλασσών που είναι ενταγμένοι στο δίκτυο Natura 2000 λόγω της ύπαρξης λιβαδιών ποσειδωνίας δεν θα έπρεπε να χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας;
Προτείνεται υπαγωγή της Α/Α 9 εντός Νatura 2000 στην Α2 και εκτός στη Β.
4. Στην 9η Ομάδα:
Η λογική της μοριοδότησης είναι γενικά σωστή (ως νέα ιδέα που εισέρχεται στο σύστημα κατάταξης). Χρήζει όμως σημαντικών διευκρινήσεων αναφορικά με τα κριτήρια του Πίνακα 2:
• Ρύπανση και Οχλήσεις: Δεν θα υπάρχει συσχέτιση με την υπό διαμόρφωση ΚΥΑ περί κατάταξης των δραστηριοτήτων σε κατηγορίες όχλησης των μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε αντικατάσταση της ΚΥΑ 13727/724 (ΦΕΚ 1087 B 5.8.2003)? Η νέα ΚΥΑ προβλέπεται στην παρ.9 του αρθ.20 του Ν.3982/11 (ΦΕΚ 143 A 17-06-2011) η οποία θα έπρεπε ήδη να έχει εκδοθεί (τίθεται προθεσμία 3 μηνών).
• Κίνδυνος Ατυχημάτων: Δεν θα υπάρχει συσχέτιση με την ισχύουσα ΚΥΑ 12044/613/2007 (ΦΕΚ 376 Β): «Καθορισμός μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών». Στην Ομάδα 9 υπάρχουν περιπτώσεις εγκαταστάσεων που ενώ υποχρεούνται να υποβάλλουν Μελέτη Ασφαλείας και Επικινδυνότητας με βάση την προαναφερόμενη ΚΥΑ, κατατάσσονται στην Κατηγορία Β και θα λειτουργούν με Π.Π.Δ
Απαιτούνται διευκρινήσεις αναφορικά με τα υποκριτήρια κατάταξης του Πίνακα 3:
• 1.2 Συσσώρευση με άλλα έργα ή δραστηριότητες: Λογικά τα μόρια αυτής της περίπτωσης θα πρέπει να αυξηθούν (προτείνεται σε 50 ή το λιγότερο 40) αφού η απαίτηση για ΕΠΕ θα είναι ισχυρότερη λόγω της αναγκαιότητας εκτίμησης της συνεργιστικής δράσης της σκοπούμενης δραστηριότητας με τις λοιπές υφιστάμενες γειτνιάζουσες δραστηριότητες που εντοπίζονται στην ατύπως διαμορφωμένη ζώνη επαγγελματικών χρήσεων.
• 1.3 Γεωργική Γη: Γίνεται αναφορά στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας ή γενικά σε γεωργική γη που καθορίζεται με διάφορες αποφάσεις? Θα πρέπει να διευκρινιστεί πως καθορίζεται η γεωργική γη με βάση τα οριζόμενα στην Κ.Υ.Α 168040/10 (ΦΕΚ 1528 Β 07-09-2010). Αρκεί η θεσμοθέτησή της με διάταγμα ΖΟΕ?
• 1.4 Εντός εγκεκριμένου ΓΠΣ: Δεν γίνεται καμία αναφορά στις ΖΟΕ και τα ΠΔ καθορισμού χρήσεων γης. Δεν θα παίξει ρόλο η συμβατότητα της δραστηριότητας με τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης μιας περιοχής?
• 2.1 Προστατευόμενες ή διατηρητέες περιοχές βάσει κοινοτικής ή εθνικής νομοθεσίας: Να γίνει ρητή αναφορά σε νομοθετήματα π.χ. Ν.3937/2011, ΠΔ περί προστασίας παράκτιων υγροτόπων μέχρι 80 στρ κλπ
• 2.3 Περιοχές ιστορικής, πολιτιστικής ή αρχαιολογικής σημασίας: Πως οριοθετούνται? Αναφέρεται στις καθορισμένες ζώνες απολύτου προστασίας Α και τις ζώνες περιορισμού όρων δόμησης Β για τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους? Για τα κηρυγμένα μνημεία και τους ιστορικούς τόπους που δεν καθορίζεται ζώνη προστασίας, αλλά ενδέχεται να υπάρχει γειτνίαση (π.χ. R<500m) και οπτική επαφή του γηπέδου της δραστηριότητας τι θα ισχύσει? Θα μοριοδοτούνται τέτοιες δραστηριότητες? Σημειώνεται δε ότι υπάρχει και πληθώρα αρχαιολογικών χώρων και μνημείων που είναι αναγνωρισμένα από τις Εφορείες του ΥΠΠΟΤ αλλά είναι μη κηρυγμένα και μη οριοθετημένα.
• 2.4 Διάθεση αποβλήτων σε ευαίσθητους αποδέκτες: Αναφέρεται στους ευαίσθητους αποδέκτες της Υ.Α. 19661/1982/99 (ΦΕΚ 1811Β 29.9.1999)?
• 3.2 Εντός πυκνοκατοικημένης περιοχής (περιοχές συνεχούς δόμησης): Να δοθεί σαφής περιγραφικός ή ποσοτικός ορισμός της πυκνοκατοικημένης περιοχής (π.χ. εντός ΓΠΣ ή με πυκνότητα κτιρίων ανά μονάδα επιφάνειας).
• 3.3 – 3.5 Απόσταση από τα όρια οικιστικού ιστού: Στους μη οριοθετημένους οικισμούς, ποιο θα θεωρείται το όριο του οικιστικού ιστού? Μπορεί να χρησιμοποιηθεί διατύπωση παρόμοια με αυτή που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 48928/2008 (Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ) και φυσικά να γίνεται διάκριση στην περίπτωση των παραδοσιακών οικισμών με ειδική μοριοδότηση (π.χ. 50 μόρια για R<1.000m από τα όρια). Δεν θα πρέπει αυτό να συσχετιστεί με τον βαθμό όχλησης και τις αποστάσεις που προβλέπονται στα πολεοδομικά διατάγματα από τους οικισμούς?
• Επίπεδα μοριοδότησης: Η μοριοδότηση είναι πολύ χαλαρή ειδικά για τα επίπεδα 2 & 3. Ισχύει ΔΜ1=50, ΔΜ2=60, ΔΜ3=50. Προτείνεται η ακόλουθη κατανομή ώστε να αυστηροποιηθεί λίγο η κατάταξη: 40<Ε1<80 / 80<Ε2<140 / 140<Ε3<180 για την οποία ισχύει ΔΜ1΄=40, ΔΜ2΄=60, ΔΜ3΄=40.
Ενδεικτικά παραδείγματα περιπτώσεων με πολύ υψηλά όρια στην 9η Ομάδα:
a. Α/Α 1: Σφαγεία 20tn/d. Πολύ μεγάλη οριακή δυναμικότητα που αντιστοιχεί σε 7t/8h. Στις Κυκλάδες τα υφιστάμενα σφαγεία δεν ξεπερνούν σε δυναμικότητα τους 5t/8h. Η λειτουργία τους προϋποθέτει τη διαχείριση υγρών αποβλήτων, αίματος και στερεών αποβλήτων του 1774/2002/ΕΚ και απαιτούν ειδικό εξοπλισμό (αποτεφρωτικό κλίβανο, ΕΕΛ, το πλάσμα αίματος απαιτεί διαχείριση rendering). Θα γίνεται με Π.Π.Δ??
b. Α/Α 7: Παρασκευή ζαχαρωδών προϊόντων από φρούτα και λαχανικά 30tn/d. Πρόκειται για μονάδες παραγωγής μαρμελάδων και γλυκών κουταλιού. Πόσες υφιστάμενες δραστηριότητες του συγκεκριμένου κλάδου στην Ελλάδα έχουν δυνατότητα παραγωγής 10τόνους ανά 8ωρη βάρδια??
Με τέτοιο όριο καλύτερα να κατατάσσατε όλες τις μη υπαγόμενες στο Παράρτημα ΙΙ στην Κατηγορία Β.
c. Α/Α 9: Επεξεργασία τομάτας 300tn/d. Το νέο εργοστάσιο της Pummaro – Unilever στη Γαστούνη Ηλείας (πραγματικά μεγάλη και σύγχρονη μονάδα που εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 2011) έχει δυναμικότητα επεξεργασία 42.000t/y = 160t/d. Με βάση τα μόρια δεν πιάνει 90. Συνεπώς δεν θα απαιτείται ΕΠΕ για τέτοιες μονάδες???!!!
d. Α/Α 11: Ελαιοτριβεία 200tn/d. Κανένα ελαιοτριβείο των Κυκλάδων δεν φτάνει τέτοιες δυναμικότητες. Παρά ταύτα αποτελούν μία από τις σημαντικότερες πηγές ρύπανσης στα νησιά. Θα λειτουργούν με Π.Π.Δ??
e. Α/Α 206: Αφαλάτωση 5.000m3/d. Υπάρχει τέτοια μονάδα στην Ελλάδα? Οι εγκαταστάσεις διάθεσης της άλμης στη θάλασσα που σχετίζονται με τις συνθήκες κάθε βυθού και του συστήματος διάχυσης θα ρυθμίζονται με Π.Π.Δ??
f. Α/Α 211: Αποθήκευση Τ+, Τ κλπ. Θα μπορεί να λειτουργεί αποθήκη γεμάτη Τ+ με δυναμικότητα 100t με πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους???!!! Μα θα υπόκειται σε υποχρέωση υποβολής μελέτης Seveso. H ΜΠΕ θα τον καθυστερήσει στην αδειοδότηση???
Με εκτίμηση
Θεωνάς Βασίλειος
MSc Φυσικός Υπ. Διδ. Παν. Αθηνών
Μελετητής Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Προτεινόμενες συμπληρώσεις και τροποποιήσεις στην κατηγοριοποίηση των Εξορυκτικών και Συναφών Δραστηριοτήτων (Παράρτημα V):
1) Διαχωρισμός της εξόρυξης βιομηχανικών ορυκτών από την εξόρυξη μαρμάρων.
Η εξόρυξη βιομηχανικών ορυκτών κατατάσσεται:
Στην Υποκατηγορία Α1 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού >= 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura, ή σε έκταση εμβαδού >= 250 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura.
Στην Υποκατηγορία Α2 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού < 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura, ή σε έκταση εμβαδού < 250 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura. Στην Υποκατηγορία Α2 κατατάσσονται και όλες οι περιπτώσεις υπόγειας εξόρυξης. Η εξόρυξη μαρμάρων κατατάσσεται: Στην Υποκατηγορία Α1 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού >= 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura ή σε διάταξη όμορων λατομείων συνολικού εμβαδού >= 250 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura.
Στην Υποκατηγορία Α2 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού >= 20 στρεμμάτων και < 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura, ή σε έκταση εμβαδού >= 20 στρεμμάτων και < 100 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura, ή σε διάταξη όμορων λατομείων εμβαδού < 250 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura. Στις Παρατηρήσεις πρέπει να αναφέρεται ότι: α) τα αργιλικά ορυκτά υπάγονται στα βιομηχανικά ορυκτά και οι σχιστολιθικές πλάκες στα μάρμαρα, β) το εμβαδόν ενιαίου λατομείου μαρμάρου ανέρχεται κατ' ελάχιστο σε 20 στρέμματα και κατά μέγιστο σε 100 στρέμματα, και γ) οι μαρμαροψηφίδες υπάγονται στην κατηγορία των αδρανών υλικών. Ο λόγος του προταθέντος διαχωρισμού είναι ότι η κατηγοριοποίησή τους πρέπει ευλόγως να ακολουθεί την κατηγοριοποίηση των ορυκτών όπως αυτή αποτυπώνεται στον Μεταλλευτικό Κώδικα (Ν.Δ. 210/1973) και στον νόμο περί Εκμεταλλεύσεως Λατομείων (Ν.669/1977), όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις άλλες κατηγορίες ορυκτών που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης. Σημειώνεται ότι αν η αναφορά του ορίου των 250 στρεμμάτων στην εξόρυξη μαρμάρων οφείλεται σε απλή παραδρομή και δεν αποσκοπεί να ρυθμίσει την περιβαλλοντική αδειοδότηση διατάξεων όμορων λατομείων, τότε η ανωτέρω διατύπωση για την κατάταξη της εξόρυξης μαρμάρων αντικαθίσταται ως εξής: Η εξόρυξη μαρμάρων κατατάσσεται: Στην Υποκατηγορία Α1 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού >= 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura.
Στην Υποκατηγορία Α2 αν διεξάγεται σε έκταση εμβαδού >= 20 στρεμμάτων και < 50 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura, ή σε έκταση εμβαδού >= 20 στρεμμάτων και < 100 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura. 2) Αποσαφήνιση της κατηγοριοποίησης των αδρανών υλικών. Η κατηγοριοποίηση της εξόρυξης αδρανών υλικών πρέπει να αποδοθεί με μεγαλύτερη σαφήνεια βάσει των ιεραρχικών κριτηρίων τα οποία έθεσαν οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου (ΣΠΕ, λατομική περιοχή, Natura, εμβαδόν έκτασης). Πρέπει επίσης να εξεταστεί η ένταξη της υπόγειας εξόρυξης αδρανών υλικών κατ' αναλογία με την περίπτωση των βιομηχανικών ορυκτών. 3) Διευκρινίσεις για την κατηγοριοποίηση των αμμοληψιών. Επισημαίνεται ότι για τις αμμοληψίες, δηλαδή για την «εξόρυξη και λήψη άμμου, αμμοχώματος, λίθων, χαλίκων, αμμοκροκκάλης και άλλων συναφών υλικών», υπάρχει ειδική νομοθεσία (Α.Ν. 1219/1938 όπως τροποποιήθηκε) η οποία κατισχύει της γενικότερης νομοθεσίας περί λατομείων αδρανών υλικών (Ν.1428/1984 όπως τροποποιήθηκε). Επομένως είναι απαραίτητο να διευκρινισθεί στις Παρατηρήσεις του εν λόγω έργου ποιες αμμοληψίες και βάσει ποιών διατάξεων και τεχνικών ή άλλων κριτηρίων εμπίπτουν στα λατομεία αδρανών υλικών και ρυθμίζονται από τον Ν.1428/1984, και όχι στον Α.Ν. 1219/1938. Αν δεν υπάρχουν διατάξεις και δεν έχουν καθορισθεί τεχνικά ή άλλα κριτήρια για την υπαγωγή κάποιων αμμοληπτικών δραστηριοτήτων στον Ν.1428/1984 περί λατομείων αδρανών υλικών, τότε η διατύπωση του έργου με α/α 5 πρέπει να επανέλθει σε αυτήν της υπ' αρ. Η.Π. 15393/2332/2002 προηγούμενης Κ.Υ.Α., δηλαδή να διατυπωθεί σαν «Παντός είδους αμμοληψίες». 4) Περιβαλλοντική αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων λατομείων, μεταλλείων, αμμορυχείων κτλ. Η μη αναφορά έργων περιβαλλοντικής αποκατάστασης εγκαταλελειμμένων λατομείων στην υπό ψήφιση Υπουργική Απόφαση, με το σκεπτικό ότι δεν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία άδεια για εξορυκτικές αποκαταστατικές εργασίες και συνεπώς δεν μπορεί να υφίσταται αντίστοιχο έργο, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τα ισχύοντα στις περιβαλλοντικές νομοθεσίες άλλων κρατών με αναπτυγμένη εξορυκτική βιομηχανία, χωρίς να εξυπηρετείται καμία σκοπιμότητα. Προτείνεται να συμπεριληφθεί στο Παράρτημα V η ακόλουθη ομάδα έργων: Είδος: Έργα τα οποία συμπεριλαμβάνουν την περιβαλλοντική αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων ορυχείων (μεταλλείων, λατομείων, αμμορυχείων) με εξορυκτικές εργασίες διαμόρφωσης του εδαφικού τους αναγλύφου, παράλληλα με την πραγματοποίηση άλλης μη εξορυκτικής δραστηριότητας, εφόσον η τελευταία κατατάσσεται σε κατώτερη ή ίση κατηγορία βάσει των επιμέρους περιβαλλοντικών της επιπτώσεων. Υποκατηγορία Α1: Το σύνολο όσων πραγματοποιούνται σε εγκαταλελειμμένα μεταλλεία, καθώς και όσα πραγματοποιούνται σε εγκαταλελειμμένα λατομεία και αμμορυχεία εμβαδού >= 300 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura, και εμβαδού >= 100 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura.
Υποκατηγορία Α2:
Όσα πραγματοποιούνται σε εγκαταλελειμμένα λατομεία και αμμορυχεία εμβαδού >= 100 στρεμμάτων και < 300 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura, και εμβαδού < 100 στρεμμάτων εντός περιοχής Natura. Κατηγορία Β: Όσα πραγματοποιούνται σε εγκαταλελειμμένα αμμορυχεία εμβαδού < 100 στρεμμάτων εκτός περιοχής Natura. Παρατηρήσεις: Η κατά περίπτωση απαιτούμενη άδεια λειτουργίας του έργου εκδίδεται για την παράλληλη μη εξορυκτική δραστηριότητα η οποία θα εγκατασταθεί στον χώρο του εγκαταλελειμμένου ορυχείου. Τονίζεται ότι η άδεια λειτουργίας του έργου δεν εκδίδεται για τις αποκαταστατικές εργασίες αλλά για την παράλληλη μη εξορυκτική δραστηριότητα. Το δε οικονομικό κίνητρο για την περιβαλλοντική αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων λατομείων δεν θα είναι το προσδοκώμενο κέρδος από την εμπορική εκμετάλλευση των εξορυσσόμενων υλικών, αλλά το κέρδος από την διενέργεια της παράλληλης μη εξορυκτικής δραστηριότητας. Η δυνατότητα πώλησης μέρους των εξορυσσομένων υλικών θα μπορούσε να ρυθμισθεί νομοθετικά σαν ένα επιπλέον κίνητρο για την εγκατάσταση παράλληλων δραστηριοτήτων σε χώρους εγκαταλελειμμένων λατομείων, ειδικά όταν το κόστος της αποκατάστασης είναι υψηλό σε σχέση με τα αναμενόμενα ετήσια κέρδη της παράλληλης μη εξορυκτικής δραστηριότητας. Με την ανωτέρω πρόταση δεν επέρχεται καμία αλλαγή στην περιβαλλοντική κατάταξη των παράλληλων κύριων έργων ανώτερης κατηγορίας, ενώ ταυτοχρόνως αποφεύγεται η κατάταξη σε κατώτερη κατηγορία όσων παράλληλων έργων εγκατασταθούν σε εγκαταλελειμμένα λατομεία, πράγμα το οποίο θα συμβεί αν δεν ληφθούν υπόψη οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αποκαταστατικών εξορυκτικών εργασιών.
Στο σχέδιο ΥΑ, στα Παραρτήματα, είναι σαφές ότι συγχέονται οι έννοιες “έργο”, “δραστηριότητα” και “εγκατάσταση” και συχνά υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ του τίτλου της σχετικής στήλης και του περιεχομένου της.
Αναλυτικότερα, δεχόμενοι την ταύτιση, με την ευρεία έννοια, των όρων “δραστηριότητα” και “εγκατάσταση” και ενώ στα Παραρτήματα V έως ΧΙΙ ο τίτλος της σχετικής στήλης είναι “Είδος έργου”:
Στο Παράρτημα V γίνεται αναφορά σε δραστηριότητες και εγκαταστάσεις
Στο Παράρτημα VΙ γίνεται αναφορά σε εγκαταστάσεις
Στο Παράρτημα VΙΙ γίνεται αναφορά σε εγκαταστάσεις και δραστηριότητες
Στο Παράρτημα VΙΙΙ γίνεται αναφορά σε δραστηριότητες
Στο Παράρτημα ΙΧ γίνεται αναφορά σε δραστηριότητες και εγκαταστάσεις (για την ομοιομορφία του Πίνακα στις με α/α 11, 60, 91, 208-218, 227, 229 και 230 καταχωρήσεις, αντί σε “εγκαταστάσεις” (ενδεικτικά: εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με στερεά καύσιμα… (α/α 214)) θα μπορούσε να γίνεται αναφορά στις αντίστοιχες “δραστηριότητες” (ενδεικτικά: παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με στερεά καύσιμα …))
Στο Παράρτημα Χ γίνεται αναφορά κυρίως σε δραστηριότητες (οι με α/α 1-7)
Στο Παράρτημα ΧΙ γίνεται αναφορά και σε εγκαταστάσεις και δραστηριότητες (οι με α/α 5-7)
Στο Παράρτημα ΧΙΙ γίνεται αναφορά και σε εγκαταστάσεις (ενδεικτικά: οι με α/α 8, 11, 12 και 19)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Με βάση το άρθρο 1, παρ. 1 του Ν. 4014/2011 η υποκατηγορία Α1 αφορά το ενδεχόμενο πολύ σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, η υποκατηγορία Α2 αφορά το ενδεχόμενο σημαντικών επιπτώσεων και η κατηγορία Β αφορά τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις.
2. Γίνεται χρήση πολλαπλών κριτηρίων για την κατηγοριοποίηση (στην υποκατηγορία Α2 ή στην κατηγορία Β) των βιομηχανικών εγκαταστάσεων (ομάδα 9). Αντιθέτως, στη γενική περίπτωση για την κατηγοριοποίηση των έργων και δραστηριοτήτων των λοιπών ομάδων πέρα από το είδος και το μέγεθος δεν γίνεται χρήση άλλων κριτηρίων πλην αυτού της περιοχής Natura 2000 (και ενίοτε αυτό της εγγύτητας σε οικιστικό ιστό). Οι λόγοι της διαφορετικής αντιμετώπισης δεν είναι προφανείς.
3. Η κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε υποκατηγορία ή κατηγορία (Α2 ή Β) χαμηλότερη από αυτήν που προκύπτει με τα ισχύοντα σήμερα (Α1 ή Α2, αντίστοιχα), ναι μεν περιορίζει τη γραφειοκρατία και τη δαπάνη για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αλλά θα προσκρούσει στο κατά το Συμβούλιο της Επικρατείας “περιβαλλοντικό κεκτημένο” (βελτίωση και όχι επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών). Πλήθος περιπτώσεων υπάρχουν στο Παράρτημα ΙΧ (βιομηχανικές εγκαταστάσεις) και όχι μόνο.Ενδεχομένως το πρόβλημα θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί με τις απαιτήσεις των περιβαλλοντικών μελετών που θα καθορισθούν (οι μελέτες για έργα και δραστηριότητες της υποκατηγορίας Α2 να καλύπτουν τις απαιτήσεις των σημερινών μελετών (βάσει της ΚΥΑ 69269/90) για έργα και δραστηριότητες της υποκατηγορίας Α1). Μέχρι τότε θα υπάρξει πρόβλημα.
4. Προβληματισμός γεννάται κατά πόσο είναι δυνατή η παρουσία έργων και δραστηριοτήτων της υποκατηγορίας Α1 (με ενδεχόμενο πολύ σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον) σε περιοχές Natura 2000 (σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς να καθορίζεται και ανώτατο όριο μεγέθους (ενδεικτικά: δυναμικότητα)). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: ξενοδοχεία με περισσότερες από 300 κλίνες εντός περιοχής Natura 2000 (ομάδα 6η, α/α 2) και υγειονομική ταφή μη επικινδύνων αστικών στερεών υπολειμμάτων ή απορριμμάτων περισσότερων από 100.000 ΜΙΠ (ομάδα 4η, α/α 10)
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Παράρτημα Ι, Ομάδα 1η, α/α 20: Θα πρέπει να καθορισθεί, νομοθετικά, ο όρος “ συνοδά έργα και δραστηριότητες”.
Παράρτημα Ι, Ομάδα 1η, α/α 25: Με βάση τη γενική παρατήρηση 1 γεννάται προβληματισμός για την κατάταξη στην υποκατηγορία Α1 των μικρών περιφερειακών αεροδρομίων
Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η, α/α 3β: μάλλον εκ παραδρομής αναφέρεται η κατάταξη στην υποκατηγορία Α2 η εντός περιοχής Natura 2000 υδροληψία 15.000.000 m3 ετησίως
Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η, α/α 4β: μάλλον εκ παραδρομής αναφέρεται η κατάταξη στην υποκατηγορία Α2 η εντός περιοχής Natura 2000 υδροληψία από λίμνη 5.000.000 m3 ετησίως
Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η, α/α 7: οι μικρότεροι από 1000 m αγωγοί μεταφοράς νερού απαλλάσσονται από περιβαλλοντική αδειοδότηση;
Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η, α/α 21: τα διυλιστήρια νερού εκτός Αττικής και δυναμικότητας μικρότερης από 100.000 m3/έτος απαλλάσσονται από περιβαλλοντική αδειοδότηση;
Παράρτημα ΙV, Ομάδα 4η, α/α 1: Οι Α2 και Β βιομηχανικές εγκαταστάσεις εντάσσονται στην υποκατηγορία Α1, ανεξάρτητα από το αν διαχειρίζονται πολύ μικρές ποσότητες (δικών τους) επικίνδυνων αποβλήτων;
Παράρτημα ΙV, Ομάδα 4η, α/α 3: η οριακή δυναμικότητα των 250 t/έτος για την κατάταξη στην υποκατηγορία Α1 των μεμονωμένων εγκαταστάσεων αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων αποβλήτων πρέπει να θεωρείται πολύ μικρή.
Παράρτημα ΙV, Ομάδα 4η, α/α 5: στην Ομάδα 9 δεν περιλαμβάνονται εγκαταστάσεις επεξεργασίας μη επικινδύνων αποβλήτων.
Παράρτημα ΙV, Ομάδα 4η, α/α 9 και 13: στην περίπτωση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων δεν λαμβάνεται υπόψη, αν αυτές βρίσκονται εντός των ορίων οικισμών ή πόλεων.
Παράρτημα ΙV, Ομάδα 4η, α/α 17: η οριακή δυναμικότητα των 1.000 t/έτος για την κατάταξη στην υποκατηγορία Α1 των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων για την παραγωγή βιοαερίου πρέπει να θεωρείται πολύ μικρή.
Παράρτημα VΙ, Ομάδα 6η, α/α 2: βλ. γενική παρατήρηση 4.
Παράρτημα VΙ, Ομάδα 6η, α/α 3: το σύνολο των ξενοδοχείων, ανεξάρτητα του μεγέθους τους, θα αδειοδοτούνται με ΠΠΔ, χωρίς την υποβολή ΜΠΕ (βλ. γενική παρατήρηση 3);
Παράρτημα VΙ, Ομάδα 6η, α/α 13, 15 και 18: Είναι αντιφατικό ένα μεγάλο νοσοκομείο (με περισσότερες από 300 κλίνες) και ένα γήπεδο (με κερκίδες) των 19.500 θεατών (υποκατηγορία Α2) να αντιμετωπίζονται χαλαρότερα από ένα θέατρο 3.001 θεατών (υποκατηγορία Α1).
Παράρτημα ΙΧ, διευκρινιστικό υπόμνημα του Πίνακα 1, εδάφιο 5: στον Πίνακα 1 του Παραρτήματος ΙΧ δεν γίνεται αναφορά της ένδειξης “Μη υπαγόμενες στο Παράρτημα ΧΙΙΙ”, παρά μόνο της “Υπαγόμενες στο Παράρτημα ΧΙΙΙ”
Παράρτημα ΙΧ, Πίνακας 1, Ομάδα 9η, α/α 145: η αναφερόμενη δραστηριότητα εμπίπτει σε αυτές που αναφέρονται στο Παράρτημα ΧΙΙΙ (εδάφιο 5.3.β.iii (κατεργασία σκωρίας και τέφρας)) και κατατάσσονται στην κατηγορία Α (πρβλ. διευκρινιστικό υπόμνημα του Πίνακα 1, εδάφιο 5) και όχι στην Β.
Παράρτημα ΙΧ, Πίνακας 1, Ομάδα 9η, α/α 166 και 167: προτείνεται η αναφορά σε “Τήξη-χύτευση μη σιδηρούχων μετάλλων μ.α.κ.” να συμπληρωθεί με την περικοπή “εκτός των εντασσομένων στη δραστηριότητα με α/α 166 (ελαφρών μετάλλων μ.α.κ.)” προκειμένου να αποφευχθεί η μερική αλληλεπικάλυψη των δύο δραστηριοτήτων.
Παράρτημα ΙΧ, Πίνακας 1, Ομάδα 9η, α/α 214-217: προτείνεται η αναφορά σε “ονομαστική θερμική ισχύ”, αντί σε “απορροφώμενη θερμική ισχύ”.
Παράρτημα ΙΧ, Μεθοδολογία κατάταξης …
– Στο σύνολο του κειμένου για τη Μεθοδολογία να αντικατασταθεί το “κατηγορία Α2” από το “υποκατηγορία Α2”.
– Πίνακες 3 και 4: προτείνεται η αναφορά σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (υποκριτήριο 1.3), σε ενδεχόμενες σημαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις (υποκριτήριο 3.1), ενώ προβληματισμός γεννάται για την ύπαρξη μη προστατευόμενων από τη νομοθεσία δασικών περιοχών (υποκριτήριο 2.2).
– εδάφιο 3.2: προτείνεται “..Ας υποτεθεί ότι η δραστηριότητα …”, αντί “…Ας υποθέσουμε….”
Παράρτημα Χ, γενικό σχόλιο: Είναι αντιφατική η συγκριτική κατηγοριοποίηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και αυτών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με συμβατικά καύσιμα (Παράρτημα ΙΧ, Πίνακας 1, Ομάδα 9η, α/α 214-218). Ενδεικτικά, όταν εγκαταστάσεις καύσης στερεών, υγρών και αερίων καυσίμων αποδιδόμενης ηλεκτρικής ισχύος περίπου 40, 100 και 150 MW, αντίστοιχα, κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α2, δεν νοείται αντίστοιχες εγκαταστάσεις καύσης βιομάζας, βιοκαυσίμων και βιοαερίου αποδιδόμενης ηλεκτρικής ισχύος 11, 11 και 3 MW, αντίστοιχα, να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α1 (Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η, α/α 7, 5 και 6α). Σε κάθε περίπτωση, πέρα από τις αυξημένες απαιτήσεις σε χρήμα (δαπανηρότερες ΜΠΕ) και χρόνο (μακρύτερη διαδικασία αδειοδότησης) δεν εξυπηρετείται η προώθηση των ΑΠΕ και ο σχετικός εθνικός στόχος.
Παράρτημα ΧΙ, Ομάδα 11η, α/α 9: μεμονωμένοι υποσταθμοί επί της επιφάνειας του εδάφους (και στα υπόγεια πολυκατοικιών), κατηγοριοποιούνται, από την κατηγορία Β έως σήμερα, στην υποκατηγορία Α2. το γενονός αυτό υποκρύπτει το ενδεχόμενο σημαντικών επιπτώσεων (βλ. γενική παρατήρηση 1) στο περιβάλλον (και στην υγεία) και εγείρει θέμα βλάβης της υγείας κατοίκων των κτιρίων, στα οποία ήδη βρίσκονται εγκατεστημένοι υποσταθμοί. Σε κάθε περίπτωση, η τεκμηρίωση αυτής της “αναβάθμισης” δεν είναι προφανής, σε αντίθεση με τις συνέπειες (μελέτες αυξημένων απαιτήσεων, πιο χρονοβόρες διαδικασίες για την αδειοδότηση και γιατί όχι διεκδίκηση αποζημιώσεων από περίοικους).
Παράρτημα ΧΙΙ, Ομάδα 12η, α/α 16α: προβληματίζει η κατάταξη του συνόλου των νεκροταφείων στην κατηγορία Β.
Στο Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η Υδραυλικά έργα, Α/α 6 Υδρογωτρήσεις και φρέατα, δεν συμπεριλαμβάνονται οι υδρογεωτρήσεις έως 50.000 κυβικά, δηλαδή πρακτικά το σύνολο των αρδευτικών γεωτρήσεων που αδειοδοτούνται κάθε χρόνο σε μια αγροτική περιοχή, όπως η χερσόνησος της Πρέβεζας, με πρόβλημα υφαλμύρινσης. Αυτό σημαίνει ότι οι μικρές υδρογεωτρήσεις απελευθερώνονται, ώσπου να υπάρξουν τα σχέδια διαχείρισης, τα οποία δεν ξέρουμε ακόμη πως θα είναι, το βαθμό εξειδίκευσής τους, ούτε πότε θα τεθούν σε εφαρμογή. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν είναι σήμερα δυνατόν να προσδιοριστούν ισοζύγια, από τη στιγμή που δεν γνωρίζουμε τις χιλιάδες παράνομες γεωτρήσεις και τις πραγματικές αντλούμενες ποσότητες νερού. Στην περίπτωση της υφαλμύρινσης λοιπόν (και όχι μόνο), εκτιμούμε ότι υπάρχει κενό.
Επιπλέον, αν δεν υπάρχει η Μ.Π.Ε., Π.Π.Δ. (ή κάτι άλλο αντί αυτής), όπως και οι γνώμες των υπηρεσιών – επιτροπών που γνωμοδοτούν σχετικά (λ.χ. οι ΝΕΧΩΠ, όταν λειτουργούν επαρκώς), δεδομένης και της τοπικότητας του φαινομένου της υφαλμύρινσης, πως η διοίκηση είναι σε θέση να διαγνώσει εγκαίρως ζητήματα όπως:
α) Αιτήματα για υδρογεωτρήσεις ιδιωτών σε (καταπατημένες) δασικές εκτάσεις.
β) Αιτήματα για υδρογεωτρήσεις ιδιωτών σε καταπατημένες δημόσιες (εποικιστικές ή μη) εκτάσεις (ο τίτλος ιδιοκτησίας αποτυπώνει μια κατάσταση, θεωρητικά δεδομένη, πλην όμως στην πράξη «οι πάσσαλοι μετακινούνται νύχτα» (δηλαδή τα όρια των ιδιοκτησιών) όπως όλοι γνωρίζουμε.
γ) Ο προσδιορισμός των πραγματικών αναγκών λ.χ. αγροτών σε αρδευτικό νερό, σε συμφωνία με τα σχετικά μητρώα του Υπ.Α.Α.&Τ. Μπορεί να προσδιοριστούν οι πραγματικές ανάγκες μιας αγροτικής εκμετάλλευσης, χωρίς τη συνδρομή των αρμόδιων υπηρεσιών ή επιτροπών; Ενδεικτικά μόνο:
i. Μπορεί να επικαλείται αρδευτικές ανάγκες για καλλιέργεια κηπευτικών, ιδιώτης με ακίνητο – φιλέτο, που δεν είναι γραμμένος σε (υποχρεωτικά) μητρώα του Υπ.Α.Α.&Τ., ούτε δηλώνει αγροτικό εισόδημα, αν και οφείλει; Ποιος τα ελέγχει;
ii. Τι χρειάζεται το αρδευτικό νερό από υδρογεώτρηση, κάτοχος εξοχικής κατοικίας, συνδεδεμένης με το δίκτυο ύδρευσης του δήμου, που δεν ασκεί αγροτική δραστηριότητα, σε περιοχή με υφαλμύρινση; Ποιος το ελέγχει; Ποιος προστατεύει το διπλανό αγρότη ή επιχειρηματία (λ.χ. βιοτεχνία τροφίμων, ξενοδοχείο κλπ) από την υφαλμύρινση κλπ;
iii. Ποιος έχει ακριβή στοιχεία για τις περιοχές που έχουν ζημιωθεί από υφαλμύρινση και για το τι ακριβώς συμβαίνει στις περιοχές εκείνες (λ.χ. αναγκαστική εγκατάλειψη αγροτεμαχίων, θερμοκηπίων, γεωτρήσεων κλπ, λόγω αλατότητας), με δεδομένο ότι η ποιότητα των αρδευτικών νερών από γεωτρήσεις (ιδιαίτερα από τις παράνομες) δεν παρακολουθούνται επαρκώς; Μήπως η τοπική εμπειρία λ.χ. των γεωτεχνικών είναι πολύτιμη;
δ) Ύπαρξη και λειτουργία συλλογικών αρδευτικών έργων, εντός των οποίων, γενικά, δεν θα πρέπει να γίνονται αρδευτικές υδρογεωτρήσεις.
Αποκλείεται λοιπόν, βάσει των ανωτέρω, κάποια υπηρεσία ή επιτροπή τεκμηριωμένα να έχει αντίρρηση για μια μικρή υδρογεώτρηση; Πρέπει οπωσδήποτε η γεώτρηση να γίνει, και εκ των υστέρων (αν γίνει κάποια στιγμή, μετά από 1, 2, ..10 χρόνια, επαρκής έλεγχος) να διαπιστωθεί ότι ο διοικούμενος παρανομεί ή ότι το νερό μιας περιοχής γεμάτης μικρές γεωτρήσεις δεν επαρκεί; Όταν έχει ήδη γίνει μερική ζημία στον ευαίσθητο υδροφόρο (λ.χ. υφαλμύρινση, ρύπανση, ανάμιξη υδροφόρων, ταπείνωση υδροφόρου κλπ);
Άποψή μας είναι πως και για τις μικρές υδρογεωτρήσεις, ειδικά για τις περιοχές με διαπιστωμένη ή ακόμη και πιθανολογούμενη υφαλμύρινση, για λόγους δημοσίου συμφέροντος είναι απολύτως απαραίτητο, αν όχι η ΜΠΕ ή η ΠΠΔ, τουλάχιστον ένα εξειδικευμένο, στιβαρό Check List 15-20 σημείων. Επίσης και η γνωμοδότηση υπηρεσιών και επιτροπών με γνώση των τοπικών συνθηκών. Και όλα αυτά ως μερική, μεταβατική λύση.
Για την Π.Ε.Π.
Η Διαχειριστική Επιτροπή
Σχετικα μέ Ομάδα 4. Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών.
Από την εμπειρία μου στην διαχείριση στερεών αποβλήτων (οικιακών και εμπορικών-βιομηχανικών) έχω να κάνω τις εξής παρατηρήσεις και προτάσεις:
* Η πρόβλεψη για κατάταξη στην κατηγορία Β των χώρων υποδοχής κινητών μονάδων που εκτελούν μηχανική διαλογή μη επικινδύνων αποβλήτων (α/α 14) πρέπει να εφαρμοστεί και για τους α/α 15 και 16 καθώς η κομποστοποίηση οργανικών για παραγωγή εδαφοβελτιωτικών είναι κατεξοχήν δραστηριότητες που εκτελούνται με κινητές μονάδες και δεν είναι σίγουρα πιο σύνθετες ή πιο επιβαρυντικές για το περιβάλον.
* Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την προσωρινή αποθήκευση επί κοντέινερ ή γενικά εντός μέσων συλλογής ή και με άλλους τρόπους για πολλές κατηγορίες αποβλήτων. Στην πραγματικότητα, υπάρχει πρόβλεψη μόνο για σύμμεικτα αστικά απόβλητα και για ανακυκλώσιμα. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για προσωρινή αποθήκευση σε
* αστικά απόβλητα, χωριστά συλλεχθέντα, όχι σύμμεικτα
* ΑΕΚΚ
* όλα τα υπόλοιπα απόβλητα
Παράδειγμα: Προσωρινή αποθήκευση βρώσιμων ελαίων και λιπών από προγράμματα χωριστής συλλογής (εντός δοχείων ή δεξαμενών) Δεν είναι δυνατόν η αδειοδότηση να θέλει την ίδια πολύπλοκη και βαριά διαδικασία με την προσωρινή αποθήκευση σύμμικτων αστικών αποβλήτων ή ακόμα και των ανάμεικτων ανακυκλωσίμων.
Πρόταση:
Προσωρινή αποθήκευση βρωσίμων ελαίων και λιπών και παρομοίων αποβλήτων, εντός δοχείων ή δεξαμενών, ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β.
Προσωρινή αποθήκευση ΑΕΚΚ (μπαζών) ή δημοτικών ογκωδών αποβλήτων εντός κοντέινερ ή επί εδάφους για περιορισμένο διάστημα, ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β (ενδιαφέρει εταιρείες αποκομιδής μπαζοαπορριμμάτων, Δήμους, δημοτικές επιχειρήσεις)
Προσωρινή αποθήκευση μερών χωριστά συλλεχθέντων (ΑΗΗΕ, ελαστικών, ξύλου, μετάλλων,) ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β.
Επίσης υπάρχουν πολλές κατηγορίες αποβλήτων οι οποίες έχουν ελάχιστη επικινδυνότητα και δεν είναι λογικό και θεμιτό η προσωρινή αποθήκευσή τους να είναι πολύ δύσκολη στην αδειοδότηση (ενδεικτικά αναφέρω τα χώματα από την πλύση ζαχαρότευτλων στα εργοστάσια ζάχαρης ή και τα κοτσάνια στα ίδια εργοστάσια)
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για όλα τα αδρανή και μη επικίνδυνα απόβλητα και την προσωρινή αποθήκεύσή τους.
Στους πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους που θα δημιουργηθούν βάσει του νόμου για την Κατηγορία Β μπορούν να τεθούν και οι όροι αυτής της αποθήκευσης ανάλογα με το είδος των υλικών.
Είμαι στην διάθεση της ομάδας σύνταξης της ΥΑ αν μπορώ να βοηθήσω.
Παρατηρήσεις της ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε. επί του υπό διαβούλευση σχεδίου Υπουργικής Απόφασης για την «κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (ΦΕΚ Α’ 209/2011)»
Λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό και το αντικείμενο της εταιρείας ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε. οι παρούσες παρατηρήσεις περιορίζονται στην κατάταξη σε κατηγορίες των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (εφεξής ΑΠΕ) και των σχετικών με αυτών έργων.
1. Γενικά σχόλια
Αναμφίβολα ο Ν. 4014/2011 κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση της ελάφρυνσης, της απλοποίησης και της επιτάχυνσης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της μείωσης της γραφειοκρατίας. Για να εφαρμοστεί όμως σωστά επιβάλλεται να εκδοθούν το συντομότερο όλες οι Υπουργικές Αποφάσεις (Υ.Α.) που προβλέπονται στον εν λόγω νόμο. Πιο κρίσιμη από όλες τις προαναφερθείσες Υ.Α., αφού αποτελεί αφετηρία και βάση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, είναι η υπό διαβούλευση Υ.Α. η οποία αφορά στην «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 του Νόμου 4014/2011». Εξίσου σημαντική είναι και η Υ.Α. που προβλέπεται στο άρθρο 8 παρ. 3, Ν. 4014/2011 σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων κατηγορίας Β τα οποία απαλλάσσονται από τη διαδικασία υποβολής φακέλου Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) αλλά υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ), την έκδοση της οποίας ελπίζουμε η Πολιτεία να επισπεύσει.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν. 4014/2011 (βλ. κεφάλαιο Α’ – Γενικά, σελ. 1 -2), σκοπός των σχετικών ρυθμίσεων είναι ο υποδεκαπλασιασμός των μελετών που διεξάγονται ετησίως (κάτω από 2.000 μελέτες) μέσω:
απαλλαγής από τη διαδικασία των ΜΠΕ των έργων και δραστηριοτήτων που έχουν μόνο τοπικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (με την υφιστάμενη κατηγοριοποίηση έργων και δραστηριοτήτων η ρύθμιση αυτή αφορά 13.300 φακέλους ετησίως),
κατάργηση της υφιστάμενης κατηγορίας Β4 (4.200 φάκελοι ετησίως),
κατάργηση της προμελέτης (ΠΠΕΑ), η οποία πλέον καθίσταται προαιρετική (περίπου 2.800 φάκελοι ετησίως).
Φρονούμε ότι για να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος και να απλοποιηθεί πράγματι η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς να θίγεται η προστασία του περιβάλλοντος, θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των έργων και δραστηριοτήτων ΑΠΕ που εντάσσονται στην κατηγορία Β και γενικότερα να υπάρξει μετακύλιση έργων και δραστηριοτήτων από την υποκατηγορία Α1 στην Α2 και από την Α2 στη Β δηλαδή τα όρια ένταξης στις υποκατηγορίες Α1 και Α2 να αυξηθούν όπως και το άνω όριο της κατηγορίας Β.
Εντύπωση προκαλεί ωστόσο ότι ενώ το υπό διαβούλευση σχέδιο της Υ.Α. ακολουθεί αυτή τη κατεύθυνση για ρυπογόνους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (βλέπε κατωτέρω πίνακες) δεν γίνεται το ίδιο για τους φιλικούς προς το περιβάλλον σταθμούς ΑΠΕ.
Ισχύουσα Υ.Α.
Σχέδιο νέας Υ.Α.
Εξάλλου θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι ρυθμίσεις του Ν. 3851/2010 για την «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής», (ΦΕΚ Α’ 85/04.06.2010), οι οποίες συνδέονται ρητώς με την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και διαπνέονται από την αρχή της βιώσιμης/αειφόρου ανάπτυξης, προωθώντας αναλογικά και τις τρεις συνιστώσες της αρχής (περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική), καθώς και ο εθνικός δεσμευτικός στόχος συμμετοχής της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ποσοστού 20% ως το 2020.
Τέλος θα πρέπει να σταθμιστεί και η αναγωγή της προστασίας του κλίματος, μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, σε περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα ύψιστης σημασίας για τη χώρα, στα πλαίσια της εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ προστασίας του περιβάλλοντος και οικονομικής ανάπτυξης (βλπτ. άρ. 1, Ν. 3851/2010).
2. Σχολιασμός ανά κατηγορία έργου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
2.1 Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, α/α 1: Ηλεκτροπαραγωγή από αιολική ενέργεια
Ισχύουσα Υ.Α.
Σχέδιο νέας Υ.Α.
Θεωρούμε ότι δεν υφίσταται κανένας απολύτως λόγος μείωσης του ορίου της κατηγορίας Β από τα 5 MW στο 1 MW. Αυτό είναι αντίθετο στη λογική των ρυθμίσεων του Ν. 4014/2011, ενώ δεν υπάρχει περιβαλλοντική διάκριση, ουσιαστική περιβαλλοντική διαφορά και επιβάρυνση μεταξύ 1 και 5 MW. Αντίθετα το όριο θα μπορούσε ενδεχομένως να αυξηθεί στα 10 MW. Τα Αιολικά αυτά Πάρκα είναι μικρά και έχουν μόνο τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Επίσης η υποκατηγορία Α1 θα μπορούσε να αυξηθεί μεταξύ 40 και 100 MW. Δεν είναι δυνατό λιγνιτικές μονάδες 100 MW να εντάσσονται στην υποκατηγορία Α2 και σταθμοί ΑΠΕ > 40 MW, πιο φιλικοί περιβαλλοντικά βεβαίως, να εντάσσονται στην κατηγορία Α1.
Η εισαγωγή διάκρισης (25 αντί 40 MW) για τις περιοχές Natura κατά τη γνώμη μας δεν εξυπηρετεί τίποτα ούτε είναι στην κατεύθυνση της απλοποίησης. Αντίθετα θετικό είναι ότι έχουν αυξηθεί τα όρια και οι προϋποθέσεις για την κατάταξη των έργων σύνδεσης στην υποκατηγορία Α1 (Μήκος γραμμής 150 kV>20 km).
2.2 Γεωθερμία
2.2.1 Παράρτημα Χ, Ομάδα 5η: Εξορυκτικές και συναφείς δραστηριότητες, α/α 7: Γεωθερμικές γεωτρήσεις και ερευνητικές εργασίες για την ανεύρεση γεωθερμικών πεδίων
Το μοναδικό κριτήριο κατηγοριοποίησης των σχετικών έργων είναι η θερμοκρασία του ερευνώμενου πεδίου, σύμφωνα με τους ορισμούς του Ν. 3175/2003, δηλ. υψηλή θερμοκρασία Τ > 90ο C, χαμηλή θερμοκρασία 90ο > Τ > 25ο C. Ο ορισμός των εργασιών και η ομαδοποίησή τους σε «γεωτρήσεις και ερευνητικές εργασίες» είναι πολύ γενικός και συμπεριλαμβάνει πολύ διαφορετικές εργασίες.
Η πρόταση μας είναι να απαιτείται διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης (Α1 ως Β) μόνο για τις γεωτρήσεις, αφού όλες οι άλλες ερευνητικές εργασίες (γεωφυσικές μετρήσεις, γεωλογικές χαρτογραφήσεις, τηλεπισκόπηση, δειγματοληψίες) είναι μη παρεμβατικές, με την έννοια ότι δεν υφίσταται ούτε ως ενδεχόμενο η πρόκληση σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον.
Οι γεωτρητικές εργασίες πάλι, θεωρούμε ότι πρέπει να διακριθούν σε περισσότερες υποομάδες με κριτήριο όχι την θερμοκρασία (η οποία συχνά δεν είναι γνωστή πριν από τη διάτρηση, σκοπός της οποίας είναι ακριβώς ο προσδιορισμός της θερμοκρασίας) αλλά το βάθος, τη διάμετρο και τις αντλούμενες ποσότητες γεωθερμικού ρευστού.
Επίσης προτείνεται να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ ερευνητικών και παραγωγικών γεωτρήσεων.
Η πρότασή μας είναι η ακόλουθη:
Ερευνητικές γεωθερμικές γεωτρήσεις
α. Γεωτρήσεις θερμοβαθμίδας: μικρά βάθη ως 300 m, μικρή διάμετρος ( 2,5’’): βάθη > 300 m, σε περίπτωση εντοπισμού ρευστών πραγματοποιούνται δοκιμαστικές αντλήσεις.
Προτείνεται να ενταχθούν στην κατηγορία Α2, ανεξάρτητα της θερμοκρασίας.
Παραγωγικές γεωτρήσεις
Γεωτρήσεις που κατασκευάζονται για την εκμετάλλευση εντοπισμένου γεωθερμικού πεδίου. Προτείνεται να ενταχθούν στις κατηγορίες Α1 ή Α2, ανάλογα με τη θερμοκρασία, όπως στο σχέδιο της απόφασης. Το ίδιο να ισχύει και για τις γεωτρήσεις επανεισαγωγής.
2.2.2 Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, α/α 4: Ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερμικούς σταθμούς
Για τους σταθμούς παραγωγής προτείνουμε να ισχύσουν τα ίδια κριτήρια με τους σταθμούς βιομάζας (ομάδα 10η, α/α 7), δηλ. P 10 MW κατηγορία Α1. Επισημαίνουμε ότι σε περιπτώσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας οι παραγωγικές γεωτρήσεις θα είναι σε κάθε περίπτωση υψηλής θερμοκρασίας και άρα θα έχουν ΑΕΠΟ κατηγορίας Α1. Η κατηγοριοποίηση των σταθμών σχετίζεται με την έκταση που καταλαμβάνει ο σταθμός.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. υπ’ αρ. Δ6/Φ1/οικ.19500/04.11.2004 (ΦΕΚ Β’/1671/11.11.2004) οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμική ενέργεια μικρότερης από ή ίσης με 5 MW ισχύος θεωρούνται χαμηλής όχλησης, ενώ μεγαλύτερης των 5 MW ισχύος μέσης όχλησης. Ίσως θα παρουσίαζε μεγαλύτερη συνάφεια η ένταξη των εν λόγω σταθμών στην κατηγορία Β και κατ’ ανώτατο στην κατηγορία Α2.
2.3 Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, α/α 2: Ηλεκτροπαραγωγή από φωτοβολταϊκούς (Φ/Β) σταθμούς
Παρατηρείται ότι έργα ΑΠΕ μεσαίας ισχύος όπως οι Φ/Β σταθμοί ισχύος >10MW, κατατάσσονται στην ίδια κατηγορία με λιγνιτικούς σταθμούς έως 100MW και πετρελαϊκούς σταθμούς έως 200MW, με αποτέλεσμα τα έργα αυτά να υποβάλλονται στην ίδια διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης ενώ είναι προφανές ότι δεν δύναται να έχουν τις ίδιες επιπτώσεις στο περιβάλλον!
Πράγματι κατά το υφιστάμενο καθεστώς κανένα έργο ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά δεν κατατάσσεται στην Α1 κατηγορία, ενώ σύμφωνα με την παράγραφο 13 του άρθρου 8, Ν. 3468/2006 ως ισχύει:
Φωτοβολταϊκοί σταθμοί και ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτίρια ή και άλλες δομικές κατασκευές ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, εξαιρούνται, από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης ΕΠΟ.
Ομοίως εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης Ε.Π.Ο., οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. που εγκαθίστανται σε γήπεδα, εφόσον η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς τους δεν υπερβαίνει τα εξής όρια ανά τεχνολογία:
[…] 0,5 MW για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά ή ηλιοθερμικά,[…].
Όπως προκύπτει από την κατάταξη του υπό διαβούλευση σχεδίου, ενώ ένα Φ/Β Έργο ισχύος μέχρι 0,5MW απαλλάσσεται από τη διαδικασία έκδοσης ΕΠΟ, ένα έργο ισχύος >0,5MW κατατάσσεται αμέσως στην Α2 κατηγορία, χωρίς κάποιο ενδιάμεσο βήμα. Σημειώνεται δε ότι σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. υπ’ αρ. Δ6/Φ1/οικ.19500/04.11.2004 (ΦΕΚ Β’/1671/11.11.2004) οι Φ/Β σταθμοί ισχύος έως 500 κιλοβάτ (kWp) ορίζονται ως μη οχλούσες εγκαταστάσεις, ενώ οι μεγαλύτερης ισχύος σταθμοί ορίζονται ως χαμηλής όχλησης.
Προτείνεται επομένως η εξής κατάταξη των Φ/Β σταθμών:
A1 A2 Β3 Β4
Ηλεκτροπαραγωγή από φ/β σταθμούς >10MW 2-10ΜW 0,5-2MW
και να τεθεί ως παρατήρηση ότι σύμφωνα με το άρ. 8 παρ. 13 εδ. γ’, Ν. 3468/2006 ως ισχύει οι «Φωτοβολταϊκοί σταθμοί και ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτίρια ή και άλλες δομικές κατασκευές ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, εξαιρούνται, από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης ΕΠΟ» εκτός εάν α) εγκαθίστανται σε γήπεδα που βρίσκονται σε οριοθετημένες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή σε παράκτιες ζώνες που απέχουν λιγότερο από εκατό (100) μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού εκτός βραχονησίδων, ή β) γειτνιάζουν, σε απόσταση μικρότερη των εκατόν πενήντα (150) μέτρων, με σταθμό ΑΠΕ της ίδιας τεχνολογίας που είναι εγκατεστημένος σε άλλο γήπεδο και έχει εκδοθεί γι’ αυτόν άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης, η δε συνολική Ισχύς των σταθμών υπερβαίνει τα καθοριζόμενα στο άρ. 8 παρ. 13, Ν. 3468/2006 ως ισχύει όρια.
Εναλλακτικά προτείνεται να παραμείνει η σημερινή κατάταξη των σχετικών έργων ως έχει.
2.4 Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η: Υδραυλικά Έργα
α/α 1, στήλη «Κατηγορία Β», εδάφιο (α):
Εκ παραδρομής έχει γραφεί 5m ≥ H > 2m3 έναντι 5m ≥ H > 2m
α/α 2, στήλη «Παρατηρήσεις», εδάφιο (α):
Προς αποφυγήν παρανοήσεων, ως προς τον ορισμό του ύψους h που δεν αφορά στο ύψος φράγματος επί της κοίτης υδατορρεύματος, προτείνεται η ακόλουθη αναδιατύπωση του εδαφίου:
«Ως h λαμβάνεται η μέγιστη υψομετρική διαφορά μεταξύ της στέψης του εξωποτάμιου τεχνητού τοιχώματος του ταμιευτήρα και του εδάφους αμέσως κατάντη του εξωτερικού πόδα αυτού, όπως θα διαμορφωθεί μετά την υλοποίηση του έργου. Σε περιπτώσεις ταμιευτήρων που κατασκευάζονται υπό τη στάθμη του εδάφους h = 0».
α/α 3, στήλη «Υποκατηγορία Α2», εδάφιο (β):
Εκ παραδρομής, το αναφερόμενο άνω όριο είναι υψηλότερο από το οριζόμενο στην περίπτωση υδροληψίας εκτός περιοχής Natura 2000 και συγκεκριμένα, 15.000.000 m3/έτος έναντι 10.000.000 m3/έτος.
2.5 Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, α/α 9: Υβριδικά έργα
Στον μεικτό όγκο των προβλεπομένων από υβριδικό έργο ταμιευτήρων δεν θα πρέπει να συναθροίζεται ο όγκος υφιστάμενου ταμιευτήρα, ο οποίος ενδεχομένως χρησιμοποιείται για την ανακύκλωση νερού. Ως εκ τούτου προτείνεται η ακόλουθη αναδιατύπωση του εδαφίου β’:
«Στην περίπτωση υβριδικών σταθμών με μέσο αποθήκευσης ενέργειας ταμιευτήρες νερού, κατά την εφαρμογή του κριτηρίου του μικτού όγκου για την κατάταξή τους, λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα των μικτών όγκων τους, μη συμπεριλαμβανομένου του όγκου υφιστάμενου ταμιευτήρα».
2.6 Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, α/α 7: Ηλεκτροπαραγωγή από σταθμούς καύσης βιομάζας
Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. υπ’ αρ. Δ6/Φ1/οικ.19500/04.11.2004 (ΦΕΚ Β’/1671/11.11.2004) οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με χρήση βιομάζας μικρότερης από ή ίσης με 5 MW ισχύος θεωρούνται χαμηλής όχλησης, ενώ μεγαλύτερης των 5 MW ισχύος μέσης όχλησης. Ίσως θα παρουσίαζε μεγαλύτερη συνάφεια η ένταξη των εν λόγω σταθμών στην κατηγορία Β και κατ’ ανώτατο στην κατηγορία Α2.
2.7 Παράρτημα ΧΙ, Ομάδα 11η: Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών, α/α 8 και 9: Μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας
Ισχύουσα Υ.Α.
Σχέδιο νέας Υ.Α.
Προτείνεται οι εναέριες γραμμές μεταφοράς ισχύος 50 έως και 150 kV με μήκος μικρότερο ή ίσο των 300 μέτρων να καταταγούν στην κατηγορία Β. Για τους Υποσταθμούς προτείνεται να ισχύσει ότι ισχύει μέχρι σήμερα δηλαδή να καταταγούν όλοι στην κατηγορία Β εκτός από τους Υποσταθμούς ανοιχτού τύπου 400 kV.
Τέλος ολοκληρώνοντας το σχολιασμό θα θέλαμε αναφέρουμε ότι η κατηγοριοποίηση θα πρέπει να εναρμονίζεται με ότι ισχύει στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, ότι θα βοηθούσε η ανάρτηση σχετικών πληροφοριών κατά τη διαβούλευση. Επίσης προτείνουμε πριν την υπογραφή της υπουργικής απόφασης να υπολογιστεί ανά ομάδα και συνολικά βεβαίως πόσες μελέτες κατατίθεντο με τις προηγούμενες ρυθμίσεις και πόσες με τις νέες προκειμένου να υπάρχει ποσοτική εκτίμηση της επιτυχίας ή μη των νέων ρυθμίσεων.
Σχόλιο που αφορά την 2η ομάδα: Υδραυλικά Έργα α/α 1, 2 και 3
Τα γλυκά νερά Ελλάδας φιλοξενούν μια ιδιαίτερα πλούσια ιχθυοποικιλότητα, με πληθώρα ενδημικών ειδών, πολλά από τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση και τα οποία δεν έχουν μελετηθεί.
Το κριτήριο του ύψους ενός φράγματος δεν μπορεί λοιπόν να κρίνει το μέγεθος της επέμβασης στα φυσικά οικοσυστήματα καθώς οποιαδήποτε εγκάρσια κατασκευή εντός της κοίτης υδατορεμάτων διακόπτει την ελευθεροεπικοινωνία της ιχθυοπανίδας των τμημάτων του υδατορέματος. Και βέβαια σε αυτές περιλαμβάνονται τα φράγματα ή εμπόδια ύψους 1 μέτρου όπου προτείνεται να μην χρειάζεται καν περιβαλλοντική αδειοδότηση στις περιοχές Natura και 5 μ στις εκτός Natura.
Η σημασία ενός υδατορέματος ή παραποτάμου (και η οικολογική του αξία σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60) κρίνεται από τα είδη ιχθυοπανίδας που φιλοξενεί και την κατάσταση του πληθυσμού τους. Πολλά από τα είδη αυτά είναι ενδημικά της περιοχής (μοναδικά δηλαδή είδη στον κόσμο) ή ανήκουν σε Παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που επιβάλλουν τόσο την προστασία των πληθυσμών τους όσο και την προστασία των ενδιαιτημάτων τους (τους χώρους που ζουν). Η διακοπή επικοινωνίας τμημάτων του ποταμού, απαγορεύει τις μετακινήσεις που πολλές φορές είναι απαραίτητη για την επιβίωση τους (π.χ. τα 6 είδη άγριας πέστροφας της Ελλάδας ταξιδεύουν προς τις πηγές για αναπαραγωγή) και βέβαια απομονώνει μόνιμα τμήματα του πληθυσμού καθιστώντας τα ευάλωτα σε οποιαδήποτε ανθρώπινη πίεση.
Η τοποθέτηση ιχθυοδιαδρόμων (ή ιχθυοκλίμακας ή ιχθυόσκαλας) που και αυτό σπάνια υιοθετείται, δεν αποτελεί πάντα αποδεκτή λύση καθώς δεν είναι γνωστά ούτε τα χαρακτηριστικά των διαφορετικών ειδών έτσι ώστε να κατασκευαστούν τα κατάλληλα έργα (π.χ. οι διαστάσεις των λεκανών που αποτελούν ένα ιχθυοδιάδρομο πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στο μέγεθος, τη φυσιολογία και τις ικανότητες κάθε είδους που βέβαια είτε δεν λαμβάνονται υπόψη είτε δεν είναι γνωστά για τα είδη αυτά), ούτε οι οικολογικές τους απαιτήσεις καθώς αυτό δεν αποτέλεσε προτεραιότητα της Πολιτείας.
Η απαγόρευση κατασκευής εγκάρσιου φράγματος και η υποχρεωτική πλευρική (ή από τον πυθμένα) υδροληψία ή η παράκαμψη αυτών των έργων με χωριστό κανάλι, είναι λύσεις που θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικές για τα ΜΥΗΕ. Αν αυτό δεν είναι δυνατό πρέπει είτε τα έργα να εξετάζονται κατά περίπτωση (με μελέτη της ιχθυοπανίδας), είτε να σχεδιαστεί συνολικά η χωροθέτηση των ΜΥΗΕ σε όλα τα υδατορέματα της χώρας έτσι ώστε να αποκλειστούν αυτά που φιλοξενούν σημαντικά είδη (ενδημικά ή υπό εξαφάνιση ή προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ).
Ούτε και ο διαχωρισμός σε περιοχές Natura ή μη βοηθά στις περιπτώσεις αυτές γιατί η ιχθυοπανίδα μόνο για ελάχιστες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε για την οριοθέτηση αυτών των περιοχών και έτσι πολύ σημαντικά είδη βρίσκονται σε περιοχές εκτός Natura και σε ορεινά υδατορέματα που είχαν μείνει ανέπαφα μέχρι σήμερα.
Προτείνεται λοιπόν η κατάργηση της κατηγορίας Β για κάθε τέτοια παρέμβαση και η ένταξη των έργων αυτών στην υποκατηγορίες Α1 και Α2. Το ίδιο και για τα έργα που με μικρότερο όριο αυτών της κατηγορίας Β τα οποία επίσης προτείνεται να ενταχθούν στις υποκατηγορίες Α1 και Α2.
Παρόμοιες επιπτώσεις προκύπτουν και από τους επιφανειακούς ταμιευτήρες (που προκύπτουν από φράγματα) τα οποία επίσης πρέπει να εξαιρεθούν από την κατηγορία Β.
Κλείνοντας πρέπει να σημειωθεί ότι ο χρόνος που δίνεται για διαβούλευση ενός τόσο σημαντικού νομοσχεδίου είναι βέβαια ανεπαρκής και αυτό φαίνεται τόσο από τη συμμετοχή που αυξήθηκε μόλις τις δυο τελευταίες μέρες (από τις οποίες η μία αργία), αλλά και από τη μη συμμετοχή αρκετών ειδικών επιστημόνων που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν σε ένα τόσο σημαντικό νομοθέτημα .
Δρ. Μάνος Κουτράκης
Βιολόγος-Ιχθυολόγος
Τακτικός Ερευνητής
ΕΘΙΑΓΕ-Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας
Μέλος της ομάδα εργασίας του EIFAC-FAO για τις βέλτιστες πρακτικές των ιχθυοδιαβάσεων
Ως υπάλληλος του τμήματος Υδραυλικών Έργων της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ και εισηγητής της πρότασης για τη χρήση της τάξης υδατορεμάτων κατά Strahler για την κατάταξη των έργων διευθέτησής τους (Ομάδα 2η, είδος 14), θεωρώ σκόπιμο να επισημάνω ότι οι επιφυλάξεις του κ. Ι. Πέππα για το ζήτημα που εκφράσθηκαν στη διαβούλευση, απηχούν και δικές μου ανησυχίες, όσο και αν αυτό φαίνεται αντιφατικό. Η αντίφαση εκπηγάζει καταρχήν από το γεγονός ότι όταν έθετα τη συγκεκριμένη πρόταση, ανέμενα ότι το ζήτημα θα συζητείτο στα πλαίσια δημόσιας διαβούλευσης σαφώς μεγαλύτερης διάρκειας από τις ορισθείσες επτά ημέρες, οπότε και θα υπήρχε μεγαλύτερη πληροφοριακή ανάδραση ως προς την εφαρμοσιμότητα του κριτηρίου αλλά και τις σχετικές αντιπροτάσεις.
Επί της ουσίας τώρα, είναι αλήθεια ότι η συνεπής εφαρμογή του εν λόγω κριτηρίου προϋποθέτει τον ορισμό μίας κλίμακας αναφοράς για τους χάρτες που θα χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό των κλάδων 1ης τάξης, οι οποίοι και θα λειτουργήσουν ως κατώφλιο προσδιορισμού των υψηλότερων τάξεων. Με βάση τα ελληνικά χαρτογραφικά δεδομένα, αυτή κλίμακα θα μπορούσε να είναι η 1:50.000, δεδομένου ότι για τις 1:25.000 και 1:20.000 δεν υπάρχουν πλήρεις σειρές, ενώ η χρήση της 1:5.000 είναι δυσχερής για τάξεις μεγαλύτερες της 2ης λόγω μικρού εύρους απεικόνισης. Ο ορισμός της κλίμακας δεν έγινε στο υπόψη προσχέδιο, με τη λογική ότι είναι προτιμότερο να γίνει μέσω Εγκυκλίου η οποία και παρέχει μεγαλύτερη ευκαμψία.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι από την εξέταση της διαθέσιμης στο διαδίκτυο πληροφορίας, προκύπτει ότι η τάξη κατά Strahler των διάφορων ρεμάτων, ακόμη και των μεγαλύτερων ποταμών της χώρας, δεν είναι πάντα διαθέσιμη στη βιβλιογραφία. Ως εκ τούτου θα απαιτείται μία σχετικά επίπονη προσπάθεια για τον προσδιορισμό της στα πλαίσια της προετοιμασίας των σχετικών ΜΠΕ.
Από την άλλη το προτεινόμενο κριτήριο έχει το σημαντικό πλεονέκτημα ότι θέτει τα προς διευθέτηση ρέματα σε μία φυσική ιεραρχία σχετικά απλή ως προς την έννοιά της, η οποία συνήθως αντανακλά σε μεγάλο βαθμό και την ιεραρχία περιβαλλοντικής σπουδαιότητάς τους. Για να προλάβω τις εύλογες αντιρρήσεις για την τελευταία αντιστοίχιση, υπενθυμίζω ότι η κατάταξη είναι εξ ορισμού διαδικασία υπεραπλούστευσης και άρα απώλειας των λεπτών αποχρώσεων.
Σημειωτέον ότι το κριτήριο δεν λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε έργου (με εξαίρεση την περίπτωση κάλυψης ρέματος), δηλαδή εξετάζει επί ποίου περιβάλλοντος επιδρά το έργο και όχι πώς επιδρά. Αυτό όμως δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα όσο αρχικά φαίνεται, διότι οι αντιπλημμυρικές επεμβάσεις διακρίνονται συνήθως από χωρική και χρονική συσσωρευσιμότητα (αποσπασματική διευθέτηση διαδοχικών τμημάτων, επαναληπτική άρση προσχώσεων κλπ), επομένως είναι προτιμότερο να ασχολείται η ίδια Υπηρεσία μ’ έναν κλάδο, ασχέτως της κλίμακας του εκάστοτε έργου, ώστε να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στην αντιμετώπιση των αντιπλημμυρικών έργων.
Η αντιπροτεινόμενη από τον κ. Πέππα χρήση της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ως κριτηρίου κατάταξης, έχει επίσης εξετασθεί στα πλαίσια της προετοιμασίας του προσχεδίου. Έχει όμως το μειονέκτημα ότι δεν διακρίνεται από την «φυσική» αίσθηση ιεράρχησης που προσφέρει η χρήση της τάξης κατά Strahler. Από την άλλη, έχει το σημαντικό πλεονέκτημα της σχετικά εύκολης εφαρμογής, δεδομένης της διάδοσης της χρήσης ψηφιακών υποβάθρων και σχετικού λογισμικού για τον υπολογισμό της, ενώ παρουσιάζει και μικρότερο περιθώριο διακύμανσης αναλόγως της χρησιμοποιούμενης κλίμακας. Υπενθυμίζεται όμως, ότι δυστυχώς οι Δημόσιες Υπηρεσίες συνήθως δεν διαθέτουν το απαραίτητο λογισμικό για να επιβεβαιώσουν ανεξάρτητα τον υπολογισμό της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ρέματος (λογισμικό που στην περίπτωση του προσδιορισμού της τάξης κατά Strahler δεν είναι απαραίτητο), κάτι που αποτελεί ένα δεύτερο μειονέκτημα της μεθόδου για τα ελληνικά πάντα δεδομένα.
Πάντως η χρήση της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ως κριτηρίου κατάταξης δύναται να επιφέρει ισοδύναμο αποτέλεσμα με την προτεινόμενη από το προσχέδιο μεθοδολογία, εάν: α) η μέτρηση της επιφάνειας αφορά το σύνολο του κλάδου σε τμήμα του οποίου θα γίνει επέμβαση (δηλαδή μέχρι αυτός να συναντήσει κλάδο ανώτερης τάξης), κι όχι μόνο το τμήμα επέμβασης, και β) οι οριακές τιμές επιφάνειας ορισθούν έτσι ώστε να αναλογούν, όλως προσεγγιστικώς βέβαια, σε συνήθη μεγέθη επιφανειών λεκάνης απορροής ρεμάτων συγκεκριμένων τάξεων.
Δεδομένου ότι η προθεσμία διαβούλευσης λήγει τα μεσάνυχτα, θα παρακαλούσα όσους εκ των μελετητών υδραυλικών έργων ενδιαφέρονται να σχολιάσουν ή να προτείνουν κάτι σχετικά με το ζήτημα, και δεν προλάβουν να το κάνουν εμπροθέσμως, να διαβιβάσουν τις απόψεις τους στην ακόλουθη υπηρεσιακή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομίου:
a.antoniadis@prv.ypeka.gr
Αναστάσιος Αντωνιάδης
Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος / ΥΠΕΚΑ
Όσον αφορά στην Δημόσια Διαβούλευση για την Υπουργική Απόφαση κατάταξης έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης επιθυμούμε όσον αφορά στην κατάταξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα :
Είναι θετικό το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ΜΥΗΕ από Α1 κατηγορία που ήταν με το προηγούμενο καθεστώς προτείνεται να κατηγοριοποιηθεί στην Α2 κατηγορία και να εξετάζεται περιβαλλοντικά από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Η εξέλιξη αυτή εξορθολογίζει κατά μεγάλο ποσοστό τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ΜΥΗΕ με την αδειοδότηση τους. Όμως, παρά την θετική αυτή εξέλιξη, την οποία χαιρετίζουμε θέλουμε να επισημάνουμε και να αιτηθούμε τα ακόλουθα :
1. Το όριο για την κατάταξη ΜΥΗΕ στην Β κατηγορία έχει μειωθεί σημαντικά. Ενώ στην προηγούμενη κατηγοριοποίηση στην Β κατηγορία (με το περιεχόμενο που είχε) κατηγοριοποιούντο τα ΜΥΗΕ με ισχύ <1ΜW και μήκος αγωγού εκτροπής <1000 m το όριο αυτό μειώνεται με το τωρινό σχέδιο Υ.Α. στα <250 m. Οι τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις των πολύ μικρών έργων με ισχύ < 1 ΜW και L<1000 m καθιστούν αναγκαία την κατάταξη τους στην κατηγορία Β και με το νέο της περιεχόμενο. Προτείνεται τα ΜΥΗΕ με ισχύ <1 ΜW και L<1000 m να παραμείνουν στην Β κατηγορία.
2. Στην περίπτωση υδροληψίας ΜΥΗΕ σε απόσταση μικρότερη των 200 m από πηγές δεν πρέπει να ισχύουν για τα ΜΥΗΕ τα κριτήρια της ομάδας 2.5 (Υδρομαστεύσεις πηγών) καθότι το νερό από το ΜΥΗΕ επανέρχεται στο σύνολο του στην κοίτη μετά την ενεργειακή του εκμετάλλευση
3. Θεωρούμε ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση για τα ΜΥΗΕ τα κριτήρια της ομάδας 10 πρέπει να συνδυάζονται μόνο με τα κριτήρια της ομάδας 2.1 ( Φράγματα και αναβαθμοί εντός κοίτης υδατορεμάτων). Προς αποφυγήν παρερμηνειών που θα φέρουν καθυστερήσεις δέον όπως αναφέρεται σαφώς το ζήτημα αυτό στις παρατηρήσεις της ομάδας 10.8 ( Υδροηλεκτρικά Έργα).
4. Οι μεμονωμένοι υποσταθμοί ανύψωσης επί της επιφάνειας του εδάφους να καταταγούν στην Β κατηγορία. Ως τέτοιος ορίζεται ο υποσταθμός που δεν απαιτεί την κατασκευή νέας εναέριας γραμμής μεταφοράς για την σύνδεση του στο υφιστάμενο Σύστημα. Οι εναέριες γραμμές μεταφοράς ισχύος έως 150 kV με μήκος μικρότερο ή ίσο των 300 m να καταταγούν στην κατηγορία Β.
5. Το βήμα μέτρησης του μήκους αγωγού εκτροπής δέον να είναι 100 m σε χάρτη 1:5000 που αν δεν υπάρχει στην Γ.Υ.Σ. θα προκύπτει από ψηφιοποίηση από το 1:50.000 ή από δορυφορική απεικόνιση.
6. Τα κριτήρια κατάταξης για τα ΜΥΗΕ εξακολουθούν να είναι σημαντικά αυστηρότερα από όσο θα μπορούσαν να είναι συγκρινόμενα με άλλες κατηγορίες έργων.
7. Η πρόταση αυτή για την κατηγοριοποίηση των ΜΥΗΕ, που σε γενικές γραμμές κρίνεται θετικά ( με τις παρατηρήσεις που έγιναν), δεν μπορεί ουσιαστικά να συμβάλει στην ανάπτυξη των ΜΥΗΕ και στην ενεργειακή εκμετάλλευση του πλούσιου υδροδυναμικού της χώρας ( του οποίου η αξιοποίηση είναι μόνο στην αρχή καθόσον λειτουργούν 205 ΜW MYHE σε σύνολο μικρουδροδυναμικού περί τα 2000 ΜW πολύ μακράν του μέσου όρου της ανάπτυξης των ΜΥΗΕ στην Ευρώπη και τον κόσμο) αν δεν καταργηθεί η Υπουργική Απόφαση 518/05.04.11 που ακυρώνει την αξιοποίηση των μικρών υδατορεμάτων ( ακυρωμένη αξία επένδυσης περί το 1 δις ευρώ) και με την αναδρομική της ισχύ ακυρώνει περί τα 50 ώριμα έργα ΜΥΗΕ ( ακυρωμένη αξία επένδυσης περί τα 100 εκ. ευρώ). Ακόμη πρέπει η ενσωμάτωση της οδηγίας 60/2000 με τις μελέτες διαχείρισης των υδατικών διαμερισμάτων να λάβει σαφέστατα υπ’ όψιν της την ανάγκη ενεργειακής αξιοποίησης των μεγαλύτερων υδατορεμάτων για την παραγωγή πράσινης ενέργειας. Η αξιοποίηση του μικρουδροδυναμικού στην χώρα μας είναι ακόμη σε πρώιμο επίπεδο που ουδεμία σχέση έχει με τις πολύ μεγάλη ενεργειακή αξιοποίηση του υδροδυναμικού των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Το γεγονός αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν.
8. Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να ελεγχθεί η συμφωνία η Υ.Α. της περιβαλλοντικής κατηγοριοποίησης με τα διατυπούμενα στον Ν. 3851/10 για τη περιβαλλοντική αδειοδότηση/εξαίρεση, ειδάλλως θα δημιουργηθούν παρερμηνείες και αντιφάσεις που θα καθυστερήσουν την εφαρμογή της.
ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
1. Στα παραρτήματα του σχέδιου νόμου προς διαβούλευση, δεν υπάρχει συσχετισμός του είδους του έργου ή της δραστηριότητας με ΕΣΥΕ / ΣΤΑΚΟΔ/ NACE Αναθ. 1.1 με αποτέλεσμα να δημιουργεί προβλήματα στην έναρξη και έκδοση φορολογικών βιβλίων σε δραστηριότητες, όπως είναι αυτές της ανακύκλωσης (ΣΤΑΚΟΔ 38.21), όπου για να καταχωρηθεί μια εταιρία επί παραδείγματι, ως εταιρία επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών, πρέπει να λειτουργεί μονάδα ανακύκλωσης. Άρα πρέπει να προστεθεί μια στήλη στους πίνακες των παραρτημάτων του σχέδιου νόμου αναφέροντας τον κωδικό ΣΤΑΚΟΔ, όπου αυτός υπάρχει. Δεν θα υπήρχε ανάγκη αναγραφής του κωδικού ΣΤΑΚΟΔ αν οι τίτλοι των δραστηριοτήτων των παραρτημάτων του παρόντος σχεδίου νόμου ήταν ίδιοι με αυτούς της ΕΣΥΕ.
2. Στο Παράρτημα ΙV , της 4ης Ομάδας, «Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών»
α/α 3 Μεμονωμένες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων [Ε.Α.] αποβλήτων. (εργασία R13, D15) παρατηρώ και προτείνω τα ακόλουθα:
Η δυναμικότητα των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων αποβλήτων εκφραζόμενη σε τόνους ανά έτος στο σημείο α/α/ 3 δεν είναι ορθή, επειδή οι 250 τόνοι /έτος, όπως αυτοί εκφράζονται στο παράρτημα ΙV επιμερίζονται ανά ημέρα ~ 1,08 τόνους, με αποτέλεσμα μια τέτοια αποθήκη να μην δυνατό να επιβιώσει οικονομικά. Η πρόταση του παραρτήματος ΙV θα διαιωνίσει το υφιστάμενο καθεστώς που κάνει σχεδόν αδύνατη την λειτουργία μονάδων αποθήκευσης Ε.Α. Αυτή την στιγμή οι αδειοδοτημένες αποθήκες Ε.Α. σε όλη την Ελλάδα μετρώνται στα δάκτυλα το ενός χεριού. Οι αποθήκες Ε.Α. συντελούν αποφασιστικά στην αύξηση του ποσοστού διαχείρισης [συλλογής, μεταφοράς, ανάκτησης – τελικής διάθεσης Ε.Α. στην χώρα μας, που ως γνωστό είναι σε άθλια επίπεδα, επειδή η ομαδοποίηση αποβλήτων σε μεγαλύτερες ποσότητες μειώνει δραστικά το κόστος μεταφοράς τους με επακόλουθη την μείωση του συνολικού κόστους διάθεσης τους. Οι κανόνες που ισχύουν στη εφοδιαστική αλυσίδα {logistics} τροφίμων-υλικών-πρώτων υλών- καυσίμων και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το κόστος πώλησης τους στο έπακρο ισχύουν και στα απόβλητα καθορίζοντας στην περίπτωση μας το συνολικό κόστος τελικής διάθεσης που καλείται να πληρώσει ο εκάστοτε παράγωγος αποβλήτων.
Η ισχύουσα κατάταξη του έργου αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων αποβλήτων σύμφωνα με τις ΚΥΑ 15 393/2332/ (ΦΕΚ 1022/Β/5.8.2002) & ΚΥΑ 145799 (ΦΕΚ 1022/Β/ 18.07.2005 είναι οι 200 τόνοι αποθηκευτικής ικανότητας.
Α1 για αποθηκευτική ικανότητα >200 τόνων αποθήκευσης επικινδύνων αποβλήτων και Α2 για μικρότερη των 200 τόνων.
Επομένως η ορθή έκφραση της δυναμικότητας των χώρων αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων αποβλήτων, είναι η αποθηκευτική ικανότητά τους. Για τους ανωτέρω λόγους προτείνω η δυναμικότητα των αποθηκών να αυξηθεί στους 1000 τόνους και στην κάθε περίπτωση να τεκμηριώνεται η αποθηκευτική ικανότητα ανά είδος ΕΑ, παραμένοντας στην Α2 υποκατηγορία.
3. Στο Παράρτημα IV, της 4ης Ομάδας , «Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών»
α/α 14 Μεμονωμένες εγκαταστάσεις ανάκτησης υλικών μέσω μηχανική διαλογής μη επικινδύνων αποβλήτων. (εργασία R12) παρατηρώ και προτείνω τα ακόλουθα:
Η κατάταξη του συνόλου των μονάδων διαλογής αποβλήτων στην υποκατηγορία Α2 συνεχίζει το αδιέξοδο που υπάρχει στις περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση από αστικές περιοχές και ειδικά στα νησιά μας, που επί το πλείστον δεν διαθέτουν ΒΙΠΑ, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η χωροθέτηση τους, επειδή η δραστηριότητα διαλογής αποβλήτων στο σύνολο της ορίζεται ως έργο Α2 υποκατηγορίας κατατάσσεται σύμφωνα με την ΚΥΑ 13727/724 (ΦΕΚ 1087/Β/5-8-2003), ως μέσης όχλησης.
Η προσθήκη στον εν λόγω πίνακα των Μεμονωμένων εγκαταστάσεων ανάκτησης μη επικίνδυνων υλικών μικρής δυναμικότητας, ειδικά για περιοχές που δεν διαθέτουν ΒΙΠΑ σε ακτίνα 20-30 χλμ, ως δραστηριότητα Β υποκατηγορίας θα βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολλές περιοχές της χώρας. Σαν παράδειγμα αναφέρω, μια μονάδα με ικανότητα αποθήκευσης μη επικίνδυνων αποβλήτων Q 50 τόνων, όταν βρίσκεται εντός των ορίων οικισμών ή εκτός αντίστοιχα, [Q ; ικανότητα αποθήκευσης]. Επί το πλείστον περιοχές εντός των ορίων οικισμών ή εκτός είναι χαμηλής όχλησης επιτρέποντας την λειτουργία μονάδων Β υποκατηγορίας.
Καταρχήν θα ήθελαν να επισημάνω τον κρίσιμο θεσμό της δημόσιας διαβούλευσης και τον απώτερο σκοπό διενέργειας αυτής, ήτοι την κατάθεση των απόψεων – τοποθετήσεων όλων των ενδιαφερομένων μερών προκειμένου οι κρατικοί φορείς να τις λάβουν σοβαρά υπόψιν και να προβούν σε αναθεώρηση – επικαιροποίηση των νομοθετικών σχεδίων που υποβάλλονται σε διαβούλευση, λαμβάνοντας υπόψιν τις ουσιαστικές ανάγκες της Αγοράς και διασφαλίζοντας οτι οι όποιες αλλαγές θεσπιστούν θα οδηγήσουν στην εξέλιξη και διαμόρφωση προυποθέσεων για περαιτέρω επενδύσεις. Επιπρόσθετα κρίνεται απαράδεκτο το γεγονός της τόσο σύντομης προθεσμίας που εδόθη για την παράθεση απόψεων και δη όταν η μια ημέρα είναι επίσημη αργία.
Ως προς το προτεινόμενο κείμενο κρίνεται απαράδεκτο, αβάσιμο και καθόλου τεκμηριωμένο το γεγονός οτι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός φωτοβολταικού σταθμού άνω των 10MW ισοδυναμούν με τις αντίστοιχες ενός πυρηνικού εργοστασίου. Αν τεθεί σε εφαρμογή η εν λόγω διάταξη είναι δεδομένο ότι, τόσο εγχώριες Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο, όσο και πολυεθνικές που είχαν πρόθεση να επενδύσουν (και μάλιστα κάποιες εξ΄αυτών έχουν ήδη δρομολογήσει τεράστιες επενδύσεις) στη χώρα μας, θα υποχωρήσουν!
Είναι κοινώς αποδεκτό οτι στην κρίσιμη περίοδο που βιώνουμε σαν έθνος θα πρέπει οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς να θέσουν ουσιαστικά θεμέλια για την έξοδο μας από την κρίση. Εν προκειμένω τόσο ο νομοθέτης όσο και η Αρμόδια Ανεξάρτητη Ρυθμιστική αρχή Ενέργειας, η οποία είναι απούσα από μια τόσο σημαντική διαβούλευση, θα πρέπει να διαμορφώνουν το νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο λαμβάνοντας μέτρα που θα μειώσουν την γραφειοκρατική διαδικασία, τους χρόνους έκδοσης των αποφάσεων και θα αποσύρουν μέτρα που περιορίζουν και υποσκάπτουν χωρίς να υφίσταται λόγος, τις επενδύσεις!
Με εκτίμηση,
Μάρθα Δημητρίου
Η ομάδα 9η Βιομηχανικές και συναφείς εγκαταστάσεις δεν έχει εμπλουτιστεί με δραστηριότητες οι οποίες δεν υπήρχαν στην Κ.Υ.Α. 15393/2002 και τις οποίες είχε κατατάξει η Διεύθυνση ΕΑΡΘ του ΥΠΕΚΑ
όλα αυτά τα χρόνια εφαρμογής της Κ.Υ.Α.
Δραστηριότητες που αναφέρονται στο έγγραφο 131838/3-5-2004/ΔΕΑΡΘ/ ΥΠΕΚΑ δεν βρίσκονται στο σχέδιο της νέας Κ.Υ.Α.
π.χ. Παραγωγή αλατιού (Αλατοτριβείο)κλπ.
Επίσης μετά το 2004 πόσες δραστηριότητες κατέταξε η ΔΕΑΡΘ; Που είναι αυτές; Έχουν περιληφθεί;
Δεν βρίσκω π.χ. την πολύ συνηθισμένη δραστηριότητα «Συσκευαστήρια αγροτικών προϊόντων»,ή την «Συναρμολόγιση και τυποποίηση αγροτικών μηχανημάτων» ή την «Παραγωγή παγοκυστών ICEPACK σε μορφή σακούλας» ή την «Κατασκευή ισοθερμικών κιβωτίων από πολυουρεθάνη» κλπ.
Επίσης πως κατατάσσονται μη παραγωγικά εργοτάξια τεχνικών εταιρειών και Ε.Δ.Ε.(που υπάρχουν σε όλη την χώρα), τα οποία πλην ορισμένων δραστηριοτήτων που αναφέρονται στον α.α. 205, περιλαμβάνουν επισκευή και συντήρηση μη αυτοκινούμενων εργοταξιακών μηχανημάτων (τα ερπυστρυοφόρα τι είναι;αυτοκινούμενα, μη αυτοκινούμενα ή κάτι άλλο;), αποθήκευση οικοδομικών υλικών πριν την ενσωμάτωση σε τεχνικό έργο ή υπόλοιπα υλικά απο τεχνικά έργα, αποθήκευση αναλώσιμων υλικών μηχανημάτων (λάδια, συνήθη ανταλλακτικά κλπ), αποθήκευση μη απασχολούμενων φορτηγών και μηχανημάτων (αυτοκινούμενων ή μη), γραφεία διοίκησης του εργοταξίου, αρχεία της εταιρείας, οικοδομικό γερανό για την υποστήριξη των λειτουργιών, ράμπες φόρτωσης, κλπ.
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης για την κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες από πλευράς Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, σας υποβάλλουμε τις προτάσεις μας κυρίως για τα έργα του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και για τα συνοδά τους έργα.
Σε γενικές γραμμές:
• Η μέγιστη ισχύς για την κατάταξη έργων ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια στην υποκατηγορία Α2 θεωρούμε ότι πρέπει να αυξηθεί σε 150MW. Επίσης πρέπει να διευκρινιστεί εάν η αναφερόμενη ως εγκατεστημένη ισχύς (P) είναι η ισχύς ανά μεμονωμένο αιολικό σταθμό ή για σύνολο αιολικών σταθμών. Στην πρώτη περίπτωση πρέπει να οριστεί ελάχιστη απόσταση μεταξύ δύο ή περισσότερων αιολικών σταθμών ώστε να μην θεωρούνται ενιαίο σύνολο. (Προτείνεται ως μενονωμένος αιολικός σταθμός αποτελεί το σύνολο ανεμογεννητριών όταν:
1. Έχουν κοινό σημείο διασύνδεσης και κοινό μετρητή με το Σύστημα ή το δίκτυο ή
2. Η μέγιστη απόστασή μεταξύ τους δεν είναι 7d, όπου d η διάμετρος του ρότορα)
• Η μέγιστη ισχύς για την κατάταξη έργων ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταικούς σταθμούς στην υποκατηγορία Α2 θεωρούμε ότι πρέπει να αυξηθεί σε 50MW.
Τα έργα ΑΠΕ ανεξαρτήτως μεγέθους πρέπει να αντιμετωπίζονται ως έργα που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (υποκατηγορία Α2) και τα έργα ΑΠΕ που πρόκειται να εγκατασταθούν εντός περιοχών του δικτύου ΝΑΤURA 2000 ως έργα που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α1.
Σε ότι αφορά στις Γραμμές Μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τις συνοδευτικές αυτών εγκαταστάσεις είναι χρήσιμος ο διαχωρισμός τους σε υπόγεια, εναέρια και υποθαλάσσια ΓΜ.
Προτείνεται:
• Οι Εναέριες Γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τάση 150kV ανεξαρτήτως μήκους να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α2 και για μήκος άνω των 20km, εφόσον βρίσκονται εντός περιοχών του δικτύου ΝΑΤURA 2000, να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α1.
• Οι Υπόγειες Γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ανεξαρτήτως μήκους με τις συνοδευτικές αυτών εγκαταστάσεις (υποσταθμοί) με τάση μεγαλύτερη ή ίση των 150kV να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α2.
• Οι Υποθαλάσσιες Γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μήκους μέχρι 250km με τις συνοδευτικές αυτών εγκαταστάσεις (υποσταθμοί) με τάση μεγαλύτερη ή ίση των 150kV να κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α2.
Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Μηχανικών περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ., στην συνεδρίασή της 3/27-10-2011, αποφάσισε να κοινοποιήσει τις παρακάτω απόψεις της σχετικά με την υπό δημόσια διαβούλευση ΥΑ για την νέα κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων στις κατηγορίες του νόμου 4014/2011 για την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση:
1. Ο χρόνος που δίνεται για διαβούλευση ενός τόσο σημαντικού και εκτενούς κειμένου είναι εμφανέστατα ανεπαρκής για μια ουσιώδη κριτική και στην πράξη καταργεί την δημόσια διαβούλευση.
2. Εφ’όσον δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η από το άρθρο 8 του Νόμου 4014/2011 προβλεπόμενη έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων που θα καθορίζουν τις Πρότυπες περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΔΔ) για τις υπαγόμενες στην Κατηγορία Β δραστηριότητες για τις οποίες δεν απαιτείται η εκπόνηση ΜΠΕ, δεν είναι δυνατόν να γίνει ορθή εκτίμηση των επιπτώσεων στο Περιβάλλον από την υπαγωγή δραστηριοτήτων στην Κατηγορία Β με την παρούσα υπό διαβούλευση ΚΥΑ ούτε να εκτιμηθεί η ορθότητα των θεσπιζομένων κριτηρίων της υπαγωγής τους στην Κατηγορία Β.
Πέραν των γενικών αυτών σχολίων, παραθέτουμε και τα παρακάτω επιμέρους σχόλια:
ΟΜΑΔΑ 2: ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΓΑ
α/α 1 και 2
Το κριτήριο του ύψους του φράγματος δεν είναι ικανό να διακρίνει το μέγεθος της επέμβασης και τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές της επιπτώσεις. Φράγματα μικρής κλίμακας είναι δυνατόν να προκαλέσουν διακοπή στην ελευθερο-επικοινωνία της ιχθυοπανίδας του ρέματος, η οποία σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι θα προκληθούν σημαντικές μεταβολές στα φορτία φερτών υλών του ρέματος, με σημαντικές συνέπειες στη διάβρωση κοίτης, πρανών και παράκτιας ζώνης. Τέλος, θα μεταβληθεί η κατάντη παροχή νερού του ρέματος με ενδεχόμενες σημαντικές συνέπειες στη παραποτάμια χλωρίδα και πανίδα, επιπτώσεις στους ιχθυοπληθυσμούς – δείκτες οικολογικής ποιότητας (σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά) και άρα ευρύτερες επιπτώσεις στη συνολική λειτουργία του οικοσυστήματος. Σε κάθε περίπτωση, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις έργων αυτής της κατηγορίας θα πρέπει να εξετάζονται και να αναλύονται σε ολόκληρη την κατάντη λεκάνη απορροής της παρέμβασης. Προτείνεται η κατάργηση της υποκατηγορίας Β για κάθε τέτοια παρέμβαση και η ένταξη των έργων αυτών στην υποκατηγορία Α2.
Παρόμοιες επιπτώσεις προκύπτουν και από τους επιφανειακούς ταμιευτήρες (φράγματα, λιμνοδεξαμενές, ομβροδεξαμενές) των οποίων το άνω όριο των 100.000 m³ θεωρείται αρκετά υψηλό για να εντάσσεται στη κατηγορία Β. Προτείνεται η θέσπιση ανώτερου ορίου 30.000 m³ για την ένταξη στη κατηγορία Β.
Το “α) 5m≥H>2m³” να γίνει “α) 5m≥H>2m”
α/α 7
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το είδος του μεταφερομένου υγρού (οι αγωγοί μεταφοράς αποβλήτων και οι αγωγοί ύδρευσης χρειάζονται πιο αυστηρούς όρους από τους αγωγούς άρδευσης) και να υπάρξει διαφοροποίηση στην κατηγοριοποίηση.
Οι αγωγοί στην επιφάνεια είναι πιο ευάλωτοι και θα πρέπει να υπάρξει σχετική διαφοροποίηση στην κατηγοριοποίηση.
α/α 21
Θα πρέπει η κατηγοριοποίηση να γίνει με βάση τη δυναμικότητα και όχι την υπηρεσία.
ΟΜΑΔΑ 3: ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΕΡΓΑ
α/α 7
“Επί πασσάλων και L≥20 m” να γίνει “Επί πασσάλων και L<20 m”
α/α 14
Προτείνεται να ενταχθεί στην υποκατηγορία Α2
ΟΜΑΔΑ 4: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Προτείνεται η προσθήκη νέας κατηγορίας μεταξύ α/α 4 και 5 με τίτλο “Εγκαταστάσεις εξυγίανσης εδαφών και υπόγειων υδάτων που έχουν ρυπανθεί από επικίνδυνα απόβλητα”. H ένταξη σε υποκατηγορία Α1 και Α2 να γίνει σύμφωνα με τη δυναμικότητα
Προτείνεται η προσθήκη νέας κατηγορίας μεταξύ α/α 17 και 18 με τίτλο “Εγκαταστάσεις Βιολογικής Ξήρανσης αστικών στερεών αποβλήτων με σκοπό την παραγωγή καυσίμου SRF (Solid Refuse Fuel)”. Η ένταξη σε κατηγορία να γίνει σύμφωνα με το σκεπτικό της κατηγοριοποίησης του έργου με α/α 17.
ΟΜΑΔΑ 9: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
α/α 43
Δεν καθορίζονται οι κατηγορίες
α/α 154
“≤ 100 kg/ημέρα” να γίνει “≤ 100 kg/έτος”
ΟΜΑΔΑ 12: ΕΙΔΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
α/α 16 και 17
Το κέντρο αποτέφρωσης νεκρών (ανθρώπων) εντάσσεται στην κατηγορία Β
Το κέντρο αποτέφρωσης νεκρών ζώων συντροφιάς εντάσσεται στην κατηγορία Α2
Παρατηρήσεις επί του Σχεδίου της ΥΑ Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής με θέμα «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε υποκατηγορίες, σύμφωνα με το άρθρο 1, §4 του Ν. 4014/21-09-2011 (ΦΕΚ Α’ 209/2011)»
1. Το άρθρο 1, §4 του Ν. 4014/21-09-2011 (ΦΕΚ Α’ 209/2011) επιταγή του οποίου είναι η κατάταξη των έργων και των δραστηριοτήτων σε κατηγορίες πουθενά δεν αναφέρει ή τουλάχιστον δεν αφήνει να εννοηθεί ότι ακολούθως θα υπάρξουν έργα και δραστηριότητες που θα εξαιρεθούν από την κατηγοριοποίηση. Επίσης και στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4014/2011 αναφέρεται ότι «Προβλέπεται η απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών και ο εξορθολογισμός τους χωρίς εκπτώσεις στο ουσιαστικό κομμάτι της περιβαλλοντικής προστασίας. ». Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι αυθαιρέτως μπήκαν τα κάτω όρια της κατηγορίας Β. Δεδομένου ότι όχι μόνο είναι αντίθετα με τα οριζόμενα στο ανωτέρω άρθρο, αλλά είναι και ανυπόστατα επιστημονικά. Ενδεικτικά σας παραθέτουμε μερικά παραδείγματα:
Από ποια μελέτη προκύπτει ότι η άρδευση 500 στρεμμάτων (ομάδα 2η α/α 9) δεν επιβαρύνει το περιβάλλον, ενώ η άρδευση 501 στρεμμάτων το επιβαρύνει; Η υφαλμύρυνση των υδροφόρων στρωμάτων του Αργολικού πεδίου, η είσοδος του θαλασσινού νερού σε παράκτιες περιοχές, η υποβάθμιση πολλών εδαφών από άλατα και η ρύπανση των υδροφόρων στρωμάτων με νιτρικά έγινε από κακά σχεδιασμένη άρδευση ιδιοκτησιών σημαντικά μικρότερης εκτάσεως από το όριο των 500 στρεμμάτων που τίθενται. Αν υπάρχει τέτοια μελέτη, ειλικρινά θα ήταν ενδιαφέρον να δημοσιοποιηθεί διότι όντως φέρνει τα πάνω κάτω στη Γεωπονική Επιστήμη, καθώς το μόνο που μπορεί να συμπεράνει κάποιος, στηριζόμενος στο ανωτέρω άρθρο, είναι ότι με ένα μαγικό τρόπο παύουν αυτές οι δραστηριότητες να έχουν «τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον» για κάτω από αυτά το όρια.
Από πού προκύπτει ότι η συντήρηση ενός μέτρου αγροτικού δρόμου (ομάδα 1η α/α 9) επιβαρύνει το περιβάλλον, αλλά η εκτροφή δεκαπέντε (15) χοιρομητέρων με τα παράγωγά τους (ομάδα 7η α/α 4) δεν επιβαρύνει; Οι δεκαπέντε (15) χοιρομητέρες παράγουν τις ποσότητες αζώτου που σημειώνονται στον παρακάτω πίνακα:
126 kg N/yr (World health Organization Rapid Assessment of sources of air water and land pollution, Geneva 1982)
ή
274.02 έως 1161,58 kg Ν/yr Σ. Παυλοστάθης, Σ. Κυρίτσης, Ζωικά Απορρίμματα. Διαχείριση, Χρησιμοποίηση, Προστασία Περιβάλλοντος, Υπουργείο Γεωργίας και Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών, Αθήνα 1980
Θεωρούμε ότι αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι οι μονάδες αυτές είναι εκτατικής μορφής, συνήθως χωρίς την απαιτούμενη έκταση ανά ζώο, τεκμηριώνεται επιβάρυνση για το περιβάλλον (νιτρορύπανση οσμές κ.λ.π.). Το ίδιο μάλιστα ισχύει και για τα κάτω όρια σε όλες τις κτηνοτροφικές μονάδες. Αν τώρα κάποιος ισχυριστεί ότι δεν προκύπτει καμία επίπτωση στο περιβάλλον τότε το μόνο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν έχει βρεθεί ποτέ κοντά σε χοιροστάσιο ή άλλη κτηνοτροφική μονάδα.
2. Στο παράρτημα Ι του ανωτέρω νόμου, υπάρχει μία σειρά από κριτήρια τα οποία ελήφθησαν υπ’ όψιν για την κατάταξη των έργων. Επισημαίνουμε ότι δεν υπάρχουν κριτήρια, χωρίς κατάταξη σημαντικότητας ή αλλιώς συντελεστή βαρύτητας. Άραγε, με ποια κριτήρια και με τι συντελεστή βαρύτητας ανά κριτήριο κατατάχθηκε το σύνολο των έργων στις τρεις κατηγορίες; Με ποια μεθοδολογία κατετάγη η αγροτική οδοποιία στη Β΄ κατηγορία, η αντιμετώπιση της υφαλμύρωσης των εδαφών στην Α2 κατηγορία και η άρδευση 500 στρεμμάτων ετέθη εκτός κατάταξης; Σημειώνεται ότι η άρδευση ως δράση έχει να κάνει με δύο φυσικούς πόρους και με την αλάτωση ως μία από τις δύο αιτίες που την προκαλούν. Παρεμπιπτόντως, δεν υπάρχει υφαλμύρωση εδαφών, αλλά δημιουργία αλατούχων εδαφών και, εν προκειμένω, αλκαλιωμένων με νάτριο εδαφών (Π. Χ. Κουκουλάκης – Αρ. Η. Παπαδόπουλος, Τα προβληματικά εδάφη και η βελτίωσή τους, Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 2007 , Ν. Δ. Μισοπολινός Προβληματικά Εδάφη, Εκδόσεις Γιαχούδη – Γιαπούλη, Θεσσαλονίκη 1991, Ι.Κ. Μήτσιος Αλατούχα και Αλκαλιωμένα με νάτριο εδάφη. Ποιοτική κατάταξη των νερών άρδευσης, Εκδόσεις Zymel, Αθήνα 1996). Εδώ, έχουμε λοιπόν μία παγκόσμια πρωτοτυπία. Η κακώς σχεδιασμένη άρδευση, δηλαδή το αίτιο αλάτωσης 500 στρεμμάτων, να μην απαιτεί καμία περιβαλλοντική δέσμευση, ενώ το έργο αποκατάστασής της αλάτωσης να ανήκει στην Α2 κατηγορία. Ενδεχομένως να ειπωθεί ότι το μέτρο δεν αφορά στην αλάτωση εδαφών από άρδευση. Διερωτώμεθα ωστόσο πόσες τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα και πόσες από αυτές δεν έχουν ως πραγματικό αίτιο την εξάντληση από υπεράρδευση του υδροφόρου, κάτι που προξενεί την κίνηση της πηγής υποβάθμισης- αλάτωσης προς τα μέσα;
3. Άλλο πράγμα που δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν με τα κάτω όρια της κατηγορίας Β, είναι η συσσώρευση της επίπτωσης των δράσεων. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:
Με το περιβόητο όριο των 500 στρεμμάτων, το οποίο επαναλαμβάνω στερείται επιστημονικής βάσης, όπως και όλα τα όρια, όλη η Ελλάδα θα αρδεύεται χωρίς καμία περιβαλλοντική δέσμευση, αφού ο μέσος κλήρος υπολείπεται αυτής της έκτασης. Άραγε, πώς προέκυψαν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την αρδευόμενη γεωργία, αφού αρδεύουμε εκτάσεις μικρότερες των 500 στρεμμάτων, που βάσει της κατάταξης δεν προκαλούν τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον;
Δύο και τρία ορνιθοτροφεία με 300 θέσεις πάχυνσης δεν προκαλούν καμία τοπική μη σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον, το καθένα ξεχωριστά, αλλά ούτε και συνεργηστικά, ακόμα και αν πληρούν τις προϋποθέσεις αποστάσεων κ.λ.π.
Δέκα ξενοδοχειακές μονάδες με 20 κλίνες δεν προκαλούν καμία τοπική μη σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον, η καθεμία ξεχωριστά, αλλά ούτε και συνεργηστικά (ομάδα 6η α/α 6).
Τα όρια απόληψης νερού (Ομάδα 2η α/α 3 και 4) δεν προκαλούν καμία τοπική και μη σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον, ούτε κάθε μία ξεχωριστά, ούτε συσσωρευτικά.
4. Πώς θα ικανοποιείται η Ευρωπαϊκή επιταγή για δημόσια διαβούλευση και δημοσιοποίηση έργων και δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν το περιβάλλον, όταν η κατηγορία Β αλλά και όσες δραστηριότητες δεν εντάσσονται σε αυτή δεν θα δημοσιοποιούνται; Προφανώς, στόχος της ΥΑ είναι να αποθαρρύνουν διαφωνίες με έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Β και τις κάτω των ορίων της αφού, όποιος διαφωνεί, θα πρέπει να προσφεύγει για ακύρωση της άδεις λειτουργίας, χρήσης κ.λ.π., αντί να υποβάλλει τις ενστάσεις του κατά την περίοδο δημοσιοποίησης. Εξ’ άλλου, η προσφυγή στη δικαιοσύνη διαφέρει κατά πολύ από την προσφυγή στη διοίκηση.
5. Στην υποομάδα με α/α 6 «Υδρογεωτρήσεις και φρέατα» από τις παρατηρήσεις πρέπει να απαλειφθεί η § β, δεδομένου ότι ο Ν. 4014 εξαιρεί από την διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης συγκεκριμένα έργα και δραστηριότητες (Αρ. 1 παρ. 2 του Ν. 4014/2011) ενώ δεν εξουσιοδοτεί τον Υπουργό για την εξαίρεση άλλων έργων. Επιχειρήματα του τύπου «οι όποιοι περιβαλλοντικοί περιορισμοί στα έργα που δεν εντάσσονται στην κατηγορία Β, λόγω ορίων, προβλέπονται από το νομικό πλαίσιο της έκδοσης αδείας» δεν ευσταθούν διότι αυτό ισχύει και για τα λοιπά έργα της κατηγορίας Β.
6. Άλλη μία πρωτοτυπία της ΥΑ είναι η διαφορετική περιβαλλοντική αντιμετώπιση τμημάτων ενός αρδευτικού ή στραγγιστικού δικτύου. Αλλιώς αντιμετωπίζεται το πρωτεύον και δευτερεύον δίκτυο (ανώτερης τάξης δίκτυο) και διαφορετικά το τριτεύον δίκτυο (τελευταίας τάξης δίκτυο) (Ομάδα 2 α/α 7 παρατήρηση ε). Με ποια άραγε από τα κριτήρια του παραρτήματος Ι και με ποιους συντελεστές βαρύτητας καταλήγει κανείς ότι ένα κομμάτι του αρδευτικού ή στραγγιστικού δικτύου (το μικρότερο) κατατάσσεται στην Α2 και Β κατηγορία, ενώ ένα άλλο στην Α2 στη Β ή και πουθενά; Δηλαδή, ένα δίκτυο με 2.000 μ αγωγό μεταφοράς και αρδευόμενη έκταση 20 στρ εντατικής καλλιέργειας (π.χ. κηπευτικά) σε απόσταση 1000 μέτρα από υδατόρεμα μονίμου ροής, απαιτεί περιβαλλοντική δέσμευση για τον αγωγό, αλλά δεν απαιτείται τίποτα για την άρδευση; Άραγε ποιο από τα δύο τμήματά του θα επιβαρύνει περισσότερο το περιβάλλον ο αγωγός ή η καλλιέργεια και η άρδευση; Είναι εγκληματικό να θεωρούμε ότι έχουν επιπτώσεις μόνο τα Α΄ και Β΄ Τάξης εγγειοβελτιωτικά (ατομικά και συλλογικά) έργα και να αγνοούμε τα Γ΄ τάξης (ατομικά και συλλογικά) δεδομένου του ορίου της εκτάσεως.
Κύριοι οι επιπτώσεις των αρδεύσεων στο περιβάλλον είναι οι ακόλουθες (Αντωνόπουλος Β. Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις των Εγγειοβελτιωτικών Έργων στο Τσακίρης Γ. Υδραυλικά Έργα Σχεδιασμός & Διαχείριση Τομός ΙΙ: Εγγειοβελτιωτικά Έργα, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα 2006, σελ. 719):
Άμεσες επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους, επηρεάζοντας ποσοτικά και ποιοτικά τα επιφανειακά και υπόγεια νερά.
Άμεσες επιπτώσεις στα εδάφη, επηρεάζοντας την ποιότητα τους (με πιθανή ρύπανση) και την ποσότητα τους (με τη διάβρωση).
Άμεσες επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και το τοπίο, με την αντικατάσταση γηγενών οργανισμών με άλλους και με την επίδραση στην ποικιλότητα και τη σύνθεση του τοπίου.
Δευτερεύουσες επιπτώσεις που εμφανίζονται από την εντατικοποίηση της γεωργικής παραγωγής που επιτυγχάνεται με την άρδευση, όπως η αύξηση της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Όπως γίνεται αντιληπτό πουθενά στις επιπτώσεις δεν υπεισέρχεται ο παράγοντας αρδευόμενη έκταση. Πρέπει επιτέλους και στην Ελλάδα να αντιληφθούμε ότι δεν είναι αυτοσκοπός η εξόρυξη γεωτρήσεως ή ο αγωγός μεταφοράς ή η δεξαμενή αναρρύθμισης αλλά όλα πρέπει να στοχεύουν στην ορθή εφαρμογή της άρδευσης. Έτσι διασφαλίζεται ότι η άρδευση δεν θα αποτελέσει, είτε ως ποσότητα είτε ως ποιότητα, περιοριστικό παράγοντα ανάπτυξης και απόδοσης της καλλιέργειας.
FAO Irrigation manual Vol I Module 2 Natural recourses management, Harare 2002, p.54
« … As irrigation development aims at agricultural production the engineering works should be designed for this purpose. The objective is not the conveyance of water but the irrigation of crops. Thus the engineering approaches used should be considered as part of a broader system (irrigated crop production) for which the designed scheme will be constructed to serve…»
Με δεδομένες τις επιπτώσεις της άρδευσης στο περιβάλλον, όπως περιγράφησαν ανωτέρω, θεωρούμε ότι οι δράσεις αρδευόμενης-επιχειρηματικής γεωργίας της ομάδας 2 α/α 9 θα πρέπει να ενταχθούν στην κατηγορία Α2 διότι οι περιγραφείσες επιπτώσεις δεν είναι ούτε τοπικού χαρακτήρα, ούτε μη σημαντικές όπως απαιτείται στην κατηγορία Β, ενώ αντιθέτως ενδέχεται να προκληθούν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον όπως περιγράφεται στην κατηγορία Α2 (ερημοποίηση). Σε περίπτωση που αυτό δεν μπορεί να γίνει για πολιτικούς λόγους, διότι επιστημονικά δεν ευσταθεί, θεωρούμε ότι στην κατηγορία Β θα πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι λοιπές περιπτώσεις αρδευόμενης-επιχειρηματικής γεωργίας κάτω από 10000 στρ. Επιπλέον θεωρούμε ότι δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε όποια από τις πιο πάνω εισηγήσεις υιοθετηθεί αρδευόμενες εκτάσεις που σκοπό έχουν την παραγωγή προϊόντων για ιδιοκατανάλωση.
7. Επίσης, ένα έργο αναδασμού αρδευόμενων εκτάσεων της τάξης των 10.000 στρ, το οποίο μπορεί να αφορά 500 οικογένειες και 3 χωριά, με επιπτώσεις στο έδαφος (αλατότητα, διάβρωση), στα επιφανειακά και υπόγεια νερά (ρύπανση), στην βιοποικιλότητα και το τοπίο, στην υγεία (ελονοσία) κλπ (Αντωνόπουλος Β., Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Εγγειοβελτιωτικών Έργων, από Γ. Τσακίρης, Υδραυλικά Έργα. Τόμος ΙΙ: Εγγειοβελτιωτικά Έργα, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα 2006, σελ 719) δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί έργο με «τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον» και να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά με ΠΠΔ διότι πέρα των ανωτέρω είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει δυνατότητα διαβούλευσης από τις 500 οικογένειες αλλά και γενικότερα από την ευρύτερη κοινωνία. Θεωρούμε ότι και οι αναδασμοί λόγω συνάφειας με τις αρδεύσεις θα πρέπει να ενταχθούν στην κατηγορία Α2
8. Πρέπει να διευκρινιστεί ο όρος «από»στραγγιστικά έργα (Ομάδα 2, α/α 7, παρατήρηση ε, και α/α 9 ). Θεωρούμε τη χρήση του όρου «στραγγιστικά» πιο δόκιμη ώστε, χωρίς παρερμηνείες, να κατατάσσονται και τα υποστραγγιστικά έργα (απομάκρυνση του πλεονάζοντος νερού που βρίσκεται εντός του εδάφους), και τα αποστραγγιστικά (απομάκρυνση του πλεονάζοντος νερού που βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του εδάφους) (Τερζίδης Γ.Α., Καραμούζης Δ.Ν., Στραγγίσεις γεωργικών εδαφών, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1986, σελ. 9) Φυσικά και πάλι μπορεί να χρησιμοποιήθηκε το «από», διότι η εφαρμογή ντραίνων (υποστράγγιση) γίνεται συνήθως σε επίπεδο αγρού, οπότε επιβεβαιώνεται και η παρατήρηση ε της ομάδας 2 α/α 7, όπου αναφέρεται επίσης μόνο στα ανώτερης τάξης δίκτυα στράγγισης, που συνήθως είναι αποστραγγιστικά.
9. Πρέπει να απαλειφθεί το «και» στον τίτλο της ομάδας 2, α/α 9, «Αρδευτικά και «από»στραγγιστικά», γιατί ένα έργο μόνο «αρδευτικό» ή μονό «(απο)στραγγιστικό» δεν φαίνεται να κατατάσσεται σε καμία κατηγορία.
10. Στην ομάδα 2 α/α 9 πρέπει να προστεθεί η φράση «λοιπά εγγειοβελτιωτικά», ώστε να συμπεριλαμβάνονται και έργα που δεν περιγράφονται αλλού, όπως έργα ανάπτυξης και διατήρησης των εδαφικών πόρων (αναβαθμοί, βελτιώσεις εδαφών, κ.λ.π.) (Τσακίρης Γ. Υδραυλικά Έργα. Τόμος ΙΙ: Εγγειοβελτιωτικά έργα, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα 2006, σελ. 25 και Ν.Δ. 3881/58).
11. Στην ομάδα 7 «κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις» θεωρούμε ότι πρέπει να καταργηθούν όλα τα κάτω όρια της κατηγορίας Β για την επιχειρηματική κτηνοτροφία και να εξαιρεθούν μόνο τα οικόσιτα ζώα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 15, της ΥΔ 2000/95 (ΦΕΚ 343/95 Β΄), στηριζόμενοι στο ίδιο σκεπτικό που αναπτύχθηκε και για την ομάδα 2.
Κύριοι αποτελεί κοινό τόπο η άποψη πως το περιβάλλον πρέπει να προσεγγίζεται διεπιστημονικά και όχι «συντεχνιακά». Θεωρούμε ότι δεν προκύπτει διεπιστημονική προσέγγιση από το κείμενο που έχει τεθεί για διαβούλευση αφού αγνοεί σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την άσκηση γεωργίας. Ας μην λησμονούμε ότι πολλοί (επιστήμονες και πολιτικοί) αρέσκονται να διατυπώνουν τις απόψεις πως, η γεωργία (συμπεριλαμβανομένης της κτηνοτροφίας) είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής νερού, η βασική αιτία ερημοποίησης των εδαφών, η σημαντικότερη μη σημιακή πηγή ρύπανσης και επιβάρυνσης εδάφους και υδροφόρων στρωμάτων. Σαφώς και δεν θα διαφωνήσουμε με τα πιο πάνω, αλλά πώς αποδεικνύεται από το εκκολαπτόμενο νομοθέτημα, ότι οι πιο πάνω δηλώσεις, που είναι ορθές επιστημονικά, είναι πεποίθηση των ιθυνόντων και όχι πυροτέχνημα; Εκτιμούμε, ότι πρέπει να ξαναδείτε τα σημεία που επισημάναμε και είμαστε στη διάθεσή σας, για περεταίρω τεκμηρίωση των θέσεών μας, εφ’ όσον απαιτηθεί.
Με εκτίμηση
Οι συντάκτες
Μπουραζάνης Γεώργιος
Γεωπόνος Γ.Π.Α.
Ειδικότητα: «Αξιοποίηση Φυσικών Πόρων & Γεωργική Μηχανική»
M.Sc «Διαχείριση Περιβάλλοντος»
Υποψήφιος Δρ ΓΠΑ
Κωστάκος Χρύσανθος
Γεωπόνος Γ.Π.Α.
Ειδικότητα «Φυτική Παραγωγή
Πιστεύω ότι είναι γενικά παραδεκτό από όλους μας ότι η χώρα μας έχει επενδύσει μεγάλο μέρος των ελπίδων της για την ανάκαμψη και την έξοδο από την κρίση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Προς απόδειξη του ανωτέρω εκτός από το πολυσυζητημένο project HELIOS, αναφέρω και το γεγονός ότι 3 στις 4 επενδύσεις που έχουν ήδη ενταχθεί στο fast track μέσω της υπηρεσίας Invest in Greece αφορούν στην ανάπτυξη μεγάλων φωτοβολταϊκών σταθμών.
Μέσω της δραστηριότητας της εταιρείας μας είμαι σε θέση να γνωρίζω τουλάχιστον άλλες δύο πολυεθνικές εταιρείες που έχουν υποβάλλει αντίστοιχες προτάσεις στο fast track. Κάθε μία από αυτές τις επενδύσεις είναι τουλάχιστον 300εκ Ευρώ. Οι εταιρείες αυτές μέσα σε ένα μικρό διάστημα υλοποιήσαν στην γειτονική Ιταλία αντίστοιχες κολοσιαίες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά.
Θεωρώ λοιπόν το γεγονός ότι στην 10η ομάδα κατάταξης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας οι Φ/Β Σταθμοί μεγαλύτεροι των 10MW κατατάσσονται στην κατηγορία Α1, στην πράξη ακυρώνει προσπάθειες σαν κι αυτές που περιέγραψα νωρίτερα. Αν το «ακυρώνει» το θεωρήσετε υπερβολικό τότε θα πρέπει σίγουρα να δεχτείτε ότι τις «καθυστερεί επί μακρόν» και το χειρότερο «αναίτια».
Τέλος θα ήθελα να εκφράσω την έκπληξή μου όταν διαπίστωσα ότι στην κατηγορία Α1 που κατατάξατε τους Φ/Β Σταθμούς (>10MW), έχετε επίσης κατατάξει του πυρηνικούς σταθμούς. Ουσιατικά δηλαδή, θεωρείτε ότι τα έργα αυτά έχουν ισάξιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αυτό δεν αντέχει σε οποιοδήποτε σχόλιο και κριτική, απλά θεωρώ ότι έγινε εκ παραδρομής. Διαφορετικά θα ήθελα ειλικρινά να γνωρίσω τον άνθρωπο που το εισηγήθηκε για να μου αναπτύξει το σκεπτικό του.
Η πρότασή μου δεν μπορεί να είναι άλλη από την εξής:
Τα φωτοβολταϊκά έργα ανεξαρτήτως ισχύος θα πρέπει να κατατάσσονται στην Β κατηγορία.
Με εκτίμηση
Ζαγοράκης Βαγγέλης
Endergy
Ομάδα 1η α/α 19
Θα πρέπει να διευκρινιστεί καλύτερα η παρατήρηση. Το νόημα που προκύπτει απο την υφιστάμενη διατύπωση ορίζει ότι ακόμα και στην περίπτωση που η υπο βελτίωση οδοποιία δεν αλλάζει κατηγορία βάσει ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ (πχ ήταν και θα είναι Α ΙΙΙ) οι εργασίες βλετίωσεις κατατάσσονται στην Α2.
Ομάδα 2η α/α 6
Προτείνεται να αναφερθεί ρητά αν στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι αρδευτικές γεωτρήσεις ώστε να υπάρχει συνέχεια με τις υφιστάμενες αδειοδοτήσεις και δεν θα απαιτηθεί επιπρόσθετη επεξήγηση κατά τα πρώτα στάδια εφαρμογής της ΥΑ.
Ομάδα 4η α/α 19
Απο τα συμφραζόμενα προκύπτει ότι οι αποθασιοθάλαμοι έργων υποδομής ανήκουν σε άλλη κατηγορία, η οποία όμως δεν προσδιορίζεται σε άλλο σημείο.
Προτείνεται να συμπληρωθεί ο πίνακας με τον χαρακτηρισμό των αποθασιοθαλάμων ως ανεξάρτητο έργο ή να προστεθεί ρητά σε υφιστάμενο χαρακτηρισμό πχ Ομάδα 12η α/α 12 αποθήκευση και διακίνηση οικοδομικών υλικών. Η απαίτηση για τη ρητή αναφορά των αποθασιοθαλάμων ως ανεξάρτητο έργο προκύπτει απο τη διαρκή ανάγκη για προσωρινή αποθήκευση αδρανών. Ειδικότερα όταν αυτά προκύπτουν απο ένα έργο και δύναται να αξιοποιηθούν ένα τελείως διαφορετικό έργο.
Ομάδα 9η α/α 43
απουσιάζουν τα δεδομένα
Ομάδα 9η α/α 207
Το σύνολο των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού (διυλιστήρια) και οι αγωγοί προσαγωγής και διάθεσης κατηγοριοποιούνται ως Β. Το αυτό ίσχυε και ως σήμερα. Με τη νέα ΥΑ προστίθεται η αναφορά στα διυλιστήρια νερού ως ανεξάρτητο έργο Ομάδα 2η α/α 21. Η υπάρξη δύο χαρακτηρισμών στο ίδιο έργο προκαλεί σύγχυση
Ομάδα 12η α/α 11
Όπως και σε άλλες περιπτώσεις γίνεται η διάκριση σύμφωνα με την έκταση του χώρου. Προτείνεται η προσθήκη της έννοιας του “ωφέλιμου χώρου”, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο να προσδιορίζει την έκταση που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την δραστηριότητα και να μη ζητείται αόριστα το σύνολο της έκτασης.
Ομάδα 12η α/α 12
Πιθανότατα η αντιμετώπιση των εν λόγω έργων (νεκροταφεία) με πρότυπους όρους να διευκολύνει τις ως σήμερα διαδικασίες, παρόλα αυτά πρόκειται για ένα ιδιαίτερο έργο που χρίζει τουλάχιστον επιμέρους κατηγοριοποίησης σύμφωνα με τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό.
Στην 9η ομάδα που αφορά τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις γίνεται κατά την γνώμη μου πλήρη ισοπέδωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδόν όλων των δραστηριοτήτων είτε εντάσσοντας την πλειοψηφία αυτών στην Β Κατηγορία είτε αυξάνοντας σημαντικά τα όρια κατάταξης στην Α Κατηγορία. Με το εν λόγω σχέδιο νόμου εξισώνονται σε πολλές περιπτώσεις οι μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις με τις μικρές έως πολύ μικρές μονάδες θέτοντας και στις δύο τυποποιημένους πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους χωρίς διακρίσεις στην ποσότητα των παραγόμενων ρύπων και τους αντίστοιχα κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης αυτών. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει μια ορθολογικότερη κατάταξη των βιομηχανικών δραστηριοτήτων την στιγμή που π.χ. κτιριακά έργα της 6ης Κατηγορίας διατηρούν σχεδόν την ίδια κατάταξη με την υφιστάμενη κατηγοροποποίηση και τα οποία στις περισσότερες περιπώσεις έχουν μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από πολλές βιομηχανικές μονάδες που εντάασονται πλέον στην Β Κατηγορία. Τέλος δεν καταλαβαίνω για πιο λόγο σε πολλές περιπτώσεις τα επαγγελματικά εργαστήρια απαλλάσονται σπό τις πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, αφού θεωρώ ότι για αυτά είναι απόλυτα κατάλληλες και δεν καθυστερούν την αδειόδοτηση αυτών.
Οφείλουμε καταρχάς να παρατηρήσουμε ότι τα όρια ισχύος έργων ΑΠΕ της Ομάδας 10 είναι αρκετά αυστηρά ιδίως εάν συγκριθούν με αυτά που προβλέπονται για συμβατικούς και πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, α/α 214 – 217 της Ομάδας 9 (βλέπε σχετικό δελτίο τύπου Greenpeace της 24.10.2011).
Παράρτημα ΙΙ, Ομάδα 2η (α/α 7)
Στο α/α 7, «Αγωγοί μεταφοράς νερού … μεταφοράς υδάτων κλπ.», στην παρατήρηση (στ) να προστεθούν ως περίπτωση εξαίρεσης τα δίκτυα διανομής θερμότητας. Η πλήρης διατύπωση θα είναι:
στ) Οι κλειστοί υπόγειοι αγωγοί εντός ρυμοτομικού ή πολεοδομικού σχεδίου ή εγκεκριμένων ορίων οικισμών, που αφορούν διανομή νερού, ή αποχέτευση ακαθάρτων ή ομβρίων, ή δίκτυα διανομής θερμότητας, δεν κατατάσσονται και δεν λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του ΣL.
Παράρτημα V, Ομάδα 5η (α/α 7)
Όσον αφορά την Ομάδα 5 «Εξορυκτικές και συναφείς δραστηριότητες» στο α/α 7, «Γεωθερμικές γεωτρήσεις και ερευνητικές εργασίες για ανεύρεση γεωθερμικών πεδίων», οι προβλέψεις του σχεδίου είναι πολύ αυστηρές ιδίως εάν ληφθεί υπόψη η βούληση που έχει εκφραστεί επανειλημμένως από την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου για ταχύρυθμη αξιοποίηση του γεωθερμικού πλούτου και δυναμικού της Χώρας.
Καθώς οι ερευνητικές αυτές εργασίες δεν έχουν ιδιαίτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αφορούν
• για τα εκτιμώμενα γεωθερμικά πεδία χαμηλής θερμοκρασίας κυρίως επιφανειακές δειγματοληψίες και μετρήσεις ρευστών, ρηχές γεωτρήσεις γεωθερμικής βαθμίδας, έρευνες ειδικής αντίστασης και βαρύτητας ενώ
• για τα εκτιμώμενα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας κατά κύριο λόγο, επιπλέον των παραπάνω, εκτέλεση ερευνών δισδιάστατων σεισμικών ανάκλασης και διατρήσεις γεωτρήσεων έρευνας ή έρευνας-παραγωγής μεγαλύτερου βάθους
δεν πρέπει η Πολιτεία να υποβάλει υποψήφιους επενδυτές στο επιπλέον κόστος και χρόνο που απαιτούν πολυπλοκότερες περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Για αυτούς τους λόγους προτείνουμε όλες οι ερευνητικές εργασίες αυτής της φύσης να υπαχθούν αποκλειστικά στη Κατηγορία Β.
Παράρτημα ΧΙ, Ομάδα 11η (α/α 6 και 8)
Στο α/α 6, για την «παραγωγή και μεταφορά ατμού και θερμού νερού, με τις συνοδευτικές αυτών εγκαταστάσεις», προτείνεται να παραμείνει το σύνολο των δικτύων ατμού στην Υποκατηγορία Α2 και τα δίκτυα θερμού νερού να μεταφερθούν στο σύνολο τους στην Κατηγορία Β, καθώς πρόκειται για τυποποιημένα έργα εν γένει χαμηλής πίεσης και όχλησης.
Στο α/α 8, για τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ΥΤ, το όριο των 20km πάνω από το οποίο τα έργα κατατάσσονται στην κατηγορία Α1 είναι μάλλον αυθαίρετο.
Για το λόγο αυτό προτείνεται να απαλειφθεί εντελώς η συσχέτιση της κατάταξης των γραμμών μεταφοράς με το μήκος του δικτύου και να γίνεται μόνο με βάση την τάση λειτουργίας της γραμμής (Τ) :
Εναέριες γραμμές με 50 kV ≤ Τ ≤ 150 kV να κατατάσσονται στην κατηγορία Α2
Εναέριες γραμμές με Τ > 150 kV να κατατάσσονται στην κατηγορία Α1
Αντίστοιχα θα πρέπει να τροποποιηθεί και η κατάταξη των αιολικών σταθμών ως ακολούθως:
Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η (α/α 1)
α/α 1: Ηλεκτροπαραγωγή από αιολική ενέργεια
Για τα αιολικά πάρκα, δεν είναι λογικό να συνδέεται η κατάταξη των μονάδων με το μήκος της διασυνδετικής γραμμής Υ.Τ, καθώς ο ορισμός για το μήκος των 20 km ή όποιου άλλου αντίστοιχου είναι μάλλον αυθαίρετος.
Ως εκ τούτου προτείνεται ο συσχετισμός με το μήκος του δικτύου να απαλειφθεί εντελώς και η κατάταξη των αιολικών πάρκων να γίνεται μόνο με βάση την εγκατεστημένη ισχύ τους.
Παράλληλα, εφόσον θα έχει καταργηθεί η συσχέτιση του μήκους γραμμής και από την κατάταξη των εναέριων γραμμών ΥΤ, μπορεί να αναφέρεται στις παρατηρήσεις, ότι «τα συνοδά έργα, με εξαίρεση το δίκτυο διασύνδεσης, ακολουθούν την κατηγορία του κυρίως έργου.
Έτσι έργα ισχύος Ρ>40MW υπάγονται ούτως ή άλλως στην κατηγορία Α1 (ανεξαρτήτως του τρόπου σύνδεσης) και έργα ισχύος Ρ150 kV.
Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η (α/α 2)
α/α 2: Ηλεκτροπαραγωγή από φωτοβολταϊκούς σταθμούς
Η κατάταξη ΦΒ σταθμών ισχύος Ρ>10 MW στην ανώτερη κατηγορία (Α1), είναι ιδιαίτερα αυστηρή και δεν θεωρούμε ότι συνάδει με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ΦΒ σταθμών, οι οποίες είναι πάρα πολύ μικρές ακόμα και για έργα ισχύος 10 MW.
Επιπλέον έργα ισχύος έως 1 MW θα πρέπει να κατατάσσονται στην κατηγορία Β, ώστε να είναι και σε συμφωνία με το πνεύμα του Ν. 3851/2010.
Ως εκ τούτου, προτείνεται η κατηγοριοποίηση για τους ΦΒ σταθμούς να είναι ως εξής:
Υποκατηγορία Α1: Ρ > 50MW
Υποκατηγορία Α2: 1MW < Ρ ≤ 50MW
Υποκατηγορία Β: 0.5MW < Ρ ≤ 1MW
Παράρτημα Χ, Ομάδα 10η (α/α 4 – 7)
Για τα ακόλουθα: α/α 4, «Ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερμικούς σταθμούς», στο α/α 5, «Ηλεκτροπαραγωγή από σταθμούς βιοκαυσίμων», στο α/α 6, «α) Ηλεκτροπαραγωγή με καύση βιοαερίου» και στο α/α 7, «Ηλεκτροπαραγωγή από σταθμούς καύσης βιομάζας» να `
Στην υποκατηγορία Α1 να εντάσσονται οι σταθμοί ισχύος «P≥50MW»,
Στην υποκατηγορία Α2 να εντάσσονται οι σταθμοί ισχύος «10≤P<50MW καθώς και έργα ισχύος μικρότερης των 10 MW που εγκαθίστανται σε γήπεδα που βρίσκονται σε οριοθετημένες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή σε παράκτιες ζώνες που απέχουν λιγότερο από εκατό (100) μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού εκτός βραχονησίδων» και
Στην κατηγορία Β να εντάσσονται οι σταθμοί ισχύος «0,5<P<10MW».
Αφαλατώσεις
Στο θέμα αυτό μας καλύπτουν τα σχόλια του ΕΣΑΦ.
Πρόταση: Στην 9η ομάδα του Πίνακα 1 Βιομηχανικές και συναφείς εγκαταστάσεις
περίπτωση 168 «Πρώτη επεξεργασία/εμπλουτισμός σιδηρομεταλλεύματος» να τροποποιηθεί ως «Πρώτη επεξεργασία/εμπλουτισμός μεταλλεύματος».
Σε συνέχεια του Σχολίου που υποβάλλαμε στο Αρθ.1 του Σχεδίου, κρίνουμε ότι στον Πίνακα 3, Παραρτημα ΙΧ «Υποκριτήρια κατάταξης ανα κριτήριο» , στις Χρήσεις γης και ειδκότερα στο 1.1. «Επιχειρηματικά Πάρκα» θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι Οργανωμένοι Υποοδοχείς Μεταποιητικών και επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων κατα την έννοια του Αρθ.41, παρ. 4 του Ν 3982/2011.
Επίσης στο Παρ.Χ, Ομάδα 10η Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και όσον αφορά στην αδειοδότηση ΦΒ Σταθμών Ηλεκτροπαραγωγής, κρίνουμε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η παρ.13 του Αρθ. 3 του Ν 3851/2010 όπου ρητά αναφέρεται ότι » Φωτοβολταικοί σταθμοί και ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτίρια ή και άλλες δομικές κατασκευές ή σε οργανωμένους υποδοχείς βιομηχανικών δραστηριοτήτων εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης Ε.Π.Ο.».
Τέλος κρίνουμε ότι πρέπει να πριμοδοτείται η εγκατάσταση σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, των χρήσεων «Ηλεκτροπαραγωγή από σταθμούς βιοκαυσίμων (Ομάδα 10, α/α 5) Ηλεκτροπαραγωγή με καύση βιαερίου (6α), Εγκαταστάσεις παραγωγής βιοαερίου προς παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (6β) και Ηλεκτροπαραγωγή από καύση βιομάζας (7) μέσω συστήματος μοριοδότησης αντίστοιχου αυτού που ισχύει για τον Πίνακα 9 των βιομηχανικών εγκαταστάσεων
Κατάταξη μονάδων αφαλάτωσης
Για την κατάταξη των μονάδων αφαλάτωσης, υπάρχουν στους πίνακες δύο αντικρουόμενα σημεία για τα οποία απαιτείται διευκρίνιση προς αποφυγή παρερμηνειών. Ειδικότερα:
– Σύμφωνα με την 9η ομάδα του πίνακα 1 (α/α 206) μονάδες αφαλάτωσης δυναμικότητας μικρότερης από 2.500m3/ημέρα και με λιγότερα από 150 μόρια κατατάσσονται στην κατηγορία Β.
– Ωστόσο, στη 2η ομάδα του πίνακα 1 (α/α 20), αναφέρεται η περίπτωση της «έμμεσης υδροληψίας από θάλασσα (π.χ με φρέαρ ή γεώτρηση εντός ή εγγύς του αιγιαλού)», όπου έργα με όγκο θαλασσινού νερού > 100.000 m3/έτος, κατατάσσονται στην κατηγορία Α2.
Οι αφαλατώσεις στη συντριπτική πλειοψηφία τους απαιτούν έργα υδροληψίας από θάλασσα εντός ή πλησίον του αιγιαλού. Ο αναφερόμενος όγκος 100.000 m3/έτος ουσιαστικά αντιστοιχεί σε μονάδες αφαλάτωσης δυναμικότητας ~ 100 με 150 m3/ημέρα σε πλήρη φόρτιση ή σε ένα μόλις μήνα λειτουργίας αφαλατώσεων 2.000m3/ημέρα!
Ως εκ τούτου ακόμα και μονάδες αφαλάτωσης που σύμφωνα με το πνεύμα της ΥΑ και την 9η ομάδα θα κατατάσσονται στην κατηγορία Β, μπορεί λόγω της περίπτωσης 20 της 2ης ομάδας, να συμπαρασύρονται από το έργο της υδροληψίας στην κατηγορία Α2.
Για το λόγο αυτό προτείνεται στην περίπτωση 20 της 2ης ομάδας να συμπληρωθεί στις παρατηρήσεις «Δεν αφορά μονάδες αφαλάτωσης»