Για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης νοούνται ως:
1. «Ιλύς» :
α) Η ιλύς που προέρχεται από εγκαταστάσεις επεξεργασίας οικιακών ή αστικών λυμάτων και από ορισμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών βιομηχανικών αποβλήτων που αναφέρονται στην υπ. αριθ. 5673/400/1997 ΚΥΑ (Β΄192), ανεξαρτήτως μεγέθους βιομηχανικής εγκατάστασης και των οποίων η σύνθεση είναι παρόμοια με την σύνθεση των οικιακών ή αστικών λυμάτων.
β) Η ιλύς που προέρχεται από σηπτικούς βόθρους και άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
γ) Η ιλύς που προέρχεται από εγκαταστάσεις επεξεργασίας που δεν περιλαμβάνονται στις περιπτώσεις (α) και (β) αλλά παρουσιάζουν αγρονομικό ενδιαφέρον λόγω της παρουσίας στην ιλύ αξιόλογων ποσοτήτων οργανικού υλικού και θρεπτικών συστατικών (αζώτου, φωσφόρου)
2. «Επεξεργασμένη ιλύς με συμβατικές μεθόδους» :
Η ιλύς που έχει υποστεί επεξεργασία με μία από τις μεθόδους ή συνδυασμό μεθόδων του Παραρτήματος VI (Α) ή με άλλη ισοδύναμη επεξεργασία ώστε να έχει μειωθεί σημαντικά η ικανότητά της προς ζύμωση και να έχει επιτευχθεί αξιόλογη μείωση του μικροβιακού φορτίου, έτσι ώστε με την επεξεργασία αυτή και σε συνδυασμό με τα πρόσθετα μέτρα που καθορίζονται στην παρούσα να μη δημιουργείται κίνδυνος για την υγεία από την χρησιμοποίησή της.
3. «Επεξεργασμένη ιλύς με προχωρημένες μεθόδους» :
Η ιλύς που έχει υποστεί επεξεργασία με μία από τις μεθόδους ή συνδυασμό μεθόδων του Παραρτήματος VI (Β) ή με άλλη ισοδύναμη επεξεργασία ώστε να έχει μειωθεί σημαντικά η ικανότητά της προς ζύμωση και να έχει επιτευχθεί εξάλειψη του μικροβιακού φορτίου (υγειονοποίηση), έτσι ώστε με την επεξεργασία αυτή και χωρίς πρόσθετους περιοριστικούς όρους να μη δημιουργείται κίνδυνος για την υγεία από την χρησιμοποίησή της.
4. “Χρησιμοποίηση» :
Η διασπορά της επεξεργασμένης ιλύος επί του εδάφους ή οποιαδήποτε άλλη χρησιμοποίησή της πάνω και μέσα στο έδαφος.
5. «Αξιοποίηση»:
Η εν γένει διαχείριση της ιλύος, έτσι ώστε, μετά από κατάλληλη επεξεργασία, να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό και πηγή θρεπτικών συστατικών στη γεωργία, στη δασοπονία και στην αποκατάσταση του τοπίου και του εδάφους.
6. «Γεωργία»:
Κάθε καλλιέργεια προς εμπορία και διατροφή καθώς και για κτηνοτροφία.
7. «Δασοπονία» :
Καλλιεργούμενες δασικές εκτάσεις (silviculture) για ξυλεία, χαρτί, καλλωπιστικά δένδρα κλπ. καθώς και δασωτέες και αναδασωτέες εκτάσεις και το αστικό και περιαστικό πράσινο.Για τους σκοπούς της παρούσας δεν περιλαμβάνονται φυσικά δάση υπό σταθεροποιημένο καθεστώς (μη αναδασωτέα) και σε ειδικά προστατευόμενες περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ή χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας σύμφωνα με την υπ. Αριθ. 37338/1807/2010 KYA (B΄1495)
6. «Χρήστης επεξεργασμένης ιλύος»:
Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο χρησιμοποιεί την επεξεργασμένη ιλύ.
7. «Φορέας διαχείρισης επεξεργασμένης ιλύος»
Kάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο έχει την ευθύνη για τις εργασίες διαχείρισης της ιλύος, συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής αποθήκευσης, με σκοπό την αξιοποίηση της ιλύος.
8. «Φορέας παροχής επεξεργασμένης ιλύος»
Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο έχει την ευθύνη λειτουργίας της εγκατάστασης επεξεργασίας της ιλύος, προκειμένου η επεξεργασμένη ιλύς να είναι κατάλληλη για να χρησιμοποιηθεί από τον ίδιο, τον φορέα διαχείρισης ή τον χρήστη, στη γεωργία, στη δασοπονία και στην αποκατάσταση του τοπίου και του εδάφους, σύμφωνα με τους όρους της παρούσας απόφασης.
9. Για τους όρους «παραγωγός ιλύος», «κάτοχος ιλύος», «διαχείριση ιλύος», «ανάκτηση», «συλλογή», «μεταφορά», «διάθεση», «έμπορος» και «μεσίτης», ισχύουν οι αντίστοιχοι ορισμοί που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία για τα απόβλητα.
Αξιότιμοι κύριοι,
θα ήθελα να επισημάνω ότι το συγκεκριμένο σχέδιο έχει «δομικά» κενά, αφού στους ορισμούς:
1) δεν περιλαμβάνεται καθόλου ο ορισμός του «κομπόστ», ως αποτέλεσμα κατάλληλης μεθόδου επεξεργασίας της ιλύος,
2) στο παράρτημα VI δεν διευκρινίζει ή τουλάχιστον δεν διαχωρίζει την «θερμοφυλική σταθεροποίηση» από την «θερμοφυλική ζύμωση».
Η υιοθέτηση της «κομποστοποίησης» ως μεθόδου επεξεργασίας δεν θα είχε απλά ένα τελικό προιόν με μειωμένο ποσοστό υγρασίας, αλλά ένα τελείως διαφορετικό υλικό με άριστες εδαφοβελτιωτικές ιδιότητες (διόρθωση μηχανικής σύστασης εδάφους, καλύτερος αερισμός, καλύτερη διατήρηση υγρασίας κτλ.) και άριστη πηγή θρεπτικών συστατικών.
Μια αυστηρά ελεγχόμενη μέθοδος κομποστοποίησης με ταυτόχρονους αυστηρούς ελέγχους ποιότητας και κατηγοριοποίησης τελικού υλικού θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου εκμετάλλευσης της ιλύς ως εδαφοβελτιωτικό. Θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα νέο υλικό (κομπόστ) με σημαντικά θετικά χαρακτηριστικά τόσο για το έδαφος όσο και για την εκάστοτε τοπική κοινωνία.
Θα πρέπει να δοθεί βάρος σε μια προσπάθεια ορθής και ολοκληρωμένης αντιμετώπισης της ιλύς των βιολογικών καθαρισμών και όχι σε μια προσπάθεια αντιμετώπιση επιμέρους «αρνητικών» χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου υλικού. Θα πρέπει να σχεδιαστεί και να υιοθετηθεί μια ολοκληρωμένη μέθοδο «ανακύκλωσης» του συγκεκριμένου υλικού και όχι να σπαταληθεί ενέργεια και χρόνος σε προσπάθειες περιορισμού χρήσης της ιλύς με βάση τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά της, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να μετατοπίσουμε απλά το «πρόβλημα» σε κάποια επόμενη φάση διαχείρισης της.
Φιλικά,
Ν.Μαυρομμάτης
Σύμφωνα με το σημείο γ) της Παραγράφου 1 του Άρθρου 2 καθώς και με την λεζάντα του Πίνακα 5 του Παραρτήματος IV προκύπτει το συμπέρασμα ότι είναι πιθανόν το χωνεμένο υπόλειμμα από την διεργασία της αναερόβιας χώνευσης κτηνοτροφικών αποβλήτων να εμπίπτει στις διατάξεις της υπο διαβούλευσης ΚΥΑ. Το συγκεκριμένο θέμα πρέπει να διευκρινιστεί καθώς ορισμένες διατάξεις αυτής θέτουν όρους οι οποίοι έρχονται σε αντίθεση με την καθιερωμένη χρήση του χωνεμένου υπολείμματος στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και κατά συνέπεια θα δημιουργήσουν εμπόδια στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου στη χώρα μας.
Σε μία μονάδα αναερόβιας χώνευσης τα κτηνοτροφικά απόβλητα υφίστανται βιολογική επεξεργασία κάτω από αναερόβιες συνθήκες είτε σε μεσοφιλικές είτε σε θερμοφιλικές είτε σε συνδυασμό αυτών των θερμοκρασιών για διάστημα μεγαλύτερο των τριάντα ημερών. Τα προϊόντα αυτής της διεργασίας είναι δύο: το βιοαέριο, από την καύση του οποίου παράγονται ηλεκτρική και θερμική ενέργεια, και το χωνεμένο υπόλειμμα. Το παραγόμενο υπόλειμμα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χωρίς περαιτέρω επεξεργασία, διατίθεται ως εδαφοβελτιωτικό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Βιοαερίου (European Biogas Association) παραπάνω από το 95% του παραγόμενου χωνεμένου υπολείμματος στην Ευρώπη διατίθεται χωρίς περαιτέρω επεξεργασία στην γεωργία.
Η ένταξη της μεσοφιλικής αναερόβιας χώνευσης στις συμβατικές μεθόδους και η υποχρέωση για αφυδάτωση του χωνεμένου υπολείμματος σε ποσοστά στερών άνω του 18% οδηγούν σε περιορισμό των δυνατών εδαφικών εφαρμογών του και σε αύξηση του επενδυτικού κόστους, κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσει σε ματαίωση πολλών επενδυτικών σχεδίων στον τομέα που είναι ακόμη στη χώρα μας υπό ανάπτυξη. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για την επεξεργασία των κτηνοτροφικών αποβλήτων με αποτέλεσμα αυτά να διατίθενται ανεξέλεγκτα δημιουργώντας προβλήματα λόγω των οσμών και των υγειονομικών κινδύνων που αυτά φέρουν. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να δίνονται κίνητρα για τέτοιου είδους μονάδες οι οποίες μπορούν να δώσουν μια λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα, ενώ παράλληλα οδηγούν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.
Άρθρο 2 (πλην των Ορισμών 1, 4, 5 και της δεύτερης εμφάνισης του Ορισμού 7, στην οποία αφορά προηγούμενο σχόλιό μου).
> Οι αριθμήσεις των Ορισμών 6 και 7 εμφανίζονται δύο φορές.
> Ορισμός 3. Ίσως ο όρος «υγιεινοποίηση» είναι πιο δόκιμος από τον όρο «υγειονοποίηση» (αν μη τι άλλο προσφέρεται προς ετυμολογικό προσδιορισμό).
> Ενώ παρέχονται ορισμοί για τη «γεωργία» και τη «δασοπονία», έχει παραλειφθεί η παροχή ορισμού για την «αποκατάσταση τοπίου και εδάφους».
> Στη νομοθεσία για τα απόβλητα οι όροι «ανάκτηση» και «αξιοποίηση» έχουν χρησιμοποιηθεί από κοινού (πρβλ. εργασίες διαχείρισης που χαρακτηρίζονται με το σύμβολο R).
Άρθρο 2, Ορισμοί 4, 5 και 7. Παρά το γεγονός ότι στο κείμενο του Σχεδίου αναφέρονται οι όροι «εδαφική εφαρμογή» (Παράρτημα Ι) και «εδαφική διάθεση» (Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ), επιλέγεται ο εντελώς γενικός (και ενδεχομένως αποπροσανατολιστικός) όρος «χρησιμοποίηση» (στον τίτλο της ΚΥΑ και εκτεταμένα στο κείμενο) για το αντικείμενο της υπόψη ΚΥΑ, το οποίο, αντίθετα, φαίνεται εντελώς συγκεκριμένο, καθώς αφορά αποκλειστικά σε εδαφικές εφαρμογές ιλύος.
Αντίστοιχα, ο χρησιμοποιούμενος επίσης γενικός όρος «αξιοποίηση» θα ήταν ίσως προτιμότερο (εφόσον χρειάζεται) να περιοριστεί ως «εδαφική αξιοποίηση». Επί της ουσίας, ωστόσο, ο Ορισμός 5 φαινεται να χρειάζεται βελτίωση, δεδομένου ότι ταυτίζει την «αξιοποίηση» με τη «διαχείριση», ενώ αντίθετα (και ορθά), σύμφωνα με τον Ορισμό 7 η «αξιοποίηση» αποτελεί σκοπό της «διαχείρισης». Τέλος θα πρέπει να επισημανθεί ότι, ενώ το οριζόμενο στον Ορισμό 7 αφορά σε «επεξεργασμένη ιλύ», το κείμενο του ορισμού δεν αναφέρεται σε «επεξεργασμένη ιλύ» αλλά γενικά σε «ιλύ».
Για την πληρότητα της ΚΥΑ και τη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων θα ήταν χρησιμότερη η αναλυτική αναφορά των όρων του εδαφίου 9.
Άρθρο 2, Ορισμός 1.β. Ίσως θα πρέπει να διευκρινιστεί σε ποιές συνθήκες παραγωγής ιλύος αφορά ο υπόψη ορισμός. Αν αφορά αποκλειστικά σε οικιακά λύματα, πώς θα αποκλειστεί η ανάμειξη της ιλύος (πριν τη διάθεση) με ιλύς (αιτ. πληθ.) προερχόμενες από επεξεργασία βιομηχανικών υγρών αποβλήτων (είτε αμιγώς είτε μέσω αστικών λυμάτων); Επίσης, στην περίπτωση οικιακών λυμάτων, ποιος θα θεωρηθεί «φορέας παροχής της ιλύος», ο οποίος, σύμφωνα με τη διατύπωση της παρ. 9 του Άρθρου 9, θα έχει «την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος παρακολούθησης»; Μήπως χρειάζεται να προστεθεί και ορισμός για τον «φορέα παροχής ανεπεξέργαστης ιλύος» (όπως προφανώς θα είναι η εν λόγω ιλύς, εφόσον θα προέρχεται μεν από επεξεργασία λυμάτων, αλλά για την ίδια δεν λαμβάνεται πρόνοια επεξεργασίας και για την οποία η διατύπωση της παρ. 9 του Άρθρου 9 – «εγχέεται ή παραχώνεται (χώνω < χέω)" – παραπέμπει ευθέως σε υδαρή κατάσταση);
Άρθρο 2, Ορισμός 1.α. Η διατύπωση φαίνεται να χρειάζεται βελτίωση από άποψη σύνταξης, επειδή δείχνει διφορούμενη. Αν η διατύπωση αναφέρεται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Άρθρου 16 της ΚΥΑ 5673 / 1997, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο Παράρτημα περιλαμβάνονται βιομηχανικοί τομείς, δηλαδή ούτε «εγκαταστάσεις» (επεξεργασίας υγρών βιομηχανικών αποβλήτων) αλλά ούτε και «απόβλητα» (τα δύο ουσιαστικά στα οποία ενδεχομένως αναφέρεται η λέξη «που», η οποία καθιστά την πρόταση διφορούμενη και θα ήταν ίσως καλύτερο να αντικατασταθεί από κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας «οποίος», δηλαδή «οι οποίες (εγκαταστάσεις)» ή «τα οποία (απόβλητα)»). Πέραν αυτού, η χρήση της λέξης «παρόμοια», σχετικά με σύνθεση αποβλήτων φαίνεται επίσης να δημιουργεί ασάφεια.
Στο σημείο 5.«Αξιοποίηση» να αναφερθεί ότι υπάρχει η δυνατότητα εναλλακτικής χρήσης και ως βιοκαύσιμο μετά από κατάλληλη επεξεργασία και μορφοποίηση του υλικού σε μορφή pellets σε:
o Παραγωγή θερμικής ενέργειας στη βιομηχανία
o Θέρμανση κτιρίων και νερού
Οι όροι και προϋποθέσεις για τις ανωτέρω χρήσεις αξιοποίησης προβλέπονται στην αντίστοιχη κείμενη νομοθεσία για την αποτέφρωση μη επικίνδυνων αποβλήτων και τις σταθερές εστίες καύσης για τα θέρμανση κτιρίων και νερού. Οι χρήσεις αυτές έχουν προφανή περιβαλλοντικά (μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όπως διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο) και οικονομικά οφέλη (υποκατάσταση εισαγόμενων συμβατικών καυσίμων) καθώς το επεξεργασμένο ξηρό προϊόν έχει παρόμοιο θερμικό περιεχόμενο (περίπου 15-20MJ/kg) με αυτό των συμβατικών στερεών καυσίμων.
Τα παραπάνω εφαρμόζονται ήδη από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστρία, την Ολλανδία, την Ισπανία και τη Γαλλία.
Μαραγκός Γεώργιος
Project Manager Τοπικής Ανάπτυξης Ευβοίας
Στρατής Ζαχαρής
Δ/ντής Ανάπτυξης Δραστηριοτήτων ΑΓΕΤ Ηρακλής
Αναφερόμενος στις παρατηρήσεις του κυρίου Νικολάου Δενδρινού, θα ήθελα να σημειώσω ότι το σύνολο των υποπροϊόντων ελαιοτριβείου κομποστοποιούνται, αφού πρώτα οξειδωθούν τα υγρά απόβλητα.
Σχετική μέθοδος αναπτύχθηκε από το Πολυτεχνείο της Αθήνας (Ε.Μ.Π.), είναι χαμηλού κοστολογίου και εφαρμόζεται με ιδιαίτερη επιτυχία σε τρία τουλάχιστον ελαιουργεία στην Κρήτη και ένα στη Ζάκυνθο.
Η μέθοδος μηδενίζει την περιβαλλοντική επιβάρυνση ενώ η παραγόμενη κομπόστα πωλείται, συνήθως, σε τοπικούς βιοκαλλιεργητές.
ΕΝΑ ΕΠΙΤΥΧΥΜΕΝΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΟΤΑΝ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΑΜΕΣΩΣ ΕΧΕΙ ΚΑ ΕΥΝΟΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ.ΝΑ ΘΥΜΙΣΩ ΤΗΝ ΙΛΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΨΙΤΑΛΕΙΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΙ ΓΙΝΟΤΑΝ .
ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΧΡΗΣΞΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΗΚΗΣΗ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΑΘΗΝΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΠΟΥ ΤΟ ΘΕΜΑ ΘΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΕΥΔΑΠ.ΕΣΤΩ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΜΟΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ΟΤΑΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΣΩ ΤΩΝ Ν.Π.Δ.Δ. Η ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΦ ΝΠΙΔ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ -ΒΛΕΠΕ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΡΙΑΣΙΟΥ-ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΠΡΟΚΎΠΤΕΙ ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ .ΜΕΓΑΛΗ ΔΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΘΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ ΤΟ ΘΕΜΑ.
ΕΥΧΟΜΑΙ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΕΒΕΣΗΣ
ΜΕΛΟΣ Δ Σ ΝΠΔΔ ΕΛΕΣΙΝΑΣ
ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΟΣ
Ιθάκη, 19:00 / 05-Ιαν-2012
Πρός τό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας καί Κλιματικής Αλλαγής,
Αθήνα
Αγαπητοί κύριοι,
Επεξεργασία λυμάτων ελαιοτριβείων
———————————
Αναφέρομαι στήν πραγματική, καί εν πολλοίς αξεπέραστη, δυσκολία
διάθεσης τών αποβλήτων τών ελαιοτριβείων, ιδιαίτερα στήν νησιωτική
Ελλάδα μέ έμφαση στά μικρά καί πολύ μικρά νησιά, όπου δέν υπάρχουν
οι απαιτούμενες προϋποθέσεις καί εγκαταστάσεις γιά τήν επεξεργασία
καί διάθεση τών καταλοίπων από τήν έκθλιψη τού ελαιοκάρπου καί τήν
παραγωγή τού ελαιολάδου, δηλαδή τού ελαιοπυρήνα καί τού λιόζουμου («ατσίγαρου»).
Παλαιότερα μέ τά απλού τύπου ελαιοτριβεία ο ελαιοπυρήνας ήταν
περισσότερο εκμεταλλεύσιμος καί η μεταφορά του από τά νησιά στά
εργοστάσια επεξεργασίας του, πού κυρίως ευρίσκοντο στήν ηπειρωτική
Ελλάδα, ήταν συμφέρουσα, ενώ σήμερα παραμένει αδιάθετος καί δημιουργείται πρόβλημα διάθεσης (αποθήκευσης ή καί απόρριψης).
Τά δέ υγρά λύματα («λιόζουμα»), τά οποία παλαιότερα έρρεαν ελεύθερα
στήν ξηρά ή στήν θάλασσα, σήμερα απαγορεύεται κάτι τέτοιο.
Η ελαιοκαλλιέργεια καί η παραγωγή ελαιολάδου είναι ίσως η μεγαλύτερη αγροτική απασχόληση τών ελλήνων αγροτών. Τό ελαιόλαδο
είναι ένα ουσιώδες, βασικό καί υγιεινό προϊόν γιά τήν επιβίωση τού
ελληνικού λαού.
Σάς παρακαλώ νά ερευνήσετε κάθε δυνατή προοπτική, γιά νά ευρεθεί
μιά εφικτή λύση στήν διάθεση τών καταλοίπων τών ελαιοτριβείων μας.-
Μέ τιμή
Νίκος Δενδρινός
Συντ/χος Ναυτικός