1. Γενικοί όροι – Επιτρεπόμενες χρήσεις, μέτρα προστασίας και περιορισμοί Για το Φυσικό Περιφερειακό Πάρκο, όπως αυτό οριοθετείται στις παρ. 1, 1.1. και 1.2., του άρθρου 2 του παρόντος, διαχειριστικός στόχος είναι η διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας με παράλληλη παροχή στο κοινό δυνατοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και φυσιολατρικών δραστηριοτήτων.
Στην περιοχή αυτή επιτρέπεται να εκτελούνται έργα, να γίνονται έρευνες και να ασκούνται δραστηριότητες, κυρίως παραδοσιακού χαρακτήρα. Δεν επιτρέπεται το κυνήγι.
Στο Σχέδιο Διαχείρισης δύνανται να εξειδικεύονται θεματικά ή/ και χωρικά οι όροι και περιορισμοί στις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, στην εγκατάσταση και άσκηση επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων καθώς και στην εκτέλεση των επιτρεπόμενων έργων.
Για όλες τις κατηγορίες έργων υποδομών υποστήριξης των ανωτέρω δραστηριοτήτων απαιτείται εκπόνηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
2. Ειδικοί όροι – Επιτρεπόμενες χρήσεις, μέτρα προστασίας και περιορισμοί κατά περιοχή προστασίας
2.Α. Περιοχές Προστασίας της Φύσης
Για το σύνολο των Περιοχών Προστασίας της Φύσης εντός του Φυσικού Περιφερειακού Πάρκου, όπως ορίζονται στην παρ. 1.1. του άρθρου 2 του παρόντος, διαχειριστικός στόχος είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και η αποτελεσματική προστασία του, ώστε να ακολουθήσει τη φυσική του εξέλιξη χωρίς ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Στις Περιοχές Προστασίας της Φύσης επιτρέπονται:
α) Η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και μετά από σχετική άδεια.
β) Η ξενάγηση επισκεπτών και η διοργάνωση οικοτουριστικών προγραμμάτων σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, σε καθορισμένες διαδρομές και χώρους έπειτα από σχετική άδεια.
γ) Η πρόσβαση πεζών. Το Σχέδιο Διαχείρισης μπορεί να προβλέπει περιορισμούς στην πρόσβαση πεζών.
δ) Νόμιμα υφιστάμενες δραστηριότητες που έχουν αγροτικό και κτηνοτροφικό χαρακτήρα και συγκεκριμένα η μελισσοκομία, η ελεύθερη βόσκηση, οι γεωργικές καλλιέργειες και η αλιεία.
ε) Η εκτέλεση εργασιών που αποσκοπούν στη διατήρηση και αναβάθμιση των χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και εφ’ όσον περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης.
στ) Η κατασκευή υποδομών με αποκλειστικό στόχο τη διαχείριση και φύλαξη της περιοχής, καθώς και η λήψη μέτρων και η εκτέλεση έργων, εφόσον περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης.
ζ) Έργα συντήρησης και βελτίωσης των μονοπατιών με τις αντίστοιχες υποδομές ανάπαυσης και ενημέρωσης επισκεπτών, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και εφόσον περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης.
η) Η συντήρηση και βελτίωση των υπαρχόντων δρόμων. Δεν επιτρέπεται η διάνοιξη νέων δρόμων.
θ) Η κίνηση τροχοφόρων στους υφιστάμενους αγροτικούς και δασικούς δρόμους. Το Σχέδιο Διαχείρισης μπορεί να προβλέπει περιορισμούς στην κίνηση τροχοφόρων.
ι) Νομίμως υφιστάμενα κτίσματα ή κατασκευές επιτρέπεται να διατηρήσουν τη χρήση για την οποία κατασκευάστηκαν. Η αλλαγή της χρήσης επιτρέπεται μόνον εφόσον γίνεται για λόγους διαχείρισης και προστασίας της προστατευόμενης περιοχής ή για την
εξυπηρέτηση των επιτρεπομένων παραδοσιακών χρήσεων. Επιτρέπονται προσθήκες για λόγους υγιεινής, ασφάλειας, παραγωγής ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας και αποθήκευσης νερού.
2.Β. Περιοχές Οικοανάπτυξης
Για τις εκτάσεις των περιοχών οικοανάπτυξης, όπως ορίζονται στην παρ. 1.2. του άρθρου 2 του παρόντος, επιτρέπεται η άσκηση ήπιων και περιβαλλοντικά φιλικών ασχολιών και παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως ειδικότερα καθορίζονται στην παρ. 3.2,
στοιχείο δ, του άρθρου 5 του ν. 3937/2011 και βάσει ειδικότερων όρων που δύνανται να περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Διαχείρισης.
Ειδικότερα δεν επιτρέπεται:
α) Η κατασκευή κτιρίων γραφείων, καταστημάτων και υπεραγορών. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η κατασκευή καταστημάτων και εγκαταστάσεων αναψυχής και διημέρευσης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και των κατοίκων της περιοχής. Τέτοια καταστήματα και εγκαταστάσεις είναι: καφενεία, εστιατόρια, αναψυκτήρια και κέντρα διασκέδασης.
β) Η αλλοίωση του φυσικού ανάγλυφου του εδάφους (εκσκαφές, εκβραχισμοί, επιχωματώσεις, αποψιλώσεις, αλλοίωση της επιφάνειας του εδάφους με ασφαλτοστρώσεις, τσιμεντοστρώσεις, πλακοστρώσεις κ.λπ.) εκτός αν αυτές γίνονται στα πλαίσια νόμιμων δημόσιων ή ιδιωτικών έργων και προβλέπονται από τις σχετικές εγκεκριμένες μελέτες των έργων.
γ) Η κατεδάφιση, καταστροφή ή η αλλοίωση των παραδοσιακών στοιχείων, όπως μαντριά, λιθόστρωτοι δρόμοι, μάντρες, αναλλειματικοί τοίχοι, κρήνες, στέρνες, αλώνια, καμίνια, γέφυρες, ανεμόμυλοι, πέτρινοι ή μεταλλικοί κ.λπ..
δ) Η κατασκευή οποιασδήποτε οδού σε ακτίνα 1000 μ. από το σημείο εκβολής του χειμάρρου στην περιοχή «Ποταμού» της Παραλίας Λεθρών.
3. Όροι και περιορισμοί δόμησης
3.Α. Για το σύνολο της περιοχής του Φυσικού Περιφερειακού Πάρκου ισχύουν τα κάτωθι:
α) Επιτρέπεται η πολεοδόμηση των οικισμών καθώς και οι αναγκαίες επεκτάσεις αυτών, σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.
β) Ιδιοκτησίες που βρίσκονται σήμερα εν μέρει σε δύο διαφορετικές κατηγορίες περιοχών προστασίας λογίζονται ενιαίες για θέματα αρτιότητας και μέγιστης επιτρεπόμενης δόμησης. Σε κάθε τμήμα τους, όμως, επιτρέπεται η χρήση και η δόμηση που επιτρέπεται
στην αντίστοιχη κατηγορία περιοχής προστασίας στην οποία ανήκει κάθε τμήμα.
3.Β. Για τις Περιοχές Οικοανάπτυξης ισχύουν ειδικότερα οι κάτωθι όροι για την εκτός σχεδίου δόμηση:
α) Το ελάχιστο όριο αρτιότητας και κατάτμησης των γηπέδων ορίζεται σε 10.000 τ.μ., εφαρμοζόμενης κατά τα λοιπά της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24-31.5.1985 (Δ΄ 270). Κατ΄ εξαίρεση, θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα κατά παρέκκλιση, γήπεδα έκτασης τουλάχιστον 4.000 τ.μ. τα οποία, κατά την 31-3-2011 θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα σύμφωνα με τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις.
β) Το πιο πάνω καθοριζόμενο ελάχιστο εμβαδόν γηπέδων δεν ισχύει για την ανόρυξη φρεάτων, την κατασκευή αντλητικών εγκαταστάσεων, μικρών γεωργικών αποθηκών και υδατοδεξαμενών και την εγκατάσταση συνοδών έργων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
γ) Δεν ισχύουν παρεκκλίσεις αρτιότητας για την παρόδια δόμηση ή για δόμηση εντός ζώνης οικισμών.
δ) Όλα τα ισχύοντα σήμερα μεγαλύτερα όρια αρτιότητας για τις επιτρεπόμενες σ’ αυτήν τη περιοχή χρήσεις εξακολουθούν να ισχύουν.
Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) – του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο – και επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, σας υποβάλλει τις προτάσεις της στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος «Χαρακτηρισμός Χερσαίων & Υδάτινων εκτάσεων της περιοχής Νήσου Τήλου ως φυσικό περιφερειακό πάρκο και ορισμός φορέα διαχείρισής του».
Στο Άρθρο 9 «Προσβασιμότητα» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ, την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό της πρωτόκολλο έχει υπογράψει και αναμένεται άμεσα να επικυρώσει, γεγονός το οποίο θα σηματοδοτήσει την εφαρμογή της σε εθνικό επίπεδο, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη υπογράψει και επικυρώσει καθιστώντας τη μέρος του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου, μεταξύ άλλων προβλέπονται τα εξής:
«Άρθρο 9
Προσβασιμότητα
1. Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές. Τα μέτρα αυτά, που θα συμπεριλαμβάνουν τον προσδιορισμό και την εξάλειψη των εμποδίων και κωλυμάτων προσβασιμότητας, θα ισχύουν, μεταξύ άλλων, για:
α. τα κτίρια, τους δρόμους, τις μεταφορές και λοιπές εσωτερικές και υπαίθριες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων, των κατοικιών, των ιατρικών εγκαταστάσεων και των εργασιακών χώρων,
β. τις πληροφορίες, τις επικοινωνίες και λοιπές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης…..».
Στη βάση λοιπόν των προαναφερθεισών επιταγών και προκειμένου να μη αγνοηθούν οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία προτείνουμε στο Άρθρο 3 «Χρήσεις, δραστηριότητες, μέτρα, όροι και περιορισμοί προστασίας και διαχείρισης»:
1. τα εδάφιο β), ζ) και ι) της παρ. 2.Α. «Περιοχές Προστασίας της Φύσης» να συμπληρωθούν ως ακολούθως:
«Στις Περιοχές Προστασίας της Φύσης επιτρέπονται:
…….
β) Η ξενάγηση επισκεπτών, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με αναπηρία, και η διοργάνωση οικοτουριστικών προγραμμάτων σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, σε καθορισμένες διαδρομές και χώρους έπειτα από σχετική άδεια.
γ) ……..
……..
ζ) Έργα συντήρησης και βελτίωσης των μονοπατιών με τις αντίστοιχες υποδομές ανάπαυσης και ενημέρωσης επισκεπτών και τη βελτίωση της προσβασιμότητας αυτών σε άτομα με αναπηρία, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και εφόσον περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης.
…….
ι) Νομίμως υφιστάμενα κτίσματα ή κατασκευές επιτρέπεται να διατηρήσουν τη χρήση για την οποία κατασκευάστηκαν. Η αλλαγή της χρήσης επιτρέπεται μόνον εφόσον γίνεται για λόγους διαχείρισης και προστασίας της προστατευόμενης περιοχής ή για την εξυπηρέτηση των επιτρεπομένων παραδοσιακών χρήσεων. Επιτρέπονται προσθήκες για λόγους υγιεινής, ασφάλειας, προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία, παραγωγής ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας και αποθήκευσης νερού».
2. το εδάφιο α) της παρ. 2.Β. «Περιοχές Οικοανάπτυξης» να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«α) Η κατασκευή κτιρίων γραφείων, καταστημάτων και υπεραγορών. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η κατασκευή καταστημάτων και εγκαταστάσεων αναψυχής και διημέρευσης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και των κατοίκων της περιοχής, τα οποία θα πληρούν οπωσδήποτε και απαιτήσεις προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία. Τέτοια καταστήματα και εγκαταστάσεις είναι: καφενεία, εστιατόρια, αναψυκτήρια και κέντρα διασκέδασης».
3. μετά το εδάφιο β) της παρ. 3.Α. να προστεθεί παρ. γ) ως ακολούθως:
«β) Ιδιοκτησίες που βρίσκονται σήμερα εν μέρει σε δύο διαφορετικές κατηγορίες πε-ριοχών προστασίας λογίζονται ενιαίες για θέματα αρτιότητας και μέγιστης επιτρεπόμενης δόμησης. Σε κάθε τμήμα τους, όμως, επιτρέπεται η χρήση και η δόμηση που επιτρέπεται στην αντίστοιχη κατηγορία περιοχής προστασίας στην οποία ανήκει κάθε τμήμα.
γ) Επιβάλλεται η κατασκευή έργων και εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους με πρόσβαση κοινού».
Να ασφαλτοστρωθει και διαπλατυνθει ο δρόμος προς τον όρμο Σκάφη, καθως και όποιος άλλος δρόμος είναι δυνατόν με στόχο να αποκτήσουν προσβασιμότητα με αυτοκίνητο περισσότερες παραλίες του νησιού. Ο αριθμός των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στο νησι το καλοκαίρι είναι τέτοιος που δεν δύναται να δημιουργηθούν προβλήματα. Ανοίγει έτσι το εσωτερικό του νησιού στο κόσμο, που φεύγει έχοντας δει ένα μικρο τμήμα του μόνο.
Στις επιτρεπόμενες χρήσεις πρέπει να εξαιρεθεί η ελεύθερη βόσκηση, η οποία αποτελεί μια μέθοδο «φυσικής αποψήλωσης» κάθε χρήσιμης χλωρίδας και απογυμνώνει το βιότοπο από θρεπτικό κεφάλαιο, όπως τεκμηριώνεται σε ανεξάρτητες έρευνες (βλ. http://nopineforests.blogspot.com/2009/10/blog-post_5191.html , http://nopineforests.blogspot.com/2009/10/blog-post_29.html , http://αντιγηρανση.gr ).
Μπορεί να επιτρέπεται η ελεγχόμενη, περιορισμένη σε μονάδες βόσκηση του ζωικού κεφαλαίου
Η δομή και το περιεχόμενο του άρθρου αυτού είναι βασικά επιμελημένη, απορία όμως μου άφησε η απαγόρευση κίνησης των τροχοφόρων στις προστατευόμενες περιοχές. Ειδικότερα, αν κάποιος άνθρωπος (κάτοικος ή τουρίστας) πάθει ατύχημα ή αρρωστήσει, πώς θα μεταφερθεί από εκεί; Και τα καταστήματα που επιτρέπεται η λειτουργία τους πώς θα ανεφοδιάζονται; Καταλαβαίνω βέβαια ότι η απαγόρευση αυτή σκοπεύει τόσο στην αποτροπή της ρύπανσης όσο και στην αποφυγή διαπλάτυνσης των δρόμων, με αντίστοιχη μείωση του χώρου – φορέα φυσικής χλωρίδας και πανίδας, αλλά δεν θα μπορούσαν να προβλεφθούν οικολογικά οχήματα; [Προσωπικά έχω δει τέτοια αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες στην Αμαζονία, στο Περού, όπου υπάρχει οξύτατο οικολογικό πρόβλημα. Τα οχήματα ήταν ξύλινα και χρησιμοποιούσαν καύσιμα με ρυπαντές περιορισμένους στο ελάχιστο].