2. Θεσμικό πλαίσιο

2.1 Αποφάσεις των Συμβαλλομένων Μερών της Σύμβασης για την κλιματική αλλαγή και της Διάσκεψης των Μερών του ΠτΚ.
2.2 Ισχύουσα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία
• Οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου
• Οδηγία 2004/101/ΕΚ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με την θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας, όσον αφορά τους μηχανισμούς έργων του Πρωτοκόλλου του Κιότο
• Απόφαση 2006/780/ΕΚ για την αποφυγή της διπλής καταγραφής των μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στο πλαίσιο του κοινοτικού συστήματος εμπορίας εκπομπών για δραστηριότητες έργων.
• Οδηγία 2008/101/ΕΚ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ώστε να ενταχθούν οι αεροπορικές δραστηριότητες στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας
• Οδηγία 2009/29/ΕΚ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου.

2.3 Ισχύουσα Εθνική Νομοθεσία
• Νόμος 3017/ 2002 (Α΄117) «Κύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο στη Σύμβαση – πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος».
• ΚΥΑ Η.Π. 54409/2632 (Α΄1931) «Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ…..κλπ».
• ΚΥΑ 52115/2970/Ε103/2008 (Β΄2575) «Έγκριση Εθνικού Σχεδίου Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΚΔΕ) αερίων θερμοκηπίου περιόδου 2008-2012».
• ΚΥΑ 9267/468/2007 «Τροποποίηση της υπ΄αριθμ. 54409/2632/2004 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄1931), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2004/101/ΕΚ…..κλπ».

2.4 Σύνδεση των μηχανισμών JI και CDM με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών
Α. Η ΚΥΑ 9267/468/2007 με την οποία εναρμονίζεται η Οδηγία 2004/101/ΕΚ, προβλέπει τη δυνατότητα μετατροπής πιστωτικών μορίων από τους μηχανισμούς JI και CDM σε δικαιώματα του Ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας (EUA), προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για συμμόρφωση από τους φορείς εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων, ενώ η απόφαση της Επιτροπής 2006/780/ΕΚ λαμβάνει μέτρα αποφυγής της διπλής καταγραφής των μειώσεων, άμεσων και έμμεσων, στο πλαίσιο του κοινοτικού συστήματος εμπορίας εκπομπών για δραστηριότητες έργων.
Άμεση μείωση θεωρείται όταν υλοποιείται δραστηριότητα έργου η οποία προκαλεί μειώσεις ή περιορισμό εκπομπών σε εγκαταστάσεις που μετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών. Στις περιπτώσεις αυτές, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 7Β της ΚΥΑ 9267/468/2007, μπορούν να εκχωρούνται ERU και CER, μόνο εφόσον ακυρωθούν ισάριθμα δικαιώματα από τον φορέα εκμετάλλευσης της συγκεκριμένης εγκατάστασης.
Έμμεσες μειώσεις προκαλούνται από δραστηριότητες έργων που πραγματοποιούνται σε εγκαταστάσεις που δεν μετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών, αλλά λόγω των δραστηριοτήτων αυτών μειώνονται έμμεσα οι εκπομπές των εγκαταστάσεων που μετέχουν , όπως έργα που αφορούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η υπ’ αριθ. 2006/780/ΕΚ απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρείχε τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα εθνικά σχέδια κατανομής της περιόδου 2008-2012 χωριστή πρόβλεψη για τις δραστηριότητες αυτές, εφόσον ήδη φιλοξενούσαν ή είχαν προγραμματίσει δραστηριότητες εντασσόμενες στους μηχανισμούς του ΠτΚ. Βάσει της διάταξης αυτής δεν ήταν δυνατή η ένταξη παρόμοιας πρόβλεψης στο ελληνικό σχέδιο κατανομής της περιόδου 2008-2012, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η υλοποίηση δραστηριοτήτων έργων JI οι οποίες προκαλούν έμμεσες μειώσεις, εντός της ελληνικής επικράτειας,.
Β. Οι εγκαταστάσεις που μετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών μπορούν να χρησιμοποιούν για συμμόρφωση, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας, πιστωτικά μόρια σε ποσό που αντιστοιχεί στο 9% των κατανεμημένων δικαιωμάτων ανά εγκατάσταση (ΚΥΑ 52115/2970/Ε103/2008). Το ποσοστό αυτό αποτελεί εθνικό όριο (δεν ταυτίζεται σε όλα τα Κράτη -Μέλη) και προκύπτει από την εφαρμογή της αρχής της συμπληρωματικότητας (σύμφωνα με την γενικώς αποδεκτή ερμηνεία ότι η συνεισφορά των μηχανισμών του Πρωτοκόλλου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% της απαιτούμενης προσπάθειας μείωσης εκπομπών της χώρας). Το όριο χρήσης είναι ετήσιο, με δυνατότητα μεταφοράς του υπολοίπου του δικαιώματος χρήσης από έτος σε έτος, εντός της περιόδου 2008-2012. Η ανωτέρω ΚΥΑ προβλέπει ότι σε περίπτωση που μία ή περισσότερες υπόχρεες εγκαταστάσεις δεν αξιοποιήσουν πλήρως (ή καθόλου) το όριο του 9% μέχρι το τέλος της περιόδου, το υπόλοιπο μπορεί να αξιοποιηθεί από υπόχρεες εγκαταστάσεις οι οποίες έχουν καλύψει πλήρως το δικό τους όριο του 9% για τη συμμόρφωσή τους, μετά από έγκριση της Αρμόδιας Αρχής, αφού ληφθεί υπόψη η διαμόρφωση του συστήματος εμπορίας μετά το 2012.
Μέχρι την ημερομηνία σύνταξης της παρούσας εγκυκλίου, έχουν υιοθετηθεί – σε επίπεδο ΕΕ – τα παρακάτω για την περίοδο μετά το 2012:
i) σύμφωνα με την Οδηγία 2008/101/ΕΚ εντάσσονται από το 2012 και οι αερομεταφορές στο σύστημα εμπορίας
ii) η Οδηγία 2009/29/ΕΚ της 23ης Απριλίου 2009 (L140, 5-6-2009), «τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου» ρυθμίζει τη χρήση CER και ERU που απορρέουν από δραστηριότητες έργων στο κοινοτικό σύστημα μέχρι την έναρξη ισχύος μιας νέας μελλοντικής διεθνούς συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτής, όταν οι φορείς εκμετάλλευσης εγκατάστασης ή αεροσκαφών δεν έχουν εξαντλήσει το επιτρεπόμενο όριο χρήσης μορίων CER/ERU για την περίοδο 2008-2012 επιτρέπεται:
• η ανταλλαγή μορίων CER/ERU που έχουν εκχωρηθεί έως το 2012 με δικαιώματα (EUA)ισχύος από 2013 και μετά. Η ανταλλαγή αυτή πραγματοποιείται από την αρμόδια αρχή έως την 31η Μαρτίου 2015 μετά από αίτημα του φορέα,
• η ανταλλαγή μορίων CER/ERU που εκχωρούνται από το 2013 και μετά και τα οποία απορρέουν από έργα τα οποία έχουν καταχωρηθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012, με δικαιώματα ισχύος από το 2013 και μετά.
Οι παραπάνω ανταλλαγές ισχύουν για CER/ERU που προέρχονται από έργα επιλέξιμα στο κοινοτικό σύστημα κατά την περίοδο 2008 έως 2012.
• Η ανταλλαγή με δικαιώματα, μορίων CER που έχουν εκχωρηθεί από το 2013 και μετά, για έργα που ξεκινούν από το 2013 και μετά, σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (LDCs). Η ανταλλαγή αυτή ισχύει για μόρια CER για όλους τους τύπους έργων που είναι επιλέξιμα στο κοινοτικό σύστημα κατά την περίοδο 2008 έως 2012, μέχρι οι χώρες αυτές να επικυρώσουν σύμβαση με την Κοινότητα ή μέχρι το 2020, ανάλογα με το ποιο από τα δύο λαμβάνει χώρα πρώτο.